• Sonuç bulunamadı

Bilinçli ve Güvenli İnternet Kullanımı ve Sanal Zorbalık

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Bilinçli ve Güvenli İnternet Kullanımı ve Sanal Zorbalık"

Copied!
86
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Bilinçli ve Güvenli İnternet Kullanımı

ve

Sanal Zorbalık

YRD. DOÇ. DR. ERİNÇ ERÇAĞ

14 ARALIK 2017

(2)

Günümüzde İnsanoğlu ve İnternet Teknolojisi

2

(3)

1 DAKİKADA İNTERNETTE NELER OLUYOR?

3

(4)

İnternet

4

(5)

İnternet ve Bilgi Doğruluğu

5

• Sahte Takipçi Yazılımına Göre, Demet Akalın ve Cüneyt Özdemir 3/4 Sahte Twitter Takipçisine

Sahip

(6)

6

(7)

7

(8)

İnternet ve Riskler

8

(9)
(10)

Dünya Sosyal Medya Kullanımı

10

VincosBlog, 2013,

http://vincos.it/world-map-of-social-networks/

F a c e b o o k a k t i f k u l l a n ı c ı s a y ı s ı 1 . 9 M i l y a r ( O C A K 2 0 1 7 v e r i l e r i )

(11)

Facebook 11

(12)

SOSYAL AĞLAR KULLANILIRKEN

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

12

(13)

13

(14)

SOSYAL AĞLAR KULLANILIRKEN

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

14

(15)

SOSYAL AĞLAR KULLANILIRKEN

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

15

(16)

16

(17)

17

(18)

SOSYAL AĞLAR KULLANILIRKEN

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

18

(19)

19

(20)
(21)

Paylaşımlardaki Riskler

21

(22)

22

(23)

Paylaştıklarınız Sizi Zor Durumda Bırakmasın 23

(24)

Paylaştıklarınız Sizi Zor Durumda Bırakmasın

Çok özelse, bırakın sizde kalsın !

24

(25)

Paylaştıklarınız Sizi Zor Durumda Bırakmasın 25

(26)

Paylaştıklarınız Sizi Zor Durumda Bırakmasın 26

(27)

Paylaştıklarınız Sizi Zor Durumda Bırakmasın 27

(28)

Yaşanılan mağduriyetler 28

(29)

Paylaştıklarınız Sizi Zor Durumda Bırakmasın 29

(30)

Yaşanılan mağduriyetler 30

(31)

Yaşanılan mağduriyetler 31

(32)

Yaşanılan mağduriyetler 32

(33)

Yaşanılan mağduriyetler 33

(34)

Yaşanılan mağduriyetler 34

(35)

Yaşanılan mağduriyetler 35

(36)

Yaşanılan mağduriyetler 36

(37)

Yaşanılan mağduriyetler 37

(38)

Facebook ve Sahte Hesaplar 38

(39)

Facebook ve Sahte Hesaplar 39

(40)

40

(41)

Facebook ve Sanal Dolandırıcılık 41

(42)

42

(43)

43

(44)

Nasıl Korunabiliriz

44

(45)

Facebook ve Güvenlik 45

(46)

Facebook ve Güvenlik 46

(47)

Facebook ve Güvenlik 47

(48)

Facebook ve Gizlilik

Facebook ve Gizlilik

48

(49)

Gizlilik Ayarları ve Araçları

49

(50)

SANAL ZORBALIK

50

(51)

51

(52)

52

(53)

Sanal Zorbalık Nedir?

Bill Belsey’e (2007) göre sanal zorbalık, bir birey ya da grubun bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak kasıtlı ve sürekli olarak başkalarına zarar vermeye

çalışmasıdır.

