KİMYASAL BİYOLOJİK RADYOLOJİK VE NÜKLEER SİLAHLAR VE
KORUNMA YÖNTEMLERİ
KİMYASAL SİLAHLAR VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
Kimyasal gazlar zehirleme gücü çok yüksek olmakla birlikte tespit edilmesi oldukça zordur. Renksiz, kokusuzdurlar. Öz kütleleri havadan ağırdır, üretimleri kolay ve ucuzdur. Kimyasallar, suya karşı dayanıklıdırlar. Öncesinde yapılması gereken hazırlıklar, bölgemizdeki muhtemel risklerin tespitlerini yapmak ve ilgili resmî kurumlardan konuyla ilgili eğitimler almak ve ailemizi ve yaşam alanımızdaki diğer bireyleri konuyla ilgili bilgilendirmeliyiz.
Ayrıca binanızda sığınak varsa, olası tehditlere karşı hazırlık yapmalısınız. Eğer sığınağınız yoksa evinizdeki penceresi en az olan, korumaya elverişli bir odasını geçici barınma noktası olarak seçip hazırlıklara başlayınız. Sığınak ve evimizde çamaşır suyu, deterjan, sabun, temizlik suyu (dekontanimasyon) bununla birlikte içecek su ve yiyeceklerimizi kapalı sızdırmaz kaplarda bulundurmak ve konserve yiyecekler bulundurmak alınacak tedbirler açısından son derece önemlidir.
Mevcut sığınak ya da belirlediğiniz geçici barınma odalarında ise dışarıdan içeriye gaz sızmasını önlemek için pencere kenarlıklarını ve kapı aralarını bant, yapışkan sünger, macun veya saldırı esnasında sızdırmazlığını sağlamak için çarşafları ıslatıp boşlukları mümkün olduğu kadarıyla kapatmak gereklidir.
Kimyasal Gaz Saldırısı Nasıl Anlaşılır?
Diğer bölümlerde sıkça bahsetmiş olduğumuz afet acil durum çantamızı muhakkak hazırlamalıyız ve içerisinde yer alan pilli radyo (haber ve duyurular için) bu tip saldırılarda son derece önemlidir. Öncelikli olarak siren ikaz sistemlerini öğrenmeli ve siren ikaz alarm kartını acil durum çantamızda, sığınakta ve belirlediğimiz odamızda görünür bir yerde muhafaza etmeliyiz. Kimyasal gazlar atıldığı zaman havada yoğun sis ve buhar bulutları oluşur. Badem ve sarımsak gibi özel ve değişik bir koku hissedilebilir. Çevrede tereddüt uyandıracak yağ ve su damlacıkları görülebilir.
Kimyasal silah kullanıldığında görme bozukluğu, bulantı, kusma, nefes darlığı, ani baş ağrısı, ciltte kızarıklık ve kabarcıklar görülebilir. Çevrede küçük böcek, sinek, fare gibi canlıların ölümleri görülür. İletişim araçlarını sürekli açık tutarak ilgili resmî kurumlardan yapılacak uyarı ve yönlendirmelere uymaya özen göstermeliyiz.
Kimyasal Gazlara Maruz Kalma Esnasında Yapılacaklar
Belirlediğimiz sığınak veya odada gaz maskemiz varsa gaz maskesi, yoksa ıslak bir havluyla tehlike geçene kadar solumamızı bu şekilde yapmalı, eğer saldırıya dışarıda bir yerde yakalanırsak hemen kapalı bir yere sığınmak gerekir. Eğer yağmur yağıyorsa el ve yüzün kirlenmesi (Kontaminasyon) engellenmeli, şayet kirli kontamine olmuş ise ellerimizi yüzümüze, gözümüze ve ağzımıza sürmememiz gerekir.
