HIZLI DESTEK PROGRAMI (1002)
Hızlı Destek Programı (1002); üniversitelerde, araştırma hastanelerinde ve araştırma enstitülerinde yürütülecek acil, kısa süreli, küçük bütçeli araştırma ve geliştirme projelerine destek sağlamaya yönelik bir programdır.
Proje başvuruları 10 Ağustos 2007 tarihi itibariyle sadece elektronik ortamda kabul edilmektedir. Başvurular http://ardeb1002.tubitak.gov.tr adresinden yapılabilir. Elektronik başvurusu tamamlandıktan sonra 15 gün içerisinde ilgili belgeleri gönderilmeyen proje başvuruları geçersiz sayılacaktır.
TÜBİTAK KAMU KURUMLARI ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME PROJELERİNİ DESTEKLEME PROGRAMI (1007 PROGRAMI)
Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı (1007 Programı), kamu kurumlarının Ar-Ge ile giderilebilecek ihtiyaçlarının karşılanmasına ya da sorunlarının çözümüne yönelik projeleri desteklemeyi amaçlamaktadır. Üniversiteler, özel kuruluşlar ya da kamu Ar-Ge birimleri program kapsamında hazırladıkları Ar-Ge içerikli proje önerilerini sunmaktadır
PATENT BAŞVURUSU TEŞVİK VE DESTEKLEME PROGRAMI (1008)
Patent Başvurusu Teşvik ve Destekleme Programı (1008); Türkiye’nin ulusal ve uluslararası patent başvurularının sayısının arttırılması, kişilerin patent başvurusu yapmaya teşvik edilmesi ve ülkemizde fikri ve sınai hakların tescili yönünde bilinçlenmeye katkıda bulunulması amacıyla hazırlanmış bir programdır.
EVRENSEL ARAŞTIRMACI (EVRENA) PROGRAMI (1010)
EVRENA (1010); bilim insanlarının ülkemizde yürüttüğü çalışmalara yurt dışından meslektaşlarının katılmasına destek veren 2221 Konuk Bilim İnsanı Destekleme Programı’na ek olarak, araştırmacılarımızın TÜBİTAK destekleriyle yürüttüğü projelerin uluslararası boyutlarını zenginleştirmek amacıyla oluşturulmuş bir programdır.
ULUSLARARASI BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİNE KATILMA PROGRAMI (1011)
Uluslararası Bilimsel Araştırma Projelerine Katılma Programı (1011); bilim insanlarımızın bilimsel çalışmaları için yurt dışında görevlendirilmesine destek sağlayan 2219 - Yurt Dışı Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı ve ikili işbirliği anlaşmaları kapsamındaki karşılıklı ziyaret/değişim programlarına ek olarak, birçok ulusun araştırmacılarının ve kuruluşlarının ortaklığıyla yürütülen uluslararası projelere (üst/şemsiye proje), ülkemizde istihdam edilmekte olan araştırmacıların katılmak için gerek duydukları desteğin sağlanması amacıyla oluşturulmuş bir programdır.
(Bu program TÜBİTAK Uluslararası İşbirliği Daire Başkanlığı (UİDB) altında koordine edilen uluslararası proje programları ile karıştırılmamalıdır.)
BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK İŞBİRLİĞİ AĞLARI VE PLATFORMLARI KURMA GİRİŞİMİ PROJELERİ (İŞBAP) DESTEKLEME PROGRAMI (1301)
İŞBAP (1301); ulusal ve uluslararası kurum, kuruluş, birim ve gruplararasında temel bilimler, mühendislik, sağlık bilimleri, sosyal bilimler ve ilgili teknoloji dallarında, özellikle ülkemizin bilim ve teknoloji öngörüleri doğrultusunda gelişmesini sağlamak üzere, ilgili taraflar arasında işbirliğini oluşturmak, artırmak ve bunların somut çıktılara yönelecek şekilde gelişmesini sağlamak üzere önerilecek işbirliği ağlarının ve platformların kurulmasını desteklemeye yönelik bir programdır.
ULUSAL GENÇ ARAŞTIRMACI KARİYER GELİŞTİRME PROGRAMI (KARİYER PROGRAMI) (3501)
Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer Geliştirme Programı’nın (3501); amacı kariyerlerine yeni başlayan doktoralı genç bilim insanlarının çalışmalarını proje desteği vererek teşvik etmektir.
21. yüzyılın akademik önderliğini yüklenecek genç araştırmacıların çalışmaları desteklenerek, hem genç bilim insanlarının kariyerlerini araştırmacı ve eğitimci olarak en iyi şekilde sürdürmeleri, hem de bilimsel düzeyimizin geliştirilmesi ve bilimin ülke kalkınmasındaki rolünün artırılması amacına yönelik bir programdır.
ERA-NET PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI
Avrupa Birliği Çerçeve Programları kapsamında bir uygulama aracı olarak kullanılmakta olan ERA-NET projeleri, Avrupa Birliği üyesi ve Avrupa Birliği üyeliğine aday olan ülkelerde, ulusal ve bölgesel araştırma programları arasında koordinasyon sağlayarak, araştırma programlarının geliştirilip güçlendirilmesini hedeflenmektedir. Bu hedefe ulaşılırken kullanılacak aksiyonlar;
1. ERA-NET aksiyonları veya 2. ERA-NET (+) aksiyonlarıdır.
1. ERA-NET aksiyonları kapsamında, ulusal veya bölgesel araştırma programlarının düzenleyicisi veya yöneticisi olan ulusal ve bölgesel otoriteler bir araya gelerek deneyimlerini paylaşırlar ve bu yolla farklı ve benzer noktaları belirleyerek ortak araştırma programları düzenler veya birlikte çeşitli araçlar kullanarak ortak programlar ve eylemler oluştururlar.
