1. Üretim Bölümünü İlgilendiren Birimler Sigorta Aracıları

1. Üretim Bölümünü İlgilendiren Birimler Sigorta Aracıları

a) Acente

i) Acente Şubesi

ii) Bankalar ve Özel Kanunlarına İstinaden Acentelik Yapan Kurumlar

b) Broker

c) Prodüktör (14 Haziran 2007 Tarihli 5684

sayılı Sigortacılık Kanunu ile Kaldırılmıştır)

a. Acente

Türk Ticaret Kanunu ve Sigortacılık Kanunu’nda acentenin tanımı yapılmıştır. Buna göre;

 Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya müstahdem gibi tâbi bir sıfatı olmaksızın,

 Bir sözleşmeye dayanarak,

 Belli bir yer veya bölge içinde,

 Daimi bir surette,

 Sigorta şirketlerinin nam ve hesabına,

 Sigorta sözleşmesine aracılık etmeyi veya,

 Bunları sigorta şirketleri adına yapmayı meslek edinen,

 Sözleşmenin akdinden önce hazırlık çalışmalarını yürüten ve

 Sözleşmenin uygulanması ile tazminatın ödenmesinde yardımcı olan

 Gerçek veya tüzel kişilere sigorta acentesi denir.

aa. Acente Yetkisinin Verilmesi

Sigorta sözleşmesi düzenleme ve prim tahsil etme yetkisi sigorta şirketlerindedir. Sigorta şirketleri bu yetkisini acentelik vekaletnamesinde belirtmek kaydıyla, sigorta acentesine devredebilir. Sigorta şirketlerince sözleşme yapma ve/veya prim tahsil etme konularında yetkilendirilmemiş acenteler poliçe düzenleyemez ve/veya prim tahsilâtı yapamaz.

Sigorta şirketleri, acente yetkisini verdikten sonra tescil ve ilanı müteakip onbeş iş günü içinde, Levhaya işlenmek üzere TOBB’a bildirmesi gerekir.

Sigorta şirketleri tarafından acentelik yetkisi verilen Levhaya kayıtlı

acenteler, bu yetkinin kapsam ve sınırı belirtilmek suretiyle elektronik

ortama işlenir. Bu konulardaki gerekli bilgi işlem programı TOBB tarafından

oluşturulur.

Bankalar ve Özel Kanunlarına İstinaden Acentelik Yapan Kurumlar

Bu kapsamda yer alan bankalar ile özel kanunla kurulmuş

ve kendisine sigorta acenteliği yapma yetkisi tanınan

kurumlar, aracılık yaptıkları sigorta şirketlerini ve

yetkilerinin kapsamını belirterek TOBB'a bildirimde

bulunur. Bildirimde bulunanlara TOBB tarafından kayıt

numarası verilir. Bu kurumlar her yıl şubat ayı sonuna

kadar acentelik faaliyeti yürütülen birimleri ile teknik

personele ilişkin bilgileri TOBB'a bildirir. Sigorta

sözleşmesi düzenleyebilmek için yeterli sayıda teknik

personel vasfına sahip, eleman çalıştırmak zorundadırlar.

Bankalar ve Özel Kanunlarına İstinaden Acentelik Yapan Kurumlar

Bankalar ve özel kanunla kurulmuş ve kendisine sigorta acenteliği yapma yetkisi tanınan kurumlar, iştigal konusu dışında sigorta işlemleri yapabilirler. Yalnızca sigorta aracılığı yapabilme, başka bir iştigal konusuyla uğraşılamaz yasağı bu kurumlar için kapsam dışında bırakılmıştır.

Sigorta acenteliği faaliyetinde bulunan bankalar; mevduat bankaları, katılım bankaları ve kalkınma ve yatırım bankalarıdır.

Özel kanunla kurulmuş ve kendisine sigorta acenteliği yapma yetkisi tanınan kurum ve kuruluşlar; kuruluş kanunuyla bizzat sigorta acenteliği yapma yetkisi tanınan kuruluşlardır.

Bunlar Tarım Kredi Kooperatifleri ve Bölge Birlikleri, Ziraat Odaları ve Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketleridir.

