TR41 Anahtar Rakamlar 2013

(1)

(2)

www.bebka.org.tr

çoğaltılamaz, dağıtılamaz ve satılamaz.

Plaza Kat 6 16250 rsa TÜRKİYE Telefon 0224 211 13 27 • Faks 0224 211 13 29

(3)

www.bebka.org.tr

BEBKA © Ekim 2016 Özel ve tüzel kişiler tarafından çoğaltılamaz, dağıtılamaz ve satılamaz.

Kaynak gösterilerek kullanılabilir.

Hazırlayan: M. Buğra KANMAZ Katkıda Bulunan: Jülide ALAN

Altınova Mah. İstanbul Cad. 424/4 Buttim Plaza Kat 6 16250 Osmangazi/Bursa TÜRKİYE Telefon 0224 211 13 27 • Faks 0224 211 13 29

(4)

SUNUM

Kalkınmaya yön verecek politikaların üretilmesi öncelikli olarak ülkelerin/bölgelerin sosyo- ekonomik olarak resminin nitel olduğu kadar nicel olarak da ortaya konulmasıyla mümkün olmaktadır.

Yıllar itibariyle gelişmelerin takibi ve kıyaslamaların yapılması adına istatistik ve göstergelerin ön planda olduğu çalışmalar her geçen gün önem kazanmaktadır.

Günümüzde bilginin anlaşılırlığının kolaylaştırılması ve doğru kullanımının yaygınlaşması büyük önem arz etmektedir. Bu minvalde, Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA), Bursa Anahtar Rakamlar” yayını ile Bursa’yı tanımlayan özet gösterge ve istatistikleri anlaşılır ve takibi kolay bir mahiyette sunmaya çalışmaktadır.

Bu çalışmayla BEBKA, Bursalıların ili kendi iç dinamikleriyle daha iyi tanımasını, Türkiye ölçeğinde Bursa’yı kıyaslamasını sağlamayı amaçlamıştır. Bursa için yeni olan bu çalışmanın bütün kullanıcılara faydalı olmasını dileriz.

Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı

(5)

01 06 02

04 07

03 05

10 08 09 11

14 12 13 15

18 16 17 19

COĞRAFYA NÜFUS

SAĞLIK

DEMOGRAFİ

EĞİTİM

İSTİHDAM VE İŞ GÜCÜ

DIŞ TİCARET

AR-GE VE YENİLİKÇİLİK

BANKACILIK

ENERJİ ULAŞTIRMA

ÇEVRE

HABERLEŞME

TARIM

SPOR SİVİL KATILIM GÜVENLİK

KÜLTÜR

TURİZM

22 10

30

46 38 18

26

42 34

08

24 12

32

48 40 20

28

44 36

3

ANAHTAR RAKAMLAR ²⁰¹⁵ BURSA

(6)

1. COĞRAFYA

Marmara Denizi’nin

güneydoğusunda yer alan Bursa, doğuda Bilecik, Sakarya, kuzeyde Kocaeli, Yalova ve Marmara Denizi, güneyde Kütahya, batıda Balıkesir illeriyle çevrilidir.

Yüzölçümü olarak Bursa, Türkiye’nin toplam alanının (göller hariç) %1,35’ini kaplamaktadır. Kaplanan alan açısından Bursa ili Türkiye’deki iller arasında 27. sıradadır.

TÜRKİYE

Kaynak: TÜİK

YÜZ ÖLÇÜMÜ

BURSA

10 886.38 km2 4

(7)

ORTALAMA EN DÜŞÜK VE EN YÜKSEK SICAKLIKLAR (1950-2015)

1950-2015 yılları arasında Bursa ilinde ortalama en düşük sıcaklık Ocak ayında, ortalama en yüksek sıcaklık ise Ağustos ayında gerçekleşmiştir.

Bursa ilinin yıllık sıcaklık ortalaması (14,6°C) Türkiye ortalamasının (13,1°C) üzerindedir.

0 5 10 15 20 25 30 35

Aralık Kasım Ekim

Eylül Ağustos Temmuz Haziran Mayıs

Nisan Mart Şubat Ocak

Ortalama Sıcaklık Ortalama En Düşük Sıcaklık Ortalama En Yüksek Sıcaklık

1. COĞRAFYA

°C

Kaynak: MGM

5

(8)

BURSA İLİ NÜFUSU (2010-2015)

2015 yılı itibariyle Türkiye nüfusunun %3,61’i Bursa’da yaşamaktadır.

Bursa’nın nüfusunun %49,92’sini kadınlar oluşturmaktadır.

2015 yılı verilene göre nüfus yoğunluğu Bursa’da km2 başına 273 kişi iken bu sayı, Türkiye’de 102 kişidir.

2014-2015 yılları arasında Bursa’nın nüfusu binde 19,7 artmıştır. İlin net göç hızı ise aynı dönemde binde 7 olmuştur.

2011 yılı verilerine göre Bursa’nın ortalama hane halkı büyüklüğü 3,6 iken Türkiye’de bu sayı 3,8’dir.

2. NÜFUS

2015 2014

2013 2012

2011 2010

2 605 495 2 652 126 2 688 171 2 740 970 2 787 539 2 842 547

Nüfus 2010

2011 2012 2013 2014 2015

Bursa Türkiye

73 722 988 2 605 495 74 724 269 2 652 126 75 627 384 2 688 171 76 667 864 2 740 970 77 695 904

78 741 053

2 787 539 2 842 547

Kaynak: TÜİK-ADNKS

6

(9)

2. NÜFUS

2015 yılı verileri kullanılmıştır

NÜFUS

ARTIŞ HIZI

‰ 19.7

YILINDAN 2010

%9.1 ARTTI ^NÜFUS

İTİBAREN

TÜRKİYE

NÜFUSUNUN

NÜFUSUN

%49.92’si

KADIN

3.61’ ⁱ

%

7

(10)

3. DEMOGRAFİ

1 3 5 7 9

0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+

9 7 5 3 1 1 3 5 7 9

0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+

7 5 3 1

9

20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-4 9

50-54 55-59 60-64 65-6 9

70- 74

75-7 9

80-84 85-89

TÜRKİYE 2015 BURSA

Türkiye nüfusunun demografik yapısı incelendiğinde, 2015 yılı itibariyle Türkiye nüfusunun %32,35’i 20 yaşın altında olduğu görülür. Bu oran Bursa’da %29,36’dır.