Kimyasal Gazlara Maruz Kalındıktan Sonra Yapılması Gerekenler
Öncelikli olarak ilgili resmî kurumlardan gelecek uyarı ve yönlendirmelere dikkat edilmeli, daha sonra mümkünse giysilerimizi değiştirmeli ve çıkarılan elbiselerimizi çamaşır suyu, deterjan ve bol su ile temizlenmesi (dekontanimasyonu) sağlanmalı. Bölge terkedilecekse rüzgârsız bir havada intikal gerçekleştirilmeli, intikal esnasında özellikle çimler, otlar, ağaçlık bölgeler ve toprakta da kalıntı olabileceğinden bunlara mümkün olduğu kadarıyla dokunmamaya özen göstermek gerekir. Alkol ve sigara kullanmamaya özen gösterin, su birikintilerine basmayın.
Kimyasal Gazlara Maruz Kalanlara Yapılacak İlkyardım
Kimyasal gazların etkileri bazen çok erken ortaya çıkabileceği gibi, çok geç de etkiler görülebilir. Hastalanan kişi en yakın sağlık kuruluşuna götürülmeli, göz ve çevresinde kimyasal bir madde bulaşmışsa bol su ile yıkanmalı ve asla kirlenen yüzey ovarcasına yıkanmamalıdır. Çünkü kimyasal ajan dağılarak deride ciddi yayılmalarla birlikte dozunu artırabilir.
BİYOLOJİK SALDIRILAR VE KORUNMA YÖNTEMLERİ
Biyolojik savaşlar insanoğlunun yüzyıllardır kullandığı bir yöntemdir.
Tarihin birçok döneminde savaşlar esnasında vebadan ölmüş insanlar mancınıklara yerleştirip düşman kalelerine atılarak büyük zayiatlar verdirilmiştir. Günümüzde biyolojik savaş ajanları ise insanlar, evcil hayvanlar ve bitkilerde ölüm veya büyük maddi zararlar getirmek suretiyle mikro organizmalar ve bunların toksinlerinin (zehirlerinin) bilerek kullanılmaktadır. Biyolojik savaş ajanlarının üretilmesi kolay ve ucuzdur. Salgın özellikleri vardır. Kuluçka devreleri genellikle kısadır.
Teşhis ve tedavileri zor ve uzun zaman almaktadır. Öldürücüdür.
Temizlenmesi ve maliyeti oldukça pahalıdır.
Biyolojik Savaş Ajanlarının Vücuda Giriş Yolları
• Solunum Yolu
• Sindirim Yolu
• Deri
• Göz konjiktivaları
• Cinsel tenasül organları
Biyolojik Saldırılar Öncesi Yapılacaklar
İlgili resmi kurumlardan konuyla ilgili bilgi ve eğitimler alınız. Binamızda sığınak varsa, olası tehditlere karşı hazırlık yapınız. Eğer sığınağınız yoksa evinizdeki penceresi en az olan korumaya elverişli bir odasını geçici barınma noktası olarak seçip hazırlıklara başlayınız. Özellikle sağlık kuruluşları olası saldırılara karşı gerekli hijyen, aşı, serum ve ilaç hazırlıklarını yapmalı, acil durum çantası içerisine yedek kıyafetlerimiz koymalı, şahsi ve çevre temizliğine dikkat etmeli, yiyecek ve içeceklerin kapalı kaplarda bulundurulmasına özen gösterilmeli, ilgili kurumlardan gelecek uyarılara dikkat edilmelidir.
Biyolojik Harp Ajanlarının Saldırısı Durumunda Yapılması Gerekenler
İlgili resmî kurumlardan gelecek uyarı ve ikazlara dikkat edilmeli, iletişim kaynaklarını sürekli açık tutmalı, varsa maske giyilmeli, kişisel hijyen ve temizliğe önem gösterilmeli, çevredeki cisimlere el sürmemeye dikkat edilmelidir. Elbiselerinizi mümkün olduğu kadarıyla kapalı tutarak ya da tüm düğmelerini kapatarak biyolojik harp ajanlarına karşı kendimizi korumalıyız.
