5 M A R T 1950
H a m a m
ı-M
ü s lü m a n lık v ü cu t ve ru h te m iz liğ in d e n ib a re ttir. R u h te m iz liğ i h a k k ın d a k i âyetler ve h â d isle r pek ç o k tu r ; vü cut te m iz liğ in e d a ir h â d isle ri a ra d ım ; k ıs a zam anda se k iz tane b u l. dun:.« U lu T a n rı te m iz d ir, te m izle ri se ver.»
« D iş le r in iz i te m iz le y in iz ; z ira bu hal te m iz lik ic a b ıd ır; te m iz lik ise im an d an d ır.»
« A ğ z ın ı ve e lle r in i y ık a rk e n d iş le rin in ve p a rm a k la rın ın a ra la rın ı tem izlem eğe ç a lış a n la r ne g ü z e ld ir ler.»
« U lu T a n r ın ın her M ü slü m a n ü- ze rin d eki h a k la rın d a n b ir i de o M ü slü m a n ın b â şın ı ve bü tün v ü cu d ü n ü y ık a m a k ş a rtile her yedi gün de b ir kere g u sle tm e si dir.»
« H e r M ü slü m a n ü ze rin e b o rçtu r k i m isv a k ile a ğ z ın ı ve d iş le rin i l te m iz le s in ; her cum a gü n ü g u s le t- : s in ; v a rsa gü zel k o k u la rı s ü rü n sün.» « E v le r in iz in önünü ve c iv a rın ı I- y ile ş t ir in iz ve te m iz le y in iz 1» «Şu on iş y a ra d ılış ic a b ıd ır: B ı y ık la r ı k ırp m a k , sa k a l sa lıv e rm e k ,
m isvak ile a ğ z ın ı ve d iş le rin i tem iz lem ek, b u rn u n u su ile y ık a m a k , t ır n a k la rı kesm ek, k ir to p la n a n y e rle ri g u sle tm e k, k o ltu k la rd a k i k ılla r ı giderm ek, k a s ık la r ı tra ş e tm ek, sİ. d ik ç ık a n y e ri bol su ile y ık a m a k , taharet etm ek.»
« H e r k im in saçı v a rsa y ık a m a k , taram ak , te m izle m ek ve gü zel k o kulan sü rm ek le ona ik ra m e tsin !»
K a d ın la g ö rü ştü k te n son ra tepe, ı den tırn a ğ a k a d a r y ık a n m a k M ü s
lü m a n lığ ın ş a rtla rın d a n d ır; a n la ş ı. Iıyo r k i be kâr veya k a d ın sız y aşı- | yan ad am ın da en az h a fta d a b ir j y ık a n m a sı lâ z ım d ır. B u n u n İçin a. | la la r ım ız h a m a m la ra çok ehem m l- [ yet v e rm iş le rd ir. T ü r k lo r hamam ! m im a risin d e ku bb eyi m ü kem m el b ir ; bale g e tirm iş le r d ir. T ü rk ham am - ! la r ı te m iz liğ i tam ve m ü kem m el
b ir şe k ild e sa ğ la m a k itib a rile d ü n ya h a m a m la rın a ü s tü n d ü r. Osman lı d e v rin in ilk ham am ı S u lta n O r han d e v rin d e B u rs a d a U lu Cam i y an ın d a y a p ılm ış tı. On yed in ci a- sırda y a ln ız İsta n b u ld a yü zlerce hamam v a rd ı. E n m e şh u rla rın d a n b iri A y a s o fy a c iv a rın d a m im a r S i. nanın y a p tır d ığ ı şa h e se rd ir. M ih ru m ah s u lta n , K ılıç A li paşa, Ebus- suud efendi çok gü zel ha m a m la r
tellu r
y a p tır m ış la r d ı. R ü stem paşa ve Ca ğ a lo ğ lu h a m a m la rı da m ü ke m m e l d ir. ,F a k a t y a n g ın la r, is tim la k le r ve e sk im e le r yü zü n d en bugün -ha m a m la rın s a y ısı pek a z a lm ış tır. Ba iz h a r ın ın a la fra n g a diye a c a ip .h a
m am lar y a p tır d ık la r ın ı gö rü y o ru z. B u n la r dü n yaca m eşhur « T ü rk ha m am ı» n ı tereddiye u ğ r a t t ık la r ın ın fa rk ın d a d e ğ ille rd ir. Son gün lerde A n k a ra d a H a y ri B aşa l ad ın da b ir zat ham am m im a ris in d e b ir neok- lasizrn y a p m ış tır, is t a lâ k t it li m o tifle r le sü slü kubbe, M im a r S in a n ı h a tır la t ıy o r ; re n k re n k cam lardan süzülen ış ık la r m erm e rle r ü zerin e İşlem eler ç iz iy o r. R e n k li K ü ta h y a ç in ile ri ve m en e vişli m erm e rle rle sü slü m erkez ku b b ele ri göz a lıy o r ; z a rif m erm er s ü tu n la r ve re n k li kem er ta ş la r ı gayet g ü z e ld ir; h a m am ın e rk e k le r k ıs m ın a b ir de ¡« T ü rk kah vesi» ilâ v e e tm iş. Y e n i devlet m erk e zim izd e k i bu h a k ik î T ü rk ham am ı eski de vlet m erke zim i zin ih tişa m de vrin d en k a la n m eş hur* h a m a m la rın ı a ra tm ıy a c a k b ir s a n 'a t e se rid ir. İs ta n b u ld a ham am la r y ık ılır k e n A n k a ra d a h iç o lm az- Isa b ir tane y a p ıld ı. H a y ri B a ş a l'ı
te b rik e d e rin i.
Kadircan KAFLI
Kasımpaşa — Niyazı U sta : Hgzret’ i Ömer ve Hazret’i O s
man tefrikalarımız henüz lçitap. ha
linde basılmamıştır. K .
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
