T T E E K K S S T T İ İ L L S S E E K K T T Ö Ö R R Ü Ü İ İ H H R R A A C C A A T T P P E E R R F F O O R R M M A A N N S S
D D E E Ğ Ğ E E R R L L E E N N D D İ İ R R M M E E S S İ İ 2 2 0 0 1 1 1 1 O O C C A A K K - - E E Y Y L L Ü Ü L L
İ İ TK T K İ İ B B G GE EN N EL E L S SE EK K RE R ET TE E R R L L İĞ İ Ğİ İ
ARAR & & GGEE VEVE MMEEVVZZUUAATT ŞŞUUBBEESSİİ EKEKİİMM 20201111
. 2 İÇİNDEKİLER
YÖYÖNNEETTİİCİCİ ÖZÖZEETTİİ... 4
2011 Ocak – Eylül Dokuz Aylık Tekstil İhracatı... 4
Ülke Grupları Bazında Tekstil İhracatındaki Gelişmeler ... 4
Belli Başlı Pazarlara Tekstil İhracatında Gelişmeler ... 6
Belli Başlı Ürün Grupları Bazında İhracat ... 7
En Büyük İplik İhracat Pazarı İtalya iken, En çok Dokuma ve Örme Kumaş Rusya’ya İhraç Ediliyor ... 8
Ev Tekstili İhracat Performansı Artıyor, İhracat 1,5 Milyar Doları Geçti ... 8
Üretim ve Kapasite Kullanımındaki Gelişmeler ... 9
Euro/Dolar Paritesi’nin Tekstil İhracatına Etkisi ... 9
II. . DDÜÜNNYYAA VVEE TTÜÜRRKKİİYYEE EEKKOONNOOMMİİSİSİNNDDEEKKİİ GGEELLİİŞMŞMEELLEERR ... 10
Dünya Ekonomisi Risk Altında ... 10
ABD Ekonomisi Durgun ... 11
Avrupa Birliği Krizde ... 12
Almanya Ekonomisi ... 14
İngiltere Ekonomisi ... 14
Fransa Ekonomisi ... 15
İtalya Ekonomisi ... 15
AB'de Perakende Satışlar... 16
Diğer Bazı Hedef Pazarlardaki Gelişmeler... 17
BDT Ülkeleri ... 17
Rusya Pazarındaki Gelişmeler ... 17
Diğer BDT Ülkeleri ... 18
Ortadoğu Pazarında Güncel Gelişmeler ... 19
Türkiye Ekonomisi Büyüyor... 20
III.I. 20201111 OCOCAAKK –– EYEYLLÜÜLL DDÖÖNNEEMMİNİNDDEE GGEENNEELL OOLLAARRAAKK TÜTÜRRKKİİYYEE İHİHRRAACCAATTII 23 Genel İhracat Artışı %21,7 ... 23
Tekstil İhracatında Genel İhracattan Daha Yüksek Artış: %27,7 ... 23
Yılın İlerleyen Aylarında Tekstil İhracatı Artmaya Devam Ediyor, Ancak İvmede Küçülme Var... 24
IIIIII.. BBAŞAŞLLIICACA ÜÜLLKKEE GRGRUUPPLLAARRII İİTTİİBABARRİİYYLLEE İHİHRRACACATAT ... 26
AB Ülkeleri En Önemli Tekstil Pazarı... 26
En Fazla Tekstil Mamulü İhraç Edilen Ülkeler... 27
AB Ülkeleri... 28
AB Ülkelerinin İhracat Artışı Yüksek İvmeyle Artmaya Devam Ediyor, %34,628 İtalya, Almanya, İngiltere, Polonya ve Romanya En Fazla Tekstil İhraç Edilen AB Ülkeleri ... 29
Eski Doğu Bloku Ülkeleri’ne Tekstil İhracatı %28,8 Oranında Arttı... 31
Ortadoğu Ülkeleri’ne Tekstil İhracatı Artıyor ... 32
Afrika Ülkeleri’ne İhracat Artıyor Ancak İvme Küçük: %11,2 ... 34
Amerika Ülkeleri’ne İhracatta Artış Oranı %27,1... 35
Asya ve Okyanusya Ülkelerine İhracatta Artış Oranı Toplam Tekstil İhracat Artış Oranının Oldukça Üstünde: %37 ... 37
Serbest Bölgelere İhracat Artışı %28 ... 38
. 3 Türk Cumhuriyetleri’nde İhracatta Performans Kaybı Devam Ediyor: Düşüş
Oranı %3,8 ... 39
Diğer Avrupa Ülkeleri’nde İhracat Artışı %16,7 ile Düşük Oranda Oldu ... 40
IV. BAŞLICA ÜRÜNLER VE ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA TEKSTİL İHRACATI ... 42
En Fazla İhraç Edilen Tekstil Ürünü : Dokuma Kumaş... 42
En Çok İplik İhraç Edilen Ülkeler İtalya, Almanya ve İngiltere... 45
Dokuma Kumaş İhracatında En Önemli Pazar: Rusya ... 48
Rusya Federasyonu Örme Kumaş İhracatında En Önemli Pazar... 52
EvEv TeTekkssttiilili İhİhrraaccaattıı AArrtmtmaayyaa DDeevvaamm EEddiiyoyorr... 53
VIVI. . KKAPAPAASSİİTTEE KKUULLLLAANNIIMM ORORAANNII ... 57
VIVI. . PPEERRFFOORRMMAANNSSAA ETETKKİİ EEDDEENN FFAAKKTTÖÖRRLLEERR... 59
Türkiye’de Pamuk Fiyatları Ucuzluyor... 59
2011 Yılı Eylül Ayında Tekstil İhracatına Euro/Dolar Paritesi’nin Etkisi ... 61
Euro/Dolar Paritesi’nin Tekstil İhracatına Etkisi ... 61
Euro/Dolar Paritesi’nin Tekstil İhracatına Etkisi... 61
Ocak – Eylül Dönemi ... 61
Eylül Ayı... 62
Sektörel Gelişmeler ... 63
Asya Bölgesinde Tedarik Stratejileri Değişiyor... 63
Çin: Hazır Giyim İhracatında Kârlılık Geriliyor ... 63
Dünya Çapında Hazır Giyim Üretimi Yavaşlıyor ... 64
Rusya'da Hazır Giyim ve Ayakkabı Pazarı Büyüyor... 64
Vietnam'da Grevlerin Azalması İçin Asgari Ücretler Arttırıldı ... 65
Küresel Hazır Giyim Markalarının Ürünlerinde Zehirli Kimyasallar Tespit Edildi ... 65
Ek 1: Sektörler ve İhracatçı Birlikleri Bazında Türkiye İhracat Kaydı 2011 Ocak-Eylül ... 67
EKEK 2:2: TTÜÜRRKKİİYYEE TTEEKKSSTTİİL L İİHHRARACCAATT KKAYAYDDII ... 68
EKEK 3:3: TTÜÜRRKKİİYYEE HHAZAZIIRRGGİİYYİİM MVEVE KKOONNFFEEKKSSİİYOYONN İİHRHRAACCAATT KAKAYYDDII ... 69
. 4 YÖYÖNNEETTİİCİCİ ÖZÖZEETTİİ
2011 Ocak – Eylül Dokuz Aylık Tekstil İhracatı
Türkiye’nin tekstil ihracatı, 2011 yılının Ocak–Eylül döneminde 2010 yılının aynı dönemine kıyasla %27,7 oranında artarak 6 milyar dolara ulaşmıştır.
2008 yılı genelinde %3,9 oranında ihracat artışı kaydeden, ancak 2009 yılını
%19,1 oranında ihracat düşüşü ile kapatan tekstil sektörü, 2010 yılında
%18,4 oranında ihracat artışı gerçekleştirmiştir. 2011 yılının ilk dokuz aylık döneminde de tekstil sektörü ihracat artış oranı %27,7’ye ulaşmıştır.
2011 yılının ilk dokuz ayında Türkiye’nin genel ihracatı %21,7 oranında artışla 81,7 milyar dolardan 99,5 milyar dolara yükselirken; sanayi ihracatı
%24 oranında artarak 67,3 milyar dolardan 83,4 milyar dolara çıkmıştır. Aynı dönemde tarıma dayalı işlenmiş ürünler ihracatı ise %27,3 oranında artarak 8,2 milyar dolara ulaşmıştır.
Ocak-Eylül 2011 döneminde tekstil ihracatının artış oranı, genel ihracatın artış oranı (%21,7) ve sanayi ihracatının artış oranının (%24) üzerindedir.
Bu itibarla, tekstil sektörünün gerek genel ihracat performansından gerekse sanayi ihracat performansından daha iyi bir performans gösterdiği ifade edilebilir.
Sektörün 2011 yılının ilk üç çeyreğinde kaydettiği performans dolayısıyla tekstil ihracatının Türkiye genel ihracatı içindeki payı %5,7’den %6’ya, sanayi ihracatı içindeki payı %6,9’dan %7,2’ye yükselmiştir.
