Epi
l
epside
D
a
v
ranı
ş
ve
Kişilik
Bozuk;uğ
u
HAYAT GÖKÇE
Adakt Bakanlığı, Adli Tıp Kurumu Başkanlığı, Istanbul, Türkiye
BERil.
VIORAL AND PARSONALITY DlSORDERS IN EPILEPSY
Summııry
It is widely accepted that epileptic patients have a tendency to erime because of their behavioral and personality disorders. When the literature on this subject is reviewed, it is established that spccific behavioral and personality disorders in epilepsy are limited to temporallobe epilepsy ([LE) because of its localization.
During ictal aggression and crime in TLE, though rare, acts are stereotyped, simp]e, unsustained and not ~upported by eonsecutive series of purposeful movements. Contradictory opinions are proposed about interictal aggressive behavior. That most criminal epileptics have low intelligence and POOT socio-cconomic
status indicates the effects of the genetic and environmental factorso
When evaluating epilepsy from the medico-Iegal standpoint, it should be considered along with behovioral
and personality disorders other than epilepsy, and the genetic and envİronmental factors should be kept in mind.
Key words:
Epileplics - Behaviour -Personality disordersÖzet
Epileptiklerin davranış ve kişilik bozukluğu nedeniyle suç işlemeye eğilimli olduklan yaygın olan bir görüştür. Bu konuyu degişik yönleriyle ele alan araştırmalar incelendiğinde cpilepside spesifik davranış ve kişilik bozukluklannın, lokalizasyonu nedeniyle temporallob epilepsisine (TLE) sınırlı olduğu anlaşılmıştır.
TLE'de iktal otomatizm sırasındaki agresyon sonucu suç işlemenin çok nadir olduğu ve bu sırada organize, birbirini takibeden hareketlerle sürdürülebilen davranış kalıbının söz konusu olmadığı konusunda
görüş birliği vardır. !nteriktal dönemdeki agresif davranış konusunda ise çelişkili görüşler ileri sürülmektedir. Suç işleyen epilepıikIcr arasında zeka düzeyi ve sosyo-ekonomik seviyesi düşük olanların çoğunlukta olması, suçu işlemede genetik ve çevre faktörlerinin etkisini göstermektedir.
Epilersiyi mediko-Jcgal açıdan değerlendirirken epilepsi dışındaki davranış ve kişilik bozuklukları ile
birlikte ele almak ve suç işlemede epilepsi dışındaki faktörlerin etkisini de gÖl,önündc bulundurmak
gerekmektedir.
186
IL.
GÖKÇE
E
pile
p
sin
in
kısa,basi
t
ve
yine de
bütün
öze
l
liklerin
i
kapsayan bir
tanımınıyapmak
güçtür.
Değişikn
öbe
t
tiplerinin
olması,k
l
i
nik
özelli
klere dayana
n
bir
tanımlamayıgüçleştirmektedir.
Bu ne
d
enle,
b
irçok
nö
r
o!og
tarafından epilepsini
n fizyo
l
ojik
açıdan açıklanmasıt
erci
h
edi
lm
ekte ve Jac
k
son'u
n
"e
p
ilepsi, sinir hücrel
er
inin
a
ni
,
aşırı.anormal, elektriksel
deşarjıdır" tanımıg
ün
ümüz
d
e de
geçerliliğini korumaktadır.Epilepsilerin
b
ir
kısmında nedeninm
erkezi
si
ni
r sistemin
in
bir
hastalığıya da
metabolik
bir bozukluk olduğu
göste
rilebilmekte
ve bu gruba
sempt
omatik
ep
i
l
epsi
adıverilmektedir.
Bunun dışında
kalan
ve
nedeni
gösteriIemeyen epile
p
s
ile
r
ise
idio
pa
tik
epi
lepsi
adı altında toplanır.Sebebe
ya da
n
öbe
t
e yö
n
elik
tedavi
so
nucunda
kimi
kere
epilepsi tamamen
ortad
a
n
kaldırılabilirken, kim
i
kere
d
e tedav
i
ye
rağmen nöbetlerin tekran önlenememektedir. Budurumda
k
i
şi
ömür
boyu tedaviye
iy
i
ya
da
kötü cevap
v
ere
n
bir
hastalıkla yaşayacaktır.
B
u
nu
n
dışındat
oplumun
h
emen
h
emen
büt
ün kes
im
lerinde epilep
ti
kler
hakkındabir
önyargı
sözkonusud
ur.
Devamlıve
düze
n
l
i
ilaç
k
u
ll
a
n
ma
i
le günl
ü
k
h
aya
tta
bazıönlem
ve
kısıtlamalarau
yma
zorunluluğu,bunl
ar
a
rağmenn
erede
ve
ne
za
m
an or
ta
ya
çıkacağıbelli o
l
mayan nöbete
bir de
topl
u
mun
te
pk
isi
eklendiğinde,epilep
t
ik
l
erin özel bir
h
asta
grubun
u
oluşturduklarıgör
ül
ür.
Gerek
tıpçevreleri
gerekse
toplumun diğer
kesim
l
e
ri
tarafındanepilepsi
n
i
n
davranışve
kişilik değişikliklerineyol
açtığıkabul edilmektedir. Bu
yazıdasözkon
usu
değişikliklerin
ne derecede epilepsi
ile
ilişkili olduğu araştırılacakve epi
l
epsideki
davranışve
kişilik bozukluklarınınadli
tip
uygulamalarındaki yeri tartışılacaktır.EPİLEPSİDE DAVRANıŞ
VE
KİŞİLİK DEGİŞİKLİKLERİ
Epilepsi ilc
davranış bozukluklarının ilişkisiuzu
n
yıllardır araştırılıp tartışılmaktaolan
bir
konudur. Bur
a
da
hemen
şunube
lirt
mek
gerek
i
r k
i;
demans,
p
sikoz
ve
zeka
geriliğininepilepsi ile birlikte
olduğuduru
ml
ar bu
tartışmanın dışındadır. Davranış değişikliğininne
derecede
epilepsiye
özgü
olduğunuortaya
koymak
iç
i
n
yapılançok
sayıdaki araştırmasonucunda,
epilepside,
diğer bazıkronik
hastalıklarda olduğugi
bi
,
deprcsyon
baştaolmak
ü
zere
bir
takım psişik bozuklukların görüldüğükab
ul
edilmekted
i
r.