65 yaş üzeri nüfusun toplam nüfusa oranına bakıldığında Türkiye’de %8,25, Bursa’da %8,40 olduğu görülür.

2015’te ortanca (medyan) yaş, Türkiye’de 31 iken Bursa’da 33,2’dir.

Kadın Erkek

Kaynak: TÜİK verileriyle BEBKA hesaplamaları yaş

yaş

% 8

(11)

YAŞIN

%8.40 ^'ı

NÜFUSUN

ÜZERİNDE

65 ORTANCA

YAŞ

32.2 _{15-64 YAŞ} ^69.64 ^YÜZDE

NÜFUS

ORANI

3. DEMOGRAFİ

2015 verileri kullanılmıştır

YAŞIN

%22 ^'si 15

ALTINDA

NÜFUSUN

9

(12)

3. DEMOGRAFİ

YAŞLI BAĞIMLILIK ORANI GENÇ BAĞIMLILIK ORANI

Bir nüfusun yaş yapısı, anahtar sosyo-ekonomik konuları etkileyen bir unsurdur. Yaşlı ve genç bağımlılık göstergeleri, 15 yaş altı ve 65 yaş üzeri nüfusun çalışan çağdaki nüfusa ne kadar bağlı olduğunu ifade etmektedir. Bu göstergelere göre, gençler için okullara yatırım; yaşlılar için daha fazla sağlığa yatırım gibi politika tercihleri ortaya çıkmaktadır.

Yaşlı bağımlılık oranı 2010-2015 yılları arasında yükselme eğiliminde olurken genç bağımlılık oranı azalmaktadır.

Bursa’nın yaşlı bağımlılık oranı Türkiye geneli ile paralel seyretmekte olup genç bağımlılık oranı ülke oranının altındadır.

9 10 11 12

13

2015 2014 2013 2012 2011

2010 0

10 20 30 40 50

2015 2014 2013 2012 2011 2010

Türkiye Bursa

%

Kaynak: TÜİK verileriyle BEBKA hesaplamaları

10

(13)

3. DEMOGRAFİ

2010-2015

TÜRKİYE VE

BURSA’DA

GENÇ BAĞIMLILIK

ORANI AZALDI

2010-2015 YAŞLI

BAĞIMLILIK ORANI ARTTI

YAŞLI

BAĞIMLILIK

ORANI YÜZDE

12.06 GENÇ BAĞIMLILIK

ORANI

%31.53

11

(14)

BEBEK ÖLÜM HIZI

Net göç hızı Bursa’da 2011 yılından itibaren devamlı artmıştır. 2015 yılında toplam doğurganlık hızı –çocuk sayısı olarak-Bursa’da (1,91) Türkiye ortalamasının (2,14) altındadır.

Her bin kişi başına düşen doğum sayısını ifade eden kaba doğum hızı Bursa’da Türkiye genelinin altında kalmıştır.

Bin canlı doğum başına bebek ölümü sayısı, 2011 yılından itibaren düşerken 2014 yılında artmıştır.

2010-2014 yılları arasında bu oran Türkiye genelinin altında kalmıştır.

0 2 4 6 8

2014-2015 2013-2014

2012-2013 2011-2012

2010-2011 2009-2010

3. DEMOGRAFİ

‰ ‰

NET GÖÇ HIZI

KABA DOĞUM HIZI

Kaynak: TÜİK 13

14 15 16 17 18

2015 2014 2013 2012 2011

2010 0

5 10 15

2015 2014 2013 2012 2011 2010 Türkiye

Bursa

‰

12

(15)

3. DEMOGRAFİ

GÖÇ ‰ 6,95 ^HIZI

NET

2014 YILINDA

BEBEK ÖLÜM HIZI

BİNDE

8,14

KABA DOĞUM

HIZI

‰15,3

2011-2015

NET GÖÇ HIZI

ARTTI

13

(16)

4. EĞİTİM

Bursa’nın okuryazarlık oranı (6 yaş ve üzeri), Türkiye genelinin üzerindedir. 2010-2014

döneminde bu oran sürekli artmıştır. 2014 yılında Bursa’da erkek okuryazarlık oranı %98,93 iken kadın okuryazarlık oranı

%94,78 olmuştur.

2014-2015’te Bursa’da ilkokul net okullaşma oranı (%95,67), ortaokul net okullaşma oranından (%95,92) düşüktür. İlkokullarda net okullaşma oranı Bursa’da Türkiye genelinin altındadır.

Bursa öğretmen başına düşen öğrenci sayısında 2014-2015’te ilkokullarda (19) ve ortaokullarda (18) ülke ortalamasının üzerinde kalmıştır.

94,5 95,0 95,5 96,0 96,5 97,0

Kadın Erkek

Toplam 16

17 18 19 20

Ortaokul İlkokul

2014 OKURYAZARLIK ORANI (6 YAŞ ÜZERİ)

İLKOKULLARDA

NET OKULLAŞMA ORANI (%) ÖĞRETMEN BAŞINA DÜŞEN ÖĞRENCİ SAYISI

2014-2015 2014-2015

90 92 94 96 98 100

Bursa Türkiye

Kadın Erkek

Toplam

Kaynak: TÜİK verileriyle BEBKA hesaplamaları kişi

Türkiye Bursa

%

14

(17)

4. EĞİTİM

ORANI

TÜRKİYE’NİN

ÜZERİNDE

%96.98

OKUR-

YAZARLIK BİN KİŞİDEN

EN AZ

YÜKSEKOKUL

MEZUNU

150 ^’si

BİR İLKOKUL

ÖĞRETMENİNE

DÜŞEN ÖĞRENCİ

SAYISI 19

2014-2015 dönemi verileri kullanılmıştır

İLKOKUL

YÜZDE

95.67

OKULLAŞMA

NET

ORANI

15

(18)

Yüz bin kişi başına hastane yatak sayısı Bursa’da Türkiye

ortalamasının altında kalmaktadır. 2014 yılında Bursa’da yüz bin kişiye hastane yatak sayısı 242 iken bu sayı Türkiye genelinde 266 olmuştur.