Ülke Grupları Bazında Tekstil İhracatındaki Gelişmeler
2011 yılının ilk dokuz aylık döneminde Türk Cumhuriyetleri ülke grubu hariç, AB ülkeleri, Eski Doğu Bloku ülkeleri, Afrika ülkeleri, Ortadoğu ülkeleri, Amerika ülkeleri, Asya ve Okyanusya ülkeleri, diğer Avrupa ülkeleri ile Serbest Bölgeler olarak sıralanan diğer tüm ülke gruplarına Türkiye’den yapılan tekstil ihracatında %11,5 ile %34,6 arasında değişen oranlarda artışlar olmuştur.
Yılın ilk üç çeyreğinde 6 milyar dolarlık tekstil ihracatının 2,9 milyar dolarlık kısmı, başka bir ifade ile hemen hemen yarısı 27 AB ülkesine yapılmış ve ihracat 2010 yılının Ocak-Eylül dönemine kıyasla %34,6 oranında artmıştır.
Bu oran ülke grupları bazında kaydedilen en yüksek oranlı ihracat artışı olarak dikkat çekmektedir. Yüksek borçluluktan kaynaklanan sorunlara rağmen 27 AB ülkesine yönelik tekstil ihracatındaki %34,6’lık artış, toplam tekstil ihracat artışının (%27,7) üzerindedir. Bu yüksek oranlı artış
. 5 sonucunda Ocak-Eylül 2011 döneminde AB ülkelerine yönelik ihracatın toplam tekstil ihracatından aldığı pay %45,8’den %48,3’e yükselmiştir.
Rusya Federasyonu, Ukrayna, Beyaz Rusya, gibi ülkelerin yer aldığı ve Türkiye’nin AB ülkelerinin ardından en büyük ikinci tekstil pazarı olan “Eski Doğu Bloku Ülkeleri” grubuna yönelik tekstil ihracatı, 2011 Ocak–Eylül döneminde %28,8 oranında artarak 1,1 milyar dolara yükselmiştir. Eski Doğu Bloku ülkelerinin Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay %18,9 seviyesindedir.
Tekstil ihracatında üçüncü en büyük pazar konumundaki Cezayir, Libya, Mısır, Tunus, Fas ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nin dahil olduğu Afrika ülke grubuna 2011 yılının Ocak-Eylül döneminde %11,5 oranında artışla 527 milyon dolarlık tekstil ihracatı yapılmıştır.
Toplam tekstil ihracat artış oranına göre düşük kalan bu artış oranı dolayısıyla Afrika ülkelerinin Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay
%10,1’den %8,8’e gerilemiştir.
Ortadoğu ülkelerine, 2011 yılının ilk dokuz ayı içerisinde %17,1 artışla 508,4 milyon dolar değerinde tekstil ürünü ihraç edilmiştir. Suudi Arabistan, Irak, İran, İsrail, Kuveyt gibi ülkelerin yer aldığı Ortadoğu ülke grubuna yönelik tekstil ihracatının artış oranı, genel tekstil ihracat artış oranının altında kaldığından Ortadoğu ülke grubunun Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay %9,3’den %8,5’e gerilemiştir.
ABD, Kanada, Brezilya ve Meksika gibi Amerika kıtasında yer alan ülkelerden oluşan Amerika ülke grubuna yönelik tekstil ihracatı 2011 yılının Ocak-Eylül döneminde %25,3 oranında artışla 333,1 milyon dolara yükselmiştir. Söz konusu ülke grubuna yönelik ihracatın toplam tekstil ihracatından aldığı pay %5,6 seviyesinde olmuştur.
Japonya, Çin, Hong Kong, Hindistan gibi ülkelerin yer aldığı Asya ve Okyanusya ülkelerine yönelik ihracat, 2011 yılının ilk üç çeyreğinde %28,2 oranında artışla 303,9 milyon dolara yükselmiştir. Bu ülkelere yapılan ihracatın artış oranı genel tekstil ihracatının artış oranına (%27,7) çok yakın olduğundan Asya ve Okyanusya ülke grubunun toplam tekstil ihracatındaki payı %5,1 seviyesini korumuştur.
2011 yılının ilk üç çeyreğinde Serbest Bölgeler’e yapılan tekstil ihracatı ise
%25,6 artış oranı ile 199,8 milyon dolar seviyesine ulaşmıştır.
Diğer yandan, 2011 yılının Ocak-Eylül döneminde Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan gibi Türk Cumhuriyetlerinin yer aldığı ülke grubuna yapılan tekstil ihracatı %3,1 oranında azalarak 73,6 milyon dolar olmuştur. Bu ülke grubu yılın ilk dokuz ayı itibarıyla tekstil ihracatında performans kaybı görülen tek ülke gurubu olarak dikkat çekmektedir. Türk Cumhuriyetleri’ne yönelik tekstil
. 6 ihracatının toplam tekstil ihracatından aldığı pay ise %1,6’dan %1,2’ye gerilemiştir.
Norveç, İsviçre ve KKTC’nin dahil olduğu diğer Avrupa ülkeleri grubuna yönelik tekstil ihracatı, 2011 yılının ilk üç çeyreğinde %13 artışla 13,3 milyon dolar olmuştur. Söz konusu ülke grubunun toplam tekstil ihracatından aldığı pay %0,2 seviyesindedir.
Belli Başlı Pazarlara Tekstil İhracatında Gelişmeler
Ülke bazında incelendiğinde, 2011 yılının Ocak-Eylül döneminde Türkiye’den en fazla tekstil ve hammaddeleri ihraç edilen ülkeler Rusya Federasyonu, İtalya, Almanya, İngiltere, Polonya, Romanya, İran, ABD, Bulgaristan ve İspanya olarak sıralanmaktadır. En fazla tekstil ihracatı yapılan bu ülkelerin istisnasız hepsine yönelik tekstil ihracatında %11,6 ile
%46,7 arasında değişen oranlarda artışlar olmuştur. En yüksek ihracat artışının görüldüğü pazar %46,7 artış oranı ile İtalya olurken, en düşük ihracat artışının görüldüğü pazar %11,6 ile Bulgaristan’dır.
2011 yılının ilk üç çeyreğinde en fazla tekstil ve hammaddeleri ihraç edilen pazar Rusya Federasyonu’dur. Türkiye’den Rusya Federasyonu’na tekstil ve hammaddeleri ihracatı %24,8 oranında artarak 760,3 milyon dolara yükselmiştir. Rusya Federasyonu’nun Türkiye toplam tekstil ihracatında payı
%12,7’dir.
İkinci büyük pazar İtalya’ya %46,7 artışla 661,8 milyon dolarlık tekstil ürünü ihraç edilmiştir. İtalya’nın Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay
%9,6’dan %11,1’e yükselmiştir.
Almanya tekstil ihracatında üçüncü büyük pazar olup, bu ülkeye ihracat 2011 yılının ilk dokuz ayında 2010 yılının eş dönemine kıyasla %33,6 oranında artarak 360,5 milyon dolara yükselmiştir. Almanya’nın Türkiye toplam tekstil ihracatında payı %6 olarak hesaplanmaktadır.
Bu üç ülkeyi, %39,6 oranında artış ve 225,4 milyon dolar ihracat değeri ile İngiltere, %31,2 oranında artış ve 220,7 milyon dolar ihracat değeri ile Polonya takip etmektedir. İngiltere’nin ve Polonya’nın da tekstil ihracatından aldığı paylar %3,7 olarak hesaplanmaktadır.
Türkiye’nin en çok tekstil ihracatı gerçekleştirdiği diğer pazarlar %12,4 artış ve 220,2 milyon dolar ihracat değeri ile Romanya, %26,4 artış ve 219,3 milyon dolar ihracat değeri ile İran, %30 oranında artış ve 209,5 milyon dolar ihracat değeri ile ABD, %11,6 artış ve 181,8 milyon dolar ihracat değeri ile Bulgaristan ve %45 oranında artış ve 174,5 milyon dolar ihracat değeri ile İspanya olarak sıralanmaktadır.
. 7 Türkiye’nin en fazla tekstil ve hammaddeleri ihracatı yaptığı ilk on ülkeden yedisi AB ülkesidir.
Belli Başlı Ürün Grupları Bazında İhracat
2011 yılının Ocak-Eylül döneminde elyaf, iplik, dokuma kumaş, örme kumaş ve dokusuz yüzeyler, keçeler ve vatkalar olarak belirlenen belli başlı tekstil ürün gruplarında ihracat incelendiğinde, ipek lifi, bitkisel lifler, ipek ipliği ve tüylü örme kumaş ihracatının 2010 yılının eş dönemine kıyasla %5 ile %84,6 arasında değişen oranlarda azaldığı görülmektedir. Bununla beraber, diğer tüm tekstil ürünlerinin ihracatı %3,7 ile %111,7 arasında değişen oranlarda artmıştır.
Ocak-Eylül 2011 döneminde, 2010 yılının aynı dönemine kıyasla, Türkiye’den %38 oranında artışla 536,2 milyon dolar değerinde elyaf, %37,6 artışla 1,3 milyar dolar değerinde iplik ve %23,1 oranında artışla 2 milyar dolar değerindeki dokuma kumaş ihraç edilmiştir. Diğer önemli ihracat kalemlerinden örme kumaşların ihracatı %22,1 oranında artışla 1,2 milyar dolara yükselirken, dokusuz yüzeylerin ihracatı %51,5 oranında artarak 228,6 milyon dolar olmuştur.
