İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TEMEL EĞİTİMİ

Tam metin

(1)ASELSAN A.Ş.. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMLERİ.

(2) İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ. TEMEL EĞİTİMİ.

(3) EĞİTİMİN AMACI •. Kazaların, Olayların, Hasarsız Olayların, Hastalıkların ve Maddi Hasarların Azaltılması,. •. Performans, Üretim ve Verimlilik Artışı,.

(4) KONULAR a. Genel İş Sağlığı Ve Güvenliği Kuralları, b. İş Kazaları Ve Meslek Hastalıklarının Sebepleri Ve İşyerindeki Riskler, c. Kaza, Yaralanma Ve Hastalıktan Korunma Prensipleri Ve Korunma Tekniklerinin Uygulanması,. d. Çalışanların Yasal Hak Ve Sorumlulukları, e. İşyerinde Güvenli Ortam Ve Sistemleri Kurma, f. Kişisel Koruyucu Alet Kullanımı, g. Uyarı İşaretleri, h. Temizlik Ve Düzen, i. İş Ekipmanlarının Güvenli Kullanımı,.

(5) GENEL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURALLARI.

(6) İŞ GÜVENLİĞİ NEDİR.

(7) TEHLİKELER.

(8) EVİMİZDEKİ TEHLİKELER.

(9) İŞYERİMİZDEKİ TEHLİKELER.

(10) İÇİMİZDEKİ TEHLİKELER (SİNİR).

(11) MUTFAĞIMIZDAKİ TEHLİKELER.

(12) AŞIRI YÜKLEME.

(13) UYGUN OLMAYAN ARAÇ KULLANIMI.

(14) YERLERE DÖKÜLEN MAKİNA YAĞLARI.

(15) MAKİNA ÇALIŞIRKEN YAĞLAMA YAPMAK.

(16) YAŞANMIŞ OLAYLAR.

(17) BENZİN YANINDA SİGARA İÇERKEN YANDI.

(18) SAÇLARINI MAKİNAYA KAPTIRDI.

(19) MAKİNANIN DİŞLİLERİ ARASINDA PARÇALANDI.

(20) ÜÇ AYLIK GELİNİN BAŞINA KALAS DÜŞTÜ.

(21) BENZİNDEN ZEHİRLENDİ.

(22) KALECİNİN PARMAĞI KOPTU.

(23)

(24)

(25) ŞİMDİ GELİN SİZİNLE “ İŞ KAZALARININ” OLUŞUMU İLE İLGİLİ ŞÖYLE BİR TARİH TURU YAPALIM..

(26) KAZALARIN TARİHÇESİ. •. “DÜNYA KURULDUĞUNDAN BERİ GÜNEŞ HERGÜN DOĞMAKTA VE HER AKŞAM BATMAKTADIR”.. •. BU DEYİM KAZALARIN TARİHİNİN İNSANLIK TARİHİ KADAR ESKİ OLDUĞUNU İFADE ETMEK İÇİN KULLANILABİLİR..

(27) İLK YARALANMA NEDENLERİ. •. İLK İNSAN, TEHLİKELİ ŞARTLAR VE RİSKLERLE DOLU HAYATINDA MAĞARALARDA. YAŞAYABİLMEK. VE. İLKEL. HAYVANLARDAN. KORUNMAK İÇİN ÇARELER ARADI.. •. HAYATTA KALMASI, KURNAZLIĞINA, ÜSTÜN ZEKASINA VE ELLERİNİ USTALIKLA. KULLANMASINA. ALMASINA BAĞLI İDİ.. GENELLİKLE. BAZI. TEDBİRLER.

(28) İLK YARALANMA NEDENLERİ. •. TEHLİKELERDEN TEKNİĞİN GELİŞMESİ SAYESİNDE KENDİSİNİ BÜYÜK ORANDA KURTARMIŞ..!. •. ANCAK;.

