A n k a r a Ecz. Fak. M e c . J . Fac. P h a r m A n k a r a
7. 1 ( 1 9 7 7 ) 7. 1 ( 1 9 7 7 )
Salacak'tan Kartal'a Kadar Plâj Sularının Mikrobi-yolojik Analizleri Üzerinde Araştırmalar The Microbiological Analysis of the Sea Water which were
belong to the Beaches from Salacak to Kartal
A . C e m a l O M U R T A G * İ s m e t E R D O Ğ A N * * Ş a h i n E R D O Ğ A N * * R a f e t E L V E R D İ * * B u r h a n E S E R D A Ğ * *
Halka açık yüzme havuzları ile evlerde yüzme amacı ile kullanı-landan özel havuzların suları; gerek kullanılan suyun orijinine bağlı olarak ve gerekse bu suya girenler tarafından sağlık için zararlı mik-roorganizmalar ile kontamine edilmektedir. Hijiyenik anlamda pü-rifiye edilemeyen bu yüzme havuzlarının suları Otitis media, Gast-roenteritis, Dermatitis, Conjunctivitis ve solunum yolu enfeksiyonları-na sebep olmaktadır.
G R A Y ( 4 ) ; İngiltere Halk Sağlığı Örgütünce kabul edilen stan-dardın; "Yüzme havuzu suyundan alman 100 c. c. numunede Coli-form grubu mikroorganizma bulunmayacak ve bu sudan alınan nu-munelerin % 75 inin 1 c. c. sinde, Total bakteri sayısının 10 dan; geriye kalan numune oranının ise 100 den fazla olmayacağı" kaydını taşıdığını bildirmektedir.
Muhtelif tarihlerde Y A N Ç ve A Y D E N İ Z (7) tarafından İstan-bul Florya; K O Ç (5) tarafından Samsun; E R D O Ğ A N (3) tarafın-dan da Pendik civarındaki plajların mikrobiyolojik analizleri yapıl-mıştır. Ancak bu çalışmalardan alınan sonuçlar ve araştırıcıların itibar ettikleri limitler çok toleranslı tutulmuştur. Bu neden ile tara-fımızdan yapılan bu çalışmada iki amaç edinilmiştir.
Redaksiyona verildiği tarih: 29 Aralık 1976
* Mikrobiyoloji ve Besin Analizleri Kürsüsü, Eczacılık Fakültesi, Ankara Üniversitesi. ** Pendik Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü, Istanbul.
2 A.C. OMURTAG, İ. ERDOĞAN, Ş. ERDOĞAN, R. ELVERDİ, B. ESERDAĞ
1 - Yeterince geniş sahil ş e r i d i n d e n n u m u n e a l m a k . 2 - U y g u l a n a n m e t o d u n k a p s a m ı n ı geniş t u t m a k .
Bilindiği ü z e r e şehrin veya banliyölerinin kanalizasyon tesislerinin, sahil s u l a r ı n ı n kirlenmesini önleyecek p l â n ve p r o j e d e n y o k s u n o l a r a k y a p ı l m ı ş olması veya şehirlerimiz için hijiyenik tutarlılığı o l a n b i r p l â n v e p r o j e n i n m e v c u t o l m a m a s ı , a y r ı c a s a n a y i tesislerinin h e m e n y a k ı n l a r ı n a y a p ı l m a s ı n ı önleyecek bir m ü e y y i d e n i n u y g u l a n m a m a s ı v e y a h u t böyle b i r m ü e y y i d e n i n d e b u l u n m a y ı ş ı , t o p l u m u n sağlığı b a k ı m ı n d a n c i d d î bir sakınca teşkil e t m e k t e d i r . Böylece b u r a l a r d a bilhassa gelişme ç a ğ ı n d a o l a n gençlerin t a b i a t ı n sağlık k a y n a ğ ı o l a n d e n i z ve g ü n e ş t e n birlikte istifade e t m e l e r i esnasında, bu p l a j l a r d a n m u h t e l i f enfeksiyonları a l m a l a r ı b ü y ü k b i r olasılık i ç i n d e d i r . Bu çalışma, b i r ölçüde bu k o n u y a açıklık g e t i r e b i l m e k için Eczacılık Fakültesi Y ö n e t i m K u r u l u n u n 25. 6. 1975 g ü n ve 1156 sayılı k a r a r m a d a y a l ı ve T a r ı m Bakanlığı V e t e r i n e r işleri G e n e l M ü d ü r l ü ğ ü n ü n mü-saadesi ile, P e n d i k Bakteriyoloji Enstitüsü M ü d ü r l ü ğ ü n ü n verebil-diği sınırlı o l a n a k çerçevesinde yapılabilmiştir.