ERA-NET aksiyonlarında konsorsiyum oluşturan ülkeler, koordinasyon eylemleri düzenlemek ve bir araya gelerek fikir alış verişinde bulunmak üzere Avrupa Komisyonu tarafından destek almaktadır. Bu projeler kapsamında yapılacak ortak programlar ve eylemler ise ortak ülkeler tarafından fonlanmaktadır. Fonlama iki şekilde sağlanmaktadır. Birinci yöntem, projede ortak olan ülkelerin (bu ülkelerdeki yetkili otoritelerin) ortak bir fon
havuzuna belirli bir miktarda fon aktarması ve daha sonraki eylemlerin bu ortak fon havuzundan her ülkenin havuzdaki payı nispetinde yararlanması koşuluyla desteklenmesidir.
(Real common pot). İkinci yöntem ise, ülkelerin sadece niyet mektupları ile projedeki varlıklarını ortaya koymaları ve ortak faaliyetler gerçekleştirilmesi durumunda dileyen ülkelerin kendi ülkesindeki araştırmacıları veya eylemleri fonlamasıdır (Virtual Common Pot).
ERA-NET projelerinde, ülkelerin faaliyetlerini 4 aşamada planlaması ve gerçekleştirmesi öngörülmektedir. Bu aşamalardan ilki, ülkelerin fikir alışverişinde bulunmasıdır. Projede ortak olarak yer alan ülkeler bir araya gelerek oluşturulacak ERA-NET projesi kapsamında ülke öncelikleri, bu önceliklerle ilgili açılan programlar, projeleri destekleme esasları gibi konularda bilgi ve görüş alışverişinde bulunurlar. Bilgi paylaşımından sonraki aşamada ülkeler birlikte neler yapabileceklerine dair bir eylem planı oluştururlar ve bu yönde ortak eylemler belirlerler. Üçüncü aşamada ise ülkeler (veya bölgeler) birlikte yapabilecekleri eylemleri gerçekleştirirler. Personel değişimi sağlamak, araştırma merkezleri oluşturmak bu eylemlere örnek verilebileceği gibi, en sık rastlanılan çalışma, projede yer alan ülkelerdeki araştırmacılar tarafından konsorsiyumlar oluşturularak hazırlanan ortak projeler için çağrıların planlanmasıdır. Dördüncü aşama ise bu ortak projelerin desteklenmesi aşamasıdır.
Günümüzde tüm ERA-NET projelerinde ortakların proje süresince bir veya birkaç defa ortak çağrı açmaları ve ortak projeleri fonlamaları beklenmektedir.
Ortak çağrılar açılırken izlenen yol, Avrupa Komisyonu tarafından açılan Çerçeve Program çağrılarına çok benzemektedir. Çerçeve Program çağrılarında olduğu gibi, çağrı açılmadan önce ERA-NET projesinde yer alan ülkelerin ortak öncelikleri belirlenmektedir. (ERA-NET projelerinin kapsamı gereği bu aşamaya kadar proje üyesi ülkeler stratejik ortaklık yapabilecekleri hususları paylaşmış ve ortak bir eylem planı hedeflemişlerdir.) Çağrı konuları belirlenirken bu ortak öncelikler bilimsel olarak araştırılır ve özellikle Komisyon tarafından yeterince desteklenmeyen alanlar tercih edilir. Daha sonra, proje ortağı olan ülkelerdeki araştırmacıların bir araya gelerek proje konsorsiyumları oluşturması ve projelerinin ortak çağrıyı yöneten ülkedeki çağrı merkezine iletmeleri beklenir. Ön yeterlilik koşullarını sağlayan projeler, çağrıda belirtilen konuda uzman uluslararası hakemler tarafından değerlendirilir ve desteklenecek olanlar belirlenir. ERA-NET projesi çağrılarının ulusal ve Çerçeve Program çağrılarından en önemli farkı, fonlama aşamasında ortaya çıkmaktadır.
Projeler projenin tipine göre ya proje oluşturulurken ortaya çıkan ortak fon havuzundan fonlanır ya da desteklenecek projelerdeki araştırma ekiplerinin her birisi kendi ulusal kurallarına göre kendi ülkelerindeki kuruluşlar tarafından desteklenir. Fonlama işlemleri tamamen fonlamayı yapacak kuruluşun iç işleyişine ve kurallarına göre gerçekleştirilir ve ortak bir fonlama söz konusu değildir. Bu amaçla, uluslararası hakemler tarafından bilimsel olarak seçilmiş olan projeler, bütçe açısından her ortağın kendi ülkesindeki fonlama kuruluşu tarafından yeniden değerlendirilerek gerekli düzenlemeler yapılabilir. Fonlama yapıldıktan sonra ise proje ortağı her ülkedeki araştırma ekibi, kendi ülkesindeki destek sağlayan
kuruluşun iç işleyişinde göre izlenir ve değerlendirilir.
2. ERA-NET (+) aksiyonlarının ERA-NET aksiyonlarından en önemli farkı, açılacak ortak çağrılarda Avrupa Komisyonu’nun da ortak fon havuzuna belirli bir miktar fon aktarmasıdır.
Ayrıca bu tip projelerde en az 5 üye ve aday ülkeden ulusal veya bölgesel otoritenin katılımı ve fon havuzuna aktaracakları miktarı açık bir şekilde belirtmiş olmaları beklenmektedir