Ayrıca Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri kanun uyarınca sigorta

acenteliği yapma yetkisi verilmiştir. Bu kurumlar yalnızca iştigal konularına giren işlere

ilişkin sigorta sözleşmeleri düzenleyebilir. İştigal konularına girmeyen konularda sigortacılık

işlemleri yapamazlar.

ab. Acente Şubesi

Sigorta mevzuatında yapılan değişiklikle sigorta aracılığı işleyişinde değişikliğe gidilmiştir. Tali acente, prodüktör gibi sigorta aracısı uygulamaları kaldırılmıştır.

Bunun yerine şube uygulaması sistemine geçilmiştir. Aynen bir bankanın, banka şubesi üzerinden hizmet vermesi gibi, acentelerde kendilerine bağlı sigorta şubesi üzerinden sigortacılık hizmeti verebilecektir.

Acenteler teşkilatlanmalarını ancak merkez ve şubeler şeklinde yapabilecektir.

Acentelerin şube şeklinde örgütlenmeye gitmesi halinde, acentelerin faaliyet gösterecekleri başka bir adresteki şubelerinin -şube olduğu belirtilmek suretiyle- acente ile aynı unvanı taşıması; şubelere ilişkin bilgilerin şube tesisinden itibaren en geç on beş iş günü içinde Levha bilgilerine ilave ettirilmesi ve şubelerin antet, afiş, reklam ve tabelalarında acente unvanına yer verilmesi gerekmektedir.

Acente şubelerinde aracılık faaliyetini (pazarlama, bilgilendirme ve satış işlemleri) yürütmeye yetecek sayıda teknik personel bulundurulması gerekmektedir. Acente şubeleri en az bir teknik personel çalıştırmak zorundadır.

Teknik personelin ikametgâhı, ilgili il sınırları içinde olmalıdır.

ac. Acentelik Yapacaklarda Aranacak Nitelikler

Gerçek kişi acentelerde aranacak nitelikler:

 En az dört yıllık yükseköğretim kurumlarından veya en az iki yıllık aktüerya, pazarlama, risk yönetimi ve sigortacılık ile ilgili yüksek okullardan mezun olması,

 Öğrenim düzeyi ile bu öğrenim düzeylerinin karşısında yer alan mesleki deneyim süresini tamamlaması,

 Türkiye’de yerleşik olması,

 Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olması,

 Hüküm giymemiş veya ceza almamış olması,

 Teknik personel vasıflarını taşıması,

 Asgari malvarlığı şartını yerine getirmiş olması,

 Fiziksel, teknik ve idari altyapı ile insan kaynakları bakımından yeterli olması,

 Sigorta acenteliği yapmak isteyenlerin TOBB tarafından tutulan Levhaya kayıtlı olması,

 Acenteler, mesleki faaliyetlerinden dolayı sigortalılarına verebilecekleri zararlara karşı sorumludur. Sorumluluk sigortasının belirlenmesinde hazine müsteşarlığı yetkilidir.

 Teknik personelin kimlikleri uygunluk belgesi başvurusunda bulunduğu oda tarafından verilir. Odalar, bu hizmet için TOBB tarafından belirlenecek bir ücret alabilir. Kimliklerin şekli ve içeriği, verilmesi ve geri alınmasına ilişkin usul ve esaslar Sigorta Acenteleri İcra Komitesince belirlenir ve Müsteşarlığın onayı ile uygulamaya konulur. Kimliği olmayanlar ile kimliği olup ibraz edemeyenler sigorta sözleşmelerine aracılık yapamazlar.

 Acentelik sözleşmesinin feshi halinde veya teknik personelin iş akdinin sona ermesi veyahut yetki kaldırılması durumlarında, acenteler keyfiyeti en geç üç iş günü içinde uygunluk belgesi başvurusunda bulundukları odaya bildirirler ve verilen kimlikleri ilgili odaya iade ederler. İade edilmeyen kimliklerden acenteler sorumludur.

ac. Acentelik Yapacaklarda Aranacak Nitelikler

Acentelik faaliyetinde bulunacak tüzel kişilerde aşağıdaki nitelikler aranır:

 Merkezlerinin Türkiye’de bulunması,

 Anonim şirket veya Limited Şirket statüsünde kurulmuş olması,

 Asgari sermaye şartının yerine getirilmiş olması,

 Şirket ortaklarının hüküm giymemiş ve ceza alınmamış olması,

 Fiziksel, teknik ve idari altyapı ile insan kaynakları bakımından yeterli olması.

 Acente unvanlarında "sigorta aracısı" veya "sigorta acenteliği" ifadelerinden birisi kullanılır. Başka bir işle iştigal edemezler.