(29) İLK YARALANMA NEDENLERİ. •. BU ARADA, GELİŞTİRDİĞİ TEKNİĞİN BAŞINA YENİ TEHLİKELER AÇTIĞINI FARKETMEKTE DE GECİKMEMİŞTİR..

(30) BUNA KARŞIN YENİ TEHLİKELER MEYDANA ÇIKTI. •. TEPEDEKİ. MAĞARASINA. ERİŞEBİLMEK. İÇİN,. TEK. GÖVDE ÜZERİNE BAĞLANMIŞ BASAMAKLARI. KABA. VE. BULUNAN. TEHLİKELİ. ÇEŞİT. BİR. MERDİVEN. KULLANIYORDU. BUGÜN BU. BİZİM İÇİN EMNİYETSİZ BİR HAREKETTİR. İNSAN. İÇİN. GELİŞME İDİ.. OYSA,. İLK. ÖNEMLİ. BİR.

(31) DAHA SONRA :. •. KENDİNE VE AİLESİNE GEREKLİ GIDAYI TEMİN ETMEK VE KENDİNİ KORUMAK İÇİN TAŞ BALTAYI ŞEKİLLENDİRDİ.. ANCAK;. •. BU BALTAYI KULLANMAKTA TECRÜBE İSTİYORDU..

(32) BUHAR VE ELEKTRİK GÜCÜ. •. BUGÜN ENDÜSTRİDE NÜKLEER ENERJİ KULLANILMAKTADIR.. •. MAKİNALAR GENİŞLEYEN SANAYİDE ADIM ADIM GELİŞMİŞLERDİR.. •. BU DURUM YENİ TEHLİKELERİ MEYDANA ÇIKARMIŞTIR. İŞÇİLERİN ACEMİ OLUŞLARI KAZALARI ÇOĞALTMIŞ VE BUNA BAĞLI OLARAK AĞIR YARALANMALAR MEYDANA GELMİŞTİR..

(33) SANAYİLERİN BİR ÇATI ALTINDA TOPLANMASI. •. ZAMANLA. DAHA. MAKİNALARIN. GÜÇLÜ. GELİŞMESİ. İLE. DAĞINIK İŞYERLERİ BİR ÇATI ALTINDA TOPLANMIŞTIR.. •. BUNUN SONUCU ARTAN İŞÇİ SAYISI. İLE. BİRLİKTE. İŞ. KAZALARI ÇOĞALDI VE BUNLAR TOPLUMU ETKİLEDİ.

(34) MAKİNA ÇAĞININ GELİŞMESİ SONUCU OLUŞAN TEHLİKELER. EĞİTİMSİZ İŞÇİ – KORUYUCUSUZ MAKİNA •. MAKİNA. ÇAĞINDA. GELİŞME. YENİ. KAZA. NEDENLERİNİ. KAYNAKLARINI ORTAYA ÇIKARDI. •. BU DA AĞIR YARALANMALARIN ARTMASINA SEBEP OLDU.. VE.

(35) ÇÜNKÜ : •. MAKİNA KORUYUCULARI YOKTU. •. KORUYUCU MALZEME VERİLMİYORDU. •. İŞÇİ EĞİTİMSİZDİ. •. ÇALIŞMA SÜRESİ ÇOK UZUNDU ( İŞÇİ KISA SÜREDE ÖĞLE YEMEĞİNİ YEMEK ZORUNDAYDI). •. VARDİYA SÜRELERİ SÜREKLİ İDİ. (11-12 SAATTİ).

(36) TEKNOLOJİK GELİŞME •. YAPTIĞIMIZ YOLLAR. •. OTOMOBİL VE DİĞER TAŞITLAR. •. FABRİKALAR. •. EVLER. •. EL ALETLERİ HERGÜN KÜÇÜMSENMEYECEK SAYIDA İNSANIN HAYATINI ORTADAN KALDIRMAKTADIR..

