Adana Havzası Kuzgun Formasyonunun(Üst Miyosen) Fasiyes ve Ortamsal Nitelikleri

(1)

Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, C. 29, 81 - 96, Şubat 1986 81 Bulletin of the Geological Society of Turkey, V. 29, 81 - 96, February 1986

Adana Havzası Kuzgun Formasyonunun

(Üst Miyosen) Fasiyes ve Ortamsal Nitelikleri

Facies and environmental aspects of the Kuzgun formation (Upper Miocene) in Adana basin CENGİZ YETİŞ, Çukurova Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Adana

CAVİT DEMİRKOL, Çukurova Üniversitesi, Mühen dişlik - Mimarlık Fakültesi, Adana ERDAL, KEREY, Fırat Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Elazığ

ÖZ : Önceki çalışmalara göre Üst Miyosen (Tortoniyen yaşında olduğu bildirilen Kuzgun formasyonu inceleme alanında kuzeydoğudan güneybatıya doğru sürekli uzanmalıdır. Birim başlıca; çakıltaşı, kum- taşı, çamurtaşı ve sığ denizel Ostrealı düzeylerin ardalanımmdan oluşmaktadır. Kalınlığı doğuya doğ- ru artmakta olup ölçülen kalınlık maksimum 450 m kadardır. Genelde karasal-sığ denizel nitelikli kırın- tılılardan oluşan birimin fasiyes dağılımını belirlemek üzere doğudan batıya seri kesitler ölçülmüştür.

Buna göre ayırtman ana fasiyesler şöyledir: Doğuda (Kebenk sırtı) Güvenç formasyonu üzerinde Ostrea'- lı sığ denizel kırıntılılar ve sırasıyla düşük sinüslü menderesli nehir ve menderesli nehir çökelleri bu- lunmaktadır. Seyhan nehri boyunca Catalan baraj yeri ve güneyindeki Deve tepe dolayında menderesli nehir çökelleri hakimdir. Batıda Kuzgun köyü dolayında ise Güvenç formasyonu üzerine menderesli nehir çökelleri ve sığ denizel kırıntılılar gelmektedir. Daha batıda Kızılyar tepe dolayında Güvenç formasyonu üzerine sırasıyla; 1. sığ denizel kırıntılılar, 1. menderesli nehir çökelleri, 2. sığ denizel kırıntılılar, 2. menderesli nehir çökelleri ve son olarakta 3. sığ denizel kırıntılılar gelmektedir. Tarsus kuzeyi E 5 karayolu batısında (Eskiköy tepe) ise tabanda Adana havzasının Serravaliyen ve öncesi çökelleri olmak- sızın Paleozoyik temel üzerine ince bir çakıltaşı ile başlayıp yukarıya doğru kırmtılı-kırmtıh karbonat ardalanımmdan oluşan sığ denizel çökeller bulunmaktadır. Birimin en üst düzeyini bölgesel ölçekte devamlı Salbaş tüf üyesi oluşturmaktadır.

Kuzgun formasyonu başlıca alüvyal ve örgülü nehir nitelikli dönemli ardalanımlı çökeller ile sığ denizel nitelikli çökellerden oluşmaktadır. Karasal çökellerde her bir dönemin tabanında kanal dolgusu çökelleri olarak çakıltaşı ile çakıllı kumtaşı bulunmaktadır. Kumtaşı-çamurtaşı ardalanımmdan olu- şan set çökelleri ana kanalların yakınında yer almaktadır. Taşkın ovası asfasiyesini ise ince taneli, az belirgin laminah bol miktarda kalkrit nodülleri içeren çamurtaşları oluşturmaktadır. Kuzgun formasyonunun sığ denizel çökellerini ise kumtaşı, silttaşı, çamurtaşı ve Ostrea kavkı kat manian meydana getirmektedir. Her bir dönemin tabam keskin olup, üst kesimleri dalga kırışıkları ile canlı yuvaları kap- sayıp biyotürbasyonludur. Silttaşı ve çamurtaşı genellikle lamellibranş, gastropod, bitki parçaları ile Ostrea kavkı katmanları kapsamaktadır.

ABSTRACT : The outcrops of the Kuzgun formation which is of Tortonian age according to the previous studies have a northeast to southwest elongation in the investigated area. The Kuzgun formation mainly consists of alternating conglomerate, sandstone, mudstone and shallow marine Ostrea horizons. The thickness of this unit increases from west to east and maximum measured thickness amounts to 450 meters. Serial sections for determining the facies distribution of the Kuzgun formation which comprises generally terrestrial and shallow marine elastics were measured from east to west. According to the measurements the following main facies were determined: The Güvenç formation is overlain by shallow marine elastics which contain Ostrea and low sinuosity meandering river-meandering river depo- sits in the east (Kebenk sırtı) in order. Meandering river deposits are dominant along the Seyhan river near Catalan dam and southerly Deve Tepe area. The Güvenç formation is overlain by meandering river deposits and shallow marine elastics around the Kuzgun village in the west. Further west near Kızılyar Tepe the Güvenç formation is overlain by in the order; 1. shallow marine elastics, 1. meandering river deposits, 2. shallow marine elastics, 2. meandering river deposits, 3. shallow marine elastics. At the northern part of Tarsus and west of E 5 highway (Eskiköy Tepe) the Paleozoic basement is overlain by a thin conglomerate without Serravallian and pre-Serravallian deposits and it continous to the top by shallow marine alternating elastics and detrital carbonates. The Kuzgun formation is overlain con- formably by the Salbaş tuff member which is continuous in a regional scale.

The Kuzgun formation mainly consists of alluvial and braided river deposits of cyclic-alternating na- ture and shallow marine deposits. In the terrestrial deposits, conglomerate and pebbly sandstone are found at the base of each cycle as channel fill deposits. The levee deposits forming from alternating sandstone and mudstone are located near the main channels. The sub facies of flood plains comprises fine grained, fairly laminated mudstones which contain abundant calcrite noduls. The shallow marine facies of the Kuzgun formation mainly consists of sandstone, siltstone, mudstone and several Ostrea levels. The lower boundaries of sets are usually sharp and the upper level of sets have wave ripples, burrows and are bioturbated. The siltstone and mud stone of this succession contain abundant bivalves, gastropods and plant fragments and Ostrea layers.

(2)

82 YETİŞ - DEMİRKOL - KEREY GİRİŞ

Adana havzası, kuzeyde Toros dağ zinciri, doğu- da Amanos dağları, batıda ise Ecemiş fay kuşağı ile sınırlanmıştır. Üst Miyosen yaşında olduğu bildirilen Kuzgun formasyonu Adana havzasında KD'dan GB'ye doğru sürekli uzanımlıdır (Schmidt, 1961; Özer ve diğerleri, 1974; İlker, 1975; Yalçın ve Görür, 1984).

Birim E-5 karayolu doğusunda Langhiyen-Serravali- yen yaşlı Güvenç formasyonu ile uyumludur. E-5 karayolu batısında ise Paleozoyik temel üzerinde ise diskurdandır. Üzerine ise bölgesel ölçekte devamlı Salbaş tüf üyesi gelmektedir (Şekil 1).

Bu inceleme Adana havzasını oluşturan temel kaya stratigrafi birimlerinden Kuzgun formasyonunun bölgesel ölçekte yanal ve düşey fasiyes değişim- lerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaca erişmek için birim Adana havzasında 1/25 000 ölçe- ğinde haritalanmış ve bu evrede önceki çalışmalar ile uyumlu olmayan bazı sonuçlar gözlenmiştir. So- nuçta doğudan batıya seri kesitler ölçülerek birimin yanal ve düşey fasiyes değişimleri ortaya konmuş- tur.

Kuzgun formasyonu ilk kez Schmidt (1961) ta- rafından adlanmış ve altı ayrı üyeye ayrılarak in- celenmiştir. İlker (1975) aynı adı kullanıp iki üyeyi benimsemiştir. Özer ve diğerleri (1974) Kuzgun formasyonunun deltayik ve karasal çökellerden oluştu- ğunu bildirmişlerdir. Yetiş ve Demirkol (1984) Ada- na havzasında Üst Miyosen'de tabanda karasal kırın-

tılı ile başlayıp üste doğru sığ denizel çökellere geçen bir istifin çökeldiğini (Kuzgun formasyonu) belirtmiş- lerdir. Yalçın ve Görür (1984) ise Schmidt (1961)'in Kuzgun formasyonu ve bunu oluşturan üyeleri aynen benimseyerek Adana havzasına paleocoğrafik bir yorum getirmişlerdir. Kuzey ve diğerleri (1985) Kuzgun formasyonundaki menderesli nehir ve sığ denizel çö- kelme işlemlerine değinmişlerdir.

KUZGUN FORMASYONUNUN (ÜST MİYOSEN) FASİYES VE ORTAMSAL NİTELİKLERİ

Adana havzasında Kuzgun formasyonunun ana fasiyes değişimleri D dan Bya ölçülen kesitlere göre aşağıdaki şekilde belirlenerek her bir keşide yorum getirilmiştir. Kesitlere ait açıklamalar Şekil 2'de su- nulmaktadır.

Kesit A

İnceleme alanının en doğusunda yer almaktadır (Şekil İA). Bu kesitte, ince miltaşı arakatmanlı şeyi- den oluşan denizel Güvenç formasyonu üzerine Kuz- gun formasyonuna ait Ostrea kavkı katmam kapsa- yan sığ denizel kırıntılılar (25 m) ile düşük sinüslü menderesli nehir ve menderesli nehir çökelleri (yak- laşık 200 m) gelmektedir (Şekil 3).

