Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) illerde öne çıkan, bir başka deyişle lokomotif sanayi sektörlerini belirledi. DPT tarafından gerçekleştirilen ''İllerde öne çıkan sanayi sektörleri'' konulu Türkiye genelindeki çalışmaya göre, gıda ve içecek imalatı en yaygın sektör olarak göze çarpıyor.
İstanbul''da giyim eşyası imalatı, kürkün işlenmesi ve boyanması ile tekstil ürünleri imalatı öne çıkan sektörler olarak belirlendi. DPT''nin yaptığı çalışmada, kalabalık nüfusa sahip İstanbul çok sektörlü bir yapıya sahip olmakla birlikte söz konusu iki sektör nispi olarak ön plana çıkıyor. Diğer dış giyim eşyası, iç giyim eşyası ve deri giyim eşyası alt sektörleri de giyim eşyası imalatının en önemli alt sektörleri olarak belirlendi. Tekstilde ise en önemli alt sektörler, trikotaj, hırka vb. imalatı, pamuklu dokuma ve giyim eşyası dışında hazır tekstil ürünleri olarak sıralandı.
Başkente Yeni Sektörler
Türkiye'nin en büyük mobilya üretim bölgesinin yer aldığı Siteler'in de etkisiyle başkent Ankara'da da, mobilya imalatı öne çıkan sektörlerden biri oldu. Ayrıca başka yerlerde sınıflandırılmamış (BYS) makine ve teçhizat imalatı, motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı ile tıbbi aletler, hassas ve optik aletler imalatı sektörleri de öne çıkan sektörler olarak tespit edildi. Ankara''yı pek çok il ve Türkiye''nin sektörel yapısından ayıran en önemli özellik ise, tarım ve orman varlığı ile yeraltı zenginliğe dayalı, düşük teknolojili üretimden ziyade yüksek ve orta teknoloji ile gelişmiş insan kaynaklarına dayalı olarak, yüksek katma değerli ürünler üretilmesi olarak gösteriliyor.
İzmir Tarıma Dayanıyor
Türkiye'nin üçüncü büyük kenti konumunda bulunan İzmir'de ise, başat sektörler olarak, gıda ürünleri ve içecek, tekstil ve tütün ürünleri imalatı ile bitkisel üretim göze çarpıyor. Ìàalışmada, İzmir'de tarımsal gelişmişliğe bağlı olarak, tarıma dayalı sanayi kollarının oldukça geliştiği ve ihracata kanalize olduğu tespiti de yer alıyor.
Bu arada gıda ürünleri ve içecek imalatı, 64 il ile ülke genelinde en yaygın sektör olarak göze çarpıyor. Kıyı illeri için genelleme yapıldığında, iklimin ve bitki örtüsünün elverişli, hammadde potansiyelinin yüksek ve dış tüketime yönelik olduğu görülüyor.
Diğer bölge illerinde, özellikle azgelişmiş yerlerde, üretimin daha ziyade iç piyasaya dönük olduğu ve sektörün büyük olmamasına rağmen il ekonomisinin küçüklüğü nedeniyle ön plana çıktığı tespitler arasında yer aldı.
Öte yandan tekstilin ''üç bölgede'' yaygın olduğu gözlenirken, birinci bölge Adana, Yozgat, Diyarbakır ve Şanlıurfa dörtgeninden, ikinci bölge İzmir, Aydın, Denizli, Uşak ve Isparta illerinden, son bölge ise Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, İstanbul, Bursa, Sakarya ve Yalova''dan oluşuyor.
Ormancılıkta Karadeniz
Ham derinin tabaklanması ve atölyelerde işlenmesi, Tekirdağ, Uşak ve Muş'ta öne çıkarken, mekansal bir kümelenme görülmüyor. Ağaç ürünleri imalatı ise genellikle ormanların çok yoğun olduğu Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinin yanısıra ağaç işlemeciliğinin ön plana çıktığı doğu illerinde yaygınlaşmış durumda bulunuyor.
Ana metal sanayi, metal cevherlerinin çıkarıldığı ve yoğun olarak kullanıldığı Zonguldak, Karabük, Konya, Kırşehir, Hatay, Samsun ve Kocaeli kentlerinde ön plana çıkıyor. Motorlu taşıt imalatı ise Bursa ve Sakarya, Ankara, Aksaray ve Konya kentlerinde öne çıkan sektör olarak belirleniyor.
Ayrıca çalışmanın, illerde öne çıkan sektörleri belirttiği, bununla birlikte sektörlerin rekabet güçlerine işaret eden ''bölgesel mukayeseli üstünlükleri'' vermediği hatırlatıldı.
Yapılan araştırmada, söz gelimi gıda sektörünün illerin birçoğunda öne çıkmasına rağmen, bazı illerde geri planda kalmasına karşın öne çıktığı diğer illere göre ''fazla potansiyele'' sahip olduğu tespiti yer aldı.
