• Sonuç bulunamadı

Serebral Palsili Çocuklarda Epilepsi Görülme S›kl›¤› ve Antiepileptik Tedavi Etkinli¤inin De¤erlendirilmesi

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Serebral Palsili Çocuklarda Epilepsi Görülme S›kl›¤› ve Antiepileptik Tedavi Etkinli¤inin De¤erlendirilmesi"

Copied!
6
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Serebral Palsili Çocuklarda Epilepsi Görülme S›kl›¤› ve Antiepileptik Tedavi Etkinli¤inin De¤erlendirilmesi

The Incidence of Epilepsy and Assessment of Antiepileptic Treatment in Patients with Cerebral Palsy

Bülent ÜNAY, Turan TUNÇ, Halil ‹brahim AYDIN, R›dvan AKIN, Erdal GÖKÇAY

Epilepsi 2001;7(3):89-94

Dergiye gelifl tarihi: 15.02.2001 Düzeltme iste¤i: 28.05.2001 Yay›n için kabul tarihi: 30.10.2001 Gülhane Askeri T›p Akademisi Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Anabilim Dal›.

‹letiflim adresi: Dr. Bülent Ünay. GATA Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Anabilim Dal›, 06018 Etlik - Ankara.

Tel: 0312 - 304 43 77 Faks: 0312 - 321 60 66 e-posta: bulunay@hotmail.com

Amaç: Serebral palsili hastalarda epilepsi görül- me oranlar›n› saptamak ve antiepileptik tedaviyi etkileyen faktörleri de¤erlendirmek.

Hastalar ve Yöntemler: Serebral palsili 249 has- tada (ort. yafl 6.4) epilepsi görülme oranlar›, epi- lepsi bafllang›ç yafl›, antiepileptik tedaviye baflla- ma yafl› ve tedaviye yan›t› etkileyen faktörler ret- rospektif olarak incelendi.

Bulgular: Hastalar›n 107’sinde (%43) epilepsi ol- du¤u belirlendi. Tetraplejik serebral palsili olgular- da epilepsi görülme riski, tetraplejik olmayanlara göre 3.2 kat yüksek bulundu (odds ratio 3.2). Epi- lepsili grupta geliflimsel ve psikometrik test sonuç- lar› anlaml› derecede bozuk bulundu. Zeka gerili-

¤i s›kl›¤› epilepsili grupta anlaml› derecede yük- sekti. Beyin manyetik rezonans görüntüleme bul- gular›nda anormallik olan olgularda epilepsi görül- me s›kl›¤› daha fazla idi. Monoterapi alan hasta- larda antiepileptik tedaviye yan›t, politerapi alan hastalara göre anlaml› derecede fazlayd›.

Sonuç: Tetraplejik tutulum, geliflimsel ve psikomet- rik testlerde bozukluk, beyin görüntülenmesinde anormal bulgu saptanmas› epilepsi riskini art›rmak- ta ve bu hastalarda politerapiye ihtiyaç duyulmas›

tedaviye yan›t oran›n› düflürmektedir.

Anahtar Sözcükler: Antikonvülzanlar/terapötik kullan›m;

beyin hasar›, kronik/etyoloji; serebral palsi/epidemiyolo- ji/komplikasyon; çocuk; ilaç tedavisi, kombinasyon; epilep- si/etyoloji/ilaç tedavisi; zeka gerili¤i/etyoloji; risk faktörleri.

Objectives: To evaluate the incidence of epilepsy and the factors affecting antiepileptic therapy in children with cerebral palsy.

Patients and Methods: A total of 249 patients (mean age 6.4 years) were retrospectively evaluat- ed with regard to epilepsy incidence, age of onset of epilepsy, age of onset of antiepileptic treatment, and the factors affecting antiepileptic treatment.