Toplam tekstil ihracatında elyaf ihracatının payı %9, iplik ihracatının payı
%21,4, dokuma kumaş ihracatının payı %33,4 olarak hesaplanmaktadır.
Dokuma kumaşların yanı sıra, konfeksiyon sanayiinin bir diğer temel hammaddesi olan örme kumaşların ihracatının toplam tekstil ihracatındaki payı %19,5 olurken, kullanımları ve dolayısıyla önemleri gün geçtikçe artan dokusuz yüzeyler (non-woven), vatka ve keçelerin payı ise %3,8 olarak kayda alınmıştır.
Elyaf, iplik ve dokuma kumaşların alt ürün grupları incelendiğinde 2011 yılının Ocak-Eylül döneminde pamuk lifleri, ihracatında %111,7 ile en yüksek oranda artış görülen ürün grubu olarak dikkat çekmektedir. Bununla beraber 2011 yılının ilk üç çeyreğinde en çok ihraç edilen elyaf türü %11,5 artış oranı ve 313,5 milyon dolarlık ihracat değeri ile sentetik-suni devamsız lifler olmuştur. Ayrıca yün ve ince-kaba hayvan kıllarının ihracatında elde edilen
%87 artış oranı da dikkat çekmektedir.
2011 Ocak-Eylül döneminde Türkiye’den en fazla ihraç edilen iplik çeşidi
%24,5 artışla 425,2 milyon dolarlık ihracat düzeyiyle sentetik-suni filament iplikleridir. İlk dokuz ayda pamuk ipliği ihracatında ulaşılan %72,8 oranında artış dikkat çekicidir.
Aynı dönemde, en fazla ihraç edilen dokuma kumaşlar, %27,3 oranında artış ve 903,8 milyon dolarlık ihracat değeri ile pamuklu dokuma kumaşlardır.
. 8 2011 yılının ilk dokuz ayında en çok ihraç edilen örme kumaş türü ise %23,4 artış ve 670,4 milyon dolar ihracat değeri ile diğer örme kumaşlar olmuştur.
En Büyük İplik İhracat Pazarı İtalya iken, En çok Dokuma ve Örme Kumaş Rusya’ya İhraç Ediliyor
En fazla iplik ihraç edilen ülkeler sırasıyla İtalya, İngiltere, Rusya Federasyonu, Almanya ve Belçika olarak sıralanmaktadır.
İtalya’ya %68,1 artışla 198,5 milyon dolar, İngiltere’ye %54,3 artışla 86,6 milyon dolar, Rusya’ya %23,6 artışla 85 milyon dolar, Almanya’ya %39 artışla 76,6 milyon dolar ve Belçika’ya %28 artışla 55,4 milyon dolar değerinde iplik ihraç edilmiştir.
En fazla dokuma kumaş ihraç edilen ülkeler sırasıyla Rusya Federasyonu, İtalya, Almanya, Tunus ve Romanya olarak sıralanmaktadır.
Rusya’ya gerçekleştirilen dokuma kumaş ihracatı %15,9 artışla 164,4 milyon dolara, İtalya’ya ihracat %37 artışla 160,1 milyon dolara, Almanya’ya ihracat
%32,8 artışla 148,3 milyon dolara, Tunus’a ihracat %41 artışla 99,5 milyon dolara ve Romanya’ya ihracat %9,1 artışla 98,5 milyon dolara ulaşmıştır.
En çok örme kumaş ihraç edilen ülkeler Rusya Federasyonu, İtalya, Romanya, Bulgaristan ve Yunanistan olarak sıralanmaktadır.
2011 yılının Ocak-Eylül döneminde, Rusya Federasyonu’na %21,6 artışla 350,3 milyon dolar, İtalya’ya %49,2 artışla 208 milyon dolar, Romanya’ya
%5,9 artışla 62,2 milyon dolar, Bulgaristan’a %17,6 düşüşle 49,4 milyon dolar ve Yunanistan’a %37,6 artışla 45,3 milyon dolar örme kumaş ihracatı gerçekleştirilmiştir.
Ev Tekstili İhracat Performansı Artıyor, İhracat 1,5 Milyar Doları Geçti
Türkiye’nin ev tekstili ihracatı, 2011 yılında ilk üç çeyreğinde %22,1 oranında artarak 1,3 milyar dolardan 1,5 milyar dolara çıkmıştır.
Türkiye tekstil ve konfeksiyon sektörünün toplam ihracatının 2011 yılı Ocak- Eylül döneminde %20,1 artışla 18,4 milyar dolar olduğu göz önüne alındığında ev tekstili sektörünün, genel ihracattan daha yüksek bir performans sergilediği görülmektedir. Söz konusu performans, ev tekstili sektörünün tekstil ve konfeksiyon ihracatından aldığı payın da %8,2’den
%8,4’e yükselmesine yol açmıştır.
Tüm ev tekstili ürün gruplarının ihracatında değer bazında %1 ile %1.264,8 arasında değişen oranlarda artış görülmüştür. Değer bazında en büyük
. 9 ihracat kalemi 471,5 milyon dolara ulaşan ihracatıyla yatak çarşaflarıdır. En çok ihraç edilen diğer ev tekstili ürünleri 458,7 milyon dolarlık ihracatla havlular dahil tuvalet ve mutfak bezleri, 197,3 milyon dolarlık ihracat ile diğer mefruşat eşyası ve 111,4 milyon dolarlık ihracat ile dokuma bornozlardır.
Türkiye’nin en önemli tekstil ve konfeksiyon ihracat pazarlarından biri olan Almanya, aynı zamanda en büyük ev tekstili ihracat pazarıdır. Bu ülkeye gerçekleştirilen ev tekstili ihracatı 2011 yılının ilk dokuz ayında %44,4 artış ile 503,6 milyon dolar olarak kayda alınmıştır. Almanya’dan sonra en çok ihracat yapılan ülkeler %7,8 artış ile 151,2 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilen ABD, %20,6 artış ile 144,5 milyon dolarlık ihracat yapılan Fransa ve %26 artış ile 78,1 milyon dolar ihracat gerçekleştirilen İtalya’dır.
Üretim ve Kapasite Kullanımındaki Gelişmeler
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından en son açıklanan verilere göre, tekstil ürünleri imalatında 2010 yılının Eylül ayında %78 olarak verilen kapasite kullanım oranı, 2011 yılının Eylül ayı itibariyle %75,1’e düştüğü görülmektedir. Bu düşüşle tekstil sektörünün kapasite kullanım oranı, 2011 yılının Eylül ayında 2010 yılının aynı ayına kıyasla %3,7 oranında azaldığı hesaplanmaktadır.
Euro/Dolar Paritesi’nin Tekstil İhracatına Etkisi
Tekstil sektörünün ihracat performansına etki eden en temel hususlardan bir tanesi euro/dolar paritesidir. 2011 yılı Ocak-Eylül döneminde gerçekleştirilen 5,97 milyar dolarlık tekstil ihracatının , 2,89 milyar dolarla %48,3’ü ihracatın Euro üzerinden gerçekleştirildiği AB27 ülkelerine yapılmaktadır.
2010 yılı Ocak-Eylül döneminde 1 Euro 1,32 ABD Dolarına eşit iken, 2011 yılının Ocak-Eylül döneminde Euro’nun değeri ABD Dolarına karşı %6,72’lik artışla 1,41 dolar düzeyine yükselmiştir. Bu durumda, 2011 yılı Ocak-Eylül döneminde Euro bazında yapılan ihracat, dolar olarak istatistiklerde yeralırken, dolar bazındaki istatistiklerde %6,72 oranında fiktif bir artış yaratmaktadır.
Bu çerçevede 2,04 milyon dolarlık Euro bölgesine yapılan ihracat, %6,72’lik pariteden kaynaklanan fiktif artıştan arındırıldığında, AB’ne ihracatın gerçek değeri 2,69 milyar dolar olmakta ve bu durumda 2011 yılı Ocak-Eylül döneminde reel toplam ihracat tutarı 5,78 milyar dolar olmakta ve böylelikle tekstil sektörünün ihracat performansında reel %27,7’lik değil, reel bazda
%23,6’lık artış meydana gelmiş olmaktadır.
. 10 II. . DDÜÜNNYYAA VVEE TTÜÜRRKKİİYYEE EEKKOONNOOMMİİSİSİNNDDEEKKİİ GGEELLİİŞMŞMEELLEERR
Dünya Ekonomisi Risk Altında
2011 yılının 3. çeyrek döneminin sonuna gelindiğinde, dünya ekonomisi başta gelişmiş ülkeler olmak üzere bir yandan yavaşlama eğilimine girerken, bir yandan da başta AB borç krizi olmak üzere mali ve ekonomik istikrar üzerindeki tehditler gittikçe artmaktadır.
IMF'nin Eylül ayında açıkladığı yeni "Dünya Ekonomik Görünüm Raporu"nda, dünya ekonomisinin tehlikeli bir döneme girdiği, zira küresel ekonomik aktivitenin bir yandan azalırken, bir yandan da ülkelerin ekonomik performansları arasındaki ayrışmanın arttığı, küresel çapta ekonomilere güvenin azaldığı ve aşağı yönlü risklerin artışta olduğu belirtilmektedir.
