Bilinçli ve Güvenli İnternet
Kullanımı
Okul Psikolojik Danışman ELİF ERKUL
GÜNÜMÜZ İNSANOĞLU VE İNTERNET
TEKNOLOJİSİ
(Slayt videolar ile desteklenebilir)İnternette 1 Dakika İçinde Neler
Oluyor?
İNTERNET
Dünyamızı değiştiriyor
Ailenin yeni üyesi
Hayatımızın vazgeçilmez bir parçası
Eşsiz bir bilgi kaynağı, kütüphane
Bir okul, banka şubesi, bilet satış ofisi
Amacına uygun ve bilinçli kullanıldığında, mükemmel teknolojik araç
Kötü amaçlarla kullanıldığında bir suç aleti
İnternet ve Bilgi Doğruluğu
İnternette her bilgiye güvenmemek gerekir
İnternette ulaşılan her bilgi doğru değildir
Şüpheci davranmalı
Bilgi hemen doğru kabul edilmemeli
Bilgi en az 3 kaynaktan karşılaştırılmalı
Bilginin doğruluğu için kaynağına bakılmalı
DURUM ÇOK CİDDİ
BU TÜR PAYLAŞIMLARA İTİBAR
ETMEYİN!
İnternet ve Riskler
Pornografi / Çocuk İstismarı
Kişisel bilgilerin paylaşımı
Cinsel içerikli mesajlar
Sanal dolandırıcılık
Siber zorbalık
Şiddet/ Nefret/ Irkçılık
Çevrim içi oyunlar ve internet bağımlılığı
Yabancılarla çevrimiçi ve çevrimdışı iletişim
SOSYAL AĞLAR KULLANILIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
• Kişisel bilgilerinizi herkesle paylaşmayınız.
Telefon numaranız
Ev, okul ve iş adresiniz
Doğum gününüz, yaşınız
E-mail adresiniz
Özel bilgilerinizi
SOSYAL AĞLAR KULLANILIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
• Paylaştığınız şeyleri, istemediğiniz kişilere kapatın.
Gönderilerinizi,
Ailenizle ilgili bilgilerinizi,
İlişki durumunuzu,
İlgilendiklerinizi,
Dini inanç ve siyasi görüşünüzü,
Bulunduğunuz yeri,
Size ait fotoğraf ve videolarınızı.
SOSYAL AĞLAR KULLANILIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
• Paylaştığınız şeyleri, istemediğiniz kişilere kapatın.
SOSYAL AĞLAR KULLANILIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
• Tanımadığınız kişilerin arkadaşlık tekliflerini reddedin. Çünkü,
Tanımıyorsunuz,
Niyetini bilmiyorsunuz,
Zarar görebilirsiniz,
Üzülebilirsiniz,
Güçlü şifreler oluşturun ve şifrenizi kimseyle paylaşmayın.
Paylaşımlardaki Riskler
• Paylaşmak güzeldir. Fakat her bilgi herkesle paylaşılmamalı!
Paylaştığınız her türlü bilgi silinmeden kalabilir
Kolaylıkla gönderebilirsiniz ancak, geri alamazsınız
Gönderileriniz masum görünse de, sonradan hayatınızı etkileyebilir
Günlük hayatınızı, arkadaşlarınız ve öğretmenlerinizle olan ilişkilerinizi etkileyebilir
Keşke paylaşmasaydım demenize sebep olabilir
Paylaştıklarınız sizi zor durumda bırakmasın
• Çok özelse, bırakın sizde kalsın!
….
Nasıl Korunabiliriz?
Facebook ve Güvenlik
• Sorun yaşamamak için interneti bilinçli kullanmak, her yazılana itibar etmemek, kişisel bilgileri ve
parolaları paylaşmamak gibi basit önlemler önemli
• Yine de bir sayfadan yada paylaşımdan rahatsız oluyorsanız kendi profilinizde onu
engelleyebilirsiniz. Tamamen kaldırmak için bulunduğu sayfayı şikayet edebilirsiniz.
Facebook ve Güvenlik
Sosyal paylaşım sitelerinde güvenlik ayarları yapılmalı (facebook vb.)
Gördüğünüz her facebook uygulamasının profilinize erişmesine izin vermeyin.
Tanımadığınız kişileri arkadaş listesine eklemeyin.
