Ankara Vııir. Vet. Fak. Derg.
30 (2) : 247-258, 1983
sıGIR ADENOVİRUSI.ARI:\DA (Tip 1- Tip 2 - Tip 3) SEROLOJİK REAKSİYO!\'LARLA TIl' A'I'RIMI ÜZERİNDE ARAŞTIR?\1ALAR'"
Asuman Toker**
Recherches sur la distinction de type par les reactions serologiques (Type i,
Type 2. Type :~) chez 1es adeno-virus bovins,
Resume: L'objet de cetle reclzerehe est d'emplo)'er les techniques de micro-neutralisation et de fixation du compliment et d' experimenter la teclzni-que single radial Izaemol)'sis sur la distinction des £vpes dans les seı-ııms Izype-rimmuns contre I'adeno-vimr bovin types: i,2,et 3.
1. On ne peut pas employer la tedmique de micro-neutralisation dans la distinction de i' ad eno-virus boviıı types 2 et 3, par contI'e, cetle technique peut etre employ ie dans la distinctioıı de type i d' ad eııo-vi1'1lsborin et entre les deux autres t;pes d' ad eno-vims.
2. Du fait que les ~ypes d' ad eno-virus possed ent un ant(g ene de fixation du compl ement dissoluble pareil, la teclznique de fixation du compl ement emp-loye dans le diagnostic des infections adeno-virales ne peut pas fire emp/~yi dans la distinction d'adeno-vi1'1ls boı'in t)'pes: 1,2 et 3.
3. On doit encore de faire des reclzerches approfondies sur la distinction des types et sur le diagnostic par la technique single radial haemolysis de l' ad eno-virus bovin types: 1,2 et 3.
Özet: Sığır adenovirus tip-i, tip-2 ve tip-3' e karşı hiperinunun serum-larda tip ayrımı üzerinde mikro-nötralizas)'on ve komplement fikzasyon test-lerinin kullanılması ve single radial Izemolizis testinin denenmesi amacıyla yapılan bu çalışmada:
i. Mikro-nötralizaS)'on testznın sığır adenavirus tip 2 re tip 3'üll tı/) ayrımında kullanılama,yacağı, buna karşılık bu testin adenovirus tip-! ile diğer iki adeııovi1'1lstipi arasında tip ayrımında kullanılabilece,ği,
* Doktora tezinden özetlenmiştir (1982).
241l ASUMAN TOKER
2. Adenovirus tipleri ortak eriyebilir bir komplement jikzasyon antijenine sahip oldukları için adenovirus enfeksiyonlarının teşhisinde kullanılan komple-ment jikzasyon testinin sı,~ır adenovirus tip- 1, tip-2 ve tip-3 'ün tip ayrımında kullanılamayacağı,
3. Single radial hemolizis testi ile sığır adeııovirus tip -1, tip-2 ve tip-3'-ün teşhis ve tip ayrımı üzerinde daha geniş araştırmaların yapılması gerektiği kamsına varılmıştır.
Giriş
Adenovirusların ilk defa 1953 yılında Rowe, Huebner, Gilmore,
Parrott ve Ward tarafından spontan olarak dejenerasyona uğramış
insan adenoid doku kültürlerinde ve 1954 yılında HiBeman ve
Wer-ner tarafindan akut solunum yolu enfeksiyonu ile birlikte askeri
top-luluklarda saptandığı Pereira (24) tarafından bildirilmiştir.
Sığır adenovirus tip-I, 1959 yılında Amerika Birle~ik
Devletleri'-nde Klein ve arkadaşları (14) tarafından sağlıklı görünüşlü bir ineğin
gaitasından dana böbrek hücre kültürüne yapılan ekimde izole
edil-miştir. Sığır adenovirus tip-2'nin ilk izolasyonu da Klein ve
arkadaş-ları (15) tarafından sağlıklı bir dananın gaitasından yapılmıştır.
Darbyshire ve arkadaşları (8), tngiltere'de sağlıklı görünüşte
bir ineğin gözünden alınan materyalden dana böbrek hücre
kültü-rüne yaptıkları ekimde sığır adenovirus tip-3'ü ilk olarak izole
et-mişlerdir.
