•
AGıR BİR HAEMATOGALAJKII'İE (KANLI stiT) VAJK'ASINDA
AcIDE ASCORBİQUE TEDAvİsİ
Fethi AKTAN Sütün kanlı oluşu mulhte1ilfliteratürlerde zilkredıtlrrnekll.eberaber patogeneze, anatoma - pata1bji ve tedaıvisi hususunda Literatür biJlıg pek mahduttur, bu konuda fazla araştırma ve mceleme yapılma mıştır.
Wirth (1949) lexikoIlJl.I.rirda,h.emorajik akUt mastttisller haricind kronik mastitise ait heı1haıIl'glbiır belimi bUlunmaksızın, .ekseri'Ya çol bOl sütıiÜ inekflerde doğumdan IbLrmüddet sonra ıkanh süt vaık'alarınır görüldüğünü, patogenezesinin :riıeme ,gudıdes~kapiıl1arımn geniş:lemes vegel1iştp ç(iğa.:lJmasliıle1ı1ıgllidl.abileceğini kaydetmekte, bununla bera-ber 'bugi:bi vak'allardaı daima ikronik kataraıl, m.astitts yöniinden araş-dırma yapılmasını tavsiye etmektediT. Aynı müe1IllifHaematolioji kita~ bının (Wirth 1950) d~atez Ihemorajiı'klerbahsinde, sütün
boo
muşunu .muhtelif mte11liiflereatfen /billdıi:rımekte,Stewart'ın /bir inekte buzagıla-mayı mlüıteakiıpbir terıbiğ'den !kanlı süt verdiğini ve aynı hayvanda . müteakip buz~gılamadan sonıra daı dört tarıbiğden saıgılan sütün kanlı olduığu hakkındaki miişa.'hedesini ve Weber, Erhardt, Kirseh, Langen-kamp, Seelemann, Mensch ve Bischoff'un, 'görüll:ürve anlaşılI.ab'ilirbir sebeb olmaksızın, inekflerde en .fa21ladoğumıd<Ulsoııra" bazen mlÜteakip doğumda tekerrm etmek üzere kanl'ı süt verdi'lcl.eriıneait vakalar bildir-diklerini kaydetmektedk.Klimmer - Schönberg(1951) ve Schön1Jerg(1956) Milchkunde und Mia:chhygiene k1itaıplarının sütte renk değişi:k1'İıkfl.eribahsinde, kırmJzı renklii sütün en, ziyade süte kan karı.şmasından, aynca, bazı bitkilerin yenmesinden ve süte bazı saıprofit bakteri ve küfI.erin !bUlaşmasııve bu-rada çoğalmasından Hen geldiğini işaret etmekte, do~dan doğruya sütün kanlı oluşuna., ,partusun ilik günı1er:i.nde, binhassa fazla sütlü ineklerde rast1andığını, memeler l1zerine travmatik tesirler, kaba Vf'; hl'l"palayıcı sağım, meme başı yarailanmalarıı, şiıddetıliaikut meme yan-gııılanv.s. sebeblerile süte kaın :kaırışabileceğiniı,anthrax seyri ve
pirop-smose hastalığı esnasında da sütte kandan mütevellid renk tegay-'ÜTatı tahass'U'l.edebill:eceğinıi(ekser.iya haemogtdbin karışması) işaret tmektedirIer.
Mareek ve Mocsy (1951) kanlı süte paTtwm müteakip en ziyade
_14 ıgün zaTfında rastlandliğını, yara.ı1anmaJar,meme çat1:alIDJan,akut astitisler, meme noopıazm!ları, apse açılmaian ve bazı septisemiler Anthrax) ve haemıorajik diyate7iler esnasında kamı süt vakalanna
te-adüf ediJ.ebiJ.eceğinik,aydetmekte ve doğumdan ihemen'sonra süt sed,i-entinin miıkrookopik muayenesinde tek tük eritrosüte rastılanması-n fmya'Lajikalduğu.rastılanması-nıu,muhakkak pa:to1ıojikbir marastılanması-na taşıması lAzlLm elımediığiniişaret etmektedir.