Bunda hem
hastalığınkron
i
k
seyirl
i
oluşu, hemçevrenin
tepkisi, hem de
kişininekonomik
ve sosyo-kül
tü
rel
düzeyi
rol
oynan1aktadır.B
un
un
dışındaepi
le
psinin
mer
kezi
sini
r
sisteminden kaynaklan
an
bir
hastalık oluşunun getirdiği bazı değişikliklersözkonusudur (l-4).
Sinir s
i
stem
i
nin
heyecan,
haz ve
acının yarattığıduygular gib
i
davranışfo
nk
siyon-ları başlıcaJimbik sistem
adıverilen
yapılarcayerine getir
i
li
r.
Limb
i
k
yapılarınt
am
ala-yönde
yapılanhayvan
deney
l
er
i
n
den elde
edilen so
n
uçlar
çelişkilio
lm
akta
bi
rl
i
k
t
e,
l
i
mbik
yapıların uyarılmasıya
da tahr
i
bi sonuc
u
,
davranışta uysallıktan şiddetekadar
değişen
beli
r
gi
n
değişikliklerin olduğukesindir.
H
ayvan
l
ar
da
amygdala'
nın uyarılmasısonucu
öfke ve korku olarak
yorumlanan
reaksiyonlarınortaya
çıktığıve
aynıt
ipt
e
reaksiyonların
ort
a
beyi
n
gri maddesin
i
n
uyarılmasıve septum
pellicidum'
un ta
hr
ibi ile
de
görüldüğü gösterilmiştir.A
m
eliyat
sırasında aynıbö
l
ge
n
i
n
uyarılmasıso
n
u
cu
şuuruaçık
olan
hastalarınkorku
tarif
ettikle
r
i
ve
ayrıca çiğneme,yutkunma,
yalanma,
mesa
n
e
kontraks
i
yon
u
, so
l
unum,
nabızve
kan
basıncındaar
t
ma gibi belirtiler
i
n
ortaya
çıktığısaptanmıştır.
Bilatera
l
amygdaloid çek
ir
dekle
r
i
n
ve
bunlarıö
r
te
n
h
ippok
am
pal
kortcksin
çıkarılması
ile
doğalkorku
duygusund
a
azalma,
kompüls
if
ora
l
a
kti
vite,
artmışve
ayırım
gözetmeye
n
seksüe
l
aktivite
gibi
davranış değişiklikleritar
if
edilmiştir.B
enze
r
klinik
bulgular
bilateral
tem
p
oral
lobektomi
vakalarındada
görülmüştür.Te
m
p
o
r
al
lobun
media
l
kısımlarınıtuta
n
, \i
m
bik siste
m
i
etkileyen
subak
u
t ve kr
o
nik
bazıvi
r
al
enscfalit
l
e
r
de
sıklıklapsikiyatri
k
hastalıkları düşündüreceknit
e
li
k
te
davranışdeğişiklikleri bildirilmiştir. Şizofreni,
depresyon,
m
ani
ve
n
öroz
tanısı konulmuş18
hastada,
daha
sonr
a
yapılaninceleme
l
er
sonun
da
,
limbi
k
yapılarıt
u
ta
n
neoplasmalar
saptandığını bildirmiştir
(6).
Bütün bu
h
ayvan deneyleri
ve klinik gözlemler,
l
imbik
sistemi
n
duygu ve
davranışlarla ilişkili olduğunu
ve bu
yapılarıetkileyen
hastalıklarda bazıduyg
u
ve
davranış değişikliklerinin görüldüğünü
ortaya
koymaktadır.Tem
p
oral
l
ob
ep
i
l
epsis
i
(TLE)
de bu
hastalıklardanbiridir. Ep
i
lepsidek
i
spesifik
davranış bozukluğuve
kişilikdeğişikliğinin
T
L
E'de
sınırlı olduğukabul
edil
m
ektedir.
TL
E'de görüle
n
davranışbozukluğu,
limbik
yapıların uyarılma eşiğindeki düşmeson
u
cu
artmışb
ir limbik
tepkinin or
t
aya
çıkmasıi
le
açıklanmaktadır.T
LE
ile
k
ontrol
grub
u
na v
i
züe
l
uyaranlar
uygulayıp alınan
verbal ve
otonomik
cevapları değerlendirenbi
r
çalışmadabu
ik
i gr
u
bun
verdiği
ve
r
bal
t
epkiler
arasında anlamlıbir
f
ark
olmadığıhalde,
T
LE'de o
t
onomik
tepkilerin daha
f
azla
olmasıbu
görüşüdestekle
m
ektedir (1,7,8).
TLE'DE
DAVRANıŞ
BOZUKLUGU
TLE'de ortaya
çıkan kişilikve
davranış bozukluklarıb
ir
sendrom
ola
r
ak e
le
alınmaktadır.
Dine
olan ilgide
artma, cinse
l
davranışlarda değişiklik, yapışkan konuşmave
davranış şekli, aşırıyazma
eğilimi, ayrıntılara düşkünlük, bağımlılık,fel
se
f
eye
ilgi
bu
davranış şeklininbelli
başlıözellikleridir. Bu
davranış şekli nöbet,
nöbet öncesi ve
sonrası
dönemlere ait
olmayıpnöbetler
arasındagörü
l
ü
r.
İnteriktalsendrom
diye
tanımlanan
bu
davranış bozukluğunun yanı sırabelli
başlıb
i
r neden
o
l
mada
n
görüle
n
öfke ve
şiddetn
öbetlerinin de TLE
ile
ilişkili olduğuil
eri sür
ül
mekted
ir
(7-9).
188 IL GÖKÇE
Sear
ve
F
ed
io
(1)
tarafından yapılanbir
araştırmadaTL
E,
nö
romüsk
üle
r
hastalıklarve
no
rmaller
d
en
oluşan3
grup, 18 karakter
özelliğie
s
as
alınarak karşıiaştmlmaktave
TLE'de
ki
davranış,duygu ve
düşünce değişikliklerininte
mpora
llobdaki
epi
lcptik
odağınspes
i
fik bir so
nu
cu
olduğube
l
i
rtil
me
ktedir
. Bu
çalışmada,aynca epilepük
odağın sağya
da sol
temporal
lo
bda
ye
r
almasının farklıetk
i
leri
olduğu, sağt
empo
ra
l
d
ek
i
epileptik
odağın
öfke, üzü
n
t
ü,
coşku, yapışkaniıkg
ib
i e
m
osyonel
davranışlarla,sol
tem
pora
l
deki
odağınise,
d
in
e ve
f
else
f
eye o
l
an
aşırıi
l
gi gib
i
e
nt
elle
ktü
el
fon
ks
i
yonla
rl
a
ilişkilideğişikliklere
yo
l
aç
tı
ğı
iler
i
sürülmek
t
ed
i
r. Öte ya
ndan,
nöbet
sık
lı
ğı
jle
d
a
v
ranış
bozukluğu arasındab
ir
ilişki bulunmadığı,f
akat
hastalığınınsü
resinin
ö
n
e
mli
bir faktör
olduğubi
ldir
il
m
ekte
v
e
bu
davranış bozukluklarınınor
taya
çıkmasıiçin
nöneı.lerin başlangıcındansonra
yıllargeçmes
i
gerektiği vurgulanmaktadı!(1).