Adenoviruslar 70-90 nm çapında olup, kapsid ikozahedral
si-metri gösterir ve 252 kapsomerlidir. Çift iplikçikli DNA
(Desoksiri-bonükleik asit) kapsarlar ve zarsız viruslardır (23). Adenoviruslar
lipid eriticilerle muamele edildiklerinde inaktive olmazlar (I ,23).
Kanatlı adenovirusları dı~ındaki bütün adenoviruslar,
A-anti-jeni olarak isimlendirilen bir ortak komplement fikzasyon ve
presipi-tasyon antijenine sahiptirler (25).
Sığır adenovirusları primer dana böbrek, primer dana testis,
primer dana tiroid, primer koyun böbrek, primer kuzu testis, sekon-der koyun böbrek, primer sığır fötal böbrek, dana koruea ve MDBK
(Madin Darby Bü\,ine Kidney; Dana böbrek devamlı hücre kültürü)
hücre kültürlerinde üretilmektedir (10,16,20,21). Adenoviruslar
en-fekte hücrelerde yuvarlakIaşma ve intra -nükleer inklüzyon
SJGIR ADENoviRUSLARINOA ... 249
Klcin ve arkada~ları (I 5), sığır adenovirus tip-l 'in rat
eritrosit-lerini aglu tine ettiğini saptaml~lardır. Aynı ara~tırıcılar (15), sığır
adenovirus tip-2'nin fare ve rat eritrositlerini; Darbyshire ve
arka-da~ları (8) sığır adenovirus tip-3'ün rat ve vervet maymunu
eritra-sitIerini çok dü~ük titrede aglutine ettiğini bildirmi~lcrdir.
Sığır adenoviruslarının teşhis ve tip ayrımında nötralizasyon
testinden (20,29), hemaglutinasyon-inhibisyan testinden (7,13) ve
immuno-elektron mikroskopi yönteminden (17,22) yararlanıl
mak-tadır. Sığır adenoviruslarının te~hisinde agar-jel presipitasyon testi
(1,4) ve komplement fikzasyon testi (1,3) kullanılmaktadır.
Single radial hemolizis testi teşhis amacıyla ilk defa Russell ve
arkada~ları (27), Sc hiId ve arkada~ları (28) tarafından influenza
virusu hemaglutinin antikorlarının ölçülmesinde kullanılmıştır.
Finci (ll), rhinovirus equi antikarlarının saptanmasında bu
tes-tin komplement fikzasyon testi kadar duyarlı olduğunu ;testin
yapı-hşının kolay, hassas, kantitatif ve ayıraçların küçük miktarlarda
kul-lanıldığını bildirmektedir.
Çetin ve arkadaşları (5), kızamıkçık virusıı antikarlarının
sap-tanmasında single radial hemolizis testinin basit oluşu ve çok sayıda
serum taramaları için uygunluğu nedeniyle güvenle
kullanılabilece-ğini belirtmi~lerdir. Hemaglutinasyon-inhibisyon testinde ise özgül
olmayan önlcyicilcrin etkisiyle dü~ük titrelerin değerlendirilmesinde
güçlüklerle kar~ıla~ıldığı, halbuki serumdaki özgülolmayan
önlcyici-lere ve aglutininönlcyici-lere duyarlı olmayan singlc radial hemolizis testinde
serumların 56 oC. de 30 dakika inaktive edilmelerinin yeterli olduğu
bildirilmi~tir (5).
Single radial hemolizis testi ile sığır adenoviruslarının teşhisi
ya da tip ayrımı üzerinde ~imdiye kadar yapılmı~ herhangi bir
ara~-tırmaya rastIanılamamıştır.
Bu çah~ma, sığır adenovirus tip-I, tip-2 ve tip-3'e karşı
hiperim-rnun tav~an serumlarıyla tip ayrımında serum nötralizasyon,
komp-.lcment fikzasyon ve single radial hemolisiz testlerinin uygulanabilme
olanaklarının ara~tırılması amacıyla yapılmıştır.
Materyal ve Metot
VİR USLAR: Ara~tırmada virus olarak Viyana Veteriner
2:i() ASUMAN TOKER
(11/66 su~u), sığır adenovirus ti p-2 (ı 2/66 suşu) ve sığır adenovirus
tip-3 (13/66 suşu) kullanıldı.
