Bilgi ve Bilim
‘Bilgi’ve bilgi kökünden üretilmiş çok sayıda kelime bulunmaktadır. Bilgiye sadece bilimsel faaliyetlerde bulunanlar değil bütün insanlar ilgi
duyarlar. Günlük hayatımızda gelişen olaylar, haberler, hava
durumu hep bilgidir. Bilginin önemi, bilim ve teknolojinin hayatımızda etkin rol oynamasına paralel olarak artmıştır. Toplumlarda tarımsal
üretim yaparak geçimini sağlayan nüfus azaldıkça hizmet sektörü gelişmiş ve hizmet sektörünün ana kaynağını da bilgi ve bilginin üretilmesi almıştır.
Küreselleşme, başta internet olmak üzere bilgiye ulaşımı kolaylaştırmıştır.
• Bilgi,
• kullanıldığı alanların farklılığına bağlı olarak değişik şekillerde
• tanımlanmaktadır. Bilişim, eğitim, felsefe, fizik, ekonomi, din, yönetim, sinema veya televizyon alanlarında değişik anlamlar yüklenerek kullanılmaktadır. Genel olarak bilinen sözlüklerden
yararlanarak bilgi, ‘insan aklının erebileceği olgu, gerçek ve ilkelerin bütünü, malumat, düşünce ürünü’ olarak tanımlanabilir.
BİLGİ KAYNAKLARI VE BİLGİYE ULAŞMA
Bilgi, her geçen gün insan yaşantısını etkilemektedir. Bilgideki hızlı değişim, en kolay şekilde kuşaklar arasındaki teknolojiyi kullanma farkı ile gün yüzüne çıkmaktadır. Örneğin cep telefonunun birçok fonksiyonu alt yaş grubu insanlar tarafından her zaman çok daha yüksek seviyede bilin- mekte ve kullanılmaktadır.
Bilgiyi ihtiyaç duyulan alanda kullanabilmek için öncelikle ulaşmak ve öğrenmek gereklidir. Bilgiye ulaşmanın birçok yolu bulunmaktadır.
Bilgiye ulaşmak için tarihte uzun yolculuklar yapılmış, hatta göç olayları olmuştur. Günümüzde tarihte hiç olmadığı kadar bilgiye ulaşma kolaylaş- mıştır. Başlıca bilgi kaynakları aşağıda verilmiştir
İnternet:
Birbirine bağlı bilgisayar ağlarının oluşturduğu yapıya de-
nir. Sabit veya hareketli çok çeşitli cihazlar kullanılarak internete, dolayısı ile bilgiye ulaşılabilir.
İnternet hizmeti veren şirketlerin izne tabi veya açık kaynaklı kullanımlarla her türlü bilgiye ulaşma imkânının bulunduğu elektronik ortamlardır. Dikkatsiz kullanımlarda kişisel bilgilerin izinsiz olarak
alınması başta olmak üzere çok değişik tehlikeleri de mevcuttur.
Kitaplar:
Yazının kullanıma başlamasından bu yana kitaplar klasik
bilgi kaynakları konumundadır. Tek veya yazarlar grubu tarafından hazır- lanabilir, yazarların tercihi ve sunulan bilgi seviyesine göre tek veya çoklu ciltten oluşabilirler. Kâğıda basılmış ve ciltlenmiş olabileceği gibi, son yıl- larda elektronik formatları (e-book) da kullanılmaya başlanmıştır.
Dergiler:
Bilimsel, magazin veya değişik şekillerde dergiler bulun-
maktadır. Bilimsel anlamda önemli ve etkili olan dergiler belirli bir bilim- sel alanda, uzman yazarlar tarafından hazırlanmış, daha çok özel araştırma sonuçlarının yayınlandığı haftalık, aylık, 3 aylık veya daha uzun sürelerde çıkan dergilerdir. Son yıllarda dergilerin elektronik formatları (e-journal) da yayınlanmaya başlanmıştır. Bilimsel dergilerde basılan makalelerin bi- lime yaptığı katkılar değişik şekillerde ölçülmektedir. Bilime yaptığı katkı değeri bakımından kendi sahasında indeksli, uluslararası, hakemli veya ha- kemsiz dergi tipleri vardır. Bilimin sınırlarını genişleten dergiler daha çok indeksli olanlar olarak kabul edilir.
Bilimin Tanımı
İnsanlar ilk var olduğu günden, içinde bulunduğumuz zaman dilimi-
ne kadar çevrelerindeki canlı veya cansız her varlığa karşı ilgi duymuşlardır.
Gözleme dayanan ilgi öncelikle olayları tanımak, oluş mekanizmalarını anlamak, sonuçlarını gözlemlemek; daha sonra da onlar üzerinde etkin ol- mak ve neticede olayın yönünü kendi istediği şekilde yönlendirmek şek- linde devam ede gelmiştir. Diğer yandan insanlar, her zaman var olmayı, yaratıcı kudret ve yaradılış gayelerini, ölüm ve ötesini, varacağı son noktayı öğrenme arayışı içinde olmuşlardır.
Bilim insanları ve düşünürler genellikle uzman oldukları bilim dalını
kapsayan tanımlar yapmışlardır. Bilim nedir sorusuna her kesim tarafın- dan kabul görecek bir cevap vermek mümkün değildir. Laboratuvar temel- li çalışan bilim insanlarının bilim tanımı ile sanat veya sosyal konular çalı- şan bilim insanlarının bilim tanımını örtüştürmek kolay bir işlem değildir.
Bilimin her geçen gün çok yönlü, kapsamlı ve büyük bir hızla gelişmesinin de ortak bir tanımlamada payı olduğu düşünülebilir.
Bilim, varlık, insan ve olaylar ile bunlar arasındaki ilişkilerin belirlen-
mesi için elde edilen bilgiler ve bilgi üretim faaliyetlerinin bütünü olarak tanımlanabilir. Bilgi üretimi için bilimsel yöntemler kullanılır.
• Kaynak: Araştırma Yöntemleri, IBU Publications
• Yazarlar:
• Prof. Dr. Hüseyin PADEM
• Yrd. Doç. Dr. Ali GÖKSU
• Arş. Gör. Zafer KONAKLI