Kesitin detay incelemesinde tabanda yeşilimsi gri renkli, dağılgan, üst düzeylerde miltaşı-çok ince kunı- taşı arakatmanlı pelajik ve bentonik foraminiferli şeylden oluşan Güvenç formasyonu yer almaktadır.

Güvenç formasyonunu üzerleyen kırıntılılar tümüyle Kuzgun formasyonuna aittirler. Kesitte Güvenç for-

Şekil 1 : Kuzgun formasyonunun yanal fasiyes da-

ğılımını gösterir taslak harita. Figure I : Sketch map of the Kuzgun formation sho- wing lateral fades distributions.

(3)

ADANA HAVZASI KUZGUN FORMASYONU 83 masyonu üzerine 25 m kalın sığ denizel kırıntılılar

gelmektedir (19-44 m). Bunun ilk 3 metresini sarımsı gri renkli, ince kavkılı lamellibranş ve gastropodlu ince taneli kumtaşı, silttaşı, çamurtaşı ardalanması oluşturmaktadır. Üzerine 7 m kalın aşınmak taban ile başlayan yük kalıplı, merceksel geometrili, tekne şeklinde çapraz katmanlı, mika pullu, tabanında kaba kumtaşı ile başlayıp yukarıya doğru tane boyu incelerek silttaşma geçen dağıtım kanalları çökelleri gelmektedir (Fisher ve diğerleri, 1969; Kelling ve George, 1971; Erxleben, 1975; Elliot, 1976). Daha da üstte yer alan 15 m kalınlığa erişen, yeşilimsi gri renkli ince kumtaşı-silttaşı ardalanması biyoturbasyonlu, intra- formasyonal çamur topacıklı, küçük ölçekli çapraz katmanlıdır. Bu kesimde başlıca Ostrea ve daha kıt gastropoda kapsayan kavkı katmanı bulunmaktadır.

Kesit alanı batısında, Güvenç formasyonu üzerindeki sığ denizel kesimde resifal mercanlı karbonatlar göz- lenmiştir.

Kuzgun formasyonunun sığ denizel kırıntılıları üzerine 34 m kalınlığa erişen (44-78 m), aşınmak taban ile başlayan, üç dönemden oluşma düşük sinüslü menderesli nehir çökelleri gelmektedir (Bluck, 1976;

Kerey, 1978). Bu dönemler kanal dolguları ile başla- yıp üste doğru kum barlarına geçmektedirler (Wil- liams, 1969; Collinson, 1970; Smith, 1970). Kanal dolgusu asfasiyesi; merceksel geometrili, tekne şeklinde çapraz katmanlı, kötü boylanmak, çakıltaşı-çakılk kaba kumtaşı yapılışlıdır. Çakıltaşı, dönemlerin ta- banında tane destekli ve belirgin yönelimsiz, üst kesimlerinde ise matriks desteklidir. 5-6 cm boya eri- şen az yuvarlak-uzunca çakıllar; başlıca kireçtaşı, radyolarit, ofiyolit, kuvars, Eosen kireçtaşı çakılı ile taşınmış Ostrea parçalarından oluşmaktadır. Kum barları ise düşük açık tekne şeklinde çapraz katman-

lı, iyi boylanmak olup orta taneli kumtaşından oluş- maktadır.

Bunun üzerine 10 m kalınlığa erişen dönemli ardalanmak, menderesli nehir çökelleri yer almakta- dır (78-88 m). Bu kesimde açık kahve renkli, aşmma- k tabanlı kanal dolguları yukarıya doğru tane boyu incelerek nokta barı ve taşkın ovası as fasiyeslerine geçmektedir (Ailen, 1964, 1970; Cant, 1976; Jackson, 1976; Stewart, 1981). Kanal dolguları belirgin tekne şeklinde çapraz katmanlı olup öğeleri maksimum 4 cm boya erişen kireçtaşı, ofiyolit, mercanlı Karaisalı kireçtaşı, Ostrea parçalarından oluşmaktadır. Çakılla- rın dizilimi foresetler ile uyumludur. Nokta barı çö- kelleri ise düşük açılı tekne şeklinde çapraz katman- lı, orta taneli kumtaşı ile temsil edilmektedir. Taş- kın ovası asfasiyesini oluşturan silttaşı-çamurtaşı ar- dalanımı gri-boz renklidir.

Menderesli nehir çökelleri üzerine 32 m kalınlığa erişen düşük sinüslü menderesli nehir çökelleri gelmektedir (88-120 m). Her bir dönemde aşınmak ta- banlı tekne şeklinde çapraz katmanlı kanal dolgusu asfasiyesi, formasyon dışı değişik boyut ve bileşenli taneler yanısıra formasyon içi çamur topacıkları kap- samaktadır. Bu çamur topacıkları nehir kenarından kanal içerisine düşmüş parçalan (overbank deposit) temsil etmektedir (Coleman, 1969; Laury, 1971). Bun- ların üzerine düşük açılı, tekne şeklinde çapraz kat- manlı kum barı ve alüvyon düzlüğü çökelleri gelmektedir. 14 m kalınlığa erişen menderesli nehir çö- kelleri (120-134 m) küçük merceksel geometrili, keskin tabanlı, taban kesimi ince çakılcıkh, kötü boylanmak kaba kumtaşı ile temsil edilmiş, ortalama 75 cm kalınlıkta tali kanalcıklar ile birlikte aşınmak ta- banlı kanal dolgusu ve paralel laminak ince kumta- şı-silttaşı-çamurtaşı yapışlı taşkın ovası asfasiyesle-

(4)

84 YETİŞ - DEMİRKOL - KEREY rine ait çökeller kapsamaktadır (Collinson, 1969;

Elliot, 1974a, 1974b).

Bunun üzerine 19 m kalınlığa erişen düşük si- nüslü menderesli nehir çökelleri gelmektedir (134-153 m). Aşmmalı kanal dolgusu asfasiyesi, tekne şeklin- de düşük açılı çapraz katmanlı olup kıt formasyon içi çamur topacıklı ve yer yer merceksel tali kanal- cıklıdır. Üstteki kum barı çökelleri yük kalıplıdır.

Bunlar sedimantasyonda ani çökmeyi işaret etmektedir. Üzerine gelen 17 m kalınlığa erişen menderesli nehir çökelleri aşmmalı taban üzerinde tekne şek- linde çapraz katmanlı çakıltaşı-çakıllı kaba kumtaşı yapılışlı kanal dolgusu asfasiyesi ile paralel 1-aminalı, mikalı, bitki döküntülü ince kumtaşı-silttaşıPçamur- taşı yapılışlı taşkın ovası ve kalkritli silttaşı-çamur- taşmdan meydana gelen paleosolden oluşmaktadır

(152-170 m). Paleosol içerisindeki kalkrit kirli beyaz renkli olup topacık şeklindedir (Ailen, 1974; Ailen ve diğerleri, 1979).

Düşük sinüslü menderesli nehir çökelleri (14 m);

aşmmalı tabanlı, tekne şeklinde çapraz katmanlı, ça- kıltaşı-kama kumtaşmdan meydana gelen ve orta kumtaşı yapılışlı kum barı as fasiyesinden oluşma dönemler halindedir (170-184 m). Bunun üzerine 6 m kalın aşmmalı tabanlı, tekne şeklinde çapraz kat- manlı kanal dolgusu asfasiyesi ile üstte kalkritli ça- murtaşı-silttaşı ardalanımlı paleosol nitelikli taşkın ovası asfasiyesinden oluşma menderesli nehir çökel- leri gelmektedir (184-190 m). Daha da üstte 12 m ka- lınlığa erişen dönemli ardalanmalı, aşmmalı tabanlı tekne-düşük açılı çapraz katmanlı kanal dolgusu asfasiyesi ile merceksel geometrili tali kanal ve terk-

Şekil 3 : Kuzgun A kesiti (Kebenk sırtı). Figure 3 : Kuzgun A section. (Kebenk sırtı).

(5)

ADANA HAVZASI KUZGUN FORMASYONU ₈₅ edilmiş kanal asfasiyeslerini kapsayan düşük sinüslü

menderesli nehir çökelleri yer almaktadır (190-202 m).

Terkedilmiş kanal asfasiyesi tabam keskin, 1.70 m kalınlığa erişip gri renklidir. Kesitin tavanını 35 m kaim menderesli nehir çökelleri oluşturur (202-235 m). Bunlar başlıca; kanal dolgusu, nokta barı, taş- kın ovası ve dirsek gölü asfasiyeslerinden oluşma dönemlerden ibarettir. Kanal dolgusu asfasiyesi;

aşınmak tabanlı, tekne şeklinde çapraz katmanlı, başlıca kireçtaşı, ofiyolit, kuvars vb. den türeme öğe- ler ile 15-20 cm boya erişen formasyon içi çamurtaşı topacıklı sigmoidal (lateral accreation surface) - tekne şeklinde çapraz katmanlıdır (Allen, 1965b; Moody - Stuart, 1966). Kanal dolgusu asfasiyesi üzerinde genellikle nokta barı ve açık kahve renkli çamurtaşı -

silttaşı yapılışlı taşkın ovası asfasiyesleri yer almak- tadır. Dirsek gölü asfasiyesi (ox-bow lake) ise ince kavkılı tatlı su lamellibranşı kapsayan çamurtaşm- dan oluşmaktadır (Ailen, 1965a).

Yorum Güvenç formasyonunun üzerine gelen Kuzgun formasyonu tabanı bu kesitte sığ denizel fasiyeslerle temsil edilmiştir. Kuzgun formasyonunun bu kesimi oldukça problemli olup tipik bir delta is- tifinin görülmeyişi sahil çizgisinin genelde düz oldu- ğunu diğer bir deyimle taşman malzemenin denizel etmenlerle dağıtıldığını işaret etmektedir. Kesitin üstüne doğru düşük sinüslü menderesli nehir ve menderesli nehir çökellerinin dönemli ardalanımları bu kesimin tamamen karasal olduğunu göstermekte- dir.

