ıı * « s nif ii i«t jk << aN a (!» ıa «ıx p sı ıı a* * *a ı
r uen! İstanbul
YAYI NI
10 OCAK 1920 C.tesî No: 206
GAZETESİ
H A Z IR L A Y A N
Ö M ER SAM İ C O Ş A R
Türkiye’y i parçalamak isteyenlere
karşı Ankara’da tedbirler alındı
MUSTIlFn KEMBİTÜT
GİZLİ THBRRÜZ EMRİ
İtilâf Devletleri ile Yunanistanın harekete geçmeleri
halinde bütün kolordular « Umum Anadolu
Kumandanı » Mustafa Kemal'e bağlanacak,
demiryolları silâh depoları ele geçirilecek, Yunana
karşı taarruza geçilecek.
İ
Padişah
İ Meclisin
I açılmasına
1 mani oluyor
jj Başbakan Ali Rıza Paşa 5 önceki perşembe akşamı 3a-2 ray’a giderek Padişah Va- £ hldettln tarafından kabul 2 edilmiş vs bir defa daha ■ meclisin 12 ocak günü açıl- - ması İçin İrade talep
eyle-miştir.
Öğrendiğim’.?» göre, Pa- dlşah dün akşam da bu İra deyi yermekten kaçınmış, birkaç glln düşüneceğini söy- lemekle İktifa eylemiştir.
Meclisin aç.lışı İçin bastı rılmış olan dâretlyeler bu sebeple dün de gönderileme
mlştlr.
Milletvekillerinin Ankara' da toplanmakta olduklarına dair ortalıkta dolaşmakta olan haberlerin Saray'daki toplantıda konuşulup ko nuşulmadığı öğrenilememlş- tlr.
Fakat Harbiye Bakanı Ce mâl Paşa (BOSPOR) gazete sinin bir muhabirinin bu hususta suallerini cevaplan dırırken, milletvekillerinin Ankara’da toplanmakta ol duklarını "alamamıştır. Bu nun üzerine (B03F0R) un muhabiri, Başyaver Salih Bey’ln ne sebeple Ankara’ ya gönderildiğini sormuş, Ce mal Paşa de bunun siya si bir sebepten gelmediğini söylemiştir.
Harbiye Fakımı, meclisin kat’J olarak pazartesi günü açılacağını da sözlerine ek lemiştir’
YENİ BİR PROJE Diğer taraftan (AKŞAM) gazetesi, Ail Hıza Paşa Hü kümetinin şark vilâyetlerine diğer vilâyetlerin İdare usu lünden hariç bazı imtiyaz lar vermek suı etiyle (Tevsii mezuniyet) esaslarına da yanan yeni proje tanzimi İle meşgul bulunduğunu bildir mektedir.
Bu proje tamamlanır ta mamlanmaz, ttilâf Devlet lerinin şehrimizde yüksek komiserlerine verilecektir. Hü kümet. daha ıvvel de (Ad li İslâhatlla i’ rlll ve Adll- yemlzt yabancı müfettişlerin kontrolüne terkiden bir pro je hazırlamış ve bunu ge çenlerde İtilâf Devletlerine sunarak Paris konferansına verilmesini inler eylemişti
2 ■ ■ ■ ■ : ■ s ■ : ■ s ■ ■ ■ ■ s ■ ■ ■ : ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ m m m ■ ANKARA .— İtilâf Devletlerinin Türk ülkesinj parçalayacak bir ba- ng andlaşmasını zorla tatbik ettirmek istemeleri ve Yuna nistan'ın, Barış Konferasııun kararı ne olursa olsun A y dın vilâyetini ilhaka kalkış ması halinde Teşkilâtı Mil lîye bölgesindeki bütün mil lî ve nizamî kuvvetlerin taar ruza geçmeleri kararlaştırıl mıştır.
Bundan ongün önce> Yu nanlıların İzmir’i resmî veya gayri resmî şekilde ilhaka ha zırlandıklarına dair haberle rin alınması üzerine Musta fa Kemal Paşa gizli bir emir vermiş ve bu vaziyelte 12 in çi ve 14 üncü kolorduların İstanbul Hükümeti ile alâka larını keserek «Millî Kuv vet» haline gelin Kuvayı Mil lîye’ye katılmalarını ve Y u- nan’a karşı toplu taarruza ge çilmesini büdirmişti.