Bu
görüşü paylaşmayanGes
chwind
(10)
,
Sea
r
ve
Fedio
(1)'
nun
T
LE' ilc
diğere
p
ile
p
si
tip
l
e
r
in
in
karşılaştırmamış olduğunu eleştirerekT
LE'dek
i
kişilikve
davranış değişiklikleriüzeri
nde
hastalığa karşıduygusal tepk
i
,
haslailğınkronik seyr
i
ve
kullanılan ilaçların
da etkili
olabileceğiniil
e
ri
sü
r
mekted
i
r.
Benzer bir
araştırmayı1
48
epileptik
i
lc kontrol
g
rub
u
na uygu
l
ay
a
n
Rod
in
ve
S
chmaltz
(9),
sağve so
l
tem
p
oral
odaklar
arasındaf
a
rk
olmadığıgi
bi
hastanın yaşı,nöb
e
t
in
başlangıç yaşı,n
ö
be
t
sıklığı,nöbet tipi
ve
hastalığınsü
r
esi
gibi
fakt
örleri
n
d
e
etkili
olmadığınıbi
l
d
i
rmektedirler. Buradan hareketle
E
mbik
s
i
stemde
ki
irri
tatif bir
lezyonun
bazıe
m
osyonel bozukluklara
ne
de
n
olduğunu,faka
t
bunun
s
pesifik
b
ir
kişilik yapısındançok
n
ormal
kişiliğin abartılması şeklinde değerlendirilmesi gerektiğini;sosya
l
, ekono
m
ik
v
e ente
ll
ekt
ü
e
l
proble
m
lerin b
u
emo
syone!
bozuklukları arttırdığınıil
er
i
sürme
k
ted
i
rler;
ayrıca, bazı araştırıcılarınb
asotemp
o
r
a
l
ve latera
l
temporalodakları karşılaştıran araştırmalarında saptadıkları,b
asot
e
m
pora
l
odağıolan
larda
ön
pl
a
nda h
iper-gra
fi
, pa
r
anoya, s
u
ç
işleme, coşku;s
o
l tempo
ra
l
oda
kta
sağagöre
agr
esy
on
,
d
eprcsyon
ve
coşkunundaha fazla
olduğu şeklindeki bulgularınınöne
m
i
ni
vurgulamışlardır.Ep
il
eps
i
yi ps
ik
iyatrik
hastalıklarve
karışıknöroloj
ik
hastalıklardan oluşan2
k
ontrol
grubu
ilc
karşılaştıranMungas
(
ll
),
b
u
gr
uplar
arasında davranış bozukluğu açısındanbeli
rg
in bir fark
bulunmadığını,bu
nedenle
T
LE'de
spesifik
bir
davranışsendrom
u
nda
n
söz
edilerneyeceğini ileri
sürmektedir.
T
L
E'y
i
diğerep
ilep
si
t
iple
ri
i
le
karşılaştıran çalışmalars
onu
cunda
da
değişik görüşleror
t
aya
ç
ı
kmaktadır.
Bir tar
af
t
an
'T
LE'
de primer
j
e
n
era
l
ize
epile
ps
i
ye göre
kaderci
l
ik,
bağımlılık,
felse
f
eye i
l
gi ve
paranoyanınbelirgin
şekildefaz
l
a
olduğu(
9
),
diğertaraft
an
ise TLE
i
lc
diğerep
ilepsiler
arasında anlamlıbir
fark
olmadığıb
ild
i
rilmekt
ed
ir
(1
2).
Rodin
ve
ark.
(13),
T
LE ve
diğerep
i
lepsi
tip
lerini kend
i
içle
ri
nde tek tipte ve
değişikti
pte nöbet görülen
2 gruba
ayırıpbu 4 grubu birbiri
ile
karşılaştırdıklannda, davranış bozukluğununbirden f
azl
a tipte nöbetle
r
i olan TLE'de sözkonusu
olduğus
on
uc
u
na
va
r
-mışlardır.T
L
E
ilc
p
sikoz
la
n
karşılaştıran çalışmalarda,his
t
eri, ps
i
kon
öro
z,
o
bse
si
f
-kom
pülsif
kişilik
gibi
bazıp
sikiyartrik
karakt
e
rl
erin
TL
E
'n
in
i
nt
er
i
k
tal
sem
pto
mlan
olduğu(1
4
)
,
Cı
aln
\;JC,"; r(ı, ,,:)l:t:,~k::d
~cınpcr:ı.l h'::ı .~;)jlcri:k
b::)'u:,ı'
,:y'wl:ı ;ı:;;\''':jÇ1<'ıohY'',')'1' g'j
i <'U'li n~ şbü~':1;ye lı:'o,:e:- :;;.~)!ol:.ö: cdı:l ;'J~; 6Ör'j;(:[j~<j !ı,:Cr:ı!r:ıckıcôr cı~:çoğut ki~i
tit
n:
d:ssJ:i:ı:i ~ r~:-ıcr:ı:::r. {:(~'1':
J~'c:c /~):-ı:ı:.ti!cn
;ı:;iY:i;:ı:: L>~c,<t( bllLlU:ı;:b;: ::ıra:;ındayer
,:Ir.ı att.:ı V~litcTJUn!e;U:::
~::~;:L:n/:uı:ı:;ı:ı'f::":oç
Jr :Jc
~)::b:,:yı: socr:ı.