Özellikle içecekler kaynatarak içilmeli, kullanılacak malzeme ve ilaçlar sterile edilmeli, olası bir fiziksel rahatsızlık durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Paniğe kapılmamalı ve çevrenizdekilerin de paniğe kapılmasını önlemeliyiz.
Biyolojik Saldırı Sonrası Yapılacaklar
İlgili resmî kurumlardan yapılan duyuru ve yönlendirmelere dikkat edin.
Yiyecek ve içecekleri hemen tüketmeyin, biyolojik maddelere maruz kalanları sıcak sabunlu su ile yıkayarak temizliğini (dekontaminasyonunu) sağlayınız. Kirlenen elbiseleri yıkayarak temizliğini (dekontaminasyonunu) sağlayınız. Taze meyve ve sebzelerin kirli kısımları kesilerek atılır, geri kalan kısmı ise bol su ile yıkanır. Et ve buna benzer yiyeceklerin üst ve alt kısımlarında bir iki santim kalınlığında kısımları kesilip atılarak ve iyice pişirilip böyle tüketimi sağlanmalıdır. Kapalı ambalajlı yiyecek maddeleri (konserve benzerleri) on beş dakika suda kaynatıldıktan sonra tüketimi sağlanmalıdır.
Bina, barınma ve çalışma alanları gibi büyük yapıların temizlenmesinde profesyonel ekiplerden destek alınmalı, daha küçük yapılarda havalandırma yapılmalı ve akabinde kireç kaymağı ile fırçalanarak veya sıcak sabunlu su ile yıkanmalıdır.
Gerek bireysel temizlik sonrası gerekse bina teçhizat sonrası yıkama sonucu oluşabilecek su birikintilerine girmemeli ve temas etmemeliyiz.
RADYOLOJİK NÜKLEER SİLAHLAR VE KORUNMA YÖNTEMLERİ
20. yüzyıl insanoğlunun birçok bilim dalında üstün gelişme ve başarı sağladığı bir dönemdir, Tıp alanında, sanayi üretimi ve kalitesi alanında, tarım alanında uzun ömürlü ve daha fazla ürün alınması, yer altı kaynaklarının etkin ve verimli kullanımı ve uzay teknolojileri gibi birçok alanda büyük gelişim ve başarılar sağlanmıştır. Teknoloji ve bilimin gelişine paralel olarak savaş yöntem ve taktikleri de uluslar tarafından tarihte görülmemiş bir yatırımla birlikte, yeryüzünde daha önce yaşanmamış olan 1. ve 2. Dünya Savaşları yaşanmıştır. 2. Dünya savaşının sonlarına doğru Amerika'nın Japonya'ya atığı nükleer silahlarla birlikte klasik savaş yöntemleri yerine bir veya birden fazla ülkeyi yok edecek güçte nükleer ve hidrojen bombaları yavaş yavaş
Artık nükleer çağ başlamış ülkeler nükleer silahlara sahip olmak ve üstün olmak için büyük bir yarışa girişmişler ve zaman zaman büyük savaşlardan sonra insanoğlu zorda olsa kurtulmuştur. Günümüzde nükleer ve radyolojik gelişmeler özelikle tıp alanında insanların ve diğer canlıların tedavisinde kullanılan ve büyük başarı sağlayan bir teknolojidir. Radyolojik ve nükleer kaynaklar aynı zamanda enerji üretiminde de kullanılan ucuz ve uzun yıllar kullanılabilen kaynaklardır.
Afet acil durumlar yönünden bakılması gereken en önemli noktalar ise savaş dışında nükleer santraller ve tıbbı görüntüleme merkezlerin olası bir kaza veya afet sonrası oluşabilecek risklerine karşı hazırlıklı olmaktır.