HÜCRE KÜLTCRÜ: MDBK hücre kültüründen, virus
üreti-minde, mikrotitrasyon ve mikro-nötralizasyon testlerinde yararlanıldı.
HİPERİMMUN SERUMLAR: Sığır adenovirus tip-I, tip-2
ve tip-3 viruslarına ve virus kapsamayan doku kültürüne karşı
hiperim-mun serumlar tavşanlarda hazırlandı.
VİRUS TİTRASYONU: Frey ve Lies'in (12), bildirdikleri
mikro-titrasyon yöntemi ilc virusların titresi saptandı.
:\iÖTRAL1ZASYON TESTİ: Mikro-nötralizasyon testi
hipe-rimmun serumların serum nötralizasyon (SN50) değerlerinin
tesbitin-de ve sığır atesbitin-denovirus tip- I, tip-2 ve tip-3 virusları arasında tip
ayrı-mı amacıyla kullanıldı.
VİRCS KONSANTRASYONU: Metanol ilc çöktürme metodu
(I 8) ilc virus konsantrasyonu yapılarak konsantre edilen virus
komp-lcment fikzasyon testinde ve single radiaJ hemolizis testinde kullanıl-dı.
KOMPLEMENT FİKZASYON TESTİ: Yılmaz (30)
tarafın-dan bildirilen ve modifiye edilerek uygulanan komplement fikzasyon
testi ilc hiperimmun serumların komplement fikzasyon titrclcri ve
sığır adenovirusJarının bir tipine karşı hiperimmun serumda, diğer
tiplere karşı antikor mevcut olup olmadığ'! saptandı.
SiNGLE RADIAL HEMOLİzİs TESTİ: Single radial
he-molizis testi sığır adenovirus tip-I, tip -2 ve tip-3'e kaqı tavşan
hipe-rimmun serumlarında, bu viruslaı"a karşı antikorların titresini
sapta-mak ve tip tayini amacıyla kullanıldı.
Singlc radial hemolizis testinde kontrol serumlar olarak
IBR-iPV'yc (enfeksiyöz bO\,ine rhinothraheitis-enfeksiyöz pustular
vulvo-vaginitis) kar~ı hiperimmun serum, doku kültürüne karşı hiperimmun
serum ve negatif tavşan serumundan yararlanıldı. Sığır adenovirus
tip-I, tip-2 ve tip-3'c karşı hiperimmun serumlar ilc IBR-IPV'ye.
karşı hiperimmun serum ve negatif tavşan serum u 'sığır ve koyun
erit-rositleri ilc ön adsorbsiyona (I 9) tabi tutulduktan sonra testte
kulla-nıldı. Aynı test her üç tipe karşı hiperimmun serumlar ile IBR-IPV'ye
kar~ı hiperimmun serum, doku kültürüne karşı serum ve negatif
tav-şan senımu sığır ve koyun eritrositleri ile ön adsorbsiyona tabi
SIGIR ADENOvİRUSLARINDA ... 251
tavşan serumu kobay critrositi ile ön adsorbsiyona tabi tutulmadan
testtc kullanıldı.
Singlc radial hemolizis testinde kullanılmak üzere sensibilize
eritrosit hazırlanmasında sığır, koyun ve kobay eritrositleri kullanıldı.
Gerek sensibilizasyonda ve gerekse testin yapılışında Russell ve
arka-daşları (27) tarafından bildirilen metotdan modifiye edilip
yararla-nıldı. Buamaçla Agarose
%
ioranında hazırlanarak 100 °C.de eritiidive 45°C.de soğutuldu. Konsantre virus ile hazırlanan sensibilizc
erit-rosit ile saf komplement 45°C.de birkaç dakika bekletildi. Üzerinde
6 adet 3.5 cm. çapında gözler bulunan plastikden yapılmış tablanın
bir gözüne 2.8 mL. Agarose, 0.1 mL. komplement ve 0.1 mL. sensibilize
eritrosit karıştırılarak döküldü. Tablanın kapağı kapatılarak 1 saat
+4°C.de bekletildi. Sonra 0.5 e~. çapında çift katlı olarak kesilmiş
filtre kağıtlarına ayrı ayrı hiperimmun serumlardan ve kontrol
se-rumIarından 0.01 mL. olmak üzere damlatıldı. Bir pens yardımıyla
serum damlatılmış filtre kağıtları Agarose, sensibilize eritrosit ve
komplementten meydana gelen donmuş karışım üzerine yerleştirildi.