2010-2014 döneminde hekim başına kişi sayısında Bursa Türkiye ortalamasının üzerinde kalmıştır.

2014’te Hemşire başına düşen kişi sayısında Bursa (554) Türkiye (545) ortalamasının üzerindedir.

0 200 400 600 800

2014 2013

2012 2011

2010

5. SAĞLIK

YÜZ BİN KİŞİ BAŞINA HASTANE YATAK SAYISI

HEKİM BAŞINA KİŞİ SAYISI HEMŞİRE BAŞINA KİŞİ SAYISI

0 200 400 600 800

2014 2013

2012 2011

2010 210

220 230 240 250 260 270

2014 2013

2012 2011

2010

Kaynak: TÜİK verileriyle BEBKA hesaplamaları Türkiye

Bursa

Bursa Türkiye

16

(19)

5. SAĞLIK

YÜZ BİN KİŞİ BAŞINA

DÜŞEN HASTANE

YATAK SAYISI

242 YÜZ BİN KİŞİ

BAŞINA DÜŞEN

HEKİM SAYISI

155 YÜZ BİN KİŞİ

BAŞINA DÜŞEN HEMŞİRE SAYISI

181 YÜZ BİN KİŞİ

BAŞINA DÜŞEN

ECZANE SAYISI

29

17

(20)

6. DIŞ TİCARET

2015 yılı itibariyle Türkiye’nin ithalatının %3,89’u Bursa’dan yapılmaktadır.

2015 yılında Türkiye’nin ihracatının %6,01’i Bursa’dan yapılmıştır.

0 5 10 15

2015 2014 2013 2012 2011 0 2010

5 10 15

2015 2014 2013 2012 2011 2010

Bursa

İTHALAT İHRACAT

Bursa 2015’te Kişi başına ithalatta Türkiye ortalamasının üzerindedir.

2010-2015 döneminde Bursa kişi başına ihracatta Türkiye’nin üzerindedir.

0 1 2 3 4 5

2015 2014 2013 2012 2011 0 2010

1 2 3 4 5

2015 2014 2013 2012 2011 2010

KİŞİ BAŞINA İTHALAT KİŞİ BAŞINA İHRACAT

Kaynak: TÜİK Türkiye

Bursa Milyar $

Bin ABD $ Bin ABD $

Milyon $

18

(21)

6. DIŞ TİCARET

TÜRKİYE

İHRACATINDAKİ

PAY

%6

İHRACATTA

TÜRKİYE’DE

2.SIRADA

6,39 YÜZDE

KİŞİ BAŞINA

İHRACATTA

TÜRKİYE’DE

4.SIRADA

KİŞİ BAŞINA

İTHALATTA

TÜRKİYE’DE

3.SIRADA

19

(22)

KİŞİ BAŞINA BANKA KREDİSİ VE MEVDUATI (TL)

Bankacılık göstergelerinde Bursa 2015 yılı itibariyle Türkiye’deki mevduatın %2,32’ına kredilerin %2,92’üne sahiptir.

2010-2015 yılları arasında Bursa’da kişi başına düşen mevduat %91 artarken kişi başına düşen kredi %180 artmıştır.

2010-2014 yılları arasında kredi mevduat oranı Türkiye ve Bursa’da sürekli artmıştır. 2015 yılı itibariyle Bursa’da mevduatın %36’sını yabancı para oluşturmaktadır.

7. BANKACILIK

0 5000 10000 15000 20000

2015 2014 2013 2012 2011 2010 2015 2014 2013 2012 2011 2010

KREDİ/MEVDUAT ORANI (%)

Kaynak: TBB verileriyle BEBKA hesaplamaları

Türkiye Bursa

0 50 100 150 200

2015 2014

2013 2012

2011 2010

Bursa Türkiye

Mevduat Kredi

20

(23)

KİŞİ BAŞINA

MEVDUAT

10 195 TL

KREDİ MEVDUAT

ORANI %146

KİŞİ BAŞINA

KREDİDE

TÜRKİYE’DE

SEKİZİNCİ

SIRADA

7. BANKACILIK

KİŞİ BAŞINA

14 861 TL

KREDİ

21

(24)

8. İSTİHDAM VE İŞGÜCÜ

Kaynak: TÜİK

2010-2013 arası döneme bakıldığında Bursa’da istihdam oranının sürekli yükseldiği görülmektedir. 2012 ve 2013 yıllarında bu oran Türkiye ortalamasından yüksektir.

İSTİHDAM ORANI (15+YAŞ)

40 42 44 46 48 50

2013 2012

2011 2010

İşgücüne katılma oranı Bursa’da 2011-2013 yılları arasında Türkiye ortalamasının üzerinde gerçekleşmiştir. 2014’te Bursa’da sigortalıların prime esas ortalama günlük kazancı (64,06 TL) Türkiye ortalamasının (64,42TL) altındadır.

2010-2013 yıllarında işsizlik oranının Bursa’da Türkiye ortalamasının altında olduğu görülmektedir. Bu oran 2013 yılında Bursa’da %6,6‘ya düşmüştür.