, tzmen,
E:R. (1955) süt ve :mamullleriders lcitabmda anormal (ha--ı) sütler bahsinde, kendİ' haline bırakılan bir sütte kabın dibine am biriOOmesinin,hayvana fena muamele edilmiŞ bULunması,çok defa zaıgıılaırınkafallarille memelere şiddetle vurnıailariyle memede taih-rıiJbatyapmalian veya soğuk ve yağışİİ' mevs1m[erde memelerde çatlak-lar husul;ü 'gibi sebebıerıe süte kan1n ıgeçmeısi,bazen de sütün meme-den doğrudan doğruya ıkanlı ol!arak Çıktığının IgörüIldü~üve bu halin meme ,guddesi İçinde her "hangi bir raiha.tsız1'ığaişaret olduğunu kaydet-mektedİlr. "Schreyer (1953) UeIbellıe:1exilronunda,süt !hatalan bahsindekanlı sütün ya tamamen ka.n!lakanşık penbe - kırmızı renkl:iıveya kan mzın-bsı ve ,ç~gilerini' hav,i dlara'k ,görü1dıÜ~Ü; sebebin hırpalaıyleı kaba salgımve emmede memmin zedell.enmesi,retentio secundinarum (sonun ihtibas1), ibirden bire bol yeme geçİ9, doğumu müteakip kızgınlı,~n çabuk zuihıuru ve mgınılık esnasında meme1erin kongestiyonu olabi~e-ce~ni, vaik'alarm çok. defa partusdan 8 - 14 ,gün sonra, nadİi1'enda.ha geç görüldüğünü billdirmektedir.
AngIasakson neşriyatında da. bu konuda .geniş bilgi yokdur.
Little ve Plastridge (1946) Bovine Mastitis kitabında, sütün bazen, gudd€'nin anoTIll3J1fi~yO'lojikibir tegayyıürü veya mekanik yırtılma do-laıyısiylekanlı olaJbileceğimya:mn:aktadır.
Baker, A. J. (1956) Diseases of cattl1ekitabının LeptoSlpkosis bah-sinde, sığı:r'1arınleptospiırosisU.le.rindesütün kanlı daıbildiğini, sütün koyu ve sanmtırak, viskos.iıtesiartmış dU1"Umdad1duğunu ve kanm an cak ı:.ağımınnihayet ikısmındagörüldüğünü yazmakta, bu halin' ancak biır kaç sağıım veya 3 -4 'gün devam ettiığini, bazen de sağım~n
bida,ye-tindekanlı, sajpmm nihay~ti'll'de iseviskooitesi fazla ve san renkli süt
137
sağıJdığını, fakat meme gudde parenkiminde patdIbjik teıgayyür bu lunmadığını .İ.'ıaret etmektedir.
Ka.nlı süt konusunda klinik ve patogeneze bakımından p;ratige el
uygun ve tatrruinkar biiligi ve tasniJf Götze'nin tasnifidir.
'-Götze (1953) meme hasta1ıldan ders notlannda (roto baskısı) kan1. sütü üçgurupta mütaaa etmektedir.
1 -- Fiziyolijik kanlı süt: İlk yavrulannı doğuran genç hayvan-larda !hemen partusu müteakip ,görüıüp bir kaç gün zarfında kendi. liğinden geçer. Meme kapi1la.nmn yırtıiIıma veya !hara.biyeti mevzuu balhis deği:ldir, ancak diyapetz i[e süte az mikdarda kan karİşmasından i'leri gelir.
2 -. Hemor.rhagiq'tle dıiathese 'gurnbu kanlı: süt: Bazen diğer vü-cut alksammda da kanarnalafla birlikte görülen, ekBeriya tatili yonca yedirillimesinden iJieri ,geldiği zannedBe:n, erviyede permeabi!lite artma-sından mütevellid oLan kanlı süttür.
3 - Haernorrh~gia Tlhexis ıguruJbu kanl1ı süt: Hemen daima tek terbiğde rastlamr, memede eviye yırtılıması dolayısiyle süt penbeden .koyu kırmızıya ka;dar renk değişikliği gösterir.
