O kulöncesi Eğitim in İlkokuldaki
E tk ile ri Ü ze rin e S ir İnceleme
(G eçen s a y ıd a n d e v a m ) A ss. T a n ju G Ü R K A N 1 IV. Ö ZET. YARG I VE Ö N ER İLER
Ûz«t
Tüm dünyada olduğu gibi içinde yaşadığım ız toplum da da sos- ya ekonom ik durum o kulöncesi eğitim i zorunlu kılm akta ve her geçen gün önem ini arttırm aktadır. O kuöncesi eğitim in önem kazanm asını etkileyen etm enler şüphesiz pek çoktur. Bugün hızla değişen dünya ya ayak uydurm ak için eğitim sistem im izi çok iyi gözden geçirm e miz ve gerekli düzenlem eleri yapm am ız zorunluluğu açıktır. Bu ne denle eğitim sistem im izi her yönüyle inceleyen araştırm alara gerek vardır.
İncelem em izde o kulöncesi eğitim kurulularının ilkokuldaki ba şarıya etkileri ortaya çıkarılm ak istenm iş, ilkokul birinci sınıflarda, bu eğitim den geçm iş ço cu k larla diğerleri, okulöncesi e ğ ’tlmin am aç larına göre ve öğretm enlerin gözlem lerine dayalı o la ıo k kıyaslan maya çalışılm ıştır. Ankara ilinde kura ile seçilen 11 ilkokulda, a ra ş tırıcının geliştirdiği anket formu birinci sın ıf öğretm enlerine uygu lanm ıştır. Elde edilen verilerin analizi, bu okullarda durumun hemen her yönüyle o kulöncesi eğitim den geçen çocukların leh'ne olduğunu gösterm iştir. Bu durumun, araştırm anın sın ırlılığ ı ve sübjektifliği göz den kaçırılm adan yorum lanm ası gerekm ektedir.
Yargı
İnceleme, ilkokul birinci sınıflarda okulöncesi eğitim den geç miş çocukların , diğerlerine kıyasla,
i) Zihinsel, ii) Sosyal, iii) Duygusal
İv) B e ce rile r ve İlgiler
v) Fiziksel gelişim ve sağlık yönlerinden farklı olduklarını gös term iştir.
Bu fa rk lılık la r okulöncesi eğitim den geçm iş olanların lehinedir Verilerde elde edilen fa rklılık oranları ise yadsınam ayacak kadar büyüktür.
Ç o cu k la r arasındaki bu farklılık okul başarısın ı da büyük ö lçü de etkiler görülm ektedir.
İncelememiz, bizi okulöncesi eğitim in ilkokulda olumlu etkileri olduğu genel yargısına götürm ektedir. Böyle bir yarg1 okulöncesi 'A n k a ra Ü niversitesi Eğitim Fakültesi
eğitim in önem ini vurgulam anın yanısıra tüm ço cu klara sağ lan m a sının yarar ve gerekliliğini de ortaya koym aktadır. Bu incelem e nin sonucunda T ü rkiye’de o ku lö n cesi eğitim kurum larının a m a çla rını g erçekleştird iğ i d ü şünülebilir ama bu konuda kesin bir yargıdan sö z edilem ez. Ç ünkü böyle bir yargı için bu ço cu kların geldikleri oku lön cesi eğitim kurum larının da incelenm esi gerekir.
Ö neriler
I) O ku lö n cesi eğitim kurum lan bu yaş grubu ço cukların ın tüm ü nü kap sayacak şekilde yaygınlaştırılm alıdır.
Böylece :
i) S a yıla rı g ittikçe artan ç a lış c n annelerin çocukların ın bakı mı sorununun çözüm lenm esi,
ii) Yeterin ce eğitim olanağı, bulam am ış annelerin çocukların ın eğitilm elerinin ve kendilerinin ço cu k gelişim i vc eğitim i ko nusunda yetiştirilm elerinin sağlanm ası,
iii) Ö ze llik le doğu ve güneydoğu bölgelerinde varolan dil so rununun çözüm lenm esi,
iv) Bedeni ve zihni özürlü ço cu kların erken teşhis edilebilm esi sağlan abilecektir.
II) O ku lö n cesi eğitim kurum lan devletin denetim ve gözetimi altında tam anlam ıyla p arasız olm alıdır.
III) O ku lö n cesi eğitim kurum lan bina, araç, gereç ve personel durumu yönünden gözden g eçirilm eli ve bu kurum lar arasında belli standartlara göre bir benzerlik sağlanm alıdır.
IV) O ku lö n cesi eğitim kurum larında uygulanan program lar in celenm eli ve günün ko şullarına göre yeniden düzenlenm elidir.