İŞSİZLİK ORANI (15+YAŞ ) İŞGÜCÜNE KATILMA ORANI (15+YAŞ)

Bursa Türkiye

Türkiye Bursa

0 5 10 15

2013 2012

2011

2010 46

48 50 52

2013 2012

2011 2010

%

% %

22

(25)

2. NÜFUS

8. İSTİHDAM VE İŞGÜCÜ

İSTİHDAM

ORANI

%48

İŞGÜCÜNE

KATILIM

ORANI %51.4

İŞSİZLİK

ORANI

%6.6

2014 YILI SİGORTALILARIN PRİME ESAS ORTALAMA

GÜNLÜK KAZANCI

64.06 TL

23

(26)

9. AR-GE VE YENİLİKÇİLİK

Türkiye’deki AR-GE merkezlerinin %16’sı Bursa’da hizmet vermektedir. Bu merkezlerin %66’sı Otomotiv Yan Sanayii sektöründedir.

Bursa 2016 yılı itibariyle Türkiye’de en fazla AR-GE merkezi olan 2. ildir.

FAAL AR-GE MERKEZLERİ

Sektör Bursa

Otomotiv Yan Sanayi 25

Makine ve Techizat İmalatı 3

Tekstil 4

Otomotiv 2

Demir ve Demir Dışı Metaller 1 Enerji

Mobilya Yazılım

1 1 1 38

Genel Toplam YÜZ BİN KİŞİ BAŞINA PATENT TESCİL SAYISI

Kaynak: Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı,TPE 0

20 40 60 80 100 120

2015 2014 2013 2012 2011 2010

YÜZ BİN KİŞİ BAŞINA MARKA TESCİL SAYISI

2011-2015 döneminde bakıldığında Bursa’nın yüz bin kişi başına patent ve marka tescil sayıları Türkiye ortalamasının üzerindedir.

0 2 4 6 8

2015 2014 2013 2012 2011 2010

Türkiye Bursa

24

(27)

9. AR-GE VE YENİLİKÇİLİK

TÜRKİYE’DEKİ

FAAL AR-GE

MERKEZLERİNİN

%16’SI

BURSA’DA

ENDÜSTRİYEL TASARIM

TESCİL

SAYISINDA

2. SIRADA

FAYDALI MODEL

VE MARKA

TESCİL

SAYISINDA

4.SIRADA

PATENT

TESCİL

SAYISINDA

ÜÇÜNCÜ

SIRADA

25

(28)

10. ÇEVRE

DÜZENLİ DEPOLAMA İLE BERTARAF

EDİLEN ATIK MİKTARI ORANI (%) HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİNDEKİ KÜKÜRTDİOKSİT (SO²) ORTALAMASI

KİŞİ BAŞINA GÜNLÜK DEŞARJ EDİLEN ATIKSU & ÇEKİLEN İÇME VE KULLANMA SUYU Atık yönetiminde düzenli depolama ile bertaraf edilen

atık oranı Bursa’da 2010-2014 arasında Türkiye ortalamasının üzerinde olmuştur.

2015’te Bursa’da Türkiye ortalamasına göre hava kirliliğine etki eden kükürtdioksit (SO2) oranı düşük;

partiküler madde (PM₁₀) oranı yüksektir.

Bursa’nın hem kişi başı günlük deşarj edilen atık su miktarı hem de çekilen günlük su miktarı Türkiye’nin altındadır.

0 5 10 15 20

2015 2014 2013 2012 2011 2010

Türkiye Bursa

2010 98,52 99,53

2012 98,87 100,00

2014 99,13 100,00

0 50 100 150 200 250

Türkiye Bursa Türkiye Bursa Türkiye Bursa

Kaynak: TÜİK, ÇŞB, OSİB verileriyle BEBKA hesaplamaları

Belediyelerde deşarj edilen kişi başı günlük atıksu miktarı

Belediyelerde kişi başı çekilen günlük su miktarı

2010 2012 2014

µg/m³

lt/kişi-gün 26

(29)

10. ÇEVRE

2013 BURSA’NIN

%44.9’U

ORMANLARLA

KAPLI

PM

¹⁰

DEĞERİ EN YÜKSEK TÜRKİYE’DE

8.ŞEHİR

2015 2014 KİŞİ

BAŞINA GÜNLÜK

ATIKSU

MİKTARI 127

LİTRE

2014 ATIKSU

ARITMA TESİSİ İLE

HİZMET VERİLEN

NÜFUSUN

ORANI

%88

27

(30)

2015 yılı itibariyle, Bursa’nın tarımsal üretim değerinin %68,8’ini bitkisel üretim değeri oluşturmaktadır. Kişi başına tarımsal üretimde ise nüfus etkisinden dolayı Bursa, Türkiye ortalamasının altında kalmıştır.

KİŞİ BAŞINA TARIMSAL ÜRETİM (TL) 11. TARIM

Tarımda makineleşmenin en önemli parçası olan traktör kullanımı açısından işlenen bin hektar tarım alanı başına traktör sayısında Bursa, Türkiye ortalamasının çok üzerindedir.

İŞLENEN BİN HEKTAR TARIM ALANI BAŞINA TRAKTÖR SAYISI

*Hesaplamalarda tarım alanı, işlenen tarım alanı ve uzun ömürlü bitki alanı toplamı olarak alınmıştır.

Türkiye Bursa

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500

2015 2014 2013 2012 2011 2010 2015 2014 2013 2012 2011 2010

Kişi Başına Hayvansal Üretim Değeri Kişi Başına Canlı Hayvanlar Değeri Kişi Başına Bitkisel Üretim Değeri

2010 45 134

2011 48 143

2012 2013 2014

50 143

59 213

60 218

28

(31)

11. TARIM

2015 TARIMSAL

ÜRETİMDE TÜRKİYE’DE

11. SIRADA

2015 BİTKİSEL

ÜRETİMDE TÜRKİYE’DE

8. SIRADA

218 İŞLENEN BİN HEKTAR TARIM ALANI BAŞINA

TRAKTÖR SAYISI

TARIMSAL

ÜRETİM DEĞERİNİN

%69’u

BİTKİSEL

ÜRETİMDEN

29

(32)

KİŞİ BAŞINA DÜŞEN

NET ELEKTRİK TÜKETİMİ KONUT ABONESİ BAŞINA KONUT DOĞAL GAZ TÜKETİMİ

SEKTÖRLERE GÖRE ELEKTRİK TÜKETİMİ 2013-2014

Enerji tüm beşeri ve ekonomik faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde önemli bir girdidir.2014 yılında Türkiye’de tüketilen elektriğin %4,64’ü Bursa’da tüketilmiştir. Bursa’da tüketilen elektriğin %60,4’ü sanayide tüketilmektedir. Doğalgaz tüketiminde ise 2014 yılında Bursa Türkiye’de tüketilen doğalgazın %9’unu tüketmiştir.