Atom çekirdeğinin bir atomun parçalanması ya da iki atomun birleşmesi hâlinde açığa çıkan enerjiden faydalanarak nükleer silahlar yapılmış ve geliştirilmiştir. Atom silahları (nükleer silahlar), füsyon olayından istifade edilerek yapılmıştır. Bu olay, bazı ağır metal (uranyum, plütonyum gibi) atomların nötron bombardımanı sayesinde eşit olmayan iki parçaya ayrılmasıdır ki bu esasa göre yapılan silahlar için enerji birikimi kiloton(KT), 1.000 ton T.N.T (dinamit) nin yıkma gücüne eşit bir basıncın ifadesidir.
RADYOLOJİK NÜKLEER SİLAHLARIN ETKİLERİ
Bir nükleer patlamada, ilk önce silahın kudretine göre yarıçapı değişen bir ateş topu meydana gelir. Ateş topunun merkezindeki ısı, güneşteki ısıdan 2-3 defa daha fazladır. Nükleer silahların etkileri; ani etkiler ve kalıntı etkiler olarak ikiye ayrılır.
• Ani Etkiler (Patlamadan sonra ilk 1 dakika içerisinde meydana gelir)
• Işık; nükleer şimşek adı da verilen bu ışık güneşten birkaç defa parlak olduğu için çıplak göze, direk ulaştığı takdirde 15-45 dakika süren geçici bir körlüğe sebep olmaktadır.
• Isı; nükleer ısı radyasyonları, nükleer şimşeğin beraberinde gelmektedir. Bu sebeple belirli bir uzaklıkta ve açıkta bulunan şahıslar için çok tehlikeli olurlar.
Isı radyasyonlarının özellikleri:
• Devamlıdır,
• Çok süratlidir,
• Çevre ısısını ani olarak yükselttiğinden geniş çapta yangınlara sebep olur,
• Mesafe ile azalır,
• Nüfuz hassasiyeti yoktur,
• Ani Nükleer Radyasyon; Öldürme kudretinde olan bir etki de ani
nükleer radyasyondur. Bu etkilerden söz edilince hemen akla gelen en önemli tehlikeler; alfa ve beta partikülleri ile nötronlar ve gama
ışınlarıdır. Bunlardan:
• Alfa Partikülleri (Zerreleri); Pozitif elektrik yüklü partiküllerdir.
Menzilleri birkaç santimetre içinde olup nüfuz kabiliyetleri yoktur.
• Beta Partikülleri (Zerreleri); Negatif elektrik yüklü ve çok küçük kitlesi olan bir iyondur. Menzili 4-5 metre kadar olup nüfuz kabiliyeti
bulunmamaktadır.
• Nötronlar; Elektrik yükü olmayan fakat atom çekirdeklerinden fırladıklarında radyoaktif olmaya müsait cisimlerin atomlarını
parçalayıp onları suni olarak radyoaktif hale getiren zerrelerdir. Büyük tehlike oluşturabilecek kabiliyettedirler fakat menzilleri 100 metreden biraz fazladır.
• Gama Işınları; Yüksek frekanslı elektromanyetik dalgalar halinde
yayılan bu etkinin hem uzun menzilli ve kitlesiz oluşu, hem de engel tanımayan bir nüfuz kabiliyeti bulunuşu tehlikeyi çoğaltmaktadır. Bu sebeple Ani Nükleer Radyasyon denince hemen "Gama Işınları" akla gelmektedir.
Gama Işınlarının Özellikleri;
• Devamlıdır,
• Çok süratlidir,
• Hissedilmez,
• Büyük bir etki hassasiyeti vardır,
• Kısa bir süre için tesirlidir,
• Öldürücüdür,
• Cansızlara etkisi yoktur.
Gama ışınları bir dakika ya da biraz fazla devamlılığı olan, ışık yayan, duyu organları ile varlığını anlamak mümkün olmayan ve hücreleri iyonize ederek insanı hasta edip öldürebilen bir tehlikedir.
