Asya Ülkeleriyle ili~kilerine Dâir Belgeler), Vezâret-i Umur-i Harice, Defter-i
Mütalâât-1 Siyasi ve Beynelmileli, ~dare-i ~nti~âr-1 Esnâd, Tahran 1372 h.~.
505 s.
Daha önce 1369 h.~. (1990) y~l~nda, ~ran ve Osmanl~~ Siyasi Belgelerinden Seçmeler: Kacar-lar Devri, ad~~ ile 7 cilt halinde yay~nlanan ve taraf~m~zdan iki cildi Belleten 'de tan~t~lan eserden sonra, ~ ran D~~i~leri Bakanl~~~, Belgeler Yay~n Dairesi ~imdi de Türkistan ile ilgili baz~~ belgeleri yarnlam~~~ bulunmaktad~r.
Eser, zaman~n D~~i~leri Bakan~~ Ali Ekber-i Velayetrnin Önsöz'ü (s. 1-3) ve Belgeler Yay~n Dairesi Ba~kan~~ Muhammed Hasan Kavusi-i Iraki'nin özet olarak yazd~~~~ bölgenin tarihi ile
Giri~le (s. 5-20) devam etmektedir. I. Bölüm bölgenin genel olarak co~rafyas~~ ve Orta Asya ülkelerinin tan~t~lmas~na ayr~lm~~~ olup, Özbekistan (s. 35), Tacikistan (s. 43), Türkmenistan (s. 47), Kazakistan (s. 52) ve K~rg~zistan (s. 58) hakk~nda k~sa bilgi verilmektedir. II. Bölüm belge-lere ayr~lm~~~ olup, eserin ad~ndan yukar~da adlar~~ geçen ülkeler ile ilgili belgeler sözkonusu edildi~i zannedilse de, yay~nlanan 142 belgenin büyük ço~unlu~u Türkmenistan ile ilgilidir. Bu-rada 142 tane belge, fotokopileri ile birlikte yay~nlanm~~~ olup, ~öyledir:
1-Tarih: Yok. Özbek Neder Muhammed Han'~n I. ~ah Abbas'a iyi niyet mektubu (s.65). 2-Tarih: Yok. I. ~ah Abbas'~n Belh valisi Özbek Neder Muhammed Han'a, at iste~i hak-k~nda yaz~s~~ (s.71).
3-Tarih: Yok. I. ~ah Abbas'~n Ürgenc hakimi Özbek Arab Muhammed Han'a ~ran ~ah~'mn ö~-ütlerine kulak vermesinin dostlu~un peki~tirilmesine yol açaca~~n~~ ifade eden yaz~s~~ (s. 74).
4-Tarih: Yok. ~ah Safi'nin Ürgenc valisi ~sfendiyar Han'a, Mekke'ye gidecek hac~lara ge-rekli kolayl~~~n gösterilece~ine dair yaz~s~~ (s. 77).
5-Tarih: Yok. ~ah Safi'nin Ürgenc valisi ~sfendiyar Han'a devaml~~ olarak yaz~~ma ve iyi mü-nasebetlerin devam~n~~ isteyen yaz~s~~ (s. 79).
6-Tarih: Yok. II. ~ah Abbas'~n Ürgenc valisi Eb~rl-Gazi Han'a Maveraünnehr'de ya~mac~~ - Ilg~n önlenmesi ve dostluk ili~kilerinin peki~tirilmesi ile ilgili yaz~s~~ (s. 82).
7-Tarih: Yok. II. ~ah Abbas'~n Türkistan valisi Abdülaziz Han'a dostluk, birlik ve beraberlik isteyen yaz~s~~ (s. 86).
8-Tarih: 9 ~aban 1243 (25 ~ubat 1828). ~ngiltere elçisi Jean Mc Donald'~n ~ran D~~i~leri Bakan~~ Mirza Ebü'l-Hasan Han-~~ ~irazi'ye ~ran-~ ngiltere Ahidnamesinin 3. ve 4. maddelerinin kald~r~lmas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 89).
9-Tarih: 1247 (1832). ~ran D~~i~leri Bakan~n~n Rus temsilcisine, Rus askerlerinin ~ran'a ait A~urada adas~na ç~kmalar~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 91).
10-Tarih: 1248 (13 Eylül 1831). Rus imparatoru I. Nikola'mn Naibü's-Saltana Abbas Mirza - 'ya, Horasan'daki düzenin sa~lanmas~na yard~mc~~ olmak üzere bir mühendis subay~n gönde-
rilmesi ile ilgili yaz~s~~ (s. 93). Tarihte bir yanl~~l~k olmal~. Zira Eylül 1831, 1247 y~l~na denk gel-mektedir.
11-Tarih: Yok. Muhtemelen 1250 (1834). Astarâbâd taraflar~nda yol kesicilik yapan Türk-men e~kiyas~nm yok edilmesi hakk~nda (s. 103).
12-Tarih: Muhtemelen 1250 (1834). Rus temsilcisinin Muhammed ~ah'a, Rusya'dan Ha-zar Denizi sahillerinin güvenli~i için 2 tane sava~~ gemisi iste~iyle ilgili yaz~s~~ (s. 106).
13-Tarih: 1252 (1836/37). D~~i~leri Bakanl~~~ndan, Gümü~tepe ve Hüseyinkulu ~rmakla-r~nda bal~k avlanma konusu ile ilgili olarak Rus Elçili~ine yaz~~ (s. 109).
14-Tarih: 15 R.evvel 1251 (11 Temmuz 1835). Rus temsilcisi Simoviç'in Buhara Emirzadesi Nâs~dreddin Beg'in terekesi ile ilgili olarak, ~ran D~~i~leri Bakam Mirza Mesud Han'a yaz~s~~ (s. 111).
15-Tarih: 3 Safer 1253 (9 May~s 1837). ~ ngiliz temsilcisi Jean Mc Neil'in Hac~~ Mirza ~efi' - nin Hive ve Buhara'ya görevlendirilmesi ile ilgili olarak D~~i~leri Bakan~~ Mirza Mesud Han'a ya-z~s~~ (s. 113).
16-Tarih: 1253 Selh-i R.sâni (4 Temmuz 1837). Rus temsilcisinin, Mâzenderan ve Astarâ-bâd sahillerinin güvenli~inin sa~lanmas~~ için ~ran hükümetinin 2 adet sava~~ gemisi iste~i ile
olarak D~~i~leri Bakanl~~~na yaz~s~~ (s. 116).
17-Tarih: 20 C.evvel 1253 (22 A~ustos 1837). Rus temsilcisinin Türkmenler ile sava~ta kul-lan~lmak üzere istenilen 2 adet Rus gemisi ile ilgili olarak ~ ran D~~i~leri Bakan~~ Mirza Mesud Han'a yaz~s~~ (s. 118).
18-Tarih: 22 C.evvel 1253 (24 A~ustos 1837). Rus temsilcisinin, ~ran D~~i~leri Bakan~ na, ~ ran'a verilen 2 adet geminin ortak komutas~~ hakk~ nda yaz~s~~ (s. 123).
19-Tarih: 19 Zilhicce 1254 (5 Mart 1839). ~ ran D~~i~leri Bakanl~~~n~n, Kandahar hakimle-rinin ~ran'a itaat ve ba~l~liklar~~ ile ilgili olarak Rus elçili~ine yaz~s~~ (s. 126).
20-Tarih: Yok. Muhtemelen 1255 (1839). Rus temsilcisi Simoviç'in Hive Han'~ mn uyar~l-mas~~ ile ilgili olarak ~ran D~~i~leri Bakanl~~~na yaz~s~~ (s. 129).
21-Tarih: 5 Muharrem 1257 (27 ~ubat 1841). Rus temsilcisi Du Hamel'in D~~i~leri Bakan vekili Hac~~ Mirza Mes'ud Han-~~ Ensari'ye, Rus uyruklu kimselerce Türkmenlere sava~~ için ge-rekli malzeme sat~~~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 132).
22-Tarih: 6 Safer 1257 (30 Mart 1841). ~ran D~~i~leri Bakanl~~~ n~n, Astarâbâd lurlar~ndaki Rus ticaret gemileri ile ilgili olarak Rusya elçili~ine yaz~s~~ (s. 134).
23-Tarih: 27 R.sani 1257 (17 Haziran 1841). Rusya elçili~inin, Rus sava~~ ve ticaret gemile-rinin Astarâbâd'a geli~leri s~ras~nda Türkmenlerin ta~lunl~klan ile ilgili olarak Iran D~~i~leri Ba-kanl~~~ na yaz~s~~ (s. 136).
24-Tarih: 13 Receb 1257 (30 A~ustos 1841). Rusya temsilcisi Du Hamel'in silah al~m~~ ve Hazar Denizi do~usundaki K~z~lsu'nun güneyindeki Çerkan yar~ madas~~ ile ilgili olarak ~ ran D~ -~i~leri Bakanl~~~ na yaz~s~~ (s. 139).
25-Tarih: 27 Muharrem 1258 (11 Mart 1842). Rusya elçili~inin, Rus sava~~ malzemesinin As-tarâbâd'a gelmesi ile ilgili olarak ~ran D~~i~leri Bakanl~~~na yaz~s~~ (s. 144).
26-Tarih: 1 Safer 1258 (14 Mart 1842). ~ngiltere elçili~inin, Rus sava~~ gemilerinin ~ran sa-hillerine geli~leri ile ilgili olarak ~ran D~~i~leri Bakanl~~~na yaz~s~~ (s. 148).
27-Tarih: 23 C.evvel 1258 (3 Temmuz 1842). Rusya elçili~inin, Türkmen Caferbay taifesi-nin ~ltizamnâmeleri ile ilgili olarak ~ran D~~i~leri Bakanl~~~na yaz~s~~ (s. 151).
28-Tarih: Yok. Muhtemelen 1258 (1842). Rusya elçili~inin, Hazar Denizi k~y~lar~= güven-li~inin sa~lanmas~~ için 2 adet sava~~ gemisi gönderilmesi ile ilgili olarak Muhammed ~ah'a ya-z~s~~ (s. 153).
29-Tarih: Ramazan 1261 ( Eylül 1845). Buhara emirinin, iyi ili~kilerin peki~tirilmesi iste~i ile ilgili olarak Kacar Muhammed ~ah'a yaz~s~~ (s. 156).
30-Tarih: 26 Ramazan 1267 (26 Temmuz 1851). Rusya temsilcisinin, Rus gemilerinin, Türkmenler ile sava~~nda Mâzenderan hâkiminin Türkmenler ile i~birli~i yapmas~ndan dolay~~ üzüntülerini bildiren yaz~s~~ (s. 159).
31-Tarih: 6 Safer 1269 (18 Kas~m 1852). Rusya temsilcisinin, ~ran D~~i~leri Bakan~~ Mirza Said Han'a gemi sat~n al~nmas~~ ve Türkmenlerin al~~veri~leri ile ilgili yaz~s~~ (s. 163).
32-Tarih: 1 R.sâni 1269 (12 Ocak 1853). Rusya temsilcisinin Sadrazam Mirza Aka Han-~~ Nuri'ye, Hazar Denizinde denizcilik faaliyetleri ve k~y~~ güvenli~inin sa~lanmas~nda Rus polisi ile i~birli~i yap~lmas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 165).
33-Tarih: 2 ~evval 1273 (26 May~s 1857). Rus elçili~i geçici maslahatgüzar~~ Lagofski'nin Iran Sadrazam~na, Türkmenlerin e~kiyal~k ve ya~mac~l~klan ile ilgili yaz~s~~ (s.169).
34-Tarih: 23 C.sâni 1276 (18 Ocak 1860). ~ran D~~i~leri Bakanl~~~n~n Rusya elçili~i temsilci-ligine, Rus gemilerinin erzaklar~n~n sa~lanmas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 172).
35-Tarih: C.sâni 1296 (23 May~s 1879). Çeki~lerden Astarâbâd'a telgraf hatt~~ dö~enmesi ile ilgili olarak ~ran ve Rusya aras~nda imzalanan kararnâme (s. 175). 11 maddeden ibarettir.
36-Tarih: 22 Muharrem 1299 (14 Aral~k 1881). Hazar Denizi'nin do~usundaki ~ran ve Rus Hudud Anla~mas~~ (s. 183). 9 maddeden ibarettir. Tahran'da imzalanm~~~ olup, ~ran D~~i~leri Ba-kan~~ Mirza Said Han ile Rus temsilcisi ~van Zinovyefin imzalar~n~~ ta~~maktad~r.
37-Tarih: 29 Muharrem 1299 (21 Aral~ k 1881). ~ran ile Rusya aras~nda Gizli Hudud An-la~mas~~ (s. 194). 5 maddeden ibarettir. Tahran'da imzalanm~~~ olup, ~ran D~~i~leri Bakan~~ Mirza Said Han ile Rus temsilcisi ~van Zinovyef in imzalann~~ ta~~maktad~r.
38-Tarih: Yok. Muhtemelen 1299 (1882). Tahran'daki Rus temsilcisinin, ~ran D~~i~leri Ba-kanl~~~na, Gizli Anla~man~n 3. maddesinin ertelenmesi iste~i ile ilgili yaz~s~~ (s. 204).
39-Tarih: Yok. Muhtemelen 1300 (1883). Nâs~reddin ~ah'~n D~~i~leri Bakan~na, Said'ül-Mülk Abdurrahim Han ile Tebriz'deki Rus Konsolosu aras~ ndaki anla~mazl~k konusu ve Etrek tarafindaki Türkmenler ile ilgili olarak yaz~s~~ (s. 210).
40-Tarih: Yok. Muhtemelen 1300 (1883). ~ran D~~i~leri Bakan~n~n, Nâs~reddin ~ah'a, Rus Kazaklar~mn Tecen ~ rma~~n~ n beri yakas~na geçmelerinin önlenmesi, eski Serahs ve Merv konu-lar~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 214).
41-Tarih: Yok. Muhtemelen 1300 (1883). D~~i~leri Bakan~n~n eski Serahs ile ilgili olarak Nâs~reddin ~ah'a yaz~s~~ (s. 217).
42-Tarih: Yok. Muhtemelen 1300 (1883). Nâs~reddin ~ahin D~~i~leri Bakan~na Salur oy-maklar~~ haldunda yaz~s~~ (s. 220).
43-Tarih: Yok. Muhtemelen 1301(1883/84). Nâz~mu'd-Devle'nin D~~i~leri Bakanl~~~~ ile Nâs~reddin ~ah'a Serahs ile ilgili telgraf! (s. 223).
44-Tarih: Yok. Muhtemelen 1301 (1883/84).Nâz~mu'd-Devle'nin D~~i~leri Bakanl~~~~ ile Nâs~reddin ~ah'a Tecen ve Serahs ile ilgili yaz~s~~ (s. 225).
45-Tarih: Yok. Muhtemelen 1301 (1883/84). Nâz~mu'd-Devle'nin Londra'dan D~~i~leri Bakanl~~~na Horasan'~n kuzey hududlar~~ ile ilgili telgraf~~ (s. 227).
46-Tarih: Yok. Muhtemelen 1301(1883/84). Nâz~ mu'd-Devle'nin Londra'dan D~~i~leri Bakanl~~~na Eski Serahs ve Horasan'~n kuzey s~n~rlar~~ ile ilgili telgraf~~ (s. 229).
47-Tarih: Yok. Muhtemelen 1301 (1883/84). D~~i~leri Bakanl~~~n~ n Nâs~reddin ~ah'a, Rus ve ~ ngiliz temsilcileri ile yap~lan görü~meler hakk~nda yaz~s~~ (s. 233).
48-Tarih: Yok. Muhtemelen 1301 (1883/84). D~~i~leri Bakanl~~~ n~n Nâs~reddin ~ah'a Eski Serahs ile ilgili yaz~s~~ (s.236).
49-Tarih: Yok. Muhtemelen 1301 (1883/84). Nâs~reddin ~ah'~n D~~i~leri Bakan~ na, ~ ngiliz temsilcisi ile Iran ve Rus meseleleri ile ilgili yap~lan görü~me hakk~nda yaz~s~~ (s. 238).
50-Tarih: Yok. Muhtemelen 1301 (1883/84). Nâs~reddin ~ah'~n ~ran'~ n Londra'daki elçisi Malkom Han'a, Eski Serahs ile ilgili yaz~s~~ (s. 240).
51-Tarih: 20 G.sâni 1301 (16 Nisan 1884). Iran ve ~ ngiltere'nin, Afganl~~ Eyyt~b Han ile ilgili olarak 3 maddelik anla~ma metni (s. 244).
52-Tarih: Yok. Muhtemelen 1301 (1884). Nâs~reddin ~ah'~n D~~i~leri Bakanl~~~na Serahs, Kelat ve Dereciz yöresindeki hudud konular~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 251).
53-Tarih: 1301 (1884). Nâs~reddin ~ah'~n D~~i~leri Bakan~na Horasan hududundaki kabile - ler ve otlaklar hakk~ nda yaz~s~~ (s. 254).
54-Tarih: Yok. Muhtemelen 1301(1884). Horasan halcimi Ali Naki Mirza Rüknüddevle'nin D~~i~leri Bakanl~~~ na Eski Serahs ile ilgili yaz~s~~ (s. 258).
55-Tarih: Yok. Muhtemelen 1301 (1884). Horasan hâldrni Rül~ntiddevle'nin D~~i~leri Ba-kanl~~~na Serahs ve Rus ordusunun faaliyetleri ile ilgili yaz~s~~ (s. 260).
56-Tarih: Gurre-i Zilkade 1301 (22 A~ustos 1884). Nâs~reddin ~ah'~ n D~~i~leri Bakan~ na Mü~irüddevle ile Nâz~ mü'd-devle'nin görevlendirilmeleri ile ilgili yaz~s~~ (s. 265).
57-Tarih: 1301 (1884). Nâs~reddin ~ah'~ n D~~i~leri bakan~na Eski Serahs'~ n Ruslara b~ra-k~lmas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s.267).
58-Tarih: 1301 (1884). Nas~reddin ~ah'~ n D~~i~leri Bakan~ na Serahs ile ilgili yaz~s~~ (s. 269). 59-Tarih: Yok. Muhtemelen 1301 (1884). ~ran'~n Petersburg'dalti temsilcisi Mirza Esedul-lah Vekilü'l-Mülk'ün D~~i~leri Bakanl~~~~ ve ~ah'a Türkmen kabileleri ile ilgili yaz~s~~ (s. 271).
60-Tarih: 1301 (1884). Nâs~reddin ~ah'~n D~~i~leri Bakan~na Salur kabilesi, Serahs ve Kelâ-t'a mühendis gitmesi ile ilgili yaz~s~~ (s. 273).
61-Tarih: Selh-i Zilhicce 1301 (20 Ekim 1884). Nân~nf~'d-clevle'nin D~~i~leri Bakanl~~~na Serahs yöresindeki hudud konular~~ ile ilgili telgraf' (s. 275).
62-Tarih: 11 Zilhicce 1301 (1 Ekim 1884). Nânmü'd-devle'nin D~~i~leri Bakan~l~~~na Se-rahs hudud hatt~~ ile ilgili telgraf~~ (s. 277).
63-Tarih: 11 Zilhicce 1301 (Ekim 1884). Nâz~mii'd-devle'nin D~~i~leri Bakanl~~~na Serahs konusu ile ilgili telgraf~~ (s. 279).
64-Tarih: 12 Zilhicce 1301 (2 Ekim 1884). Nâz~mii'd-devle'nin Londra'dan D~~i~leri Ba-kanl~~~na kuzeydo~u hududlan ve Ingilizlerin müdahaleleri ile ilgili telgraf~~ (s.281).
65-Tarih: Yok. Muhtemelen 1302 (1884/85). Nânmii'd-devle'nin Londra'dan D~~i~leri Ba-kan~na, ~ngilizlerle Ruslar~n birbirlerine yalunla~uklan ve ülkeleri aralar~nda taksim karar~n~~ verdiklerini bildiren telgraf~~ (s. 283).
66-Tarih: 1302 (1884/85). Nâs~reddin ~ah'~n D~~i~leri Bakan~na Horasan ve Etek hudud-lar~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 285).
67-Tarih: Yok. Muhtemelen 1302 (1884/85). D~~i~leri Bakan~n~n Nis~reddin ~ah'a Afganl~~ Eyyub Han ile ilgili telgraf~~ (s. 287).
68-Tarih: Yok. Muhtemelen 1302 (1884/85). D~~i~leri Bakan~n~n Nâs~reddin ~ah'a Afganl~~ Eyyub Han ve yak~nlar~~ hakk~ndaki kararnâme ile ilgili yaz~s~~ (s. 289).
69-Tarih: Yok. Muhtemelen 1302 (1884/85). Nâs~reddin ~ah'~n D~~i~leri Bakan~na Afganl~~ Eyyub Han ile ilgili yaz~s~~ (s. 291).
70-Tarih: Yok. Muhtemelen 1302 (1884/85). D~~i~leri Bakanl~~~n~n, ~ran'~n Londra temsil-cisi Niz~mii'd-clevle'ye Afganl~~ Eyyub Han'~n gözalt~nda tutulmas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 293).
71-Tarih: 1302 (1884/85). Nâs~reddin ~ah'~n D~~i~leri Bakan~na, Malkom Han'a telgraf çekilmesi ile ilgili yaz~s~~ (s. 295).
72-Tarih: Yok. Muhtemelen 1302 (1884/85). D~~i~leri Bakanl~~~n~n Nis~reddin ~ah'a, Rus-ya'n~n Kale-i Babadurmaz'dan Hilseyinkulu Körfezi'ne kadar olan s~n~r tesbit komisyonu üyesi Polkonik Nikola'run görevi ve Kelat'tan geçi~i ile ilgili yaz~s~~ (s. 297).
73-Tarih: Yok. Muhtemelen 1302 (1884/85). Nâs~reddin ~ah'~n D~~i~leri Bakanl~~~na ku-zeydo~u s~n~flar~nda eski anla~malara uyulmas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 299).
74-Tarih: Yok. Muhtemelen 1302 (1884/85). D~~i~leri Bakanl~~~n~n Nâs~reddin ~ah'a Se-rahs ile ilgili yaz~s~~ (s. 301).
75-Tarih: Yok. Muhtemelen 1302 (1884/85). D~~i~leri Bakanl~~~n~n Nâs~reddin ~ah'a Rus askerlerinin Horasan'daki hal ve hareketleri ile ilgili yaz~s~~ (s. 304).
76-Tarih: Yok. Muhtemelen 1302 (1884/85). D~~i~leri Bakanl~~~n~n Nâs~reddin ~ah'a ~ran ile Rusya aras~ndaki hudud görü~meleri ile ilgili yaz~s~~ (s. 307).
77-Tarih: Yok. Muhtemelen 1302 (1884/85). D~~i~leri Bakanl~~~n~n Nâs~reddin ~ah'a Hay-râbâd'daki Rus harita mühendisleri ile ilgili yaz~s~~ (s. 309).
78-Tarih: 1302 (1884/85). D~~i~leri Bakan~~ Mirza Mahmud Han Nâs~ril'I-Mülk'iln Nâs~~ - reddin ~ah'a Salur kabilesinin konup göçecekleri yerler ile ilgili yaz~s~~ (s. 312).
79-Tarih: 17 Safer 1309 (21 Eylül 1981). Telgrafhane Müste~ar~~ ~arl'~n, Vezir-i Ulûm ve Reis-i Darülfüntm Alikulu Han Muhbirrüddevle'ye Iran ve Rusya aras~ndaki telgraf kararnâmesi ile ilgili yaz~s~~ (s. 316).
80-Tarih: 23 Zilhicce 1310 (8 Haziran 1893). Firuze ve Hisar köyleri hakk~nda Iran ve Rusya aras~ndaki sözle~me (s.319). 6 maddeden ibarettir.
81-Tarih: 27 Zilhicce 1311 (1 Temmuz 1894). Iran ve Rusya aras~nda imzalanan anla~ma-n~n Serahs ~ehri yak~anla~ma-n~nda tutulan 3 numaral~~ Hudud Protokolu (s. 322).
82-Tarih: 21 C.ewel 1312 (19 Kas~m 1894). Iran ile Rusya aras~nda hudud görü~melerinin 5 numaral~~ Hudud Protokolf~~ (s.323).
83-Tarih: 1321 (1903). Vezâret-i Ulüm'dan D~~i~leri Bakanl~~~na A~kâbâd ile Me~hed ara-s~nda telgraf ücreti ile ilgili yaz~~ (s. 324).
84-Tarih: 1321 (1903). Vezaret-i Ulûm'dan D~~i~leri Bakanl~~~na Me~hed ile A~kâbâd ara-s~nda telgraf ücreti ile ilgili yaz~~ (s. 326).
85-Tarih: 29 ~aban 1322 (7 Kas~m 1904). ~ngiltere elçili~inin D~~i~leri Bakanl~~~na A~ka-had ve Me~hed ile Me~hed ve Sinan aras~ndaki telgraf ham ile ilgili yaz~s~~ (s. 328).
86-Tarih: 11 Ramazan 1322 (19 Kas~m 1904). ~ngiltere elçili~inin D~~i~leri Bakanl~~~na Me~hed ile A~kâbâd aras~ndaki telgraf ham ile ilgili yaz~s~~ (s. 331).
87-Tarih: 10 R.ewel 1331 (17 ~ubat 1913). D~~i~leri Bakanl~~~n~n Horasan temsilcisine, Herirud Irma~~'mn suyunun taksimi ile ilgili yaz~s~~ (s. 333).
88-Tarih: 2 R.sâni 1334 (6 ~ubat 1916). Serahs temsilcili~inden D~~i~leri Bakanl~~~na Tür-kistan'dan Serahs'a Rus askeri sevki ile ilgili yaz~~ (s. 336).
89-Tarih: 15 R.sâni 1334 (19 ~ubat 1916). Mümtehenf~'s-Saltana'mn D~~i~leri Bakanl~~~na A~kâbâd dolaylar~ndaki Rus askerleri ile ilgili Me~hedden çekti~i telgraf (s. 338).
90-Tarih: 27 Zilhicce 1334 (26 Ekim 1916). Türkmenler ile Rus askerleri aras~ndaki kavga ile ilgili olarak D~~i~leri Bakanl~~~na Mümtehenül-mülk taraf~ndan çekilen telgraf (s. 340).
91-Tarih: Yok. Muhtemelen 1335 (1916/17) D~~i~leri Bakanl~~~n~n Petrograd'daki Iran el-çili~ine Astaribâd'daki Rus konsolosunun faaliyetleri ve Türlunenleri lu~lurtmalar~~ ile ilgili ya-z~s~~ (s. 342).
92-Tarih: 29 Safer 1335 (25 Aral~k 1916). Astarâbâd, Akkale ve Göktepe taraflar~nda Rus ordusunun faaliyetleri (s. 344).
93-Tarih: 22 R.ewel 1335 (16 Ocak 1917). Astarâbâd'daki temsikinin D~~i~leri Bakanl~~~na Ruslar ile Türkmenler aras~ndaki sava~~ ile ilgili telgraf~~ (s. 346).
94- Tarih: 23 R.ewel 1335 (17 Ocak 1917). ~tisamül-Memalik Mirza Hüseyin Han'~n Asta-râbâd'dan Ruslar ile Türkmenler aras~ndaki kanl~~ sava~lar ile ilgili telgraf~~ (s. 248).
95-Tarih: 23 R.ewel 1335 (17 Ocak 1917). Milmtehenül-Millk Mirza Alca'n~n D~~i~leri Ba-kanl~~~na Ruslar ile Türkmenler aras~nda Künbed-i Kabus ve Göklen yöresindeki sava~lar ile il-gili telgrafi (s.350).
96-Tarih: 25 R.ewel 1335 (19 Ocak 1917). Mümtehen~rl-M~llk Mirza Aka'mn D~~i~leri Ba-kanl~~~na Ruslar ile Türkmenler aras~nda Künbed-i Kabus ve Gülden yöresindeki sava~lar ve Türkmenlerin silahtan ar~nd~r~lmas~~ ile ilgili telgraf~~ (s. 352).
97-Tarih: 13 R.sâni 1335 (6 ~ubat 1917). Saidül-Mülk'ün D~~i~leri Bakanl~~~na Ruslar~n Yomut ve Gökten taifelerini silahtan ar~nd~np onlar~n topraklar~na tasarruf ettiklerine dâir ya-z~s~~ (s. 354).
98-Tarih: 12 C.evvel 1335 (6 Mart 1917). D~~i~leri Bakanl~~~ndan ~ran'~n Petrograd elçili-~ine Ruslar~ n Astarâbâd ve Akkale'de bina ve istihkam in~a ettiklerine dâir yaz~~ (s. 357).
99-Tarih: 16 C.evvel 1335 (10 Mart 1917). D~~i~leri Bakanl~~~n~n Astarâbâd'daki ~ran tem-silcisinin, D~~i~leri Bakanl~~~na, Ruslar~n Türkmen taifesinden Yomut ve Göklenlerin arazilerine tasarruflar~ na dâir yaz~s~~ (s. 359).
100-Tarih: 16 C.evvel 1335 (10 Mart 1917). D~~i~leri Bakanl~~~n~n Astarâbâd'daki temsilci-sinin, D~~i~leri Bakanl~~~na Ruslar~n Türkmenleri silahtan annd~rmas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 361).
101-Tarih: 23 C.evvel 1335 (17 Mart 1917). Mirza Aka Mumtehenül-Mülk'ün D~~i~leri Ba-kanl~~~na, Ruslar~n Türlunenlere ait mal ve mülkü gaspedip, buralara Malakanlar~~ yerle~tirdi-~ine dair Astarâbâd'dan telgraf~~ (s. 363).
102-Tarih: 2 C.sani 1335 (25 Mart 1917). Mirza Aka Mümtehenü'l-Mülk'ün D~~i~leri Ba-kanl~~~na Türkmen Sahra ve Künbed-i Kâbus'taki komisyon ile ilgili telgraf~~ (s. 366).
103-Tarih: 4 C.sâni 1335 (27 Mart 1917). ~çi~leri Bakanl~~~ndan D~~i~leri Bakanl~~~na bir kaç tane Türkmen haldunda yaz~~ (s. 368).
104-Tarih: 10 C.sâni 1335 (2 Nisan 1917). D~~i~leri Bakanl~~~n~n Künbed-i Kâbus komite-sine Rus askerlerinin Yomut ve Göklen Türkmenlerini silahtan ar~nd~r~p, onlar~n topraklar~na el koymas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 370).
105-Tarih: 12 C.sâni 1335 (4 Nisan 1917). Ba~bakanl~ktan D~~i~leri Bakanl~~~na Rus uy-ruklu Türkmenlerin kan~~kl~k ç~karmalar~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 373).
106-Tarih: 15 C.sâni 1335 (7 Nisan 1917). D~~i~leri Bakanl~~~n~n Türkmenlerin Ruslarla anla~mazl~klar' ile ilgili dosyas~~ (s. 375).
107-Tarih: 16 C.sâni 1335 (8 Nisan 1917). Astarâbâcl'daki D~~i~leri temsilcisi Mirza Aka Mümtehenü'l-Mülk'ün, D~~i~leri Bakanl~~~na Rus ordusu taraf~ndan Türkmenlerin katledilip, mallar~n~n ya~malanmas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 377).
108-Tarih: 3 Receb 1335 (25 Nisan 1917). D~~i~leri Bakanl~~~ ndan Astarâbâd'daki D~~i~leri temsilcisine hududdaki Rus askerlerinin faaliyetleri ile ilgili yaz~s~~ (s. 380).
109-Tarih: 7 Receb 1335 (29 Nisan 1917). D~~i~leri Bakanli~~mn Petrograd'daki ~ran elçili-~ine, ~ ran Türkmenistan~ 'ndaki Rus kuvvetlerinin anla~malara ayk~r~~ olarak faaliyetleri ile ilgili yaz~s~~ (s. 382).
110-Tarih: 8 Receb 1335 (30 Nisan 1917). Künbed-i Kâbus'taki ~ran komisyonu ba~kan~~ ~ tisamü'l-Mülk'ün D~~i~leri Bakanl~~~ na, Ruslar~ n Türkmenlere yapt~~~~ zulüm, buralara Malakan ve Mujik getirdiklerine dair yaz~s~~ (s. 384).
111-Tarih: 27 Receb 1335 (20 May~s 1917). Astarâbâd'dan ~tisamü'l-Memalik'in D~~i~leri Bakanl~~~ na Türkmenlerin emvali ile ilgili yaz~s~~ (s. 388).
112-Tarih: 26 ~aban 1335 (16 Haziran 1917). D~~i~leri Bakanl~~~ndan Petrograd'daki ~ran elçili~ine Türkmenlerin arazilerine Mujikler ve Malakanlar~n iskan edilmesi ile ilgili yaz~~ (s. 390).
113-Tarih: 16 Ramazan 1335 (6 Temmuz 1917). Astarâbâd'daki ~ran temsilcisi Mümtehe-nill-Millk'ün D~~i~leri Bakanl~~~na, Astarâbâd'daki Rusya sab~k konsolosu ~vansef in tecavüzltir tutumu ve entrikalan ile ilgili yaz~s~~ (5.392).
114-Tarih: 9 Zilkade 1335 (28 A~ustos 1917). D~~i~leri Bakanl~~~n~n Rus elçili~ine Serahs 'ta ~ ran uyruklu bâz~~ kimselerin öldürülmeleri ile ilgili yaz~s~~ (s. 394).
115-Tarih: 1335 (1917). Türkmenler ile Ruslar aras~ndaki sava~la ilgili olarak D~~i~leri Ba-kanl~~~ndan Ba~bakanl~~a rapor (s. 396).
116-Tarih: 28 Akrep 1335 (20 Kas~m 1917). D~~i~leri Bakanl~~~na Türkmenler ile Ruslar aras~ndaki sava~~ ile ilgili yaz~~ (s. 401).
117-Tarih: 13 Cedi 1335 (3 Ocak 1918). Ba~bakanhktan Gümrükler Genel Müdürlü~üne Türkmenler ile Ruslar aras~ndaki sava~~ ile ilgili yaz~~ (s. 404).
118-Tarih: 16 Cedi 1335 (6 Ocak 1918). Rus uyruklu Türkmenlerin ç~ kard~klar~~ kar~~~k-l~klarla ilgili yaz~~ (s. 409).
119-Tarih: 25 Hut 1335 (16 Mart 1918). Mâzenderan'dan ~çi~leri Bakanl~~~na Türkmenle-rin Sevadkuh'ta bulunan Emir Mikeyyed'e ba~vurular~~ ile ilgili yaz~~ (s. 411).
120-Tarih: 14 Muharrem 1336 (31 Ekim 1917). Krasnovodsk'ta ya~ayan ~ran uyruklu tacir-lerin D~~i~leri Bakanl~~~na kenditacir-lerine bir temsilci seçebilmeleri için resmi bir görevli gönde-rilmesi hususunda dilekçeleri (s. 413).
121-Tarih: Gurre-i Safer 1336 (17 Kas~ m 1917). D~~i~leri Bakanl~~~ ndan Tiflis' teki Iran konsoloslu~una, Krasnovodsk'taki ~ran uyruklu vatanda~lar~n haklar~n~n korunmas~~ ile ilgili yaz~~ (s. 419).
122-Tarih: 1336 (1917/ 18). ~ran'~n Serahs temsilcisinin, D~~i~leri Bakanl~~~na, Bol~evikle-rin Merv ve Serahs'ta yapt~~~~ i~ler ve TürkmenleBol~evikle-rin onlarla çat~~malar~~ hakk~nda yaz~s~~ (s. 421).
123-Tarih: 18 Receb 1336 (30 Nisan 1918). D~~i~leri Bakanl~~~n~n Mâzenderan ve Bender-cez temsilcili~ine, hududlar~n kapauld~~~. Rusya'da ihtilal dolay~s~yla yolcu giri~ine dikkat edil-mesi ile ilgili yaz~s~~ (s. 425).
124-Tarih: 21 Zilkade 1336 (29 A~ustos 1918). D~~i~leri Bakanl~~~n~n, Serahs temsilcili~ine, Rusya'daki ihtilal dolay~s~yla ancak silahs~z kimselerin kabul edilebilece~ine dur yaz~s~~ (s. 427).
125-Tarih: 15 Muharrem 1337 (22 Ekim 1918). Me~hed temsilcili~inin, D~~i~leri Bakanl~~ - ~~na ~ ran Serahs'~~ hâkirninin Rus Serahs'~ na gidi~i ve oradaki Türkmenler taraf~ndan hürmetle kar~~lanmas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 429).
126Tarih: Gurrei Safer 1337 (6 Kas~m 1918). Serahs temsilcisi R~za Kulu Ensari'nin, D~ -~i~leri Bakanl~~~ na, Amuderya'ya kadar Merv yöresinin ~ ngiliz kuvvetleri taraf~ndan ele geçirildi-~ine dâir yaz~s~~ (s. 431).
