Her yönüyle Yahya Kemal 7:Nükteleri:Hayli tuzlu biberli hatta hicve varan sözleriyle birçok gerçek dostunu kırmış incitmişti

RAKS»» i i'

GİTAR!!, I

V'K'i

Hayli tuzlu biberli hatta hicve

varan

sözleriyle

@

birçok gerçek dostunu kırmış incit/nişti

Y

ahya Kemal’in sohbetleri, zengin tarih ve ede­

biyat kültürü ile olayları çok canlı olarak an­

latmasına dayanırdı. Fakat bu sohbetleri daha da

renklendirip tatlılaştıran Şair’in konuşmalarını sık

sık süslediği nükteleriydi...

Yahya Kemal’i tanımış ve onun konuşmaları-

"hı dinlemiş olanlar, mutlaka bu nüktelerden de bol

bol tatmışlardır. Hattâ bu konudaki sözleri bir ara­

ya getirilirse koca bir kitabı rahat rahat doklurur.

Fakat daha Şair’in sağlığında, her büyük sanatçının başına geldiği gibi, onun da «gerçek» nüktelerine, pek çok da «yakış­ tırma» olanı karışmıştır. Bunlardan «hâlis» lerinin «sahte» le- rinden ayrılması, Yahya Kemali sevenlerce, bir an önce yapıl­ malıdır ki, diğerleri kalp paralar gibi ortalıkta artık dolaşma­ sın...

Biz burada, Şair’den.ve yakınlarından dinlediğimiz nükte­ li sözlerinden hiç olmazsa bir kısmını aşağıya sıralıyarak, bu konuda payımıza düşen görevi yerine getiriyoruz:

---0O0—

---Yahya Kemal, bir gün, hayatta çektiği sıkıntıları anlatır­ ken, birden aklına geliveren nükte ile yüzü aydınlanıp sözü şöy­ le bağlar:

__ Zaten talihli bir adam olsaydık, arahkta doğmazdık.

Aralık ayında doğan Şair, bu kelimenin öteki anlamını da ilki ile çok güzel bağdaştırmıştır...

/ •-- 0O0—

---İstanbul'un karasevdalısı olan Yahya Kemal, Milletvekilli­ ğine başlayınca, Ankara'yı bir türlü sevemez. Ve sık sık İstan­ bul'a gelir. Fakat ara sıra Atatürk, tam Yahya Kemal İstanbul’a hareket edeceği gün, kendisini Çankaya’ya çağırarak bu yolculu­ ğa engel olur. Yine böyle bir günde Gazi, her şehrin bir şeyini övdükten sonra. Yahya Kemal'e sorar:

— Ankara’nın nesi güzeldir sizce?

■ O sırada aklı fikri İstanbul’da olan Şair, hemen baklayı ağzından çrkarır:

_ İstanbul'a dönüşü Paşam !..

’Hava güzel ve sohbe: tatlıdır. Onun için de Ata, yalnızca gülmekle yetinir...

---0O0—

---Yahya Kemal'in İspanya Elçiliği kötü bir «son» la bittiği halde, sonradan yıldızı parlayıp da Meclis’e girince, bunu çc- kemiyen Ruşen Eşref: .

— O, bu memlekete kalemiyle hizmet ettiyse biz de beue-nimizle ettik, der. .

Bu sözü Yahya Kemal’e yetiştirenlere, Şair:

— Eh, der, zaten başka türlü yapamazdı ki!

Ruşen Eşrefin, en uzun boylu yazar olduğunu bilmeyen­ lere biz hatırlatmış olalım!...

---

_oOo---Yahya Kemal’in tarihe olan merakını herkes bilir. Kendi­ sine bunun sebebi ve bunca zamanım verdiği tarihten eline ne geçtiği sorulunca, Şair şu cevabı verir;

— Tarihin derinliklerine indikçe yaşan 300, 500, 800, 1000 oluyor... Bu az bir kazanç mıdır?

---

-oOo---Kendi mısraiarına herkesten çok hayran olan Yahya Ke­ mal, başkalarının şiirlerini beğenmekte çok «cimri» idi. Yalnız çağdaşı şairlerinden değil, hayranı olduğu Nedim den bile tek beğendiği şiiri yoktu.v En «cömert» zamanlarında Nedim Di­ vanından en çok 100- 150 mısra ve beyit seçerdi. «Şair-i azam» Hâmid’in sayısı hayli kabarık olan eserlerindense topu topu 10 - 15 beyit! . . . .

Bunun için de meclisinde, başka ünlü şairleri ovemıyecc- ğiniz gibi, varsa kendi şiirlerinizi de beğenerek okuyamadınız... Fakat bir gün Celâl Sâhir. bu kuralı çiğniyerek, derin bir hay- ranltkla kendi şiirlerini okumaya başlayıp da:

«Mon rev familya» sevgili bir şiiri Vcrlainein, Vardır benim de böyle mükemmel şiirlerim!

deyince, Yahya Kemal bir el hareketi ile bu «cesur» şairi sus­ turup şöyle sorar:

— Mâdeni öyle şiirlerin varsa onlan okusana iki saat­ ten beri niçin bunları dinletiyorsun?

