2016 14(1)
Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi
iletişim : araştırmaları Dergisi
Center for Communication Research Ankara University
communication : research Journal
iletişim : araştırmaları Ankara
Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi tarafından çıkarılan hakemli bir dergidir. Derginin amacı iletişim alanının disiplinlerarası yapısı içinde düşünce üreten araştırmacılar için uluslararası bir forum oluşturmak; teorik analiz ve tartışmalar kadar ampirik araştırmaları yayınlayarak iletişim alanında bilgi/veri üretiminin sağlanmasına katkıda bulunmak; kitap ve araştırma raporları ile ulusal ve uluslararası konferans ve kongrelerin değerlendirilmesini yapmaktır. Bu amaçları gerçekleştirmek için derginin kendini konumladığı sınır bilimsellik, akla uygun olmak ve eleştirelliktir.
iletişim : araştırmaları yılda iki kez,
Nisan ve Kasım aylarında yayınlanır. Dergi Türkçe, İngilizce, Almanca ve Fransızca dillerinde yazılmış yazılara yer verir. Hakemli bir derginin gereği olarak gönderilen yazılar, yazarın kimliğini bilmeyen uzman hakemler tarafından değerlendirmeye alınır.
communication : research is a
refereed academic journal published by the Center for Communication Research Ankara University. The journal seeks to establish an international forum for communication researchers within the interdisciplinary field of communication studies; to contribute to the production of knowledge and data by publishing theoretical analyses as well as empirical research; and to assess national and international meetings in addition to publishing book and research report reviews. In order to attain these goals, the journal identifies its extent as the limits marked by scientificity, accountability, and critical thinking. communication : research is
published twice a year in April and October. Journal’s languages of publication are Turkish, English, French and German. Submissions are sent out to anonymous referees for blind review.
Sahibi Publisher
Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi (İLAUM) adına Prof. Dr. Nuran Yıldız, Müdür
Yayın Danışma Kurulu Advisory Board
Nilgün Abisel Yakın Doğu Üniversitesi Aysel Aziz İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi Seçil Büker Ufuk Üniversitesi
Stuart Ewen The City University of New York (Hunter Collage)
Raşit Kaya Orta Doğu Teknik Üniversitesi Metin Kazancı Ankara Üniversitesi Levent Kılıç Anadolu Üniversitesi Mehmet Küçükkurt Gazi Üniversitesi Alois Moosmüller Münih Ludwig Maximilian
Üniversitesi (Almanya) Vincent Mosco Queen’s University
(Ottawa, Kanada) Filiz B. Peltekoğlu Marmara Üniversitesi Dan Schiller Illinois Universitesi, ABD Oya Tokgöz Ankara Üniversitesi Ahmet Tolungüç Başkent Üniversitesi Aydın Uğur Bilgi Üniversitesi Dilruba Çatalbaş Ürper Galatasaray Üniversitesi Konca Yumlu Ege Üniversitesi Eulalia P. Abril University of Illinois, ABD
Editörler Kurulu Editorial Board
Editör Editor B. Pınar Özdemir
Editör Yardımcıları Beris Artan Özoran Editor Assistants Feride Aydemir
Tasarım Design m. Sobacı
İletişim Adresi Contact Address
Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Center for Communication Research Ankara University Cebeci, 06590, Ankara • Turkey Tel Phone (+90.312) 319 77 14
Faks Fax (+90.312) 362 27 17
E-Mail ilaum@ankara.edu.tr
http:// ilaum.edu.tr
ISSN 1303-7900
iletişim : araştırmaları dergisi Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları
ve Uygulama Merkezi tarafından yayınlanmaktadır. © 2015 iletişim : araştırmaları. Tüm hakları saklıdır. communication : research journal is published by Center for
Communication Research Ankara University. © 2015 communication : research. All rights reserved.
Baskı: Ankara Üniversitesi Basımevi İncitaşı Sokak No: 10 Beşevler 06510 Ankara Tel: (0.312) 213 66 55
İçindekiler
5
B. Pınar Özdemir Editörden
Makaleler
7
Ebru Akçay Eli Acıman’ı Kültürel Aracı Olarak
(Yeniden) Okumak
43
Ezgi Kaya Kapitalist Emek Sürecinin Öğeleri Ekseninde
Kültürel Endüstriler ve Yaratıcı Emek
75
Sevtap Demir Muhabirlerin Çalışma Yaşamı:
Sınırlar ve Sorunlar
Ajans ve Gazete Muhabirleri Temelinde
Bir Alan Araştırması
Kitap Eleştirisi
97
Olesia Gorbunova Öner Bilinçli Tüketime Çağrı
Etkinlik Değerlendirmesi
103
İlgar Seyidov “Diyaloğu Yakala/ Capture The Dialogue”:
Sivil Toplum Diyaloğu Dördüncü Dönem
Deneyim Paylaşımı ve
Yeni Dönem Fırsatları Toplantısı
Değerli Okurlarımız,
Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi tarafından yayınlanan iletişim : araştırmaları’nın yeni sayısı ile karışı-nızda olmaktan büyük bir mutluluk ve heyecan duyuyoruz. iletişim: araştırmaları’nın yayın hayatına başladığı ilk günden itibaren iletişim alanının farklı çalışma konularına sayılarımızda yer vermek bizim için hep önemli oldu ve yıllar içinde bu konu yelpazesini genişletmek için üzerimize düşeni yapmak konusunda çaba gösterdik. Bu çabamızın bir parçası olarak dergimizin yeni sayısı da iletişim şemsiyesi altındaki farklı alanlara ilişkin çalışmaları içeriyor.
