EDİRNE’NİN
KÜLTÜR VE TURİZM
POTANSİYELİ
Balkan Yarımadası'nın güneydoğu kesimindeki Trakya Bölgesinde yer alan Edirne, Doğu-Batı ulaşım yolları üzerindeki coğrafi konumu nedeniyle tarihin her döneminde askeri, iktisadi ve kültürel hareketliliğini sürdüren bir merkez olmuştur.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Bugün İlimiz Enez İlçesi sınırları içerisinde bulunan Hocaçeşme Höyüğü M.Ö. 6500 yılına tarihlenen geçmişi ile şimdilik Trakya’da neolotik kültürü yansıtan en eski yerleşim yeri olarak bilinmektedir.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
6.098 km2’lik yüzölçümlü ilin büyük bir bölümünü kaplayan platolar ve bereketli ovalarıyla ülkemizin tarım kenti olarak bilinen Edirne, Kültür ve Turizm Bakanlığınca uygulamaya konulan Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Planı çerçevesinde artık bir kültür-turizm kenti olmayı hedeflemiş, çalışmalarını bu doğrultuda yürütmeye başlamıştır.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Topraklarında 8300 yıllık yerleşik bir yaşam kültürü varlığının izlerini taşıyan bu kadim şehir Trak, Makedonya, Pers, Roma ve Doğu Roma hakimiyeti altında iken önemli gelişmeler göstermiş olsa da, Edirne’nin gelişimine ivme kazandıran asıl olay 1361 yılında Osmanlılar tarafından fethedilmesi olmuştur.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Türk Hakimiyeti’ne girdikten sonra, askeri üs olma özelliğini koruyan ancak başkent olduktan sonra bir kültür ve sanat merkezine dönüşen Edirne; bu süreç içerisinde anıtsal birçok eserle donatılmış, bugün de sahip olduğu bu eserler ile adeta bir açık hava müzesi haline gelmiştir.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
İstanbul’un Fethine kadar Osmanlı İmparatorluğu’na başkentlik yapan Edirne, İstanbul’un alınmasında, Türklerin Balkanlara yayılmasında ve 19.yüzyıla kadar Avrupa’nın geniş bir coğrafyasında devam eden Türk Hakimiyeti’nin sağlanmasında en önemli rolü oynayan şehirdir. Bu nedenle tarihi geçmişimizin önemli izlerini taşımaktadır.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Bir imparatorluk başkenti olarak Osmanlı’nın mimarideki gelişmelerine tanıklık eden Edirne, Türk-İslam sanatının en üst düzeye yükseldiği
dönem eserlerine sahiptir.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Bu eserler arasında çoğu cami, han, hamam, çarşı,
kervansaray 442 adet anıt eser, 613 adet sivil mimarlık
örneği konut, 63 adet resmi yapı gibi önemli yapılar ile 246
adet arkeolojik, tarihi ve kentsel sit, toplam 1364 tescilli
taşınmaz vardır. İlin tarihi geçmişinin ve çok
kültürlülüğünün izlerini taşıyan bu eserler Edirne’nin kültür
turizmindeki yerini güçlendiren unsurlardır.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Tarih turizmi yada tarihsel kültür turizmi Edirne turizminin temelini oluşturur.
Edirne’nin 14.yüzyıldan 18. yüzyıla kadar Sultanların gözdesi olması şehri Türkiye’nin en fazla tarihi esere sahip illerinden biri yapmıştır.
Savaş alanlarıyla ilgili turizm aktivitelerinin son yıllarda dünyada yükselen bir trend olduğu gerçeği ile düşündüğümüzde 1363’te yaşanan ve Osmanlılara karşı yapılan ilk haçlı seferi olan Sırpsındığı Savaşı, 1912-1913 yıllarında yaşanan ve acılarını hala hissettiğimiz Balkan Savaşları, savaş turizmi açısından İlimiz için potansiyel bir turizm değeridir.
EDİRNE ASKER HASTANESİ ŞEHİTLİĞİ
Edirne, 26 adet şehitliği ile Türkiye’de en fazla şehitliğe ev sahipliği yapan ildir.
Çanakkale Şehitliği’nin ardından Türkiye’nin en büyük ikinci şehitliği konumunda olan Edirne Asker Hastanesi Şehitliği, 2015 yılı itibari ile tamamlanmıştır.
Türkiye’nin ikinci en büyük şehitliği olan Edirne Asker Hastanesi Şehitliği’nde 52 bin Mehmetçiğin anısı yaşatılmaktadır.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Şehirde bulunan selatin camileri, şehzade türbeleri, evliya türbeleri ve devlet büyüklerine ait türbelerin yanı sıra Hristiyan, Yahudi ve Bahailere ait dini mekanlar Edirne’yi kültür ve inanç turizmi açısından avantajlı duruma getirmiştir.
EDİRNE BÜYÜK SİNAGOGU
Edirne Büyük Sinagogu, Avrupa’nın 3. Büyük sinagogudur. Restorasyonu biten sinagog, 2015 yılında düzenlenen törenle hizmete açılmıştır.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Edirne; sahip olduğu taşınmaz kültür varlıklarının yanı sıra
somut olmayan kültürel varlıklarıyla da markalaşmış bir
şehrimizdir. Bunlar içerisinde Kırkpınar Yağlı Güreşleri ile
Kakava ve Hıdrellez Şenlikleri yoğun ilgi görmektedir.
