Vet. Bil. Derg . (2007), 21, 2: 61-66
üç
FARKLI PERivOTTAKi
Dişi
BILDIRClNDA
KARıN
BÖLGESi
ORGANLARıNıN
VE GENiTAl
ORGANLARıN
ARTERivEL
VASKULARiZASYON
U
Şükrü HakanAtalgın1@
The Arteriel Vascularization of the Visccra and Female Sex Organs of Quails at Three
Differcnt Pcriods.
Özet: ÇalışmadaMudurnu yöresinden temin edilen 21 adetbıldırcın(Coturnix coturnix japonica) kullanıldı.Arterielsis
-temerenklendirilmiş latex solusyonu verilerekkarın boşluğuorganlarının ve genital sisteminarterieldallanmasıtemin edildi. A. celiaca'dan ayrılan damarların proventriculus, ventriculus, duodenum, ileum, secum ve pancreas'ı va s-kularizeettiği,a.mesenterica cranialis'induodenum, jejunum,ileum ve secum'adallargönderdiğ i , a. mesentericac
a-udalis'inileum ve secum'ubeslediğ i.böbreklerin a. renalis cranialis,media ve caudalis tarafından beslendiğigörüldü.
Genital sistemde ise ovarium'un a. ovarica, oviduct'unise a.oviductalis cranialis,a.oviductaliscranialis accessoria,a.
oviductalis media, a. oviductalis caudalis, va a.vaginalistarafındanbeslendiğisaptandı. Anahtar Kelimeler: Arteriel sistem,bıldırcın, genital organlar.
Summary: In this study, colored latex was enjected into to the arteriel system to investigate the arteriel v
as-cularisation of the visceraand female sex organs of the 21 quails obtained from Mudurnu region.The coeliacartery suppliedthe proventrlculus,gizzard,duodenum,ileum, caeca, and pancreas.The cranial mesenteric arterydistributed braches tothe duodenurn, jejenum,ileum, and caeca. The caudal mesentericartery supplied theileurn and rectum. The kidneys were supplied by the eranial, middle,and caudal renal arteries. The left gonad was suppliedby the
ovarianartery orarteries.The oviduct was supplied by the cranlaloviductalartery. accessory cranialoviductalartery,
middleoviduetal artery, eaudaloviductal artery,and cranial oviductalartery.The vaginal artery suppliedthe vagina.
Key Words: Arterial system, genital viscera, quail
Giriş
Kanatlılarda aorta descendens arcus aorta'dan sonra dördüncü kosta düzeyinde median çizgiye ulaşır ve aorta descendens olarak caudal'e doğru uzanır. Seyri sırasında iç organları besleyen da-marlarıverir ( Baumelve ark.1979, Kuru,1996).
A. celiacae kanatlılarda genelolarak beşinci
kosta seviyesinde aorta descendens'ten ayrılır ve caudoventral yönde devam ettikten sonra organlara dallar verir. Bu damar a. provenlriculus dorsalis'i verdikten sonra ventriculus'u beslemek üzere r. dexter a celiacae ve r. sinistera.celiacae'ya ayrılır
(AslanveTakçı, 1998, Kürtül,2002).
R. dexter a. celiacae, a.celiacae'dan ay-rıldıktan sonra hepar'ın sağ lobu ile lien arasından geçerken önce lien için aa. splenicaeadıyla birçok
dal verir (Fukuta ark., 1969), sonra hepar içina.he· pattea dextra'yı verir. Daha sonra bu damarın
de-vamı durumundaki a. pancreaticoduodenalis'i verir (Kuru, 1996, King ve Mclelland, 1984; Baumel ve ark.,1979).A. hepatica dextra'nın birdalı da a. du
-odenojejenualis'tir. Bu damar duodenum ve j e-jenum'u besler (Getty, 1975; King ve Melelland, 1984; Baumel ve ark, 1979). R. dexter a. c e-Iiacae'dan ayrılan a. i1eocecalis, ileum'un bir kı smı
ile cecum'un ön kısmını besler (King ve Melelland,
1984; Aslan veTakçı,1998).
A.rnesentenca cranialistavukta a.celiacae'nın orijinin yaklaşık 5 mm caudal'inden aorta des-cendens'ten ayrılır ( Getty, 1975; Kuru, 1996; N
ic-kel ve ark.1977).