53

(54)

SİBER ZORBALIK DAVRANIŞLARI

AŞAĞILAMA

ALAY ETME

LAKAP TAKMA

TEHDİT

TACİZ

İFTİRA

DEDİKODU

GİZLİ NUMARA İLE ARAMA YAPMA

SALDIRI

54

(55)

SİBER ZORBALIK DAVRANIŞLARI HANGİ ORTAMLARDA SERGİLENİYOR

SOSYAL MEDYA ORTAMLARI

E-MAIL

BLOG

CEP TELEFONU

TABLET

WEB KAMERA

SOHBET ODASI / TARTIŞMA GRUPLARI

55

(56)

56

(57)

SİBER ZORBALIKTA ROLLER

SİBER ZORBALIK DAVRANIŞI SERGİLEYENLER

SİBER ZORBA

SİBER ZORBALIĞA MARUZ KALANLAR

SİBER MAĞDUR / KURBAN

SİBER ZORBALIK OLAYINA TANIK OLANLAR

TANIKLAR

DAHİL OLMAYAN İZLEYİCİLER SAVUNUCULAR

57

(58)

SİBER ZORBALIKTA ÇOCUKLARIN ROLLERİ

SİBER ZORBALIK OLAYLARINDA ÇOCUKLARIN BÜYÜK KISMI OLAYIN SEYİRCİLERİ’DİR.

BUNLAR;

TANIK

SEYİRCİ

DAHİL OLAMAYAN İZLEYİCİ VEYA

OLAYIN SAVUNUCULARI; (GÖRDÜĞÜ SİBER ZORBALIK OLAYINI ONAYLAMAYAN AMA NE YAPACAĞINI BİLMEYENLER)

ÇEŞİTİ ROLLERDE BULUNABİLMEKTEDİRLER

58

(59)

SİBER ZORBALAR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ

BASKIN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ

GÜÇ GÖSTERİSİNDEN HOŞLANMA

ÇABUK ÖFKELENME

KOLAYCA HÜSRANA UĞRAMA

KURALLARA UYMAKTA ZORLUK

KABADAYI GİBİ GÖRÜNME

MAĞDURLARLA AZ EMPATİ KURMA VE ONLARA MERHAMET GÖSTERMEME

YETİŞKİNLERLE SALDIRGANCA İLİŞKİ KURMA

59

(60)

SİBER MAĞDURLAR

İNTERNETTE ÇOK VAKİT GEÇİRME

FAZLA SAYIDA SOSYAL AĞ PROFİLİNE SAHİP OLMA

FAZLA SAYIDA KİŞİSEL BİLGİ PAYLAŞMA

İÇEDÖNÜK VEYA DIŞADÖNÜK OLMA

POPÜLER OLMA

YÜKSEK KAYGI VE DÜŞÜK ÖZ SAYGIYA SAHİP OLMA

GÜVENLİ İNTERNET KULLANIMI BİLGİ VE BECERİLERİNE SINIRLI OLMASI

60

(61)

SİBER ZORBALIK YAPMA NEDENLERİ

SİBER ZORBALIK YAPAN ÇOCUKLARDA GÖZLENEN BİRÇOK KİŞİLİK ÖZELLİĞİ OLSA DA SİBER ZORBALARA ÖZGÜ BELLİ BİR KARAKTER TİPİ YOKTUR.

AMA GENÇLERİN SİBER ZORBALIĞA DAHİL OMALARI İÇİN BİR ÇOK SEBEP BULUMAKTADIR

BUNLARDAN BAZILARI;

61

KISASA KISAS

ZARAR VERME

EĞLENME

GÜCÜ KANITLAMA

İTİBAR KAZANMA

‘’YAPABİLİYOR OLMA’’

(62)

SİBER ZORBALARIN ZORBALIK

YAPMASINI TETİKLEYEN FAKTÖRLER

‘’KISASA KISAS’’

BAZI ÇOCUK VE GENÇLER;

SERGİLEDİKLERİ DAVRANIŞIN SİBER ZORBALIK OLDUĞUNUN FARKINDA OLMADAN,

GENELLİKLE KENDİLERİNE E-POSTA VEYA ANLIK MESAJ ŞEKLİNDE GÖNDERİLEN OLUMSUZ MESAJLARA, AYNI BİÇİMDE YANIT

VERMEKTEDİRLER

62

(63)

SİBER ZORBALARIN ZORBALIK

YAPMASINI TETİKLEYEN FAKTÖRLER

Bu çocuk ve gençler yaptıkları

davranışların mağdurlar üzerinde

bırakabileceği olumsuz etkileri düşünmek yerine, sıkıntılarını gidermeye odaklıdırlar.