12. ENERJİ

0 500 1000 1500

2013 2012

2011

0 2000 4000 6000 8000 10000 12000

Bursa Bursa 0

1 2 3 4

2014 2013

2012 2011

2010

Kaynak: TEDAŞ, EPDK ile BEBKA hesaplamaları

Diğer Tarımsal Sulama

Sanayi Ticaret ve Kamu

Mesken

Türkiye Bursa

20142013

MWh

bin MWh m³

30

(33)

12. ENERJİ

ELEKTRİK

TÜKETİMİNDE

SANAYİNİN

PAYI

%60.4

KİŞİBAŞINA

NET ELEKTRİK

TÜKETİMİ

3 455 kWh

KİŞİBAŞINA

DOĞALGAZ TÜKETİMİNDE

TÜRKİYE’DE

ALTINCI SIRADA

3.İL

EN ÇOK

DOĞAL-

GAZ TÜKETEN

31

(34)

Bursa ili Ankara, İstanbul, İzmir illerinin ulaşım ağlarıyla bağlandığı bölgede yer aldığından önemli demir ve karayolu ulaşım projeleri burada yürütülmektedir. Yüz km² başına düşen köy yolu hariç karayolu uzunluğunda Bursa ili 11,1 km ile Türkiye ortalaması olan 8,6 km‘nin üzerindedir. Bursa’daki bölünmüş yol oranı 2015 yılında Türkiye ortalamasının altında kalmıştır.

Demir Yolu Devlet Yolu Bölünmüş Devlet Yolu Diğer İl Yolu Bölünmüş İl Yolu Diğer Otoyol

YOL UZUNLUKLARI 2015 İL VE DEVLET YOLLARI TOPLAMI İÇİNDEKİ BÖLÜNMÜŞ YOL ORANI

BİN KİŞİ BAŞINA OTOMOBİL SAYISI

0 100 200

2015 2014 2013 2012 2011 2010

2015’te Bin kişi başına otomobil sayısı Bursa’da (140) Türkiye ortalamasının (134) üzerindedir.

2015’te Bin kişi başına motorlu kara taşıtı sayısında da Bursa (258) Türkiye ortalamasının (254) üzerindedir.

Kaynak: TÜİK, KGM verileriyle BEBKA hesaplamaları 0

200 400 600 800 1000 1200 1400

Bursa

Bursa Türkiye

13. ULAŞTIRMA

% km

24 26 28 30 32 34

2015 2014 2013 2012 2011 2010

32

(35)

13. ULAŞTIRMA

YÜZ KM2

BAŞINA DÜŞEN

KARAYOLU UZUNLUĞU

11.1 KM BİN KİŞİ BAŞINA

OTOMOBİL

SAYISI

140 BÖLÜNMÜŞ YOL

%30.18

ORANI

OTOYOL

UZUNLUĞU

80 KM

33

(36)

Kaynak: TÜİK BTK verileriyle BEBKA hesaplamaları

2015 yılında İllerdeki fiber kablo uzunluğunun yüzölçümüne oranında Bursa yüz km2 başına 79,6 km ile Türkiye’de 5. sıradadır.

YÜZ KM2 BAŞINA FİBER-OPTİK KABLO UZUNLUĞU

0 50 100

2015 2014

2013 2012

Bursa Türkiye

Geniş bant internet penetrasyonunda Bursa (%63,1) 2015 yılında Türkiye ortalamasının (%61,7) üzerinde kalmıştır.

Türkiye’deki genişbant internet abonelerinin %3,7’si Bursa’dandır.

2015’te Bin kişi başına mobil abone sayısında Bursa (890) Türkiye ortalamasının (935) altındadır.

0 200 400 600 800 1000

2015 2014 2013 2012 2011 2010

BİN KİŞİ BAŞINA MOBİL ABONE SAYISI GENİŞBANT İNTERNET PENETRASYONU

Türkiye Bursa

14. HABERLEŞME

0 20 40 60 80

2015 2014

2013 2012

2011

%

34

(37)

BİN KİŞİ BAŞINA

MOBİL

ABONE

SAYISI

890 14. HABERLEŞME

MOBİL İNTERNET

ABONE SAYISINDA

TÜRKİYE’DE

4.SIRADA

YÜZ KM2 BAŞINA

FİBER OPTİK

KABLO UZUNLUĞU

79.6 KM

TÜRKİYE’DEKİ

GENİŞ BANT

İNTERNET

ABONESİ

PAYI %3.7

35

(38)

0 50 100 150

2014 2013

2012 2011

2010 0

200 400 600

2014 2013

2012 2011

2010 Türkiye

Bursa

Bursa ‘da 2010-2014 yılları arasında yüz kişideki sinema ve tiyatro izleyici sayısı Türkiye ortalamasının üzerindedir.

Yüz bin kişi başına 317 sinema koltuğu düşmektedir.

Bin kişi başına halk kütüphanesi yararlanma sayısında Bursa ili Türkiye ortalamasının altında kalmıştır.

2010-2014 yılları arasında Bursa’daki yararlanıcı sayısı sürekli artmıştır.

Müze ve Ören yeri ziyaretçi sayısı bakımından Bursa ilinde son 3 yılda ciddi bir düşüş görülmektedir.

Müze başına eser sayısında Bursa (11 323) Türkiye ortalamasının (16 756) altındadır.

