Ünlü fizikçi
Gürsey öldü
► Türkiye’nin yetiştirdiği dünya çapındaki fizikçilerden Feza Gürsey, önceki gün A BD ’de tedavi gördüğü Yale Üniversitesi hastanesinde öl dü. Gürsey, fiziğin çeşitli dal larında çok önemli çalışmalar yaparak bu bilime evrensel katkılarda bulunm uştu. ■ 5. Sayfada
Fizikçi Gürsey öldü
► Türkiye’nin yetiştirdiği dünya çapındaki fizikçi
lerden biri olan Gürsey, fiziğin çeşitli dallarında çok
önemli çalışmalar yapmış, bu bilime evrensel katkı
larda bulunmuş bir bilimadamıydı
İstanbul Haber Servisi - Tür kiye'nin yetiştirdiği dünya ça pında fizik profesörü Dr. Feza Gürsey öldü. Önceki gün Ame rika'da Yale Üniversitesi Has- tanesi'ndc. uzun yıllardır tedavi olduğu prostat kanserine yeni lerek vefat eden Feza Gürsey, fizi ğin çeşitli dallarında çok önemli çalışmalar yaparak bu bilime evrensel katkılarda bulunmuş, bilim ve onur ödülleri kazanmış çok yönlü bir bilim adamıydı. Feza Gürsey'in ilgi gösterdiği araştırma konulan arasında yüksek enerji fiziği, çekirdek fi ziği. genel görelilik, katıhal ve istatiksel fizik de vardı. Galatasaray Liseşi'ni bitirdik ten sonra (1940), İstanbul Üni- versitesi'nde fizik-matematik lisansını (1944), Londra Impe- rial Collcgc'da doktorasını (1950), Cambridge'tc doktora sonrası eğitimini yapan G ür sey, İstanbul Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitcsi'ndc başladığı öğretim üyeliği ve. bi lim adamı yaşamını Yale Üni versitcsi'ndc sürdürdü. Dünya nın çeşitli sayılı üniversitelerin de de kısa dönemli çalışmaları olan Gürscy'in “değişik dallar da çığır açan ilginç araştırmala rının ortak özelliği, doğadaki simetrileri olağanüstü bir sezi ile ortaya çıkarıp incelikli bir matematik yapı ile rahatlıkla dile getirmesidir." Arkadaşları. Gürscy'in. fizikte kütlesiz par çacık kavramının doğmasına, kendiliğinden simetri bozulma sına ve akım cebirlerinin geliş mesine neden olan "Kiral sağ vc sol simetrisinin önemini" dünyada ilk fark eden fizikçiler
den biri olduğunu belirtiyorlar. Gürsey'in inşa ettiği bu simetri modelleri üzerinde iki boyuth alan teorileri geliştirildi. G ür sey'in Prof. Radicatti ile birlikte keşfettiği, SU simetrisi deneyle doğrulanarak fizik tarininc geç
ti-Bu çalışmalar içinde, proto nun yapıtaşları olan kuvarkla- nn bazı özelikleri de anlaşıldı. Feza Gürsey, günümüzde fizik çilerin büyük rüyası olan doğa daki bütün kuvvetlerin birleşti rilmesi çalışmalarına katkıda bulundu. Ünlü fizikçinin fiziğe bütün bu önemli kalkılan temel parçacık kitaplarında yer aldı ve birçok ödül kazanmasına ve sile oldu.
Arkadaşlan. Gürscy'in en önemli özelliklerinden birinin zamanının çok önünde giden, maddenin temel yapıları üze rindeki sezgise! üstünlüğü oldu ğunu belirtiyorlar.
Feza Gürsey, bütün bu çalış- malan sonucu I969'da TÜBİ TAK Bilim ödülü, Oppenhei mer Ödülü (1977), A. Cressy Morrison Fen Bilimleri ödülü (New York Bilimler Akademisi 1981), Wigncr Grup Teorisi Madalyası (1986), Mustafa Parlar Eğitim vc Araştınna Vakfı ödülü, 1989 Bilim Hiz met vc Onur Ödülü, Einstein Yüzüncü YıldönümüToplantı- sı Anısına Einstein Madalyası (.1979), College de France Ma dalyası (Paris 1981)...
Bu değerli bilim adamının, ül kemizde birçok bilim adamının yetişmesinde de önemli katkıla rı oldu.