Kontrololarak dökülen sensibilize edilmemiş eritrosit, komplement ve
Agarose karışımı üzerine de, aynı şekilde, hiperimmun serumlardan
ve- kontrol serumlarından damlatılmış filtre kağıtları konuldu.
Tab-lanın kapağı kapatılarak -+4°C.dc 18 saat süreyle diffüzyona
bırakıl-dı. Bu süre sonunda plastik tabla 37°C.1ik ctüve konarak üç saat
son-ra serumlar etrafında hemoliz meydana gelip gelmediği saptandı.
Bulgular
Sığır adenovirus tip-I, tip-2 ve tip-3'ün mikro-titrasyon metodu
ile yapılan titrasyonları sonucu, titrcleri sırasıyla DKID50 10-6,25J
l.mI., DKJD05 1O-6'0/1.mI., DKJD50 10-7.0/1. mL. olarak saptandı.
Sığır adenovirus tip-I, tip-2 ve tip-3'e karşı hiperimmun tavşan
serumlarının serum nötralizasyon değerleri sırasıyla SN50=1/5630,
SN50
=
1/4680 ve SN50=
1/2820 olarak saptandı. Araştırmamızdatavşanlardan elde edilen hiperimmun serumlar, mikronötralizasyon
testinde düşük sulandırmalarda toksik etki gösterdi.
Mikro-nötralizasyon testi ilc sığır adenovirus tip-2 ve tip-3'e
karşı hiperimmun serumlarda, tip-l virusuna karşı antikor
saptan-madı. Sığır adenovirus tip-l'c karşı hiperimmun serumda, tip-2
viru-suna karşı nötralizan antikor bulunmadığı; buna karşılık tip-3'e karşı
ASUMAN TOKER
1/2350 olarak tesbit edildi. Sığır adenovirus tip-l'e kaqı hiperimmun
serumda, tip-3 virusuna kaqı nötralizan antikor bulunmadığı; buna
karşılık tip-2'ye karşı hiperimmun serumda tip-3 virusuna karşı
nöt-ralizan antikor titresi 1fllBO olarak saptandı.
Sığır adenovirus tip-I, tip-2 ve tip-3'e karşı hiperimmun tavşan
serumlarının komplement fikzasyon titreleri sırasıyla 1/2, i/2 ve 1/5
olarak bulundu.
Kamplement fikzasyon 'testi sığır adenovirus tip-2 ve tip-3'e kaqı
hiperimmun serumlar ilc tip-I virusu arasında ayrı ayrı
uygulandı-ğında, bu serumlarda adenovirusların ortak grup antijenine karşı 1/2
düzeyinde bir antikor saptandı. Sığır adenovirus tip-l ve tip-3'e kaqı
hiperimmun serumlar ile tip-2 virusu arasında uygulanan
komplc-ment fikzasyon testinde, tip-I'e karşı hiperimmun serumda
adenovi-rusların ortak grup antijenine karşı antikor titresi i/2 olarak ,tip-3'c
karşı hiperimmun serumda ise 1/5 olarak bulundu. Sığır adenovirus
tip-l ve tip-2'ye karşı hiperimmun serumlar ile tip-3 virusu arasında
yapılan komplement fikzasyon testinde ise, bu serumlarda
adenovi-rusların ortak grup antijenine karşı antikor titresi 1/2 olarak saptandı.
Single radial hemolizis testi sığır adenovirus tip-I ile sensibilize
edilmiş sığır eritrositi kullanılarak ve serumiar ön adsorbsiyona tabi
tutulmadan uygulandığında negatif tavşan serumu hariç, diğer
se-rumlar etrafında hemoliz halkası meydana geldi. Kontrolda da ayni
sonuç elde edildi. Serumlar sığır eritrositleri ile ön adsorbsiyona tabi
tutulduktan sonra tekrarlanan testte ve kontrolunda sadece
IBR-IPV'ye karşı hiperimmun serum etrafında hemoliz halkası meydana
geldi. Doku kültürüne karşı serum bu testte kullanılmadı (Tablo-I)
(Şekil-I).