cr:L:Y:I
çı!:;:ı:;:Obd
kiçi!i::
ya:<.::ı[,ı;:ı bi!ci;i:ı:ıckıcı,~i; ÜCI:I:H ~';::!:!:i::;: ı~~, va1cıta:-ı;wı%
33'ii:-ıdc di:.;~cs:a:i~' ~cn0n,,;;lC :,:s:b:{t~ıl::',:in:kd:i::;ci::,
{,:K,ı::ı::lz: j~: :,'/ cdilcli~igibi,
T~E'cc cı.::ygu:;;::I e;:ıl:ikrdc cıcr:ı::l::;çr:ıc :):j:Kkl,:(:1::,i~;:;::c:,:a:;~cı:I:1t C~: cgcıyu ~chcEted::n
:::tkil::;c
hqı g::~i~l:):Jcı:bi:
::.r.VUYCt
ıxbo''I,'GGL CdL~I(~~t"f;nL'ı",: aL,lt'l~c'k. TLE'oİ:ı c,,~,~içi".ve; çek ;::,:.içb
(~ı:y;.:::ı~a1 hı~~a"l~ı~<t=-:H:l' :;;,':,o6:>~y')">;
'\i
predi";ıCl;'an ')l:bğu !ezını e:UT'~"~l'J;r. Eri'e;J~iı'.~e·h, il'l'1;J0Ci ' \ ı;h"':
1 °,1" ,~,'''ı'(i« ycnrlll~r,ni :trb~:ı'1Cl ric;:~('t.t~,kr.l~ripi, ~~;ı.I'ki t~1;Y-~ ·~JirJy~ni~g'l'i
VÜF~~1tl?J.'·ea 0Irı f1ı l-~I.<=-,Ttjhi,':,':tl'k'cf'n'
ıhdr:> fYnclc,:ilw
i3('n:;ü
(icst~":),:;"n'~".tcriir cı7)
Sözı'
I':di!en
b'ıc''l'iranış değ'~ikliL;,'('r'içind,,: 1iddct ve
s'udırg'lpI'k iıc ~l'fl'l ~",~I\<;i'<
i)l~rne eğilimi
ki'l1l kere
'Hili
bazı t~lrtı~ınahfada
yol
açıığıiç'n
(lyne:ıel",
a'jTjl~'ncğerlcndiıilmc·acdırıiıı
yönde yapıları çal1'lmabw3tıir t.ı:ır?112'l
llFe'c
saıı'\rg~inı,:r",'
şiddet unsurlarının
ne oranda
göri.ıl(jl\,~ı" ('iğer tar?J~?pth
~u(; j~krpiS h~;I(·tr.,~epilepsinin ne dereceoc
rolü
olduğu ct?~urıım?k\.(1dır,ILE ikL.1J dönemdeki
salelırgan thvranışmmcteliilyon
ve; ,1q)(I'~;'flJS~'(~1'!;'I'q • ('a',,,iyr',rıolarak ortaya
çıktığı, pol'c'. sıra~ımıaorganize ve
'ınn~? yrırıcliıc ?'l'C'lrg<lrıhi:ıt, iıi;::hrzmn:ın
sözkopusu
oimariığı,ane?}"
nastal?rıp ıK\.?1 komlrzyrıp'ç:p(lC'y',/,;P F;i'rc'lF,l1fwJc
ısltndığınde
kendini koruma
şcl<Jındel'(raftwi
(')~ı,> "e' ~J'l'S"'r."', s,>lriJ':r,-ınC'Jvrzmr:1kl,g'
bbu!
edilmektedır. ~l)st-iı..:Jal korıtü'L~rın <;lr?81PQ;:U':; <;ald:'r~;'l'[lk ('~\ 1\;';1; (VU:;)lil~I",\f',~:lhıl'tır
(1/<;,1')).
ikUH
agr(',syr)nn
s,ıptam;ık ?IYi?cıyla gereı..:
sporU\!'
~err;y:,r~ prov(ıkc cri'!rr,iş ı"[:\I:;'O(,'[I
lLıc,ncn
çok
say)d;ı !ı:.ıst;lY')(;<ps'tYCln
hir
dizi
Qr:'şrırrı1;'.cıD,i!,tq)
i'grp,s/,)ı-ııı:ı'?)x
"",(1;(
C)1(lılt~lI,kesik
ke~il( v'~ ı d;ıl(j",:\(l<'o clan;~ I(ısa "iir.~h stcreıYİ.:ıi.: a:;rcsıf iırı.rc·J':IC'f1'·!'
!ıc,k, oıtııya ç:ıktığı ve 8':,'fTC'cSyorıJ ,ıiı (lJrırv.zu'İrı Qlcıuğu <;"rt:tp[r1I~ILr.(,,,,,,d
(iı,ıe. :vc1m,'}!(IQ1;'8
iHnıalmr!i\, VlJlTI1» wpırıcbki
rm ;lSfcsiC
qrU'cl(et'cr , 1''}''!rL '~'1e0!lcrı.J11f;k ISI<'CI:I~'~IOC (.rl;lV(iCIKIDn.:,adıf
HL(
.:ıS>1, ~'ÜrcWriikrncyr'f1 ntr)rınri7;n "IUt'iTlcı;) bldiipic[ı<'V,
·~,Uı:r\7l:ı:;l If,iüı mç>lttizı-;, biıbirı!ıi );JXıpc',d':)!
vesi.rdürü1c'c
"gre~YOI1ınl "Ö7Xr)I!lISI; oı~ıc.~ı::;ı;·z.~! ';',:ü~fısav'JıHllırıakıadır
(,C/
-22).
;:'Lf.'ı,in
imc,nkti'l!
dönClTıinuc::ki s'ııöug;.ııı o8Vranı~! :ı"~i,i,, ac""U(ıC'gnınıannıfl yaptıidan (:ciıtli ı;;ı!ljm:ııania,
llf:cickl >1?f<:SYO': 'JI:'c,':",:
;la'.ul':5ik
1~7-Lo
67
araslııda sap!aını~hırdır. Galı ;1I'aşıııKı!nI.. aı:;ıc,svti:"ı~, ,ı_ı;:,'
l,a":ıl;,k';:,t~~j ııIdıli!;UnLı i~(:;ri:-.iinn,,;';!cvkc;o_
biıbail<"
>'ırtlOnö1olojik
H[O;jıC':-'; { , ):ı:~:;nı',n
i' ,''.ı'J::ı190
H. GÔKÇEöfke nöbetleri gösteren
hiçbirinde
TLE olmadığını savunmu~lardır.
Rodin
(23),57 TLE
olgusunu kapsayan çalışmasında, hastalarının hiçbirinde agrcsyon olmadığım saptamış;
700
epilcptiği kapsayan bir başka ça1ışmas;nda ise, 34 vakada agresyon görüldüğünü,
ancak bu grupta TLE'ıün anlamlı
bir
faktör
olmadığını bildirmiştir. Bu konudaki bir başka görüşise,
TLE ilc
ilişkili davranış bozuklukları olmasına rağmen saldırgan,yıkıcı
ve
sosyopatİk davranışların doğrudanepilepsiyle
ilişkili olmadığı doğrultu·sundadır.