Results: Epilepsy was documented in 107 patients (43%). Compared to those without tetraplegia, the risk for epilepsy in patients with tetraplegia was 3.2 times higher (odds ratio 3.2). A significantly increased deterioration in developmental and psychometric test results and a significantly higher frequency of mental retardation were found in the epileptic group. The incidence of epilepsy was strongly correlated with abnormal findings on brain magnetic resonance imaging. The response to antiepileptic therapy in monotherapy patients was significantly higher than that of patients receiving polytherapy.

Conclusion: Tetraplegia, deterioration in develop- mental and psychometric test results, and abnormal findings on brain imaging are associated with an increased epilepsy incidence, and the need for poly- therapy with a decreased treatment response.

Key Words: Anticonvulsants/therapeutic use; brain dam- age, chronic/etiology; cerebral palsy/epidemiology/com- plications; child; drug therapy, combination; epilepsy/etiol- ogy/drug therapy; mental retardation/etiology; risk factors.

(2)

Serebral palsi santral sinir hasar›na ba¤l›

olarak ortaya ç›kan kal›c›, ilerleme gösterme- yen ve birçok nörolojik bozuklu¤un efllik etti-

¤i bir durumdur. Etyolojide do¤um öncesi, do¤umsal ve do¤um sonras› nedenler sorum- lu tutulmaktad›r.[1-3]Düflük do¤um a¤›rl›kl› ve prematür bebeklerde serebral palsi görülme oranlar›, do¤um a¤›rl›¤› normal olan ve mi- ad›nda do¤an bebeklere göre daha yüksek- tir.[4] Serebral palsili çocuklarda epilepsi s›k rastlanan nörolojik sorunlardan biridir; do-

¤um sonras› nedenlerle oluflmufl serebral pal- sili olgularda daha s›k görülmekte ve ço¤un- lukla sekonder jeneralize tonik-klonik veya kompleks parsiyel nöbetler olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r.[5,6]Bu hastalarda antiepileptik te- daviye yan›t oranlar› da çeflitli faktörlere ba¤- l› olarak de¤iflebilmektedir. Nöbetleri iki ya- fl›ndan sonra bafllayan, yayg›n elektroensefa- lografi (EEG) bozuklu¤u olmayan ve beyin görüntüleme yöntemleri ile serebral atrofi saptanmayan olgular›n antiepileptik tedaviye daha iyi yan›t verdiklerini gösteren çal›flmalar vard›r.[7,8]

Bu çal›flmada serebral palsili olgularda epi- lepsi görülme s›kl›¤› ve antiepileptik tedaviye etki eden faktörler araflt›r›ld›.

GEREÇ VE YÖNTEM

Bu çal›flmada, Gülhane Askeri T›p Akade- misi Çocuk Nörolojisi Poliklini¤i’nde serebral palsi tan›s› ile takip edilen 249 hastada epilepsi görülme s›kl›¤› ve nöbetlerin antiepileptik te-

daviye yan›tlar› retrospektif olarak incelendi.

Hastalar›n serebral palsi tan› ve tiplendirmesi fizik muayene bulgular›na göre yap›ld›. Üç yafl ve alt›nda olanlar Denver Geliflimsel Tarama Testi II (Denver Developmental Materials, Den- ver), üç yafl üstünde olanlar Peabody Zeka Öl- çe¤i (Peabody Picture Vocabulary Test Manual, American Guidance Service, Minnesota 1965) ile de¤erlendirildi. EEG ve beyin manyetik re- zonans görüntüleme (MRG) sonuçlar›na dosya bilgilerinden ulafl›ld›.

Epilepsi görülen serebral palsili hastalarda epilepsi bafllang›ç yafl›, antiepileptik tedavi al›p almad›¤› ve antiepileptik tedaviye bafllan- g›ç yafl› saptand›. Antiepileptik tedavi kapsa- m›nda hastalar›n monoterapi veya politerapi almalar›, tedavi süresi ve antiepileptik tedavi- ye yan›t de¤erlendirildi. Antiepileptik tedavi- ye yan›t, nöbetlerin tamamen durmas›, nöbet- lerin azalmakla birlikte devam etmesi ve nö- betlerde hiçbir de¤ifliklik olmamas› fleklinde de¤erlendirildi.