Basınç (Blast)
Ateş topundan yayılan yoğun ısının genişleyerek havayı itmesi sureti ile meydana gelen basınç etkisi, infilak yerindeki boşluğu dışarıdan soğuk havanın hücum etmesi yüzünden iki yönlü olarak görülür. İlk tesir
sırasında tamamen yıkılmayan binaların, emme safhası da denilen ikinci safhada yıkılmaları bu sebeptendir.
• Devamlıdır,
• Yavaş seyreder (Ses hızından),
• Endirekt yangınlar çıkarır,
• Bina ve köprüleri yıkar.
Böyle bir basıncın harap edeceği binalarda birçok elektrik kontağı, havagazı patlaması ve daha çok mevcut ateşin dağılması sonucunda sayısız yangın başlangıçları da görülecektir. Bu yangınlar endirekt
yangınlar diye adlandırılmışlardır.
• Elektromanyetik Pals
Elektromanyetik pals, elektronik devreler kullanan modern cihazları
bozmak, istenmeyen sinyal çıkarmasına neden olmak suretiyle malzeme hasarına neden olur.
Kalıntı Etkileri (Radyoaktif Serpinti)
Radyoaktif serpinti bomba patladıktan 30-60 dakika sonra başlar.
Nükleer infilakın bütün etkilerini 100 kabul edersek, bu etkilerden:
• %35'i Isı (Işık ile birlikte gelmektedir).
• % 5'i Ani Nükleer Radyasyon
• %45'i Basınç (Blast)
• %15'i Kalıntı Etki (Radyoaktif Serpinti)
RADYOAKTİF SERPİNTİNİN ÖZELLİKLERİ
Kalıcıdır
Ani tesirlerde "Devamlıdır" anlatımı kullanıldığı ve süre verildiği halde serpinti tehlikesi için "Kalıcıdır" denilmiştir. Bunun sebebi radyoaktif serpinti tozlarının düştükleri yerden uzaklaştırılmaları bazı şartlarda mümkün olabildiği hâlde yok edilmeleri ya da çürüme hızını artırma olanağının bulunmamasındandır. Serpinti tozlarını yakmak dahi yok etmek için yeterli değildir.
• Nereye gideceği önceden bilinmez
RADYASYON HASTALIKLARI
Özellikleri yeterli bir açıklıkla anlatılan serpinti sebebiyle tehlikeye maruz kalanlar iki ayrı şekilde hasta olurlar.
Radyasyon Hastalığı
Gama ışını yayan kaynak bizden az ya da çok uzaklıktadır. Bu kaynaktan gelen nükleer radyasyon, vücudumuzdaki organları meydana getiren dokuların hücrelerinde iyonizasyona ve sonuç olarak hücrelerin
ölümüne sebep olur. Hücre ölümü ile yerine koyma organındaki aksama hastalanmayı, bu olayın devamı ise ölüme sebep olur.
Radyoaktif Zehirlenme
Nükleer radyasyon kaynakları nefes alınırken solunum yolu ve organlarına, radyasyon bulaşmış yiyecek ve içeceklere dikkat edilmezse sindirim organlarına, açık yara veya yaralardan doğruca kana yani dolaşım sistemine girebilir. İşte radyoaktif zehirlenme bu tür hastalanmaya verilen addır. Bu hastalanma şeklinde kaynak hangi yol ya da yollardan olursa olsun vücuda girmiştir. Şualanma yakından olmaktadır. Hasta (zehirlenen), her türlü korunma olanağından yoksundur.
Hastalık Belirtileri
Serpinti tehlikesi insanı çabucak öldürüveren bir tehlike değildir. Etki insan vücudunda zamanla tahribata sebep olur. Belirtileri azar azar meydana çıkar. Zaman uzadıkça belirtileri çoğalarak hastalık gelişir ve nükleer radyasyon almaya devam edilirse bir hafta veya haftalar sonra ölümle sonuçlanır. Biriktirildiği tespit edilen radyasyon miktarı az ölçüde yahut hastalanan şahıs çok mukavemetli ise veya hastanın radyasyon alması önlenmiş ise hasta istirahat ve iyi bir bakım ile iyileşecektir.