---oOo---Yahya Kemal'in, hazan hu «cimriliği», «zâlimlik» derece­

sine de varırdı:

Bir gün, Servct-i Fünû.ı edebiyatının en içli şairi olarak ka­ bul edilen ve bu. dönem edebiyatının başı olan Fikret’in, «Ben şair değilim, ası! şair cd u r.» dediği Hüseyin Siret, belki de bütün bu pohpohlamalardan cesaret alarak, Yahya Kemal’e:

Rehgüzânmda bir garip horoz Eyliyordu benimle istihza

diye biten, çok hoşlandığı bir şiirini okur ve hakkında ne dü­ şündüğünü Şaire sorar...

L Yahya Kemal, hiç «düşünme» den:

— Horozun hakkı var, der!

---oOo---Yeni yeni şiir yazmaya başlıyan «hevesli» 1er, Yahya Ke­ mal’e «inci» lerini okuyup fikrini almayı — ve hele kazara Şair olumlu bir söz söylemişse— ilerideki başarılarının «ga­ ranti» İcri sanırlardı. Onun için de Yahya Kemal'i yerli yer­

siz rahatsız ederlerdi...

Yine bir gün, böyle bir genç, fırsatını bulup Yahya Ke­ mal’e. çok beğendiği birkaç şiirini okuduktan sonra sorar:

’ — Ustad, nasıl buldunuz? Üstelik ben bunları hiç kim­

seden ders almadan yazdım. Yâni kendi kendimi yetiştirdim. Sabrı tükenen Şair, gencin daha fazla övünmesini şu cüm­ lesi ile keser:

— Yasa vah vah, büyük hata etmişsiniz!

--- —

--oOo—---Yine böyle gençlerden biri, Şaire, şiir defterinden iki üç şiirini gösterdikten sonra sorar:

— Nasıl buldunuz üstad? Ben ayrıca resim de yaparım. Acaba şiire mi, resme mi devam etsem; bir türlü karar vereme-' dim? r

Yahya Kemal, derin bir iç çekişten sonra, kesin bir tonla: — Resmi tercih edin, deyince, genç hayretle sorar: — Fakat üstadım, siz benim.daha resimlerimi görmediniz ki?

Yahya Kemal hemen cevabı yapıştırır:

— Resimlerinizi görmedim ama, şiirlerinizi gördüm!

---oOo—---Yahya Kemal, yalnız tez kızması, çabuk hüküm vermesiy­ le değil, bazan hayli tuzlu biberli olan ve hattâ hicve varan nük­ teleriyle de gerçek «dost» larını incitiyor, böylece de «largu» ve kuşçu»» dostlarının sayısı gittikçe artıyordu.

Mithat Cemal’i de aşağıda okuyacağınız böyie iki «nükte­

si», yaralaniııştı: •

Mithat Cemal’i.ı bir romanı, bir gazetede 30 gün yayınla­ nınca, bir dostu Yahya Kemal’e:

— Artık okumaya tahammülümüz kalmadı, der. Yahya Kemal, içini çektikten sonra;

— Siz, der, nesrine 30 gün tahammül edemiyorsunuz. Ya ben onun şiirine 30 yddzr tahammül ediyorum... Van* anla­ yın artık neler çektiklerimi!

---oOo—————

Bir gün de Mithat Cemal, Yahya Kemil'in şiirlerini bir tür lü kitap halinde yayınlamadığım anlatmak içim

— Adı var ama eseri yok, der.

Yahya Kemal, şunları söyleyerek, gelenleri Mithat Cemal'e > geri yollar:

— işte onun en güzel eseri bu sözdür. Bu sözü saklasın, üst tarafını atsın.

---oOo---Yahya Kemal vaktiyle çok sevdiği, hattâ kendisi için bir

«gazel» bile söylediği Nurullah Ataç’la da bozuşunca, her fır­

satta onu batırmaya çalışır. Bir gün de şöyle der:

— Dil CemJryetfnin (T.D.K.) haznesi sayesinde, Nnraflah Ataç dilimize bir kelime kazındırdı: «Oysa ki!»

Bu kelime bize yüzbin liraya malohnuştur, O v s » k i be? para etmez!

-oOo

---Yahya Kemal, şiirde ölçüyü, daha çok gençken, Paris'te, o devrin ünlü şairi Moreas’tan öğrenmişti. Onun için de «ölçü» nün dışına çıkan şairlere çok «takılır» dt...

Bir gün kendisine sorarlar:

—• Şair-i a'za-m Hâmid hakkmdaki fikrinizi lütfeder mi­ siniz (Istad?

Yahya Kemal cevap verir; . . . .

— Çok yüksek şair!

«Hayal Şehir» şairinden böyle «iltifatlar» duymaya alış­

mamış olan karşısındaki hayretle sorar: — Gerçekten çok mu yüksek?

Yahya Kemal gülümseyerek şu karşılığı verir:

— Elbette!... Elinde bir merdiven var, birimci basamağı yıldızlara varıyor! Böyle bir şair nasıl çok yüksek olmaz?

YAHYA KEMAL VE MANZUM NÜKTELERİ

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi