• Sonuç bulunamadı

19 ncu asırda Osmanlı sarayı

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "19 ncu asırda Osmanlı sarayı"

Copied!
2
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Idncu asırda Osmanlı sarayı

OsmanlI sarayında Harem halkının maaşla­ rı her ay başında bir çanta içinde olarak gelirdi. Sultanların maaşı atlas keselerin içinde, kalfa­ lara ait olanlar beyaz torbalarda bulunurdu. Bü­ yük kalfalar, paralarım kendi çekmelerinde mu­ hafaza ederlerdi. Küçük kalfalarınla ise kese­ darlara teslim olunurdu kesedarlar, eski

(2)

kal-24 TÜ R K İYE TURİNG ve OTOMOBİL KURUMU

falardan olurdu.Bunlann odalarında gümüş kakmalı küçük fıçı şeklinde sandıklar bulunur ve bunların içinde her kalfanın adı yazılı torbalara para konurdu.

Harem halkının maaşlarından başka tayın­ ları da vardı. Bu da, şeker, kahve, mum, sabun, tuz ve biberden ibaretti. Bunlar da ay başmda verilirdi. Hanedan âzasımn tayınlarına bundan maada has ekmek, simit, pide, külah peyniri de­ nilen saraya mahsus bir cins tuzsuz nefis pey­ nir ve kaymak ta dahildi. Bunlar sabah kahval­ tısı içindi. Öğle yemeği ile beraber gümüşlü bü­ yük tepside reçel, kaşar peyniri, zeytin, sucuk, pastırma, havyar, yeşil salata; akşam yemeği ile birlikte ise tabaklarla mevsimin meyvaların- dan verilirdi. Sultanların yemek tablaları, hara­ reti muhafaza edebilmesi için içi pamuklu örtülü tepsilere konur ve tepsiler koyu kahve rengi ya­ hut koyu lâcivert çuhaya sarılıp bağlanırdı. Bun­ ları tablakârlar, mutfaktan alıp başlarmda ta­ şıdıkları halde dairelerine yakın olan bahçe ka­ pısının mermerliğine getirirler, oradan haremin aş nöbetçileri tarafından alınırlardı. Büyük kal­ faların tablaları lâcivert bez, öbürlerininki be­ yaz bez örtülü olurdu. Üstü meşin kaplı yuvar­ lak sepet sandıkları içinde fodlaları da birlikte verilirdi. Aş nöbetçileri, başlan sırma işlemeli büyükçe havhları peştemal gibi bellerine sarmış ve ayaklarına sedefli nâlınlar giymiş oldukları halde tablaları ikişer ikişer tutup aş nöbetçi ha­ şişinin nezaretinde olarak götürürlerdi.

Yemeklere gelince:

Tablalann hepsinde her zaman bir türlü et yemeği yahut tavuk, börek, tatlı, birkaç çeşit sebze ve pilâv bulunurdu. Nadiren de makarna pişerdi. Her tablanın ayni zamanda küçük ba­ kır güğümler içinde hoşafı vardı.

Hanedana ait tablalara bizzat çeşnigirler nezaret ederlerdi. 1859 yılına kadar harem halkı­ nın sofraları, oturduklan odalann birinde bir kenara kurulurdu. Yere, sırmalı pullu, yuvarlak bir yaygı serilir, üzerine altı ayaklı gümüş bir iskemleye yine öyle bir örtü örtülür ve üzerine yuvarlak büyük bir tepsi yerleştirilirdi. Yemek­ ler, gümüş veya Saksonya porseleninden mamul

kapaklı tabaklarla tepsiye yerleştirilir, bir tara­ fa ekşi takımı,tuzluk ve biberlik, limon suyu, in­ ce bir tülbent üzerine murassa mercan saplı sof veya fildişi çorba ve pilâv kaşığı, bağadan tatlı kaşığı ve ekmek konurdu. Yemekte su içilme- diği için su takımı konmazdı. Küçük şehzade ve­ ya sultan yemeğe beraber oturur, bazan da bir iltifat eseri olarak büyük kalfa da alakonurdu. Yemek, üç parmağın uçlariyle alınıp yenirdi. Bu hususta öyle dikkatli davrandırdı ki, parmakla­ rın uçlan belirli belirsiz bir şekilde yağlanırdı. Eller, ibriktarın hazır bulundurduğu gümüş le­ ğen ve ibrikte yıkanır ve uçlan sırma işlemeli havlılarla kurutulurdu.