Şekil 4 : Kuzgun B kesiti (Catalan baraj yeri). Figure 4 : Kuzgun B esction (Catalan dam site).

(6)

YETİŞ - DEMİRKOL - KEREY Kesit B

Kesit Catalan baraj yerinde ölçülmüş olup Kuz- gun formasyonunun tabanına yakın bir kesimde yak- laşık 200 m kalınlığa sahiptir (Şekil IB). Catalan baraj yerinde tümüyle menderesli nehir çökelleri hakimdir. Bu kesitte Kuzgun formasyonunu Kuvater- ner'e ait alüvyon taraçası üstlemektedir (Şekil 4).

Kesitin tabanındaki ilk 18 m lik kesimde tipik kanal dolgusu asfasiyesi görülmemekte, fakat nokta barla- rım taşkın ovası asfasiyesi izlemektedir. Nokta barı çökelleri başlıca; kuvars, kireçtaşı, ofiyolit, radyolarit vb. den türeme öğeli, açık yeşilimsi, gri, tekne şek- linde çapraz katmanlı çakıllı kumtaşı-silttaşı yapılış- lıdır. Taşkın ovası asfasiyesi ise kahverengi çamur- taşından oluşmaktadır. Bunun üzerine dönemli ar- dalanımlı, 25 m kalınlığa erişen kanal dolgusu ve nokta barı çökelleri gelmektedir (18-43 m). Kanal dolgusu asfasiyesi, aşmmalı taban üzerine iki cm boya erişen asyuvarlak kuvars, ofiyolit, kireçtaşı, radyolarit vb. den türeme çakıllı kumtaşı-kumtaşı yapı- lışlıdır. Bunlar tekne şeklinde çapraz katmanlı olup üste doğru paralel İammalı, yer yer akıntı kırışıklı,

ince-orta kumtaşı nitelikli nokta barı çökellerine geç- mektedir. Arada yer yer sigmoidal çapraz katmanlı yanal yığışım yüzeyleri bulunmaktadır.

Üste gelen 26 m lik kesimde kanal dolgusu, nokta barı ve taşkın ovası asfasiyesi yer almaktadır (43- 69 m). Kanal dolgusu asfasiyesine ait dönemler ön- ceki kesimden farklı olarak formasyon içi çamur topacıkları kapsamaktadır. Üste doğru nokta barı çö- kelleri kahverengimsi-kırmızı renkli, ince kumtaşı bantlı silttaşı-çamurtaşı yapılışlı kalkritli (paleosol) taşkın ovası asfasiyesine geçmektedir. Bunları 8 m kaim, aşmmalı bir taban üzerinde formasyon içi ça- kıl topacıkları kapsayan, sigmoidal çapraz katmanlı kanal dolgusu asfasiyesi ile nokta barı çökelleri ve daha da üstte mika pullu, kahverengi-kırmızımsı silt- taşı-çamurtaşı ardalammlı set çökelleri ve ince tatlı- su lamellibranşlı dirsek gölü çökellerinden oluşma bir dönem üstlemektedir (69-77 m).

Sonraki 41 m lik kesimde kanal dolgusu olasılı nokta barı, tali kanalcıklar, dirsek gölü ve taşkın ovası asfasiyesini kapsayan dönemli çökeller bulun- maktadır (77-118 m). Teknemsi çapraz katmanlı ka-

Şekil 5 : Kuzgun C kesiti (Deve Tepe). Figure 5 : Kuzgun C section (Deve Tepe).

86

(7)

Ü3ANA HAVZASI KUZGUN FORMASYONU 87 nal dolgusu asfasiyesinde önceki anlatılanlardan

farklı olarak yer yer yanal yığışım yüzeyleri gözlen- mektedir. Kimi dönemlerdeki çamurtaşlarmda ince tatlı su lamelübraşları ile dirsek gölü çökelleri bu- lunmaktadır. Buradaki taşkın ovası asfasiyesine aü mika pullu, açık gri renkli silttaşı, akıntı laminalr, kırmızımsı kahverenkli, kumtaşı paralel laminalıdır.

Bunun üzerine yaklaşık 46 m kalın dönemsel ar- dalammlı tekne şeklinde çapraz katmanlı formasyon içi çamurtaşı topacıklı kanal dolguları ile nokta barı ve mika pullu silttaşı-çamurtaşı ardalanımlı set çÖ- kelleri ve ayrıca kıt kalkritli taşkın ovası asfasiyesi çökelleri gelmektedir (118-164 m). Kesitin son 30 m si- ni oluşturan dönemler öncekiler ile eşitli ise de açık kahverengi taşkın ovası asfasiyesine ait silttaşı-ça- murtaşı ardalammlı paleosollerde kalkrit oranı art- maktadır (164-194 m).

Kesiti oluşturan menderesli nehir çökelleri üze- rine bölgede yaygın yüzleği bulunan 10-15 cm boya erişen asyuvarlak, başlıca kuvars, ofiyolit, kireçtaşı vb. den türeme öğeli, kötü boylanmalı, gevşek tuttu- rulmuş taraça gelmektedir.

Yorum Catalan baraj yerinden geçen bu kesit karakteristik menderesli nehir çökelleri kapsamakta- dır. Ayrıcalı olarak kesitin üst kısmına doğru taşkın ovası çökellerinde bir kalınlaşma ve kalkrit oranın- da da bir artma görülmektedir. Bu da iklimin tropk kal, eğim gradyanmm düşük ve olasılı mevsimlik nehirlerin bulunduğunu göstermektedir.

Kesit C

Bu kesit Devetepe dolayında bulunup Kuzgun formasyonunun tavan kesimine aittir (Şekil İC). Top- lam 40 m kalınlık ölçülen kesitte başlıca menderesli nehir ve göl fasiyesleri bulunmaktadır. İstifin tava- nında Salbaş tüf üyesi yer almaktadır (Şekil 5).

Kesitin tabanında 3 m kaim gri-bej, dağılgan, küresel ayrışmalı çamurtaşı bulunmaktadır. Bunun üzerine üç dönem halinde 8 m kaim menderesli nehir çökelleri gelmektedir (3-11 m). Menderesli nehir çökelleri; kanal dolgusu, nokta barı ve yer yer sigmoidal çapraz katmanlı, merceksel geometrili, ça- mur topacıklı çakıllı kumtaşı-kumtaşı yapılışlı olup aşınmah bir tabana sahiptir. Nokta barı çökelleri düşük açılı tekne şeklinde çapraz katmanlı kumtaş- larmdan meydana gelmektedir. Yeşilimsi boz, dağıL gan silttaşı-çamurtaşı taşkın ovası asfasiyesini oluş- turmaktadır. Bunun üzerine 8 m kaim gölsel çökeller gelmektedir (11-19 m). Tabanda silttaşı-çamurtaşı ağ- dalanmasından oluşan kesim olasılı set çökellerinin gerisinde oluşmuş bir gölü işaret etmektedir. Bu kesim ince kavkılı tatlı su lamellibranş ve gastropodu kapsayıp paralel laminalıdır. Üste doğru çamurtaşm- da artma görülüp yer yer silttaşı ve ince taneli kum- taşı bantları kapsamaktadır.

Daha üstte aşmmalı bir taban üzerinde gelişmiş 7 m kalın menderesli nehir çökelleri bulunmaktadır (19-26 m). Burada kanal dolgusu ve set çökelleri ayırt- lanmıştır. Kanal dolgusu çökelleri yeşilimsi boz renkli, gevşek tutturulmuş, maksimum 3 cm boya erişen kireçtaşı, ofiyolit, kuvars, spilit vb. den türeme öğe- ler ile çamur topacıklı, kötü boylanmalı çakıllı kum- taşı ve kumtaşı yapılışhdır. Çakılların dizilimi fore-

setler ile uyumludur. Bunlar belirgin tekne şeklinde çapraz katmanlı olup merceksel geometrilidir. Set çökelleri ise açık kahverengi-açık yeşilimsi boz renkli, paralel laminalı, bitki kırıntılı silttaşı-çamurtaşı ardalanmasmdan ibarettir. Bu durum daha önce taş- kın ovasında teşekkül etmiş olan küçük bir gölün üzerine menderesli nehir kanalının herhangi bir ne- denle yanal kayması sonucunda oluştuğunu göster- mektedir (Ailen, 1965a). Menderesli nehir çökelleri- nin üst kesimini oluşturan set çökelleri üzerine tekrar 3 m kalın göl çökelleri gelmektedir. Bunlar açık gri-boz, paralel laminalı, bitki kırıntılı, ince kavkılı tatlı su lamellibranş ve gastropodlu silttaşı ve ça- murtaşı ardalanmasmdan oluşmaktadır (26-29 m).

Kesitte tekrar menderesli nehrin yanal yer de- ğiştirerek gölsel çökelleri örttüğü gözlenmektedir. 4 m kalınlığa erişen menderesli nehir çökelleri aşm- malı bir taban üzerine yukarıya doğru tane boyu incelen kanal dolgusu asfasiyesi ile tanımlanan bir istif sunmaktadır (29-33 m). Kanal dolgusu asfasiyesini oluşturan çok belirgin tekne şeklinde çapraz kat- manlı çakıltaşı-çakıllı kumtaşı, maksimum 2 cm boya erişen iyi yuvarlaklaşmış ve foresetler ile uyumlu çakılların yamsıra maksimum 180 cm çapa erişen bir çamur bloğu kapsamaktadır (Levha 1, Şekil 2). Bu çamurtaşı bloğu daha önce oluşmuş gölsel istife ait olup menderesli nehrin yanal yatak değiştirmesi sı- rasında alttaki gölsel istife ait olup menderesli nehrin yanal yatak değiştirmesi sırasında alttaki gölsel istiften koparılmış olmalıdır. İçerisinde ince kavkılı tatlı su lamellibranş ve gastropodları ile bitki dökün- tüsü kapsamaktadır. Bloğun dokanağmdaki çakıllı kumtaşmdaki foresetler bloğun yukarısına doğru tır- manır konumdadır.