A. mesenlerica cranialis'ten ilk olarak a. ile· ocecalisçıkar. Bu dal cecum'un ilk bölümünü, basis
GclişTarihi:OI.ı2.2006 @:aıalgin_s@ibu .cdu.ır
ATALGI~
cecrçı. tleum'u n distali ve rectum'u besleyen da
-marlar verir. Aa. [ejunuales. a.mesenterica cra
-nlaüs'ten çıkıp jejunum'u besleyen başlıca
da-marlardır. (Getty, 1975; King ve Mclelland, 1984;
Aslan ve Takçı. 1998). Ovaryum'u besleyen damar,a.ovarica sinistra,genellikle a.renalla
cra-nıans sinistra'dan bazen de aorta descendens'ten
orijinalır(King ve Mclelland, 1984; Aslan veTakçı,
1998). Oviducl toplam 5 adet damar tarafından
beslenmekledir.A.renalis cranialissinisıra'danay·
rılan a. oranlalls ovlductalls : inlindibulum ve mag-num'u, a. iliaca extern a sinist ra'dan ayrılan a. c
vl-ducıalis cranialis accesso ria; magnum'u, a. lscbladic a sinisı ra'dan ay rı lan a.oviductalis media:
magnumve ulerus'u,a.lltaca tnterna'd anayrılana. oviductalis caudalis: uterus'u ve a. pudentalis'ten ayrıta na.vaginalis ;vagina'yı besler (King ve
Mclel-land, 1984).
Kanatlılarda herbir böbrek lobunu bir çitt
olmak üzere,böbrek dokusunu toplam üç çift arter besler. A. renaüs cranialis direk olarak aorta d
es-cend ens'ten ayrılır. A. renalis media a. i
se-hiadica'nm cranial duvarından, a.renalis caudalis ise a.ischiadica'nıncaudal kısmındanayrılır(Gelty,
1975; Nickel ve ark.1977: DursunN.,2002, Atalgın
ve ark., 2004).
Mater y a l ve Metot
Bu çalışmada Mudurnu yöresinden temin
edi-len 3 farklı yaşta, her pertyotta 7 tane olmak
top-lam 21 dişi bıldırcın (Colurnix cctumlx japonica)
kullanıldı . Materyallerden ilk gruplakiler 20-25 gün· lük, ikinci pertyottaktler 30-35 günlük ve son pe-riyottak iler ise 50-60 günlük ve bu pertyottaki
hav-yanlar düzenli olarak yumurtlayanlardan seçildi.
Çalışmada aona descendens'in seyri vo bu ca
-mardan çıkan dallar ve özellikle genital organları kanlandıranların periyotlara göre deOişiklikleri
in-celendi. Hayvanların herbiri ketamin HCl ile derin
anesıeziye alındı. Göğüs boşluğu açılıp kalbin apex'inden bir miktar kesüdikten sonra arcus aorta 'dan itibaren fizyo lojik tuzlu su verilerek ar-tertel sistem temizlend i. Daha sonra diseksiyonu
kolaylaştırmak amacıyla arcu s aorta'dan itibaren
renklendirirmişlateksoniekte edildi. Damar içindeki lateksln sertleşmesi için beklendikten sonra bisturi makas ve pens kullan ılarak diseksiyon yapıldı.
Ka-oavraıar diseksiyon ve bulgu alma sırasında %
10'lukformal sctusycn und abektetlldt.
Termtnoloüyönünden 1979'da yayınlanan No
-mina Anatomic aAvium'danyararlanıldı.
Bul g u lar
Genital organlardışında kalankarınbölgesio
r-ganlarının beslenmesi tüm penycttekl hayvanlarda
aynı özellikleri taşıdlOı ndan, farklı pe riyotlardaki
hayvanların genital organlarının beslenmesindek i
farklılıkları ayrıolarak bahsedltecektir.