Herhangi bir uygulama veya grup %100 çalıştığını iddia etse dahi sizi kimlerin engellediğini veya sizin kimleri engellediğinizi gösteremez.
Hesabınıza giriş için kullandığınız e-posta adresinizi gizlilik ayarlarından görünmez hale getirin.
Facebook ve Güvenlik
Hesabınıza giriş yaparken mail adresi yerine kullanıcı adınızı kullanın.
Facebook’a kaydolurken kullandığınız e-posta adresinizle facebook’a giriş için kullandığınız şifre birbirinden farklı olsun.
İnternet cafe gibi herkese açık olan
bilgisayarlardan hesabınıza giriş yaptıktan sonra en kısa süre içinde şifrenizi değiştirin.
20
Bağımlılık
Bağımlılık kişinin kullandığı bir nesne veya yaptığı bir eylem üzerinde;
• Kontrolünü kaybetmesi ve
• Onsuz bir yaşam sürememeye başlamasıdır.
21
Teknoloji Bağımlılığının Belirtileri
Teknoloji bağımlısı bir kişi;
Bağımlı olduğu şeyle gittikçe daha çok vakit geçirmek ister.
Ruhsal ve bedensel sıkıntılara rağmen teknolojiyi kullanmaya devam eder.
Teknolojiyi istediği gibi kullanamazsa aksi, asabi ve öfkeli olur.
22
Teknoloji Bağımlılığının Belirtileri
Teknoloji bağımlısı bir kişi;
Bilgisayarda, tablette ve telefonda oyun oynarken ya da internette vakit geçirirken zamanın nasıl geçtiğini anlamıyorsak ve oyunu bırakamıyorsak bu bir uyarı işareti olabilir.
Bağımlı olduğu şeyi kullanmazken bile onu düşünür.
Sorumluluklarını yerine getirmekte zorlanır.
23
Kimler Risk Altında?
Olumsuz ve bağımlı arkadaş çevresi bulunanlar, Ders başarısı sürekli düşük olan ya da okul dışı faaliyetlere karşı isteksiz olanlar,
Arkadaş edinme, iletişim kurma ve iletişimi devam ettirme becerileri az olanlar.
Spordan uzak duran ve hareketsiz yaşamı tercih edenler,
24
Kimler Risk Altında?
Sosyal ilişkilerinde kendini ifade etmekte güçlük yaşayanlar,
Aile içi çatışmalar yaşayan, sağlıklı iletişimi olmayan aile üyeleri,
Hayatlarında kaliteli vakit geçirebileceği aktiviteler bulunmayanlar.
Aileleri teknolojiyi olumsuz ve bilinçsiz kullanan bireyler,
25
Süreç Nasıl Başlar?
Önce can sıkıntısıyla
başlar
Can sıkıntısını giderecek daha aktif, daha verimli ve
faydalı
uğraşlar bulamamakla ve sonunda teknolojik aygıtlarla
baş başa geçirilen zamanla devam eder.
sonra ve …
26
ilk adım
merakla atılır
2. adım
sosyal kullanım
4. adım
bağımlı kullanım
3. adım
eğlenmek ya da problemlerden kaçmak için kullanmak
27
Teknolojik Bağımlılıklar
İNTERNET VE SOSYAL MEDYA
TELEFON VE TABLET
OYUN KONSOLLARI
BİLGİSAYAR VE TELEVİZYON
28
Bağımlılıktan Korunmak İçin Öneriler
Yavaş yavaş ama kararlı olarak azaltın.
Yerini doldurun, kullanımı azalttığınızda yeni faaliyetlere yönelin (Spor, hobi, vb.) Düşünün! Sanal ortamdaki başarı ve saygınlık mı daha değerli, gerçek hayattaki mi?
Zararlarını, sizden aldıklarını düşünün.
Gerekirse uzman yardımı alın.
29
Cep Telefonu
Cep telefonumu sık sık kontrol ederim.
Cep telefonumu her zaman yanımda taşırım.
Uyuduğumda cep telefonum ulaşabileceğim yerde durur.
Cep telefonumu kullanmaktan günlük işlerime vakit ayıramıyorum.
Kendimi kötü hissettiğimde cep telefonumu kullanmak bana iyi gelir.