MATERYAL ve YÖNTEM MATERYAL
T a b l o (1) deki n u m u n e l e r ; ağzı b u r g u l u steril şişelere, a n ı n d a alkol ile y ı k a n m ı ş el ile d e n i z i n s a t h ı n a d a l d ı r ı l a r a k alınmış, içinde b u z ihtiva e d e n p i k n i k tipi t e r m o s l a r a yerleştirilmiş ve son n u m u n e l e r i n a l ı n m a s ı n ı m ü t e a k i p 1 saat içinde işlenmek ü z e r e l â b o r a t u v a r b u z l u ğ u -n a k o -n m a k suretiyle b u z l u k t a -n sırası geldikçe çıkarılarak işle-nmiş- işlenmiş-lerdir. N u m u n e l e r i n alındığı t a b l o (1) de verilmiş o l a n meteorolojik d u r u m , Meteoroloji G e n e l M ü d ü r l ü ğ ü n d e n alınmıştır.
YÖNTEM
1- Petri metodu ile total bakteri sayımı :
C R U I C K S H A N K , D U G U I D , M A R M I O N v e S W A I N (1) t a r a f ı n d a n verilmiş o l a n m e t o d u y g u l a n m ı ş t ı r .
2- Coliform grubu bakteri sayımı:
A - T ü p t e yaklaşık Coliform s a y ı m ı : B u d e n e y için M c C R A D Y t a r a f ı n d a n kullanılmış o l a n t e k n i k ; C R U I C K S H A N K , D U G U I D ,
Salacak-Kartal Plaj Sularının Mikrobiyolojisi 3 Numunenin alındığı gün ve saat 1 6 . 7 . 1 9 7 5 2 3 . 7 . 1 9 7 5 Salacak M o d a Cadde bos-tan Cadde bos-tan Suadiye Plâj içi havuzu Bostancı Bostancı hal ka açık plâj K ü ç ü k yalı çamlık K ü ç ü k yalı Belediye ideal tepe Süreyya Kartal kum p l a j ı Havacılar plajı Plaj ismi 10 1 5 - 1 0 - 1 1 1 0 . 4 5 1 1 . 0 0 1 1 . 1 5 1 1 . 4 5 11-12 1 2 . 0 0 9 . 0 0 9 - 1 0 9 . 1 5 9 . 4 5 1 0 . 0 0 1 0 . 2 0 1 0 . 4 5 10-11 3 . 0 N N E 1.8 W S W 3 . 1 N N E 2 . 3 N N E gün saat Göztepe Meteo-roloji istasyo-nunca rüzgar hızı ve yönüne ait kayıtları. Saat 0 7 . 0 0 de Florya'daki de-niz suyu
sıcak-lığı 2 2 . 6
2 4 . 0 0 M A R M I O N ve SWAIN (1) tarafından aktarılmış olduğu şekilde uygulanmıştır.
B Differensiyal Coliform deneyi: Keza bunun için de C R U I C K S -H A N K , D U G U I D , M A R M I O N ve SWAIN (1) tarafından tavsiye edilen E I J K M A N ' ı n tekniği kullanılmıştır.
3- Streptococcus faecalis'in sayımı :
Bunun için R E I N B O L D , S W E R N ve H U S S O N G (6) tara-fından bildirilmiş olan metod uygulanmıştır.
4- Patogen olan Staphylococcus'lerin saptanması:
Patogen olan StaphyIococcus'lerin izolasyonu için D I F C O (2) tarafından bildirilen Mannitol Salt Agar (B 30) besi yeri kullanıl-mıştır.
5- Clost. welchii'nin saptanması:
Bunun için; Pendik Bakteriyoloji ve Seroloji Enstitüsü diagnostik lâboratuvarı tarafından uygulanması rutin hale gelmiş olan üretme ve izolasyon metod ve tekniği uygulanmıştır.