A. celiacae'nın (ŞekiL.4/1) aorta deseendens'in
başlangıcından yaklaşık3 cm sonraçıkanilk dal 01-duOu belirlendi. Bu damarın bir miktar ventral'e doOru seyrettikten sonra birdalverdiOisaptandı. A.
proventricutaris dorsalis (Şe kiL. 412) ismindeki bu
dalınproventricutus'un dorsa l'inin oranla! 2f3'ünden
girdiOive hemen ikiye ayrıldlQı ve a. qastrica
dcr-saıts (Şekil.Sl5)ismini aldlOIbelirlendi.Devameden
damarlardan r. dexter a. celiaca, (ŞekiI.413) pr o-ventrlcula ris ile Hen'in temas ettiği bölümd en
sev-rederken lien'e a.lienalis(ŞekiIAI4)adıyla 3-4adet dal gönderdi~i saptandı. Daha sonra önce ka-raci~ere a. hepatica dextra'yı (ŞekilAn) ve sonra
duocfenum ve jejenum'a a. duodenojejuna lis adlı dalları gönderdiQi belirlendi. Kassel miden in saQ
centrumtendineumhizasında 3-4 kalaayrıld lQı, bu
kollardan pankreas'adoCruyönelen birikaım diQeri
ince iki damardan. kahn olan da lın a. p
ano-reaticoduodenalis (ŞekiI.4/6) adıyla pankreas
lob-ları arasındaseyrettiQisaptandı , ince datm ise pars
descendens duocfeni ile birlikte seyrettiği ve d u-odenum ile pankreasm beslenm esine katkı sağ ladlOI saptandı. Di~er dalın a. ıtlccecafls olarak ili-eum ve secum'u beslemek üzere bu organageldiği belirlendi. A. gastrica dextra'nm (Şekil.4/5) ise r.
venlralis ve r.dorsalis adlı daltar la kassel miden in
sa{ı tarafını besled iOibelirlendi.
A.sinister a.cellaca'nm a.celiaca'dan(Şeki1.4I 1) ayrıldıktan sonra a. proventncularis ventrafis'i
(Şekil.5J1) verdiOi saptandı. Daha sonra da a.
he-pattea sinisıra (Şeki1.5/3) adıyla karaclğere bir kaç
dal gönderd iOi,a.gastricasinlstra'yı (Şekil.5/4) k
as-sel mide içinverdiQi gözlen di.Bu oann daha sonra kash midenin sol yüzüne r. dorsalis . r. verıtrans ve
sacci cauoafls adlı dallarıverdiğ ibelirlendi.
A. rnesentenca cranialis'in (ŞekiIAI9) aorta
descandens'in vantral'inden çıktıktan sonra lık ol
a-rak, cecum'unbasls'l ilelleurrruve dahasonrare
c-tum'u beslemeküzereverdiOi a.lliocecalis adlı dalı verdiQi belirlendi. Daha sonra bu damarın a. [e -junalis (Şeki1.4/8) adıylajeju num 'adallargönd erdiOi
ve buorganı kanlandırdlOI saptandı.
A. renalis cranialis bütün periyotlarda ovar
-yum'aa.ovarica (ŞekiL. 1/2, 212, 312)adıyla incebir dal verdikten sonra böbreklerin cranial lobunu be
s-O
ç
FarklıI'eri yolt a klDişi Bıldırcıuda Karın...lemek üzere bu lob a dallar gönderdiği daha sonra ise böbrek dokusu içinde dağıldığı gözlendi. Aorta abdominalis'in a. renalis craniahs'ten yaklaşık 2,5 cm sonra a. iüaca exte rna'yı (Şekil.4/10) verdiği saptandı. A. ittaca extema'dan yaklaşı k olarak 1,5 cm sonra a. tsctuaoica'tann sağh sonu olarakorijin aldığı belirlendi. Sol a. tschlaoica. a. renalis
e
te-nialts'i verdikte n hemen sonra ventrare doğru uza-nan ve sonra oranıare kıvrıla n a. renalis media'yı
(Şekil.4/ı1) verdiği saptandı. A.renalis eaudalis'in (ŞckiI.4/13) a.ischiadica'n ın ventratduvarından ori-jin aldığı ve böbreğin arka lobunu beslediğ i be· lirlendi.
A. iltaca extema'mn son böbrek lobu se -viyesinden sonra a. publca'yı (ŞekiI.4/1 2) verdiği saptandı. A.mesenterica eaudalis pars synsacralis aortae'nın venıralinden rectum'a doaru dik olarak yönlendiği ve kısa birseyirden sonra r.cranlalis ve r. cauoatls olarak rect um'ubeslediği belirlendi.
GENITAL ORGANLAR ıN VASKÜ
LARlZAS-YONU
Ilkperiyotta bulunan 20-25 günlük hayvanlarda soltarafta bulunan ön böbrek lobunun hemen cra-niaünoe bulunan ovaryum'a a.renalis cranialis'ten birdalın geldiği saptandı (Şekil.112).Bu periyotta bu damar dışında henüz gelişimini tamamlamamış olan oviduct'u (ŞekiL. ı/3) besleyen bir damar sap-tanmadı .
Ikinci penyotta. 30·35 günlük maıe ryaııerde ovaryum'u beslemek için aorta descendens'ten
çıkan a. renalis craniatls'in çıktıklan hemen sonra aynı kalınhkta birdalı iki materyalde ise ikidalı over-yum'a a. ovarica (ŞekiL2I2) adıyla gönderdiği be -lirlendi. A. llfaca externa'dan ise a. oviductafts ere-nialis accessorta (ŞekiJ.214) adlı bir dal verdiği saptandı. Bu damarı n oviduct'un başlangıç kısmına doğru ilerlediği ve oviduct'a ulaşmadan önce 3-4 dalaayrılarakbu organüzerinde dağıldığı saptandı. Bu iki damar dışında genital organları besleyen damarsaptanmadı.
Üçü nçü penycttaki hayvanlarda ovaryum için
dört materyalde direk aorta deseendens'len
(Şekil.3J1) üç materyalde ise a. renalls cranlatis'ten ince bir dalın a. oviduetalis cranlalis (Şekil.313) adıyla bu organa ulaştığı saptaner.Sol a.ıuaca ex-lema'nın lateral yönlü yaklaşık 6 mm seyrettikten sonra ikiye ayrıldığ ı ve bu dallardan caudoventral'e
doğru magnum'u beslemek üzere bir kol verdiği
saptandı. Bu damarın a. ovarica cranialis ac-cessona (Şekil.314) ismiyle magnum'un başlang ıç bölümünüvaskülartzeettiği belirlendi .A.isehiadiea,
magnum'un son bölümü ve uterus'u beslemek
üzere a. oviductalis media (ŞekiI.3/5) adlı damarı verdiği saptandı . Budamarın 4 mm ventral'e doğru
ilerledikten sonra ikiye ayrı ldığı kalın damarın ute-rus'u a. oviductalis marçınares dorsal is (Şekil.316)
adıyla , diğerdamarın ise a.oviductalis marginales ventralis olarak uterus'un ventral bölümünü bes
-lediği belirlendi. A. sacrens'ın devam edereksol'da a. ovkıuctalts caudalls'l verdiği bu damarı n ute-rus'u n son kı smına dorsal'den girerek bu organı beslediğ i ve ventral'den gelen koüarta ağızlaştığı belirlendi. Ayrıca a. pudenla'dan ayrılan a. va-ginalis'invagina'yadallargönderdi ğibelirlendi.
Tartış ma ve Son uç
çalışmamızda, a.celiaca'nın kazda (Aslan, K., Takçl , 1.1 998) ve tavukla (Malinovs ki ve Novotna. 1977) olduğu gibi önce proventricutaris dcrsafts'i verdiği daha sonra ramus dexter ve ramus si· nister'eayrıldığı saptanmıştır.Melto
mas.
S.ve ark. (1979) tavuğun dalağı a. celiaca'nm ramus dexter ve ramus sinister'inden a. hepatica dextra ve a. proventricularis'ten ayrılan 2·5 adet aa. splenieea ile, Gadhoke veark. (1975) ise hindide a. gastrica inlerior'dan gelenüç
aa.splerucaeile bes lendiğini,Aslan ve Takçı (1998) ise kazda a. eeliaea'nın ramus dexter'in in orijininden itibaren verdiği ı-5 adet aa. splenacae tarafından beslendiğini be -lirtmişür. çanşmamuda ise ramus dexter a. ce -llaca'mn proventrtcuıa rıs ile Iien'in temas elliği kı sımdajen'e3-4adet dalgönderdiği saptandı. Eveil tavukta direk olarak a. celiaca'oan lien için ayrılan kollar olduğu belirtilmesine (Mello ve ark. 1979) rağmen çal ı şmamızda bu şekilde damara rast-tanma mrştr r.
Eveil tavukla aa. qastrtca'nm. a. eeliaea'nın
son dallarından ikisinde n de yani hem r. dexter a. eeliaea hem de r. sinister e. eeliaea'dan da baş langıç alabileceği bildiril miştir (Nishida , ı964). Ça-lışmamızdaise budallarınr.sinistera. celtaca'dan Çıktığı belirlenmiştir.
King A.S.ve Melelland ,
J
.