‹statistiksel de¤erlendirmelerde ki-kare testi kullan›ld›. Tetraplejik hastalarda epilepsi görül- me s›kl›¤› odds ratio (OR) ile 95% güven aral›-

¤›nda (CI 95%) belirlendi.

BULGULAR

Hastalar epilepsili olanlar ve olmayanlar fleklinde iki ana grup alt›nda toplanarak sereb- ral palsi tiplerine göre epilepsi görülme oran- lar› belirlendi (Tablo 1). Serebral palsili 249 ol-

TABLO 1

Serebral palsili hastalarda epilepsi görülme oranlar›

Epilepsili olgular Epilepsili olmayan olgular Hasta say›s› Yüzde Hasta say›s› Yüzde

Spastik 96 89.7 103 72.5

Tetraplejik 59 55.1 39 27.4

Diplejik 26 24.3 36 25.4

Hemiplejik 9 8.4 12 8.4

Paraplejik 0 0 10 7.1

Mono-triplejik 2 1.9 6 4.2

Diskinetik 3 2.8 4 2.8

Ataksik 3 2.8 7 5.0

Hipotonik 5 4.7 24 16.9

Mikst 0 0 4 2.8

Toplam 107 100 142 100

(3)

gunun 110’u k›z (%44), 139’u erkek (%56) has- tayd›. Yafl ortalamas› 6.4 bulundu. Hastalar›n 107’si epilepsili grupta (%43), 142’si epilepsi olmayan grupta (%57) yer ald›. Epilepsili grupta yer alan hastalar›n 53’ü k›z (%49.5), 54’ü erkek (%50.5), yafl ortalamas› 7.1 idi. Epi- lepsi olmayan grupta yer alan hastalar›n ise 57’si k›z (%40), 85’i erkek (%60), yafl ortalama- s› 5.7 idi.

Epilepsili grupta yer alan 107 hastan›n 96’s›n› (%89.7) spastik serebral palsili hastalar oluflturmaktayd›. Bu hastalarda epilepsi gö- rülme oran› di¤er gruplara göre anlaml› dere- cede yüksekti. Spastik grupta yer alan tetrap- lejik hastalarda epilepsi görülme oranlar› da di¤er tiplere göre anlaml› derecede fazlayd›

(Tablo 2). Epilepsili grupta 10 hastan›n psiko- metrik testleri normal, 97 hastan›n anormal bulunurken; epilepsi olmayan grupta yer alan hastalar›n psikometrik testleri 60 olguda nor- mal, 82 olguda anormaldi. Her iki grup psiko- metrik test sonuçlar› aç›s›ndan karfl›laflt›r›ld›-

¤›nda epilepsili gruptaki hastalar›n psikomet- rik testlerinin epilepsi olmayan gruba göre anlaml› derecede bozuk oldu¤u görüldü. Epi- lepsili grupta yer alan spastik serebral palsili hastalar›n psikometrik test sonuçlar› ile ayn›

gruptaki di¤er hastalar›n test sonuçlar› ara- s›nda farkl›l›k bulunamad›; bununla birlikte, spastik serebral palsili olgulardan tetraplejik olanlar›n psikometrik test sonuçlar›n›n tet- raplejik olmayanlara göre anlaml› derecede bozuk oldu¤u saptand› (Tablo 3). Epilepsi ol- mayan grupta yer alan spastik serebral palsili olgular mental aç›dan di¤erlerinden farkl› de-

¤ildi.

Epilepsili grupta yer alan hastalar›n beyin MRG bulgular› yedi hastada normal, 56 has- tada anormal bulundu; epilepsi olmayan grupta ise 47 hastada normal, 58 hastada anormal beyin MRG bulgular› görüldü. Epi- lepsili grupta yer alan olgular›n beyin MRG sonuçlar› epilepsi olmayan grupla karfl›laflt›- r›ld›¤›nda aralar›nda anlaml› farkl›l›k bulun- du. (Tablo 4).

