KÜRESEL EĞİLİMLER
YÜKSEKÖĞRETİM EKOSİSTEMİMİZİN DEĞERLENDİRMESİ YENİ AÇILIMLAR
Prof. Dr.Hasan Mandal YÖK Yürütme Kurulu Üyesi
• Gıda
• Temiz Su
• Sağlık
• Güvenlik
• Temiz Enerji
• Çevre
• Demografik Değişimler
• Yaşam Kalitesinin İyileştirilmesi
• Küresel Isınma
• Sürdürülebilir Gelişme
KÜRESEL SORUNLAR
Nüfus
2050’de %50 artış
Gıda
2050’de
%70 artış
Enerji
2050’de %100 artış
İklim
2050’de +2 artış
Toplumsal Sorunlar/Güçlükler
Küresel Sorunlar
Küresel İşbirlikleri
Küresel Hareketlilik
Küresel Mezunlardan Küresel Liderlere
•
Yüksek öğretime olan talep•
Bilgi ve iletişim teknolojileri ile birlikte çeşitlenen eğitim ortamları•
Yüksek öğretim kurumlarının çeşitliliği(Misyon Farklılaşması)
•
Azalan kamu kaynakları•
Uluslararasılaşma•
Eğitim-öğretim ve araştırmanın yanında toplumsal katkının öneminin artması•
Sıralandırma (Endeks)YÜKSEKÖĞRETİM ALANINDAKİ EĞİLİMLER
İşbirlikleri (1998)
İşbirlikleri (2008)
DÜNYANIN EN FAZLA YAYIN YAPAN 25 ÜLKESİNİN İŞBİRLİKLERİ
This circular graph shows collaboration among the 25 nations with the largest science output, as measured in scientific papers that appeared in 2011 in a select group of journals. Not included are
collaborations that took place inside each country.
Source: Scientific American, October 2012
Dünyada Yükseköğretim Sistemleri
• Yükseköğretim sistemleri arasında uluslararası ilişkilendirme
(saydamlık)
• Yükseköğretim sistemlerinin birbirini tanımasını kolaylaştırma
(tanınma)
• Öğrenenlerin ve mezunların hareketliliğinin arttırılması
(hareketlilik)
•Kademeler
•Profil
•Diploma
• Kademe
Tanımlayıcıları
• Öğrenme Çıktıları
• Öğrenim Yükü
• Krediler(AKTS)
YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ
Amaç: Şeffaflık, Tanınma, Hareketlilik
KALİTE GÜVENCESİ
AVRUPA YÜKSEKÖĞRETİM ALANI SÜRECİ
•Kademeler
•Profil
•Diploma
• Kademe
Tanımlayıcıları
• Öğrenme Çıktıları
• Öğrenim Yükü
• Krediler(AKTS)
YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ
Amaç: Şeffaflık, Tanınma, Hareketlilik
KALİTE GÜVENCESİ
AVRUPA YÜKSEKÖĞRETİM ALANI SÜRECİ
Hareketlilik Çeşitleri
1. Göçmen Hareketliliği
2. Dikey (Kademelerarası) Hareketlilik 3. Değişim Programları Hareketliliği
4. Bütünleşik Program Hareketlilikleri (Çift/Ortak Derece)
5. Kısa Süreli Organize Edilen Grup Hareketliliği (Yaz Okulu) 6. Bireysel Hareketlilik
22 Mayıs 2015
YÜKSEKÖĞRETİM EKOSİSTEMİMİZİN DEĞERLENDİRMESİ
2001 – 2015
Türk Yüksek Öğretim Sisteminde Sayısal Değişimler
• Yükseköğretim Kurum Sayısı: 78 193
• Öğrenci Sayısı: 1.664.000 6.062.886
• Öğretim Üyesi Sayısı: ≈25.000 68.342
• Öğretim Elemanı Sayısı: ≈ 70.000 148.903
• AYA’da Öğrenci Sayısı Açısından 2. Büyük Ülke
Yükseköğretim Kurumlarımızın Sayıları
Yükseköğretim Kurumları (Toplam)
193
Devlet Üniversiteleri
109
Vakıf Üniversiteleri
76 Vakıf
Meslek Yüksek Okulları
8
Türk Yükseköğretimine İlişkin Bilgiler
Toplam Öğrenci Sayısı (2014-2015)
Toplam 6.063.680
Ön lisans 2.013.078
Lisans 3.628.871
Yüksek Lisans 343.979
Doktora 77.752
Türk Yükseköğretimine İlişkin Bilgiler
Avrupa Yükseköğretim Alanı 2015: Bologna Süreci Uygulama Raporu