Bu
tür
davranışların düşükzeka düzeyli,juvenil davranış bozuklukları ve aile
problemleri olan erkeklerde
görüldüğüne
dikkat çekilerek,
spesifik olarak
epilepsinin
değil
temporallobda.ki bir hambiyerin neden
olduğujleri süriilmektedir
(18).
Suçlularda epilepsiyi
araştıran çalışmalardada birbiri ile çelişen sonuçlar hildirildiği
dikkati çekmektedir. Bazı araştırıcılar tarafından yapılan bir dizi incelemede, epilemİk
ve
epileptik
olmayan
tuıuklularda TLE insiclensleri arasında fark olmadığı, buna kar~l1ıktutuklu epileptiklerlc tutuklu olmayanlar arasında sosyal faktörler
açısından anlamlıfarklar bulunduğu saptanmış; cezaevlerinde epilepsi
insidensiniıı normal topluma göreyüksek
olmasına karşın, epilepsinin suçun işlenişinde roloynayanbir
faktör
olmadığıgörülmüştür
(23,24).
Bir
başka çalışmadaise,
islahevindeki çocuklar
arasında psikomotor epilepsiinsidensinin
%
lH.S
olduğu fakat bu grupt.a ayrıca büyük oranda ağır kafa travmasıve/veya perinatal problemlerin de
varolduğu seıptanmıştıf. Bunun yanısıra, psikomotorbulgu
ve semptomlarla, suçun ve saldırganlığın şiddeti arasında doğru
oranLL
olduğuda
belirtilmiş, TLE'İn
suçlu toplumlarda daha sık görüldüğü sonucuna varılmıştır
(25).
132
epileptik tutukluyu inceleyen bir
ara~tırınadaise,
yukarıdaki hulgularınaksine,
epilcptiklcrle kontrol
grubu arasında
suçun ağrrlığı ve
saldrrganlık açısından anlaınhbir
fark
olmadığı, buna karşılık%
2.4 olarak saptanan epilepsi
prcvalansınm aynı yaşgrubundaki erkek nüfusunun 4
katı olduğuortaya
çıkmıştJr(26).
1/.030 tutukluyu kapsayan
başka çalışmadaise epilepsi
prcva]ansı% 1.9
hulunmuştur (27).Her iki
araştırm:ıda da tutuklulard:ıepilepsi
prevalansınınyüksek
oluşu suçluların çıktığı
toplum kesiminin sosyo-ekonomik durumu ve
bu kesimde
epilepsiye neden olabilecek
kötü
perinatal bakım,
kafa travması. gihi faktörlerin daha sık
olmasıile
açıklanmaktadır(26,27),
Suçlularda yapılan elektroansefalografi
(EEG)
tctkiJderi sonucunda cinayet suçundan
tutuklu olanlarda 6-9 kere daha fazla elektrofizyolojik anomali
olduğu, bir başka ÇalıŞmada, yine cinayet suçlularında
%
25
oranında,mümllii olduğu
bildirilmektedir (28).
EPlSODİK
KONTROL BOZUKLU(;U SENDROMU
Mark
ve
ark.
(28)
tarafındeın"Epis()dir: Dyscontrol Syndrome"
adıverilen bir
davranışhozukluğu
sendromu tarif edilmiş, şiddet ve suçun bu sendromla ilişkili olduğu görilşü
benimsenmişticbirka~~
dakika ile birkaç saat
süren,
kontrol edilemeyen öfke ve
salclırganlık ataklarıile
k::ırakterizedir.
Burada göriilen fiziksel
şiddetgenellikle tekrnelerne, vurma,
ısırma, tırmalamagibi ilkel
özclliktedİr.Bu
öt1(C
nöbeti sonunda
kişiamnestik ve yorgundur,
saatler sonra intihar
girişiminegidecek kadar
ağırolabilen
pişmanlıkortaya
çıkar.Alkol, bu nöhetlerin
sıklıkve
şiddetiniarumr. Gençlik ve genç
erişkinlikdöneminde
ortaya
çıkar,genellikle 4, dekaddan sonra kaybolur, Sosyokültürel seviyesi
düşükerkeklerde
sıktır. Bazıvakalarda aile hikayesinin
olmasıgenelik
özelliğidüşündürmektedir.
Bu sendromun etyolojisinin
%
73'ünü
"At/en/ion Derici! Disorder",
TLE
ve
kafa
travmaları;geri
kalaıı kısımnıise
beyin tümiirü, serebrovaskLiler olay,
normal
basmçlıhidrosefali,
Huntington
koresi,
bazımetabolik
hastalıklarve
premcnstrüe] dönem
oluşturmaktadır.Bu
vakalarınEEG tetkikleri sonucu büyük bir
kıSIll.!
temporal loba lokalizc olan
%
57
oranındaanomali
saptanmıştır. Bazı çalışmalardabu sendromun XYY kromozom anomalisi ile
ilişkisi olduğu bildirilmi~üL Kısaca,"Episodie Dyscontrol Syndrome"
da
çevre
faktörünün ve
özellikle
aile
yapısınınönemli
roloynadığı,bunun
yanındagenctik defektle birlikte nörolojik bclirlcyicilcrin de
rolü
olduğu düşünülrrıcktcdir (lR23,24,29).ADLİ TIP AÇISli';DAN
EPİLEPsi
Buraya kadar
epilepsideki
davranışve
kişilik bozukluğuile suç
işleme eğilimini değişikyönleriyle
araştırıp tartı~anmakalelerden söz
edilmiştır. Görüldüğügibi bu
konuda kesin
bir görüş
ileri
sürmek mümkün
değildir.Epileptik
biri suç
İ.';ilcdiğindc,savunma
avukatının, hastalığıncdeniyle
sanığınccza
ehliyetinin lam
olmadığınıiddia etmt:si
sıklıklarastlanan bir durumdur. Ceza ehliyelini
kaldıran
psikozlann
yanısıra hazıbeyin
hastalıklarındaortaya
çıkan "ıemporaryinsanity
- cinneli muvakkete"
halinin
cezayıhafiflcten ya da
kaldıranbir durum olarak kabul
edilmesi bu yolu
açmaktadır.Bu
hastalıklariçinde
cn
çok konu cdikni
ise epilepsidir
(1R,2'330-33).
Epilepsiyi Adli
Tıp açısından değerlendirirkenüzerinde durulacak ilk konu, epilepsi
lanısını
koyarken dikkat edilmesi gereken
noktalardır.Epilepsinin kesin
L.'1nısı,tabii
ki
nöbeti
n görülmesi ilc konur.