Bu çerçevede, 2010 yılında % 5,1 büyüyerek küresel krizin yaralarını sarmaya çalışan dünya ekonomisinin 2011 yılında % 4 büyümesi beklenmektedir. Bu noktada, gelişmiş ekonomiler ile gelişmekte olan ülkeler arasındaki ayrışma göze çarpmaktadır, zira gelişmekte olan ülkelerin 2011 yılında % 6,4 büyümesi beklenirken, gelişmiş ekonomiler için öngörülen büyüme oranı ise ancak % 1,6 düzeyindedir. Önümüzdeki dönemde dünya ülkelerini bekleyen önemli sorunların başında, ekonomik sorunlar ve bu kapsamda alınan tedbirler sonucunda tüketim harcamalarının gevşemesi ve bunun da dış ticarete yansıması riski yeralmaktadır.
Bu kapsamda, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Eylül ayının son haftasında 2011 yılı dünya ticaret hacmine ilişkin tahminini daha önce öngördüğü
%6,5 artıştan % 5,8'e indirmiş bulunmaktadır. 2011 yılında gelişmiş ülkelerin ticaret hacminin % 3,7 artması beklenirken gelişmekte olan ülkelerin ticaret hacminin ise % 8,5 artış göstermesi öngörülmektedir.
Dünya ekonomisinin gidişatına ilişkin artan endişelerin de etkisiyle gelişmekte olan ülke ekonomilerinden sermaye çıkışları ve yatırımcıların güvenli liman olarak dolara yönelmesi sonucunda, başta Brezilya ve G.Kore olmak üzere gelişmekte olan ülkelerin para birimleri Eylül ayında dolara karşı önemli ölçüde değer kaybetmiş bulunmaktadır.
Gelişmiş Batı ekonomileri borç krizi, ekonomik durgunluk ve işsizlik sorunlarıyla boğuşurken, dünyanın 2. büyük ekonomisi Çin ise son dönemde artan üretim ve işçilik maliyetlerine rağmen 2011 yılının 3. çeyrek döneminde de % 9,1 büyüme göstermiştir. Çin ekonomisi yılın ilk çeyreğinde
% 9,7, 2. çeyrek dönemde ise % 9,5 büyüme göstermişti.
. 11 Eylül ayında Çin’in toplam ihracatı % 17,1, ithalatı ise % 20,9 artarken, Ağustos ayında 17,8 milyar dolar olan dış ticaret fazlası, Eylül ayında 14,5 milyar dolara gerilemiştir. Bu çerçevede, 2011 yılı tamamında ihracat artışının %18, ithalat artışının ise %21 düzeyinde gerçekleşmesi öngörülürken, 2010 yılında 183 milyar dolar seviyesine çıkan yıllık dış ticaret fazlasının, bu yıl sonunda 170 milyar dolara gerilemesi beklenmektedir.
Çin ekonomisinin 2011 yılının tamamında % 9,5 büyümeyle öngörülürken, Çin’in uyguladığı katı kur rejimini göreceli olarak terkedip Yuan’ın değer kazanmasına izin vereceğini duyurmasına rağmen, bunun çok sınırlı bir düzeyde kalması uluslararası ticaret dengelerini bozduğu gerekçesiyle başta ABD olmak üzere Batılı ülkelerin tepkisini çekmeye devam etmektedir.
Öte yandan, Asya'nın diğer dev ekonomisi Japonya ise Mart ayında yaşanan büyük deprem ve tsunaminin de etkisiyle 2011 yılının 2. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 2,1 daralmıştır.
Diğer yandan, tekstil ve hazırgiyim ihracat sektörlerimizi yakından ilgilendiren bir gelişme Avustralya'da yaşanmıştır. Dünyanın en büyük yün tedarikçisi Avustralya'da yaşanan sel felaketleri nedeniyle yün arzında sıkıntı başgösterirken, fiyatlar 30 yılın en yüksek seviyesine çıkmıştır. Yün ithal fiyatlarındaki artışın kışlık yünlü ürünlerin maliyetini ciddi oranda artırması beklenmektedir.
ABD Ekonomisi Durgun
ABD’de yılın ikinci çeyreğinde açıklanan veriler ekonomideki toparlanmanın ivme kaybettiğine işaret etmektedir. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poors'un ABD'nin kredi notunu bir kademe azaltarak AA+ seviyesine indirmesinin yankıları hala sürerken, ABD ekonomisinin beklentilerin altında bir performans sergilemesi küresel ekonomiye ilişkin endişeleri de beraberinde getirmektedir. Bu kaygılara ilaveten, IMF'nin Eylül ayında açıkladığı yeni "Dünya Ekonomik Görünüm Raporu"nda, ABD'ye ilişkin büyüme tahmini 2011 yılı için % 2,5'ten % 1,5'e, 2012 yılı içinse % 2,7'den % 1,8'e çekilmiş bulunmaktadır.
Öte yandan, ABD ekonomisi, 2011 yılı ilk çeyrek döneminde sadece %0,4 büyürken, 2. çeyrek dönemde ise % 1,3 büyüme kaydedilmiştir. Ekonominin tahminlerin altında büyümesinin, özellikle Japonya’da meydana gelen deprem ve tsunaminin arz zincirini bozmasından kaynaklandığı belirtilmektedir. Deprem ve tsunaminin, ABD’de özellikle otomobil üretimini ciddi şekilde aksattığı bildirilmektedir.
Ülke genelinde perakende satışlar 2011 yılı Ocak-Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 7,9 yükselirken, aynı dönemde hazırgiyim
. 12 ve aksesuar ile ayakkabı perakende satışları ise geçen yıla göre %5,6 artmış bulunmaktadır.
2011 yılının ikinci çeyrek döneminde ülke genelinde özel tüketim harcamaları ise bir önceki çeyrek döneme göre % 0,7 artış göstermiştir.
2011 yılı Ocak-Temmuz verilerine göre, ABD toplam mal ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre 132,7 milyar dolar (%18,2) artarak 861,5 milyar dolar olarak gerçekleşirken, toplam mal ithalatı ise 193,5 milyar dolar (%17,6) artışla 1 trilyon 295 milyar dolara yükselmiştir. Bu verilere göre mal bazında ABD dış ticaret açığı bu dönemde 60,8 milyar dolar (%16,3) artarak 433,3 milyar dolara yükselmiştir.
Öte yandan, ülke ekonomisinin en önemli sorunlarından işsizlik 2011 yılı Eylül ayında % 9,1 seviyesinde gerçekleşmiştir. İşsizlik oranı Ağustos ayında da % 9,1 seviyesindeydi. Uzmanlar mevcut büyüme rakamlarıyla işsizlik oranlarında bir düşüş olmasının çok zor olduğunu belirtmektedirler.
IMF tahminlerine göre, ülke ekonomisinin 2011 yılında % 1,5 oranında büyümesi öngörülmektedir.
Öte yandan, ABD Senatosu, para birimi Yuan’ın değerini dolar karşısında suni olarak düşük tuttuğunu savunduğu Çin'i ticari olarak cezalandırmayı hedefleyen tartışmalı yasa tasarısını kabul etmiştir. Sözkonusu yasa tasarısı, bu aşamada Temsilciler Meclisi'nde de oylanacak ve yasalaşırsa, ABD hükümeti, para birimlerinin değerini düşük tutarak ihracatını desteklediğini tespit ettiği ülkelerden ithal edilen malların gümrük vergilerini artırabilecektir. Bilindiği gibi, Amerikan kamuoyunun büyük bölümü Çin'in döviz politikasının Çin mallarının ithalatında önemli bir unsur olduğunu ve ucuz Çin mallarının ABD'de fabrikaların kapanmasına ve işçilerin işini kaybetmesine yol açtığını düşünmektedir.
Avrupa Birliği Krizde
AB ekonomisinde gündemden hiç düşmeyen Yunanistan borç krizi ve İtalya’nın da yüksek oranlı dış borçları nedeniyle krize girebileceği yönünde beklentiler, Euro Bölgesi finansal ve ekonomik istikrarının geleceği konusunda endişeleri günden güne artırmaktadır.
Temmuz ayındaki kredi dilimi krizini atlatan Yunanistan'ın rezervlerinin iyice azaldığı, AB'den ek mali yardımlara ihtiyaç duyulduğu ancak AB Troyka'sının Yunan Hükümetinden yeni mali tasarruf ve reformlar istediği ve Yunanistan'ın iflasının gündemde olduğu bildirilmektedir. Bu çerçevede AB, ilk mali yardım paketi kapsamında Yunanistan'a verilen kredinin bir sonraki diliminin serbest bırakılması için Kasım ortasına kadar beklenebileceğini açıklayarak, mali yardım koşullarını karşılaması için Yunanistan Hükümeti
. 13 üzerindeki baskıyı günden güne artırmaktadır. Bu noktada, Yunanistan'ın temerrüde düşme riski özellikle Almanya ve Fransa'yı sadece AB ekonomisinin genel mali istikrarı konusunda değil, aynı zamanda başta Alman ve Fransız olmak üzere Avrupa bankalarının elinde ciddi miktarda Yunanistan tahvilleri olduğu için de ilgilendirmektedir.