(37) İŞ GÜVENLİĞİ •. İŞYERLERİNDE İŞİN YÜRÜTÜLMESİYLE İLGİLİ OLARAK OLUŞAN TEHLİKELERDEN. SAĞLIĞA ZARAR VEREBİLECEK KOŞULLARDAN. KORUNMAK. VE DAHA İYİ BİR ÇALIŞMA ORTAMI YARATMAK AMACIYLA YAPILAN. SİSTEMLİ ÇALIŞMALARDIR..

(38) DİKKAT !!!. •. İŞ. GÜVENLİĞİ. KAZA. OLDUKTAN. OLASILIKLARINI. ORTADAN. SONRA DEĞİL,. •. KAZA. KALDIRMAYA YÖNELİK ÇALIŞMALAR YAPAN,. •. BİR TEKNİK BİLİM DALIDIR..

(39) İŞ GÜVENLİĞİNDE AMAÇ •. Her çalışma ortamında var olan risk etmenlerinin, üretim şekline göre kullanılan madde, ham madde ile üretilen mamul veya yarı mamul maddelere göre, işçilere, işyerine ve çevresine verebileceği zararların önlenmesidir.. •. Mesleki risklerin önlenmesi, çalışanların sağlığının ve güvenliğinin korunması için risk ve kaza faktörlerinin ortadan kaldırılması ve çalışma ortamındaki sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesidir..

(40) İŞ KAZASI. İŞÇİNİN İŞ SÜRESİNDE ÇALIŞMA KOŞULLARI, İŞİN NİTELİK VE YÜRÜTÜMÜ YA DA KULLANILAN MAKİNE, ARAÇ-GEREÇ VE MALZEME NEDENİYLE. UĞRADIĞI,. İŞ. GÜCÜNÜN. BÖLÜMÜNÜ YİTİRDİĞİ OLAYDIR.. TAMAMINI. YA. DA. BİR.

(41) MESLEK HASTALIĞI •. İŞÇİNİN ÇALIŞTIRILDIĞI İŞİN NİTELİĞİNE GÖRE TEKRARLANAN BİR SEBEPLE VEYA İŞİN YÜRÜTÜM ŞARTLARI YÜZÜNDEN UĞRADIĞI GEÇİCİ VEYA SÜREKLİ HASTALIK, SAKATLIK, VEYA RUHİ ARIZA HALLERİDİR.

(42)

(43) İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARININ SEBEPLERİ VE İŞYERİNDEKİ RİSKLER.

(44) BUGÜN DÜNYAMIZDA; • DAKİKADA 3 KAYBETMEKTEDİR.. KİŞİ. HAYATINI. • ÜLKEMİZDE İSE; MEYDANA GELEN HER ÜÇ KAZADAN BİRİ ÖLÜMLE SONUÇLANMAKTADIR..

(45) İŞ KAZALARININ DÜNYADAKİ GÖRÜNÜMÜ. •. BUGÜN DÜNYADA 2.8 MİLYAR İŞÇİ ÇALIŞMAKTADIR.. •. HER YIL 50 MİLYON İŞ KAZASI OLMAKTA. •. YILDA 100 BİNDEN FAZLA İNSAN ÖLMEKTE. •. 2.5 MİLYON İNSAN İŞ KAZALARINDAN SAKATLANMAKTA,. •. 60 MİLYONDAN FAZLA İNSAN İSE YARALANMAKTADIR.. •. MEYDANA GELEN 270 BİN İŞ KAZASI SONUCUNDA AFRİKA, GÜNEY AMERİKA VE ASYA GİBİ ÜLKELERİNİN TÜM ÜRETİMİ; BİR BAŞKA DEĞİŞLE 2.5 KITANIN TÜM ÜRETİMİ HEBA OLMAKTADIR..

(46) KAZALARIN DAĞILIMI. •. TOPLAM KAZALARIN;. •. % 0.3 AĞIR YARALANMA VEYA ÖLÜM. •. % 8.8’İ GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK. •. % 90,9’U YARALANMASIZ OLARAK MADDİ HASAR İLE SONUÇLANMAKTADIR..

