TÜRK DIŞTİCARET VAKFI YAYINIDIR
DIŞ TİCARET MEVZUATI
GÜNCELLEŞTİRİLMİŞ VE GENİŞLETİLMİŞ 6. BASKI MAYIS 2014
TÜRK DIŞTİCARET VAKFI EĞİTİM PROGRAMLARINA
KATILAN ÖĞRENCİLER İÇİN HAZIRLANMIŞTIR.
Dış Ticaret Mevzuatı
ISBN 978-975-00478-8-6
Ankara 2014
Tasarım-Baskı
MRK Baskı ve Tanıtım Hizmetleri Ltd. Şti.
İvedik Organize Sanayi Bölgesi Ağaçişleri Sanayi Sitesi
1357. Sokak No: 41 Yenimahalle - Ankara
Bu kitap Türk Dışticaret Vakfı eğitim programlarına katılan öğrenciler için hazırlanmıştır.
“Uygulamanın
temel kaynağı ve dayanağı
mevzuattır”
FAYDALANICI İÇİN ÖNEMLİ NOTLAR:
1. Bu kitap, genel dış ticaret öğretisi verebilmek amacıyla hazırlanmıştır.
Bu nedenle “Tablo, Liste, Çizelge” gibi mevzuat ekleri, birkaç istisna hariç, kapsama alınmamıştır. Kitaptan yararlananların, bu tür dokümana internetten ulaşmaları mümkündür.
2. 2011 Haziran ayında, Hükümet kamuda geniş çaplı bir idari reform yapmıştır. Özellikle ekonomi ile ilgili kurumlarda önemli değişiklikler olmuştur. Dolayısıyla, bu tarihten önce yayımlanmış ve halen yürürlükte olan mevzuatta;
- Mülga Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) ve mülga İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi’ne (İGEME) yapılan atıflar “Ekonomi Bakanlığı”na,
- Hazine Müsteşarlığı’nın mülga Teşvik Uygulama Genel Müdürlüğü ile Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’ne yapılan atıflar “Ekonomi Bakanlığı, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü”ne,
- Mülga Gümrük Müsteşarlığı’na yapılmış atıflar “Gümrük ve Ticaret Bakanlığı”na, - Mülga Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na yapılmış atıflar, “Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı”na,
- Mülga Devlet Planlama Teşkilatı’na yapılan atıflar “Kalkınma Bakanlığı”na,
- Mülga Avrupa Birliği Genel Sekreterliği’ne yapılan atıflar “Avrupa Birliği Bakanlığı”na yapılmış sayılacaktır. Kitaptan yaralanacakların da mevzuatı bu şekilde okumaları gerekmektedir.
3. Mevzuat, kitap kapsamına 3 kategoride alınmıştır:
1. kategori: Tam metnine yer verilenler ve piyasada satılmayanlar. (Örnek: Ekonomi Bakanlığı Kuruluş Kanunu; Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyon Sistemi Kapsamı Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik; vb)
2. kategori: Tam metni verilenler ve piyasadan da temini mümkün olanlar. (Örnek: Yatırım Teşvik Mevzuatı; vb)
3. kategori: Dış ticaret öğretisi alanların bilmeleri gereken, ancak hacimlerinin fazlalığı nedeniyle yalnızca başlangıç hükümleri ile bölüm başlıklarına yer verilenler ve piyasadan temini mümkün olanlar. (Örnek: Türk Ticaret Kanunu; Gümrük Kanunu…)
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ ...13
ÖNSÖZ ...15
AÇIKLAMA ...17
GİRİŞ “MEVZUAT KAVRAMI” ...19
BÖLÜM I 10 MAYIS 1920 TARİHLİ KARAR ...23
BÖLÜM II KANUNLAR 1. Anayasa ...24
2. Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ...25
3. Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu ...26
4. Ekonomik ve Sosyal Konsey Kuruluş Kanunu ...29
5. Elektronik İmza Kanunu ...32
6. Finansal Kiralama Kanunu ...34
7. Gümrük Kanunu ...40
8. Hazine Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ...49
9. İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun ...55
10. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ...62
11. Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun ...66
12. Milletlerarası Tahkim Kanunu ...68
13. Serbest Bölgeler Kanunu ... 81
14. Türk Akreditasyon Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ...86
15. Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ...89
16. Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ...91
17. Türk Ticaret Kanunu ...93
18. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu ...104
19. Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun...107
20. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kanunu ...111
21. Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Kurulması Hakkında Kanun...117
22. Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ...119
BÖLÜM III KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELER 1. Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ...126
2. Ekonomi Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ...128
3. Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ...146
4. Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde ... Kararname ...148
5. Kalkınma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ...166
- Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu - Yüksek Planlama Kurulu 6. Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ...170
7. Ödünç Para Verme İşleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ...174
8. Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ...179
BÖLÜM IV BAKANLAR KURULU KARARLARI 1. 2014 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar ...183
2. Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programının ... Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar ...187
3. Belgesiz İhracat Kredileri İle Vergi Resim Ve Harç İstisnası Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kararlar ...193
4. Dahilde İşleme Rejimi Kararı ...194
5. Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar ...216
6. Ham Elmas Dış Ticaretinin Düzenlenmesine ve Denetlenmesine Dair Karar ... 221
7. Hariçte İşleme Rejimi Kararı ...225
8. İhracat Rejimi Kararı ...232
9. İhracat, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler İle Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Karar ...234
10. İhracata Yönelik Devlet Yardımları Hakkında Karar ...240
11. İhracatta Kota ve Tarife Kontenjanı Belirlenmesi ve İdaresine İlişkin Karar ...242
12. İthalat Politikalarına İlişkin Örnek Kararlar ...244
13. İthalat Rejimi Kararı ...246
14. İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Karar ...249
15. İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Karar ...254
16. İthalatta Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresi Hakkında Karar ...258
17. İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetveli’nin Yürürlüğe Konulması Hakkında Karar ...260
18. Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Hakkında Karar ...266
19. Sınır Ticaretinin Düzenlenmesine İlişkin Karar ...271
20. Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararı ...278
21. Ticari İthalat Maksadı Dışında Yurt Dışından Getirilecek Televizyon, Radyo, Video, Uydu Alıcı Cihazları, Birleşik Cihazlar İle Bunların Dışında Kalan Radyo Televizyon Yayını Almaya Yarayan Her Türlü Cihazlar İçin Bir Defaya Mahsus ve 2014 Yılı İçin Geçerli Olmak Üzere Alınacak Ücretlere İlişkin Karar ...284
22. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar ...286
23. Türk Tasarım Danışma Konseyi Hakkında Karar ...296
24. Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketinin Kuruluş ve Görevlerine İlişkin Esaslar ...298
25. Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş.Tarafından Sağlanan Kredi, Garanti ve Sigorta Destekleri Hakkında Karar ...304
26. Türkiye’nin Ticari Haklarının Korunması Hakkında Karar ...308
27. Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ...311
BÖLÜM V ANTLAŞMALAR – PROTOKOLLER 1. Serbest Ticaret Anlaşmaları (Örnek: Türkiye-Güney Kore) ...333
2. Karma Ekonomik Komisyonu “KEK” Protokolleri (Örnek: Türkiye-Çek Cumhuriyeti) ....348
3. Kara Ulaştırması Karma Komisyonu “KUK” Protokolleri (Örnek: Türkiye-Avusturya) ...358
4. Diğer Antlaşmalar ...365
BÖLÜM VI YÖNETMELİKLER 1. “CE” İşareti Yönetmeliği ...365
2. Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Yönetmeliği...367
3. Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği ...372
4. Gümrük ve Ticaret Konseyi Yönetmeliği ...376
5. Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği ...383
6. Gümrük Yönetmeliği ...386
7. Gümrük Uzlaşma Yönetmeliği ...397
8. İhracat Yönetmeliği ...408
9. İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kapsamında Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonundan Yapılan Ödemelere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ...414
10. İhracatta Kota ve Tarife Kontenjanı Belirlenmesi ve İdaresine İlişkin Yönetmelik ...418
11. İki Taraflı Menşe Kümülasyon Sistemi Kapsamı Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik ...423
12. İthalat Yönetmeliği ...428
13. İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik ...431
14. İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliği ...448
15. Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik ... 454
16. Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) Destekleri Yönetmeliği ...459
17. Kümelenme Destek Programı Yönetmeliği ...463
18. Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ...471
19. Nükleer ve Nükleer Çift Kullanımlı Eşyaların İhracatında İzne Esas Olacak Belgenin Verilmesine İlişkin Yönetmelik ...480
20. Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyon Sistemi Kapsamı Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik ...482
21. Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği ...509
22. Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik ...537
23. Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Yönetmelik ...538
BÖLÜM VII TEBLİĞLER 1. Askıya Alma Sistemine İlişkin Tebliğ ...544
2. Bazı Tarım Ürünlerinin İhracatında ve İthalatında Ticari Kalite Denetimi Tebliği ...547
3. Bedelsiz İhracata İlişkin Tebliğ ...559
4. Çift Kullanımlı ve Hassas Maddelerin İhracatının Kontrolüne İlişkin Tebliğ ...561
5. Dahilde İşleme Rejimi Değerlendirme Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ ...563
6. Dahilde İşleme Rejimi Tebliği ...565
7. Dahilde İşleme Rejimine İlişkin İşlemlerin Bilgisayar Veri İşleme Tekniği Yoluyla Yapılmasına Dair Tebliğ ...608
8. Dış Ticaret Sermaye Şirketi Statüsüne İlişkin Tebliğ ...616
A) Dış Ticaret Sermaye Şirketlerinin Listesi ...618
9. Doğal Çiçek Soğanlarının 2014 Yılı İhracat Listesi Hakkında Tebliğ...622
10. Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi veHarç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ ...624
11. Elma İhracatında İhracat İadesi Yardımı Yapılmasına İlişkin Tebliğ ...629
12. Gümrük Genel Tebliğleri ...631
13. Gümrük Genel Tebliği (Hariçte İşleme-Geçici İhracat) ...634
14. Gümrük Genel Tebliği (Seri No: 1) (Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesi) ...641
15.Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notlarının Yürürlüğe Konulması Hakkında Tebliğ ...643
16. Hariçte İşleme Rejimi Tebliği ...645
17. İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler İle Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ ...654
18.İhracat Sayılan Satış ve Teslimler Hakkında Tebliğ ...667
19. İhracata Yönelik Devlet Yardımları Tebliğleri ...672
A. Araştırma-Geliştirme (AR-GE) Yardımına İlişkin Tebliğ ...673
B. Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ ...677
C. Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ ...680
D. İstihdam Yardımı Hakkında Tebliğ ...694
E. Pazar Araştırması Desteği Hakkında Tebliğ ...695
F. Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Karar ...701
G. Tasarım Desteği Hakkında Tebliğ ...708
H. Teknik Müşavirlik Şirketlerine Sağlanacak Devlet Yardımları Hakkında Tebliğ ...714
I. Turquality Sertifikasının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ ...722
J. Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve Turquality®’nin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ ...723
K. Uluslararası Nitelikteki Yurt İçi İhtisas Fuarlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ ...734
L. Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ ...737
M. Yurt Dışı Birim, Marka Ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ ..744
N. Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ ...751
20. İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ ...758
21. İhracı Yasak ve Ön İzne Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ ...760
22. İthalata İlişkin Ekonomi Bakanlığı Tebliğleri ...765
23. İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi ve Korunma Önlemi Tebliğleri ...766
A. Damping Soruşturması Açılması (Soruşturmanın Başlatılması) ...766
B. Damping Soruşturmasının Sonuçlanması (22 A’daki Soruşturmanın Sonucu) ...769
C. Ara Gözden Geçirme Soruşturması ...786
D. Nihai Gözden Geçirme Soruşturması ...788
E. İthalatta Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresine İlişkin Tebliğ ...791
F. Klimaların Üretiminde Kullanılan Kompresörlerin İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanması Hakkında Karar ...792
G. Klimaların Üretiminde Kullanılan Kompresörlerin İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanmasına İlişkin Tebliğ ...793
H. İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ ...795
24. İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliği ...797
25. Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği...802
26. Kimyasal Silahlar Sözleşmesi Ekinde Yer Alan Kimyasal Maddelerin İhracatına İlişkin Tebliğ ...816
27. Offset Uygulamalarına İlişkin Tebliğ...817
28. Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği ...821
29. Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin İhracına İlişkin Tebliğ ...855
30. Sektörel Dış Ticaret Şirketleri Statüsüne İlişkin Tebliğ ...857
A. Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin Listesi ...860
31. Sektörel Tanıtım Gruplarının Kuruluşu ve Faaliyetlerine İlişkin Tebliğ ...861
32. Serbest Bölgelerden Başka Bir Ülkeye Yapılan Satışların Türkiye İhracat Kredi Bankası
A.Ş.’nin Kredi, Sigorta ve Garanti Hizmetlerinden Yararlandırılması Hakkında Tebliğ ....865
33. Sınır Ticaretinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ ...867
34. Şeker İhracatı ve Ön İzin Belgesi Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ ...876
35. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’a İlişkin Tebliğler ...881
A. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2008 32/34 Sayılı Tebliğ ...881
B. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2006 - 32/32 Sayılı Tebliğ ...886
C. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2008-32/35 Sayılı Tebliğ ...886
36. Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yapılan Satışlar Hakkında Tebliğ ...886
37. Uluslararası Gözetim Şirketi Statüsüne İlişkin Tebliğ ...887
38. Ülke Masalarının Görev ve Faaliyetlerine İlişkin Tebliğ ...890
39. Ürün Güvenliği ve Denetimi Tebliğleri (Diğerleri) ...893
40. Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ ...895
41. York Anvers Kuralları Hakkında Tebliğ ...908
42. Yurt Dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri Kapsamında Yapılacak İhracat ve İthalata İlişkin Tebliğ ...917
43. Yurt Dışında Fuar Düzenlenmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Tebliğ ...923
BÖLÜM VIII GENELGELER 1. Dış Ticaret Organizasyonlarının Koordinasyonu Hakkında Başbakanlık Genelgesi ...934
2. Dünya Ticaret Örgütü Müzakereler Koordinasyon Kurulu Hakkında Başbakanlık Genelgesi ...935
3. Gümrük Hizmetlerinde “Tek Pencere” Sistemi Hakkında Başbakanlık Genelgesi ...937
4. İhracat İşlemlerinin Hızlandırılması Hakkında Başbakanlık Genelgesi...938
5. İhracat ve İthalat Genelgesi (Hazine Müsteşarlığı) ...940
6. İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu Hakkında Başbakanlık Genelgesi ...944
7. Tarım Ürünlerine İlişkin Dahilde İşleme Rejimi Genelgesi (Ekonomi Bakanlığı) ...945
8. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası I-M Sayılı Genelgesi ...956
BÖLÜM IX YÜKSEK PLANLAMA KURULU KARARI 1. 2023 Türkiye İhracat Stratejisi Eylem Planı ...976
BÖLÜM X
DİĞER MEVZUAT
1. İthal Edilmiş Malın İhracı ...978
2. Kredili İhracat ...979
3. Takas ve Bağlı Muamele ...979
4. Ticari Kiralama ...980
5. Transit Ticaret ...981
BÖLÜM XI DİĞER DOKÜMAN 1. Avrupa Birliği (Türkiye İçin Müzakere Çerçeve Belgesi ve İlgili Diğer Belgeler) ...982
2. Incoterms ...993
3. Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC) Uluslararası Mal Satışı Tip Sözleşmesi ...994
Not:
1. Mevzuat dizini, bölümler içinde alfabe sırasına göre yapılmıştır.
2. 1 Mayıs 2014 tarihine kadar yapılan mevzuat değişiklikleri metinlere işlenmiştir.
SUNUŞ
On yılı aşkın bir süredir dış ticaret örgün eğitimi veren Vakfımızın, 2011 yılında uzaktan eğitim vermeye başlayarak bilgi paylaşımını tüm ülkeye ve hatta ülke dışına yaygınlaştırmasından derin mutluluk duymamın yanında özel bir heyecan duyduğumu ifade etmek istiyorum.
Günümüzde küreselleşmenin bir sonucu olarak artık “ticaret” kavramını “dış ticaret” olarak kabullenmek ve buna göre donanım kazanmak gerektiği bilinmektedir. Başta girişimcilerimiz olmak üzere, bu alanda çalışanların, üretim ve ticaret konularında çalışma isteği taşıyan tüm gençlerimizin dış ticaret eğitimine özel ilgi duymaları, bu anlayışın ve bilincin ülkemizde yerleşmeye başladığını göstermesi açısından memnuniyet vericidir.
Dış ticaret bilincinin daha da yaygınlaşması bağlamında Vakfımız, eğitim faaliyetleri yanında üzerine düşeni yapmayı, üniversite ve yüksek okul öğrencilerine yönelik olarak ilki 2012 yılında düzenlenen, ihracatımızın arttırılması konulu yarışma projesiyle sürdürmektedir.
Vakfımızın, dış ticaret eğitimini, her geçen yıl daha etkin ve faydalı hale gelecek şekilde geliştirmesi ve gerçekleştirmesinin bir örneği olan elinizdeki bu güncelleştirilmiş “Dış Ticaret Mevzuatı” kitabının hazırlanmasına, eğitim faaliyetlerimizin planlanmasına ve yürütülmesine olan özverili katkılarından dolayı Vakfımız Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Koordinatörü Sayın Ömer BERKİ’ye bu vesileyle teşekkürü bir borç biliyor ve kitabın, kullananlara yararlı olmasını dliyorum.