Sığır adenovirus tip-I ile sensibilize edilmiş koyun eritrositi
kul-lanılarak ve serumlar ön adsorbsiyona tabi tutulmadan yapılan single
radial hemolizis testinde, negatif tavşan serumu hariç, diğer serumlar
etrafında hemoliz halkası oluştu. Kontrolda da ayni sonuç elde edildi.
Serumlar koyun eritrositleri ilc ön adsorbsiyona tabi tutulduktan sonra
tekrarlanan testte ve kontrolunda sadece IBR-IPV'ye karşı
hiperim-mun serum etrafında hemoliz halkası meydana geldi. Doku kültürüne
karşı serum testte kullanılmadı (Tablo-I).
Sığır adenavirus tip-I ile sensibilize edilmiş kobay eritrositi ve
ve ön adsorbsiyona tabi tutulmamış serumlar kullanılarak singlc
Tablo I. Single radial hemolizis testi sonuçları. Sensibilizas- Sensibilizasyonda Hiperimmun Hiperimmun
se-HemoIiz yonda kulIa- kullanılan virus serum rum (Eritrosit
nılan eritrosit ile ön adsorb-
Kont-türü siyona tabi tu- rol*
tulmuş) ---_._- --- --- --- -- ----Tip i + + --- ----Tip 2 + -- -- ----Sığır Sığır adenavirus Tip 3 T +
ı
crİtrositi ıip-ı --- ___ o --_.-,---i !BR-IPV + + --_._--- -- -- ----Doku kültürüne i karşı scruın + iı
--- --- ---i ı Negatif tavşan ! serumu - ---_._-- .-. ---Tip i - --- -- ----Tip 2 ---- --------- ----Sığır Sığır adenavirus Tip 3 - -i crİtrosİtİ tip-ı ---i IBR-IPV + +i
-- --- -- ---_•. -Negatif tavşan serumu - ----_•.--- --- --- ----Tip i - -___ o ----Tip 2 ----Kobay Sığır adenovİrus Tip 3 -
-eritrositi tip-ı IBR-IPV -
- ---Negatif tavşan serum u - - ----Tip i + + ----Tip 2+
+ -----Koyun Sığır adenovirus Tip 3 +. +
eritrositi tip-ı ----IBR-IPV -1- + --- ---Doku kültürüne karşı serum T, + -Negatif tavşan serumu
-
-Tip ı-
-Tip 2-
-Koyun Sığır adenavirus Tip 3 -
-eritrositi tip-ı --- ----!BR-IPV + + Kegatif tavşan serumu
-
-...;- Hemoliz pozitif - Hemoliz negatifTartışma ve Sonuç
etrafında hemoliz halkası oluşmadı. Doku kültürüne karşı serum
test-te kullanılmadı (Tablo- I).
Şekil ı. Sensibilizc sığır eritrositleri ilc yapılan single radial hemolizis testi. Serumlar sığır eritrositleriylc ön adsorbsiyona tabi tutulmuştur. (La tcchniquc Singlc radial hacmoly,is cffcctuc par les crythrocytes bovins sensiblcs. Les serums ont su bi unc pre-adsorption par Ics
crythrocytcs bovins).
ASUMAN TOKER
254
Sığır adenoviruslarının tip ayrımında nötralizasyon testinden
çok yararlanılmaktadır (20,29). Tanaka ve arkadaşları (29), sığır
adenovirus tip-I, tip-2 ve tip-3'e karşı hiperimmun serumlarda, araş-tırmamızda elde ettiğimiz şekilde, yüksek serum nötralizasyon değer-lerİ saptamışlardır.
Araştırmamızda sığır adenovirus tip-l'e karşı hiperimmun
se-rumda, tip-2 ve tip-3 viruslarına karşı nötralizan antikor saptamadık.