Gerek radyasyon hastalığı, gerekse radyoaktif zehirlenmesinin seyri ve sonucu itibariyle hastalık belirtileri başka şekilde olmadığından hissedildiği ya da başkaları tarafından fark edildiği andan itibaren bu belirtiler;
• Hâlsizlik, isteksizlik, bitkinlik,
• Mide bulantısı, baş dönmesi,
• Mide bulantısı, kusma, baş ağrısı,
• Kusma, şiddetli baş ağrısı,
• Kusma, ateş yükselmesi, kanlı ishal,
• Kusma ve kanlı ishalin devam etmesi, ölüm. Şeklinde yaklaşık bir sıraya
Radyasyondan Korunmada Ana Prensipler
Nükleer infilakın kalıntı tesirleri, radyoaktif çürüme tamamlanıncaya kadar derece derece korunma zorunluluğu bulunan ve korunma
kurallarına uymayanları öldürebilen kesin bir tehlikedir. Bu büyük tehlikeden korunmada üç ana prensip vardır.
Mesafe
Tehlikeden korunma durumunda bulunan canlı ile radyoaktif kaynak yahut radyoaktiviteli alan arasındaki mesafenin canlının korunması bakımından başlı başına rol oynadığı bilinmelidir. Radyoaktif kaynakla arasındaki uzaklık dört metre olan bir canlı bu kaynaktaki şiddetin üçte birinden, uzaklığı 7,5 metre olan canlı yarısından, uzaklığı 30 metre olan canlı ise dörtte üçünden korunmuş olur.
Engel
Tehlikeden korunma zorunluluğunda olan canlı ile radyoaktif kaynak arasında ne kadar fazla yarı kalınlık sağlayan bir engel varsa o canlının göstereceği etki aynı ölçüde az olacaktır.
Zaman
Radyoaktif çürüme ilk anlarda çok hızlıdır. Çürüme zaman uzadıkça hızını kaybederek devam eder ve sona erer. Başlangıç zamanı silahın patlamasından bir saat sonrası olarak kabul edilmektedir.
BİR NÜKLEER SALDIRI OLDUĞUNDA ALINACAK TEDBİRLER
• Dışarıda iseniz;
• Patlama ışığını görür görmez, hemen çukur bir yere veya duvar dibine veya kuytu bir yere YATIN!
• Kollarınızı başınızın üstünde kavuşturun! (gözler kapalı olacak veya ışığı görmeyecek)
• Dizlerinizi karnınıza doğru çekip KAPANIN!
• Çıplak yerlerinizi (giysilerinizle) ÖRTÜN!
• Bu durumunuzu ışık, yakıcı hava hareketi ve yıkılmalar sona erene kadar koruyun (1 dk.)
• Bombanın patladığını kuvvetli ışıktan hemen anlayın.
• Sonra da kalkıp telaş etmeden en yakın sığınağa yönelin;
• SIĞINAĞA GİRMEDEN ÖNDE 30-60 DK. ZAMANINIZ VAR!
• Ağzınızı ve burnunuzu tozlara karşı bir bezle, elbise parçasıyla vb. koruyun.
• Sığınağa girmeden önce giysinizdeki tozu mutlaka çırpın, süpürün. Gerekirse değiştirin.
• El, yüz, saçlar ve diğer çıplak kalmış yerlerinizi mutlaka yıkayın.
• Evde veya İş Yerinde iseniz;
• YAT, KAPAN, ÖRTÜN!
• Fakat cam kırıklarından ve düşen eşyalardan korunmak için:
• Sırtınızı pencereye dönün.
• Masa, ranza, koltuk altlarına / arkalarına yatın.
• Tehlike geçince doğruca sığınağa gitmek üzere yukarıda belirtilen hazırlıkları yapın.