 Sigorta acenteliği yapmak isteyen tüzel kişiliğin TOBB tarafından tutulan Levhaya kayıtlı olması gerekir.

 Acenteler, mesleki faaliyetlerinden dolayı sigortalılarına verebilecekleri zararlara karşı mesleki sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadır. Sorumluluk sigortasının belirlenmesinde hazine müsteşarlığı yetkilidir.

 Asgari ödenmiş sermaye şartını yerine getirmiş olması

ad. Teknik Personel

Sigorta konusunda faaliyette bulunan

kurumlarda sigortacılık işlemlerini yapan, Türkiye

Odalar ve Borsalar Birliği nezdinde tutulan

listede kayıtlı ve kayıtlı olduğuna dair belge

olarak kendisine kimlik verilen yönlendirilmiş

yönetici veya kadrolu personele teknik personel

denir. Sigorta ürünlerinin, acenteler tarafından

pazarlanması, bilgilendirme ve satış işlemleri

yalnızca acentelerin teknik personeli tarafından

yapılabilir.

ad. Teknik Personel

Teknik personel koşulları:

 Türkiye’de yerleşik olması,

 Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olması,

 Hüküm giymemiş veya ceza almamış olması,

 En az lise veya dengi okul mezunu olması,

 Öğrenim düzeyleri ile bu öğrenim düzeylerinin karşısında yer alan mesleki deneyim süresinin tamamlanması,

 SEGEM tarafından yapılan teknik personel yeterlilik sınavının kazanılması,

 Acenteler teknik personeline ilişkin bilgileri, kaydedilmek ve bu personelin kayıt numarası ve kimliklerini almak üzere elektronik ortamda TOBB’a veya uygunluk belgesi başvurusunda bulunduğu odaya bildirilir.

 Gerçek kişi acenteler ve tüzel kişi acente yöneticileri ile müdürünün veya bu unvanı taşımasa bile fiilen bu görevi yerine getirenlerin teknik personel unvanını taşıması gerekir.

 Teknik personelin poliçe satışı sırasında sigortalıya hangi acenteye bağlı olarak çalıştıklarını açıkça belirtmeleri, yapacakları tanıtımlarda ve bilgilendirme notlarında bağlı oldukları acentenin unvanını yazmaları gerekmektedir.

 Teknik personelin yaptığı işlemlerden dolayı üçüncü kişilere verecekleri zararlardan bağlı bulundukları acenteler sorumludur.

 Hayat sigortalarında görev yapacak teknik personel hakkında ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

 Lise ve dengi okul mezunu olup, teknik personel olmak için diğer gerekli nitelikleri taşıyan, ancak deneyim şartı bulunmayanlar yardımcı teknik personel unvanı ile işe başlatılabilirler. Yardımcı teknik personele en az altı ay çalışması ve esasları Müsteşarlıkça belirlenecek temel sigortacılık bilgileri sınavını kazanması kaydı ile sigorta işlemleri yapma yetkisi verilebilir. Yardımcı teknik personel iki yıllık çalışma süresini doldurduğu takdirde teknik personel unvanını kazanır ve acenteler bu personeli sürelerinin dolmasını takiben en geç yirmi gün içinde kaydedilmek, kayıt numarası ve kimlik almak üzere elektronik ortamda TOBB’a veya uygunluk belgesi başvurusunda bulunduğu odaya bildirir.

 TOBB tarafından verilen kimliği olmayan ile kimliği olup ibraz edemeyenler sigorta sözleşmelerine aracılık yapamazlar.

ae. Öğrenim Düzeyi ve Mesleki Deneyim

ae. Öğrenim Düzeyi ve Mesleki Deneyim

Bankalar, özel kanunla kurulmuş ve kendilerine sigorta acenteliği yapma yetkisi tanınan kurumlar, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri için; mesleki deneyim süresinin hesabında teknik personel eğitimi sertifikasının alındığı/teknik personel yeterlilik sınavının (SEGEM) kazanıldığı tarih esas alınır. Bunun yanı sıra, bu deneyim sürelerinin tevsik edilmesi için mesleki deneyim süresinin geçirildiği kurum/kuruluşlardan alınacak görev tanımı-unvan, yetki ve sorumlulukları-gösteren ayrıntılı bilgi ve belgeler ile gerektiğinde TOBB tarafından istenilen bilgi ve belgeler aranacaktır. Bu kurumlarda çalışanların sigorta ile ilgili teknik birimlerde çalışıyor olması, idari ve mali işlerle ilgili birimler bu kapsamda değerlendirilmez.