Diğer yandan, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor's (S&P), İtalya'nın ''A+'' olan uzun vadeli kredi notunu bir basamak düşürerek ''A''ya çekmiş ve, not görünümünü ise ''negatif'' olarak belirlemiştir. Öte yandan, diğer bir uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's de, Ekim ayının ilk haftasında İtalya'nın Aa2 olan kredi notunu üç basamak birden düşürerek A2'ye indirmiştir. 1,5 trilyon dolarlık milli gelirine karşın 1.8 trilyon doları aşan rakamla Yunanistan’ın 6 katı borcu olan İtalya’nın borç krizine girmesi durumunda Euro Bölgesi’ni derinden sarsabileceğine dikkat çeken uzmanlar, krizin İtalya ya da İspanya gibi büyük ekonomilere sıçramasının domino etkisi yaparak Avrupa finans sistemini çökertebileceğini vurgulamaktadır.
Konuyla ilgili olarak, Almanya ve Fransa öncülüğünde geliştirilen ve son olarak Slovak Parlementosu'nun da onayıyla Euro Bölgesi üyesi bütün ülkeler tarafından kabul edilen Avrupa Mali İstikrar Fonu'nun (EFSF) genişletilmesi planının AB'deki borç krizini çözmesi umut edilmektedir.
Sözkonusu planla halen 250 milyar euroluk kapasitesi olan fonun 440 milyar euro seviyesine çıkartılması öngörülmektedir.
Öte yandan, ard arda Standard and Poor's (S&P) ve Moody's İspanya'nın da uzun vadeli kredi notunu bir kademe düşürürken, İspanya ekonomisinin performansında bu yıl toparlanma işaretleri olmasına rağmen, yüksek işsizlik nedeniyle ülkenin büyüme görünümündeki risklerin artması, mali koşulların zorlaşması, özel sektör ve bankaların borçlarının seviyesinin halen yüksek olması ve İspanya'nın büyük ticari ortaklarının ekonomilerindeki muhtemel yavaşlama gerekçe olarak gösterilmiştir.
Güncel gelişmeler ışığında, Eurostat verilerine göre, 2011 yılının 2.
çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 1,6 büyüyen Euro Bölgesi, bir önceki çeyrek döneme göre ise sadece % 0,2 büyümüş bulunmaktadır.
27 üyeli AB ekonomisi ise 2011 yılının 2. çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 1,7 büyürken, bir önceki çeyrek döneme göre ise ancak
% 0,2 büyümüştür.
Öte yandan, IMF tarafından açıklanan güncel tahminlere göre Euro Bölgesi ekonomisinin 2011 yılında % 1,6 büyümesi beklenmektedir.
. 14 Almanya Ekonomisi
İhracat sektörlerimizin en önemli pazarı olan Avrupa Birliği’nin en büyük ekonomisi Almanya’nın GSYH’sinin 2011 yılının 2. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre %2,8 büyüdüğü açıklanmıştır. Bilindiği gibi Almanya yılın ilk çeyrek döneminde % 4,6 büyüme göstermişti.
Almanya’da sanayi üretiminde 2011 yılı Ağustos ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 7,8 artış gerçekleşirken, bir önceki aya göre ise % 1 düşüş olmuştur. Sanayi üretimi Haziran ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 7,3 artarken, Temmuz ayında ise % 10,6 artış göstermiştir.
Bu arada, yeni sanayi ürünleri siparişleri Temmuz ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 11 artarken, bir önceki aya göre ise % 3 düşüş göstermiştir.
Öte yandan, ülke çapında perakende satışlar Ağustos ayında bir önceki aya göre % 2,9 azalırken, bir önceki yılın aynı ayına göre ise % 0,9 düşüş göstermiştir. Perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Haziran ayında % 1,1 artarken, Temmuz ayında ise % 1,4 artmıştır.
Almanya’da işsizlik oranı Ağustos ayında Temmuz ayına göre % 0,1 azalarak % 6,1 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Öte yandan, IMF'nin Eylül ayında açıkladığı yeni "Dünya Ekonomik Görünüm Raporu"nda, Alman ekonomisinin büyüme tahmini 2011 yılı için
% 3,2'den % 2,7'ye, 2012 yılı içinse % 2'den % 1,3'e çekilerek önümüzdeki dönem için kötümser bir tablo çizilmiştir.
Yine güncel IMF verilerine göre 2011 yılında Almanya genelinde özel tüketim harcamalarının ise % 0,5 artması, işsizlik oranının ise % 6 oranında gerçekleşmesi öngörülmektedir.
İngiltere Ekonomisi
Avrupa Birliği’nin önemli ekonomilerinden İngiltere’nin GSYH’si 2011 yılının 2. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,7 büyümüş bulunmaktadır.
Yeni sanayi ürünleri siparişleri Haziran ayında bir önceki aya göre % 0,3 azalırken, geçen yılın aynı dönemine göre ise % 2,9 düşmüş bulunmaktadır.
İngiltere Perakende Konsorsiyumu (BRC) verilerine göre, İngiltere genelinde gıda dışı perakende satışlar Haziran-Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre değişmezken, yalnız Ağustos ayında ise % 1,5 artmıştır.
İngiltere sanayi üretiminde, 2011 yılı Ağustos ayında geçen yılın aynı dönemine göre %0,9 düşüş gerçekleşirken, bir önceki aya göre ise %0,2
. 15 artış yaşanmıştır. Sanayi üretimi Haziran ayında geçen yılın aynı dönemine göre %0,5 artarken, Temmuz ayında ise %0,4 düşüş gerçekleşmiştir.
İngiltere’de işsizlik oranı bu yılın Mayıs ayında Nisan ayına göre 0,1 puan artarak % 7,8 seviyesinde gerçekleşmiştir.
IMF verilerine göre ülke ekonomisinin 2011 yılında % 1,1 büyümesi beklenmektedir.
Fransa Ekonomisi
Avrupa Birliği’nin önemli ekonomilerinden Fransa, 2011 yılının 2. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 1,6 büyümüş bulunmaktadır.
Ekonominin önemli göstergelerinden olan yeni sanayi ürünleri siparişleri Haziran ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 20,2 artarken, bir önceki aya göre ise % 13,8 artış göstermiştir.
Sanayi üretiminde ise geçen yılın aynı dönemine göre 2011 yılı Ağustos ayında % 5,1 artış gerçekleşirken, bir önceki aya göre ise % 0,6 artmıştır.
Sanayi üretimi Haziran ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 1,8 artarken, Temmuz ayında ise % 3,3 artış gerçekleşmiştir.
Ülke genelinde perakende satışlar, Ağustos ayında bir önceki aya göre
% 0,7 artarken, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise % 0,4 artış göstermiştir. Perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Haziran ayında % 4,3 artarken, Temmuz ayında ise % 0,2 artmıştır.
Fransa’da işsizlik oranı Temmuz ayında Haziran ayına göre 0,2 puan artarak % 9,9 seviyesinde gerçekleşmiştir.
IMF verilerine göre ülke ekonomisinin 2011 yılında % 1,7 büyümesi beklenmektedir.
İtalya Ekonomisi
Avrupa Birliği’nin önemli ekonomilerinden ve ihracat sektörlerimizin başlıca pazarlarından İtalya’nın GSYH’si 2011 yılının 2. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,8 büyümüş bulunmaktadır.
İtalya’da sanayi üretiminde geçen yılın aynı dönemine göre 2011 yılı Ağustos ayında % 4,7 artış gerçekleşirken, bir önceki aya göre ise % 4,3 artmıştır. Sanayi üretimi Haziran ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 0,1 artarken, Temmuz ayında ise % 1,1 düşüş gerçekleşmiştir.
. 16 Ülke genelinde perakende satışlar, Temmuz ayında bir önceki aya göre değişmezken, bir önceki yılın aynı ayına göre ise % 0,9 azalmıştır.
Perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Mayıs ayında % 1,6 azalırken, Haziran ayında ise % 1,4 azalmıştır.
İtalya’da işsizlik oranı Haziran ayında Mayıs ayına göre değişmeyerek % 8 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Öte yandan, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor's (S&P), İtalya'nın ''A+'' olan uzun vadeli kredi notunu bir basamak düşürerek ''A''ya çekti, not görünümünü ise ''negatif'' olarak belirledi. S&P, karara gerekçe olarak, zayıflayan ekonomik büyüme görünümün yanısıra gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) % 120'sine ulaşan kamu borcunu gösterirken, durgunlaşan ekonomik ortamda mali reform ve bütçe tasarrufu programının uygulanmasının daha da zor olacağı uyarısında bulundu.
Öte yandan, diğer bir uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's de, Ekim ayının ilk haftasında İtalya'nın Aa2 olan kredi notunu üç basamak birden düşürerek A2'ye indirdi. Bu gelişmeler önemli pazarlarımızdan İtalya ve yanısıra AB pazarındaki daha ciddi olumsuz gelişmelerin işareti sayılmalıdır.
AB'de Perakende Satışlar
Eurostat verilerine göre 2011 Ağustos ayında perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Euro Bölgesinde % 1, AB-27’de ise % 0,8 oranında azalırken; bir önceki aya göre ise Euro Bölgesinde % 0,3, AB-27’de ise
% 0,2 oranında gerilemiştir.
Perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Euro Bölgesinde Haziran ayında % 0,8, Temmuz ayında ise % 0,4 düşerken, AB-27'de ise Haziran ayında % 0,5, Temmuz ayında ise % 0,3 gerilemiş bulunmaktadır.