Epilepsili grupta yer alan 107 hastan›n 101’i antiepileptik tedavi görmekteydi. Bu hastalar›n 50’si k›z (%49.5), 51’i erkekti (%50.5). Hastala- r›n 58’inde (%57.4) nöbetler bir yafl›ndan önce, 43’ünde (%42.6) bir yafl›ndan sonra bafllam›flt›.

Epilepsi bafllang›ç yafl› ile antiepileptik tedavi-

ye yan›t aras›nda iliflki aç›s›ndan anlaml› bir fark bulunamad›.

Epilepsilisi grupta antiepileptik tedavi gö- ren 101 hastan›n EEG’leri incelendi¤inde, 46 olguda (%45.5) fokal bozukluk, 45 olguda (%44.5) jeneralize bozukluk, 10 olguda da (%10) normal bulgular gözlendi. EEG bulgu- lar› ile antiepileptik tedaviye yan›t aras›nda iliflki bulunamad›. Hastalar›n 54’ü (%53.5) monoterapi, 47’si (%46.5) politerapi almak- tayd›. Monoterapi alan hastalarda tedaviye yan›t anlaml› olarak daha yüksek bulundu

TABLO 2

Hasta grubunda epilepsi görülme oranlar›n›n karfl›laflt›r›lmas›

Epilepsi olan Epilepsi olmayan

Spastik olmayan 11 39

Spastik 96 103

Tetraplejik 59 39

Diplejik 26 36

Hemiplejik 9 12

Paraplejik 0 10

Mono-triplejik 2 6

*Spastik ve spastik olmayan grup aras›nda: p<0.001, X2=11.23

TABLO 3

Gruplar›n psikometrik test sonuçlar›n›n karfl›laflt›r›lmas›

Normal Anormal

Epilepsili olmayan 60 82

Epilepsili olan 10 97

Spastik 9 87

Diskinetik 0 3

Ataksik 1 2

Hipotonik 0 5

*Epilepsili olan ve olmayan grup aras›nda: p<0.001, X2=32.70

TABLO 4

Hastalarda beyin manyetik rezonans görüntüleme bulgular›

Normal Anormal

Epilepsili olan* 7 56

Epilepsili olmayan* 47 58

* p<0.001, X2: 28.16

(4)

(Tablo 5). Antiepileptik tedavi gören grupta, EEG’de fokal bozukluk bulunan hastalar›n 23’ü (%50) monoterapi, 23’ü (%50) politerapi almaktayd›. EEG’de jeneralize bozukluk sap- tanan hastalar›n 24’ü (%53.3) monoterapi, 21’i (%46.7) politerapi almaktayd›. EEG bulgular›- na göre hastalar›n mono- ya da politerapi al- malar› aras›nda iliflki saptanmad›.

TARTIfiMA

Serebral palsili çocuklarda görülen ana nö- rolojik sorunlardan biri de epilepsidir. Hafif ve orta serebral palsili hastalarda epilepsi görülme oranlar› %30-40 civar›nda iken, a¤›r olgularda bu oran %75’lere kadar ç›kmaktad›r. Fonksiyo- nel durumu kötü, yayg›n EEG anormalli¤i olan ve serebral atrofi bulunan olgularda epilepsi görülme s›kl›¤›n›n artt›¤› ve nöbet kontrolünün daha zay›f oldu¤u gösterilmifltir.[9,10] Çeflitli ça- l›flmalarda, spastik ve özellikle tetraplejik has- talarda epilepsi görülme oranlar›n›n artt›¤› bil- dirilmifltir.[11,12] Çal›flmam›zda spastik serebral palsili hastalarda epilepsi görülme oran›, di¤er serebral palsi türlerine göre daha yüksek bu- lundu. Tetraplejik hastalarda bu oran›n daha belirgin olarak ortaya ç›kt›¤› görüldü; epilepsi- li grupta yer alan 107 hastan›n 59’unu (%55.1) tetraplejik spastik serebral palsili hastalar olufl- turmaktayd›. Tetraplejik grupta yer alan hasta- larda epilepsi görülme riskinin tetraplejik ol-

mayanlara göre 3.2 kat artm›fl oldu¤u belirlen- di (OR=3.2).

Serebral palsili hastalarda s›k görülen problemlerden biri de zeka gerili¤idir. Epilep- si olmayan serebral palsili hastalarda zeka ge- rili¤i oranlar› düflükken, epilepsili serebral palsi olgularda bu oranlar›n oldukça yüksek oldu¤u bildirilmektedir. Mental geliflimi nor- mal olan çocuklarda epilepsi s›kl›¤› %0.5 iken, orta derecede zeka gerili¤i olan çocuklarda

%6, a¤›r derecede zeka gerili¤i olan çocuklar- da %30’a kadar ç›kmaktad›r. Serebral palsi ve zeka gerili¤inin birlikte görüldü¤ü olgularda epilepsi görülme riski ise daha yüksektir.[13-16]

Çal›flmam›zda epilepsisi olmayan serebral palsili hastalar›n %57.7’sinde, epilepsili hasta- lar›n ise %90.7’sinde geliflimsel ve psikomet- rik testler anormal bulundu. Epilepsili grupta yer alan spastik ve spastik olmayan serebral palsili hastalar›n psikometrik test sonuçlar›

aras›nda anlaml› fark bulunmazken, spastik grup içerisinde yer alan tetraplejik hastalar›n psikometrik test sonuçlar›n›n tetraplejik ol- mayan hastalara oranla anlaml› derecede bo- zuk oldu¤u saptand›. Bu sonuçlar, tetraplejik hastalarda nörolojik tutulumun daha a¤›r ol- mas›ndan dolay› epilepsi görülme s›kl›¤› ve zeka gerili¤i oranlar›n›n daha yüksek oldu¤u- nu göstermektedir.

TABLO 5

Epilepsili olgularda antiepileptik tedaviye yan›t durumlar›

Nöbet yok Nöbetlerde Nöbetlerde azalma var de¤ifliklik yok Antiepileptik tedavi

Monoterapia 48 6 0

Politerapia 9 30 8

Cinsiyet

K›zb 31 13 6

Erkekb 26 23 2

Nöbet bafllang›ç yafl›

< 1 yaflc 30 22 6

≥ 1 yaflc 27 14 2

EEG bulgular›

Fokald 23 20 3

Jeneralized 27 13 5

a: p<0.0001, x2=50.44; b: p>0.05, x2=5.21; c: p>0.05, x2=1.75; d: p>0.05, x2=1.32.

(5)

Serebral palside epilepsi görülme s›kl›¤› ile beyin görüntüleme bulgular› aras›ndaki ilifl- kiyi ortaya koymak için yap›lan çal›flmalar›n bir k›sm›nda, anormal beyin MRG bulgular›- n›n, epilepsi görülme oranlar›n› ve epilepsi- nin prognozunu etkilemedi¤i bildirilmifl-

tir.[17,18] Baz› çal›flmalarda ise, beyin hasar› ve

beyin görüntülemesinde anormallik olan ol- gularda epilepsi s›kl›¤›n›n artt›¤› ve antiepi- leptik tedavi ile kontrolunun daha zor oldu¤u belirtilmifltir.[19] Çal›flmam›zda epilepsili hasta- lar›n beyin MRG bulgular›nda anormallik saptanma oran›, epilepsili olmayan hastalara göre anlaml› derecede yüksek bulunurken, hastalar›n antiepileptik tedaviye yan›tlar› aç›- s›ndan fark bulunmad›.

Serebral palsili hastalarda nöbetler genel- likle ilk bir yafl içinde ortaya ç›kmaktad›r. Ak- su[6] nöbetlerin %73’ünün 7 yafl›ndan önce bafl- lad›¤›n› bildirmifltir. Çal›flmam›zda da hasta- lar›n %57’sinde nöbetlerin ilk bir y›l içinde or- taya ç›kt›¤› saptand›. Sonuçlar›m›z literatürle uyumlu görülmekte ve serebral palsili hasta- larda epileptik nöbetlerin genellikle erken ço- cukluk ça¤›nda bafllad›¤›n› ve yafl ilerledikçe epilepsi görülme riskinin azald›¤›n› destekle- mektedir. Literatürde nöbet bafllang›ç yafl› ile antiepileptik tedaviye yan›t aras›ndaki iliflki üzerine çeflitli çal›flmalar bulunmaktad›r. Baz›

çal›flmalarda iki yafl›nda sonra bafllayan nö- betlerde daha iyi yan›t al›nd›¤› bildirilirken, tedaviye bafllama yafl›n›n nöbet prognozunu etkilemedi¤ini bildiren yay›nlar da vard›r.[6,7,12,13]

Çal›flma grubumuzda nöbetlerin bir yafl›ndan önce ve bir yafl›ndan sonra bafllad›¤› olgular- da antiepileptik tedaviye yan›t bak›m›ndan anlaml› fark bulunmad› ve nöbet bafllang›ç yafl› ile tedaviye yan›t aras›nda bir iliflki kuru- lamad›.

De¤iflik çal›flmalarda, monoterapi alan has- talar›n antiepileptik tedaviye yan›tlar›n›n daha iyi oldu¤u gösterilmifltir.[6,20] Çal›flmam›zda da monoterapi alan hastalar›n tedaviye yan›t oranlar›, politerapi alan hastalara göre anlaml›

derecede yüksek bulundu. Genellikle monote- rapi ile nöbet kontrolü sa¤lanamayan dirençli epilepsili olgularda tedaviye iyi yan›t al›nama- d›¤› için ilaç eklenmesine gereksinim duyul- maktad›r. Politerapi alan hastalar›n büyük ço-

¤unlu¤unda tedaviye tek ilaçla bafllanmakta ve daha sonra politerapiye geçilmektedir. Polite-

rapi grubundaki hastalarda antiepileptik teda- viye yan›t oranlar›n›n daha düflük olmas›, bu gruptaki hastalar›n genellikle monoterapiye yan›t vermeyen, ilaca dirençli epilepsili hasta- lar olmas›na ba¤l› olabilir.

Sonuç olarak, çal›flmam›zda ortaya ç›kan bulgular, serebral palsili bir olgunun tetraplejik olmas›n›n, psikometrik testlerinin bozuk olma- s›n›n, beyin görüntülemesinde anormallik ol- mas›n›n epilepsi riskini art›rd›¤›n› ve politera- piye ihtiyaç duyulmas›n›n da antiepileptik te- daviye yan›t oranlar›n› azaltt›¤›n› desteklemek- tedir.

KAYNAKLAR

1. Blackman JA. Neonatal intensive care: is it worth it?

Developmental sequelae of very low birthweight.

Pediatr Clin North Am 1991;38:1497-511.

2. Kuban KC, Leviton A. Cerebral palsy. N Engl J Med 1994;330:188-95.

3. Nelson KB. Prenatal origin of hemiparetic cerebral palsy: how often and why? Pediatrics 1991;88:

1059-62.

4. Eicher PS, Batshaw ML. Cerebral palsy. Pediatr Clin North Am 1993;40:537-51.

5. Taft LT. Cerebral palsy. Pediatr Rev 1995;16:411-8.

6. Aksu F. Nature and prognosis of seizures in patients with cerebral palsy. Dev Med Child Neurol 1990;32:

661-8.

7. Connell J, Oozeer R, de Vries L, Dubowitz LM, Dubowitz V. Clinical and EEG response to anticon- vulsants in neonatal seizures. Arch Dis Child 1989;

64:459-64.

8. Livingston JH. Management of intractable epilepsy.

Arch Dis Child 1991;66:1454-6.