(1984) a.ovarica si-nislra'n ı ngenellikle a.renalis eranialissinisıra'dan bazende aorta deseendens'l en çı ktı ğ ını be -lirtmektedir. Aslan ve Takçı (ı998) ise ovaryum'a hem a. renafta eranialis sinisıra'dan hem de aorta deseendens'den birer kol geldiğini bildirmiştir. Ça·lışmamı zda ise a. ovarica sınıstra'nm genellikle a. renalis crantafls'ten çıktığı tüm kadavralardan sa-dece 3 tanesinde aorta deseendens'ten çıklığı be·
ürtitmiştir.
Hashimoto Y. ve ark. (1986)'nın yaptığı ça-lışmada2günlük,birhaftalık, ikihattalık. üçhaftalı k
ATALGIN
görülmediğini belirtmiştir. çalışmamızdaise ilk pe-riyoda ait 20-25 günlük hayvanlarda sol a. renalis
cranialis'tenayrılanince birdamarınovarium'ubes
-lemek üzere a. ovaricaadıylaovarium'agirdiği
sap-tandı. Bu damar dışında ise Hashimoto Y. ve ark.
(198G)'nın yaptığı çalışmaya uygun olarak oviduct'a aitherhangi birdamarın olmadığı saptandı.
Hashimoto Y. ve ark. (1 98G)'n ın yaptığı
ça-lışmada dört haftalık (28 günlük) 7 hayvandan sa-dece birtanesinde a.oviductaliscranialisve bird
i-ğerinde ise a. oviductalis cranialis accessoria
bulunduğu ve bu periyottaki diğer hayvanlarda ge-nilal organları besleyen başka bir damarın o
l-madığın ı belirtmiştir. Yine aynı araştırıcı 5 haftalık
(35 günlük) 12 materyalden sadece 2 tanesinde a. oviductaliscranialis, 3 tanesinde ise a. oviductalis cranialis accessoria bulunduğunu belirtilmiştir.
çalışmamızdaki ikinci periyol, 30-35 günlük materyallerde ise a. oviductalis cranialis accessoria
dışında genilal organları besleyenfarklı bir damara
rastlanmadı. Hashimoto Y.ve ark. (198G)'nın
yap-tığı çalışmada tek materyalde gözlenen a. ovl-ductalis cranialis çalışmamızda bu periyotta
sap-ta n madı.
Yine aynı makalede Ghaftalık (42 günlük) 10 materyalin tümünde de a. oviductalis cranialis ve a. oviductalis media'nın bulunduğu, 8 kadavrada a.oviductalis cranialis accessoria'nın 9 kadavrada da a. oviductalis caudalis'invarlığı bildirilmiştir.
çalışmamızın son periyodundaki SO-GO günlük materyallerde Hashimoto Y. ve ark. (198G)'nın da
tespit ettiği a. oviductalis cranialis, a. oviductalis cranialis accessoria, a. oviductalis media a. ovı
ductalls caudalis adlı damarlara çalışmamızda da
rastlanmıştır. Fakat bu son periyolta a. iliaca e
x-terna'dan ayrılan a.oviducıalis cranialis accessoria
adlı damara 7 materyalden sadece 4 tanesinde
rastlanmış, diğer üçünde ise bu damarın
bu-lunmadığı saptanmıştır. Baumel ve ark. (1979) ise
a. oviductalis cranialis accessoria'nın sol a. iliaca
externa'dan çıktığı, bazen gözlenmediği
bil-dirilmiştir.
Kaynaklar
Aslan,K.,Takçı, 1.(1998).Kars yöresinden temin edilen
kazı arı n karın bölgesindeki organların (mide, barsaktar. dalak, pankreas, böbrekler, testisler ve ovaryum) arteriel vaskularizasyonu. KafkasÜniv. Vet. Fak.Derg. 4: 49-53. Atalgın Ş.H . , Bozkurt E.Ü.,Kürtüli.ve Dursun N. (2004). Evcil tavukta böbrek division 'larını n arteriel vas-kularizasyonu.Vet. BiL.Derg.20,3: 109-112.
Baumel, J.J., King, A.S, Luca A. M., Breazile, J.E, Evans, H.E., (1979). Nomina Anatomica Avium.An A
n-notated Anatomical Dictionary of Birds.Aeademic Pres. London.
Dursun,N. (2002). EvcilKuşlarınAnatomisL MedisanY
a-yınevi.Ankara.
