Rize’de bir yandan sel felaketinin yaraları sarılmaya çalışılırken, diğer yandan mağdur vatandaşların isyanı
yükseliyor.Rize’de yaşanan sel felaketinin ardından, ölenlerin toprağa verilmesi yaralıların tedavilerinin yapılması sonrası bu kez, evleri yıkılan ve evleri kullanılmaz hale gelen mağdur vatandaşlar, siyasilerin ve yerel yetkililerin kendileriyle yeterince ilgilenilmediğini ifade ederek adeta isyan ettiler.Yaklaşık 80 yıllık süreçte Doğu Karadeniz Bölgesi’nde meydana gelen olaylarda 600’e yakın kişi hayatını kaybetti.
Rize’nin Gündoğdu beldesi, Dağsu, Hamidiye mahalleleri ve Veliköy’de yaşanan heyelan sonrası ölen 12 vatandaşın ardından bu kez heyelanda ev ve iş yerleri zarar gören vatandaşlar yaşadıkları mağduriyetler nedeniyle yetkililerin kendileriyle yeterince ilgilenmediklerini belirterek adeta isyan ettiler.
Gündoğdu beldesinde meydana gelen sel ve heyelanlarda yaklaşık 40 ev yıkıldı, 130’ü aşkın ev de hasar görerek oturulamaz hale geldi.Yaklaşık 300 vatandaş evlerini terk etti. Sel sularına kapılarak sürüklenen yaklaşık 150 araçta büyük maddi hasar meydana geldi.Bir çok araç ise kullanılmaz hale geldi.Suların sürüklediği bazı araçlar ters döndü, bazı araçlar da diğerlerinin üzerine düştü. Gündoğdu’da ara sokaklar dere yataklarına dönüştü, çekilen sular yerini çamur ve balçığa bıraktı.
Bu arada beldede en büyük hasar Veliköy köyünde yaşandı. Köye ulaşımı sağlayan yol tamamen tahrip oldu. Kaya parçaları bir evin duvarından girip diğer duvarından çıktı, evler derelerin sürüklediği ağaç ve odunlarla doldu,
balçıkla kaplandı. Yağışın kesilmesinin ardından vatandaşlar kendi imkanları ile evlerini temizlemeye başladı. Veliköy sakinleri yaklaşık 4 kilometre yolu yürüyerek ilçeye inmeye ve ihtiyaçlarını karşılamaya başladı.
Selin ardından başta Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek olmak üzere hükümet yetkililerinin Rize’ye giderek ‘yaraları saracağız’ yönünde açıklamalar yapmalarına rağmen, gerekli yardımların yapılmadığı belirtiliyor. Sel mağduru Rizeliler devlet yetkililerinin kendileriyle yeterince ilgilenmediğini belirtiyorlar.
SÖZLER YERİNE GETİRLSİN
Afetzede vatandaşlar, böyle bir yağışa ilk kez şahit olduklarını belirterek, acil yardım talebinde bulundular ve “Kalacak, gidecek yerimiz yok. En kısa zamanda bize yardım eli uzatılmalı. çoğumuz evlerimize ulaşamıyoruz. Ulaşanlar da çamur dolu olduğu için eve giremiyor” diye dert yandılar.
YEMEK YOK DİYE YEMEK VERMEDİLER
Mağdur vatandaşlardan Hakki Kopuz, iftarda yemek bile vermediklerini, yatacak yer dahi vermediklerini sorunlarının ne olduğunu sormadıklarını ifade ederek tepkisini şu şekilde dile getirdi: “Akşam burada yemek yiyeceğiz, ‘yemek bitti pilavla salatalık verelim size’ dediler. Biz de gidip başka bir yerde yemek zorunda kaldık. Ama orada yemek yiyen insanların içerisinde bir tane mağdur yoktu. Kızılay çadırlarında mağdurlar yemek yiyemiyor ama mağdur olmayan ve sadece bizi seyretmeye gelen insanlar yemeklerini güzelce yiyorlar.”
‘ONLARA SORSANIZ HERŞEY YOLUNDA’
Kopuz açıklamalarını şöyle sürdürdü: “Bütün eşyam evimde kaldı. Hiçbir yetkili bize şöyle yapacağız, böyle yapacağız demedi. Gelen vaaz verdi gitti. Dün iş makinesi oldu bize vermediler, ben de parayla gidip kepçe aldım geldim ve çocuklarımın eşyalarını aldım. Evimde dört kat toprak altında kaldı. Hiç kimse sormuyor akşam ne yapacaksın, sadece lafla diyorlar öğretmen evinde yatacaksınız diye. Kapımıza da polisleri diktiler içeriden hiçbir eşya alamıyoruz. Öğretmen evinde yatacaksınız dediler ama kimsenin daha bir şey yaptığı yok ve biz de
arkadaşlarımızın evinde kalıyoruz. Sözde yetkililer bize ‘oraya gideceksiniz, buraya gideceksiniz’ diyorlar ama kimsenin sahip çıktığı yok. Onlara sorsanız her şey yolunda, her şey yapılacak ama şu ana kadar bize gelip de bir çözüm üreten olmadı.”