Bireysel Emeklilik aracılığı faaliyetinde bulunan kişiler SEGEM sınavını

kazanmaları halinde teknik personel olarak kabul edilir. Gerçek kişi sigorta

acentesi veya tüzel kişi sigorta acentesi müdürü olmak için gereken asgari

mesleki deneyim süresinin hesabında, bireysel emeklilik aracılığında

geçirilen süreler dikkate alınır.

af. Asgari Ödenmiş Sermaye/Malvarlığı

 Gerçek kişi acentelerin beyan edecekleri malvarlıkları ile tüzel kişi acentelerin şirket türüne göre Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca belirlenen tutardan az olmamak kaydıyla sahip olacakları asgari ödenmiş sermaye miktarı 50.000.-TL’den az olamaz.

 Şube açarak teşkilatlanacak acentelerin merkez için en az 300.000.-TL ve her bir şube için en az 25.000.-TL sermayeye sahip olmaları gerekir. Şube açmaksızın sadece mesafeli satış yapmak isteyenler için asgari sermaye de 300.000.-TL’dir.

 Şube açarak teşkilatlanan veya mesafeli satış yapan acenteler, yılsonları itibariyle satışına aracılık ettikleri prim tutarının en az %4’ü kadar özkaynağa sahip olmak zorundadır. Bu tutar her durumda 300.000.-TL’den az olamaz. İlave sermaye ihtiyacının ortaya çıkması halinde, eksik kalan sermaye en geç ilgili yılın Haziran ayı sonuna kadar tamamlanır.

 Asgari ödenmiş sermaye ile beyan edilecek malvarlıklarının en az %50’sinin

nakit, mevduat ya da devlet iç borçlanma senedi gibi nakde kolay dönüşebilir

yatırım araçlarından oluşması gerekir. Geriye kalan %50'lik kısmına ise

gayrimenkul da dahil olmak üzere her türlü malvarlığı dikkate alınır.

ağ. Acente Fiziki Mekan ve Teknik Altyapı Yeterliliği

Sigorta acentelerinin TOBB Sigorta Acenteleri İcra Komitesi (SAİK) tarafından belirlenen asgari fiziki ve teknik şartlara sahip olmaları gerekmektedir. SAİK tarafından alınan Karar uyarınca, bir sigorta acentesinin merkez ve şubesinin;

 Müstakil bir bina veya iş merkezi içerisinde; fiziki olarak ayrılmış, müstakil bir girişe sahip, başlı başına kullanılmaya elverişli bağımsız bir mekân olması ve bu mekânda münhasıran sigorta acenteliği faaliyeti yürütülüyor olması,

 Kullandığı elektrik, telefon, su, doğalgaz veya internet bağlantı hizmetine ilişkin faturalarından en az ikisinin sigorta acentesi adına kayıtlı bulunması,

 En az birer adet bilgisayar, yazıcı ve faks cihazının bulunuyor olması,

 İnternet bağlantısı bulunması ve sigortacılık işlemleri için Statik IP kullanılması,

 Yeterli arşivleme sisteminin mevcut olması,

 Elektronik posta adresinin mevcut olması,

 Müşteri oturma grubunun mevcut olması zorunludur.

Sigorta Aracısı:

b. Broker

Sigorta veya reasürans sözleşmesi yaptırmak isteyenleri temsil ederek, bu sözleşmelerin yaptırılacağı şirketlerin seçiminde tamamen tarafsız ve bağımsız davranarak ve teminat almak isteyen kişilerin hak ve menfaatlerini gözeterek sözleşmelerin akdinden önceki hazırlık çalışmalarını yürütmeyi ve gerektiğinde sözleşmelerin uygulanmasında veya tazminatın tahsilinde yardımcı olmayı meslek edinen gerçek veya tüzel kişilere sigorta brokeri denilmektedir

•Hayat Sigorta Brokerliği

•Hayat Dışı Sigorta Brokerliği

•Reasürans Brokerliği

•Yetkili yönetici

a. Brokerlik Yapacaklarda Aranacak Nitelikler

Brokerlik yapacak gerçek kişilerde aşağıdaki nitelikler aranmaktadır.