Daha üstte 3 m kalınlığa erişen yeşilimsi gri renkli silttaşı-çamurtaşı yapılışlı olan gölsel istifin taban kesimindeki ince kumtaşı düşük açılı tekne şeklinde çapraz katmanlıdır (33-36 m). Bu gölsel istif bitki döküntülü, yaprak fosilli, ince kavkılı tatlı su lamellibranş ve gastropodlu, akıntı kırışıklı olup üst düzeylerinde ise tüf ara katmanlıdır. Bunları üzerleyen Salbaş tüf üyesi beyaz-kirli beyaz renkli, mikroçapraz laminalı, yer yer 3-5 cm kalın bitki dö- küntülü, silttaşı-ince kumtaşı arakatmanlıdır.

Yorum Bu kesitte menderesli nehirlerin yanal olarak yatak değiştirdiğini gösteren deliller bulun- muştur. Menderesli nehirlerin ana yatakları kenarın- daki taşkın ovalarında gelişen set çökelleri yanal olarak sığ göl ortamlarına dönüşmektedir. Nehir yata- ğının yanal yer değiştirmesi sonucu bu gölsel çökel- ler tekrar menderesli nehir çökelleri tarafından ör- tülmektedir. Bu şekilde iki ana dönem saptanmıştır.

Kesit D

Bu kesit, formasyon isminin alındığı Kuzgun kö*

yü ile Salbaş kantini arasında yer almaktadır (Şekil İD). Toplam 434 m kalınlığın ölçüldüğü kesitte denizel Güvenç formasyonu üzerinde karasal menderesli nehir, göl ve sığ denizel kırıntılılardan oluşan fasiyesler ayırtlanmıştır. Kuzgun formasyonunun taba- dan tavana tam bir kesitini oluşturan bu kesitte ta- vam Salbaş tüf üyesi oluşturmaktadır (Şekil 6).

Karaisalı kireçtaşmın resif ilerisi fasiyesini oluş-

(8)

LEVHA : I 88 PLATE : I

Şekil 1 : Kesit C tabanında belirgin tekne şeklinde çapraz katmanlanım.

Figure I : The distinct trough cross-bedding at the base of the section C.

Şekil 2 : Kanal dolgusu asfasiyesi içerisinde yakla- şık 2 m çapa erişen çamurtaşı bloğu (Ke- sit €).

Figure 2. A mudstone block of approximately 2 m diameter in the subfacies of the channel fill (Section C).

Şekil Figure 3

3 : Kesit D nin tabanında kanal dolgusu ve taşkın ovası asfasiyeslerinden oluşma menderesli nehir çökelleri.

The channel fill and flood plain subfacies of the meandering river deposits at the base of the section C.

Şekil 4 : Taşkın ovası asfasiyesi üzerinde belirgin teknemsi çapraz katmanlı kanal dolgusu çökelleri (Kesit D).

Figure 4 : The channel fill deposits on the flood planı subfacies showing distinct trough cross bedding (Section D).

turan açık deniz fasiyesine ilişkin Güvenç formasyonu yeşilimsi gri renkli, taban kesiminde pelajik, daha üst düzeylerde ince kumtaşı arakatmanlı bentonik-pelajik foraminiferli, paralel laminalı şeyl-ça- murtaşmdan oluşmaktadır. Kesit alanı dışında Ab- dullu mahallesi dolayında Güvenç formasyonunun üst düzeylerine doğru yeşilimsi gri renkli kumtaşı arakatmanları daha üst düzeylerde çakıllı kumtaşma geçmektedir.

Kesitin tabanındaki ilk 24 m lik kesimde kanal dolgusu ve taşkm ovası asfasiyeslerinden oluşan dört dönem bulunmaktadır. Aşınmak taban üzerin- de gelişmiş bulunan kanal dolgusu f asiye si, kötü boylanmak, formasyon içi çamur topacı klı çakıllı kumtaşı-kumtaşı yapıkşkdır (Levha I, Şekil 3). Ça- kılları maksimum 2 cm boya erişen asyuvarlak kuvars, radyolarit, ofiyolit, kireçtaşı vb den türemedir.

İkinci dönemdeki kanal dolgusu asfasiyesi üzerine gelen kumtaşmda kuvars oranının % 80'e erişmesi

ve iyi boylanmış olması, bunların deniz tarafından yeniden işlendiğini göstermektedir. Dönemlerin üst kesimini oluşturan taşkın ovası asfasiyesi ise yeşi- limsi miltaşı ile kiremit kırmızısı renkli çamurtaşm- dan oluşmaktadır. Bunlar kalkritli olup içerisinde çok ince saçılmış kuvars taneciklidir.

Bunların üzerine olasılı olarak gölsel ortamı karakterize eden 8 m kaim kırmızımsı yeşil renkli ça- murtaşı ile mika pullu silttaşı gelmektedir (24-32 m).

Silttaşımn üst düzeyleri paralel laminalı ince kum- taşı arakatmanlı olup yer yer kalkrit oluşumu söz- konusudur. Daha üstte yaklaşık 221 m kaim, dönem- li ardalanmak ve her bir dönemde yukarıya doğru tane boyu incelen istifler sunan menderesli nehir çö- kelleri gelmektedir (32-253 m). Bu dönemler başlıca kanal dolgusu, nokta ban, taşkm ovası asfasiyesleri ile yer yer de terkedilmiş kanal, set, tali kanalcıklar ve dirsek gölü çökellerinden oluşmaktadır (Levha I, Şekil 4; Levha II, Şekil 1). Toplam 12 kadar dönem-

(9)

den oluşan menderesli nehir çökellerinin dönem ka- lınlıkları alt seviyelerde 10-15 m iken üst kesimlerde bu kalınlık 20-25 m ye ulaşmaktadır. Buna bağlı olarak taşkın ovası asfasiyesinin kalınlıkları da yukarı- ya doğru artmaktadır.

Genelde herbir dönemin tabanını oluşturan aşm- malı bir yüzey üzerinde gelişmiş bulunan kanal dolgusu asfasiyesleri merceksel geometrili tekne şek- linde çapraz katmanlı, taneler foresetler ile uyumlu yönelimli, orta boylanmalı çakıltaşı-çakıllı kumtaşı- kumtaşı yapılışlıdır. Kanal tabanına yakın yerlerde bazen çökme yapıları, dal parçaları, bank kenarı çökelleri ile karasal hayvanlara ait diş ile kemik parçaları (Hipparion sp., Diceros sp., Ursidae vb) bu- lunmaktadır (Levha II, Şekil 2). Çakıllı kum taşında aşınma yüzeyi üzerinde gelişmiş gecikme çakılları (lag deposit) ile yanal yığışım yüzeyleri bulunmakta- dır. Kanal tabanını teşkil eden kırıntılılarda öğeleri başlıca; kireçtaşı, radyolar it, çört, lav, kuvars, ofiyolit vb oluşturup maksimum 4-5 cm boya erişmekte-

dir. Nokta barı asfasiyesi ise başlıca; kaba-orta ta- 89 neli kumtaşmdan oluşmaktadır. Yer yer çamur to- pacıkları sunan nokta barı çökelleri keskin tabanlı, orta-iyi boylanmalı, düşük açılı teknemsi çapraz kat- manlı olup yukarıya doğru tane boyu incelerek siltli düzeylere geçmektedir. Bunlar akıntı kırışıklı olup mika kapsamaktadır. Nokta barı asfasiyesini oluş- turan kırıntılı bileşenler kanal dolgusu asfasiyesinde anlatılanlar ile benzerlidir. Taşkın ovası asfasiyesini oluşturan çökeller ise başlıca yeşilimsi-gri renkli rniltaşı ile kırmızımsı renkli çamurtaşmdan oluş- maktadır. Silttaşı genelde paralel laminalı, mika pullu, üste doğru tane boyu incelerek çamurtaşma geç- mektedir. Kırmızımsı kahve renkli çamurtaşı çok ince kumtaşı arakatmanlı olup paralel laminalı silt boyu kırıntı bileşenli, yer yer kalkrit (paleosol)li ça- murtaşmdan meydana gelmektedir.

Yukarıda anlatılan asfasiyeslerin dışında set, tali kanal, dirsek gölü ile terk edilmiş kanal çökelleri bulunmaktadır. Menderesli nehir yatağının daha

Şekil 6 : Kuzgun D kesiti (Kuzgun-Salbaş). Figure 6 : Kuzgun D section (Kuzgun-Salbaş).

(10)

LEVHA : II 90 PLATE : II

Şekil 1 : Levha I Şekil 4'ün üst kesimindeki sigmoidal çapraz katmanlamm.

Figure 1 : A sigmoidal cross bedding on the upper part of the plate I figure 4.

Şekil 3 : Kuzgun formasyonunun 1. sığ denizel kı- rıntılılara ile Güvenç formasyonu geçişi (Kesit E).

Figure 3 : The transition between the Güvenç formation and 1. shallow marine elastics of the Kuzgun formation (Section E).

düşük sinüslü yerlerinde ve özellikle yatağın bankı üzerinde yağışlı dönemlerde gelen malzemenin fazla olması nedeniyle bankı aşan gereç taşkın ovasına doğru ilerlemekte, genellikle kırıntılı ve tedricen asılı malzemeden oluşmuş mutasına geçmektedir.