Yemekten sonra, yalnız büyükler kahve içerlerdi.

Kalfalar, odalannda hep beraber sofraya otururlardı. Bunların örtüleri, ipekle işlemeli, iskemleleri cevizden, yemek takından kapaklı beyaz veya çiçekli yerli mamulâtmdan, kaşık­ ları gümüştendi. Bunlara ibrik, leğen tutulmaz; ellerini taslarda yıkarlardı. Alt katta ise küçük kalfalaı ve acemiler için umumî sofralar kurulur­ du. Bu sofralar için bakır tepsi ve bakır sahan­ lar kullanılırdı.

Büyük kalfalardan başka hiç kimse kahve içmez, sigara ise hiç kullanılmazdı. Son zaman­ larda bazı ihtiyar kalfalar sigaraya alışmışlar, lâkin âlenen hiç bir vakit içmemişlerdir.

1860 ydından sonra ise çatal ve bıçak kul­ lanılmağa başlanmış ve sofralann masalara ku­ rulması âdet olmuştur. Sabahları bal, kaymak, peynir, reçel, soğuk kavurma, yumurta verilirdi. Geceleri meyva yenir, akşam yemeklerine erken oturulduğu için ikindi kahvaltısı edilmezdi.

Harem halkı, kendi tayınlarından çırak çık­ mış, yani birisiyle evlendirilip saray haricinde ev, bark sahibi olmuş eski kapı yoldaşlarına sık sık gönderirler, onlar da uskumru dolması, mid­ ye dolması ve sarayda hemen hemen hiç pişmi- yen zeytinyağlı yemekler yollarlardı. Bu yemek­

ler, (sarayda pek makbule geçer, kapışılarak yenirdi.

Be-Se.

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi

Referanslar

Benzer Belgeler

Göz, üç temel birleştirici renk olan, kırmızı, yeşil ve maviye tepki verir ve beyin, diğer renkleri bu üç rengin farklı kombinasyonları olarak

• Toddy ve toddy’nin fermente olmuş pirinç ile karışımından veya toddy’nin piriç ve şeker.. kamışı melası ile karışımından,damıtma yolu ile

Yaya akımının ve yaya yoğunluğunun bol olduğu yerlerin, alışveriş için en ideal rrtamı meydana getirdiği gerçeği değişmez olduğuna göre, sözünü ettiğimiz,

Kadıköy Halinin ye- ri iyi intihap edilmiş ve projesi mütekâmil bir surette tertip edilmiş olsaydı, bugün modern bir çarşı halinde kullanıla- cak, Kadıköy halkı da

Koyu harflerle belirtilen adlar Dopełniacz durumdadır.. • Boję

Ölüm koluna girmiş çıktığı yolculukta kurtuluşu sanıyor dünyanın yanlışını kasabası uzakta, boşlukta kahkahası sımsıkı sarılmış korkusuna.. Yılanı çok,

Atami Otel yöneticisi Ay şe Öztaylan doğa katliamını Kaymakamlık, çevre İl Müdürlüğü ve Valiliğe bildirdikleri halde sonuç alamamaktan dertli: "Bazen i şçilerin

Eş‘arî inancına sahip dil bilim- ci İbn Fâris bu konuyu şöyle değerlendirir: “Hakikat; isti‘âre, teşbih, takdîm, te’hîr gibi belâgat ögelerine âit olmayan ve