EDİRNE SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS (SOKÜM) LİSTESİ
SIRA
NO UNSURUN ADI ULUSAL ENVANTERDEKİ
ADI ULUSAL ENVANTER
NUMARASI 1 Tarihi Kırkpınar Yağlı
Güreşleri
Kırkpınar Yağlı Güreşleri
Festivali 01.0007
2 Hıdrellez Şenlikleri
Bahar Bayramı: Hıdrellez /
Aziz George Günü 01.0012
3 Ebru
Ebru Sanatı 01.0013
4 Edirne Çinisi
Çini Sanatı 01.0029
5 Edirnekari Edirnekari Sanatı 01.0032
6 Talika Talikacılık 01.0098
7 Kispet Yapımı Kispet Yapımı 01.0044
8 Kat'ı Sanatı Kat'ı Sanatı 01.0082
9 Bocuk Gecesi Kutlamaları İl Envanteri
10 Aynalı Süpürge İl Envanteri
11 Misk Sabunu İl Envanteri
SULTAN II. BAYEZİD KÜLLİYESİ
"Edirne Sağlık Müzesi", Edirne'de, İkinci Beyazıt Külliyesi'nin Darüşşifa ve Tıp medresesi yapıları içinde hizmet veren, Trakya Üniversitesi bünyesindeki müzedir.
2016 yılında gerçekleşen başvurumuz ile UNESCO’nun Geçici Miras Listesine alınmıştır.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Özel önemi olan günler, festivaller, şenlikler, panayırlar,
kültürel etkinlikler, sanat gösterileri gibi tanıtım unsurları ve
turizm çekicilikleri açısından Edirne zengin bir potansiyele
sahiptir.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
İstanbul’a olan yakınlığı ile Edirne kültür, kongre ve fuar turizmi açısından da önemli bir potansiyele sahiptir. Trakya Üniversitesi Balkan Kongre Merkezi’nde bulunan 700 kişilik salon, Türkan Sabancı Kültür Merkezi’nde bulunan 430 kişilik konferans salonu, ETSO binasında bulunan 1.500 kişilik konferans salonu, Ticaret Borsası’nda bulunan 300 kişilik konferans salonu, Halk Eğitim Merkezinde bulunan 300 kişilik salon, Deveci Han Kültür Merkezinde bulunan 140 kişilik konferans salonu, Ekmekçizade Ahmet Paşa Kervansarayı’ndaki fuar merkezi bu potansiyeli destekleyen unsurlar olsa da, şehrin büyük, nitelikli bir kongre ve fuar merkezine ihtiyacı vardır.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Adını Edirne’den alan Edirnekari, 17. yüzyılda ilk olarak
Edirne’de ortaya çıktığı bilinen padişah sabunu (misk
sabun), bir dönem imalatçıları için hanlar inşaa edilecek
kadar ticari bir ürün olan ve halen borsası Edirne’de
bulunan süpürge İlimize özgü el sanatlarıdır.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Son yıllarda popülaritesi artan ve markalaşan Edirne Tava Ciğeri ile Keşan Satır Köftesi’nin yanı sıra Ciğer Sarma, Elbasan Tava, Mamzana, Rumelibeğendisi, Etli Akıtma, Hardaliye, Peynir, Badem Ezmesi, Deva-i Misk, Gaziler Helvası, Edirne Kurabiyesi vb. yiyecek içecek ürünleri geleneksel Türk Mutfağı’nın yanısıra, Balkanlar ve Osmanlı Saray Mutfağından etkilenen Edirne Mutfağı’nı önemli bir turizm potansiyeli haline getirmiştir.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Türkiye’nin Batı’ya açılan kapısı konumundaki Edirne, coğrafi konumu nedeniyle kıtalararası ve uluslar arası yoğun bir ulaşım endüstrisinin merkezi durumundadır. Kent merkezi ile Keşan ilçesi yolların kesişme noktasındadır. İlde 2’si demiryolu 4’ü karayolu olmak üzere 6 sınır kapısı mevcuttur. Türkiye’ye giriş yapanların %11’i bu kapıları kullanmaktadır.
Ayrıca Bulgaristan ve Yunanistan gibi Avrupa Birliği’ne üye iki ülkeye komşu olması Edirne’nin turizm potansiyelini arttıran önemli unsurlardır.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Ege Denizi’nin kuzeyinde yer alan Saroz Körfezi’nin Kuzey kıyıları , İlimiz’ in Güney sınırlarını oluşturur. Adilhan Köyü ile Enez İlçesi arasında kalan bu kıyıların uzunluğu 75.787 metredir. Birçok noktadan denize girmeye elverişli olan bu sahil şeridimiz uzun kumsallarıyla bilinmektedir. Saroz kıyı şeridi deniz, doğa, kamping, dalış ve windsurf gibi turizm etkinliklerine oldukça elverişlidir. Flora ve fauna yönünden de zengin olan bu bölge 08.12.2006 tarih ve 26370 sayılı resmi gazete ile “Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi”
ilan edilmiştir.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi içerisinde yer alan Gökçetepe ve Danişment tabiat parkları ise doğal güzelliklerinin yanı sıra İstanbul’a yakınlığı, denizi, kumu ve ulaşım kolaylığı ile de yoğun ilgi görmektedir.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Yerleşimi bulunmayan üç adalar, kızılçam ormanlarıyla kaplı kıyılar, temiz suları, Enez ve İbrice’de bulunan limanlarıyla Saroz Körfezi yat turizmi için Kuzey Ege’de Yunanistan’ın alternatifidir.