Yukardazikrediılen literatür1 eTde, sütün kanı,ı ('kjUğu vHk'aI2,-da yapıIabi/;ecck te:-:avi hususupıda W'Tth (1949), h::r saıg',:nıcıamemelerin boil soğuk su i,le yıkan:nasın! veya:ne:rıeYi yekdiğerini takiben çok so-ğuk ve sıcak su He yıkamayı, ,hafd 2.:-'sringent masd€'l.er. billhassa 1/10 000 trypaf1a'vin soılüsycnu j;~8 cnfüzyon y::ı'P?,::rEs'm veya beher terıbiğe bir l-itre'ye ka,jar %5 SC.jiUll chleımr mah'ıull'Üile lavaj yapılıp hemen tekrar sağı'lmasını, .meme içine hiç bir suretle adrenaLnli so-lüsyon1a.rla enfüzyon ve lavaj yapıl:nama,3;n1. AJrcna!lin ve Repb.rin gibi vasokonstrüktör maddelerin ancak ,genel tedavi madd€si olarak ufak dOZilardasubkutan kuıJo1anılaibi'le.ceğiniişa.ret etmek,tedk. Kl:"mmer-Schönberg (1951) kanlı süt sağımmı önlemek £çin !hayvanın yem ras-yonunun aeail.tıamasını, hafif müS!hiılUerverilmesini, meme1er€ icaıbın::Ja ha va enfüsycnu yapıilimasım. tavsiye et~ektedir.
Götze (1953) tedavide, ı:ıağ1am hayvanlardan kan transıfüzyonu. ufak dozlaxda damar İJçicaleium tuzlan enfüzyonu, kaband.a kapUTarı tazyik a11tında bulundurmak için memelere 'hava zerkini veya aynı maksa t için acridin boyalan dilüe solüsyonlariyle .intramammer enfüs-yon[an, sağımın dikkatJIe ve azar azar yapııLmasmı taVSiye etmektedir.
Ka.nlı süt konusunda elde ettiğimiz en yeni literatür Prof. Schoop'_ un neş.riyatıdır. Schoop (1955) sütün ka.nh a1ıuşu.na illk defa Haematoga-laktie ismiini, teklif etmektediT.
Müe1lif 62 inek bulunan bir ahırda, bir hafta zarfında
hayvanla-büyüik bk ekseriyetinin hanf dereceden tamamen kan ,rengine
dar muhtelif derecelerde kanla. süt vermeye başlamaları üzerine yap-ğı incelemede; leukosiıt sayılarının nor.mal hudutllarda bulunduğunu, emelerde patoıoji!k bir ıhal görü!l'me:1iği,gibi mas-ti'tis amiili de mevcut
un:nadığmı, hayvanı1arda her hangi btr ıgl'da değiş1kHği yapılmamış ılrunduğunu tesbit etmaş, besinin ıprotein/karoonhi'drat nisbetini tayin mis ve nihayet vitamin nl()ksanı1'lğıiJ:ıt1maH üzerinde durarak
hadi-yi bu veçheden mütaTaa etmiştiif. Malum o1ıduğu üzere vitamin C
a.ransının intima bozuık;luldarı vekapilılar zararlannı, mükoZıarda anamaya temayüil, iburun ve di,ş etleri kanamallıannı mu:cib olması ve mumiyetle <hücre arası kit sübstanzı ,gevşekiliği ve iboztı1&:'uğuhalinin er nesicte teşekkülI edebileceği d~üncesiyıe ve aynı zaımanda
sığır-rm Haema,tomosİs hastalığında (Götze) da C vita:rru.n karansı mevzuu ahis olrrnasmı di'kkat nazara aJlan müe1i1if,sığııılarda C hypovitaminoz ahassu!l edebilleceğini ve haematogwaktie'nin de bir c vi,tamin ka.ransı laJbilmesi şüphesi ile baJhis konusu hayvanllara intraımu.skuQer beşer "z miligram acide ascor.bique zerk etmi~ ve ~4 saat zaTfınde' bütün ak'alarda sütte kanm ikayıbolduğunu müşahede etmiş ve hastalığın ir C hyıpO'vitaminozu neticesi meydana geldi'ği kan'aatine varmıştır
VAK'A'MIZ :
A1acaath çiftJldginden 1951 doğum[u Braun:vi€!h inek.