Ankara Mayıs 2014 Saygılarımla, O.Ertuğrul ÖNEN Türk Dışticaret Vakfı Başkanı
ÖNSÖZ
Vakfımızın düzenlediği Dış Ticaret Eğitim Programlarının değerli katılımcıları için hazırladığımız ve belli periyodlarla güncel hale getirerek kullanıma sunduğumuz ve ilk defa 2005 yılında basılan “Dış Ticaret Mevzuatı” kitabımızın 6.baskısını yapmanın sevincini yaşamaktayız.
İlk baskıda 77 olan mevzuat adedi, elinizde bulunan baskıda 169 adede yükselmiş ve yaklaşık iki buçuk misli bir hacime ulaşmıştır. Bu durum, dış ticaret mevzuatının “karmaşıklığı” hatta
“karmaşası” olarak değerlendirilebilirse de, bu öğreti kitabının asıl misyonu, yaşayan bir organizma olan bu alandaki mevzuat haraketliliğini ve mevcut durumu olduğu gibi yansıtması ve faydalanıcıların, dış ticaret olgusuna mümkün olan en geniş yelpazede bakabilmelerini sağlamaktır.
Diğer baskıların sunuşlarında ve “Açıklama” başlıklı bölümde de vurguladığımız üzere, bu kitap, klasik bir mevzuat kitabı olarak değil, tamamen bir “öğreti” dokümanı olarak düşünülmüş ve bu anlayışla hazırlanmıştır. Çeşitli mevzuat ekinde yer alan tablo, çizelge, form gibi belgeler -bu dokümanın esasen internetten kolayca elde edilebileceği düşüncesiyle- kapsam dışı bırakılmıştır.
Bu şekilde tasarruf edilen hacim, dışticaret uygulamaları konusunda fikir verebilecek ek mevzuat için kullanılmış ve daha geniş bir mevzuat yelpazesi sunulmaya çalışılmıştır.
Kapsama sadece Yasalar, Bakanlar Kurulu Kararları, Yönetmelikler ve Tebliğler gibi alışılmış hukuki metinler alınmamış, “öğreti” boyutunda olmak üzere, ülkemizin ikili ekonomik ve ticari yaşamında önemli yer tutan Serbest Ticaret Anlaşmaları, Karma Ekonomik Komisyonları Protokolleri ile Karayolu Ulaştırma Karma Komisyonları Protokollerinin örneklerine de yer verilmiştir. Ayrıca, yararlı olacağına inandığımız “AB Müzakere Çerçeve Belgesi” ve ihracata ilişkin “Başbakanlık Genelgeleri” dikkat çekmek istediğimiz diğer “öğreti” belgeleridir.
Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Meclis Başkanı unvanıyla imzaladığı “İhracatın hiçbir şekilde yasaklanamayacağına ilişkin” 10 Mayıs 1920 tarihli Kararnameyi (Bölüm I) okumanızı da özellikle öneriyoruz.
Mevzuatı çözmenin, anlamanın ve iyi analiz edebilmenin, akademik yaşam ve iş hayatı açısından bir ön şart olduğu yönündeki görüşümüz doğrultusunda, daha önceki baskılarımızda yaptığımız gibi, bu baskımızın da Üniversitelerimiz ve mesleki örgütlerimiz nezdinde tanıtımı yapılacaktır. Bu suretle, bundan sonraki baskıların ilgili çevrelerin önerileri doğrultusunda şekillendirilmesi de mümkün olabilecektir.
“Mevzuat kitabı yayımlamak” gibi bir faaliyet, çok sık mevzuat değişiklikleri yapılan ülkelerde, deyim yerindeyse “nankör” bir uğraşıdır. Ülkemiz mevzuatında izlenen genel seyir paralelinde, dış ticaret mevzuatında da yenilikler, seri değişiklikler ve sıkça düzeltmeler yapılmaktadır. Dış ticaretin dinamik yapısı paralelinde, ilgili mevzuatın da, tabir caizse “hareketli”
olması normal karşılanabilir ise de, yürürlüğe konulmasını takip eden aylarda, hatta haftalarda,
mevzuatta değişiklikler yapılması, uygulamanın sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle, mevzuat yapıcılarının, temelleri, değişikliklerden mümkün olduğu ölçüde uzak duracak şekilde çatmaları önem arz etmektedir.
“Dış Ticaret Mevzuatı”nın 6.baskısının, kullanıcılara faydalı olması dileğiyle, dış ticaretle ilgilenen tüm çevrelere başarılar diliyor, saygılarımızı sunuyoruz.
Ankara Mayıs 2014 Ömer BERKİ Türk Dışticaret Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi
Genel Koordinatör