Şekil 2 t Menderesi! nehir çökelleri içerisindeki omurgalı kemik parçası (Kesit D).

Figure 2 : A vertebrate bone fragment in the meandering river deposits (Section D).

Şekil

Figure 4

Salbaş tür üyesi tabanında 1.5-2 cm boya erişen tüf parçaları kapsayan siltli düzey (Kesit E).

The tuff fragments of 1.5 and 2 cm in the silty matrix at the base of the Salbaş tuff member (Kesit E).

Bu şekilde dönemli bir çökelme gösteren istif set çökelleri olarak, menderesli nehir ana yatağına kavuşan tali derelerin bıraktığı çökeller ise tali ka- nalcık olarak yorumlanmıştır. Bunlar keskin taban- lı merceksel geometrili olup kalınlıkları azdır. Dir- sek gölleri ise nokta barlarının üzerinde gelişen siltli-killi malzemeden oluşmaktadır. Terk edilmiş kanal çökelleri ise çakıllı kumtaşı üzerinde geliş- miş kaim silttaşı ile çamurtaşmdan ibarettir.

Bunların üzerine 31 m kaim gölsel, olasılı lagü- nel çökeller gelmektedir (253-284 m). Taban kesiminde başlıca gri renkli silttaşı-çamurtaşı ardalanmasmdan oluşan gölsel çökeller ince kumtaşı ara-

(11)

katmanlıdır. Üzerine düşük açılı teknemsi çapraz katmanlı, çamur topacıklı kabakumtaşı gelmektedir.

Bu kumtaşmı gri renkli, paralel laminalı silttaşı ve kalkritli çamurtaşı ardalayıp daha üstte ince kav- kılı tatlısu gastropodlan kapsayan mika pullu, akın- tı kırışıklı silttaşı ile açık gri renkli, paralel lami- nalı çamurtaşı ardalanımı bulunmaktadır. Bu istif genel konumu ile kalın taşkın ovası asfasiyesi üze- rindeki terk edilmiş kanalda gelişmiş sığ bir göl or- tamım karakterize etmektedir. Ayrıca ara düzeyler- de görülen düşük açıh teknemsi çapraz katmanlı kumtaşı ile üzerindeki kalkritli çamurtaşı gölün zaman zaman dolduğunu göstermektedir. Daha üst- te tekrarlanan gölsel seviyeler ise olasılı deniz ile bağlantılı olan bir halici andırmaktadır (Reineck, 1967; Raaf ve diğerleri, 1971). Gölsel çökellerin üze- rinde 14 m kaim geçiş zonu çökelleri bulunmakta- dır (284-298 m). Bunlar; boz renkli, mika pullu, paralel laminalı, ince taneli kumtaşı ile başlayıp paralel laminalı, gri renkli silttaşı ile ince-orta kumtaşı ve yeşilimsi gri silttaşmdan oluşmaktadır.

Sığ denizel çökeller 50 cm kalın Ostrea kavkı katmanı ile başlayıp Kuzgun formasyonunun tava- nım oluşturan Salbaş tüf üyesine kadar 136 m ak bir kalınlık sunmaktadır (298434 m). İstifte biri tabanda, diğer üçü orta kesimlerde, sonuncusu da tavana yakın kesimde olmak üzere 5 ayrı Ostrea kavkı katmanı saptanmıştır. Kuzgun formasyonunun sığ denizel çökellerini oluşturan bu kesimde aşağıda açıklanan asfasiyesler ayırtlanmıştır.

İstifin tabanındaki Ostrea seviyesi üzerine gelen 3 m lik gri renkli çamurtaşı üzerine nehir etkisi al- tında gelişmiş lagün çökelleri gelmektedir (Van Andel ve Curray, 1960). Bunlar kaba-orta taneli kum- taşmdan oluşup akıntı kırışıklı ve üst düzeyleri iz fosilli olup iyi boylanmıştır. Ayrıca küçük ölçekli teknemsi çapraz katmanlar ile mika pulları kapsa- maktadır. Kumtaşımn alt düzeyi bazen aşmmalı, kimi de keskindir. Bu lagünel birimin üst seviyeleri ince taneli kumtaşı ile silttaşı ardalanımmdan meydana gelmiştir. Yer yerde yeşilimsi gri renkli ça- murtaşı-silttaşı ardalanması görülmektedir. Bu kesim yaklaşık 47 m kalınlığa sahiptir (298-345 m).

Bunun üzerine 30 cm kaim Ostrea kavkı katmanı gelmektedir. Bu çalkantılı seviyeyi oldukça sakin bir çökelmeyi işaret eden denizel gastropodlu yeşi- limsi gri renkli silttaşı izlemektedir (13 m). Ortamın tekrar çalkantılı hale geldiğini alttaki 80 cm kalın Ostrea kavkı katmanı ile daha üstteki kavkı katma- nı işaret etmektedir. Aradaki mika pullu, bitki kırın- tılı, ince-orta taneli, paralel laminalı kumtaşı ortama nehirsel bir girişin varlığım kanıtlamaktadır (Ailen, 1981).

Daha üstte 38 m kalın, sakin bir ortamı kamkte- rize eden lagünel çökeller gelmektedir. (366-404 m).

Bunlar kahverengi-gri renkli, bitki kırıntılı, paralel laminalı, küçük lamellibranş ve gastropodlu silttaşı- çamurtaşı ardalanımmdan, oluşan yer yer iyi boylan- mış, mika pullu, akıntı kırışıklı bazende paralel lami- nalı ince kumtaşı arakatmanhdır. Bunların üzerine 4 m kalın, alt seviyeleri tekne şeklinde çapraz kat- manlı, üste doğru akıntı kırışıklı, yer yer megaripıllı, iyi boyîanmalı, ince-orta taneli kumtaşı gelmektedir (404408 m). Bunlar bol kuvars ve kıt ofiyolit

öğeli olup belirtilen nitelikleri ile set adası olarak 91 yorumlanmıştır (Howard ve diğerleri, 1972; Davidson ve diğerleri, 1976; Howard, 1981). Üzerleyen 22 m lik kesim set adalarının altındaki sakin çökelmeyi belirleyen istif ile eşitlidir (408430 m). Bunun üzerine 20 cm lik bir kavkı katmanı gelmekte, yukarıya doğ- ru sakin bir çökelmeyi işaret eden bitki kırıntılı, paralel laminalı, lamellibranş ve gastropodlu silttaşı - çamurtaşı ardalanımma geçmektedir. Çamurtaşı yu- karıya doğru tüf ile tedrici geçişli olup yer yer yaprak fosillidir.

Yorum Güvenç formasyonu üzerine gelen bu ke- sit menderesli nehir çökelleri ile başlamakta, bu kesimde kanal dolgusu ve taşkın ovası asfasiyesini kapsayan dönemler bulunmaktadır. Bunların üzerine olasılı gölsel ortamı karakterize eden kırmızı renkli çamurtaşı ile silttaşı gelmektedir. Üzerine ise 220 m kaim, dönemli ardalanmalı ve herbir dönemde yu- karıya doğru tane boyu incelen istifler sunan toplam 12 kadar dönemden oluşan menderesli nehir çökel- leri bulunmaktadır. Bunların dönem kalınlıkları alt kesimlerde 10-15 m iken üstte 20-25 m ye ulaşmakta;

buna bağlı olarak taşkın ovası asfasiyesinin kalınlık- ları da yukarıya doğru artmaktadır. Bu durum böl- gesel ölçekte eğim derecesinin düşerek sahil çizgisi- ne yaklaşıldığını ifade etmektedir. Üzerine gölsel (ola- sılı lagünel) çökeller gelmekte olup bu durum genel konumu ile kaim taşkın ovası asfasiyesi üzerinde gelişmiş sığ bir göl ortamını karakterize etmektedir. Ayrıca ara seviyelerde görülen düşük açılı teknemsi çapraz katmanlı kumtaşı ile üzerindeki kalkritli çamurtaşı gölün zaman zaman dolduğunu kanıt- lamaktadır. Daha üstte tekrarlanan gölsel seviyeler ise olasılı deniz ile irtibatlı olan bir halici andırmak- tadır. Üstte geçiş zonu çökelleri bulunmaktadır.

Sığ denizel çökeller ise Ostrea kavkı katmanları kapsayıp Kuzgun formasyonunun tavanını oluşturan Salbaş tüf üyesine kadar 134 m lik bir kalınlık sun- maktadır. Genel olarak sakin lagüner ortam ile çal- kantılı sığ deniz periyotlarının ardalanımı şeklinde görülmektedir. İstifin üstüne doğru ortamın tekrar sakinleştiği ve tüf üyesine geçtiği izlenmektedir.

Kesit E

Kesit Durak tren istasyonu GB'smda Incirgediği köyü ile Kızılyar Tepe arasında yaklaşık 380 m ka- lınlıkta olup Kuzgun formasyonunun tabandan tavana tam bir kesitini oluşturmaktadır (Şekil 1 E). Ta- banda Güvenç formasyonu üzerinde Kuzgun formasyonu 1. sığ denizel kırıntılılar ile başlayıp bunu 1.

menderesli nehir, 2. sığ deniz, 2. menderesli nehir ve 3. sığ denizel fasiyesleri izlemektedir. Üzerine bölge- sel ölçekte devamlı Salbaş tüf üyesi gelmektedir (Şe- kil 7).

