Amazonun A¤›rl›¤›
Amazon havzas›nda bulunan bir GPS istasyonu dünyan›n en büyük nehrinin a¤›rl›¤›ndaki mevsimsel de¤iflimlere ba¤l› olarak yerkabu¤unun esnedi¤ini belirledi. GPS (Küresel Konumland›rma Sistemi) ayg›tlar›, bir uydu dizgesi arac›l›¤›yla bir yerin konumunu ve yüksekli¤ini belirleyebiliyor. Ohio Eyalet
Üniversitesi’nden (ABD) araflt›rmac›lar, Brezilyan›n Manaus kenti yak›nlar›ndaki bir
yer istasyonundan al›nan yükseklik ölçümlerini, Amazon’daki su seviyesi ölçüm de¤erleriyle karfl›laflt›rm›fllar. Bir y›ll›k döngü içinde su seviyesinin 10-15 m aras›ndaki de¤iflmesine paralel olarak, istasyonun yüksekli¤inde de 50-75 mm aras›nda sal›n›mlar gözlenmifl.
Araflt›rmac›lar verilerden, yerkabu¤u ve üst manto katman›n›n, istasyonun 200 kilometre yak›n›ndaki su taflk›nlar›na tepki olarak esnedi¤i sonucunu ç›kar›yorlar.
Nature, 8 Eylül 2005
Denizalt›nda Yanarda¤
Amerikal› yerbilimciler Pasifik
Okyanusu’nda Samoa adas› yak›nlar›nda deniz dibinde yeni bir yanarda¤ keflfettiler. Yaklafl›k dört y›l önce oluflmaya bafllayan yanarda¤›n günde 20 cm yükseldi¤i bildiriliyor.
Discover, Eylül 2005
Manyetik Kutbun Göçü
Co¤rafi kutuplar›n yerleri belli: Dünyam›z›n dönüfl ekseninin iki ucu. Gelgelelim, gezegenimizin manyetik alan›n›n kutuplar› sabit de¤il. Zaman içinde yer de¤ifltirebiliyor, hatta tersinebiliyor. Yani manyetik kuzey, manyetik güney kutbunun yerini al›yor. Nitekim, jeofizikçilere göre yüzy›llard›r Kanada üzerinde bulunan manyetik kuzey, Alaska aç›klar›ndaki uluslararas› sulara göç etmifl bulunuyor.
Discover, Eylül 2005
California eyaletinde 1300 km’lik ünlü San Andreas fay›n›n derinliklerine kuyu açmakta olan Amerikal› yerbilimciler, bir y›l sonunda yaklafl›k 4000 m derinlikteki sismik etkinlik bölgesine ulaflt›klar›n› aç›klad›lar. Kuyu kenarlar›ndaki jeokimyasal bileflimleri inceleyecek araflt›rmac›lar daha sonra kenarlar› çelikle kaplay›p içine sismometreler yerlefltirecekler. Fay içinden al›nacak veriler incelendikten sonra, kuyudan yeni belirlenen sismik aktif bölgelere yeni tüneller aç›lacak.
Nature, 11 A¤ustos 2005 18 Ekim 2005 B‹L‹MveTEKN‹K
Jeoloji
Deprem
Kuyusu
Dikey Kaz› 1- Matkapla 2 km kaz› 2- Metal k›l›f ve çimento çeper 3- Toprak örne¤i analizi, ak›flkan örnekleme, hidrolojik-stres deneyleriDerinlik km
‹çinde izleme kablosuyla pilot kuyu
San Andreas Fay’› Derin
Gözlem Kuyusu (SAFOD) Da¤
s›ras›
San Andreas Fay›n›n izdüflümü
Direnç ölçe¤i Ohm-m Aç›l› Kaz›
4- Matkapla 4 km’ye inerek tabandan ve duvarlardan toprak örnekleri
5- Metal k›l›f ve çimento çeperin ilavesi ve yanlara ç›k›fllar aç›lmas›
6- Ak›flkan örnekleri toplama, yatay tünellerde hidrolojik ve stres deneyleri
Sürekli Örnek Toplama
7- Fay zonunda aç›lan 250 m’lik 4 yan sonda tüneliyle örnekler toplanacak.
8- Sonda tünellerinden birine daha sonra hidrolojik izleme için delikli astar döflenecek
Uzun Süreli ‹zleme (~ 20 y›l)
9- Fay zonu boyunca sismometri, ak›flkan bas›nc›, s›cakl›k ve deformasyonu sürekli inceleyecek ekipman yerlefltirilecek