63

(64)

SİBER ZORBALARIN ZORBALIK

YAPMASINI TETİKLEYEN FAKTÖRLER

Güçlü olduklarını kanıtlamak veya öfke enerjilerini boşaltmak amacıyla,

Tatmin olma, itibar kazanma gibi amaçlarla siber zorbalık yapmaktadırlar.

Saldırganlık düşüncelerinin sanal ortamda dışavurmak veya

Hiçbir gerekçeleri olmadan sırf yapabilecekleri / için siber zorbalık yapmaktadırlar.(kendini kendine kanıtlama)

64

(65)

Siber Zorbalığın Etkileri

Siber Zorbalık mağdurlar üzerinde

Hüsran

Başarısızlık

Depresyon

Utanma

Endişe

Huysuzluk

Öfke

Korku

Kendine Zarar verme (en önemlisi bu)

Şiddete yönelme

Uyku bozukluğu

Yalnızlık

İştahsızlık

65

(66)

Siber Zorbalığın Yaygınlığı

İnternet ve cep telefonuna sahip olma oranındaki artış,

Bilişim teknolojilerine her gün 7/24 erişim

Bilişim teknolojilerini kötü amaçlarla kullanma

Yüz yüze söylenemeyen sözlerin sanal ortamda daha kolay söylemesi

Kimliğin gizli tutulduğunun sanılması

Bir tuş ile birçok insanın bir siber zorbalık olayına ortak olabilmesi

Siber zorbalığın hem dünyada hem de türkiye’de artmasına sebep olmaktadır

66

(67)

Siber Zorbalığın Yasal Boyutu

Dünyada;

Amerika’da 28 Eyalette,

Amerika’da bazı eyaletlerdeki yasalarda

elektronik iletişim araçları ile yapılan zorbalıktan söz edilmiştir.

Avustralya’da tüm eyallerde ve ulusal yasada

’’siber zorbalık’’ kavram olarak tanımlanmış ve kullanılmıştır

Fransa ve İngiltere’de en sık rastlanan siber zorbalık davranışlarına yönelik yasalar

oluşturulmuştur.

67

(68)

Siber Zorbalığın Yasal Boyutu

Genel olarak ülkelerde;

Müstehcenlik

Saldırganlık

Cinsel içerikli mesajlaşma,

Hakaret ve gerçek tehdit suç olarak değerlendirilirken;

İsim takma veya alay etme davranışları konuşma özgürlüğü kapsamında kabul edilmektedir.Bilişim Suçları Yasasında kabul edilmemektedir.

68

(69)

Türkiye’de;

Yasalarda direkt olarak “siber zorbalık” veya “elektronik iletişim araçları yoluyla yapılan zorbalıktan” söz

edilmemiştir.

Buna rağmen;

Siber zorbalıkla ilgili yasa ve yönetmelikler:

Türk Ceza Kanunu’nda bilişim suçları ile ilgili maddeler

İnternet ortamında yapılan yayınlarının düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele edilmesi hakkında kanun

Kişisel Verileri Korumaya Yönelik Kanun

Ortaöğretim Kurumları Ödül Disiplin Yönetmeliği (Değişiklik yapıldı)

69

(70)

Emniyet Müdürlüğü

Bilişim Suçları Şube Müd.

Başkasına ait bir bilişim sisteminden veri

çalma, veri

kopyalama, sistemi geçersiz kılma.

• Asayiş ve Bilişim Suçları Müd.

• Sahte profil, internet yollu

taciz, rahatsızlık, dolandırıcılık.