Güvenç formasyonu, yeşilimsi gri renkli silttaşı -ince kumtaşı arakatmanlı çamurtaşı-şeyl yapılışlı- dır. Bunların üzerine Kuzgun formasyonunun sığ denizel çökelleri geçişli olarak gelmektedir (Levha II, Şekil 3). 1. sığ denizel istif (10-52 m) alttan üste doğru tane kabalaşması gösteren, dalga etmenlerinin fazla olduğu sahil çizgilerinde gelişen bir delta tipidir (Co- leman ve Wright, 1975). Birimin içerisinde yer yer bol miktarda denizel lamellibranş, gastropod bulunmakta, megaripıllarla birlikte sık sık dalga kırışık- ları ile çok ince killi karbonatlı düzeylere rastlanıl-

(12)

maktadır. Ayrıca iri Ostrea kavkı katmanları kılavuz seviyeler halindedir. Birimin litolojisinin büyük bir kesimini oluşturan ince-orta taneli kumtaşı aşmmalı bir taban üzerinde yerleşmiş teknemsi çapraz kat- manlı, çamur topacıklı, çakıltaşlı olup üste doğru tane boyunda incelme göstermekte, bitki kırıntısı ve biyoturbasyon izleri gözlenmektedir. Yaklaşık 42 m kalınlığa erişen bu kesim üzerine tipik menderesli nehir dönemlerini karakterize eden 70 m kalınlığın- da 1. karasal çökeller gelmektedir (52-122 m). Bu dö- nemler genelde kanal dolgusu ve taşkın ovası asfasiyeslerinden oluşmuştur. Kanal dolgusu asfasiyesi;

aşmdırmalı tabanlı, merceksel geometrili, teknemsi çapraz katmanlı, orta-iyi boylanmalı çakıltaşı, çakıllı kumtaşı ve kaba kumtaşmdan meydana gelmektedir.

Bu birimin üzerinde nokta barı çökelleri gelişmiştir.

Üzerine direkt olarak kaim, taşkın ovasına ait kır- mızı renkli, kıt silt boyu bileşenli, kalkritli çamurtaşı gelmektedir. Bu çamurtaşmm bazen ince kavkılı göl- sel lamellibranş ve gastropod kapsaması dirsek gö- lü olarak yorumlanmasına neden olmaktadır. Genel olarak bu tip menderesli nehirler mevsimlik boşalım- larla sıcak iklimlerde oluşan mendereslere güzel bir

örnektir.

Kesitin devamında 80 cm kaim Ostrea kavkı 92 katmanıyla başlayan 8 m kalınlığında 2. sığ denizel istif görülmektedir (22-130 m). Bu istifin alt seviye- lerinde siltli çamurtaşı bol lamellibranş ve gastro- podludur. Üst seviyelere doğru aşmmalı taban ile başlayan çakıllı kumtaşı, büyük ölçekte teknemsi çap- raz katmanlıdır. Teknelerin taban kesimi kötü boylanmak, Ostrea kavkılı, çamur topacıklı çakıllı kum- taşı niteliğinde olup üst kesimler ince kum boyu kırıntı bileşenlidir. Bunlar üste doğru yeşilimsi-boz renkli silttaşı-çamurtaşma geçip merceksel Ostrealı bir seviye tarafından üzerlenmektedir.

2. karasal istifi oluşturan menderesli nehir çö- kelleri başlıca kanal dolgusu ve taşkın ovası asfasiyesinden oluşmaktadır. Seyrek olarak nokta barı asfasiyeside gözlenebilmektedir. Dönem kalınlığı istifin taban kesimlerinde 5-6 m iken bunlar yukarıya doğru 15 m ye erişmekte ve ayrıca taşkın ovası asfasiyesini oluşturan çökellerin kalınlığı da artmakta- dır. 2. karasal istifi oluşturan dönemler toplam 152 m kalınlık sunmaktadır (130-282 m). Kanal dolgusu asfasiyesi, aşmmalı bir taban üzerinde teknemsi, yer

: Kuzgun E kesiti (tncîrgediği - Kralyar tepe).

Figure 7 : Kuzgun E section (İncirgediği - Kızılyar MU).

(13)

yer sigmoidal çapraz katmanlı kötü boylanmak ça- kıltaşı-çakıllı kumtaşı-kumtaşı ile temsil edilmektedir.

Çakıllar maksimum 10 cm boya erişip asyuvarlak, uzunca taneli, başlıca kuvars, ofiyolit, radyolarit, ki- reçtaşı, nümülitli kireçtaşı vb den türemedir. Genel olarak anlatılan bu asfasiyes bazı ayrıcalıklarda sunmaktadır. Örneğin; kesitin orta kesimlerinde (200 m) iri çakıllardan oluşan kaba çakıltaşı örgülü nehir olarak ta yorumlanabilir. Ayrıca bazı düzeyler- de omurgalı kemikleri saptanmıştır. Taşkın ovası asfasiyesi, açık gri renkli silttaşı ile kalıverengimsi çamurtaşj yapılışlıdır. Çamurtaşı içerisinde çok sık olarak kalkrit topacıkları bulunmaktadır.

3. sığ denizel çökeller değişik düzeylerde Ostrea kavkı katmanları kapsayıp yaklaşık 99 m kalınlığa sahiptir (282-381 m). Başlıca kumtaşı-silttaşı ile kıt çamurtaşı ardalanımmdan oluşmaktadır. Kahveren- gimsi gıi renkli çamurtaşı yer yer bitki kırıntılı, kıt rnikalı, karbonat matrikslidir. Silttaşı ise açık gri - kahverenkli, paralel laminalı, mika pullu, yer yer küçük Ostrea ile gastropod ve lamellibranş kapsa- maktadır, înce-orta taneli kumtaşı ise sarımsı boz renkli, tabanı bazen seyrek çakıllı, orta-iyi boylanmak, kıt lamellibranş ve gastropodlu, karbonat çi- mentolu, üst kesimleri bitki kırıntılı, yer yer akıntı, bazende dalga kırışıklıdır. Ayrıca biyotürbasyon ve iz fosilleri yaygındır. Ostrealı seviyeler ise genelde gri renkli siltli çamurlu matriks ile tutturulmuş olup Ostrealarm boyu maksimum 30 cm ye erişmektedir.

Birim üste doğru tedricen Salbaş tüf üyesine geç- mektedir. Geçiş zonu gri renkli, ince kavkılı lamelli- branş ve gastropodlu miltaşı üzerine FeO'li yumru- lar ile tüfden oluşma öğeler içeren kumtaşı, gri renkli ince mutasından oluşmaktadır. Bunun üzeri- ne asyuvarlak-uzunca, 1.5 cm boya erişen tüf öğele- rin milli bir matriks ile tutturulduğu 3-5 cm kaim düzey (Levha II, Şekil 4) gelip bu da 3 m kaim beyaz-kirli beyaz renkli Salbaş tüf üyesine geçmekte- dir.

Yorum Güvenç formasyonu üzerine gelen Kuz- gun formasyonunun sığ denizel bir istifle karakterize edilen taban kesimi alttan üste doğru tane kaba- laşması gösteren, dalga etkenliğinin fazla olduğu sahil çizgilerinde gelişen bir delta tipidir. Birimin içerisinde yer yer bol miktarda denizel lamellibranş, gastropod, megaripıllarla birlikte sık sık dalga kırı- şıkları ve çok ince killi karbonatlı düzeyler bulun- maktadır. Ayrıca iri Ostrea kavkı katmanları da kı- lavuz seviyeler halindedir. Birimin fasiyesleri nehirsel çökellerin sığ denize yansıyan dağıtım kanalla- rını karakterize etmektedir. Bu kesim üzerine tipik menderesli dönemleri karakterize eden 1. karasal çö- keller gelmektedir. Bu dönemler genelde kanal dolgusu ile taşkın ovası asfasiyeslerinden oluşmuştur.

Nokta barı çökelleri fazla gelişmemiştir. Genel olarak bu tip menderesli nehirler mevsimlik boşalma- larla sıcak iklimlerde oluşurlar. Bu kesitin devamın- da Ostrea kavkı katmanı ile başlayan 8 m kalınlığın- da 2. sığ denizel istif görülmektedir. Kesit tekrar 2.

menderesli nehir dönemlerini kapsayan karasal is- tiflerle devam etmektedir. Dönem kalınlıkları istifin taban kesimlerinde 5-6 m iken yukarıya doğru 15 m ye erişmekte ve ayrıca taşkın ovası asfasiyesini oluşturan çökellerin kalınkğı da artmaktadır. Bu de-

nize doğru eğim gradyanmdaki bir düşüşü ifade et- 93 mekte, yani bir çeşit kıyı ovasını karakterize etmektedir. Kesitin 2. sığ denizel çökellerle devam ettiği gözlenmektedir. Bu çökeller değişik düzeylerde Os- trea kavkı katmanları kapsayıp başlıca kumtaşı - silttaşı - çamurtaşı ardalanımlı olup çalkantılı bir evreyi işaret etmektedir. Birim üste doğru tedricen Salbaş tüf üyesine geçmektedir.

Kesit F

Kesit, inceleme alanının ve E 5 kara yolunun batısında Kayadibi köyü ile Eskiköy tepe arasında yer alıp Kuzgun formasyonuna ait 120 m ye yakın bir kalınlık ölçülmüştür (Şekil 1 F). Paleozoyik kar- bonatları üzerinde tamamen sığ denizel kırıntılı - kı- rıntılı karbonatlardan oluşan istif Salbaş tüf üyesi tarafından üzerlenmektedir (Şekil 8). Bu tür istifler Wilson (1975) tarafından tanımlanmıştır.

