MAKRO İKTİSAT
1. HAFTA
2. İktisadi Büyüme ve Dalgalanmalar: GDP, işsizlik, enflasyon, modeller ve politikalar
1. BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR
• Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, belirli bir dönem (mesela, 1 yıl) içinde, yurt içinde üretilmiş nihai mal ve hizmetlerin piyasa değeridir.
Örneğin, Türkiye’nin GSYH’si, Türkiye’de bir yıl içinde üretilen tüm mal ve hizmetlerin piyasa değerini ifade eder
1. BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR
• GSYH, her üretimi, her iktisadi faaliyeti ölçmez. Örneğin, evde kendi başınıza yaptığınız ve tükettiğiniz şeyler (yemek,
temizlik vb.) GSYH’de dikkate alınmaz. Gönüllü olarak verilen, bakım hizmetleri gibi, hizmetler de GSYH hesabında dikkate alınmaz.
1. BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR
• GSYH’nın hesaplanmasındaki zorluklar nedeniyle, TÜİK gibi istatistik kuruluşları, karmaşık hesaplama yöntemleri kullanır.
• Tüm iktisadi faaliyetleri ölçmek imkânsız
olduğu için verilerin bulunamadığı veya eksik olduğu yerlerde de tahminler yapılır. .
1. BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR
• GSYİH harcanan paranın kaydı olmayan
karaborsayı ve para dışı ekonomiyi hesaba katmaz.
• Bu nedenle, özellikle iş hayatının önemli bir kısmının kayıt dışı gerçekleştiği ekonomilerde, olması gerekenin çok altında GSYİH değerleri ile karşılaşılabilir
1. BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR
• çevre, yardımcı işler ve kadınların çalışmasını ihmal eder.
• Yaşam standardının ölçülmesi için kullanılan alternatif ölçüm araçları dahi bu etkenleri hesaba katmaz.
1. BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR
• GSMH;
• Bir ülkede belli bir dönemde -bu dönem genelde bir yıldır- o ülkenin
vatandaşları tarafından üretilen mal ve
hizmetlerin toplamının parasal değeri olarak ifade edilmektedir.
1. BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR
• GSMH = GSYİH + Yurt dışında bulunan vatandaşların gelirleri – Yurt içindeki yabancıların gelirleri
1. BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR
• Ekonomik büyüme temelde, bir ekonominin
üretim hacminde dönemler itibarıyla meydana gelen artış olarak tanımlanmaktadır.
• Bir ülkedeki üretim hacmindeki artış
göstergelerinden önemli bir tanesi de Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’daki (GSYH) değişmelerdir (Turan, 2008, s. 11).
1. BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR
• Klasik iktisadi düşüncede ekonomik büyüme, sermaye birikimi, makineleşme ve iş
bölümüne bağlı olarak değerlendirilmiştir. Bu kapsamda ekonomik büyüme üretim artışı
sağlayan teknolojik gelişme ile
ilişkilendirilmiştir. Büyümenin kaynağı
tasarruflar, buna bağlı olarak yatırımlar ve sermaye birikimidir(ÖZEL, 2012).
1. BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR
• Harrod-Domar modeli Roy F. Harrod (1939) ve Evsey D. Domar (1946) tarafından yapılan iki
farklı çalışmaya dayanmaktadır. Yapılan iki farklı çalışmanın benzerliklerinin farklılıklarından çok daha fazla olmasından dolayı model Harrod-
Domar Modeli olarak anılmaktadır.
• Model, tek mallı iki faktörlü bir piyasa ekonomisi çerçevesinde oluşturulmuştur.
•
1. BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR
• Ekonomide net yatırımın bir yandan çıktı için talep meydana getirirken diğer yandan çıktı üretmek için ekonominin kapasitesini
arttırmaktadır. Örneğin yeni bir fabrikanın
kurulumu, tuğla, demir, makine gibi unsurların talebini arttırmaktadır.
• Diğer yandan fabrikanın tamamlanmasıyla ekonominin üretim kapasitesinde de bir artış meydana gelmektedir(ÖZEL, 2012).
1. BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR
• Neoklasik Büyüme Teorisi’nde, tam rekabet koşulları altında, çıktı düzeyinin sermaye ve emek girdisi tarafından belirlendiği, azalan
verimler ve ölçeğe göre sabit getirinin olduğu varsayılmaktadır (Özdemir, 2002, s. 2).
• çsel büyüme modelinin temeli büyük ölçüde Romer (1986) ve Lucas’ın (1988) çalışmalara dayanmaktadır. Bu alanda yapılan çalışmalar ekonomik büyümenin, ekonomik sistemin kendi iç işleyişinde bir takım faktörlerin
etkileşimiyle içsel olarak gerçekleştiğini savunması yönünden Neoklasik Büyüme Teorisi’nden önemli ölçüde ayrılmaktadır
(Ercan, 2002, s. 130dan aktaran ÖZEL, 2012).
