TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN 2006 YILI OCAK- EYLÜL İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ

(1)

TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN 2006 YILI

OCAK- EYLÜL

İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ

İ

İTTKKİİBB GGEENNEELL SSEEKKRREETTEERRLLİİĞĞİİ A

ARR && GGEE VVEE MMEEVVZZUUAATT ŞŞUUBBEESSİİ

(2)

YÖNETİCİ ÖZETİ

• Tekstil sektörü, 2006 yılının dokuz aylık döneminde 4 milyar dolar değerinde bir ihracat gerçekleştirmiştir. Geçen yılın eş döneminde gerçekleştirilen 3,6 milyar dolarlık rakam dikkate alındığında, dolar bazında %11,9 düzeyinde bir artış olduğu ifade edilebilir.

• Ülke grupları itibariyle, oransal olarak en yüksek ihracat artışlarının AB-25 ülkeleri ile Eski S.S.C.B ülkelerine yönelik olarak gerçekleştiği göze çarpmaktadır.

• AB-25 ülkeleri toplamdan aldığı %44,7’lik pay ile en büyük ve önemli pazar olma özelliğini korumaktadır.

• AB-25’e yapılan ihracat geçen yılın aynı dönemine oranla, ABD doları bazında

%18,9 artarken, AB-15 ülkelerine yönelik ihracat %18,5 , Yeni AB-10 ülkelerine yapılan ihracat ise %20,7 oranında artmıştır. Türkiye’nin bu ülke grubuna gerçekleştirdiği toplam tekstil ihracatının değeri de 2006 yılının ilk dokuz ayında 1,8 milyar dolara ulaşmıştır.

• AB pazarında Belçika, Portekiz, Yunanistan ve İtalya gibi hazırgiyim üretim potansiyeli olan ülkelere yönelik ihracatta oransal olarak büyük artışlar meydana gelmiştir.

• Diğer OECD ülkelerine yapılan ihracat %6,9 oranında düşerek 203,2 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu düşüş ABD’ye gerçekleştirilen ihracattaki azalıştan kaynaklanmaktadır.

• En önemli pazarlarımızdan olan Almanya’ya ihracat, artış eğilimini korumaktadır.

• Oransal olarak en yüksek ihracat artışının görüldüğü eski S.S.C.B. ülkelerine yönelik tekstil ihracatı %26,4 oranında artış göstermiştir. Bu artışın Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Özbekistan’a olan ihracat artışlarından kaynaklandığı görülmektedir. Anılan ülkelerde elde edilen İhracat artışının gerisinde ekonomik canlılığın olduğu düşünülmektedir.

• Ortadoğu Ülkeleri’ne yapılan ihracat %8,6 düzeyinde artmıştır. Bu ülke grubunda en büyük pazar İran’dır.

• Afrika Ülkeleri’ne yönelik tekstil ihracatındaki artış %12,8 düzeyinde olmuştur.

Tunus, Cezayir ve Mısır’a yapılan ihracatlar, bu oran üzerinde etkili olmuştur.

• 2006 yılının ilk dokuz ayında yaklaşık 1,5 milyar dolar tutarında ev tekstili ihracatı yapılmış olup, geçen yılın aynı dönemine kıyasla dolar bazında %8 oranında düşüş sözkonusu olmuştur.

• Söz konusu dönemde en çok ihraç edilen tekstil ürünü örme kumaşlar olmuştur.

(3)

İÇİNDEKİLER

I. TÜRKİYE VE DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER...1

Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler...1

Dünyadaki Ekonomik Gelişmeler...1

II. 2006 YILININ İLK DOKUZ AYLIK DÖNEMİNDE GENEL OLARAK TÜRKİYE İHRACATI...3

Tekstil İhracatı Artış İvmesini Koruyor...4

Tekstil Sektörü Sanayi İhracatındaki Payını Koruyor...4

III. BAŞLICA ÜLKE GRUPLARI İTİBARİYLE İHRACAT...5

Genel Olarak Tekstil İhracatının Seyri...5

AB Pazarında İhracat Performansında Artış...6

Diğer OECD Ülkeleri...9

Diğer Avrupa Ülkeleri...10

Eski SSCB Ülkeleri...10

Ortadoğu Ülkeleri...11

Afrika Ülkeleri...12

Diğer Asya Ülkeleri...13

IV. BAŞLICA ÜRÜNLER VE ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA TEKSTİL İHRACATI...14

En Fazla İhraç Edilen Ürün: Örme Kumaşlar...14

Ev Tekstili İhracatı Düşmeye Devam Ediyor...15

V. TÜRKİYE TEKSTİL İHRACATININ FASILLARA GÖRE DAĞILIMI...16

VI. BİRİM İHRAÇ FİYATLARI İLE İLGİLİ GELİŞMELER...18

VII. PERFORMANSA ETKİ EDEN FAKTÖRLER...20

Girdi Fiyatları ve Kurlardaki Gelişmeler İhracatçı Aleyhine...20

EKLER...22

(4)

I. TÜRKİYE VE DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler

Eylül ayında yıllık enflasyon yüzde 10,55 olarak gerçekleşmiş olup, bir önceki aya göre yükseliş göstermiştir. Söz konusu artışta mevsimsel ürünlerdeki yüksek oranlı fiyat artışlarının etkisi hissedilmektedir. Enerji ve altın fiyatlarının gerilemesi ise Eylül ayı enflasyonu üzerinde olumlu yönde etkide bulunmuştur.

Eylül ayında Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ise bir önceki aya göre yüzde 0,23 düşerken, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,19 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 7,06 artış gösterdi. Sanayi üretim endeksi ise 2006’nın Temmuz ayında bir önceki senenin aynı ayına göre yüzde 9,5 oranında artış göstermiştir Merkez Bankası verilerine göre cari işlemler dengesi, 2006’nın Temmuz ayında yüzde 84,5 oranında artarak 2 milyar 66 milyon dolar açık verdi. Cari açıkta en büyük paya sahip olan dış ticaret açığı, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 23,3 oranında artarak 3 milyar 772 milyon dolara yükselmiştir.

Dünyadaki Ekonomik Gelişmeler

2006’nın ilk çeyreğinde yakalanan büyümenin ardından, bir miktar yavaşlama belirtileri göstermesine karşın, özellikle Amerikan ve Japonya ekonomilerindeki olumlu gelişmelerin etkisiyle, 2006 yılı dokuz aylık veriler itibariyle, dünya ekonomisindeki büyüme yönlü trendin devam ettiği görülmektedir. Japon ve Amerikan ekonomilerinde görülen büyüme yanında, Çin ve diğer Asya ülkelerindeki canlılık da büyümeye olumlu katkı yapmıştır.

Enerji fiyatlarında bir miktar düşüş olmasına karşın, fiyatların belli bir düzeyin altına inmeyeceği tahminleri yapılmaktadır. Avrupa Merkez Bankası’nın tahminlerine göre, önümüzdeki dönemde dünya genelindeki ekonomik aktivitenin bir miktar yavaşlayarak ortalama değerlerde seyretmesi beklenmektedir. Dünya ekonomisinin önündeki temel risk faktörü ise petrol ve genel olarak enerji fiyatlarının yükselmesi olarak ifade edilmektedir.