Ancak,
hastadan nöbeli ik ilgili
ayrıntılıbilgi almak
ve
nöbetini izleyen
yakınlarındangözlediklerini
öğrenmek,klinik olarak epilepsi
tanısınıkoymakta
ve
bir
ölçüde
de
tıpini ayırdetmekte yardımcıolmaktadtc
Yukanda
görüldüğügibi spesifik
davranış bozukluklarının, saldırganlığınve öfke
nöbetlerinin
TLE
ilc
ilişkili olduğubirçok
araştırmasonucunda
gösterilmiştir;Bu
açıdan nÖb.:ı
tipinin de belirlenmesi önem
taşımaktadır.Konumuz epilepsi ve suç
ili~kisi olduğundan,
üzerinde
durulmasıgereken hir
başkanokta da
saldırgandavranışların
nöbetin bir
parçası
olup
olmadığını saptamaktır.
Çünkü,·
eğer
bir
epileptiğin
nöbet
sırasındasuç
işledi,ğiiddia ediliyorsa, o
şahsınsadece suçu
işlediğirıöbctle-ıili a:l'~:.ll.lrd:" 'b:ı :;Uh'h)\.)iV""r.t; ,):fıh~~l t,G[~krıh.;lt~U\ı. :{~ı~t.J rıi~b,"~~ .:;I[d,~lIIJ~A 3~1,l.lr .?6-\U (~~-:ı'-,rJ11~:t~1 h,-1_i,~i_1~;'~-,"lh7 ~,ÜU.ii~ '1,~_üLf,...t~eırJı; ~1~;i1"1 ş,~~~l\.h; Sa~(;lı'f~[ınlık ıS~)::tt.,"~·ı(;i~~eJl~~ ,i_~
~:(JzJc::ı~·ı1~,~.jL ~[.:t~}~ı:) ~J;r ;ltı.;~tArı:ı~ 1,iıtdıı rıÖb~d~jiı~~lc ıJlkfld;,ıl1ıa ;l~kr[y(.~~i \.)~dtl~Ll
:ıi;:;i,i;:,ı<-:~<tt:dj(
U:7,;',
,t\.yrH §<-:kk;(;
ki~;o,r, ,:ıik~;C('l'<'s'
t!ıiı,c,oıı,(,ki d,lvJ<ı'l'Ş,ik
iıgili ıı;,!:,; i-',lı;';';'\hf\lf ')Q<;'(J Vi""' Y'l"-'~Ii\iırı.Jr;, irtıİ'i('oilcIJ
jl(ıbcı:10lleid
>1:",nJı!,h (lli-'.rü~ ~.:('r~t:i'lf'i..l~r\Y.i~]. T2ljr~ k"Jyrjl'd~ l{~.ı\1 ,~\.:ıııpJv·_l, ~ırr;nk Tı{)'IIJ~}~/.1 ,q~!(1ır1h:ıqrıpJ.tqrl.p.-. ))qh,ı ~('rır~\:~T~ır,ü'.i(~?:r
,r-:'"lj,'
!Yı.f\?l(;~i~~ V~;y'1I"'("I"',(",'
nPi""i::r\~P'';/VtltCH",lr;:ri
i~c) ıY1~riık ('i](?irl~:ıı. n~"\l'cl~ t.i~Jın\?Y"1.''"i..,I""t.ıYıP,fıc/
v"C; "
...
1)1\...'-\c·,'1'"
*'~''''.l\ii s~ç't~trJ'(i"'.ti Y:ir~rl\ L"J i '\F';[j}".t ır,
H
't::i~;(, ~,::çı':cıl,: ı!;cr:ı;:ı(: :-::o!i.çi:ı:i:: ::ı:r kxı;,ı jJ EEC'rıİ:1e;ü::p:i
:(::rı:~;ır.ô~(:ju:ci::,
t~:; y;ı::v:
.:1.
f;.iU;J:c
r.,~:<r.! V~h.üJ
;ı~i;'(J0~ :uJfır.ômCCG
tu:bt,:s~ı:ıı,;r: :;~:'Ü a!ı:ıd:ğ; 'if:; U;r.ı:,1;L.'.':;
.'.,;J0!A.iy'-
r.ı:§~i;H~t:r~v':'k(.içU\:
h,ı:f.,u y(,kk~;lEEC'dc
:;~p~r.a;ı. c.n~);,.a:if::J~Ja""ı(~k \:}Jı,:f",~,S: ~~rıı~ı t;vrı(;uil~\ı ~Gr~G!"lh;k.t~uit. ~2~:llıi11 t-r,j;,e ıloiıl,:ıı :(-,r.l~111~iu V~ ı2:i-;t,;Ii\";f/
J<-f-I"-i[j
o;r
·A:d.;ll1~y.),M,ilii
vıJli~Lı,luka.
Sac;C'::~EEC'fC
~iaj:indır.kcr,ik,)"i
'..::tı'ı::-ı ;çü.nı iılı[ı11.:.sı
>Sel
c;çLi.~ihr.
tıht!.l.;ıo."l,dtr.1"!c.:~J.
3(1';'<)<>'J;ı;:;~,i)ô() ı'(.!.jı,ii l>ı.t.ç.okc.ı vı,l<aooa
i1:VIO,!,h
şc;.;:;ı.k
belinj,e,}
.ı;'"ıer.;,ccri(-"
!:lu
ıl.WI:--f'li1 S>l.ı\",CC "1'L:.-~ 'J<~ ~'nıı..-h O(;~C-'J"qr.l"":<ik"r'!Q)o..-
ılıj}.(ct :<1l3s.od,ıi\!:t(;,,:J(':,! v;--: ,>rı<: iş'('i''W', rı,u-ijr' tj~ 0:~~ :,,0pı1cn ve :.-:"ı,u{
c{I'!,,:p ')ir
lron'ı'İ';r, I~l'r*ü'r)ir"""lT
r1?h'
vıjrgl'l.'\PI'il.:eer,,:kir h,
p<;·iil';I1'f't
r,rni) ')";
i<;'f't"l'1r1?h
?rr,;;~~ron ')q~l'ca 'C-\('l'('[I',i-'-i";, ~f'i/Tı'nYh'll'i, ',1UYı'l'"I,'.?Tb
i'Yc'(
i'iırd'etl<;ri P:?fS'lr. H:~ı'ı"'ir('sy')'lve
'i,~h~,:'Cc[,"n rD~'Ys'Y('~1 01,")":1",v'.O
k',::Yıdi:ı" :,:v:.ı"1'1U ~:;I'Jll'c'e~i'r, O~g<:rı:ıe, arl~iC<':'crc'j'(
:ı:r'JT:r:i (:ı~:T ~;dcc ~l::ı:-ek::;~br1c s:i:-Cl:cbi~cr: ::ı;;re:;:'or:, ctJ:ı:a:i:~'1ta:ı:l: ~()nı!(:cr:ce a~·i:ı::d:r. ~:)~~:::t3v",
~:g:-c:'(YJ:ı;: :üı ;Dm~::::i:ü: o!:r.c.:,:de:
~at:r:<:n:-r.(:s: ;;cr:;~:cı:ör:emt
~:r :1ol:t..:ıdır. Bu :;;nıö::;r i~tn;ı.: i~Jcr.f,:1 ~n,t.'ı b;:" '::.;:-;::'. ct[y~:i y:ı!c:t;r_TLC
.ü ..