YETKİLİLER SADECE NUTUK ATIYOR!
Koksal Topal adlı vatandaş ise, “Yetkililer bu meydana gelip TV ekranlarından nutuk atıyorlar, sorunları olan vatandaşlarla gelip konuşan yok, işim de yok param da yok” diyerek yetkililere adeta isyan etti. Topal “Yapacağız edeceğiz diye hiç bir şey olmuyor. Normalde gelen yetkililer burada asıl mağdur vatandaşlarla ilgilenmek yerine mağduriyeti olmayan insanlarla haşır neşir oluyorlar. Vatandaşlara ‘senin ne mağduriyetin var, ne yiyeceksin, ne içeceksin, nerede kalacaksın’ diyen yok” dedi.
Yüz bin TL değerinde malının gittiğini ifade eden Topal “Benim yüz bin TL’lik malım gitti. Toprağın altına gömüldü. Benim başka yapacak hiçbir işim yok. Mesleğimi yapamadığım sürece açım, devlet işim de yok, cebimde eve ekmek götürecek param da yok. Hadi buyursunlar bize yardım etsinler. Mağduriyetimizi gidersinler, olmadı bize iş versinler, sokaktan geçen Ahmet efendi, Mehmet efendiye sormasınlar, bize sorsunlar” dedi.
‘KORKUDAN DURAMIYORUZ’
Evinin yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu evinin içerisinin toprakla tamamen dolduğunu belirten Fikri Kazdal ise “evim ağzına kadar toprak doldu. Korkudan duramıyoruz, çamaşırlarımızı alıp hemen kaçıyoruz” dedi.
Aslen Erzurumlu olan Ayten Şengül de aradan geçen günlere rağmen hiçbir yetkilinin gelip durumunu sormadığını belirterek “ iftarda yemek yaparken yan komşu ‘dağ koptu geliyor kaç’ diye bağırdı. Ben de çocuğum da 2. kattaki pencereden atlayarak canımızı kurtardık. Evimiz perişan durumda, ne gidecek yerimiz var ne bişey. Eşim fabrikada geçici işçi olarak çalışıyor, imkanım yok. 20 senedir evliyim ama bu eşyayı anca alabildim ama hepsi mahvoldu.” dedi.
Yeter Karakaş ise manzara ortada diyerek “Sokakta kaldım ama gelip derdimizi soran yok. Kaç gün oldu ama hiç kimse gelip haliniz nedir demedi” şeklinde konuştu. (Rize/EVRENSEL)
600 CAN ALDI
Edindiğimiz bilgilere göre yaklaşık 80 yıllık süreçte Doğu Karadeniz Bölgesi’nde meydana gelen olaylarda 600’e yakın kişi hayatını kaybetti. Sel, su taşkını ve heyelanların gerçekleştiği yıllar ve ölü sayıları şöyle:
1929-Trabzon-Of heyelan: 146
1959-Tirebolu, Görele, Trabzon ve Rize su taşkınları: 13 1963-Trabzon Of su taşkını: 3
1963-Trabzon Akçaabat su taşkını: 2 1965-Giresun, Trabzon su taşkınları: 2
1973-Rize, İyidere ve Hemşin su taşkınları: 4
1973-Rize Güneysu, Kalkandere ve Pazarköy heyelanları: 4 1974-Gümüşhane ve Harşit su taşkınları: 3
1977-Rize Pazar ve Hemşin Deresi su taşkını: 6 1981-Rize Pazar sel felaketi: 27
1982-Rize İkizdere heyelan: 8
1983-Rize Pazar ve Fındıklı su taşkını ve heyelanlar: 27 1985-Rize sel felaketi: 10
1988-Rize, Pazar, Ardeşen ve Fındıklı heyelanlar: 3 1988-Trabzon Çatak heyelanı: 64
1990-Trabzon Değirmendere, Akçaabat ve Söğütlü sel felaketi: 56 1990-Rize Çamlıhemşin heyelan: 51
1995-Rize Güneysu, Ardeşen ve Pazar sel ve heyelanlar: 9 1997-Giresun su taşkınları: 5
1998-Trabzon Sürmene ve Beşköy sel ve heyelan: 50 2001-Rize Taşlıdere ve Güneysu sel ve heyelan: 10
2002-Rize Taşlıdere, Güneysu ve Çayeli sel ve heyelan: 34 2005-Rize İyidere, İkizdere ve Kalkandere sel felaketi: 1 2005-Trabzon Of Solaklı havzası sel felaketi: 7
2005-Rize Çamlıhemşin ve Çayeli sel felaketi: 4 2005-Rize Taşlıdere su taşkını: 7
2005-Trabzon Of heyelan: 1 2006-Artvin Arhavi heyelan: 1 2006-Giresun su taşkını: 2
2006-Rize Güneysu Başköy heyelan: 3 2009-Rize Kalkandere heyelan: 1 2009-Artvin Şavşat su taşkını: 5