 Türkiye'de yerleşik olması,

 Medeni haklarını kullanma ehliyetine sahip olması,

 Kasten işlenen bir suçtan dolayı affa uğramış olsalar dahi 5 yıldan fazla hapis veya sigortacılık mevzuatına aykırı hareketlerinden dolayı hapis veya birden fazla adlî para cezasına mahkûm edilmemiş olması; devletin güvenliğine, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı suçlar ile casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, bilişim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörün finansmanı, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız mal edinme suçlarından hüküm giymemiş olması.

 En az dört yıllık yüksek okul mezunu olmaları,

 Sigortacılık alanında en az 7 yıllık mesleki deneyime sahip olmaları.

 Mesleki sorumluluk sigortası yaptırmış olmaları,

 Asgari ödenmiş sermayelerinin müsteşarlıkça belirlenen asgari orandan az olmaması ve faaliyette bulunulacak her bir branş için ilave asgari tutardan az olmaması,

 Brokerlik faaliyetinin yürütüleceği fiziksel mekan, teknik ve idari altyapı ile insan kaynakları bakımından yeterli donanıma sahip olması,

 Müsteşarlıktan ruhsat almış olmaları,

 Öğrenim düzeyleri ile bu öğrenim düzeylerinin karşısında yer alan mesleki deneyim süresini tamamlamış olmaları

Broker:Öğrenim Düzeyi ve Mesleki Deneyim

Tüzel Kişi Brokerlerde Aranan Nitelikler:

 Anonim veya limited şirket şeklinde kurulmuş olması,

 Merkezlerinin Türkiye'de bulunması,

 Asgari ödenmiş sermayelerinin müsteşarlıkça belirlenen asgari orandan az olmaması ve faaliyette bulunulacak her bir branş için ilave asgari tutardan az olmaması,

 Brokerlik faaliyetinin yürütüleceği fiziksel mekan, teknik ve idari altyapı ile insan kaynakları bakımından yeterli donanıma sahip olması,

 Genel müdür ile faaliyette bulunulan branşlar itibariyle sigortacılık veya sigortacılık tekniği ile ilgili konulardan sorumlu yeter sayıda genel müdür yardımcısı atanması,

 Mesleki sorumluluk sigortası yaptırmış olmaları,

bb. Asgari Ödenmiş Sermaye, Özsermaye ve Malvarlığı

 Tüzel kişi brokerler için asgari ödenmiş sermaye miktarı şirket türüne göre Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca belirlenen tutardan az olmamak kaydıyla 250.000 TL ve faaliyette bulunulacak her bir ruhsat için ilave 50.000 TL’dir.

Pay senetlerinin tamamının nama yazılı olması gerekir.

 Yukarıda belirtilen tutarların yanı sıra brokerler tarafından tesis edilecek her bir merkez dışı teşkilat için ilave 25.000 TL asgari ödenmiş sermaye aranır.

 Gerçek kişilerin beyan edecekleri mal varlıkları, tüzel kişi brokerler için aranılan asgari ödenmiş sermayeden az olamaz.

 Faaliyette bulunan brokerlerin özsermayesi, yıllık faaliyet gelirlerinin %10’u ile şirketlere;

a) Vadesi üzerinden 1 ile 30 arasında gün geçmiş olan muaccel borçların (0,25) katsayıyla, b) Vadesi üzerinden 31 ile 60 arasında gün geçmiş olan muaccel borçların (0,5) katsayıyla, c) Vadesi üzerinden 61 gün ile 1 yıl arasında gün geçmiş olan muaccel borçların (0,8) katsayıyla,

ç) Vadesi üzerinden 1 yıldan fazla geçmiş olan muaccel borçların (1) katsayısıyla çarpılması sonucu bulunan tutarların toplamından az olamaz. Bu hesaplama, yılsonları itibarıyla yapılır. İlave sermaye ihtiyacının ortaya çıkması halinde eksik kalan kısım en geç hesap dönemini takip eden yılsonuna kadar tamamlanır.

 Brokerler, özsermayelerinin dördüncü fıkrada belirtilen tutar toplamının altına düşmesine sebep verecek temettü dağıtımında bulunamaz.

 Gerekli özsermaye açığını kapatmayan brokerler için, Müsteşarlıkça uyarılır ve ruhsat iptaline kadar gidilir.

 Bu maddede belirtilen hususların takibine ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlıkça belirlenebilir.