Fukuta,K.,Nishida,T.,Yasuda,M.(1969). Comparative
and topographieal anatomy of the fowl. Blood vaseular
supply of the spleen in the fowl. Jpn.J.Vet. SeL31: 179-185.
Gadhoke J S, Lindasay R T, and Desmod R K; (1975).
Comparative study of major arteriel branehes of the
des-eending aorta,and their supply to the abdominal viseera in domestic Turkey (Meleagridis gallopova). Anat. Anz.
Bd,138,438-443.
Getty, R. (1975). Sisson and Grosman'sThe anatomyof
the domestie animals, 5. Ed. Volume 1, 2. W.B. S
a-unders Company, New York.
Hashimoto Y, Vollmerhaus B, Roos H, Waibl H und König (1986). Zur Entwieklung der Eierstoeks- und Ei-leiterarterien Japaniseher Waehteln naeh dem Sehlupf. Anat. Histol. Embryol. 15,337-343.
King, A.S., Melelland, J. (1984). Birds, Their Strueture and Funetion.Bailliere&Tindal,London,P.99-101.
Kuru, N. (1996).Evcil tavuk ve YeniZelandatavşanında
Aorta'nınseyir vedağılımıüzerinde makroanatomik araş
tırmalar.Doktara Tezi. Biyoloji Anabilim Dalı,SelçukÜ ni-versitesi,SağlıkBilimleri Enstitüsü, Konya.
Kürtül,i.(2002). Horoz,erkek ördek ve güvercinde aorta deseendens'in seyri ve dallanması üzerinde
kar-şılaştırmalı makroanatomik araştırmalar. Doktora Tezi. Anatorr;' Anabilim Dalı, Ankara Üniversitesi Sağlık Bi-limleriEnstitüsü, Ankara.
Mello Dias S, Campos V.J.M, Orsi A.M. and Oliveria
M.C, (1979): Arterial pattern of the spleen in the do-mestiefowl. Anat. Anz, 145,161- 165,
Nishida, T. (1964). Blood vaseular system of the male reproduetuvo organs.Jpn. J. Vet. SeL 26: 211-221.
(ıçFnr k hPeri)'ollııklDişilnldırcmdaKarın...
3
4
c
BŞe xu.t. Bılinci penyoı dış ıoucnrcmoa ecrte uescencens'jn
seyri.
1· Aorta descendens,2· A.cvarica.3· övıoucı, A- Cor,
B-Prcvent rcoıus.C·Uen.
Şeklı.2. ıkinCi penyctdışi euc.rcmce aona oesceroe osn. seyri.
1·Aort':. descendens,2·A.
c
vanc e.
3· Oviduct, 4·A.ovi-ductalis cranialiseccesscrte.A- Pulmo, B-Proventriculus,
C·ventncuıus.D·Cecum.
5
- "'"
B
•
i
E
-:
8
=~~.
o
Şekd.S.
u
çercu
periyot dişi erıcucmoa aortaee
c-cendens'i n seyri .
1·Aortadeseendens,2- A. everica.3·A.oviductaliscra
-nialis, 4· A. oviductalis erenrens accessoria, 5- A. c vl-ooctaue media 6· A. oviductalis marginales ccreans. A· Oviduc!, B-Prcve nıncuıue .C- Cecum.
Şe k.:t 4. Dişi bıldıreında karın bölgesi organla rının
da-marlan.
1-A. eeliaca, 2· A. preventricula ris dorsalis, 3- Ramus dexter a. cenece.4-A.
uenaus
.
5-a.gastricadextra, 6-A. pancrtancooucoenaue.7· A. hepatica dextra,8· Aa. [e-junaüe.9- A. mesentericacranıass. 10- Aınace extorna,11· A. renane medıa . 12· A. pubica, 13· A. renanec a-udalis,A· ccr.B·Prcveetrlcutoe.C-verarlcuıue .D·P anc-reas. E· Duodenum,F·lien,G· Jejonum .
ATAlGIN
Şekil5.Dişibıldırcında
a. ceuace'mn
ilkcanen.
1-A.prcvenmccrensventrans.2· A.prcventrcuıene
dcr-sene
.
3· A.hepatica sınısıra.4-A.gaslriea sinistra,5- A.ga slrica dorsalis, A- Cor, B· Hepar, C-Prcventrcısus. D- Ventriculus, E-Islhmu$ gaslris.