İyi bir o ku lö n cesi eğitim kurumu, kanım ızca herşeyden önce ço cu kların beden ve ruh sa ğ lığ ı yönünden gelişkin, uyumlu, problem çözm e yetisine sahip, kendi kendine yetebilen ve kendini yenileye bilen in sa n la r olarak yetişm elerine yardım etm elidir. Çünkü prob lem çözm e yetisini kazanm ış bir insan büyük bir o la sılık la her yeni durum a kendini kolaylıkla uydurabilir ve sorunların üstesinden ge lerek başarıya ulaşabilir.
V) O ku lö n cesi eğitim in ilerki yaşam üstünde ne gibi etkileri ol duğunu ortaya çıkarm ak önem taşım aktadır. İncelem em izin bulgu ları bu konuda değişik boyutlarda, daha geniş kapsam lı a ra ştırm a ların gerektiğini düşündürm ektedir. Konu yeni olduğu için daha pek çok sayıda araştırm aya gereksinim duyulduğu a çıkça görülm ektedir.
VI) Yap ılan bu incelem enin kapsam , süre, anketin h azırlanm a sı, düzeni ve bazı diğer boyutları yönünden sın ırlı olduğu bilinm ek tedir, ama bu konuda böylesine sın ırlı bir incelem eyle de olsa bazı noktaların sınanm ası, ortaya çıkarılm a sı ve izleyecek araştırm alara ip uçları verilm esi g e rçekleşeb ild iyse yeterli olduğum uzu düşünüyoruz 38
K a y n a k ç a :
Ailen W inifred, Doıis Campbell, Yaratıcı Çocuk Yuva Merkezi, Çeviren : G azanfer Bingöl, A nkara, Gürsoy Basımevi, 1964, 170 s.
A rthur T. Jersild, Çocuk Psikolojisi, Çeviren : Gülseren Günce, A nkara A. Ü. Eğitim Fakültesi Y ayınları, Cild I. II. III. 1972.
Anderson Marion, (et. al), Activity metbods for children under eight, Lon don, Evans B rothers Limited, 1969, 239 s.
Boğaziçi Üniversitesi, Okulöncesi Program ı Kılavuzu, İstanbul, Boğaziçi M atbaası, 1978, 1973 s.
Cömert Sadettin, Oyun ve Kontlar, İstanbul, Remzi Kitabevi, 1976, 139 s. Dittman Laura, I'd en C'ya Çocuğunuz, çeviren : Filiz Göker, Ankara, G ür
soy Basımevi, 1964, 165 s.
Dodson Fitzhugh, Çocuk Yaşken Eğilir. Çeviren : Seçkin Cılızoğlu, İstan bul, Sander Yayınları, 1976, 196 s.
Erkunt Nimet, Okulöncesi Eğitimi 1le İlgili U ygulam alı Çalışmalar, İstan bul, Milli Eğitim Basımevi, 1966, 175 s.
Günce Gülseren, Çocukta Zihin Gelişimi, Ankara, Baylan M atbaası, 1973, 190 s.
H endriek Joanne, The vvbole child, new trends in early education, Saint Louis, Mosby, 1975, 362 s.
Kamerman Sheila, Dokuz ülkede Çocuk Bakımı Program ları, çeviren : Fer- han Oğuzkan. Ankara, Ders Aletleri Yapım Merkezi Matbaası, 1977, 93 s.
Kantarcıoğlu Selçuk, A naokulunda Eğitim, İstanbul, Milli Eğitim Basıme vi, 1973, 288 s.
Lam bert Hazel, Teaching the kindergarten child, Newyork, H arcourt-B ra- ce, 1958, 339 s.
Mesleki ve Teknik ö ğ re tim K itapları, Resmi A nasınıflan ve Anaokulları A raştırm ası, Ankara, Etüd ve Program lam a Dairesi y ay ın lan No. 152, 1978, 75 s.
Oğuzkan, Şükran, Neriman Sapmaz, Y aratıcı Çocuk Faaliyetleri, Mesleki ve Teknik ö ğ re tim K itapları, 1978, 75 s.
ö z g ü r İbrahim , B ugünün Anaokulları, İstanbul, Takıloğlu M atbaacılık, 1973, 221 s.
Shuey Rebekah, (et. al), L eam ing about children, Newyork, J. B. Lippin- cott Company, 1964, 310 s.
Spodek B ernard, Early ehildhood education, Newjersey, P rentice Hail In ternational Inc., 1973 280 s.
Sükan Zafer, (et. al). Okulöncesi Eğitim i El K itabı İstanbul, Redhouse ya yınevi, 1978, s. 174.
UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Raporu, Okulöncesi Eğitimi, Ankara, UNESCO 1977, 224 s.
Zulliger Hans, Çocukta Oyunla Tedavi, Çeviren : K am uran Sipal, İstan bul, Bozak Yayınevi, 1974, 172 s.