2006 yılının dokuz aylık devresinde dünyadaki belli başlı ekonomik merkezler itibariyle meydana gelen ekonomik gelişmeler ise aşağıda özetlenmektedir.

ABD

Amerikan ekonomisi büyümesine devam etse de reel GSYİH’deki artış bir miktar gerileyerek 2006 yılı ikinci çeyrek sonu itibariyle %2,9’a düşmüştür. GSYİH’deki gerilemede dayanıklı tüketim mallarına olan talebin azalması etkili olmuştur.

Büyümede görülen yavaşlama sabit yatırımlara da yansıyarak düşüş yaşanmasına neden olmuştur. Konut piyasanda ise bir süredir durgunluk hakim olup, zaten düşük seviyelerde seyretmektedir.

(5)

İhracat ve ithalat rakamlarında bir miktar düşme görülse de, ithalat-ihracat dengesinin büyümeye katkısı pozitif olmuştur.

Hane halkı tüketim harcamaları ve konut yatırımlarındaki düşüş ve uygulanan sıkı para politikası nedeniyle Amerikan ekonomisindeki büyümenin 2006 yılının genelinde de ortalama değerlerini koruyacağı tahmini yapılmaktadır.

Japonya

2006 yılının dokuz aylık devresinde Japon ekonomisinde de büyüme yönlü trend devam etmiştir. Japonya’da ekonomi büyürken tüketici fiyat endeksi de artış göstermektedir. Açıklanan verilere göre, 2006’nın altı aylık dönemi itibariyle, Japonya’da reel GSYİH bir önceki üç aylık döneme göre yıllık bazda (üçer aylık dönemler itibariyle hesaplanan) %0,2 oranında artmıştır. Kamu sektörü talebi ve özel stok yatırımında meydana gelen düşüş GSYİH’deki artışı frenleyen en önemli etkenler olarak karşımıza çıkmaktadır. Diğer yandan, Japon ekonomisinde büyümenin en önemli itici motorlarından olan özel kesim talebi ise ele aldığımız dönemde de yüksek seyrederek büyümeye olumlu katkı yapmıştır. Özel sektör talebinde bir düşüş yaşanmadığı takdirde, Japon ekonomisinin 2006 yılının genelinde de büyüme yönlü bir grafik çizmesi beklenmektedir.

Euro Bölgesi

Ekonomik aktivitede artış ve düşük faiz oranları nedeniyle özel sektör kredilerinde meydana gelen artışın da etkisiyle, 2006 yılının ilk yarısında Euro bölgesi ekonomileri oldukça olumlu bir görüntü çizmektedir Buna göre, Euro bölgesi ekonomilerinde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’daki 3 aylık büyüme oranı son altı yıldaki en yüksek rakama ulaşarak %0,9 olarak gerçekleşmiş olup büyüme yönlü eğilimin 2006 yılının geri kalan döneminde de devam etmesi beklenmektedir. 2006’nın sonlarına doğru Avrupa Merkez Bankası’nın faizleri artıracağı beklentisi yüzünden Temmuz ve Ağustos’da faizlerde bir miktar artış yaşanmıştır. Ancak, Financial Times’ın yorumuna göre, Euro bölgesinin 2006 yılı büyüme oranının %2,5 seviyesine kadar yükseleceği tahmini yapılmaktadır. Tüketici fiyat endeksinin ise Yüksek petrol fiyatları nedeniyle 2006 yılının genelinde %2’nin üstünde seyretmesi beklenmektedir. Petrol fiyatları ve diğer hammadde fiyatlarındaki artış ise girdi maliyetlerini artırarak sanayi üretimini olumsuz etkilemektedir.

İngiltere

2006 yılı ikinci çeyrek verilerine göre, İngiltere’de reel GSYİH, ilk çeyrekteki %0,7 seviyesinden %0,8 seviyesine yükselmiştir. Büyümede özel kesim tüketimindeki artış etkili olmuştur. Net ihracatın GSYİH’ye katkısı ise negatiftir. Ancak bir sonraki sezona yönelik ihracat siparişlerinin artması nedeniyle önümüzdeki dönemde ihracatta artış beklenmektedir. İşsizlik oranı ise artmaya devam ederek % 5,5 seviyesine ulaşmıştır. Enflasyon % 0,1 oranında gerileyerek 2006 yılı Temmuz ayı itibariyle % 2,4 olarak gerçekleşmiştir.

Asya

2006’nın ilk çeyreğinde görülen yüksek büyümenin ardından 2006’nın ikinci ve üçüncü çeyreğinde büyümenin bir miktar yavaşlaması beklenmektedir. İhracat ise daha önceki dönemlerde olduğu gibi yüksek seviyelerde gerçekleşmeye devam

(6)

etmektedir. Yılın ilk yarısında bölge ülkelerinin çoğunda yüksek seyreden enflasyon rakamları yılın kalan yarısında pek çok ülkede düşme eğilimindedir.

Bölgedeki en önemli ülke Çin’de Temmuz ayında yakalanan zirveden sonra ekonomik aktivite bir miktar yavaşlamıştır. Artan ihracat gelirleri sonucunda 2006 yılı Temmuz ayında dış ticaret fazlası rekor düzeye ulaşmıştır. Temmuz ayı rakamlarıyla enflasyon %1,5’ten %1’e gerilerken, Çin Merkez Bankası’nın 18 Ağustos 2006’da kredi ve yatırımları düşürmek için faiz oranlarını 27 puan yükseltmesi Çin’deki önemli bir gelişme olarak karşımıza çıkmaktadır.

Latin Amerika

Latin Amerika ülkelerinde de dünya genelinde görülen ekonomik büyümeye paralel bir büyüme gözlenmiş olup, yapılan tahminlere göre 2006’nın ilk yarısında bölge genelindeki GSYİH %4,7 oranında artmıştır. Petrol ve otomobil ürünleri ihracatındaki artış, düşük faiz oranları ve yüksek iç talep büyümenin arkasında yatan faktörlerdir.

Hammadde Piyasaları

Petrol fiyatları 2006 yılının Ağustos ayında da yükselmeye devam ederek, 9 Ağustos 2006’da Brent ham petrolün varil fiyatı 78,2 Dolara kadar yükselmiştir.

Orta Doğu’daki kaos ortamının devam etmesi, Nijerya’da süregiden iç savaş, Kuzey Atlantikte’ki fırtınalar nedeniyle BP’nin en büyük istasyonlarından birinin kapanması gibi nedenler sonucunda ortaya çıkan arz yönlü sorunlar petrol fiyatlarındaki yükselişte etkili olmuştur. Lübnan’da ateşkes ilan edilmesinin ardından fiyatlarda bir miktar gerileme olsa da petrol fiyatları genel olarak yüksek seviyesini korumaktadır.6 Ekim 2006 itibariyle petrolünün fiyatı 60,97 Dolara kadar düşmüştür. Ancak, petrol dağıtımında kriz durumlarında kullanılabilecek kapasite fazlasının olmayışı nedeniyle petrol fiyatları uluslararası gelişmelere karşı oldukça duyarlı olup, önümüzdeki kısa ve orta vadede fiyatların yüksek seviyelerde seyretmesi beklenmektedir.