9. Klipstein CA, McBride MC. Predictors of cerebral palsy in perinatal hypoxic-ischemic encephalopathy [Abstract]. Ann Neurol 1992;32: 478A.

10. Young RS, Briggs RW, Yagel SK, Gorman I. 31P nuclear magnetic resonance study of the effect of hypoxemia on neonatal status epilepticus. Pediatr Res 1986;20:581-6.

11. Aicardi J. Epilepsy in brain-injured children. Dev Med Child Neurol 1990;32:191-202.

12. Uvebrant P. Hemiplegic cerebral palsy. Aetiology and outcome. Acta Paediatr Scand Suppl 1988;345:

1-100.

13. Beckung E, Uvebrant P. Motor and sensory impair- ments in children with intractable epilepsy. Epilepsia 1993;34:924-9.

14. Trimble MR. Anticonvulsant drugs and cognitive function: a review of the literature. Epilepsia 1987;

28 Suppl 3:S37-45.

15. Palisano R, Rosenbaum P, Walter S, Russell D, Wood E, Galuppi B. Development and reliability of a system to classify gross motor function in chil- dren with cerebral palsy. Dev Med Child Neurol 1997;39:214-23.

16. Trevathan E, Yeargin M, Murphy C, Ding G.

(6)

Epilepsy among children with mental retardation [Abstract]. Ann Neurol 1988;24:321A.

17. Goulden KJ, Shinnar S, Koller H, Katz M, Richardson SA. Epilepsy in children with mental retardation: a cohort study. Epilepsia 1991;32:

690-7.

18. Yokochi K, Fujimoto S. Magnetic resonance imag- ing in children with neonatal asphyxia: correlation with developmental sequelae. Acta Paediatr 1996;

85:88-95.

19. Miller G, Cala LA. Ataxic cerebral palsy-clinico- radiologic correlations. Neuropediatrics 1989;20:

84-9.

20. Kudrjavcev T, Schoenberg BS, Kurland LT, Groover RV. Cerebral palsy: survival rates, associ- ated handicaps, and distribution by clinical sub- type (Rochester, MN, 1950-1976). Neurology 1985;

35:900-3.

Referanslar

Benzer Belgeler

Yine düzenli ilaç kullanan hastalar›n umutsuzluk düzeylerinin düzenli ilaç kullanmayan hasta- lara göre anlaml› farkl›l›k yaratt›¤› saptan›rken, epilepsi hastalar›

Beta bloker tedavi sonras› pik VO2 tüketiminde artma olmayan çal›flma- larda bile daha düflük kalp h›z›nda maksimal egzersiz kapasitenin ayn› düzeyde korundu¤u

Erken ve düşük doğum ağırlığı hikayesi SP grubunda %30.4 (14 hasta), kontrol grubunda %10 (5 çocuk) oranındaydı ve istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi (p&lt;0.05)

bet tipleri ve fokal nöbet semiyolojisi açısından farklılık olup olmadığı araştırıldığında tonik nöbetlerin belirgin olarak erkeklerde daha sık, otonomik, vizuel ve

Bunlar flu faktörleri içeriyordu: Erkek cinsiyet, nöbetlerin bir yafl ve üzerinde bafllamas›, nöbet- ler bafllamadan önce FK geçirilmesi, hastal›k sü- resi boyunca

Ovulatuvar sikluslarda perimenstrüel nöbet alevlenmesi (mens öncesi ve sonras› 3 gün); periovulatuvar alevlenme (mensten 10 gün sonra ve sonraki mensten 13 gün önce) ve

Çal›flmam›zda P300 latans›nda hafta- da/günde nöbet geçiren hastalarda, iki y›ld›r nöbetsiz olan hastalara göre anlaml› ölçüde uzama saptanm›flt›r.. Yüksek

Çal›flmada di¤er bir bulgu olarak, gelir dü- zeyi düflük olanlar›n, gelir düzeyi yüksek olan- lara göre depresyon puanlar›n›n daha yüksek oldu¤u ya da gelir