127-Tarih: 10 R.evvel 1337 (14 Aral~k 1918). D~~i~leri Bakanl~~~n~n Horasan eyaletine, He-rirud Irma~~'mn suyunun taksirni ile ilgili yaz~s~~ (s. 433).
128-Tarih: 27 R.evvel 1337 (31 Aral~ k 1918). D~~i~leri Bakanl~~~ n~n Kelk ve Dereciz temsil-cilerine hudud boyu ahalisinin Türlunenlere saulmas~ mn önlenmesi için tedbir al~nmas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 436).
129-Tarih: 27 R.ewel 1337 (31 Aral~k 1918). D~~i~leri Bakanl~~~n~n ~çi~leri Bakanl~~~na hu-dud boyu ahalisinin Türkmenlere sat~lmasm~n önlenmesi için tedbir al~nmas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 428).
130-Tarih: 8 C.ewel 1337 (9 ~ubat 1919). Künbed-i Kabus Komisyonu'nun D~~i~leri
Ba-kanl~~~na, General Lavrefin zararl~~ faaliyetlerinin önlenmesi ile ilgili yaz~s~~ (s. 440).
131-Tarih: 17 C.âhir 1337 (20 Mart 1919). Künbed-i Kabus Komisyunundan D~~i~leri Ba-kanl~~~na General Lavref in Türkmenlerden paral~~ asker toplad~~~ , Künbed-i Kabus üzerine yü-rümek niyetinde oldu~unu bildiren yaz~~ (s. 445).
132-Tarih: 5 Receb 1337 (6 Nisan 1919). Adalet Bakan~~ Nasruddevle'nin sâb~k Rusya dev-leti taraf~ndan cezaland~rdm~~~ bulunan kimselere duyurusu (s. 448).
133-Tarih: 18 Receb 1337 (19 Nisan 1919). D~~i~leri Bakanl~~~n~n, ~çi~leri Bakanl~~~na Ge-neral Lavrefin faaliyetlerinin önlenip, etkisiz hale getirilmesi hususunda yaz~s~~ (s. 450).
134-Tarih: 10 Zilkide 1337 (7 A~ustos 1919). Serahs temsilcili~inin, D~~i~leri Bakanl~~~na, Bol~evilderin Türkistan'a gelmeleri ve amaçlar~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 452).
135-Tarih: 17 Zilkâde 1337 (13 A~ustos 1919). Künbed-i Kabus Komisyonunun D~~i~leri Bakanl~~~na, Bol~eviklerin ~ran topraklar~na girdiklerine dâir telgraf~~ (s. 454).
136-Tarih: 21 Akreb 1337 (13 Kas~m 1918). Kelât ve Dereciz temsilcisi Rilknifl-Vilzerâ Mirza ~brahim Han'~n, D~~i~leri Bakanl~~~na, hudud ahalisinin Türkmenlere saulmas~ n~n ön-lenmesi ile ilgili yaz~s~~ (s. 456).
137-Tarih: 6 Kavs 1337 (28 Kas~m 1918). Horasan ve Sistan eyaletinden D~~i~leri
Bakanl~-~~na, Herirud Irma~~'mn suyunun taksimi ile ilgili yaz~~ (s. 460).
138-Tarih: 9 Nisan 1918. Astarâbâd'da ~ran konsoloslukunda yap~lan toplant~~ tutana~~~ çe-virisi (K~z~lordu askerlerinin çald~~~~ mallar~n iadesi, zarar~n tazmini, suçlular~n incelenip
ceza-land~r~lmas~~ gibi hususlarla ilgilidir) (s. 462).
139-Tarih: 29 Kavs 1337 (21 Aral~k 1918). Astarâbâd'daki hükümet yetkilisinden, Astarâ-bâd'daki D~~i~leri Bakanl~~~~ temsilcisine, Ruslar~n Bendercez'e müdahalesi ve Gümü~tepe'yi
bombalamalar~~ ile ilgili yaz~~ (s. 466).
140-Tarih: 19 Safer 1338 (13 Kas~m 1919). Horasan eyaletinden D~~i~leri Bakanl~~~na, müttefik devletlerin ~ran ve Bol~evik Rusya aleyhtar~~ tarafs~z ülkelerden istekleri ile ilgili yaz~~ (s.
468).
141-Tarih: 25 Hut 1298 (16 Mart 1920). K~vân~u's-Saltana Ahmed'in D~~i~leri Bakanl~~~na Ta~kent ve Semerkant'tan gelen Bol~evik kuvvetlerinin A~kâbâd'da toplanmalar~~ ile ilgili yaz~s~~
(s. 472).
142-Tarih: 8 ~sfend 1299 (26 ~ubat 1921). ~ran ve Sovyet Rusya anla~ma metni (s. 474). Moskova'da imzalanan bu anla~ma 26 maddeden ibaret olup. ~ran taraf~n~~ temsilen Mii~âvirill-Mülk Alikulu Han, Sovyet Rusya'y~~ temsilen ise Çiçerin ile Karahan'~n imzalar~~ bulunmaktad~r.
Ekler bölümünde ise 142 nr'll ~ran ve Sovyet Rusya andla~mas~n~n Rusça metni ile Türkis-tan ve ~ran-Sovyet Rusya hudud haritalar~~ yer almaktad~r.