Enerji dışındaki diğer hammadde fiyatlarında da 2006 yılı dokuz aylık dönemi itibariyle artış olmuştur. Dolar üzerinden hesaplandığında, enerji dışı hammadde fiyatlarının 2006 yılı Ağustos ayında 2006 başındaki düzeyinden %25 yüksek olduğu görülür.

II. 2006 YILININ İLK DOKUZ AYLIK DÖNEMİNDE GENEL OLARAK TÜRKİYE İHRACATI

2006 yılının Ocak-Eylül dönemini kapsayan ihracat verileri, Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından açıklandı. Buna göre, Türkiye’nin genel ihracatı 2006 yılının Ocak-Eylül döneminde 2005 yılının aynı dönemine kıyasla %15 oranında artarak 61,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

Türkiye genel ihracatı 2006 yılının dokuz aylık döneminde, Ocak ayındaki %1,4’lük düşüş hariç, diğer sekiz ayda devamlı artış göstermiştir. Genelde artan bir ivmeye sahip olan Türkiye Genel İhracatı’nın artış hızının Eylül ayında biraz düştüğü Tablo 1’den görülüyor.

(7)

Tekstil İhracatı Artış İvmesini Koruyor

Tekstil sektörü ihracatı da yılın ilk dokuz aylık döneminde, geçen yılın aynı dönemine kıyasla %11,9 artarak 4 milyar dolara ulaşmıştır. Sektör, 2005 yılının aynı döneminde gerçekleştirdiği %9,7’lik artış ile genel ihracat artışının (%17,42) çok gerisinde bir performans sergilerken, 2006 yılının dokuz aylık döneminde tekstil ihracatındaki oransal artış genel ihracat artışına (%15) yaklaşmıştır. Bu açıdan, tekstil sektörünün ihracat performasını arttırdığı söylenebilir.

Aylar bazında incelendiğinde de tekstil sektörü ihracatının, genel ihracata paralel olarak, Ocak ve Nisan ayları hariç, devamlı artış eğiliminde olduğu Tablo 1’den görülmektedir. 2005 yılının dokuz aylık döneminde görülen ihracat artışındaki azalma eğiliminin, 2006’da ortadan kalktığı gözlenmektedir.

Tablo 1

2005 2006 Değişim

(%) 2005 2006 Değişim

(%) Ocak 4.996.396 4.924.021 -1,4 340.545 338.234 -0,7 Şubat 5.696.860 6.104.367 7,2 384.919 418.901 8,8

Mart 6.606.830 7.501.300 13,5 463.811 503.557 8,6 Nisan 6.066.564 6.434.200 6,1 437.969 437.071 -0,2 Mayıs 5.965.962 7.288.560 22,2 412.168 487.918 18,4 Haziran 5.984.750 7.685.473 28,4 400.637 499.475 24,7 Temmuz 5.672.795 6.942.657 22,4 364.365 410.448 12,6 Ağustos 5.504.383 6.994.590 27,1 369.086 441.540 19,6 Eylül 6.954.068 7.682.735 10,5 434.986 510.553 17,4

Tekstil ve Hammaddeleri İhracatı Genel İhracat

Kaynak: TİM Rakamları

Tekstil Sektörü Sanayi İhracatındaki Payını Koruyor

2006 yılının dokuz aylık döneminde, tarıma dayalı işlenmiş ürünlerin, kimyevi maddeler ve mamülleri ile sanayi mamüllerinin ihracatının toplamı olarak ifade edilen sanayi ihracatında tekstil sektörü ihracatının payı %7,6 olmuştur. Bu pay geçen senenin aynı dönemine göre çok az düşüş göstermek ile beraber (%0,3) aylık bazda gerçekleşen tekstil ihracat performansının devamı halinde yıl sonunda eski değerine ulaşacağı düşünülmektedir.

Tarıma dayalı işlenmiş ürünlerin ihracatındaki tekstil ihracatı payı ise 2006 yılının ilk altı dokuz aylık dönemi itibariyle çok küçük oranda düşüş (%0,1) göstermek ile birlikte; sürmesi beklenen ihracat artışı sonucunda, yıl sonuna kadar eski değerine ulaşacağı beklenmektedir.

(8)

Tablo 2

Birim: 1000 $

2005 2006 2006 / 2005

Ocak - Eylül Ocak - Eylül ^{Değişim %} Türkiye Genel İhracatı 53.448.507 61.449.019 15,0 Tekstil ve Hammaddeleri İhracatı 3.608.466 4.037.085 ^11,9 Teks.ve Hammaddeleri İhracatının Payı

% 6,8 6,6

Sanayi İhracatı 45.962.503 53.167.714 15,7 Teks.ve Hammaddeler İhracatının

Sanayi İhracatındaki Payı % 7,9 7,6 Tarıma Dayalı İşlenmiş Ürünler

İhracatı 4.761.802 5.330.404 11,9

Teks.ve Hammaddeler İhracatının Tarıma Dayalı İşlenmiş Ürünler İhracatındaki Payı %

75,8

75,7

Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları

Genel İhracat Performansı İçinde Tekstil ve Hammaddeleri İhracatının Payı

III. BAŞLICA ÜLKE GRUPLARI İTİBARİYLE İHRACAT Genel Olarak Tekstil İhracatının Seyri

2006 yılının Ocak-Eylül dönemindeki altı aylık ihracat verileri itibariyle başlıca ülke gruplarına yapılan tekstil ihracatı incelendiğinde, diğer OECD ülke grubu ile standart ülke tablosunda yer almayan diğer bölgeler hariç, bütün ülke gruplarında

%0,5 ile %26,4 arasında değişen oranlarda artışlar kaydedildiği görülmektedir.

Oransal olarak en büyük ihracat artışı Eski S.S.C.B. ülke grubu (%26,4) ile AB-25 ülke grubunda (%18,9) görülmüştür.

İhracat performansının gerisindeki faktörler ise, hedef pazarlardaki büyüme performansı ile parekende piyasalarındaki gelişmeler olarak öne çıkmaktadır.

AB-25 ülke grubuna 2006 yılının ilk dokuz aylık döneminde 1,8 milyar dolarlık tekstil ihracatı gerçekleştirilmiştir. Kaydedilen bu ihracat, geçen senenin eş dönemine göre %18,9’luk bir artış anlamına gelmektedir. Bu ülke grubuna yapılan tekstil ihracatı toplam tekstil ihracatının %44,7’sini oluşturmaktadır.

Yeni AB (AB-10) ülkelerinin tekstil ihracatındaki payı eski AB ülkeleri kadar yüksek olmasa da, bu ülkelerdeki ekonomik canlılık da hesaba katıldığında, bu pazarlarda kaydedilen ihracat artışları gelecek için umut vermektedir.

Oransal olarak en yüksek ihracat artışının kaydedildiği Eski S.S.C.B. ülkelerine yapılan ihracatın Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay da her geçen yıl

(9)

artmaktadır. 2006 yılının ilk dokuz aylık döneminde bu ülke grubuna gerçekleşen ihracatın toplam tekstil ihracatından aldığ pay %11 olarak gerçekleşmiştir. Bu pay geçen 2005 yılının eş döneminde %9,7 iken, 2004 yılının eş döneminde %7,2 olmuştu.