Dergimizin ilk makalesi Ebru Akçay tarafından kaleme alınan Eli
Acıman’ı Kültürel Aracı Olarak (Yeniden) Okumak başlıklı çalışma.
Türkiye’de reklam çalışmalarının henüz yeterli ilgiyi görmediği açık, yapılan çalışmalar ise ağırlıklı olarak metin odaklı olarak yapılıyor. Ebru Akçay ise makalesinde ülkemizin reklam duayeni olarak bilinen Eli Acıman’ı, Pierre Bourdieu’nün “yeni kültürel aracılar” kavramı çerçevesinden “okuyor”. Ebru Akçay’ın bu çalışmasını reklam metin-lerinin dışına çıkıp Türkiye’de reklamcılığın kurucusu olarak kabul edilen bir aktöre odaklanması nedeniyle heyecan verici buluyoruz. Dileriz ki reklam alanında metin analizlerinin yanına reklamcılığın farklı boyutlarını ele alan yeni araştırmalar da eklenir ve reklamcılık çalışmaları farklı perspektiflerden araştırılmaya başlar.
Editörden
5
iletişim : araştırmaları • © 2016 • 14(1): 5-8
6 • iletişim : araştırmaları
Ezgi Kaya tarafından kaleme alınan Kapitalist Emek Sürecinin
Öğeleri Ekseninde Kültürel Endüstriler ve Yaratıcı Emek başlıklı makale
dergimizin ikinci makalesi. Son yıllarda yaratıcı emek kavramı, hizmet ve eğlence sektörlerinde kültürel üretimi içeren ürünlerin payının önem kazanmasıyla üzerine çok daha fazla düşünülen ve söz edilen bir kavram haline geldi. Kaya, makalesinde yaratıcı emek kavramına odaklanarak kültürel endüstrilerdeki emek sürecinin ve çalışma ilişki-lerinin nasıl bir emek formu yarattığını tartışmayı ve kültürel endüst-rilerde yaratıcı emeğin hangi koşullarda bir direniş ve mücadele potansiyeli taşıyabileceğini sorgulamayı amaçlıyor.
Dergimizin bu sayısında yer verdiğimiz üçüncü çalışma ise Sevtap Demir’in yazığı Muhabirlerin Çalışma Yaşamı: Sınırlar ve Sorunlar başlıklı makale. Demir, medyadaki dönüşümün ve günümüz medya ekonomi-politiğinin gazetecilerin haber üretim sürecine, mesleki pra-tiklerine ve çalışma koşullarına etkilerini ortaya koymayı amaçladığı makalesinde günümüzde esnek ve güvencesiz çalışma koşullarının hâkim olduğu medya alanını bizzat haber üretim süreci içerisinde yer alan muhabirlerin anlatımlarına dayanarak tartışıyor.
Olesia Gorbunova Öner bu sayımız için Mari Grinde Artzen’in
Bilinçli Tüketime Çağrı kitabının eleştirisini yazarken, Ilgar Seyidov ise “Diyaloğu Yakala/ Capture The Dialogue”: Sivil Toplum Diyaloğu Dördüncü Dönem Deneyim Paylaşımı ve Yeni Dönem Fırsatları Toplantısı üzerine
etkinlik değerlendirmesi kaleme aldı.
Bu sayının elinize ulaşmasında elbette pek çok kişinin emeği var. Başta iletişim : araştırmaları’nı yaşatmamız için bize gerekli motivasyo-nu veren uygulama merkezi müdürümüz Prof. Dr. Nuran Yıldız olmak üzere, hem titiz hem çalışkan hem güler yüzlü editör yardımcı-larımız Beris Artan Özoran ve Feride Aydemir’e ve hep acil olan işle-rimizi hep zamanında yetiştiren sevgili hocamız Mehmet Sobacı’ya ayrı ayrı içtenlikle teşekkür etmek isterim.