îstifin tabanında yaklaşık 1 m kaim bir çakıl dü- zeyi bulunmaktadır. Bu çakıltaşı seviyesi kütle ak- masını karakterize etmekte olup çakıllar köşeli ve tane desteklidir. Tane bileşenler alttaki temele aittirler ve uzun mesafelerde taşınmışlardır. Diğer bir deyimle karadan sığ denizel ortama doğru bir gereç taşınması söz konusudur. Bunun üzerine 7 m kalın dalgalı laminalı ve megaripıllı, arada ince karbonatlı kumtaşı mercekleri kapsayan kıt bitki kırıntılı, üst düzeyleri tekne şeklinde çapraz katmanlı, sarı-kirli beyaz renkli kumlu kireçtaşı gelmektedir (1-8 m).

Üzerinde ise yaklaşık 39 m kaim karbonat çi- mentolu kumtaşı bulunmaktadır. Bunlar sarımtırak - boz renkli, ince-orta taneli formasyon içi çakıllı, me- garipıl ve dalga kırışıklı, ondüleli laminalı, katman- lanmaya paralel ve dikine yuvalı olup başlıca denizel lamellibranş, gastropod, ekinid vb. kapsamakta- dır. Arada yer yer kalınlığı 20 cm ye erişen Ostrea kavkı katmanları kılavuz düzeyler halindedir. Ostrea1

larm boyları ise 8 cm ye erişmektedir (-47 m). Son- raki 3 m lik kesimde Miliolidaeli iz fosilli kumlu kireçtaşı gözlenmektedir (47-50 m).

istifin bundan sonraki 24 m lik kesimi üste doğ- ru karbonat oranının arttığı kumtaşı, kumlu kireç- taşı ve kireçtaşı yapılışlıdır. Kumtaşı; sarımsı boz renkli, dalga kırışıklı, bükümcülük laminalı ince-orta kum boyu kırıntı bileşenli olup yer yer denizel lamellibranşk Ostrea kavkı katmanı ile yer yer de dalga kırışıklı ince kumlu kireçtaşı arakatmanları kapsamaktadır. Kireçtaşı ise sarımsı-bej renkli, belirgin orta-kalm katmanlı olup Miliolidae ile diğer foraminifer ve iz fosilleri içerir. (50-74 m).

îstifin ardalayan 41 m lik kesiminde karbonatlı katmanlar seyrek olup kırıntılılar çoğunluktadır (74 -115 m). Tabanda 3 m kaim iz fosilli, kıt karbonatlı ince kumtaşını aşınmak tabanlı iki düzey ardala- maktadır. Bunlar tekne şeklinde çapraz katmanlı, biyotürbasyonlu, taşınmış ekinid vb. kapsayan ça- kıllı kumtaşı-kumtaşı yapılışlıdır. Aşınmak bir taban üzerinde tane boyu yukarıya doğru incelen bu dönemler başlıca; kuvarsit, ofiyolit, radyolarit vb.

den türeme öğelerden oluşmaktadır. 30 cm kalınlık- ta Ostrea ile foraminiferli kumlu kireçtaşı düzeyi kapsayan üst dönem yukarıya doğru kıt denizel la- mellibranş - Ostrea'k ince kumtaşı ile paralel lami- nalı, mika pullu silttaşı-çamurtaşı ardalanımma geç- mektedir. İstifin 110-115 m ler arasını keskin taban-

(14)

lı, tane boyu yukarıya doğru incelen dönemler oluş- turur. Bunlar başlıca gri-kahverengi, teknemsi çap- raz katmanlı kıt çakıllı kumtaşı; paralel laminalı, iz fosilli ince-orta kumtaşı ve denizel lamellibranş, gastropod ile iz fosilli silttaşı-çamurtaşı yapılışlıdır. Ara- da 20 cm kalın iki ayrı Ostrea kavkı katmanı bulun- maktadır. İstifin tavanım oluşturan Salbaş tüf üye- si ile geçiş zonundaki 1.5 m lik kesimde sırası ile;

tüflü kumtaşı, miltaşı ve tüf arakatmanı bulunmak- tadır.

Yorum: Kesit başlıca sığ denizel kırmtılı-kırmtılı karbonatlar ile temsil edilmektedir. Tabandaki ince çakıltaşı ise küçük ölçekte alüvyon yelpazesi olarak yorumlanabilir. Üste doğru karbonatlı kumtaşma ve gastropodlu, lamellibranşlı, iz fosilli megaripıllı se-

viyelere geçmektedir. Bu durum ortamın oldukça ha- 94 reketli ve belkide fırtına etkisi altında olduğunu göstermektedir. İri Ostrealı düzeyler de bunu doğ- rulamaktadır. Ancak kesitin 42. m sinde görülen nor- mal konumdaki ekinidler çalkantısız sığ denizel bir ortamı karekterize edip, belkide bir deniz tabanı üzerine yerleşmişlerdir. Birimin üzerinde görülen karbonatlı düzeyler bol miktarda Miliolidae içer- mekte ve resif gerisi fasiyeslerini belirlemekte olup birim bu şekilde gelişen dönemler sunmaktadır. Kar- bonatların yer yer kumlu bazen de küçük foraminiferli ve tamamen mikritik oluşu oldukça sakin bir sedimantasyonu ifade etmektedir. Arada kumtaşları- mn olması karadan beslenmeyi, üzerinde dalga kırı- şıkları ise kumların denizel etmenlerle işlendiğini

Şekil 8 : Kuzgun F kesiti (Kayadibi-Eskikoy Tepe). Figure 8 : Kuzgun F section (Kayadibi - Eskiköy Tepe),

(15)

göstermektedir, istif üste doğru daha sakin ortam- ları karakterize eden paralel laminalı silttaşı ve ça- murtaşı ile devam etmektedir. Siltaşı ve kumtaşının üzerinde biyotürbasyon gelişmiştir. Yer yer de çal- kantılı peryotları belirleyen Ostrea kavkı katmanları bulunmaktadır. En üstte ise tamamen sakin bir or- tamı karakterize eden gastropod ve lamellibranşlı silttaşı, çamurtaşı ile birlikte Salbaş tüf üyesine ge- çiş söz konusudur. Özet olarak bu istif resif gerisinde gelişmiş sığ bir lagün niteliğinde olmalıdır.

KORELASYON

İnceleme alanının en doğusunda Güvenç formasyonu üzerinde ince sığ denizel istif ile başlayan kesit A üste doğru karasal nitelikli, düşük sinüslü menderesli nehir ve menderesli nehir çökelleri ile karakterize edilmektedir. Batıda Catalan baraj yerinde yer alan kesit, B, üste doğru taşkın ovası çökellerin- de bir kalınlaşma ve kalkrit oranında da bir artma sunan menderesli nehir çökellerinden ibarettir. Bu kesime doğru tabandaki sığ denizel çökeller olduk- ça incelmektedir. Kesit B nin güneyinde Deve tepe dolayında yer alan ve Kuzgun formasyonunun tava- nına yakın bir kesimini karakterize eden kesit C, esas itibariyle menderesli nehir çökelleri ile taşkın ovasında gelişen sığ gölsel çökellerin ardalanmasmdan oluşmaktadır. Kuzgun formasyonunun tavanına yakın bir kesimi ifade eden bu kesitte herhangi bir şekilde denizel nitelikli çökeller gözlenmemiştir.

Kesit D de Güvenç formasyonu üzerinde çok ince sığ denizel bir istif ile başlayan menderesli nehir çökellerinin taban kesimindeki dönemler 10-15 m kalınlıkta iken üst kesimlerde 20-25 m ye ulaşmak- tadır. Bu birimi gölsel (olasılı lagüner) çökeller üzerlemektedir. Bu çökeller üzerinde ise sığ denizel geçiş zonu bulunmaktadır. Üstteki sığ denizel çö- keller çeşitli Ostrea kavkı katmanı kapsayıp Kuzgun formasyonunun tavanını oluşturan Salbaş tüf üye- sine geçmektedir. Kesit B-C den batıya doğru hare- ket edildiğinde tabanda Güvenç formasyonu üzerin- de ince sığ denizel bir istif gözlenmekte olup, bunun kalınlığı daha batıdaki kesit E ye doğru artmakta- dır. Kesit D nin büyük bir kesimini karasal çökeller oluştururken bunların üzerine sığ denizel nitelikli kırıntılılar gelmektedir.

Batıdaki kesit E Güvenç formasyonu üzerine gelen oldukça kaim sığ denizel bir istif ile başlamak- tadır. Alttan üste doğru tane boyunda bir kabalaşma ve Ostrea kavkı katmanları ile megaripıllar, dalga kırışıklarının bulunuşu çalkantılı bir ortamı karakterize etmektedir. Bunun üzerine 70 m kalınlığa eri- şen 1. menderesli nehir çökellerinin oluşturduğu karasal dönem gelmektedir. Daha üstte yine kılavuz Ostrea kavkı katmanı kapsayan 2. sığ denizel istif yer almaktadır. Bunun üzerine ise dönem kalınlık- ları ise taşkın ovası asfasiyeslerinin kalınlıkları yu- karıya doğru artan 2. menderesli nehir çökelleri gelmektedir. Salbaş tüf üyesine kadar olan en üst kesimde ise bir kaç düzey halinde Ostrea kavkı kat- manları kapsayan 3. sığ denizel çökeller yer almak- tadır. Kesit E'de sığ denizel ve karasal nitelikli çö- keller birkaç düzey halinde aradalanmalı olup Salbaş tüf üyesi altında istifin tavanım sığ denizel çökeller oluşturmaktadır.

İnceleme alanının en B smda bulunan kesit F'de

tabandaki çok ince çakıltaşı hariç herhangibir şe- 95 kilde karasal çökeller bulunmaksızın sığ denizel nitelikli kırmtılı-kırmtılı karbonatlardan oluşma bir istif gözlenmektedir. Bu da B ya doğru tamamıyla sığ denizel çökellere geçişi göstermektedir.