Cep telefonumu kullanmadığım zamanlarda kendimi kötü hissederim.
Başkalarıyla sohbette veya yemekte birlikteyken bile cep telefonumu sık sık kullanırım.
Aşağıdaki cümlelerin en az 5’ine katılıyorsanız
cep telefonu bağımlısı olma riski taşıdığınız söylenebilir:
30
Cep Telefonun Yoğun Kullanımı ile Baş Etmek İçin
Cep telefonu kullandığınız zamanları gözlemleyin.
Cep telefonu ile yapmakta olduğunuz en önemsiz aktiviteyi azaltarak işe başlayın.
Bir kişiyle yüz yüze iletişimdeyken cep telefonunuzu uzak bir yere koyma veya kapatma konusunda kendinizle anlaşın.
Yatağınıza gitmeden en son 30 dakika önce telefonunuzu kontrol edin.
Eğer mesajlarınız, cevapsız aramalarınız varsa dönüş yapmak için ertesi günü bekleyin. Uyku düzeninizin bozulmamasına önem verin.
31
Teknoloji ile İlişkiniz Nasıl Olmalı?
Spora ve hobilere vakit ayırın.
Bilgisayarınızla sırdaş olmayın.
Ailenizle daha fazla vakit geçirin.
Mutlaka zaman sınırlaması koyun.
Kitap okumaya kesinlikle vakit ayırın.
Öğrenmeye ve ödevlerinize vakit ayırın.
Dışarıda oyuna ve dinlenmeye vakit ayırın.
Doğayla vakit geçirmenin rahatlatıcı etkilerinden yararlanın.
Telefon yanınızda olmadan da dışarı çıkabileceğinizi unutmayın.
32 Bilgisayar ya da diğer teknolojik aygıtlarınla geçirdiğin
zaman yüzünden gündelik sorumluluklarında aksama oluyor mu?
1
Evet Hayır
33 Daha önceleri kardeşlerinle evde veya arkadaşlarınla dışarıda
oynamaktan zevk alıyorken artık tekno-oyuncaklarını mı tercih ediyorsun?
2
Evet Hayır
34 Sosyal medya mesajlarını günde bir-iki kereden
fazla kontrol ediyor musun?
3
Evet Hayır
35 Sanal âlemden edindiğin arkadaşlarla
gerçek dünyada da takılıyor musun?
4
Evet Hayır
36 Arkadaşlarınla veya ailenle geçirdiğin
zamanlarda azalma var mı?
5
Evet Hayır
37 Sabah yataktan kalktığında yorgun ve öfkeli
oluyor musun?
6
Evet Hayır
38 Teknoloji kullanımına harcadığın zaman okul
başarını olumsuz etkiliyor mu?
7
Evet Hayır
39 Teknolojik aletlerinle takılmaktan dolayı yeterince uyuyamıyor,
dinlenemiyor ve sabahları bu sebeple çok yorgun oluyor musun?
8
Evet Hayır
40 Yemek yediğin zamanlarda aklın sürekli bilgisayar,
tablet vb. ile mi meşgul?
9
Evet Hayır
41 İnternette herhangi bir amaçla değil, öylesine dolaşıp
duruyor musun?
10
Evet Hayır
42 Teknolojik malzemelerini kullanman kısıtlandığında tepen
atıyor, öfkeden çıldırıyor musun?
11
Evet Hayır
43 Sanal dostların evdeki, mahallendeki, okulundaki
dostlarından daha mı fazla?
12
Evet Hayır
44 Teknolojiden uzak geçirdiğin zamanlarda “Sıkıldım!”
diyor musun veya bu türden zamanları “kayıp vakitler” olarak görüyor musun?
13
Evet Hayır
45
İşte Sonuç
Evet
İfadeleriniz çoğunluktaysa
İyice düşünüp taşınmanız gerekiyor.
Almanız gereken önemli kararlar olabilir.
Hayır
İfadeleriniz çoğunluktaysa
Teknoloji konusunda gayet iyi durumdasınız.
46
Teknoloji Bağımlısı Olmamak
İçin
ProgramYap!
Başka Alternatifler
Oluştur!
Zaman Sınırlaması
Şart!
Spor Yap!
Dışarı Çık!
Ailenle Geçirdiğin
Zamanı Arttır!
Gerektiğinde Yardım Almasını Bil!