ISCED seviyesinde yükseköğrenime kayıt yaptıran öğrenci sayısı 2011/12
Ref: European Commission/EACEA/Eurydice, 2015
Avrupa Yüksek Öğretim Alanı 2015:
Bologna Süreci Uygulama
Raporu
Karne Göstergesi No 1: Lisans ve Yüksek Lisans programlarının uygulanma aşaması 2013/14
Karne Göstergesi No 2: Sonraki Kademeye Erişim 2013/14
Karne Göstergesi No 3: Ulusal Yeterlilik Çerçevelerinin Uygulanması 2013/14
Karne Göstergesi No 4: AKTS Sisteminin Uygulanma Aşaması 2013-2014
Karne Göstergesi No 5: Diploma Eki Uygulanma Aşaması 2013-2014
Karne Göstergesi No 6 : EQAR’a kayıtlı ajansların sınır ötesi kalite güvencesi etkinliklerine yönelik açıklık seviyeleri 2013/14
Karne Göstergesi No 7: Dış Kalite Güvence Sistemi Geliştirilmesi Uygulanma Aşaması 2013-2014
Karne Göstergesi No 8: Dış Kalite Güvence Sistemine Öğrenci Katılımı Düzeyi 2013-2014
Karne Göstergesi No 9 : Dış Kalite Güvence Sistemine Uluslararası Temsiliyetin Katılımı Düzeyi 2013-2014
•Kademeler
•Profil
•Diploma
• Kademe
Tanımlayıcıları
• Öğrenme Çıktıları
• Öğrenim Yükü
• Krediler(AKTS)
YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ
Amaç: Şeffaflık, Tanınma, Hareketlilik
KALİTE GÜVENCESİ
YÜKSEKÖĞRETİMDE SİSTEMİMİZDE KALİTE
GÜVENCESİ SÜREÇLERİ ODAKLI GELİŞMELER
YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE GÜVENCESİ YÖNETMELİĞİ
(23 Temmuz 2015 – 29423 Sayılı Resmi Gazete)
YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE GÜVENCESİ YÖNETMELİĞİ
KURUMSAL DEĞERLENDİRME - ZORUNLU
MİSYON FARKLILIKLARINI DİKKATE ALAN
ÖZDEĞERLENDİRME ESASLI İÇ VE DIŞ DEĞERLENDİRME
PROGRAM AKREDİTASYONU ZORUNLU DEĞİL, İSTEĞE BAĞLI YÖK KURUMLARI TEŞVİK EDECEK
AKREDİTASYON TESCİL YETKİSİ ALMIŞ AJANSLAR TARAFINDAN
KALİTE KURULU OLUŞTURULMASI
KURULDA İLGİLİ PAYDAŞLARIN YER ALMASI
YÖK’ÜN BİRİMİ DEĞİL, İLİŞKİLİ KURULUŞU
KARARLARINI BAĞIMSIZ ALMASI VE KAMUOYU İLE PAYLAŞMASI
KAPSAM: EĞİTİM-ÖĞRETİM, ARAŞTIRMA, İDARİ HİZMETLER
DEĞERLENDİRME: KURUMSAL VE PROGRAM
Kalite Kurulunun Oluşturulması
MADDE 4- (1) Yükseköğretim Kalite Kurulu
a) Yükseköğretim kurumlarını temsilen Genel Kurul tarafından seçilen beş, b) Üniversitelerarası Kurul tarafından seçilen dört,
c) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını temsilen bir, ç) Kalkınma Bakanlığını temsilen bir,
d) Maliye Bakanlığını temsilen bir,
e) Milli Eğitim Bakanlığını temsilen bir, f) Sağlık Bakanlığını temsilen bir,
g) Türkiye Bilimler Akademisini temsilen bir,
ğ) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunu temsilen bir, h) Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığını temsilen bir,
ı) Mesleki Yeterlilik Kurumunu temsilen bir, i) Türk Akreditasyon Kurumunu temsilen bir,
j) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini temsilen bir, k) Öğrenci Temsilcisi
Kurumsal Dış Değerlendirme İlkeleri
• Kurum ne yapmaya çalışıyor?
(Kurumun misyonu ve hedefleri)
• Kurum misyon ve hedeflerine nasıl ulaşmaya çalışıyor?
(Kurumun yönetişim/organizasyonel süreçleri ve faaliyetleri)
• Kurum misyon ve hedeflerine ulaştığına nasıl emin oluyor?