2006 yılının Ocak-Eylül döneminde, belli başlı ülke grupları itibariyle Türkiye tekstil ihracatının performansı Tablo 3’den görülebilir.

2005 Toplam 2006 Toplam 2006 / 2005

Ocak - Eylül Teks'de Ocak - Eylül Teks'de Değişim

1000 $ Pay % 1000 $ Pay % %

AB Ülkeleri Toplamı 1.518.337 42,1 1.804.850 44,7 18,9

Diğer OECD Ülkeleri Toplamı

(ABD,Kanada, İsviçre vb) 218.156 6,0 203.171 5,0 -6,9 Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı

( Romanya, Bulgaristan, Makedonya, KKTC) 370.794 10,3 423.929 10,5 14,3 Eski S.S.C.B Ülkeleri Toplamı

(Rusya Fed., Azerbaycan, Özbekistan vb) 350.978 9,7 443.729 11,0 26,4 Ortadoğu Ülkeleri Toplamı

(S. Arabistan, İsrail, Kuveyt vb) 259.351 7,2 281.635 7,0 8,6 Afrika Ülkeleri Toplamı

(Mısır, Tunus, Cezayir , GAC vb) 218.019 6,0 245.979 6,1 12,8 Diğer Asya Ülkeleri

( Çin, Hindistan, Malezya, Tayvan vb) 151.358 4,2 152.070 3,8 0,5 Diğer Ülkeler ve Bölgeler Toplamı 521.473 14,5 481.722 11,9 -7,6

Toplam Tekstil İhracat Kaydı 3.608.466 100,0 4.037.085 100,0 11,9 Başlıca Ülke Grupları İtibariyle

Türkiye Tekstil İhracat Kaydı

Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi

Tablo 3

AB Pazarında İhracat Performansında Artış

2006 yılı Ocak-Eylül döneminde AB-25’e olan tekstil ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre %18,9 artarak 1,8 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır.

Bu dönemde tüm eski AB ülkelerine (AB-15) yapılan tekstil ihracatında artış kaydedilmiştir. Eski AB ülkelerine (AB-15) gerçekleşen ihracat toplamda %18,5 oranında artarak 1,5 milyar $’a ulaşmıştır. Aynı dönemde AB-10’a yapılan tekstil ihracatı %20,7 oranında artarak 282,4 milyon $’a yükselmiştir.

2005 yılının dokuz aylık döneminde, bir önceki yılın eş dönemine göre %2,4’lük artış olduğu göz önüne alındığında, Türkiye’nin en önemli pazarlarından biri olan

(10)

eski AB-15 ülke grubuna gerçekleştirilen ihracatta son yıllarda ortaya çıkan düşme eğiliminin durması ve ihracat artışlarının kaydedilmesi önemli bir gelişmedir.

AB-25 ülke grubuna yapılan ihracattaki en büyük payı %10,9 ile İtalya almıştır.

İtalya, gerçekleştirilen 439,1 milyon $ ihracat ile Türkiye’nin en büyük tekstil pazarıdır. 2006’nın dokuz aylık döneminde gerçekleşen %17,1’lük artış, İtalya’nın en önemli pazar olma özelliğini sürdürdüğünü göstermektedir.

Bu ülke grubunda bir diğer önemli ülke, Türkiye’nin Rusya Federasyonu’nun ardından üçüncü pazarı olan Almanya’dır. Almanya’ya, geçen yılın eş dönemine göre %10,8 artışla, 255,7 milyon dolar değerinde tekstil ihracatı gerçekleştirilmiştir.

Almanya’ya yapılan ihracatın artış eğiliminde olması dikkat çekicidir.

2006 yılının ilk dokuz aylık döneminde, eski AB-15 ülke grubunda, tüm ülkelere gerçekleştirilen tekstil ihracatında artış kaydedilmiştir.

AB’ye yeni üye ülkelere yapılan ihracatta da performans artışından söz edilebilir.

Düşük değerde ihracat gerçekleştirilen Estonya, Letonya ve Malta hariç diğer bütün ülkelere gerçekleşen ihracatlarda artış vardır. Türkiye’nin önemli pazarlarından biri olan Polonya’ya da gerçekleştirilen ihracat, geçen senenin aynı dönemine kıyasla %28,3 oranında artarak 165,4 milyon $’a ulaşmıştır.

Haziran 2005 tarihinde AB’nin bazı kategorilerde Çin’e karşı kota uygulama kararı almasının da bu ülkelere yönelik tekstil ihracatını olumlu etkilediği, bunun yanında da son aylarda dolar ve euronun YTL karşısında değer kazanmasının tekstil ihracatını olumlu yönde etkilediği düşünülmektedir.

Ülkelere yapılan ihracat ve ayrıntıları Tablo 4’den görülebilir.

(11)

Tablo 4

Birim: 1000 $

2005 Ocak - Eylül

Toplam Teks'de Pay ( % )

2006 Ocak - Eylül

2006 / 2005 Değişim

(%)

Almanya 230.770 6,4 255.740 6,3 10,8

Avusturya 14.823 0,4 15.915 0,4 7,4

Belçika 47.849 1,3 70.107 1,7 46,5

Danimarka 20.708 0,6 23.751 0,6 14,7

Finlandiya 10.913 0,3 10.916 0,3 0,0

Fransa 98.303 2,7 112.615 2,8 14,6

Hollanda 49.082 1,4 64.863 1,6 32,2

İngiltere 147.621 4,1 166.891 4,1 13,1

İrlanda 5.320 0,1 6.094 0,2 14,5

İspanya 124.436 3,4 144.631 3,6 16,2

İsveç 11.454 0,3 13.783 0,3 20,3

İtalya 375.016 10,4 439.082 10,9 17,1

Lüksemburg 3.199 0,1 3.319 0,1 3,8

Portekiz 54.630 1,5 76.218 1,9 39,5

Yunanistan 90.260 2,5 118.543 2,9 31,3

AB (15) Ülkeleri Toplamı 1.284.384 35,6 1.522.468 37,7 18,5

Çek Cumhuriyeti 20.404 0,6 25.079 0,6 22,9

Diğer Bölgeler 14 0,0004 16 0,0004 14,3

Estonya 4.717 0,1 2.959 0,1 -37,3

Letonya 2.509 0,1 2.043 0,1 -18,6

Litvanya 20.112 0,6 23.841 0,6 18,5

Macaristan 38.741 1,1 45.144 1,1 16,5

Malta 5.670 0,2 2.236 0,1 -60,6

Polonya 128.895 3,6 165.350 4,1 28,3

Slovak Cumh. 7.833 0,2 9.658 0,2 23,3

Slovenya 5.058 0,1 6.056 0,2 19,7

Yeni AB Toplamı 233.953 6,5 282.382 7,0 20,7

AB (25) Toplamı 1.518.337 42,1 1.804.850 44,7 18,9

Türkiye Tekstil ve

Hammaddeleri İhracatı 3.608.466 100,0 4.037.085 100,0 11,9 AB Ülkelerine Tekstil ve Hammaddeleri İhracatı

2005 - 2006 Ocak - Eylül

(12)

Diğer OECD Ülkeleri

ABD’ye Tekstil İhracatı Düşüşü Devam Ediyor

Bu ülke grubuna yapılan tekstil ihracatı 2006 yılının ilk dokuz ayında %6,9 oranında düşerek 203,2 milyon dolar olmuştur. Bu düşüşte, ABD’ye yapılan tekstil ihracatının %9,6 oranında düşmesi birinci derecede etkili olmuştur.

