TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU NÜKLEER GÜVENLİK DAİRESİ 2014

TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU NÜKLEER GÜVENLİK DAİRESİ

 Düzenleyici çerçeve

 Lisanslama yaklaşımı

 Lisanslama prosedürü

 Lisanslama Projelerinde Mevcut Durum

 Tedarik Süreci ve İmalatçılara Yönelik Düzenleme(Taslak)

 Denetimler ve yaptırım

 Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK)

 Nükleer güvenlik, emniyet ve radyasyondan korunma hususlarında düzenleyici kurum

 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB)

 ÇED hususunda düzenleyici kurum

 Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)

 Elektrik üretimi ile ilgili düzenleyici kurum

 Nükleer olmayan alanlardaki diğer yetkili kurumlar

BAŞKAN

ATOM ENERJİSİ KOMİSYONU

Nükleer Güvenlik Dairesi Radyasyon Sağlığı ve Güvenliği Dairesi

Nükleer Güvenlik Teknik Destek Nükleer Güç ve Güvenlikten

Sorumlu Başkan Yardımcısı

 Atom Enerjisi Komisyonu (AEK)

 Nükleer tesis lisanslaması ile ilgili karar mercii

 Nükleer Güç ve Güvenlikten Sorumlu Başkan Yardımcısı (NGGBY)

 Lisanslama faaliyetlerinin koordinasyonu

 Nükleer Güvenlik Danışma Komitesi (NGDK)

 Nükleer güvenlik ve lisanslama ile ilgili danışma organı

 Nükleer Güvenlik Dairesi (NGD)

 Lisanslama faaliyetlerinin yürütüldüğü birim

 Teknik Destek Organizasyonları (TDK)

 Kurum içi, kurum dışı ve ulusal ve

 Lisanslamaya Esas Mevzuat

 Mevzuat kod ve standartların listesi

 Tesis kurucusu hazırlar ve TAEK’ in onayına sunar

 TAEK onaylar

 Referans Santral

 Kurucu önerir

 TAEK onaylar

 Referans santrale ilişkin güvenlik analizleri ve değerlendirmeler TAEK’ e sunulur

 Lisanslamaya esas mevzuat belgelerinin hiyerarşisi

 Türk mevzuatı

 UAEA temeller ve gerekler belgeleri

 Tasarımcı (Referans santrali lisanslayan) ülkenin mevzuatı

 Diğer ülke mevzuatları veya uluslararası dokümanlar

 Kurucu aşağıdaki bilgi ve belgeleri sunar;

 Benzer bir santral önerir

 Referans santralden farklılıklar

 Bu farklılıkların gerekçesi ve güvenliğe etkilerinin analizi

 Kurucu önerir ve TAEK’ in onayına sunar

 TAEK onaylar

 TAEK;

 İlgili düzenleyici kurumla işbirliği anlaşması içerisine girer

 İlgili düzenleyici kurumdan referans santralin güvenlik değerlendirme

raporunu ister

 Prosedür, Nükleer Tesislere Lisans Verilmesine İlişkin Tüzükte tanımlanıyor

 Her bir izin veya lisans için;

 Başvuru bilgi ve belgeleri

 Başvuru sahibi

 TAEK’ in yetkili karar mercii

 İzin veya lisans koşulları Belirtiliyor.

Üç ana lisans adımı

YER LİSANSI

İNŞAAT LİSANSI

İŞLETME LİSANSI;

 Sınırlı çalışma izni

 Hizmete sokma izni

 Yakıt yükleme ve deneme işletmelerine başlama izni

 Nükleer yakıtı sahaya getirme izni

 Ağır suyu sahaya getirme izni

 Ağır su yükleme izni

 Tesiste değişiklik yapma izni

 Hedef seçilen sahanın nükleer tesis kurmak için uygun olduğundan

emin olmaktır. Aşağıdaki hususlara dikkat edilir;

▪ Nüfus ve çevre özellikleri

▪ Sahanın teknik özellikleri

▪ Acil durum tedbirlerinin uygulanabilirliği

 Yer lisansı alan Kurucu;

 Sahayı düzenleyebilir

 Altyapı çalışmaları yapabilir – elektrik, yol, vb.

 Nükleer reaktör tesisi dışındaki binaları inşa edebilir

 Sahada detaylı incelemeler yapar ve sonuçlarını TAEK’ e sunar.

 Yerle ilgili proje parametrelerinin kesin

değerlerini saptayıp TAEK’ in onayına sunar.