4 A . C . O M U R T A G , İ . E R D O Ğ A N , Ş . E R D O Ğ A N , R . E L V E R D İ , B . E S E R D A Ğ
T a b l o 2: Salacak'tan Kartal'a kadar bazı plâj sularının Mikrobiyolojik Analiz Sonuçları
T A R T I Ş M A D e n e m e l e r d e n e l d e e d i l e n s o n u ç l a r a a i t 2 n o l u t a b l o n u n i n c e l e n m e s i n d e n d e a n l a ş d a c a ğ ı g i b i , M a r m a r a i s t a n b u l B o ğ a z ı m e t h a -l i n d e n İ z m i t K ö r f e z i n i n b a ş -l a n g ı c ı o -l a n P e n d i k ' e k a d a r k i A n a d o -l u s a h i l i p l a j l a r ı n a a i t d e n i z s u l a r ı n ı ; y ü z m e k i ç i n h i j i y e n i k o l a r a k k a b u l e t m e k t a r a f ı m ı z d a n t ı b b e n i m k â n s ı z g ö r ü l m e k t e d i r . B u n u n ı s l a h ı i ç i n , İ s t a n b u l ş e h r i n i n H a l k S a ğ l ı ğ ı M ü h e n d i s l i ğ i S e r v i s i ( P u b l i c H e a l t h E n g i n e e r i n g ) a d ı n d a b i r t e ş k i l a t ı n k u r u l m a s ı v e a y r ı c a b u t e ş k i l a t ı n ö n e r i l e r i n i u y g u l a m a a l a n ı n a s o k m a k s u r e t i y l e s a n a y i i a r t ı k l a r ı n ı n v e ş e h i r k a n a l i z a s y o n ş e b e k e s i n i n b i r p l â n v e p r o j e i ç i n d e h i j i y e n i k k u r a l l a r a u y g u n b i r ş e k i l d e t a n z i m i i l e h i ç d e ğ i l i s e s a h i l l e r i m i z i n i n s a n s a ğ l ı ğ ı n a z a r a r v e r m e s i ö n l e n m e l i d i r . B u h i j i y e n i k k o ş u -l u n ; k ı y ı ş e r i d i n d e y a ş a y a n i n s a n -l a r ı n o -l d u ğ u k a d a r b ü t ü n İ s t a n b u -l h a l k ı n ı n v e b u ş e h r e y a k ı n y a ş a y a n t o p l u m u n s a ğ l ı ğ ı i ç i n , ö z e l l i k l e y ü z m e m e v s i m i b o y u n c a i l g i l i R e s m i k u r u l l a r c a s a ğ l a n m a s ı k a ç ı n ı l -m a z b i r z o r u n l u l u k t u r . Ö Z E T S a l a c a k ' t a n K a r t a l ' a k a d a r p l a j l a r ı n b u l u n d u ğ u s a h i l ş e r i d i n d e k i d e n i z s u l a r ı n d a n 1 6 . 7 . 1 9 7 5 v e 2 3 . 7 . 1 9 7 5 t a r i h l e r i a r a s ı n d a 1 4 n u -Numun e No : Tota l Bakter i Sayım ı ( 1 ml , de ) Colifor m grub u Mik -roorganizm a 4 4 C ° M a c Conkey Asit Gas Indol Staphylococ -cu s (Patho -genic ) Enterococcu s ( 1 ml . de ) Clost . welchi i 1 1000 180
+
+
+
+
+
2 1000 180+
+
+
+
+
3 5 5 0 180+
+
+
+
+
4 3 5 0 180+
+
+
+
+
5 150 180+
+
+
+
+
6 150 180+
+
+
+
+
7 1000 180+
+
+
+
+
8 1000 180+
+
+
+
9 2 0 0 180+
+
+
+
10 100 180+
+
+
+
11 5 0 180+
+
+
12 130 180+
+
+
+
+
13 8 0 180+
+
+
+
10+
14 110 180+
+
+
20+
Salacak—Kartal Plaj Sularının Mikrobiyolojisi 5
mune, insan sağlığı ile ilgili olarak; Standard Petri metodu ile Total bakteri; Coliform grubu mikroorganizma ve Enterococcus'lerin sa-yımları ile ayrıca Staphylococcus ve Clost. welchii aranmıştır. Ayrıca
Coliform grubu mikroorganizmaların 4 4oC de M a c Conkey besi
yerinde Acid ve Gas teşkili ile İndol verme durumları incelenmiştir. Buralara ait sonuçlar Tablo (2) de verilmiştir.
S U M M A R Y
14 Sea Water samples were taken for the examination in order to detect the availability for swimming hygiene from beaches from Salacak to Kartal. For this purpose Standard Plate Count, Most Probable Number of Coliform, the number of Enterococci and Staphy-lococci, Clost welchii are carried out. Besides this acid and gas pro-duction of Coliform microorganisims in M a c Conkey broth at the temperature 44°C, and also Indol production were detected. The results were given in table (2).
T E Ş E K K Ü R
Araştırıcılar Meteoroloji Genel M d . Assoc. Prof. Dr. Ahmet R U -M E L İ ' y e bu araştırmada görülen meteorolojik kayıtları; Vet. İş. Genel M ü d . Dr. Muzaffer Suphi Ç E T İ N ' e Pendik Araştırma ve Kontrol Enstitüsünün diagnostik lâboratuvarlarında çalışma olana-ğını vermiş olmalarından ötürü şükranlarını sunarlar.
L İ T E R A T Ü R
1 . Cruickshank, R., Duguid, J. P., Marmion, B. P. and Swain, R. H. A., Medical
microbiology, Churchill livingstone, 273 (1975).
2. Difco., Difco Lab., ninth Ed. Detroid Michigan, 150 (1953). 3 . Erdoğan, İ., Pendik Vet. Kont. ve Araştırma Enst. Derg. 2, 101-120 (1974). 4. Gray, R, D., J. Hygiene 62, 195 (1969).
5. Koç, F., Türk Vet. Hek. Derg. 33, 7-8 345-367 (1963).
6 . Reinbold, G. W., Swern, M . and Hussong R. V., Sciene, 36, 1-6 (1953). 7 . Yanç, F, ve Aydeniz, S., Mikrobiyoloji dergisi, N o : 3-4, 66-73 (1969).