• SIĞINAĞA GİRMEK İÇİN 30-60 DK ZAMANINIZ VARDIR!
• Araçta iseniz;
• Parlak ışığı görür görmez:
• Aracı ve motorunu durdurun.
• Hemen açık yerlerinizi kapatın
• Ellerinizi başınızın üzerine koyun ( başınızı koruyun).
• Sırtınız camlara dönük olarak, dizlerinizin üzerine kapanın. YAT, KAPAN, ÖRTÜN!
• Tehlike geçince sığınağa giriş hazırlıklarına başlayın. Telaş etmeyin.
• Okulda iseniz;
• Parlak ışığı görür görmez;
• YAT, KAPAN, ÖRTÜN!
• Derhal sıraların altına girin.
• Sırtınız camlara dönük olarak kapanın
TERÖRİZM ŞÜPHELİ ZARF VE PAKETLER VE KORUNMA YÖNTEMLERİ
Terör ya da terörizm, siyasal, dinsel ve/veya ekonomik hedeflere ulaşmak amacıyla sivillere; resmî, yerel ve genel yönetimlere yönelik baskı, yıldırma ve her türlü şiddet içeren yolun kullanımıdır. Terör uygulayan organize gruplara terör örgütü; terör uygulayan şahıslara ise terörist denir.
Günümüzde birçok siyasi, etnik, mezhep, din ve hükümetler arası terörizm şiddetli bir şekilde görülmektedir. Özellikle bulunduğumuz coğrafyada terör olaylarını sıkça yaşamaktayız.
Terörizmin ana hedefleri
1. Halkı veya hedef bir topluluğu korkutmak, dehşete düşürmek,
2. Yerleşik otoriteyi tahrip etmek. Onun, terörist ile masum kitle arasında ayırım yapmadan baskı yöntemlerine başvurmasını sağlamak,
3. Otoriteye veya düzene karşı olan güçleri harekete geçirmek.
4. Yerleşik otoritenin güçlerini ve kurumlarını etkisizleştirmek, işlemez kılmak,
5. Kamuoyunu olumlu (kendi lehinde) veya olumsuz (düzene karşı) yönde etkilemek, yönlendirmek,
6. Siyasal güç odaklarını ele geçirmek veya var olan yönetimi devirmek.
7. Sempatizan ve taraftarlarına güçlü olduğunu göstermek
8. Hükûmetleri çıkmaza sokarak, kaos ortamından faydalanarak siyasi ve
Terörist Eylemlerde Kullanılan Kimyasal Maddeler (KBRN; Kimyasal Biyolojik Radyasyon ve Nükleer tehlikeli maddeler)
• Öldürmek,
• Yaralamak,
• İnsanları etkisiz hale getirmek,
• Bitkisel ve hayvansal besin kaynaklarını, besin stoklarını kontamine etmek ve yok etmek,
• Ekonomik önemi olan hedefleri işlemez hale getirmek,
• Kaosa ve paniğe neden olmak
KBRN Tehlikelerine Karşı Korunmak İçin
• Siren, ikaz ve alarm işaretlerini öğrenmeli ve uygulanmalıdır.
• Personel eğitilmelidir,
• Güvenlik personeli NBC malzeme ve teçhizatı ile teçhiz edilmelidir,
• Toplu korunma planlaması yapılmalıdır,
• Sığınakların çalışabilirliği denenmelidir,
• Toplu korunma sığınağı olmayan yerlerde, PVC sistemli (Contalı) kapı ve pencereler tercih edilmelidir,
• Contalı kapı ve pencere sistemi olmadığı yerlerde kapı ve pencerelerin sızdırmazlığı sağlanmalıdır,
• Tesislere girişte personel üzerinde NBC kirliliği araştırılmalıdır,
• Paket ve mektuplar yüksek dozajda ultraviyole ışınlarından geçirilmelidir. (Mikroorganizma ve sporların öldürülmesi için).