Dün Mustafa Kemal Paşa bu taarruz plânım çok daha genişletmiş ve bütün kolor duların ne şekilde hareket e - deceklerine dair etraflı tali mat yollamıştır.
Yeni plâna göre, Aydın cephesi iki grupa taksim edil mekte ve bunlardan birinin başında Miralay Refet Bey getirilmektedir. Her iki grubu umum Anadolu kumandam na miyle Mustafa Paşa idare ede cek ve Genelkurmay Başkan lığını da Ali Fuat Paşa de ruhte edecektir"’ Umum Ana dolu kumandanlığı karargâhı Afyon’da buhıraeaktır. On- ikinci, Ondördihuü, Yirminci Kolordu Kumandanları ve Cenûp Grubu Kumandam doğrudan doğruya Mustafa Kemal Paşa'ya ve Üçüncü, Onüçüncü, Onbeşine; Kolordu lar kıdemli olmak itibariyle Kâzım Karabekir Paşa’ya ve Kâzım Karabekir Paşa da Mus tafa Paşa’ya merbut buluna caktır.
NEDEN H AZIRLANDI? İtilâf Devletei’i'nin veya Yu nanistan’m harekete geçmeleri anında tatbik edüeoek olan bu taarruz plânının ne sebep le hazırlandığını d. Mustafa Kemal Paşa şu şekilde izah etmektedir:
«Sivas Kongresi nde bu gi bi ahvalde hukuk ve mukad desatımızın bütün varlığımızla müdafaasına karar verilmiş tir. Halbuki av gibj karar ların tatbikinden evvel ka rarlaştırılmış bir plân mev cut olmadığı halde keyfî ve alelacele icra edilecek hare katın muvaffakiyetli olamıya- cağı göz önüne alınarak ve birçok ihtisas sahibi kimse
lerin de fikirleri üe bu plân hazırlanmıştır.»
Mustafa Kemal Paşa, plâ nın «fevkâlade mahrem» tu tulmasını ve ancak kendisin den gelecek emirle tatbik mev kiine konmasını bilhassa is temektedir.
YABANCI KUVVETLER Mustafa Kemal Paşa’nın ver diği emirler şu noktalarda top lanmaktadır:
1. — Bütün korordular se ferberliklerini ikmâl edecek lerdir.
2. — Emir alır almaz millî kuvvetle İzmit, Afyon, Kon ya ve Niğde cephane ve es- liha depolarını ele geçirecek lerdir. Bilhassa Pirinci Tü men Kumandam- İzmit Piya de cephaneliğine baskın ya parak içindekileri İzmit, Ada pazarı araşma münasip bir yere nakletmeyi en mukaddes bir vazife telâkki edecektir.
3. — Bütün demiryolları mil lî kuvvetlerin kontrolü altı na derhal alınacaktır. Demir yollan güzergâhında bulunan yabancı kuvvetler »ilâhdan tec rit edilecektir.
Bu hususta Mustafa K e mal Paşa’nın emrinde aynen şöyle denilmektedir:
« — Eskişehir, Afyonkarahi- sar’ı, Konya, civarındaki ec nebi kuvvetlerine karşı iki mislj kuvvet toplayarak Ha- rekat-ı - Millîye'nin başladığı, Hareket-ı Millîye’nin hiçbir devlete husumet göstermek emelinde olmayıp zulmen hayatına kastedilen OsmanU milletinin istiklâl ve kurtulu şu için bizzat milletin mu kadderatına hâkim olacağı bil dirilecektir. Binaenaleyh Tür kiye’de bulunan bütün vesa- it-i nakliye ve şimendifer, es liha, cephane depolarına ve
her nev’î malzeme ve savaş ihtiyaçlarına sahip olmaları na azmettikler; duyurulacak tır. Ve işgalleri aîtmda bu lundurdukları şimendifer hat tı, esliha ve mühimmat de polarını derhal terk etmedik ler) takdirde Harekat-ı MU l’ye’nin süâhla mukabele ede ceği ve binaenaleyh vakit kaybetmeyip bunlarm teslimi ve memleket içinde bulunan yabancı kuvvetlerin sUâhları- nı ve cephanelerini mahallî kumandanlıklara teslim ve
bulundukları mahf İlerde ta- mamiyle tarafsız kalmaları ve haklarında her nev’î dostane muamelede kusur edümiyece- ği tebliğ edüecek ve bu hu susta büyük azim gösterilecek tir.»