Bu sonuç diğer araştırıcılar (15,20,29) tarafından elde edilen
sonuç-larla uyum sağlamaktadır. Ancak, bu araştırıcıların (15,20,29),
aksi-ne sığır adenovirus tip-2 ve tip-3 virusları arasında serum
SIGIR ADENovİRUSLARINDA, . , 255
tavşanlardan elde edilen hiperimmun serumlarla mikro-nötralizasyon
testi yapılırken serumun yoğun olduğu gözlerde, serumdan ileri gelen
toksik etkinin gözönünde tutulması gerekmektedir.
Sığır adenovirus tip- i, tip-2 ve tip-3 viruslan arasında
komple-ment fikzasyon reaksiyonunda i /2 oranında pozitif çalışan ortak grup
antijeninin varlığını saptamış bulunuyoruz. Bu sonuç diğer
araştı-ncılar tarafından elde edilen sonuçlarla uygunluk göstermektedir
(8,20). Ancak sığır adenovirus ,tip-2 virusuna karşı hiperimmun
tavşan serumu, tip-3 virusu ile 1/5 titrede bir pozitif reaksiyon
ver-mektedir. Bu durum, sığır adenovirus tip-3 virusunun heterolog
antijen gücünün yüksek olması ile açıklanabileceği gibi tip-2 ve tip-3
arasında eriyebilir ortak komplement fikzasyon antijenlerinin daha
yüksek olmasından ileri gelebilir.
Single radial hemolizis testinde kullanılan hiperimmun serumlar
sığır ve koyun eritrositleriyle ön adsorbsiyona tabi tutulmadan
kulla-nıldığında testte ve kontrolunda hiperimmun serumlar etrafında
he-moliz halkası meydana gelmiştir. Ön adsorbsiyona tabi tutulmuş
hiperimmun serumlarla yapılan testlerde ise, gerek sensibilize
erit-rositler ve gerekse sensibilize edilmemiş eritrositler sadece IBR-IPV
hiperimmun serumu ilc hemoliz olmuştur. Adenovirus hiperimmun
serumlarında eritrositler ile yapılan ön adsorbsiyonda aspesifik
anti-korlar yanında, spesifik antikorların da kaybolduğu ve hiperimmun
se-rum içindeki spesifik hemolizin antikorlan az olduğundan sensibilize
eritrositler ilc yapılan reaksiyonda da negatif sonuç verdiği
görülmek-tedir. Ayni şekilde, Finci (I I) rhinovirus equi ilc yaptığı single radial
hemolizis testinde eritrositler ile yapılan ön adsorbsiyon esnasında
serumda bulunan spesifik antikorların kısmen de olsa kaybolduğunu
bildirmektcdir. IBR-JPV hiperimmun serumunun ön adsorbsiyondan
sonra dahi pozitif sonuç vermesi bu serum içindeki aspesifik
izohemag-lutininlerin yoğun olmasından ileri gelmektedir.
Single radial hemolizis testinde elde edilen sonuçlar
hiperim-rnun tavşan serumlarında sığır ve koyun eritrositlerine karşı aspesifik
hemolizin antikorunun bulunduğunu göstermektedir. Tavşanlar
vi-rusla enfekte doku kültürleriyle hiperimmunize edildiği için doku
kül-türlerinde bulunan hücrelere karşı serumda hemolizin antikoru az
da olsa meydana gelmektedir. Bu durumu açıklığa kavuşturmak için
bir grup tavşana da virus kapsamayan doku kültürü vererek elde
serumlann-256 ASUMAN TOKER
nda olduğu gibi komplement önünde sığır ve koyun eritrositlerini
eriten amboseptör antikorunun bulunduğunu saptadık. Bu durumun
antijen olarak kullanılan doku kültürü içerisinde bulunan hücre ve
serumdan ileri gelebileceği zannedilmektedir. Nitekim komplement
fikzasyonda kullanılan amboseptörün hazırlanması esnasında Ruge
(26), tav~anlara koyun ,eritrositleri dı~ında belirli süreler içinde koyun
serumu da ~ırınga etmektedir.