Tekstil, giyim ve ayakkabı perakende satışları ise 2011 yılı Temmuz ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre Euro Bölgesinde % 2,3 artarken, AB-27 genelinde ise aynı dönemde % 1,3 yükselmiş bulunmaktadır.
Tekstil, giyim ve ayakkabı perakende satışları geçen yılın aynı dönemine göre Haziran ayında Euro Bölgesinde % 1,3, AB-27 genelinde ise % 1 artmış bulunmaktadır.
En önemli pazarımızdan Almanya’da, perakende satışlar Ağustos ayında bir önceki aya göre % 2,9 azalırken, bir önceki yılın aynı ayına göre ise % 0,9 düşüş göstermiştir. Perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Haziran ayında % 1,1 artarken, Temmuz ayında ise % 1,4 artmıştır.
. 17 Diğer önemli pazarlarımızdan Fransa’da perakende satışlar Ağustos ayında bir önceki aya göre % 0,7 artarken, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise
% 0,4 artış göstermiştir. Perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Haziran ayında % 4,3 artarken, Temmuz ayında ise % 0,2 artmıştır.
Geleneksel pazarlarımızdan İngiltere'de gıda dışı perakende satışlar Haziran-Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre değişmezken, yalnız Ağustos ayında ise % 1,5 artmıştır.
AB’nin önemli ekonomilerinden İtalya’da perakende satışlar Temmuz ayında bir önceki aya göre değişmezken, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise % 0,9 azalmış bulunmaktadır. Perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Mayıs ayında % 1,6 azalırken, Haziran ayında ise % 1,4 azalmıştır.
Diğer Bazı Hedef Pazarlardaki Gelişmeler
BDT Ülkeleri
Rusya Pazarındaki Gelişmeler
İhracat sektörlerimizin en önemli ihracat pazarlarından Rusya ekonomisinin, 2011 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 4,1 büyürken, ikinci çeyrek dönemde ise büyüme oranı % 3,7 olarak açıklanmıştır. Böylelikle, yılın ilk yarısında Rusya ekonomisi % 3,9 büyümüş bulunmaktadır. Rus ekonomisinin 2011 yılının tamamında % 4-4,5 aralığında büyümesi öngörülmektedir.
Ülke genelinde işsizlik oranı Ağustos ayında son yılların en düşük seviyesi olan % 6,1'e gerilerken, ortalama reel ücretler aynı dönemde geçen yılın aynı dönemine göre % 3,9 artış göstermiştir. Perakende satışlar ise yine Ağustos ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 7,8 artmıştır.
Yunanistan’ın iflas beklentisi, S&P’nin İtalya’nın notunu düşürmesi ve küresel ekonominin daha da yavaşlayacağı beklentisi Rusya ekonomisini de etkilemektedir. ABD doları 19 Eylül tarihi itibariyle, 1 yıl aradan sonra ilk kez 31 rubleyi geçerek 31,28 rubleye kadar yükselirken, Euro ise 42,6 rubleye kadar çıkmıştır. Böylelikle, ruble euro/dolar döviz sepetine karşı Temmuz ayı sonundan beri % 10 değer kaybetmiştir.
Öte yandan, ihracat sektörlerimizi yakından ilgilendiren diğer bir gelişme ise, Rusya, Kazakistan ve Beyaz Rusya arasında 2010 yılının Temmuz ayında yürürlüğe giren Gümrük Birliği Anlaşması gereğince taraflar arasındaki gümrük, nakliye, sağlık, veteriner ve gıda sağlığı ile ilgili uygulamaların 1 Temmuz 2011 itibariyle tümüyle yürürlükten kaldırılmasıdır.
. 18 Özellikle deri ve tekstil ürünleri ihracatımız açısından önemli olan Rusya ekonomisinde 2011 yılında canlılığın devam etmesi beklenirken, Uluslararası Para Fonu (IMF), Rusya'yı gerekli mali ve yapısal reformları yapmadığı için uyararak, petrol ihracatına bağımlı olan Rusya ekonomisinde gerekli reformların gerçekleşmemesi durumunda, petrol fiyatlarında yaşanacak olası bir düşüşten kaynaklanan krizlere karşı savunmasız kalacağını belirtmiştir. IMF, Rus yetkililere özellikle petrol hariç bütçe açıklarını azaltmaları konusunda uyarıda bulunmaktadır.
Özellikle AB kaynaklı borç sorununun dünya ekonomisinde yeni bir krize doğru giderek diğer emtia fiyatlarıyla birlikte petrol fiyatlarında da düşüşe yol açma ihtimali, 2011 yılının son çeyrek dönemi ile 2012 yılının tamamında gelirlerinin büyük bölümü petrol ve doğalgaz ihracatına bağımlı olan Rusya ekonomisi için ciddi risk teşkil ederken, bu durum Rusya'yı en önemli hedef pazarlardan biri olarak belirleyen Türk ihracat sektörlerini de yakından ilgilendirmektedir.
Öte yandan, gelişmiş ekonomilerdeki yavaşlamanın yanısıra Çin ve Hindistan gibi ülkelerin petrol tüketimini azaltıcı önlemler almasının da etkisiyle petrol fiyatları düşüş eğilimine girerken, Ekim ayının 3. haftası itibariyle ham petrol fiyatlarının 86 doların altına indiği belirtilmektedir.
Diğer BDT Ülkeleri
Deri ve deri ürünleri başta olmak üzere bir çok sektör açısından potansiyel vaadeden pazarlar arasında yeralan Kazakistan ekonomisi büyük oranda petrol ve doğalgaz ihracatına bağımlı olup, ekonomideki performansı petrol fiyatlarına paralel gelişmektedir.
Öte yandan, Kazakistan ekonomisinin 2011 yılının ilk yarısında % 7,1 büyüdüğü açıklanırken, sanayi üretiminin ise % 5,8 arttığı belirtilmektedir.
Güncel verilere göre ise Kazak ekonomisi 2011 yılı Ocak-Eylül döneminde ise % 7 büyümüş bulunmaktadır.
Ülkede enflasyon oranı ise 2010 yılında % 7,8 olarak açıklanmıştır.
IMF, Kazakistan ekonomisinin 2011 yılında artan petrol fiyatlarına paralel olarak % 6,5 oranında büyüyeceğini tahmin ederken, Dünya Bankası ise ülke ekonomisinin 2011 yılında % 7 büyüyeceğini öngörmektedir.
BDT ülkeleri içinde büyük petrol rezervleri ve büyüyen ekonomisiyle önemli ülkelerden biri olan Azerbaycan ekonomisinin 2011 yılında % 3,8 büyümesi beklenmektedir.
Resmi rakamlara göre ülkede işsizlik oranı ise halen % 5,7 düzeyindedir.
. 19 Azerbaycan ekonomisi ile ilgili olarak önümüzdeki dönemde GSYH'de artışın devam etmesi, özel sektörün ekonomideki payının yükselmesi, petrol dışı sektörün büyüme oranının ve yatırımların artması beklenmektedir.
BDT üyeleri arasında diğer önemli bir ülke olan Ukrayna'da ise, önceki yıllara göre nispeten daha istikrarlı seyreden siyasi ortam, ülkenin ekonomik krizin etkilerinden sıyrılma sürecini de hızlandırmış görünüyor.
Ukrayna Hükümeti'ne göre ekonomi bu yılın ilk 7 ayında % 5 büyüme gösterirken, yılın tamamında ise % 4,7 büyüme öngörülmektedir.
Ortadoğu Pazarında Güncel Gelişmeler
Özellikle tekstil ve hammaddeleri ihracatımızda başlıca pazarlardan olan ve bölge ülkelerine yapılan ihracatlarda da önemli transit geçiş noktası olan İran ise, son dönemde sıkıntılı bir süreçten geçmektedir. BM yaptırımlarının yanı sıra ABD tarafından ek yaptırımlara maruz kalan ülke ekonomisi, büyük oranda petrol ihracatına bağımlıdır. 2010 yılında kamu gelirlerinin % 60'ı petrol ve doğalgaz üretimi ve ihracatından gelmektedir.
Son dönemde sıkılaştırılan uluslararası yaptırımların İran ekonomisinin büyümesini olumsuz etkilemesi beklenmektedir. İran ekonomisi 2010 yılında
% 1,5 büyüme gösterirken, uluslararası finans kuruluşları, ağırlaşan yaptırımlar nedeniyle ülke ekonomisinin 2011 yılı büyümesinin olumsuz etkileneceğini belirtmektedirler. IMF verilerine göre İran ekonomisinin 2011 yılında % 2,5 düzeyinde büyümesi öngörülürken, işsizlik oranı ise % 15,3 olarak tahmin edilmektedir.
Ortadoğu pazarının önemli ülkelerinden Irak ekonomisinin 2010 yılında
% 0,8 büyüdüğü kaydedilirken, IMF, Irak ekonomisinin 2011 yılında ise artan petrol fiyatları ve petrol ihracatıyla birlikte çok daha iyi bir performans göstererek % 9,6 büyüyeceğini öngörmektedir. IMF'nin 2012 yılı için öngördüğü büyüme oranı ise % 12,6'dır. Ülkenin en büyük gelir kalemi olan petrol ihracatının 2011 yılının ilk döneminde geçen yılın aynı dönemine göre
% 30'un üzerinde bir oranda arttığı belirtilmektedir.