Uzaklık nedeniyle zaten zor bir pazar olan ABD’ye kotaların kısmen kalkması ve bu ülkeye Uzakdoğu kökenli mal girişinin artması nedenleriyle, ABD’ye mal satmak her geçen gün zorlaşmaktadır.

OECD pazarı dünya tekstil ithalatında önemli bir paya sahip olmasına karşın, ülkemiz tekstil ihracatındaki payı %5 seviyelerinde olup, daha da düşme eğilimindedir. Avustralya, Japonya ve Meksika’ya kaydedilen ihracatta artış olması sevindiricidir; ancak genel anlamda 2001 yılından itibaren incelendiğinde bu ülke grubuna gerçekleştirilen ihracat istikrarlı görünmemektedir. Dünyanın en önemli tekstil ithalatçısı ülkelerinden olan ABD, Japonya ve Avustralya’nın yer aldığı bu ülke grubuna özel önem verilmesi gerekmektedir.

Tablo 5

Birim: 1000 $

2005 Ocak - Eylül

2006 Ocak - Eylül

2006 / 2005 Değişim

(%)

ABD 158.805 4,4 143.519 3,6 -9,6

Avustralya 7.443 0,2 9.738 0,2 30,8

Güney Kore 9.634 0,3 10.595 0,3 10,0

İsviçre 3.402 0,1 3.838 0,1 12,8

İzlanda 93 0,003 158 0,004 69,9

Japonya 7.960 0,2 9.851 0,2 23,8

Kanada 23.273 0,6 15.337 0,4 -34,1

Meksika 4.275 0,1 6.289 0,2 47,1

Norveç 1.439 0,04 1.838 0,0 27,7

Yeni Zelanda 1.832 0,05 2.008 0,05 9,6

Diğer OECD Ülkeleri

Toplamı 218.156 6,0 203.171 5,0 -6,9

Hammaddeleri İhracatı 3.608.466 100,0 4.037.085 100,0 11,9 2005 - 2006 Ocak - Eylül

Diğer OECD Ülkelerine Tekstil ve Hammaddeleri İhracatı

(13)

Diğer Avrupa Ülkeleri

Diğer Avrupa Ülkeleri’ne Yönelik Tekstil İhracatında İvme Kaybı Azalıyor

Diğer Avrupa ülkeleri grubunda yer alan Bulgaristan, K. Kıbrıs, Makedonya ve Romanya’ya gerçekleştirilen 423,9 milyon dolar değerinde ihracat, toplam tekstil ihracatının %10,5’ine karşılık gelmektedir.

Geçmiş yıllarda bu ülkeye yapılan tekstil ihracatında yüksek artışlar kaydedilmekle beraber, 2006 yılının dokuz aylık döneminde ihracat artışı oranı %14,3 ile geçen senenin yaklaşık yarısı kadar olmuştur. Bu ivme kaybının nedeni, en çok tekstil ürünü ihraç edilen dördüncü ülke olan Romanya’ya gerçekleştirilen ihracatın düşük oranda artmasıdır. 2006 yılının ilk dokuz aylık döneminde geçen yılın eş dönemine kıyasla %6,3 artışla bu ülkeye 231,7 milyon dolar ihracat gerçekleştirilmiştir. Bunun yanında, 2006 yılının ilk altı aylık dönemine göre artış ivmesi biraz yükselmiştir.

Tablo 6’dan bu ülke grubuna gerçekleşen ihracat detayları ile görülebilir.

Tablo 6

Birim: 1000 $

2005 Ocak - Eylül

2006 Ocak - Eylül

2006 / 2005 Değişim

(%)

Bulgaristan 135.246 3,7 174.193 4,3 28,8

K.Kıbrıs Türk Cum. 4.321 0,1 4.190 0,1 -3,0

Makedonya 13.121 0,4 13.804 0,3 5,2

Romanya 218.106 6,0 231.742 5,7 6,3

Diğer Avrupa Ülkeleri

Toplamı 370.794 10,3 423.929 10,5 14,3

Hammaddeleri İhracatı 3.608.466 100,0 4.037.085 100,0 11,9 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi

Diğer Avrupa Ülkelerine Tekstil ve Hammaddeleri İhracatı 2005 - 2006 Ocak - Eylül

Eski SSCB Ülkeleri

Rusya ikinci sıraya yerleşti

Toplam tekstil ihracatının %11’inin yapıldığı eski SSCB ülkeleri grubuna 2006 yılının ilk dokuz aylık döneminde 443,7 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir.

Bu ülke grubunda en çok ihracat, aynı zamanda Türkiye’nin en çok tekstil ihracatı yaptığı ikinci ülke olan Rusya Federasyonu’na gerçekleştirilmiştir. Rusya Federasyonu’na yapılan ihracat, geçen senenin eş dönemine kıyasla, %29,5 artarak 334,3 milyon dolara ulaşmıştır. Bu ülkeye gerçekleştirilen tekstil ihracatının artış ivmesi geçen seneye göre düşmekle beraber, değer bazında artışın devam etmesi beklenmektedir. Gelecekte, Rusya Federasyonu’nun da hazırgiyim üretimine başlayacağı yönündeki haberler, bu ülkeye tekstil ihracatının devamlılığının olacağına işaret etmektedir. Enerji ve hammadde fiyatlarındaki

(14)

artışlar ile rublenin dolar karşısında değerli olması Rusya’daki ithalat eğilimini artırarak, bu pazarda Türkiye’nin rekabet gücünü olumlu etkileyen faktörlerdir.

Tablo 7’de eski S.S.C.B. ülke grubuna gerçekleşen ihracatın detayları verilmektedir.

Tablo 7

Birim: 1000 $

2005 Ocak - Eylül

2006 Ocak - Eylül

2006 / 2005 Değişim

(%)

Azerbaycan 5.636 0,2 3.719 0,1 -34,0

Kazakistan 3.411 0,1 5.128 0,1 50,3

Özbekistan 14.314 0,4 21.547 0,5 50,5

Rusya Federasyonu 258.222 7,2 334.321 8,3 29,5

Türkmenistan 5.208 0,1 4.386 0,1 -15,8

Ukrayna 64.187 1,8 74.628 1,8 16,3

Eski S.S.C.B Ülkeleri

Toplamı 350.978 9,7 443.729 11,0 26,4

Hammaddeleri İhracatı 3.608.466 100,0 4.037.085 100,0 11,9 Eski S.S.C.B Ülkelerine Tekstil ve Hammaddeleri İhracatı

2005 - 2006 Ocak - Eylül

Ortadoğu Ülkeleri

Ortadoğu Ülkelerine İhracatta Artış Kaydediliyor

Türkiye’ye sınır komşu veya mevki olarak yakın ülkelerin yer aldığı Ortadoğu ülkelerine yapılan ihracat %8,6 oranında artarak 281,6 milyon $’a ulaşmıştır. Bu ülke grubuna gerçekleştirilen ihracat yıldan yıla değişkenlik göstermekte, istikrarlı görünmemektedir. Bu ülke grubundaki en büyük pazar olan İran’a gerçekleştirilen tekstil ihracatı %10,1 oranında artarak 92,1 milyon dolara ulaşmıştır. İran, Türk tekstil sektörünün daimi pazarlarından biridir. Komşuluk ilişkileri ve coğrafi yakınlık dolaysıyla petrol zengini bu ülkelere ilerde daha fazla ihracatın yapılabileceği düşünülmektedir.