15. KÜLTÜR

SİNEMA VE TİYATRO İZLEYİCİ

SAYISI (YÜZ KİŞİDE) YÜZ BİN KİŞİ BAŞINA SİNEMA KOLTUK SAYISI

BİN KİŞİ BAŞINA HALK KÜTÜPHANESİ YARARLANMA SAYISI YÜZ BİN KİŞİ BAŞINA MÜZE VE ÖREN YERİ ZİYARETÇİ SAYISI

2012 38 057 9 944

2013 38 565 4 997

2014 37 711 3 940

2010 262 107

2011 252 109

2012 2013 2014

258 110

264 111

268 117

36

(39)

15. KÜLTÜR

YÜZ KİŞİ BAŞINA

TİYATRO VE SİNEMA İZLEYİCİSİ SAYISINDA

TÜRKİYE’DE

7. SIRADA

BİN KİŞİ BAŞINA

SİNEMA VE

TİYATRO

KOLTUK SAYISI

BİN KİŞİ BAŞINA

HALK KÜTÜPHANESİ

YARARLANMA

SAYISI 117

BİN KİŞİ BAŞINA

MÜZE VE ÖREN YERİ

ZİYARETÇİ SAYISI

160*

*Özel Müzeler Dâhil

37

(40)

16. TURİZM

Tarih, doğa ve kış turizmiyle öne çıkan Bursa’da 2014 yılında turizm tesislerinde ortalama kalış süresi 1,8 gün olmuştur. Bu süre Türkiye’de 2,7 gündür. Yabancı turistlerin Bursa’da ortalama kalış süresi aynı yılda 2,1 gün; yerli turistlerin ise 1,7 gün olmuştur.

TURİZM İŞLETME VE BELEDİYE BELGELİ KONAKLAMA TESİSLERİNDE DOLULUK ORANI

BELEDİYE VE TURİZM İŞLETME BELGELİ

KONAKLAMA TESİSLERİNDEORTALAMA KALIŞ SÜRESİ

Kaynak: TÜİK KTB verileriyle BEBKA hesaplamaları 0

1 2 3 4

2014 2013

2012 2011

2010 2014

2013 2012

2011 2010

0 20 40 60

2014 2013

2012 2011

2010 2014

2013 2012

2011 2010

Belediye Belgeli Tesisler Turizm İşletme Belgeli Tesisler

Belediye İşletme Belgeli Tesisler Turizm İşletme Belgeli Tesisler

Türkiye Bursa

% gün

38

(41)

16. TURİZM

TURİZM

İŞLETME BELGELİ

TESİSLERDE

DOLULUK ORANI

%39.7

YABANCI TURİST

ORTALAMA

KALIŞ SÜRESİ

2,1 GÜN

TURİZM TESİSLERİNE

YAPILAN YERLİ

GİRİŞ SAYISINDA TÜRKİYE’DE

8.SIRADA

TURİZM

TESİSLERİNE

YAPILAN TOPLAM

GİRİŞ SAYISINDA

TÜRKİYE’DE 9.

SIRADA

39

(42)

17. SPOR

YÜZ BİN KİŞİ BAŞINA

FAAL SPORCU SAYISI TÜRLERİNE GÖRE SPOR KULÜPLERİ

SPORCU SAYILARI (2015)

Kaynak: TÜİK, SGM verileriyle BEBKA hesaplamaları

2015 yılı itibariyle Bursa 515 spor kulübüyle Türkiye’de 4. sıradadır. Yüz bin kişi başına spor kulübü sayısında Bursa (18) Türkiye ortalamasının (17) üzerindedir.

2015 yılında yüz bin kişi başına faal sporcu sayısında Bursa (936) Türkiye ortalamasının (573) üzerindedir.

2014 yılında Bursa faal sporcu sayısında Türkiye’de 3. Sıradayken. Lisanslı sporcu sayısında 5. sıradadır.

Bursa’da 2014 yılı sonu itibariyle 20 924 amatör futbolcu bulunmaktadır.

0 500 1000

2015 2014 2013 2012 2011 2010

Toplam Askeri İhtisas Müessese Okul Gençlik

2015

Türkiye 6 1 219

Bursa -

516 13 13 706

515

1 157 1 157 23

10 808 475

Türkiye Bursa

Lisanslı Sporcu Sayısı Faal Sporcu Sayısı

Türkiye Bursa

Kadın 1 116 401 37 259

Erkek Toplam

2 417 911 100 081

3 534 312 137 340

Türkiye 154 219 297 204

451 219

Bursa 8 221 18 377 26 598 40

(43)

17. SPOR

LİSANSLI

SPORCULARIN

FAAL

%19 ^’u

2014 YILI AMATÖR

FUTBOLCU

SAYISI 20 924

FAAL SPORCU

SAYISINDA

TÜRKİYE’DE

3.SIRADA

4. FAAL SPOR

KULÜBÜ SAYISINDA

TÜRKİYE’DE SIRADA

41

(44)

Bursa’nın 2014 yılında yapılan mahalli seçimlere katılım oranı (%90,6) Türkiye ortalamasının (%89,2) üzerinde kalmıştır.

İlde siyasi partilere üyelik oranı 2014 yılında %17,3 olmuştur.

2007-2015 döneminde Bursa’nın milletvekili genel seçimlerine katılım oranı Türkiye

ortalamasının üzerinde olmuştur.

MAHALLİ İDARELER SEÇİMİ KATILIM ORANI (%)

80 82 84 86 88 90 92

Bursa Türkiye

2014 2009

MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMİ KATILIM ORANI (%)

80 82 84 86 88 90

2015 2007

2007

Kaynak: TÜİK

18. SİVİL KATILIM

Bursa Türkiye

42

(45)

18. SİVİL KATILIM

2015 MİLLETVEKİLİ

GENEL SEÇİMİNE

KATILIM

ORANI %87.9

2014 CUMHURBAŞKANI

SEÇİMİNE

KATILIM ORANI

YÜZDE 79.3 2014 MAHALLİ

İDARELER SEÇİMİNE

KATILIM

ORANI

%90.6

SİYASİ PARTİLERE ÜYELİK

ORANI

%17.3

43

(46)

2011-2014 yılları arasında yüz bin kişi başına ceza infaz kurumuna giren hükümlü sayısı Bursa’da yaklaşık iki kat artmıştır. Bu oran Türkiye ortalamasının üzerindedir. 2014 yılında ilde bir milyon kişide cinayet oranı 16,9 olmuştur.