 Tek başvuru ile iki yetkilendirme yapılır

 Sınırlı çalışma izni

 İnşaat lisansı

 Hedef: Önerilen tasarımın

radyasyondan korunma, nükleer güvenlik ve emniyet hedeflerini

 İlk adım: Sınırlı Çalışma İzni

 İzinle;

▪ Tesisin temel hazırlıkları yapılabilir

▪ Güvenlikle ilgili olmayan binaların inşaatı yapılabilir

 İzin kararı AEK tarafından verilir

 İkinci Adım: İnşaat Lisansı

 Lisansı alan Kurucu

▪ Tüm tesisin inşaatını ve montajını gerçekleştirebilir

 Lisans kararı AEK tarafından verilir

 Üç başvuru ve üç yetkilendirme

 Himete sokma izni

 Yakıt yükleme ve deneme işletmelerine başlama izni

 Tam güçte çalışma izni ve işletme lisansı

 İlave izinler

 Nükleer yakıtın tesise getirilmesi

 Ağır su yükleme izni

 İlk adım: Hizmete Sokma İzni

 Hizmete sokma programı TAEK’ e sunulur

 İzin aldıktan sonra, Kurucu

▪ İşletmeye alma programını uygulamaya koyabilir

 İzin kararı TAEK Başkanı tarafından verilir

 İkinci adım: Yakıt yükleme ve

Deneme İşletmelerine Başlama İzni

 Son Güvenlik Analizi Raporu TAEK’ e sunulur

 İzni aldıktan sonra, Kurucu

▪ Reaktöre yakıt yükleyebilir, kritiklik ve diğer işletme testlerini yapabilir

 Üçüncü adım: Tam Güçte Çalışma İzni ve İşletme Lisansı

 Lisansı aldıktan sonra, Kurucu

▪ Tesisi tam güçte çalıştırabilir (aşağıdakilere uygun olarak

▪ Lisans koşulları

▪ İşletme sınır ve koşulları

▪ Onaylı prosedürler

 Lisans kararı AEK tarafından verilir

NGS Lisanslama için

Tahmini Takvim

 Akkuyu Nükleer Santralinin lisanslanması (1)

• Yer lisansı (1976), güncellenmiş yer raporunun

değerlendirilmesi ve yerle ilgili proje parametrelerinin değerlendirilmesine dönük hazırlıklar,

• İnşaat lisansı başvurusuna dönük hazırlıklar,

• İnsan kaynaklarının geliştirilmesi ve yetkinleştirilmesine dönük çalışmalar.

 Akkuyu Nükleer Santralinin lisanslanması (2)

• Lisanslamada kullanılacak mevzuat listesi onaylandı

• Referans santral (Novovoronezh-2) kabul edildi

• Saha ve Firma denetimleri yapıldı

• Güncellenmiş Yer Raporu TAEK tarafından değerlendirildi ve uygun bulundu

• Genel Kalite El Kitabı ve Genel Kalite Planı onaylandı

 Akkuyu Nükleer Santralinin lisanslanması (3)

• Saha Parametrelerinin onay değerlendirmesi

• Ekipmanların üretim aşamasında denetimi

• İnşaat Lisansı değerlendirmeleri

• İnşaat denetimleri

 Sinop Nükleer Santralının lisanslanması(1)

• Kurucu (EÜAŞ) tanındı

• Saha çalışmaları ile ilgili değerlendirmeler

• Saha ve Firma denetimleri

• Yer lisansı için sunulacak yer raporunun değerlendirilmesi

Sinop Nükleer Santralının lisanslanması(2)

 Tedarike Başlama İzni

 Tedarike Başlama İzni için gerekli belgeleri TAEK’e sunulur.

 TAEK belirlenen kriterler çerçevesinde değerlendirir.

 İzin belirli bir süre için verilir. Kurucu bu süre sonunda tekrar başvuruda bulunur

 İzin aldıktan sonra, Kurucu

▪ Tedarik sürecine başlayabilir

▪ İzin kararı TAEK Başkanı tarafından verilir

 İmalata Başlama bildirim

 İmalata başlanmadan en az (2) ay öncesinden imalatı yapılacak ekipmanın Kalite ve test planları sunulur.

 TAEK bu planlarda Katılım seviyelerini belirler ve geri bildirim yapar.(Durma ve Şahitlik Noktaları)

 TAEK tarafından geri bildirim yapılmadan İmalatlara başlanamaz.

 İmalatçıların onaylanması

 TAEK Kurucu tarafından seçilmiş olan ve İmalat aşamasında yer alan kuruluşları onaylar.

 Kurucuda, alt yüklenicilerinde ve tedarikçilerinde Kalite Yönetim Sistemine sahip olması gerekir

 Nükleer santral kurulması ve işletilmesine yönelik bütün faaliyetler de «Nükleer Tesislerin Güvenliği İçin Kalite Yönetimi Temel Gerekleri»

yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır.

Bu hususlar TAEK tarafından değerlendirme ve denetleme

 Denetimler;

 Nükleer Güvenlik Denetimleri ve

Yaptırımları Yönetmeliği hükümlerine göre yapılır

 Bütün faaliyetlerde

▪ Radyasyondan korunma ve nükleer güvenlik ve emniyetin sağlandığını

▪ Mevzuat hükümleri, lisans koşulları ile diğer gereklere uyulduğunu

 Denetimler;

 Haberli veya habersiz

 Planlı veya plansız

olabilir

 TAEK tesisi, Kurucuyu, ana

yüklenicileri, alt yüklenicileri ve bütün tedarikçileri denetleyebilir

 Uygunsuzluk tespit edildiğinde, TAEK;

 Yetki vermeyi reddedebilir

 Yetkinin kapsamını kısıtlayabilir

 Yetki sınırlarını daraltabilir

 Yetkiyi geçici olarak durdurabilir

 Yetkiyi iptal edebilir