• Sonuç bulunamadı

parlak bir disk ve onu çevreleyen so- luk ışıklı bir haleden oluşuyor.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "parlak bir disk ve onu çevreleyen so- luk ışıklı bir haleden oluşuyor."

Copied!
1
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

10

Bilim ve Teknik

Cüce yıldızların sıcak ve parlak devlere üstün geldiği bir gökada bi- lim adamlarını düşündürüyor. Draco takımyıldızında, Dünya’ya 40 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan sarmal gö- kada, Samanyolu’nda olduğu gibi

parlak bir disk ve onu çevreleyen so- luk ışıklı bir haleden oluşuyor.

Hubble Uzay Teleskopu’nu hale üzerine çeviren Gökbilimciler, (mavi O ve B tayf sınıfından) yüzlerce dev yıldız görmeyi beklerken, bunlardan

sadece bir tane yakalayabildiler. Kali- forniya Üniversitesi (Berkeley) gök- bilimcilerinden James Graham, hale- de bulunan bir şeyin, büyük bir olası- lıkla "karanlık madde"nin, büyük kütleli yıldızların oluşumunu engel- lediği görüşünde. Bu ise alışılmış gökbilim çerçevesinin zorlanması an- lamına geliyor. Karanlık madde göka- daların ve Evren’in kütlesinin çok büyük bir bölümünü oluşturduğuna inanılan, ancak ışımadığı için görüne- meyen maddeye verilen ad. Bu mad- denin neden oluştuğuysa tartışmalı.

Kimi bilim adamları bu kütlenin sön- müş yıldızlar, yıldız haline gelemeye- cek kadar küçük gaz küreleri, hatta irili ufaklı kara delikler ve etkinliğini yitirmiş nötron yıldızlarından oluştu- ğunu düşünüyor. Kimi ise, karanlık maddenin henüz tanımadığımız "eg- zotik" atom altı parçacıklardan oluş- tuğu inancında.

New Scientist, 9 Ocak 1999

Devlerin Gezinemediği Yer

Garip bir uzay gemişi düşünün:

itkisini dönen bir roket motoründen alıyor ve yere helikopter gibi iniyor.

Mart’ta bir Amerikan firması, Roton adı verilen bu heli-roketin prototip- lerini denemeye başlayacak. Bu pro- totipe atmosferik test aracı (ATV) adı verildi. Denemelerde aracın kendine özgü yere inme sistemi kontrol edilecek. Roton’un inişini yavaşlatmak üzere, herbiri 7m uzun- luğunda dört helikopter pervane ka - nadı var. Eğer denemeler başarılı ge- çerse, ilk Roton gelecek yıl yörünge- ye oturtulacak. Heli-roket uzaya uy- du yerleştirme masraflarını da hayli azaltacak. Heli-roketin gizi acayip biçiminde saklı. Koni biçimi gövde- si, aluminyum yerine hafif grafit kompozit maddesinden yapılmış.

Heli-rokette klasik roket motorları- na yakıt veren ağır türbo-pompalar da yok; çünkü motorün kendisi dö- n ü y o r. Heli-roketin tekrar tekrar kullanılabilmesini sağlamak üzere , Roton vınlayan pervane kanatlarının altında yere yumuşak iniş yapıyor.

Gelecek yıl, AT V, Mojave’da (Kaliforniya) pervane kanatlarını ve yere inme sistemini kontrol etmek

üzere insanlı 10 uçuş yapacak. De- neme aracı olan ATV’de yörüngeye o t u rmayı sağlayacak dönen ro k e t motorları yok; fakat buna rağmen, rotorlarındaki küçük jet motorları sa- yesinde havalanabilecek (re s i m ) . Gerçek heli-rokette bu küçük jet motorları inişten hemen önce çalıştı- rılarak aracın inişte zarar görmesini önleyecek. Testler sırasında küçük jet motorları

ATV’yi hava- l a n d ı r a c a k-

tır. Her roket motoru 157.5 kg’lık it- ki sağlayınca ve pervane kanatları yeterince hızlı dönünce foton fırlat- ma rampasından bir helikopter gibi havalanacak Roket motorları 5-10 dakika çalıştırılacak. Daha sonra ATV 2000 m’ye yükselecek ve inişe geçecek. İnişte roket motorları ka- patılacak, pervane kanatları hava akımıyla dönmeye devam edecek ve sağladığı kaldır- ma kuvvetiyle inişi yavaşlata- cak. Yere yakla- şırken pilot rotor kanatlarının açı- sını ayarlayarak kaldırışı maksi- muma çıkarıp inişi saniyede 1m hıza düşürür. Per- vane kanatlarının ucundaki jet mo- torları bu sırada çalışıp Roton’un inişten bir kaç saniye önce süzülme- sini sağlar.

Gelecek 18 ayda Rotary Rocket firması 3 Roton, eğitim için enerjisi olmayan bir model ve 2000 yılında yörüngeye oturtmak üzere iki tam uzay heli-roketi yapacak.

NewScientist, 30 Ocak 1999

Roton: Yeni Helikopter Roket

Pervane roketi

Referanslar

Benzer Belgeler

1 31 Temmuz 2020 Cuma TEKNOFEST 2020 ROKET YARIŞMASI ATIŞA HAZIRLIK RAPORU (AHR)...

İstisnai Durum: Burunun roketten ayrı bir şekilde bağımsız olarak indirilmesi halinde (burun ve roketin geri kalanı paraşüt ayrılması sonrası birbirine bağlı değilse) sadece

Sıkıştırılmanın ayrılma aşamasına kadar değişmemesi için ayrılacak olan sistemi servo motor yardımı ile tutan kapakçıklar yerleştirilecektir.(görsel 3’te servo

takılacak.Dc motoru besleyecek güç ve elektronik aksanlar takıldıktan sonra bir üstünde elektronik devre kutusu bulunacak.Bu bölgede ayrılam kilit mekanizması ve

18 31 Temmuz 2020 Cuma TEKNOFEST 2020 ROKET YARIŞMASI ATIŞA HAZIRLIK RAPORU (AHR).. Aviyonik Sistem – Detay.. Aviyonik sistemimiz 3 adet uçuş bilgisayarından oluşmaktadır: Ana

• Beyzanur Kalaycı: Faydalı yük aviyonik montajı ve atış sonrası parçaların GPS ile bulunması Aviyonik Sistem Montaj ve Aktifleştirme. • Berfin Kolcu: Kurtarma

Kurtarma sisteminde; shoulderdaki L profile vurarak burun konisinin ayrılma işlemini gerçekleştirecek olan ve couplerdaki L profile vurarak motor gövdesi- ana gövde

Şekil 18’ de görülen burun konisinin uç kısmında ki mapadan sürüklenme paraşütüne oradan da Şekil 14’ de gösterilen faydalı yükün boşluklu olan kısmından giden şok