1~)Jd:(,r
1..f
.~"L J(jı..e.n. i.ı.!...: Lı~e..-:k~;
.. 1 Sı.,r.drul.1
..
dı
;,.1
~1.IJ1.. ıvp
1.11
JI..r,
::ı
•
..l~.l
d,J'.ı.:ı.ı.ş Jli,"ı.klı...ı".!d, ı,\,n ıl,üımı.;Gtü <{Lı,eJIjlkkaoJ;
çJ~kı.b;l
gGıü~l.iif. An.~dlOJ
,Jdvld,hŞ ~ç~~;iıl;fı :-'lıÇ i~;e.lıç,dc;ç;
c!L;5t
lliILl'i1i14v,,-
d.:ıil.ıh'BeM ve
{'ediıJ {;:,'IJlın;leıi slıIJÜ~.j gilı), TLF.'ıldd {.Dv"'~'!H:-', (,DYS'Ive
ı;i.şıj'1<:(~ ;).)/',ııld.ıkht'l'lı IC'l'ı.(ır~1)o;).hdd
qıj(,":pt.'k ıı{.ağ.;."['(es.f.!;
,,"f'uÇıI O\;'f>ık'kec"'(en<i.r'y.cO( vc
lıekp'l'i.(:.prjO(
(ııj'lgıo ~-<{}ğ yaıi't \~r):'
)cI1'pon'.J
10r;(~i'Y":f (1.1'1'15
l)'ırıN'UUl-i"
vi'er
,,(?(<ıli: K'ltı!'!"trnet(
h<:\T;:ı1ıhir
jl0ri'ş()'l'r
h'm1'ır.r!(lj'I'>;, ı(·j'1·Jt: ~!;ri;>,l,:;,pll"r) lI\l'.:~iı.;: ~'ftP;f'1'P CP;IT?ıl'i, ~'lh':1(<;iyij,>;ve
Hi'p0r<ü
'~_~zYi)!"ııJ!·lnrJ-:ı. rj'1.Ur:ırıı~ '"~~, JJJ1J~nl'i"("a ri~,ti~j~ıi~ (,lrl'1tppıl 6ö~t~rm1~ti~. V,1rj. IJı,,:aysr\~~'üiı--. 'Y2T'lr
,:::)'iep'Ü'h
('eğj l;ıyı:ı~k :"i~t~'11 Ix't0l'J;j';İuTS0rl'G'j'br
'ff' 'l,,;f'1('n,?('3 ~)";n;:er\:i::-
:i:rimT~ ~~~b~c>::ı:ı:ıJ cr~y:ı \11:r:1J~i l:c~cı:e"1:cz. !(j;i:ı:r: ~eH:c1 ki~i~i~('.·C
~):;i\:x:Ell:D::il::o;m:
ör:f:m!Jci:-üt: :(J:ıuÖ~k::i a~'~ş:l~'ı~1J(;ı:C:(; çf..E.~:;:t ;;cr.ny:a;-t;ı. ı~tn;1:c.s;
J j
clçi:l.:e
va!<J.
s.:çi:-r. i:ün
ıl;:' (:f:',ğ~~
L
..
~~}t':1,.a·\11 .... ~,'t...r
:t~·,t ...
~\ .i~.!in
~t4~H'~ (.r~,-)
:rJ.ldıı1LL~10( __
t:ıvık:s.na:):1:r.S ..
'iL~ be,~ 1..1,-.i,
~,)J~LyJ(I:,r,ı"Lııc:" ~):(:U~d ~d~); :ld"t~iJI_JeYUr;r,l.; vd~dl<h tUpldııüığında j"nı(hc, S~).l\i("IJl d:ııı"ti;'ı'. Çi~ni;:;! bu !.2ıSıfuhlıf. k:ı.':,,:ıl'ğ, ;~a~tılıeyc Yddlla)'l gcıe.k,iı'cc,:;'- n;tc;j\':kıP; sa:ı;p .kwcJ.:ıiL Ayn, ,,(;kild<~ c<;,:,c,,;rıddd (-;pd,~~)likkJ ııE' :-'C'A;;hD(~ v"k'l'a.-.)'f'1;ıktı61ı'.
Hi,
C9.k,1'1;i:i,j
s'ıc_: \~~ıı--:r'lt';!<iııi(), ('DU'1 kü\ıij((~l Vt; sı).,~o-d<:or'oo.i~ ya~).s. ij.ırı1ı;i r.)!dil-fn?f!t'!ı;
d(; brJduL
\~ıHJI_l~~H'! ~1iı(~~'ı~·tH ihc::;ı(~rı:ı--;]C(~~()) ~li~_:l'l c~,pdCı)li~~Jcd(, :.Gıj i,~lr:ıncı:-ı:~ (j~~tJtı: dcıv· PlJıı~ b0~nkll;~tı~ Vf-: ~1~;r(".:;};nl1 1<:r)P.tl:]fJT:d~,
..
ıiı'~,i~~~i~~ Jı:~",~:urnl/1c,ıı~lr tf\.~~:r·:ı:ıt.f:l k~.ft~1tt:/lr":I~I:~bJı;](p~, rpüc~)ti~ ('l!1.)Jy~ırı S"jr;'LıL~j.·1{' ~lt')!·rr-J~!!,~.~·{e ~lj ~ıçtcr.~)p !\.,·:l;Şl:~ı::~1J.'I~T"il~IL1~ı 0:rı~8~!
ıti:~.J(?i.t. ç~"::lI.JYıt.::.\!ctjt.r.