ÖZıgeçmişi : Hayvan mezkur çift'liğe ıgeldiği üç senedenlberi önemli iç bir hastalık 'geçirmemiştir.
1/1/1958 de n'Ol'mal doğUım yaıpmış ve üç saat zarlında sonunu at-1 ıştır. Laıktasyon periyodunun en yüksek devrinde ıgünlük süt verimi
22 kHlograma kadar çıikmış, 19/4/1958 ve 5/6/1958 tarihJerinde bogaya gelmiş ve ikind bogaya gelişindegebe kalLrnıştır.
8/7/1958 tar~hi~de kan almarak yapdırı:lan Bang ve Leptospirose serölüjik muayeneleri menfi netice vermiş (Refiık Sayd-arrnMerkez Hıf-Zlssı,hha enstitüsü diyagnostik laboratuvan şefi Dr. Vet. Mesude Aktan tarafından yapılmıştır) ve 19/10/1958 tarihinde yapılan intrakütan tü-berkülin reaksiyonu da ımenfi bul'Unm~tm.
Hastallığın başıTangıcı: Gebcliğin ileri devrinde, doğuma bir hafta kadar kaldığı 6. Maırt. 1959 tarihinde, memelerin fa21la gelişmesi ve
hayvanda doğum hazırlıkları b~~adığınıngörülmest üzerine hayvan
bakıcısı memelerde ııronostrom teşekkm edip etmediğini' anlLamak mak-sadiyle m€Jme1€ır~bir az sağ.mak istemi~. dört terbiığıden de koyu siyah 139
ıenkli .sulu kan geldiğini görerek müthiş telaşa düşüp gece yarısı vak'a: haber veıımişt.tr.
Hay;vanın aıymg:ünde yapılanı sisteİnatik ilDuayenes'inde:
Habbtüs ve besi durumu iyİ',iştiha orta,nıminasyon ve rnmen m .toiJ.üesiIlJOTmau.,konjunctiva sdl.erada eviye az mütebariz ve hudul:Jla
keskin, ağız, ıgöz,vajen mükozaiarında hiıç bir kızartı, şiŞkiıilik, pet
ve kanarna yok, lenf yumrularında patolojik !birhaı mevcut değil, peratür 39,0, nabız 78, tene:t1füS24, ihavsala nbatJlan gevşeme sanı sında.
Memelerde paJıpatıor;ikhiçbir tegayyiir tesbit ejiılmedi, dört terıbi parenldmdde yumuşak asinöz, aıgrı, ödem ve iıl'tiıha'bbeliırtisi yok. Te b~ğleTden yapılan sa;ğımda, dört tertbiJğdende kouyu esmer kınmızı sulu,kuaıgü1asyonsuz saofkan sağıIiyor. Sulu kanmanzarasında ol sekrette, süte (kalilostrume) ait hiçbir belirti yok.
Beıher teribiğden vasatİ' 15- 20 şer cem. :kan sağılidl, terbi'ğlerde dah fazla sekret mevcut buUrunımasmarağmen sa.ğılırıadı.
S€U{fetinnati'V mikroskre.pikmuayenesiınde 'bütün saihayı kaplay çok bal eritrosıüt, f'roti boyanımasında norımMkan tablosuna yakın ni betlerde kan hücrevi eLementleri ve tek tük meme epitel hücreler görülklü.
Sekretin bakteriyoloji,k ve kü1<türelmuay{;neleri sterH bulundu "(Dr. Mesude Aktan). .
Teşhis : Haematogaılaktie.
Tedaıvi : Amp. Vitazin C 500 mg. lık 3 adet et içine zerk Vitaplex K (Chinoin) 3.0mg. et içine zerk.