Tablo 8’de bu ülke grubuna gerçekleşen tekstil ihracatının detayları verilmektedir.

(15)

Tablo 8

Birim: 1000 $

2005 Ocak - Eylül

2006 Ocak - Eylül

2006 / 2005 Değişim

Irak 9.161 0,3 10.895 0,3 18,9(%)

İran 83.597 2,3 92.053 2,3 10,1

İsrail 59.922 1,7 61.616 1,5 2,8

Kuveyt 3.968 0,1 3.762 0,1 -5,2

S.Arabistan 39.359 1,1 34.929 0,9 -11,3

Suriye 37.558 1,0 51.310 1,3 36,6

Ürdün 25.786 0,7 27.070 0,7 5,0

Ortadoğu Ülkeleri

Toplamı 259.351 7,2 281.635 7,0 8,6

Hammaddeleri İhracatı 3.608.466 100,0 4.037.085 100,0 11,9 Ortadoğu Ülkelerine Tekstil ve Hammaddeleri İhracatı

2005 - 2006 Ocak - Eylül

Afrika Ülkeleri

Kuzey Afrika Ülkelerinde İhracat Artışı Devam Ediyor

Türkiye’nin hem hazırgiyim hem de tekstil ihracatında rakiplerinin yer aldığı bu ülke grubuna yapılan ihracat %12,8 oranında artarak 246 milyon $’a ulaşmıştır. Bu artışın arkasındaki etkenler ise önemli bir tekstil ülkesi olan Mısır’a gerçekleştirilen ihracatın %10 oranında artmasıdır. Bu ülke grubunda bir diğer önemli nokta, tekstil ve hazırgiyim imalatçı-ihracatçı konumunda olan Tunus’a yapılan ihracatın %86,7 oranında artarak 33,2 milyon $ ulaşmasıdır. Bu artışta Tunus ile yapılan Serbest Ticaret Anlaşması’nın etkili olduğu düşünülmektedir.

Tablo 9’da bu grupta yer alan diğer ülkeler ile ilgili detaylar görülebilir.

(16)

Tablo 9

Birim: 1000 $

2005 Ocak - Eylül

2006 Ocak - Eylül

2006 / 2005 Değişim

(%)

Cezayir 30.245 0,8 37.195 0,9 23,0

Fas 50.300 1,4 48.437 1,2 -3,7

Libya 15.384 0,4 12.053 0,3 -21,7

Mısır 74.877 2,1 82.396 2,0 10,0

Tunus 17.806 0,5 33.238 0,8 86,7

Kuzey Afrika Toplamı 188.612 5,2 213.319 5,3 13,1

Güney Afrika Cum. 29.407 0,8 32.660 0,8 11,1

Afrika Ülkeleri Toplamı 218.019 6,0 245.979 6,1 12,8

Hammaddeleri İhracatı 3.608.466 100,0 4.037.085 100,0 11,9 2005 - 2006 Ocak - Eylül

Afrika Ülkelerine Tekstil ve Hammaddeleri İhracatı

Diğer Asya Ülkeleri

Dünyanın en büyük tekstil ve hazırgiyim imalatçı-ihracatçıları olan Çin ve Hong Kong, Hindistan, Bangladeş, Pakistan gibi ülkelerin yer aldığı Diğer Asya Ülkeleri Grubu’na yapılan ihracat, %0,5 oranında artarak 152,1 milyon dolara ulaşmıştır.

Bu artışın gerisinde Çin ve Hong Kong’a gerçekleştirilen ihracatın sırasıyla %9,8 ile

%31,8 oranında artması vardır. Bangladeş ve Pakistan’a yapılan tekstil ihracatları dolar bazında değerleri yüksek olmasa da, sırasıyla %20,5 ve %51,8 gibi yüksek oranlarda artmıştır. Bu ülke grubunda yer alan diğer ülkelere (Tayvan hariç) gerçekleşen ihracatlarda değişen oranlarda düşüşler kaydedilmiştir. (Bakınız Tablo 10).

(17)

Tablo 10

Birim: 1000 $

2005 Ocak - Eylül

2006 Ocak - Eylül

2006 / 2005 Değişim

(%)

Çin Halk Cumhuriyeti 39.072 1,1 42.901 1,1 9,8

Endonezya 16.791 0,5 14.100 0,3 -16,0

Hindistan 23.157 0,6 16.251 0,4 -29,8

Hong Kong 31.172 0,9 41.079 1,0 31,8

Malezya 3.864 0,1 2.043 0,1 -47,1

Singapur 3.546 0,1 2.774 0,07 -21,8

Tayland 10.282 0,3 4.765 0,1 -53,7

Tayvan 13.024 0,4 14.042 0,3 7,8

Güney ve Doğu Asya

Ülkeleri Toplamı 140.908 3,9 137.955 3,4 -2,1

Bangladeş 5.599 0,2 6.749 0,2 20,5

Pakistan 4.851 0,1 7.366 0,2 51,8

Diğer Asya Ülkeleri

Toplamı 151.358 4,2 152.070 3,77 0,5

Hammaddeleri İhracatı 3.608.466 100,0 4.037.085 100,0 11,9 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi

Diğer Asya Ülkelerine Tekstil ve Hammaddeleri İhracatı 2005 - 2006 Ocak - Eylül

IV. BAŞLICA ÜRÜNLER VE ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA TEKSTİL İHRACATI En Fazla İhraç Edilen Ürün: Örme Kumaşlar

En fazla ihraç edilen tekstil ürünlerine bakıldığında önceki dönemlerde en çok ihraç edilen pamuklu dokuma mensucatların yerini örme kumaşlara bıraktığı görülmektedir. Örme kumaşlar, pamuklu dokuma kumaşlar, sentetik filament ipliklerinden dokuma kumaşlar ile yatak çarşafları izlemektedir.

Tablo 11’den de görüleceği üzere tabloda yer alan 21 kalem ürünün değer bazındaki toplamı, toplam Türkiye tekstil ihracatının %77,6’sını oluşturmaktadır.

2006 yılının ilk dokuz ayı itibariyle en fazla ihraç edilen tekstil ürünleri miktar ve değer bazında Tablo 11’de yer almaktadır.

(18)

Tablo 11

Ev Tekstili İhracatı Düşmeye Devam Ediyor

Ev tekstili sektöründe ihraç edilen ürünlerin bir kısmı konfeksiyon, bir kısmı tekstil mamülleri içerisinde yer aldığından ev tekstili alt sektörünün ayrıca ele alınarak incelenmesinde yarar bulunmaktadır.