(,li'I'k'ü,
C'v..,~?t~ ... \!':.'1(~ı..~y,,-=,tr.'1?J'l
~:('r";Y.t1ı1"·\.:/;P,E \j'i·' .... 'İ"l.f(: c"l\.: ·~C':'J.Yii:i ki;i'.~"'r~J' {:\Jı~-rı\l~ b~r 1)?j1i;ıvıflr'ıic Ij'-i~!raYl~,; V~ iİ;H!k ')o.~,ı'kl'_·i,~ı'": C~I,ii'LGt' t;~.hl"',"~i' ı)rh;llJ~lJ:-. ~'L\ltJia:-(la no.rrı:d!c:c
g'h:' :::i:Jh:
~·~:,<~Z ::t;~(J:)~'i3:'cb~i~. aın:-ı:<iHÇCı':ıııvi0::i, kı:n:ıt;ı~ :b"r;cq:ıtey:r:ôck:
fod:s:ı:cc büD:klı.:i~ı:n:o ı:e:l::o ;l~CLiç)( b<:ı':ı~ı::ı:ı:on,),:,:
çJL:ııı:I~L:r. Ylıın:ôCl
l:arCf:elfe,
Jcybdc,:i
forıö:i~'c': bC'J:II~(:ı;~ıcl:ı) !ı::::-ı: c:;i:ı:;ı::;iy:; l!:,:-ı:(!e
kricı:na!d;:\TJr.q:::
;ıc(~cn r,!Jt~l:('~'(;~i (:ı(~ür.ı:ıcci:i;::-s~J~'(~[:a lı:;:~ca S~]Ç i~!~~n~:,T~ }'~1lknıL.f~!
k,l:1...!( f..,c:i:r"l
Lı, :.:.~,::!:ı.:~ :rr~ArJı~~rJ.~:cl')' }y;<;I.)~..:.~<,r:k~i:;i:İ/.~cn st~z f.,dji~~:(;h.t~L :J~\ki..h1dtJ~r ~ıg{ı:)~r, :Ka"~;i(;L :~r,t~s\).;).:,J~ \rıll.<~'~J:; r..lk3,jTJ1.l·ı~~ 'rf, (;CiH3~~iL kj~ıiCf
Olara;':
t.aııımldım(3-1", Dii:c:;;-d,t
"'Gi;r;,('",;":
Oh..!.3a:,
vıı ~)/cl;:~;(',r 'C'J'~'I,'~n iı1ı0r~ktai
C~J. \t fdU1Ş ÖLC)1; klc.)
iı ıı.; tV~!'12.CI11 ~k.ıı;~{~:(,'!;
IJ
i~0[1
t~I<Jc! ~lt d;..ı.-v ~i..11:ı ~)Li: !:ıon~\Ofl(!ı1~tılLıgı~!lll ~rlhtıııc·,nd;.Fi \tC~, 1)I(H(;~IO
d!cs"fi
~J;~.o~::-.rıl)k dı1yôuçıı 1,zJld(~ ıj~:~:,)ı;~t;:ı:-ı~ı tıöyı(~ daVraı1lnadıt!kc1nusul\(I,1
g(j/kınlt·, biiuiri';'H~:<,;dir:,:,,1\(:
1:~hJcr. lıi~ Ç~);:"~;ı:;~icpilc:;riiç
olcüığL'için
'-,11'1(\1 dCğ~rl~l1C'irırı~Jrtr;n::c, c:)il,~pSi ıjı~\rci,ıkı rhvfur;ı:;',/';:
k:ji!ı!: hOZ 'j"(lL'kl,>p 'l~ 'yrıi,,'Cele alm,'k
ci"1'1l'l'~Tl' r)ıu,",<lr"';'ll'h;'F
TO!lILI\nda,
erilc:)[İ~ıerin {\~~:r~:it''/(',
rı~{ ('lI'-çcv'ı'... yc
·~E'frlrv,; ...
\.\tJ'.1(.:.ır.(\~ 7~1.iÜ"\i· ,\I(tl;~L' y('\nu")ıınc,-' :ri\7yıq0r~I~1t') b/~"i l'Ztjlôr~~J:: ~1.1 ~)I~';t ~'~t'\"\~:....:lıtnhi'"
!jt'i>,1Ci-;1VV'lhi".
ILLI n~3ıtc'.ilı·epilq'i'(i cr
~'e~(:ci~Cli'le
:lerc(b~I~E' ~:o(b~nt ~:i~:i~r :):"b:\:~ ~cl:j:j~b:-(~i:-, Ec;~('):Ük~(')' mcdco~J(~,ı;di:Ç1Cc::n
:lcğcr~e:ıd:r~r::cı: bı.: :)O~'D6ı:i:ıo :ı:::;:k \::ıtıc:y:ı i::CG 2ö~lcı"i\:I:d\:;:I'."'(~JU:ür
Bu ça'ı~\na~ i gı..:..I"~kk~p l'r'Il'.:t"lrl.l,., ban:..t yZ:ı"1 \,eıpn "Jt:., y,'lı j1l""iır.:ı CdJ'i \~"'.)'u~ jI-t'?j
i.
Jr. I\lf·j1ır /..t,lıh,;'IC' , ~<'c ıeı;{t...:;Vk{~rederim,
Cea;. :::,~.1, ;:"dıo,
p,
(1977) i;'c:,. ,"·<~rc;.;q 4:ı~·..\CI.2 Bagle;"
C.(1972) Epilepsia,
B,
~3.i5
3 l~,,'d'n, E,:\, (1'l'l2) i':pilepsiı!, t\ P-ı
1:<1
4 '.;ehUfer, R,F.., r>~b\,;iaıı, h.:.1, (ı:li,ılj ,.ıICrl.
:\c,,'oi,
..!il ,10G7·lO/:;.,5 l,bcl'l,
E.
(:"78) ri"yoloji
(Guy.r..,',1_r. t,:ıci;r.;e) 1., :'~<;ı.. ::.
ı:il... :~,
DeKn •.
'.::IJ;;:,<.
/\.1:.:1,;' __6 P'"'ıC\ı-, lll.,
Tur;l'e:,
CU. (,078) Pcil'l"icnlFcu,-cio;;;" ],,-\
c,'"
f), Sg~:9, r;-,h:'" ıl,,','''-';'';'}'rp:,~, ~,cw Yor!c,
-;
Dt.:;\~r.~ky~ ,,1'1 B~ar~D. (19R .. 1)
rırrt.J.
?\)'t,hir,l; ~), l.11) 6Sı-.s~;6.f Duır. ı:. Sc:hcnk,