8. Mart. 1959 temrperatür 3'8,9, teneffüs 24, nabız 80. Umumi haL iyi, i."tiJla, ,rumen motilitesi ve rurniınasyon iıyi, memelerde ,palpatarik
tegayyür yok. Sağımda, 48 saat evvcl'ki karakterini aynen muhafaza eden (sistemde /bakiye kailan) koyu kırmızı renkıli sulu kan a'lındı ve bu kere sekunder bir meme enfeksiJyonıuihtiJrnaline karşı proftaktik olarak intra.mammer peınicillilinenfüzyünuna karar verildiğinden dört tcl)iğe tam sağım yaıpı~dı,beher temtğden vasati 70 - 80 cem. kadar su[u kan sağıldı ve beher terbiğe 20 cem. Eau distiJIJleeİÇinde 200.000
tU.
procain penici1l:inemf,üzyünyapıldı. İntramuskü:1er 2 amp. Vitazin C (1000 Mg. aciıde asooııbique) ve 30 mg. Vitaplex iK. tekrar edildi ve doğuma kadar memelerin eill1enmemesive sağılmaıması, doğum esna-sında haber verİllirnesiteooİih ediilldi.Hayv,an' 14.Mart.1959 günü öğle zamanı anzasız olarak n()lI'ma! d:oğumyaıpdl. Gerek doğum ve ,gerekse doğumdan. dört saat sonra
undinanın atı'lmasınıeia hiç !bir patoU.ojik !hal ve kanaoma görülmedi. emelerde palpatorik !biT tegayyür yok. Sa.,ğımda art ter,,?iğlerden
3.1ı-n :3ekret koyu kıvamlı, kollostrumla kan kanşmasından mütevellid yu kumızı renkte, ön terbi:ğlerde sütıü kakao renginde ve çok bol ikdarda idi.
Art terhiğ:ler tamamen 'biT ka.ba sağıkIl, ön telibiğ[er kısmen sağıl-ktan sonra kanla kaonşık sütlü k~ao ımanzara[ı bu ön terlbi'lerin
'l'l.'ostr:omıundanya.vrunun üç saatte bir aza.r azar emzirillmesilIle mü-aodeediıkii. 1 gr. adde ascorbique (2 amp. Vitazin c) ve 150 CCIn.% 10. kium ıgluconate intraıvenöz zerkediidt.
15.Mart.1959 günlÜ dört terbiğde sağım norma!L, süt gayet hafif
embe renkte, uzun müddet tüpte bek11etmede tübün dmme bir
mili-etreye yakın eritrosüt çöküntüsü gösterdi, aynı dozlarda vitamin C e K tekrar edi!l.ldi.Müteakip ,günlerde süt tamamen eritrosütten
m-ı
du. Birinci haftada süt verimi ıgünilük 24 11!İitreyeve ikinci hafta. ni-ayetinde 30 ii:treye yükseldiNetice ve münakaşa:
Va.k'amız, partusdan evvel farkına varılan biır haema.ttııgalaıktie a.k'asıdır. Hayvan bakıcısının merakı saikasıyıe doğumdan evvel
me-e rfrazıkontrol edillmemıiş olsaydı, hastaıJ.:ıksekiz gün sonra v8.ki olan oğuımu müteakip laktasyon sırasında meydan çık,acaktı.