• Birisine ait, Facebook, twitter veya e-posta hesabının şifresini çalmak veya birine ait kişisel bilgileri izinsiz kullanarak sahte profiller

oluşturmak türk ceza kanununda 1 – 5 yıl arası

• Sahtecilik 4-8 yıl arası hapis cezası gerektiren bir suç olarak kabul ediliyor

70

(71)

Üniversiteler

Hukuk Fakültesi, Kamu Hukuku Anabilim Dalında;

Bilişim Hukuku yüksek lisans programları (Örnek:

Hacettepe Üni.)

Bilişim ve ve Teknoloji Hukuku Enstitüsü (Örnek: İstanbul Bilgi Üni.)

Bilişim ve İnternet Hukuku Sertifika Programları (Örnek:

Yıldırım Beyazıt Üni.)

Bilişim ve Teknoloji Hukuku Sertifika Programı (Örnek:

Bahçesir Üni.)

71

(72)

Kamu Kurum ve Kuruluşları

Ulaştırma Bakanlığı

Milli Eğitim Bakanlığı

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı

Kişisel Verileri Koruma Başkanlığı

Güvenli internet kullanımı konusunda öğrenci, öğretmenlere ve ailelere bilgiler sunan birçok web sitesi mevcuttur

Ancak bu sitelerde siber zorbalık ile ilgili bulunmamaktadır.

72

(73)

Kamu Kurum ve Kuruşları

www.guvenlinet.org

www.guvenlicocuk.org.tr

http://Tkmcocuk.ibb.gov.tr

www.ihbarweb.org.tr

www.aktifyildizlar.com.tr

www.klicksafe.de/service/turkce/

http://internetik.meb.gov.tr

www.biltek.tubitak.gov.tr/cocuk

www.tuik.gov.tr/TuikCocuk

www.ttcocuk.com

www.rtukcocuk.org.tr

73

(74)

Türkiye’de bu konuda Akademik Çalışmalar

Erdur-Baker ve Kavsut (2007) araştırmalarında

Türkiye’deki sanal zorba oranının %28, sanal kurban oranının ise %30 olduğunu ifade etmişlerdir.

Özdemir & Akar (2011) araştırmasında ise lise öğrencilerinin %14’ünün siber zorbalığa maruz kaldıkları, %10’unun ise siber zorbalık yaptıkları belirlenmiştir.

74

(75)

Ortaokul ve liselerin siber zorbalık farkındalık

profillerinin oluşturulması ve okul paydaşlarına yönelik siber zorbalık farkındalık eğitimi etkililiğinin

değerlendirilmesi

Melike Kavuk

Amaç:

Ortaokul ve liselerin siber zorbalık tehlikesiyle başetmelerine hazır olma durumlarını idareci ve

öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak farklı boyutlarda ortaya koymak için Siber Zorbalık farkındalık profillerini oluşturmak

75

(76)

Türkiye’deki ortaokul ve liselerin siber zorbalık farkındalık profilleri

Ulaşılan okul ve katılımcı sayısı (23 il toplam):

Toplam okul : 1431

Toplam katılımcı sayısı 2586

Okul

Yöneticisi Bilişim

Teknolojileri Öğretmeni

Rehber

Öğretmenler Diğer Branş

Öğretmenleri Toplam

F 1477 495 521 93 2586

% 57.1 19.1 20.1 3.7 100

76

(77)

Türkiye’deki Ortaokul ve Liselerin Siber Zorbalık Farkındalık Profili

Sonuçları

Siber zorbalık okullarda var olan bir olgudur

Katılımcıların siber zorbalık farkındalıkları istenen düzeyde değildir

Siber Zorbalık konusunda gereken önleme çalışmaları okullarda yeterince yapılmamaktadır

Katılımcılar kendilerini siber zorbalık konusunda yeterli bulduklarını, diğer paylaşları ise yetersiz bulmaktdır.

77

(78)

Türkiye’deki Ortaokul ve Liselerin Siber Zorbalık Farkındalık Profili

Sonuçları

Eğitimcilerde, kendilerinin ve öğrencilerinin genel bir sağduyuya sahip olduklarına dair iyimser bir algı mevcuttur.