Ölümlü ve yaralanmalı trafik kaza oranlarında Bursa 2010-2014 döneminde Türkiye ortalamasının altındadır.

BİN KİŞİ BAŞINA ÖLÜMLÜ VE YARALANMALI TRAFİK KAZASI SAYISI YÜZ BİN KİŞİ BAŞINA CEZA İNFAZ KURUMUNA GİREN HÜKÜMLÜ SAYISI

(SUÇUN İŞLENDİĞİ YERLEŞİM YERİNE GÖRE)

0 50 100 150 200 250

2014 2013

2012 2011

2010

0 1 2 3 4

2014 2013

2012 2011

2010

Bursa Türkiye

19. GÜVENLIK

44

(47)

19. GÜVENLIK

BİN KİŞİ BAŞINA

ÖLÜMLÜ VE

YARALANMALI TRAFİK KAZASI

ORANI 3.47

BİR MİLYON

KİŞİDE

CİNAYET ORANI

16.9 YÜZ BİN KİŞİ

BAŞINA

CEZAEVİNE

GİREN

HÜKÜMLÜ SAYISI 234

TÜRKİYE’DEKİ

TRAFİK

KAZALARINDAKİ

PAY %3.63

45

(48)

KAYNAKÇA TANIMLAR

TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu ADNKS Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi BTK Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ÇŞB Çevre ve Şehircilik Bakanlığı EGM Emniyet Genel Müdürlüğü EPDK Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu KGM Karayolları Genel Müdürlüğü KTB Kültür ve Turizm Bakanlığı MGM Meteoroloji Genel Müdürlüğü OSİB Orman ve Su İşleri Bakanlığı SGM Spor Genel Müdürlüğü TBB Türkiye Bankalar Birliği TEDAŞ Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.

TPE Türk Patent Enstitüsü

Bebek Ölüm Hızı: Belli bir yıl içinde meydana gelen bir yaşından küçük bebek ölümlerinin o yıl içinde meydana gelen canlı doğumlara oranının binde olarak ifadesidir.

Genç Bağımlılık Oranı: 15-64 yaş grubundaki her 100 kişi için 0-14 yaş grubundaki kişi sayısıdır.

Genişbant İnternet Penetrasyonu: Bir ildeki genişbant internet abone sayısının söz konusu ilin nüfusuna oranıdır.

İstihdam Oranı: İstihdamın (işbaşında olanlar ve işbaşında olmayanlar grubuna dâhil olan kurumsal olmayan çalışma çağındaki tüm nüfus), kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki oranıdır.

İşgücüne Katılma Oranı: İşgücünün (istihdam edilenler ile işsizlerin oluşturduğu tüm nüfus) kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki oranıdır.

İşsizlik Oranı: İşsiz nüfusun işgücü içindeki oranıdır.

Kaba Doğum Hızı: Belli bir yıl içinde her 1000 nüfus başına düşen doğum sayısıdır

Net Göç Hızı: Göç edebilecek her bin kişi için net göç (alınan göç ile verilen göç arasındaki fark) sayısıdır.

Net Okullaşma Oranı: İlgili öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan öğrencilerin, ait olduğu öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilir.

Nüfus Artış Hızı: İki yıl arasındaki dönemde her 1000 nüfus için yıllık artan nüfustur.

Okuryazarlık Oranı: Hem okuyup hem yazan nüfusun toplam nüfusa oranıdır.

Ortanca Yaş: Bir nüfusu oluşturan kişilerin yaşları küçükten büyüğe sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır.

Yaşlı Bağımlılık Oranı: “15-64” yaş grubundaki her 100 kişi için “65 ve daha yukarı” yaş grubundaki kişi sayısıdır.

Bebek Ölüm Hızı: Belli bir yıl içinde meydana gelen bir yaşından küçük bebek ölümlerinin o yıl içinde meydana gelen canlı doğumlara oranının binde olarak ifadesidir.

Genç Bağımlılık Oranı: 15-64 yaş grubundaki her 100 kişi için 0-14 yaş grubundaki kişi sayısıdır.

Genişbant İnternet Penetrasyonu: Bir ildeki genişbant internet abone sayısının söz konusu ilin nüfusuna oranıdır.

İstihdam Oranı: İstihdamın (işbaşında olanlar ve işbaşında olmayanlar grubuna dâhil olan kurumsal olmayan çalışma çağındaki tüm nüfus), kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki oranıdır.

İşgücüne Katılma Oranı: İşgücünün (istihdam edilenler ile işsizlerin oluşturduğu tüm nüfus) kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki oranıdır.

İşsizlik Oranı: İşsiz nüfusun işgücü içindeki oranıdır.

Kaba Doğum Hızı: Belli bir yıl içinde her 1000 nüfus başına düşen doğum sayısıdır

Net Göç Hızı: Göç edebilecek her bin kişi için net göç (alınan göç ile verilen göç arasındaki fark) sayısıdır.

Net Okullaşma Oranı: İlgili öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan öğrencilerin, ait olduğu öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilir.

Nüfus Artış Hızı: İki yıl arasındaki dönemde her 1000 nüfus için yıllık artan nüfustur.

Okuryazarlık Oranı: Hem okuyup hem yazan nüfusun toplam nüfusa oranıdır.

Ortanca Yaş: Bir nüfusu oluşturan kişilerin yaşları küçükten büyüğe sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır.