Hastamızda, Schoop'un bazı vak'aia.rınıeia dlduğu gibi ağız müko-a;sında ve diş etfi.erinde kongestilOn ve şi.şlik :görillmediği, gibi, vak'a üyük bir hayvan toplUı1uğu içinde tek !hayvana inhisar etmiş bulun-aktaodır. Vak'amızda memecte tra'VIIlatik bir hal mevzuu bahis olma-ığı gibi, gıda d eği.<;ikliğind en müteve1lid zararlı bir tesirde bahis ka-usu değilımr. 1958/959 kış mevs1minde adı ıgeçen çiftlikte mevcut ayvanların hepsi aynı ıbesi ve bak1ıma tabi tutu1muş ve !bütün kış sü-esince yaş pancar talaşı, kepek, raznal, sa.man ve kuru otıa
beslen-işler, y~imk, SNO yemi ve kök gıdalıar yememişlerdir .. Bi1in.diği gibi
yi slaj yem~eri, pancar yaprağı, yem pancarı, patates, havuç; ve diğer ökler ve yeşiil.yemll:er fazJla :m.ikdarda C vitarrnin, ihti;va etttk!leTi halde, ezkı1r çiftlikte kış besisinde kullanılan yemler ve kuru ot vitamin C en çok fakirdir. LiteratürleTde, beygir ve sığır gibi büyük hayvan-aTda C vitamin oııganizmada ilmaıl edi~iğinden buna fazla. ihtiyaçları
ulunmadığı yazılı ise de, Götze'nin Haematomosis hastalığının (Götze
1941) bir C hypovitaminozu neticesi olduğu ve Schoop'un
Haemato-alaktie va!k'aıl3xmm da C vitamin kaTansmjan :'J:uİ gElcliği ya;pı1an
141
-acide ascorbique tedavisİne müsıbet cevap. vermesiyle anılaşılmış bulu duğuna göre sığır1a,rda C I1ypovitaım.inozutahassuı 'edebildiğini kab etmek [azım1gelmektejiT.Ancak, Kühnau ve Holt'un (1958) ifade etti Leri üzere acide ascorbique ihtiyaicı, :konstitüsyon ve çeşitili' faktörJ .tabi olarak individqumrrarda çok deği'şi:kılikgöstermektedir ve yine
ilindiği üzere C vitaımin ihtiyacınm karşıl'anması bilhassa yüksek v rLmli hayvanlarda 'ÇJOkönemJliidir.Nitekim, vak'aımıZdan ibir kaç haf evveline kadar aynı çiJftliıktefbuzaıgJJ1amışbuilunan 11 ineğin hdç birin haematolga1aktie görüllmemesine rağmen aynı. /beslerumıeyetlllii 012 hayvanlar arasmda bu tek vaik'ada bir C n-ıyrpÜıvitaminozıutahassulur şöyle izah adebiliruz: Yukarda zilkrediıldi:ğiüzere C vi:tamin ihtiyacı i dividyuma göre çok farkllıdır, hastamız dğer bUZ8lgıiayanlardan faz verimkabi1iyetindedir ve ihtiyacı daha fazladır, di~er hayvanlara naz ran en geç doğuran hayvan olması dolayısiyle kuruda hepsinden da uzun müddet ıka.1mışbui1unmaktadır. Laktasyonıa hazırlanma safl~ sında fazla süt veriminden ötürü merne gUiddesikaıpirrrrarmınçok fa genişlemesi ve ,gelişiip çoğalması vaki olmuştur. Bütün bu sebfbl tesiri altında meydana -gelen C vitamin yetersiz1İ'ği genel tezahüra ve diğer organlarda tegayyürata sebeb omaksıZln eviye ooz11.kluğu~ permeabi[iİte çoğalmasına hazır ve di8poze !bulunan memecle a~
bi
haematogalaktie'Yi meydana getirmis bulunmaktadır.Netice olarak vaik'amız, Götze'nin hemorajik diatez gurubund mütalaa ettiği bir haematQgalaiktie o1ayı dlup C vitamin karansında, tevellüd etmiş bulUnmaktadır ve Yalpılan acide ascorbique tedavisin cevap vermesi de bunu teyid etmektedir.
ÖZET:
1 --. Partusdan sekiz gün evvel meme sekreti kontrolu esnasınd sekiz yaşında bir Braunv1eh 'inekte dört terbiğden bixden saf kan s~ ğıldığı bakıcısı tarafından farkedilmiştir.
2- Memelerde ne kontüsyon, nede ilthaJbi tegayyürat mevcu değildi ve hayvanın umumi haıli de tamamen normaldİ.
3 -- Sekret partusakadar sulu kan manzarasında devam etmü partus esnasında kesif kanllı koJ.!lostrumhaıl'ini a1mıştLr. ,
4 -- HastaJık C hypovitaminozundan mütevelld bir lhaematogala1 tie (kanlı süt) vakası olarak kaıbU1ve telakki edi1ııniştir.