30 milyona yakın nüfusu ve gelecekte artması beklenen petrol gelirleri sayesinde alım gücünün de artması beklenen Irak’ta, başta güvenlik ve işsizlik olmak üzere halen ciddi sorunlar mevcuttur ve ülke nüfusunun % 25'i yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır.
Bunlara rağmen özellikle ayakkabı, halı ve konfeksiyon sektörlerimiz için gittikçe büyüyen pazar haline gelen Irak’ın önemi ihracat sektörlerimiz açısından giderek daha da artmaktadır. Halen, bir çok Türk hazırgiyim firması başta Erbil ve Kuzey Irak olmak üzere Irak genelinde mağazalar açmış bulunmaktadır.
. 20 Öte yandan, yabancı petrol şirketlerinin Irak'ta petrol üretmeye başlamasıyla birlikte petrol ihracatının artması, buna paralel ülkenin mali durumunun düzelmesi ve büyümenin artarak devam etmesi beklenmektedir.
Dünyanın başlıca petrol ihracatçılarından Suudi Arabistan'da, ülkenin GSYH'si yaklaşık 600 milyar dolar olarak hesaplanırken, satın alma paritesine göre kişi başına gelir ise 24 bin dolar seviyesinde bulunmaktadır.
Ülke ekonomisi 2010 yılında % 3,7 büyümüş bulunmaktadır.
Bütçe gelirlerinin % 45'ini, GSYH'nin de % 55'ini, toplam ihracatın ise
% 90'ını petrol gelirlerinin oluşturduğu ülkede, son dönemde petrol fiyatlarındaki toparlanma ile birlikte ekonomide olumlu gelişmeler beklenmektedir.
IMF tarafından yapılan projeksiyonlar doğrultusunda Suudi Arabistan’ın 2011 yılında % 6,5 büyümesi öngörülürken, 2012 yılında ise % 3,6 büyüme beklenmektedir.
Öte yandan, ülke yönetimine kamuoyu tarafından istihdam yaratması ve konut inşası gibi sosyal konularda baskılar yapılmaktadır.
Ortadoğu'nun diğer önemli bir ülkesi ve güney komşumuz olan Suriye’de iç çatışmalar halen devam etmekte olup uzun sürmesi durumunda ekonomik ilişkiler olumsuz etkilenebilecektir. Türkiye’nin Orta Doğu’ya açılan kapısı olan Suriye’deki ticari alanın kapanması hem Suriye'ye, hem de Bölgeye ticaret yapan bir çok kesimi olumsuz etkileyecektir.
Öte yandan, Suriye tarafından, gümrük vergisi oranlan % 5'in üzerinde olan ürünlerin ithalatının 22 Eylül 2011 tarihinde uygulamaya konulan bir düzenleme ile yasaklandığı bildirilirken, Ekim ayının ilk haftasında sözkonusu uygulamadan vazgeçildiği duyurulmuştur.
Türkiye Ekonomisi Büyüyor
Türkiye ekonomisi 2011 yılının 2. çeyreğinde % 8,8 ile beklentilerin üzerinde büyümüştür. 2011 yılının ilk çeyrek döneminde kaydedilen güçlü büyüme performansının kısmen yavaşlamayla birlikte 2. çeyrek dönemde de devam ettiği görülmektedir. Yılın ilk yarısındaki büyüme oranı ise % 10,2 olarak hesaplanmaktadır. Öte yandan, büyüme oranının beklenenin üzerinde gerçekleşmesinde, alınan önlemlere rağmen hızla artmaya devam eden tüketim harcamalarının da önemli payı olduğu gözönünde bulundurulmalıdır.
Merkez Bankası ve BDDK gibi diğer kamu kurumlarının aldığı önlemler paralelinde, büyümenin yılın son çeyrek döneminde bir miktar ivme kaybetmesi beklenmektedir.
. 21 Öte yandan, küresel ekonomide belirsizlik ortamı giderek krize doğru dönüşürken, Türkiye de değişen konjonktüre uyum çerçevesinde orta vadeli ekonomik hedeflerini revize etmiştir. Yeni Orta Vadeli Program'a (OVP) göre Türkiye ekonomisinin 2011 yılı büyüme oranı % 7,5'e yükseltilirken, 2012 yılı büyüme rakamları ise AB ve dünya ekonomisiyle ilgili olumsuz beklentilere paralel olarak % 4'e çekilmiştir. Yeni OVP'de Türkiye ekonomisinin 2013 ve 2014 yıllarında ise yıllık % 5 büyümesi öngörülmektedir. Program'da işsizlik oranı 2011 yılı için % 10,5 olarak hedeflenirken, 2012 yılı için % 10,4, 2013 ve 2014 yıllarında ise sırasıyla % 10,2 ve % 9,9'a çekilmesi öngörülmektedir.
Orta Vadeli Program'da (OVP) son dönemde alınan önlemlere rağmen ithalat artışının bu yıl sonuna kadar devam ederek 2011 yılını % 27,7 artışla 236,9 milyar dolarla kapatması, 2012 yılında ise ılımlı bir artışla (%5) 248,7 milyar dolara yükselmesi öngörülmektedir. Bu çerçevede, 2011 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranının % 56,9'a inerken, 2012 yılında ise ithalattaki yavaşlamaya paralel olarak % 59,7'ye yükselmesi hedeflenmektedir. OVP'de ihracatın ithalatı karşılama oranının 2013 ve 2014 yıllarında ise sırasıyla % 60,8 ve % 62,6 olarak gerçekleşmesi öngörülmektedir.
2011 yılının ilk 8 aylık döneminde Türkiye ihracatı % 21,9 artışla 88,7 milyar dolara çıkarken, ithalat ise aynı dönemde % 39,3 artışla 160,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Yılın ilk yarısında ithal mallara yönelik talebin hızlı artışıyla yükselen dış ticaret açığı, 2011 yılı Ocak-Ağustos dönemi itibarıyla
%69,5 artışla 71,4 milyar dolara ulaşmış ve ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yılın aynı döneminde % 63,4 iken, bu yılın Ocak-Ağustos döneminde
% 55,4'e gerilemiştir. Döviz kurlarındaki yükselme ve alınan tedbirler sonucu ithalatın son çeyrek dönemde kısmen yavaşlamasının hedeflenmesine rağmen, dış ticaret açığında çok ciddi bir düşüş beklenmemektedir.
Sanayi üretim endeksine göre imalat sanayi endeksi Ağustos ayında Temmuz ayına göre % 8 düşerken, geçen yılın aynı dönemine göre ise
% 4,9 artış kaydedilmiştir. İmalat sanayi üretimi geçen yılın aynı dönemine göre Haziran ayında %7,6 artarken, Temmuz ayında %7,2 artış göstermiştir.
Kapasite kullanım verilerine göre ise 2011 yılı Ekim ayında imalat sanayi kapasite kullanım oranı %77'ye yükselmiştir. Bu oran, geçen yılın Ekim ayında ise % 75,3 düzeyindeydi. Kapasite kullanım oranı bu yılın Temmuz ayında % 75,4, Ağustos ayında % 76,1, Eylül ayında ise % 76,2 seviyesinde kaydedildi.
TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, işsizlik oranı 2011 yılı Temmuz ayında mevsimsel etkilerin de yardımıyla geçen yılın aynı dönemine göre % 1,5 azalarak % 9,1 seviyesinde gerçekleşirken, bir önceki aya göre ise % 0,1 gerilemiş bulunmaktadır.
İhracat sektörlerimizi yakından ilgilendiren döviz kurlarıyla ilgili olarak, dolar Eylül ayını 1.79 - 1.80 TL aralığında kapatırken, Ekim ayının ilk haftasında gerek Yunanistan'dan gelen temerrüt sinyalleri, gerekse Euro Bölgesi borç
. 22 krizine yönelik endişelerin artmasıyla birlikte dış piyasalardaki yükselişine paralel 1.90 TL seviyesine kadar yükselmesine rağmen, Merkez Bankasının sert müdahelesiyle Ekim ayının 2. haftası itibariyle 1,84 seviyelerine kadar gerilemiş bulunmaktadır. Euro ise Eylül ayında çıktığı 2,58 TL seviyesinden tekrar 2.53 TL düzeyine gerilemiş ve euro/dolar paritesi de 1.38 seviyelerine gerilemiş bulunmaktadır. Döviz kurlarındaki yükseliş, ihracatçılar için olumlu gibi görünse de, döviz kurlarındaki kısa vadeli iniş-çıkışlar ve euro/dolar paritesinin gerilemesi, ihracatının önemli bir bölümün euro, ithalatının ise büyük kısmını dolar ile yapan ihracat sektörlerimiz açısından olumsuz bir gelişmedir.
Bu noktada, Türk ihracat sektörlerini yakından ilgilendiren diğer önemli bir sorun da ülkemizin ticari ilişkilerinin ağırlıklı olduğu başta AB olmak üzere gelişmiş ülkelerde istihdam alanındaki toparlanmanın çok zayıf olması ve bununla bağlantılı olarak önümüzdeki dönemlerde bu ülkelerde özel tüketim harcamalarının zayıf kalmasının sonucunda bu ülkelere ihracatlarda yavaşlama riski artmaktadır.