Kritik müdahale aşamalarında bilgi ve politika eksikliği vardır

Okul paylaşlarına yönelik farklı içerik ve

yöntemler farkındalık kazandıracak etkinliklere gereksinim duyulmaktadır.

78

(79)

Okullar Siber Zorbalık Konusunda Neler Yapabilir?

Bu konuda yardımcı olabilecek içerikte Web Sitesi oluşturulabilir

Bilgi Kitapçığı (Çeşitli Basılı Materyaller) hazırlanabilir.

Öğrenci için

Veli İçin

Öğretmenler için

Dikkat çekmek, farkındalık yaratmak için Afişler hazırlanabilir

Alan uzmanlarından destek alarak okullarda Seminerler gerçekleştirilebilir

79

(80)

Okullar Siber Zorbalık Konusunda Neler Yapabilir?

Öğrencilerinizi siber zorbalık hakkında bilgilendirin

Güvenini kazanın ve yaşadıklarını sizinle paylaşması için cesaretlendirin

Sosyal ağlarda gizlilik ayarlarını kullanmayı öğretin

Kişisel bilgi ve fotoğraflarını paylaşmamasını öğretin

Çocuklarınızın ve Öğrencilerinizin internette ne yaptığının farkında olun

Bilmediği numaraları ve Sahte hesapları engellemeyi öğretin

80

(81)

Okullar Siber Zorbalık Konusunda Neler Yapabilir?

Siber Zorbalığı önlemeye dönük,

Siber zorbalığa özgü, ilke, kural, politika ve strateji oluşturmaya dönük,

Yaşanan siber zorbalık olaylarına çözüm üretmeye dönük,

Yaşanan siber zorbalık olaylarını tanıma, analiz etme, uygun müdahale yöntemi belirlemeye dönük .

Yapılan araştırmalar Bilgi ve çalışma eksikleri bulunduğunu göstermektedir.

81

(82)

Öneriler

Okula özgü siber zorbalıkla mücadele programını oluşturulması,( ilke, kural, politika ve statejileri)

Okul paydaşlarına farkındalık eğitimi verilmesi,

Sınıf içinde siber zorbalığa zaman ayırmaya dönük çalışmalar yapılması,

Siber zorbalık olaylarına uygun çözümler üretebilmek için çalışmalar yapılması gerekmektedir.

82

(83)

Son olarak

Siber zorbalık konusunda yapılacak çalışmalar;

Kurumsal

Eğitimsel

ve Hukuki boyutlarda çok yönlü bakış

açısıyla farklı disilplin alanın paydaşları ile birlikte gerçekleştirilmelidir.

83

(84)

84

(85)

Soru - Cevap

85

(86)

TEŞEKKÜRLER

86

Referanslar

Benzer Belgeler

Siber mağdur ve zorba olan adölesanların internette günlük ortalama üç saatten fazla zaman geçirdikleri, siber zorbalık ve siber mağduriyet ile internette

Fark analizi sonuçlarına göre katılımcıların aile tiplerine göre liderlik ve koçluk düzeyleri istatistiksel olarak anlamlı bir farklılaşmaya neden olmamaktadır

Aksu Basin, which reflects the recent tectonic phase b) close-up views from the southern, and c) northern tips of the fault, d) Field view of the syn-sedimentary normal fault

Daha sonra güç sistemine yerleştirilen mikro şebekenin güç sisteminin kararlılığı üzerine etkilerini göstermek amacıyla, mikro şebeke bulunmayan güç sistemi

AISI 304 paslanmaz çelik malzemenin teğetsel tornalama-frezeleme işlemi ile işlenmesinde işleme parametrelerinden kesici takım devri ve iş parçası devrinin belirli

(2) Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan

Alanyazında sanal zorbalık ile ilgili pek çok araştırma yapıldığı görülmektedir. Yapılan araştırmaların sonuçlarında sanal zorbalığın var olduğu inkâr

Özel okul öğrencilerinin “Dijital Katılım” alt boyutundan aldıkları puan ortalamaları devlet okulundaki öğrencilerin puan ortalamalarından anlamlı düzeyde