5 -- Günde 1 - 1,5 ıgram (total doz 4,5 gram) acide 'SScorbique(j
M.) ve yardımcı olarak 100 mg. ıK vitamm ve t.V. % 10 lıuk calciU1l gluconate enjeksiyonJan hastaJığı tamamen bertaraf etmiştir. Partili
an 48 saat sonra ;rıİçbir kan eseri kalmamak üzere süt ifrazı bama-en normal vasfım kazanmış ve 15 :gün sonra süt verimi yevmiye 30 g. a yükselimi:ştir.
Z u s am m e n fas s u n g: ASCORBİNSAUREBEHANDLUNG
Eİ EİNEM SCHWEREN HAEMATOGALAKTİE(BLU'l1MElJKEN). 1 -- Bei der ikontrdl1l.eder M.iı1Jahsekretkınbei emer 8 jaehrigen raunvih Ku!h 8 tage var dem Partus bemerkt der iMe1ker,dass von
en vierteIn: reines Blut ausgemolken wird.
2 -- An dem Euter waren weder emen kontusion noch einer tZÜlldliohenErsclıeinung yorllanden und das A1JLgemeinbefindendes i.ereswar vö11.iıgnormaJJ.
3 -- Das Sekret dauert ıbis das Verkallbezeits als waessaeriges eines Blut und nach dem Pa.rtus veraendert es sich reic.hWichBIut
thal tende sahwarzfarbigekollesteral Miikh.
4 - Die Krankheit wurde a!ls Haematoga.'1ıa.ktie
=
B1llltme1ken Schoop) w~ge:nVitamin C mangel anıgenornmen'.5 - T~liche Gaben von 1 bzw. 1.5 gram Aseomin saure i.m. Gesa.mtdosis 4,5 ıgram), sowie Vitamin iK(100 mg.) und intravenöse njekti'onen von 10 % Cal1ciumGlueonicum hat das Leiden völ1i:g
eseitigt. 48 Stunden naeh dem Partus die Milchlbesehaffenheit wa~ hne Blutspurenga~z Norıma1und die Millıchproduction wurde zwei Wachen nachdem Partus bis 30 kg. erhöht.
LiTERATÜR
aker. J. A. 1956 : Diseases of Cattle (chapter 19) A text and rderence work - Fifty even author~. (Fincher. M. G. et aJ). American Veterinary Publicalions ine. Evans-on, İ1linois 1956
ötze. R. 1953 : Meme hastalıkları .::Iers notları ro:o baskı Hannove.r 1953.
ötze. R. 1941 : Die Haematomkrankheit (Haemalomosisl bei Rindem. Deutsc. Tira
rzt. Woeh. 1/2 9 1941.
But""a. _ Maıek - Manninger • Moscy J952 Spezielle pathologie und Therapie der Haustiere. Gustav Fiseher Jena 1952.
İzmen. E. R. 1955 : Süt ve mamulleri bilgi~i ders kitabı Ankara Üniversitesi basımevi
1955
KIimmer _ Schönberg 1951 : Milekunde und Milchygiene M. H. Seheper Hannaver
1951
Külmau • B01l 1958 : Klinik der Gegenwarl Bond 7 sahile 172 Verı' Urban - Seh-warznberg 1958.
LittJe • Plaslridge 1946 Bovine Ma.s',ilis, McGrow - Hili Book comp. inc Newyork London 1946.
Marek. Mocsy 195 i : Klinischen Diagr'osjik eler i"nar2:: krankheilen der Hauslier Werl. Guslav Fischer Jena 1951.
Schoop. G. 1955 : Wilarnin C-Mangel als Ursache von Haernatogalahie (Blulmelken Deulsch. Tieraerzı. Wo. 21/22 210 1955
Schönberg. F. 1956 1956.
Schryer, VW. 1953 Slultgcrl 1953.
Milchkunde und MiJchhygiene Verl M. H Schaper Hannove
Uebele Handlexikon der TieraE',rzilicben praxis. Medica verla
VWirth. D. 1950 : Grundlagen einer Klir.ischen HGemc;c1o.;ic .:ıc.r Hc;:s:ie,e. Urba Schwarzenberg Wien 1950.
Wirth. D. 1949 : Lexikon der praklisehen Therapie und prophy laxe für Tieraeu:: U~ban - Schwarzenberg Wien 1949.