Yaşlı Bağımlılık Oranı: “15-64” yaş grubundaki her 100 kişi için “65 ve daha yukarı” yaş grubundaki kişi sayısıdır.

KAYNAKÇA-TANIMLAR

46

(49)

NÜFUS

ARTIŞ HIZI

‰ 19.7

YILINDAN

2010

%9.1 ARTTI^NÜFUS

İTİBAREN

TÜRKİYE

NÜFUSUNUN

NÜFUSUN

%49.92’si

KADIN

3.61’ⁱ

%

YAŞIN

%8.40

^'ı

NÜFUSUN

ÜZERİNDE

65

ORTANCA

YAŞ

32.2

_{15-64 YAŞ}^YÜZDE^69.64

NÜFUS ORANI

YAŞIN

%22^'si

15

ALTINDA

NÜFUSUN

2010-2015 TÜRKİYE VE BURSA’DA

GENÇ BAĞIMLILIK ORANI AZALDI

2010-2015 YAŞLI

BAĞIMLILIK ORANI ARTTI

YAŞLI

BAĞIMLILIK

ORANI YÜZDE 12.06

GENÇ

BAĞIMLILIK ORANI

%31.53

GÖÇ

‰ 6,95

^HIZI

NET

2014 YILINDA BEBEK ÖLÜM HIZI

BİNDE

8,14 KABA

DOĞUM

HIZI

‰15,3

2011-2015

NET GÖÇ HIZI

ARTTI TÜRKİYE’NİN^ORANI

ÜZERİNDE

%96.98

OKUR-

YAZARLIK BİN KİŞİDEN

EN AZ YÜKSEKOKUL

MEZUNU

150

^’si

BİR İLKOKUL ÖĞRETMENİNE DÜŞEN ÖĞRENCİ

SAYISI 19

İLKOKUL

YÜZDE 95.67

OKULLAŞMANET ORANI

YÜZ BİN KİŞİ BAŞINA DÜŞEN HASTANE

YATAK SAYISI

242

YÜZ BİN KİŞİ BAŞINA DÜŞEN HEKİM SAYISI

155

YÜZ BİN KİŞİ

BAŞINA DÜŞEN HEMŞİRE SAYISI

181

YÜZ BİN KİŞİ BAŞINA DÜŞEN

ECZANE SAYISI

29

TÜRKİYE

İHRACATINDAKİ PAY

%6

İHRACATTA TÜRKİYE’DE

2.SIRADA

6,39YÜZDE KİŞİ BAŞINA

İHRACATTA

TÜRKİYE’DE

4.SIRADA

KİŞİ BAŞINA

İTHALATTA

TÜRKİYE’DE 3.SIRADA

KİŞİBAŞINA

MEVDUAT 10 195 TL

KREDİ MEVDUAT

ORANI %146 KİŞİ BAŞINA KREDİDE TÜRKİYE’DE SEKİZİNCİ SIRADA KİŞİ BAŞINA

14 861 TL

KREDİ

İSTİHDAM

ORANI

%48

İŞGÜCÜNE

KATILIM

ORANI %51.4

İŞSİZLİK

ORANI

%6.6

2014 YILI SİGORTALILARIN PRİME ESAS ORTALAMA GÜNLÜK KAZANCI

64.06 TL

TÜRKİYE’DEKİ FAAL AR-GE

MERKEZLERİNİN

%16’SI

BURSA’DA ENDÜSTRİYEL

TASARIM

TESCİL

SAYISINDA

2. SIRADA

FAYDALI MODEL

VE MARKA TESCİL

SAYISINDA 4.SIRADA

PATENT

TESCİL

SAYISINDA ÜÇÜNCÜ

SIRADA

TR41 Anahtar Rakamlar 2013

SUNUM

01

06 02

04 07

03 05

10

08 09 11

14

12 13 15

18

16 17 19

1. COĞRAFYA

TÜRKİYE

YÜZ ÖLÇÜMÜ

ORTALAMA EN DÜŞÜK VE EN YÜKSEK SICAKLIKLAR (1950-2015)

1. COĞRAFYA

BURSA İLİ NÜFUSU (2010-2015)

2. NÜFUS

2. NÜFUS

NÜFUS

ARTIŞ HIZI

‰ 19.7

YILINDAN 2010

%9.1 ARTTI NÜFUS

İTİBAREN

TÜRKİYE

NÜFUSUNUN

NÜFUSUN

%49.92’si

KADIN

3.61’ i

%

3. DEMOGRAFİ

TÜRKİYE 2015 BURSA

YAŞIN

%8.40 'ı

NÜFUSUN

ÜZERİNDE

65

ORTANCA

YAŞ

32.2 15-64 YAŞ 69.64 YÜZDE

NÜFUS

ORANI

3. DEMOGRAFİ

YAŞIN

%22 'si 15

ALTINDA

NÜFUSUN

3. DEMOGRAFİ

YAŞLI BAĞIMLILIK ORANI GENÇ BAĞIMLILIK ORANI

3. DEMOGRAFİ

2010-2015

TÜRKİYE VE

BURSA’DA

GENÇ BAĞIMLILIK

ORANI AZALDI

2010-2015 YAŞLI

BAĞIMLILIK ORANI ARTTI

YAŞLI

BAĞIMLILIK

ORANI YÜZDE

12.06

GENÇ BAĞIMLILIK

ORANI

%31.53

BEBEK ÖLÜM HIZI

3. DEMOGRAFİ

NET GÖÇ HIZI

KABA DOĞUM HIZI

3. DEMOGRAFİ

GÖÇ ‰ 6,95 HIZI

NET

2014 YILINDA

BEBEK ÖLÜM HIZI

BİNDE

8,14

KABA DOĞUM

HIZI

%9.1 ARTTI ^NÜFUS

3.61’ ⁱ

%8.40 ^'ı

32.2 _{15-64 YAŞ} ^69.64 ^YÜZDE

%22 ^'si 15

GÖÇ ‰ 6,95 ^HIZI

150 ^’si