2006 yılının ilk dokuz aylık döneminde ev tekstili ihracatı geçen yılın aynı dönemine kıyasla %8 oranında azalarak 1,5 milyar dolar olmuştur. Sektörün toplam tekstil ve konfeksiyon ihracatından aldığı payda %11,7’den %10,4’e düşmüştür. Yatak çarşafları, perdeler, tüller ve işlemeler, gibi çok temel hazır mal gruplarında miktar ve değer bazında düşüşler dikkat çekmektedir.

Değer bazında, battaniyeler ile yatak çarşafları en fazla ihraç edilen mamüller olmuştur.

MAL TANIMI MİKTAR (KG) DEĞER (DOLAR) MİKTAR (KG) DEĞER(DOLAR) MİKTAR (%) DOLAR (%)

Örme kumaş 51.743.071 310.212.739 69.228.418 417.121.137 33,8 34,5

Pamuklu dokuma kumaş 38.316.595 350.011.053 34.940.565 327.887.162 -8,8 -6,3

Sentetik filament ipliklerinden dokuma kumaş 16.252.958 186.942.639 22.764.206 267.433.409 40,1 43,1

Yatak çarşafları 36.104.915 279.256.798 33.032.851 250.841.350 -8,5 -10,2

Sentetik-suni filament demetleri 104.684.052 185.591.616 118.574.927 228.376.716 13,3 23,1

Ambalaj için torba ve çuvallar 71.515.435 218.011.875 68.496.246 223.659.516 -4,2 2,6

Pamuk ipliği 53.165.503 128.778.581 69.589.312 180.409.891 30,9 40,1

Sentetik-suni devamsız liflerden iplikler 38.913.479 149.009.385 45.384.117 179.308.002 16,6 20,3

Sentetik-suni filamentlerden iplikler 57.424.079 154.259.756 58.562.104 158.134.061 2,0 2,5

Sentetik devamsız liflerden dokuma kumaşlar 12.499.259 151.623.203 11.894.649 140.408.577 -4,8 -7,4

Tuvalet ve mutfak bezleri 16.741.832 125.162.414 16.862.237 121.772.948 0,7 -2,7

Naylon veya diğer poliamidlerden yüksek mukavemetli iplikten

her nevi nakil vasıtası iç ve dış lastiği için mensucat 21.138.302 104.695.425 23.219.530 118.773.394 9,8 13,4

Dokunmuş kadife, peluş ve tırtıl mensucat 11.987.745 85.753.695 24.722.572 109.957.834 106,2 28,2

Parça, şerit ve motif halinde işlemeler 2.528.059 45.489.061 6.341.571 108.677.159 150,8 138,9

Tüller ve diğer ağ mensucat 9.351.362 124.935.939 4.628.196 58.092.089 -50,5 -53,5

Taranmış yünden veya ince hayvan kıllarından dokuma kumaş 1.395.353 47.452.764 1.571.387 55.671.865 12,6 17,3

Karde edilmemiş veya penyelenmemiş pamuk 25.215.178 35.949.214 35.034.574 52.160.617 38,9 45,1

Gipe iplikler 9.595.208 77.330.002 7.467.650 51.439.614 -22,2 -33,5

Karde edilmiş, taranmış sentetik devamsız lifler 9.537.523 20.955.997 13.986.897 32.529.790 46,7 55,2

Plastik emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş

mensucat 6.699.341 28.129.873 7.057.167 28.218.454 5,3 0,3

Pamuk döküntüleri 18.237.952 13.648.132 29.584.023 23.440.942 62,2 71,8

TOPLAM 613.047.200 2.823.200.160 702.943.197 3.134.314.528 14,7 11,0

TOPLAM TEKSTİL İHRACATI 3.608.466.000 4.037.085.000

TOPLAM TEKSTİL İHRACATINDA PAY 78,2 77,6

Kaynak: İhracatçı Birlikleri Konsolide Rakamları / 05.10.2006

OCAK - EYLÜL OCAK - EYLÜL DEĞİŞİM (%)

EN FAZLA İHRAÇ EDİLEN TEKSTİL MAMÜLLERİ 2005 - 2006 OCAK - EYLÜL ( $ SIRALI )

2005 2006

(19)

Tablo 12

V. TÜRKİYE TEKSTİL İHRACATININ FASILLARA GÖRE DAĞILIMI

Tablo 13. Türkiye’nin tekstil ihracatının fasıllara göre dağılımını göstermektedir.

Beklenildiği gibi, pamuk elyafı, pamuklu iplikler ve pamuklu mensucatlardan oluşan Fasıl 52, en çok ihracatı gerçekleştirilen fasıldır. Bu fasıldan, 2006 yılının ilk dokuz aylık döneminde 971,8 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. ancak burada önemli bir nokta daha vardır. Fasıl 60 bilindiği üzere örme kumaşların faslıdır.

Örme kumaşların hammaddesinin de büyük bir kısmının pamuk olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda, pamuklu ürünlerin ihracat değerlerinin daha yüksek olduğu düşünülmektedir. Fasıl 52’den yapılan ihracatın artış oranı da %10,8 dir.

2006 yılının ilk dokuz ayında gerçekleştirilen ihracatın da %52,06’sı AB’ye üye ülkelere gerçekleştirilmiştir.

Miktar (kg) Değer ($) Miktar (kg) Değer ($) Miktar Değer

Battaniyeler 10.457.648 37.024.509 12.506.410 46.085.537 20 24 Yatak Çarşafları 52.713.920 412.706.801 50.539.641 389.683.086 - 4 - 6 Masa Örtüleri 3.499.260 31.404.668 2.533.016 24.346.659 - 28 - 22 Tuvalet ve Mutfak Bezleri 61.524.225 455.368.469 61.859.527 455.600.786 1 0 Perde, Perde ve Yatak Farbelası 11.082.773 148.230.917 10.222.708 133.705.231 - 8 - 10 Yatak Örtüleri 4.086.473 26.719.326 3.147.056 21.888.506 - 23 - 18 Diğer Mefruşat Eşyası 10.301.524 108.704.874 9.799.748 100.111.688 - 5 - 8 Tüller ve İşlemeler 11.201.630 152.071.744 5.999.332 77.248.317 - 46 - 49 Elişi Duvar Halıları 703 3.526 3.743 12.741 432 261 Yastık, Yorgan ve Uyku Tulumları 3.540.051 20.767.552 3.448.417 22.854.149 - 3 10 Örme Bornozlar 5.583.910 65.326.779 5.174.136 65.779.172 - 7 1 Dokuma Bornozlar 15.874.508 170.604.937 15.805.174 164.452.378

189.866.625

1.628.934.102 181.038.908 1.501.768.250 - 5 - 8

13.975.873.000

14.372.320.000 3

11,7

10,4

Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları / Konsolidasyon

Başlıca Ev Tekstili Ürün Grupları

2005 2006

Toplam Ev Tekstili İhracatı Toplam Tekstil ve Konfeksiyon

İhracatı Ev Tekstili'nin Payı %

Değişim %

Ocak - Eylül Ocak - Eylül

Başlıca Ürün Grupları İtibariyle Ev Tekstil İhracatı 2005 - 2006 Ocak - Eylül

(20)

Tablo 13.

(21)

Fasıl 52’yi, sentetik-suni devamsız lifler, bu liflerden iplikler ve mensucatlardan oluşan Fasıl 55 takip etmektedir. Fasıl 55’den 2006 yılının ilk dokuz aylık döneminde 791,6 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. bu fasıl üzerinden yapılan ihracat geçen senenin eş dönemine göre %8,98 oranında artmıştır.