Kobay eritrositleriyle yapılan denemelerde sonucun menfi
ol-ması iki ~ekilde açıklanabilir. Birincisi kobay eritrositlerinin sığır
ade-noviruslarına kaqı affinitesi dü~ük olduğu için eritrositler sensibilize
edilememi~tir. İkincisi tav~anlarda hazırlanan adenovirus
hiperim-rnun serumlarının sensibilize kobay eritrositini komplement önünde
hemoliz edebilecek miktarda hemolizin antikoruna sahip olmadığı
kanısını vermi~tir. Bu durum sensibilize kobay eritrositleri ile
yapıla-cak single radial hemolizis testi için tav~anlarda hazırlanacak
hipe-rimmun serumların daha yoğun virus su~ları ile ya da hiperimmun
serumların tav~andan ba~ka tür hayvanlarda hazırlanması gerektiğini
ortaya oymu~tur.
Sonuç olarak, ara~tırmamızda mikro-nötralizasyon testinde elde
ettiğimiz sonuçlar bu testin sığır adenovirus tip-l 'in tip ayrımında
kullanılabileceği, ancak tip-2 ve tip-3'ün tip ayrımında güvenle
kulla-nıIamayacağı kanısını vermi~tir.
Komplement fikzasyon testinin sığır adenoviruslarının tip
ayn-mında kullanılamayacağı tekrarlanmı~tır. Single radial hemo!izis
testi ilc sığır adenoviruslarının tqhisi ve tip ayrımı için daha geni~
ara~tırmalar yapılması gerekmektedir.
Literatür
1- AIdasy, P., Csontos, L. and Bartha, A. (1964): Pııeumo-eııtaitis in calues caused by
adClloviruses. Acta VeLHuııg., 15: 167-175.
2- Bartha, A. and Csontos, L. (ı969): Isolatioıı of boviııe adolOvirus from /issııe culilltes of
eaif testicles. Acta Vet. HUııg., 19: 323-325.
3- Cole, A.M. (I 97°): The isolation of adenovirııses from calues wit/ı Imeumonia. Aust. VeLJ " 46:569-575.
4- Coria, M.F., McClurkin, A.W., Cutlip, R.C. and Richie, A.E. (1975): Isolation and
eharaeterization of bouine adellomrus type 5 associated wiıh "Weak Caif Syııdrome". Arch. Virol.,
47: 3°9-317.
5- Çetin, E.T., Gökoğlu, M. ve Badur, S. (1980): Kızamıkçık antikorların saptanmasıııda
SIGIR ADENOvİRUSLARINDA ... 257
6- Darbysbirc, J.H. (1966): Oneogenieity of booine adcnoDirus type 3 III !ıamster. Nalure,
21i:102.
7-- Darbysbire, J.M. (1968): Boviııe adetwvimses. J.A.V.M.A., 152: 786-794 ..
8-Darbysbire, J.H., Dawson, P.S., Lamont, P.H., Ostler, D.C. and Pereira, H.G.
(1965): A new adeııovirus serotype of bavine origin. J.Comp.Paıh., 75:327-:'33°.
9- Darbyshire, J.H., Berman, L.D., Chesterman, F.C. and Pereira, H.G. (1968):
Studies aiZ the oıuogenieity of boviııe adenaDirus type 3. Int. J.Canccr., 3: 546-557.
10- Eisa, M. (1972): IsolatiolZ of bo;;iııe adClIO"irustype i iıı the Sııdaıı. Bull.Epizoot.Dis.ACr., 21:411-416.
i i - Finci, E. (I 978): A pnssive Iıaemolysis in gel test for the deteetioıı of aııtibodies of rhiıwvirus
egııi. A.Ü. Vct.Fak.Oerg., 25: 720-73°.
12- Frey, H.P. und Liess, B. (I 97 1): VermehrUlıgskiııctik uııd Verwe;ıdbarkeit eiızer stark
.g-tofıatlıogeııen VD-lıID Virusstaııımcs für diagnostisehe UııtersudıUlıgen mit dcr
Mikrotiter-.Met-!ıade. Zb!.Vct.~1cd., 18: (i1-7I.
13- Inaba, Y., Tanaka, Y., Sato, K., lto, H., Omori, T. and Matumoto, M. (1968):
Bovine adeııo;;irus. II.A sProtype, Fukuroi, reeooeredfrom Japanese eattle. Japan.J. Microbio!.,
12: 219-229.
i4- Klein, M., Early, E. and Zellat, J. (I 959): IsolatiolZfrom eattle of avirus related to
!ııı-maıı adenavirus. Pror.Soc.Exp.Bio!. and Med., 102: 1-4.
i5- Klein, M., Zenat, J. and Michaelson, C. (I960): A new boviııe adeliavirus related to
!ıumaıı adenovirııs. Proc.Soc.Exp.Bio!. and :vfcd., 105: 34°-312.