SONUÇLAR

Bu inceleme ile Üst Miyosen yaşında olan Kuz- gun formasyonu bölgesel ölçekte (1/25 000) haritala- narak litofasiyes ayırdımı için doğudan batıya seri kesitler ölçülmüştür. Kesit A'dan batıya doğru Gü- venç formasyonunu üzerleyen Kuzgun formasyonunun tabanım oluşturan sığ denizel istifin gerek kesit B, gerekse kesit D alanlarında oldukça incelmek- te olduğu; bunun kesit E'de tekrar kalmlaştığı göz- lenmektedir. Kesit C dolayında Salbaş tüf üyesinin altında Kuzgun formasyonunun tavanını menderesli nehir çökelleri ile taşkın ovasında gelişen sığ göl- sel çökeller oluşturmaktadır. Yani şimdiki Seyhan Barajı ve kuzey uzanımında tamamıyla karasal nitelikli çökeller hakimdir. Kesit D ve kesit E'nin tavan kesimlerinde ve Salbaş tüf üyesinin altında ise sığ denizel çökellerin bulunuşu B ya doğru sığ deniz or- tamına geçişi ifade etmekte olup kesit F'de tamamıy- la sığ denizel çökellerin bulunması bunu doğrulamak- tadır.

Bu durum Üst Miyosen esnasında karadan bes- lenmenin başlıca şimdiki Seyhan Baraj yeri ve uza- nımından olduğunu ifade etmektedir.

KATKI BELİRTME

Yazarlar, bu çalışmanın gerçekleşmesi için gerek- li imkanları sağlayan Ç.Ü. Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkam Saym Prof. Dr. Ahmet Acar ile MTA Genel Müdürü Sayın Sıtkı Sancar ve Jeoloji Etüdleri Daire Başkanlığı, Doğu Akdeniz Bölge Müdürlüğü ilgililerine teşekkür ederler. Ayrıca karasal omurgalı diş ve kemik parça- larının tanımını yapan Gerçek Saraç (MTA Jeoloji Etüdleri Dairesi)'a teşekkürü borç bilirler.

DEĞİNİLEN BELGELER

Allen, J.R.L., 1964, Studies in fluviatile sedimentation: six cyclothems from the Lower Old Red Sandstones, Anglo-Welsh Basin: Sedi- mentology, 3,163-198.

Allen, J.R.L., 1965a, Fining upwards cycles in alluvial successions: Geol. J., 4, 229-246.

Allen, J.R.L., 1965b, The sedimentation and paleo- geography of the Old Red Sandstone of An- glesey, Nort Wales: Proc. Yorks. Geol. Soc, 35, 139-185.

Allen, J.R.L., 1970, Studies in fluviatile sedimentation:

A comprasion of fining upward cyclothems with special reference to coarce member composition and interpretation: Jour. Sed.

Petrology, 40, 298-323.

Allen, J.R.L., 1974, Studies in fluviatile sedimentation: Implication of pedogenic carbonate units, Lower Old Red Sandstone, Anglo - Welsh outcrop: Geol. J., 9, 181-208.

Allen, J.R.L. ve Williams, B.P.J., 1979, Interfluvial drainage on Siluro-Devonian alluvial plains in Wales and the Welsh Borders: Geol, Soc, 136, 361-366.

Allen, P.A., 1981, Devonian lake margin environments and processes SE Shetland, Scotland: Jour.

(16)

96 YETİŞ - DEMÎRKOL - KEREY Geol. Soc, 138, 1-14.

Bluck, B.J., 1976, Sedimentation in some Scottish Rivers of low sinuosity: Royal Soc. Edin- burg. Trans., 69, 425456.

Cant, D.J., ve Walker, R.G., 1976, Development of a braided-fluvial facies model for the Devonian Battery Point Sandstone, Qubec: Can. Jornal Earth Sci., 13, 102-119.

Coleman, J.M., 1969, Brahmaputra River: Channel processes and sedimentation: Sedim. GeoL, 3, 129-239.

Coleman, J.M., ve Wright, L.D., 1975, Modern river deltas: Variability of processes and sand bodies: Broussard, M.L., Ed., Deltas, models for exploration: Houston Geol. Soc, 99-149.

Collinson, J.D., 1969, The sedimentology of the Grin- dslow shales and the Kinderscout Grit: A deltaic complex in the Namurian of Nort- hern England: Jour. Sed. Petrology, 39, 194 -221.

Collinson, J.D., 1970, Bedforms of the Tana River:

Norway Geogr., 52 A, 31-56.

Davidson-Arnott, R.G.D. ve Greenwood, B., 1976, Facies relationships on a barret coast, Kouch bougnac Bay, New Brunswick, Canada: In Beach and nearshore sedimentation, 143-168.

Elliot, T., 1974a, Abundonment facies of high-cons- tructive lobate deltas with an examle from the Yoredale Series: Proc. Geol. Ass. 85(3), 359-365.

Elliot, T., 1974b, Interdistributary bay sequences and their genessis: Sedimentology, 21, 611-622.

Elliot, T., 1976, Upper Carboniferous sedimentary cycles produced by river-dominated, elonga- te deltas: Jour. Geol. Soc, 132, 199-208.

Erxleben, A.W., 1975, Deltaic and related carbonate systems in the Pennsylvanian Canyon Group of North-Central Texas; Broussard, M.L., Ed., deltas models for exploration: Houston Geol.

Soc, 399425.

Fisher, W.L., Brown, L.F., Scott, A.J., ve Gowen Me, J.H., 1969, Delta systems in the exploration for oil and gas: Bull. Econ. Geol., Univ.

Texas, Austin, 78p.

Howard, A.P., 1981, A review ow wave-dominated clastic shoreline deposits: Earth -sciences reviews, 17, 223-276.

Howard, J.D. ve Reinech, H.E., 1972, Conclusion, Senckenberg Mar., 4, special Issue on Geor- gia coastal region, Sapelo Island, USA: Se- dimentology and Biology, 217-223.

îlker, S., 1975, Adana baseni kuzeybatısının jeolojisi ve petrol olanakları: T.P.A.O. Arama Arşiv No: 973 (yayınlanmamış), Ankara, 63 s.

Jackson, R.G., 1976, Depositional model of point bars in the Lower Wabash River: Jour. Sed.

Petrology, 46, 579-594.

Kelling, G. ve George, G.T., 1971, Upper Carboni- ferous sedimentation in the Pembrokshire coalfield; Basset, D.A., Ed., Geological ex- cursions in South Wales and the Forest of Dean: 240-259.

Kerey, Î.E., 1978, Sedimentology of the Chatsworth Grit Sandstone in the Goyt-Chapel en le Frith area: Unpublished MSc Thesis, 132 p.

Kerey, I.E., Yetiş, C, ve Demirkol, C, 1985, Meande- ring plain deposits and marginal sea processes in the Upper Miocene Kuzgun formation of sedimentology, Abstracts, Spain, 217-218.

Laury, R.L., 1971, Stream bank failure and rotatio- nal slumping: Preservation and significance in geological record: Bui. Geol. Soc. Am., 82, 1251-1266.

Moody-Stuart, M., 1966, High and low sinuosity stream deposits with example from the Devo- nian of Spitzberg: Jour. Sed. Petrology, 36, 1102-1117.

Özer, B., Biju-Duval, B., Courier, P. ve Letouzey, J., 1974, Antalya-Mut ve Adana Neojen havzası- nın jeolojisi: Türkiye İkinci Petrol Kongresi, Türkiye Petrol Jeologları Derneği, Tebliğler, Ankara, 57-85.

Roaf, J.F.M. ve Boersma, J.R., 1971, Tidal deposits and their sedimentary structures: Geologic Mijnb., 50, 479-504.

Reineck, H.E., 1967, Layered sediments of tidal flats, beaches and shelf bottoms of the North Sea;

Louft, G.D., Ed., Estharies, 191-206.

Schmidt, G.C., 1961, Stratigraphic nomenculature for the Adana region petroleum district VII:

Petroleum Administration Bull. 6, 47-63.

Smith, N.D., 1970, The braided stream depositional enviroment: Comparison of the Platte River with some Silurian clastic rocks, North - Central Appalachians: Bull. Geol. Soc. Am., 81, 2993-3014.

Steward, D.J., 1981, A meander-belt sandstone of the Lower Cretaceous of Southern England: Se- dimentology, 28, 1-20.

Van Andel, Tj. H. ve Currray, J.R., 1960, Regional aspects of modern sedimentation in the northern Gulf öf Mexico and similar basins, and paleogeographic significance in recent sediments, northwest Gulf of Mexico: Am.

Assoc. Petroleum Geologist Bull., 345-364.

Williams, P.P. ve Rust, B.R., 1969, The sedimentology of a braided river: Jour. Sed. Petrology, 39, 649-679.

Wilson, J.L., 1975, A review of wave-dominated clastic shoreline deposits: Earth -Sciences Re- views, 17, 223-276.

Yalçm, M.N. ve Görür, N., 1984, Sedimentological evolution of the Adana basin:

International symposium on the Geology of the Taurus Belt, Ankara, 165-172.

Yetiş, C. ve Demirkol, C, 1984, Adana baseni kuzey -kuzeybatı kesiminin temel stratigrafisine ilişkin bazı gözlemler: Türkiye Jeol. Kur., 38. Bilimsel ve Teknik Kurultayı Bildiri Özetleri, Ankara, 59-61.

Yazının Geliş Tarihi : 30.4.1985

Düzeltilmiş Yazının Geliş Tarihî : 26.12.1985 Yayıma Verildiği Tarih : 25.1.1986