RUMEL’DE
Mustafa Kemal Paşa.
Ru-Dün Ankara’dan bütün kolordulara gizli bir taarruz emri yollayan Muştala Kemal Paşa
meli'dek; kolordulardan da- «Hiç olmazsa Bulgurların ta rafsızlığının kazsnılmasornı ay m şekilde seferberlik yapıl masını istemekte ve şu emir leri vermektedir:
— Rumeli’deki kolordular, Batı Trakya’dan Doğu Trak ya’ya herhangi jir Yunan ha reketine mâni olacaklardır. Ayrıca, Yunanlıların Selânik bölgesinde yığılmış olan kuv vetlerinin Aydın vilâyetine nak ledilmelerin) önleyici teşeb büslerde bulunacaktır. İstan bul’da Türk ahaliye karşı te cavüzler karşısında da mü dahalede bulunacaktır,
TOROS TÜNELLERİ
Mustafa Kemal . Paşa,. Samsun bölgesinde Pontos faaliyetine kar sı ve güney’de <îe‘ Fransızların İş gal sabalarını genişletmeleri ihti maline karşı ne ğlbl tedbirler alın ması lâzım geldiğini bildirmekte ve bu arada Fransız İleri hare
ketini durdurmak İçin Toroa tü nellerinin havaya uçıırılmaya h a zır duruma getirilirlerini istemek tedir.
Kolordu kumandanlarına gönde rilen gizli taarruz plânında, şu husus da bilhassa belirtilmiştir;
“ Bu plân hiçbir vakit Anado lu’nun istiklâliyeti mânâsına a- lmmıyaeaktır. TuranlIların resmî veya gayri resmî Aydın vilâyeti nin ilhakını İlân etmeleri veya hut İtilâf Devleterinin, Sivas Mil lî Kongresi’ nln çizmiş olduğu hudut dahindeki anavatanı yıkın tıya uğratacak ıernang) bir tekli fi tebliğleri halinde Hilâfet ve Saltanat makamı ve merkez hükü met ve Millî Meclis hiçbir teşebbüs veya hareketle bu teh'ikelere karşı bir tedbir alacak vaziyette bulu n madıkları takdirde veyahut yapı lacak her nev’l Darışçı teşebbüsler faydalı bir netice ve-mez ise, sırt son bir tedbir olm..k üzere işbu plân tertip edilmiş ve mamafih hükümetin gizil ve azamî yardım larına mazhar olunacağı da nazari dikkatle alınmıştır "
^ III III H III IIH III III III ll ll lll llM III M HI III li n .1
2
İSTİKLÂL HARBİ GAZETESİ, CUMARTESİ 10 OCAK 1920
■
Sultanahmet meydanında 1914 yılında yapılan itilâf devletleri aleyhtarı mitinglerden birinde çekilmiş resimdir.
Sultanahmet'te salı
günü büyük miting var
ŞimHimtıımımmHiHHMHiHNNiMitmtutımHi:
( Ravlinson \
| selohiyetli )
| de ege mi ? |
ANKARA,— | | Erzurum’da bulunan ve 1 = Kâzım Karabekir Paşa i-i
= le yaptığı hususî konuş- § | ma esnasında Mustafa § 5 Kemal Paşa’dan kendisi- I = ne bir mülâkat temin a ri- § | ca eden İngiliz yarbayı 1 i tavlinsonun bu teşebbü- § İ sü Heyeti Temsiliyece gö. 5
| rüşülmüş ve önceki gün 1 | bu konuda 15 inci Ko- i = itrdu Kumandanına bir § | telgraf gönderilmiştir. | Mustafa Kemal Paşa, i = eğer Ravlinson İngiliz hii § | kümetinin talimatı ve se. f | lâhiyetli bir temsilci ola. i | rak gelmiş ise derhâl An | = kara’ya gönderilmesini § | bildirmekte ve bu temas 1 = ların faydalı olabileceği- | | ni eklemektedir. Fakat I | Heyeti Temsiliye Başka- 1 | nı, «selâhiyet sahibi» bu | | lunmuyorsa Ravlinson’un = Ankara’ya gelmesine lü
f
zum bulunmadığını da ek 1 temektedir.Y Ü K S E K T A H S İL GENÇLERİNİN H A Z IR L A D I-
G lM lT İN G T E , İS T A N B U L ’A D A İR A V R U P A -
NIN K A R A R I PROTESTO V E REDDEDİLECEK
projeler şiddetle protesto edi lecektir.