İstanbul’a en yakın Ege Kıyıları olan ilimiz sahilleri, son
yıllarda tamamlanan Tekirdağ-Keşan bölünmüş yol ile daha çok
ilgi görse de bölgede henüz tamamlanmamış planlama ve altyapı
eksiklikleri nedeniyle sorunlar yaşanmaktadır.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Meriç, Arda ve Tunca Nehirleri ile Ergene Irmağı, 9 adet doğal
göl, çeşitli amaçlarla inşaa edilmiş 5 baraj ve 37 adet gölet gibi
sulak alanlar çeşitli turizm aktiviteleri için önemli bir potansiyel
oluşturmaktadır.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Bu potansiyel içerisinde bulunan Gala ve Pamuklu göllerini kapsayan alan 2005/8547 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla Milli Park ilan edilmiştir.
Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Milli Park ve çevresinde yapılması
planlanan bazı düzenlemeler ile fauna yönünden zengin olan ve
göçmen kuşların geçiş güzergahı üzerinde olan bölge turizm
açısından da önemli bir merkez haline gelecektir.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Tarımsal faaliyetlerin ön plana çıktığı ilimiz kırsal turizm ve
agro turizm aktivitelerine müsait bir coğrafyadadır. Özellikle
Keşan İlçe sınırları içerisinde Saroz Körfezi ile Korudağ’ın
birleştiği bölgede yer alan ve mübadeleye konu olmuş
köylerimiz taş evleri, yöresel ürünleri ve doğal güzellikleriyle
ilgi görmektedir.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Türkiye Turizm Stratejisi 2023 içerisinde yer alan “Kentsel Ölçekte Markalaşma Stratejisi” kapsamında oluşturulan 15 Marka Kültür Kenti içerisinde şehrimizde yer almaktadır. Nitekim bu konuda 2007 yılından bu yana yürütülen çalışmaların bir sonucu olarak UNESCO 16 Kasım 2010 tarihinde Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri’ni İnsanlığın Somut Olamayan Kültür Mirası Listesine, Selimiye Camii Külliyesi’ni 29 Haziran 2011 tarihinde Dünya Kültür Mirası Listesine, Uzunköprü’yü Nisan 2015’te, II.Beyazıt Külliyesi Darüşşifası’nı ise 2016 yılında Geçici Miras Listesine almıştır.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Edirne’nin kültür turizmden hak ettiği payı almasını sağlamak için UNESCO hedefli çalışmalar dışında Bakanlık, Valilik ve diğer kurum ve kuruluşların desteği ile İlimizde bir çok çalışma yürütülmüştür. Müzelerin onarılması ve teşhir-tanzimlerinin yenilenmesi, Hıdırlık Tabya’nın onarımı, Saray Mutfaklarının restorasyonu, Kum Kasrı’nın restorasyonu, Adalet Kasrı’nın onarımı, Tarihi Taş Köprülerin restorasyonu, Ekmekçizade Kervansarayının restorasyonu, Türkocağı Binasının restorasyonu, İl Halk Kütüphane binalarının onarımı, Sarayiçinde kazı çalışmalarının başlatılması, envanter çalışmalarının tamamlanması, tarihi mekanlarda temizlik çalışmaları, Selimiye Camii bahçe düzenlemeleri son beş yılda gerçekleştirilen çalışmaların bazılarıdır.
Ayrıca son 2 yıl içerisinde çeşitli kurumların mülkiyetinde bulunan 5 adet cami, 4 adet türbe, 1 adet han ve 7 adet arkeolojik alanda kazı çalışmaları yapılarak kültürel değerlerimiz gün yüzüne çıkarılmış, restorasyonu yönünde bilgi ve belge oluşturulmuş, katkı sağlanmıştır. Bu katkıların ışığında Vakıflar Bölge Müdürlüğü 2 caminin restorasyonunu sonuçlandırırken Valilik son 2 yıl içerisinde 20 çeşmenin restorasyonunu gerçekleştirmiştir.
EDİRNE’NİN KÜLTÜR VE TURİZM POTANSİYELİ
Restorasyonu 2016 yılı içerisinde tamamlanan Hıdırlık Tabyası’sına müze işlevi verilmesi Bakanlığımızca uygun görülmüş 2017 yılı içerisinde «Edirne Balkan Tarihi Müzesi» tema kronolojisi ilişkisi içerisinde teşhir-tanzim uygulamalarına başlanılacaktır.