(Kalite güvencesi süreçleri, İç değerlendirme süreçleri)
• Kurum geleceğe yönelik süreçlerini nasıl iyileştirmeyi planlıyor?
(Yükseköğretimin hızlı değişen gündemi kapsamında kurumun rekabet avantajını koruyabilmesi)
Avrupa Yüksek Öğretim Alanı, Kalite Güvencesi Standart ve İlkeleri (ESG)
Program Bazlı Tescil Yetkisi Almış Akreditasyon Ajansları
MÜDEK (Mühendislik) 5 Yıl Şubat 2018
FEDEK (Fen, Edebiyat, Tarih, Coğrafya) 3 Yıl Nisan 2018
VEDEK (Veteriner) 2 Yıl Aralık 2015
TEPDAD (Tıp) Değerlendirilme Aşamasında
TPD (Psikoloji) Değerlendirilme Aşamasında
MİAK (Mimarlık) 2 Yıl Nisan 2017
EPDAD (Eğitim) 2 Yıl Ekim 2016
HEPDAK (Hemşire) 2 Yıl Aralık 2016
ECZAKDER (Eczacılık) 2 Yıl Aralık 2016
ÇIKTILAR
• Kurum/Program Bazında Dış Değerlendirme Alan/Akredite Olan Kurum/Programa Sayısında Artış
• Tescil Yetkisi Almış Akreditasyon Sayısında Artış
• Akreditasyon Ajanlarımızın ENQA/EQAR’a Üyeliği
• Her Düzeyde Hareketlilik Sayısında Artış
• Çift (Joint/Dual/Double) Diploma Program Sayısında Artış
• Tanınma (Denklik) Süreçlerinde İyileşme
Üniversitelerimizin Bölgesel Kalkınma Odaklı
Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşması
ÜLKEMİZİN 2023 YILI HEDEFİ
• 2023 Yılında Dünyanın En Büyük 10 Ekonomisinden Birisi Olmak
• Orta ve Yüksek Teknolojili Ürünlerde Afro Avrasyanın Üretim ve Tasarım Üssü Olmak
• Bilgi (özellikle Teknoloji) Transfer Ekosisteminin Oluşturulması ve Geliştirilmesi
• Eğitim ve İnsan Kaynakları Sisteminin Oluşturulması ve Geliştirilmesi
10. KALKINMA PLANI
161. Yükseköğretim sistemi, hesap verebilirlik temelinde özerklik, performans odaklılık,
ihtisaslaşma ve çeşitlilik ilkeleri çerçevesinde kalite odaklı rekabetçi bir yapıya dönüştürülecektir.
64. HÜKÜMET PROGRAMI
• ‘Yükseköğretim Çerçeve Yasası’ hazırlayarak üniversitelerin yeniden örgütlenmesini ve
‘Yükseköğretim Kalite Kurulu’nun oluşumunu sağlayacağız.
• Kamu, özel sektör ve yükseköğretimin temsil edildiği, eğitim sisteminin talep ve arzı arasında bağlantı kuran ve bu çerçevede yükseköğretim politikalarını ele alan bir ‘Yükseköğretim
Planlama Kurulu’ oluşturulacaktır.
• Bölgesel ihtiyaçlar ile yetkinlik düzeylerini dikkate alarak üniversitelerin ihtisaslaşmasını destekleyeceğiz.
Üniversitelerimizin mevcut durumları değerlendirildiğinde, tümü birbirinin benzeri olma yönünde bir eğilim var.
Halbuki özellikle yeni kurulan üniversitelerimiz, kendi bölgelerinde kurumsallaşmasını tamamlamış üniversitelerimizin o bölge için üretemeyecekleri, başaramayacakları işleri başarabilirler, kazandıramayacakları değerleri o bölgeye kazandırabilirler.
Böylelikle üniversitelerimizin bir kısmının eğitimde, bir kısmının araştırma ve teknoloji üretiminde bazılarının da bölgesel kalkınmaya katkı sağlamak odaklı farklılaşmasına ihtiyaç vardır. Bu şekilde, bu üniversitelerimiz, eğitim süreci fonksiyonlarını yerine getirirlerken, araştırma sürecinde ise bölgeyle ilgili alanlarda tematikleşebilecekler ve bölgesinin kalkınmasına önemli katkıda bulunabileceklerdir.
•Kademeler
•Profil
•Diploma
• Kademe
Tanımlayıcıları
• Öğrenme Çıktıları
• Öğrenim Yükü
• Krediler(AKTS)
YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ
Amaç: Şeffaflık, Tanınma, Hareketlilik
KALİTE GÜVENCESİ