16- Lehmkuhl, H.D., Smith, M.H. and Dierks, R.E. (1975): A bociııe adenavirus t;pe :3: Isolalioıı, c!ıaraelerizaıioıı and exf)erimmlnl iıifeeliolZ in eah'es. Arch.Viro!., 4.8: 39-46.
i7- Luton, P. (1973): Rapid ndCllOvirusty/)iııg by immunoeleetro.ı mieroseopy. J. Clin.Path., 26:
914-917.
18- Mayr, A., Bachmann, P.A., Bibrack, B. and Wittmann, G. (1977):
Virusreini-guıısı-erfahren mil gleiehzeiıiger Aııligeııanreic!lerUlıg. Virologische Arbeitsmethodcn Band
II Custav Fischer Vcrlag-Stuttgart. ii i-122.
IC)- Mayr, A., Bachmann, P.A., Bibrack, B. and Wittmann, G. (19/i): Passiıe
(indi-rekle) Ilamiigglııtinatioıı (PllA) Virologisdıc Arbeilsıııeı!ıodeıı Bnnd LI Cııstnv Fiseher
Verlag-Slııııgart, 30I.
20- Mohanty, S.B. (1C)71): ComparaliDe slııdy of bovine adeIlOl'irlıses. Am.j.Vct.Res., :12:
18C)9-1905.
21- Mohanty, S.B. and Lillie, M.G. (I ~J70): T)'f1e 2 boviııe adeııolJims as aız adventitioııs
coil-lamiilanı iıı fJrimary bavine embriyoııie kidııey eeU cultııres. App!.:Vlicrobio!., 19: 381-:182.
22- Myrup, A.C., Mohanty, S.B. and Hetrick, F.M. (1976): Isolation and c!ıaraelerizalioıı
of adcno-associated virusesfiom booine adeliavirus type i and 2. Am.J.Vet.Rec., 37: 9°7-910.
23- Norrby, E., Baı.tha, A. Baulanger, P., Dreizin, R.S., Gindsberg, H.S., Katter, S.S., Kawamura, H., Rowe, W.P., Russell, W.C., Schlesinger, W. and Wigand,
258 ASUMAN TOKER
24- Pereira, H.G. (1959): Adcnoviruscs.Brit.Mcd.BlIH., iS: 225-23°.
25- Pereira, H.G., Huebner, R.J., Ginsberg, H.S. and Var Der Keen,.1. (1963): .'i
short deseriptioıı of the adcnoviTIIs gronp. Virology, 20: 613-6:w.
26- Ruge, H. (1960): Eiıı Beitrf!! ZlIr GewilıU/mg voll hoehwertigem hiimolytisehel1 Aınbozeptor.
ZbLBakt., r. Orig. 177: 95.
27- Russell, S.M., Mc Cahon, D. and Beare, A.S.(ı 975): A siııgle radial haemo(YJis
tee-hnique for the measıırement of iıifluCIlza antibody. J.Gcn.ViroL, 27: 1-10.
28- Schild, G.C., Pereira, M.S. and Chakraverty, P. (I 975): Single radial hael1lolysis:
A ııew method for the assay ç( aııtihody to i,!(IIlCl!za haemaglııtiııiıı. AP/Jlieatioııs for diagııosis and
scroepidemiologie sıımnllmue of iııf/uenza. BuH.W.H.O., 52: 43-50.
29- Tanaka, Y., Inaba, Y., ıto, Y., Omori, T. and Matumato, M.(lg61l): Bnvine
ade-ıwvırııs. l. Reeovery of a serotype, Nagano, from Japanese eattle. Japan,.J. MicrobioL, 12:
77-95.
30- Yılmaz, S.(1962): Bandırma maiııos çiftliği ilc Tahirova 'liırk-Abııwı önıek çiftliklai
ko-ywılarında tesbit edilcıı virusi-abnrt vak'aları. Etlik Vct.Bak.Ensl.Dcrg., i: 460-.j.7o.