. 23 III.I. 20201111 OCOCAKAK –– EYEYLLÜÜLL DÖDÖNNEEMMİİNDNDEE GEGENNEELL OLOLAARRAAKK TÜTÜRRKKİİYYEE İİHRHRAACCAATTII
Genel İhracat Artışı %21,7
2011 yılının ilk dokuz ayı geride kalırken Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından açıklanan verilere göre, Ocak-Eylül ilk üç çeyreklik dönemde Türkiye genel ihracatı 99,5 milyar dolar olmuştur. 2010 yılının eş dönemine kıyasla ihracat artışı %21,7 olarak hesaplanmaktadır.
2009 yılında %23 oranında düşüş gösteren Türkiye ihracatının 2010 yılı sonunda %21,3 artış oranına ulaşmıştır. 2011 yılının ilk dokuz ayında ise
%21,7 artış kaydedilmiştir.
Türkiye sanayi ihracatı 2011 yılının ilk üç çeyreğinde %24 artış ile 83,4 milyar dolara ulaşmıştır. Rakamlardan görüldüğü üzere Türkiye’nin sanayi ihracatı artış oranı genel ihracatın artış oranının biraz üzerindedir.
Ayrıca, Türkiye’nin tarıma dayalı işlenmiş ürünler ihracatı 2011 yılının ilk üç çeyreğinde %27,3 artış ile 8,2 milyar dolara ulaşmıştır. Rakamlardan Türkiye’nin tarıma dayalı işlenmiş ürünler ihracatı artış oranının, hem genel ihracatın hem de sanayi ihracatının artış oranının üzerinde olduğu hesaplanmaktadır.
Tekstil İhracatında Genel İhracattan Daha Yüksek Artış: %27,7
2011 yılının Ocak – Eylül döneminde Türkiye’den 6 milyar dolar değerinde tekstil ihracatı yapılmıştır. 2010 yılının ilk dokuz aylık dönemine kıyasla ihracat artışı %27,7 olmuştur.
Ayrıca, sektörün ihracat artışı oransal olarak Türkiye genel ihracat artışının (%21,7) üzerindedir. Bunun bir sonucu olarak, tekstil ihracatının genel ihracattaki payı 2010 yılının Ocak-Eylül döneminde %5,7 iken, 2011 yılının Ocak-Eylül döneminde %6 seviyesine çıkmıştır.
Benzer şekilde, tekstil sektörünün kaydettiği ihracat artış oranının (%27,7) sanayi ihracat artış oranından (%24) daha yüksek olması sonucunda, tekstil ihracatının Türkiye’nin sanayi ürünleri ihracatı içerisindeki payı da %6,9 düzeyinden %7,2 düzeyine çıkmıştır.
Türkiye’nin tarıma dayalı işlenmiş ürünler ihracatı içinde tekstil sektörünün payı da %72,6’dan %72,9’a yükselmiştir.
Tekstil ve konfeksiyon sektörü birlikte değerlendirildiğinde, 18,4 milyar dolarlık toplam ihracat rakamı ile Türkiye’de en fazla ihracat yapan bir numaralı sektör konumuna yükseldiği görülmektedir.
. 24
Birim: 1000 $
2010 2011 2010/2011
Ocak-Eylül Ocak-Eylül Değişim %
Türkiye Genel İhracatı 81.714.711 99.453.038 21,7
Tekstil ve Hammaddeleri İhracatı 4.675.687 5.971.530 27,7 Teks.ve Hammaddeleri İhracatının Payı % 5,7 6,0
Sanayi İhracatı 67.301.662 83.447.916 24,0
Teks.ve Hammaddeler İhracatının Sanayi
İhracatındaki Payı % 6,9 7,2
Tarıma Dayalı İşlenmiş Ürünler İhracatı 6.437.221 8.193.623,7 27,3 Teks.ve Hammaddeler İhracatının Tarıma
Dayalı İşlenmiş Ürünler İhracatındaki Payı % 72,6 72,9
Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıt Rakamları
Genel İhracat Performansı İçinde Tekstil ve Hammaddeleri İhracatının Payı
- 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000
Türkiye Genel İhracatı
Tekstil ve Hammaddeleri
İhracatı
Sanayi İhracatı
Milyon ABD Doları 2010 Ocak-Eylül
2011 Ocak-Eylül
Yılın İlerleyen Aylarında Tekstil İhracatı Artmaya Devam Ediyor, Ancak İvmede Küçülme Var
Küresel kriz sonrası toparlanma yılı olan 2010 yılının tamamında aylar bazında artış kaydeden tekstil sektörü ihracatı 2011 yılının ilk üç çeyreğinde da yüksek artış ivmesini korumuştur. Ocak ayında %26,7 olan artış hızını Şubat ayında %32,5’e çıkarmış Mart ayında da %33,9 ile ihracat artış ivmesini daha da arttırmıştır. Nisan ayında %35,7 ve Mayıs ayında %36,8 oranında ihracat artışı kaydeden sektör Haziran ayında biraz ivme kaybederek %28,2 olmuştur. ihracat artış ivmesindeki küçülme Temmuz ayında da devam etmiş ve oran %16,2’ye gerilemiştir. Ağustos ayındaki artış oranı %28,4’e yükselirken Eylül ayındaki artış oranı %14,3 seviyesine
. 25 gerilemiştir. Söz konusu artış oranı 2011 yılının ilk dokuz aylık döneminde elde edilen en düşük artış oranıdır.
Aylar itibariyle tekstil ihracatının seyrini gösteren bir tablo ve grafik aşağıda verilmektedir.
Birim: 1.000 ABD $
AYLAR 2009 2010 DEĞİŞİM
% 2011 DEĞİŞİM
%
OCAK 397.913 478.821 20,3 606.653 26,7 ŞUBAT 370.273 476.053 28,6 630.997 32,5
MART 416.095 549.026 31,9 735.322 33,9 NİSAN 453.267 560.255 23,6 760.239 35,7 MAYIS 425.799 510.137 19,8 697.941 36,8 HAZİRAN 444.805 529.427 19,0 678.981 28,2
TEMMUZ 474.583 538.675 13,5 626.058 16,2 AĞUSTOS 438.011 481.125 9,8 617.977 28,4
EYLÜL 477.622 552.456 15,7 631.247 14,3 EKİM 589.678 630.273 6,9
KASIM 513.104 567.037 10,5 ARALIK 510.594 650.209 27,3
Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları
AYLAR İTİBARİYLE TEKSTİL İHRACATI 2009 - 2010 - 2011
350 400 450 500 550 600 650 700 750 800
OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK
AYLAR
MİLYON DOLAR
2009 YILI 2010 YILI 2011 YILI
. 26 I
IIIII.. BBAŞAŞLLIICACA ÜÜLLKKEE GRGRUUPPLLAARRII İİTTİİBABARRİİYYLLEE İHİHRRACACATAT AB Ülkeleri En Önemli Tekstil Pazarı
2011 yılının Ocak-Eylül döneminde AB ülkeleri, Eski Doğu Bloku Ülkeleri, Ortadoğu Ülkeleri, Afrika Ülkeleri, Amerika Ülkeleri, Asya ve Okyanusya Ülkeleri, Serbest Bölgeler, Türk Cumhuriyetleri ve Diğer Avrupa Ülkeleri olarak sıralanan ülke gruplarına yönelik tekstil ihracatının detayı aşağıda verilmektedir.
Tabloda görüldüğü üzere Türk cumhuriyetleri hariç diğer tüm ülke gruplarına yönelik tekstil ihracatı %11,5 ile %34,6 arasında değişen oranlarda artmıştır.
Birim: 1000 $
2010 Ocak- Eylül
1000 $
2010 Pay %
2011 Ocak-Eylül
1000 $
2011 Pay %
Değişim
%
AB Ülkeleri (27) Toplamı 2.141.225 45,8 2.881.553 48,3 34,6
Eski Doğu Bloku Ülkeleri Toplamı
(Rusya Fed.,Ukrayna, Sırbistan vb) 877.854 18,8 1.130.823 18,9 28,8
Afrika Ülkeleri Toplamı
(Mısır, Cezayir, Güney Afr. Cum.vb) 472.676 10,1 527.006 8,8 11,5
Ortadoğu Ülkeleri Toplamı
(S. Arabistan, İsrail, Kuveyt vb) 434.169 9,3 508.439 8,5 17,1
Amerika Ülkeleri Toplamı
(ABD, Kanada, Brezilya, Meksika vb) 265.908 5,7 333.083 5,6 25,3
Asya ve Okyanusya Ülkeleri Toplamı
(Japonya, ÇHC, Hong Kong, Hindistan vb) 237.021 5,1 303.945 5,1 28,2
Serbest Bölgeler Toplamı 159.082 3,4 199.778 3,3 25,6
Türk Cumhuriyetleri Toplamı
(Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan vb) 75.980 1,6 73.606 1,2 -3,1
Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı
(Norveç, İsviçre, KKTC) 11.772 0,3 13.296 0,2 13,0
Toplam Tekstil İhracat Kaydı 4.675.687 100,0 5.971.530 100,0 27,7
Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları
Ülke Grupları İtibariyle Türkiye Tekstil İhracat Kaydı