En çok ihracat gerçekleştirilen üçüncü fasıl sentetik-suni filamentler, bu filamentlerden iplik ve mensucatları içeren Fasıl 54’dür. Bu fasıldan da anılan dönemde 767 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir, geçen senenin eş dönemine göre artış oranı %14,05’dir.

Örme kumaşların yer aldığı Fasıl 60, %34,50’lik artış ile en çok ihracat artışının görüldüğü Fasıldır.

Dokusuz yüzeylerin, vatka ve keçe gibi ürünlerin yer aldığı Fasıl 56’da 2006 yılının ilk dokuz aylık döneminde %5,7 oranında düşme görülmektedir.

VI. BİRİM İHRAÇ FİYATLARI İLE İLGİLİ GELİŞMELER

Sektör açısından birim fiyatlardaki gelişmeler önemli iktisadi göstergeler arasındadır. Bu itibarla İTKİB Genel Sekreterliği tarafından 2006 Ocak - Eylül döneminde en çok ihraç edilen 50 kalem malın kg bazında ortalama fiyatı, 2005 ve 2004 yıllarındaki ortalamalar ile karşılaştırılarak değişim oranları hesaplanmış ve ortalama fiyatların ağırlıklı ortalaması hesaplanarak birim ihraç fiyatları yönüyle bir değerlendirme yapılmaya çalışılmıştır.

2006 yılının Ocak-Eylül döneminde birim fiyatlar, geçen senenin ortalama birim fiyatlarına göre %1,1 oranında gerilemiştir. Bu durum, Türk tekstil sektörünün küresel hale gelen dünya pazarlarında artan rekabetle güçlü bir şekilde mücadele ettiğini ortaya koymaktadır.

Birim ihraç fiyatları ile ilgili detaylar Tablo 14.’de verilmektedir.

(22)

Tablo 14

(23)

VII. PERFORMANSA ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Girdi Fiyatları ve Kurlardaki Gelişmeler İhracatçı Aleyhine

Sektörün uluslararası piyasalarda rekabet gücünü belirleyen en önemli faktörler kuşkusuz maliyeti doğrudan oluşturan hammadde fiyatları ve işçilik ücretlerinde görülen gelişmeler ile döviz kurlarının gösterdiği seyirdir.

Hammadde fiyatlarındaki artışlar ve ücret artışları maliyetleri arttırmak suretiyle bir baskı oluşturmaktadır. Fakat son 4-5 aydır döviz kuralarında de meydana yükselmeler bu baskıyı az da olsa hafiflemiştir. Dünya piyasalarına göre, hala yüksek olmasına rağmen, yılın ilk aylarına kıyasla rekabet gücünde bir artış görülmektedir. Sektör ihracatında görülen toparlanmayı etkileyen faktörlerden birisinin de bu olduğu söylenebilir.

Maliyetler ile döviz kuru alanlarında meydana gelen gelişme, 2003 yılı ilk yarısı baz alınarak oluşturulan maliyet endeksleri ve döviz kuru endekslerinden görmek (bkz. Tablo 15) ve bu endekslere dayanarak hazırlanan grafikten ( bkz. Grafik – 1) izlemek mümkündür.

Tablo 15.

Çeyrek Yıl

pamuk iplikleri endeksi*

sentetik iplikleri

endeksi* dolar endeksi** euro endeksi** asgari ücret endeksi***

2003Q1 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

2003Q2 104,3 102,3 91,8 97,0 100,0

2003Q3 111,8 108,5 84,3 88,5 114,9

2003Q4 119,2 114,6 87,3 96,9 114,9

2004Q1 122,3 121,2 80,6 94,0 138,2

2004Q2 124,0 131,9 87,9 98,8 138,2

2004Q3 123,6 137,8 89,3 101,8 145,1

2004Q4 122,4 143,1 87,4 105,5 145,1

2005Q1 118,4 135,3 80,2 98,2 159,7

2005Q2 120,3 133,3 82,4 97,0 159,7

2005Q3 119,3 130,2 81,0 92,2 159,7

2005Q4 117,3 133,8 82,0 90,9 159,7

2006Q1 117,9 140,7 81,4 97,6 173,5

2006Q2 123,5 141,8 105,6 102,0 173,5

2006Q3 134,9 162,0 107,6 121,9 173,5

Maliyet, euro ve dolar kuru endeksleri (2003 ilk çeyreği=100)

Hazırgiyim ve Konfeksiyon Sektörünün Rekabet Koşullarında gelişmeler

Kaynaklar: * DİE Kayıtları, ** TCMB Kayıtları *** Çalışma Bakanlığı kayıtları

Notlar: 1- Grafikte kullanılan bütün endekslerin hesaplanmasında, 2003 yılı ilk çeyreği ortalaması baz

alınmıştır.

2- Pamuk ve sentetik iplik endeksleri için, DİE tarafından verilen çeşitli pamuk ve sentetik iplikleri (karde, penye, open-end ve saf trikotaj pamuk ipliği ile sentetik filament iplikler, çok katlı bükülü iplikler, bükülmüş sentetik filament ipliği, diğer sentetik ipliklerden lifler, tekstürize iplikler) üçer aylık ortalama üretici fiyatları

endeksleri baz alınarak hesaplandı.

3- Euro ve dolar endeksleri TCMB tarafından yayımlanan döviz alış kurlarının üçer aylık ortalaması alınarak hesaplanmıştır.

4- Asgari ücret endeksi ise, Çalışma Bakanlığı tarafından yayımlanan rakamların üçer aylık periyotlar

(24)

Tekstil sektörünün en önemli maliyet unsurlarını oluşturan pamuk ve suni sentetik ipliklerin fiyat endeksleri Tablo 15, hem de Grafik 1’de verilmektedir. Bu ürünlerin fiyatları Türkiye’deki genel fiyat artışı düzeyine paralel bir artış göstermiştir. En yüksek artış ise asgari ücrette görülmektedir.

Endekslere dahil edilemeyen enerji, haberleşme, danışmanlık ve mühendislik hizmetleri gibi birçok maliyet faktörlerinde de görülen artışlar bilinmektedir.

Grafik 1

Grafik - V .1 Hazır giyim ve Kon fe ks iyon da Rek ab et Ko ş ullarınd a ge lişm e le r

0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 120,0 140,0 160,0 180,0 200,0

2003Q2 2003Q

3 2003Q4

200 4Q1

2004Q2 2004Q

3 2004Q4

2005Q 1

2005Q 2

2005Q3 2005Q4

200 6Q1

200 6Q2

2006Q3 pamuk iplikleri endeksi§

s entetik iplikleri endeksi§

dolar endeksi§§

euro endeksi§§

asgari ücret endeksi§§§

Sonuç olarak, maliyetler gittikçe artarken, kurlar da son aylarda paralel bir artış göstererek maliyet baskısını az da olsa hafifletmiştir.

Dr. Türkan BAYRAKTAR Raportör

İTKİB Genel Sekreterliği AR & GE ve Mevzuat Şubesi

• İTKİB Genel Sekreterliği kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz.

(25)

EKLER

(26)