Gazetecilikte geleneksel emek örgütlenmesi: TGS
• 1952’de çıkan 5983 Sayılı Basın İş Kanunu ile gazetecilerin sendika kurabilmesinin önü açıldı.
• Yasanın çıkmasının ardından daha sonra Türkiye Gazeteciler Sendikası kuruldu.
• Basın İş Kanunu, 212 Sayılı Yasa değişikliğiyle (1961) gazetecilerin işverenler karşısında elini güçlendirdi ve gazetecilik örgütlenmesinde yeni bir dönemin
tohumlarını atacak hareketlenmelere neden oldu.
TGS
1960-1980 arası dönem
• 1960-1980 arası basın iş kolunda 116 toplu iş sözleşmesi (107’si TGS tarafından) yapıldı.
TGS
1980 sonrası dönem
• 1980 sonrası getirilen Sendikalar Kanunu, basın yayın ve gazetecilik iş kolunu ayırdı, bunun sonucunda matbaalarda çalışan üyeler TGS’den ayrılmak zorunda kaldı.
• İşveren kesimi de sendikasızlaşma için uygun olan iklimi iyi değerlendirmiş, gazeteciler de örgütlenmeye ilgisiz kalmıştır.
• Bu dönemde TGS sadece AA ve Cumhuriyet gazetesinde örgütlü duruma düşmüştür.
TGS
1980 sonrası dönem
• 1990’larda gazetecilik iş kolunda çalışan sayısı arttı, ancak TGS üye sayısını arttıramadı.
• 2000’li yılların başında TGS’nin tam anlamıyla toplu sözleşme yaptığı tek mecra: AA
• 1980 sonrası gazetecilik kolunda ilk grev 2008’de Sabah-ATV grevi
• 2012’de AA’daki TGS üyelerinin tamamına yakınını Medya İş’e geçti.
• TGS, gelirlerinin neredeyse tümünü sağladığı AA çalışanı üyelerini kaybetti, hem ekonomik hem de yönetimsel bir krize girdi.
Sendika Dışı Dernekler
• Türkiye Gazeteciler Federasyonu
• Çağdaş Gazeteciler Derneği
• Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği
• BİROY Sinema Oyuncuları Meslek Birliği
• Parlamento Muhabirleri Derneği
Platformlar
G-9 Platformu
• Avrupa Gazeteciler Birliği (AEJ) Türkiye Temsilciliği, Basın Yayın ve
İletişim Emekçileri Sendikası (Haber-Sen), Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD), Diplomasi Muhabirleri Derneği (DMD), Ekonomi Muhabirleri Derneği, DİSK Basın-İş, (EMD), Parlamento Muhabirleri Derneği
(PMD), Profesyonel Haber Kameramanları Derneği (PHKD), Türkiye Foto Muhabirleri Derneği (TFMD), Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Ankara Temsilciliği, Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) ve Turizm ve Çevre Gazetecileri Derneği (TURÇEV)
Platformlar
• 2010’ların başı sendika dışı örgütlenme ve platformların daha çok göründüğü bir dönem
• Tutuklanan gazetecilerle dayanışma için seferber edilen örgütlü yapılar ve dönemsel olarak oluşturulan platformlar bu dönemdeki basın özgürlüğü ihlallerine karşı yürütülen siyasal mücadelenin yürütücüsü oldu.
• Tutuklu Gazetecilerle Dayanışma Platformu, Ahmet ve Nedim’in Gazeteci Arkadaşları, Can ve Erdem’in Gazeteci Arkadaşları
• Fakat bu platformlar, tutuklu gazeteci sayısının azalması ve kimi isimlerin tutukluluk hallerinin kalkmasıyla ya dağıldılar ya da etkisizleştiler