Mustafa Kemal'in
Erzurumlulara
teşekkürleri
ANKARA .— Mustafa Kemal Paça. Erzurum Milletvekili seçilmesi üzerine Er zurum Heyeti Merkesiyesine aşağı daki telgrafı göndermiştir:
“ Erzurum’un muiıtcrem ahalisi hemşehrilerim tarafmdan göste rilen teveccüh ve İtinada teşek kürü vazife adcederlm. Seçim mazbatasının bir »ürerini telgrafla heyete »e diğer stuetic! de telgraf
la İçişleri Bakanlığına tebliğ ve aslim arkadaşlarımızdan birine ve rtlerek elden gönderilmesine him met buyrulmasmı rica ederim.”
Yüksek tahsil gençlerinin arkası kesilmeyen İsrarları ve efkârıumumiyenin ağır bas kışı karşısında İtilâf Devlet leri polisi istenilmekte olan miting müsaadesini vermek zorunda kalmıştır.
Milli duygulara rehber ol makta bulunan Darülfünun heyetinin hazırlamakta oldu ğu büyük miting salı günü saat l ’de Sultahahmet mey danında yapılacaktır. Mitingin hazırlıkları ile yüksek tahsil kız ve erkek talebeleri meşgûl olmaktadırlar.
Bütün İstanbul halkı Türk, lün hakkını müdafaa için Sul tanahmet meydanında topla nacak ve itiraz sesini yükselte çektir. Türklerin İstanbuldan atılmalarına dair hazırlanan
K
PARİS'TE DÜN
It^'va ile Yugos'avya arasındaki
Flume ihtilafı ö.ce ele alındı
PPARİS,— Türkiye ile barış andlaş- ması meselesini de" müza kere edecek olan Paris Kon teransı İngiliz, Fransız, İ- talyan ve Japon temsilci lerinin iştirâki ile dün ça lışmalarına başlamıştır.
Toplantılarda İngiltere’yi BaBşbakan Loyd Core, Bo. nar Law. Dışişleri Bakanı Curzon temsil etmektedir. Fransa namına da Başbakan Klemanso ile hasta bulunan Dışişleri Bakanı Pişon’un yerine Kambon. Bertelo ve Masıgli katılmaktadır İtal yan Başbakanı Sinyor Nitti ile Dışişleri Bakanı Sinyor Scialoja ve Japonya adına da Mntsui müzakerelerde hazır bulunmaktadırlar.
Birleşik Amerika resmen konferansa iştirak etmek ten kaçınmıştır. Toplantılar da Amerikan müşahidi ola.
rak Hung Wallace ile L. Harrissoıı vardır.
Dünkü toplana gayet kısa sürmüş ve yalnız Adriyatik ve Fiume meseleleri ele a. lınmıştır. Bu ihtilâf, büyük lerin iki müttefiği olan İtal ya ile Yugoslavya’ya karşı karşıya getirmekte ve uzun zamandan beri İtalyan . Yu gosiav sınırı tesbit edile memektedir. Dün hiç bir ka. rar alınamamış ve İtalyan Başbakanı Nitti’nin cevabını hazırlamasına imkân veril mek maksadiyle çalışmalar bugüne tehir edilmiştir.
FR ANSIZLAR
NE DİYOR?
Fransız gazeteleri, Türk lerin İstanbul’dan atılmala. rı ile ilgili İngiliz Başbaka nının plânını yorumlamaya devam etmektedirler. Atıl malarının zor bir iş olacağı nı belirtmektedirler.
Adriyatik kıyılarında Fiume'nin İtalya’ya ilhakı için en taşta çalışanlardan biri şair - general Gabriyel d’Annun io’dur. Resimde görülen d'Annunzio hâlen Fiume şeh.
rine hâkini bulunmaktadır.
Anadolu'da satışı
yasaklanan gazeteler
Ermem patriği
ne isliyor ?
