Nefise»ye yazılır. Yolu belirlenmiştir ar- lişimini yansıtacaktır. Oysa ne konuları, ne ların, balıkçı kayıklarının ressamı : tık. Antik heykellerden yapılan desen ça- üslûbu ve ne de beğenisi değişmiyecek;

güverte subayı olarak orduya katılan H. Onat konması olayıdır. Özüne sadık bir estetik Açık havanın, gün ışığı altında titreşen yer- arkadaşı Ruhi Arel'in özendirmesiyle «Sana- inançtır. Zaman belki teknik gücünün ge- yüzünün durgun sahillere bağlanmış mavna- yi*

Nefise»ye yazılır. Yolu belirlenmiştir ar- lişimini yansıtacaktır. Oysa ne konuları, ne ların, balıkçı kayıklarının ressamı : tık. Antik heykellerden yapılan desen ça- üslûbu ve ne de beğenisi değişmiyecek;

lışmaları ile doğanın kılı kırk yararcasına inançlı bir kararlılığı sürdürecektir. Bu te- incelenmesi temeline dayanan Akademik öğ- meldeki estetik inancın kökenini kavramak renim yılları, sonra kazanılan Avrupa'ya gi- için Türk resminin gelişim çizgisi içinde H i k m e t O n a t diş sınavı. Sanat öğrenimini Paris'te Devlet H. Onat'ın yerini çevresini belirlemek gere-

Güzel Sanatlar Akdemisinde Fernand Cor- kir.

mon'un atölyesinde sürdürmesi. Burada, sa- Yaşayan Türk resminin en uzun ömürlü nat yaşamı süresince geliştireceği yetkin ustası 95 yaş sergisini Şubat 1977 (Osman- tekniğinin ilk hünerli fırça darbeleri resim- bey - Akbank Sanat Galerisi - İstanbul) da lerinde belirmeye başlıyacaktır. Cormon atöl- açtı. Resim tarihimizin canlı bir anıtı olan yesinin katı - kuralcı akademik havası içinde Hikmet Onat XIX. Yüzyılın sonlarından XX. zaman zaman bunalacak, kendi kişisel göz- Yüzyılın son çeyreğine dek sanat coşkusunu lemlerinin de katkısıyla anlatım dilini oluş- ve verimini gençlere taş çıkartırcasına sür- turma gereğini duyacaktır. Kişiliğinin bu bi- dürmektedir. Meslek sevgisi ve bağlılığının çimlenme süreci içinde Paris'in tüm müzele- bundan daha güzel bir tanımı olamaz. Her rini, sergilerini adım adım izler. Önceleri çağında resimi yaşayan, her yaşını eserle- büyük hayranlık ve ulaşılmazlık duygusuna riyle dolduran, her eserinde yeniden dünya- kapılır. Daha çok çalışır. Zamanla çalışma ya gelen ; çalıştıkça gençleşen yüzü, güzel- gücüne olan güveni artar,

leşen elleriyle, gözleriyle dünyamızı daha Birinci dünya savaşının çıkmasıyla yur- bir anlamlı gösterme çabası gösteren bir da döner. Gerçekçi - izlenimci Hikmet Ohat' usta. ın sanatçı yaşam serüveni başlamış olur.

Hikmet Onat'ın yaşam serüveni sanatla Aslında bu başlangıç nerelere varacağı belli az-çok ilgilenen her kuşağın sanatseverince olmayan bir çizgi değildir. Tersine, yolu yor-

bilinir. damı belirli, gelişimi çeşitlemelerle zengin- Hikmet onatın en son

Deniz Harp Okulunu bitirdikten sonra leşecek bir .doğaya bakışı biçiminin ortaya fotoğrafı

Salı pazarı sahilleri yağlıboya 2.00x1.60

Doğanın büyük bir hayranlık konusu ola- rak Türk resmine girişi XIX. Yüzyılın ikinci yarısıdır. O günlere dek minyatür tekniğinin kendine özgü kuralları içinde doğaya bakan Türk ressamı şematik biçim kalıplarının et- kisinden kendisini kurtaramıyor, yaşayan ve gerçek bir doğadan uzakta kalıyordu. Türk Klâsikleri olarak adlandırılan Şeker Ahmet Paşa, Hüseyin Zekâî Paşa ve Süleyman Seyit bey yaşayan doğa gerçeğine eğilmişlerdi. Do- ğayı kavramak için doğru görmek ve büyük bir sadakatle ve olduğu gibi aktarmak is- tiyorlardı. H. Onat bu anlayışın ürünlerini Avrupa'ya gitmeden önce İstanbul'da gördü.

1910'ların Paris'i ise çağdaş sanatı oluşturan yeni akımların ortaya çıktığı yerdi. H. Onat'ın doğa gerçeğinden çağdaş gerçeklere ulaş- ması beklenemezdi. Ayrıca İzlenimciliğin (Empresyonizm) çekiciliğine, renk ve ışıkla bütünlenen doğa olayına Onat'ın kendini kap- tırıvermesi için İstanbul güneşini yaşamış olması yeterdi.

Paris'te büyüye sıla özlemi ile İstan- bul'a dönüşünde güneş ışığının nesneleri ay- dınlattığı sürece gerçeği ve izlenimlerini ya- kalamaya, doğayı kucaklamaya çalıştı. Ku- şağının diğer sanatçıları ile birlikte — İbra- him Çallı, Feyhaman Duran, Nazmi Ziya — açık havanın, gün ışığı altında titreşen yer- yüzün görünülerini bıkıp usanmadan resimle- meye giriştiler.

Onat, kaynaşan - titreşen renk tanecik- lerini durgun sahillere bağlanmış mavnaların balıkçı kayıklarının suya yansıyan görüntüle- rinde yakalamaya çalıştı. Ne küçük dalgacıkların kıpırtılarıyla renklenen kayıkla- rın görüntüsü tükendi ne de Hikmet Ont'ın konusuna olan tutkunluğu. Sabahın ilk ışık- ları ile başlıyan ve her gün tekrarlanan bu sanat sevgisinin ve veriminin Türk ressam- larına örnek olması beklenir.

Doç. Devrim Erbil

HikmeS Onst jn kısa biografisi:

Sanat alemimiz şeyhülressam Hikmet Onatı 14.3.1977 tarihinde kaybetti. 95 yaşı- nı idrak ettiği sırada ilk kişisel sergisini ge- çen şubatta AK galeride açmıştı.

Hikmet onat 1880 tarihinde Fındıklıda doğ- muştur. Orta tahsilini yapdıktan sonra deniz harb okuluna girmiş, resme aşırı derecede ilgi gösterdiğinden sanayii nefise mektebi âlisine girerek resini tahsiline başlamıştı.

Buradan avrupaya gönde/ilen H. onat Pariste Cormon atölyesine devam etmiş 1. dünya harbi çıkınca yurda dönmüştür.

Hikmet Onat, doğanın, açık havanın ressa- mı idi. Son yıllarına kadar boğaz içi, üsküdar, salacak ve fenerbahçe kıyılarını sağlam de- seni, kuvvetli renkleri ile tualine resm et- miştir.

Kendisine tanrıdan mağfiret dilerken sayın

kızına, oğlu mimar Edip Onat'a baş sağlığı

dileriz.