Ermeni Patriği Mjgırdıç Zaven Efendi, Ali Rıza Pa$a Hükümetine, aşağıdaki istekleri kapsayan bir takrir göndermiştir;
Fransızlardan para alarak Kuvayı Milliye’yi çö
kertmeye çalışan gazetesinin şikayetini İçişleri
Bakanı haklı buluyor !
Mustafa Kemal, Rav- I linson’un Erzurum’da Kâ i zım Karabekir Paşa’ya i yaptığı tekliflerin, Loyd § Coreun teklifleri ile ta- i mamen bir olduğunu da | belirtmektedir.
uıiHiıııııımıımHiımıımımuıımmiimniH
Yeni eserler
Anadolu köy hayatına da ir romanlar, bugün her nevri edebiyattan lavla revaçta bu lunuyor. Aka Gündüz Bey’ - in (Kurbagıc:k» ünvam İle yeni çıkan ro tam ın bu meyanda pek mümtaz bul duk. Hayar. duygu, lisan itibariyle pek slyade Ana dolu olan OJ vflezl hikâye yi tavsiye eda-iz
ALEMDAR gazetesinin dün yayınladığı bir habere göre, Teşkilâtı Milliye aleyhinde yazılar yazmakta olan gaze telerin Kuvayı Milliyenin hâkim bulunduğu bölgelere girişi ve satışı yasaklanmış tır.
Bu arada, Adana’da münte şir (FERDA) adlı gazetenin de Başbakan Ali Rıza Paşa’ya bir mektup ¿alladığı ve bun da: .Bir kaç aydır Mustafa Kemal için yaptığımız neşri, yat dolayısiyle, Ieşkilât kont rolundaki bölgelerde satışımız yasak edilmektedir denildiği ilâve olunmaktadır.
Kuvayı Milliye temsilcileri nin verdikleri bilgiye göre, Adana’da çıkmakta olan FER DA gazetesi, Fransız işgal kuv vetlerinin emrine girmiş ve onlardan para alan Ali Hilmi
adında biri tarafından hazır lanmakta va Anadolu’da Ku- vayı Milliye birliğini parça
lamak için dsvamlı neşriyat yapmaktadır. Ali İlmi bilhas sa Mustafa Kemal Paşa’nın şahsına da saldırmaktdır.
FERDA ve or.un gibi neş riyat yapan gazetelerin Anado lu’da Teşkilâtı Milliye ile be raber olan halk yanında yap tığı kötü tesirleri göz önünde bulunduran bazı Müdafaai Hu kuk Cemiyetleri Heyeti Temsi liyeye başvurmuşlar ve bun» karşı tedbir alınmasını iste, mişlerdir. Bunun üzerine Heyeti Temsiliye kararı ile bu gazetelerin Teşkilâtı Mil
lîye bölgelerine girişleri ya saklanmıştır.
FERDA’nm son 5 ocak 1920 tarihli nüshasında Teş kilâtı milliye liderlerine «si yasî meczuplar, avareler* di ye saldırdığı da okunmuştur. Diğer taraftan, böyle bir durumun mevcudiyetine rağ men İçişleri Bakanı Damad Şerif Paşa’mn, şikâyetleri göz önünde tuttuğu ve FER DA, ALEMDAR. PEYAM- SABAH gibi gazetelerin Ana dolu’ya girişlerine ve satış larına Teşkilâtı Millîye ta rafından konan yasağın kaldı rılmasını istediği de öğrenil miştir.
1. — Harbin başında OsmanlI ■ Hükümeti tarafından el konulan ■ Ermenilere ait emlâk kiralarının ■ ödenmesi.
2. — Ermeni kihseifrinden kal- J dırılan kilise eşyasının tazmini.
3. — İttihatçılar tarafından kat- S le uğrayan Ermenilere alt bilcüm- a le eşya ve emlâkin ladesi.
•
---[
İspanyol nezesi
şiddetleniyor
Ispanyol nezlesi şiddetlen S mektedır Şişli ve Kadıköy ta ■ raflarında bazı mahalleler ta S mamiyle bu hastalığa kapıl • mış vaziyettedirDiğer taraftan devlet daire S lerinde memuriyete devam et » meyenler de çoğalmıştır Bun 5 ların da Ispanyol nezlesinden " yattıkları söylenmektedir.
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