(47) KAZA TEORİSİ. • Bana bir şey olmaz ! • Şimdiye kadar hep böyle yaptık. • Böyle olacağı aklıma gelmemişti. • Güvenli görünüyordu!.

(48) KAZA TEORİSİ. Kaza geliyorum der!. •. Her ciddi kazanın altında bir buzdağı yatar..

(49) KAZA TEORİSİ Kazaların :. •. % 88’i insan hatası. •. % 10’u mekanik hatalar. •. % 2’si kader.

(50) İNSAN HATASI •. Prosedüre uyulmaması (kestirme yollar). •. Makinelerin koruyucu kapaklarının kaldırılması. •. Alarm sistemlerinin devreden çıkarılması. •. Koruyucu malzemelerin kullanılmaması v.b..

(51) İş Kazalarının Nedenlerine Göre Dağılımı. 15% 35%. 14%. 8%. 5% 20%. 3%. %35. Kaldı rma/T aşı ma. %5 %3 %20. Makine. %8. Düşme. %14. Çarpı lma. %15. Diğer. Maruz kalma T akı lma.

(52) İŞ KAZALARININ VÜCUTSAL DAĞILIMI.

(53) İŞ KAZALARININ İŞ SAATLERİNE GÖRE DAĞILIMI İş kazalarının iş saatlerine göre dağılımı [2002] 20000 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 1. saat. 2. saat. 3. saat. 4. saat. 5. saat. 6. saat. 7. saat. 8. saat. 9. saat.

(54) YAŞ GRUPLARINA GÖRE MESLEK HASTALIKLARI Yaş Gruplarına Göre Meslek Hastalıkları [2002]. 140 120 100 80 60 40 20. + 65. -6 4 60. -5 9 55. -5 4 50. -4 9 45. -4 4 40. -3 9 35. -3 4 30. -2 9 25. -2 4 20. -1 9 15. -1 4. 0.

(55) İşvereni maddi ve manevi olarak kayba uğratan iş kazası ve meslek hastalıklarını meydana getiren nedenler ?.

(56) • 1.. Fiziksel Tehlikeler. • 2.. Kimyasal Tehlikeler. • 3.. Elektrikle Çalışma İle Meydana Gelen Tehlikeler. • 4.. Mekanik Tehlikeler. • 5.. Tehlikeli Yöntem ve İşlemler. • 6.. İşyeri Ortamından Kaynaklanan Tehlikeler.

(57) İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI SONUCU MEYDANA GELEN GÖRÜNÜR VE GÖRÜNMEZ MALİYETLERİ İNCELEYECEK. OLURSAK.

(58) Basit Bir Kazanın Maliyeti Çalışanın Parmağı Yaralanır. Süre(dk) Olay anı 5 Arkadaşına gösterir 10 Sağlık görevlisini ziyaret 30 Hastaneyi ziyaret 240 Arkadaşlarına anlatır 60 Rapor formlarını doldurur 60 Formlar kontrol edilir 10 İş Güvenliği Komitesinde tartışılır 60 Toplam 475 dk (8 saat) Faaliyet.

(59) İş Kazası Maliyetleri Buz Dağı Örneği.

(60) Man (İnsan). ( Hatalara neden olan insan faktörü). Machine (Makine). ( Uygun olmayan, koruyucusuz makine ve ekipman gibi fiziksel faktörler). Media (Ortam-çevre). Management (Yönetim). ( Bilgi, bilgilendirme, çalışma metotları ve çevresel faktörler). (Yönetimsel faktörler).

(61) Man. (İnsan ). 1- Psikolojik Nedenler: Unutkanlık, sıkıntı-üzüntü-keder, çevre etkileri, istem dışı davranış, ihmalci davranış, hatalı davranış vb. 2- Fiziksel Nedenler: Yorgunluk, uykusuzluk,alkol, hastalık vb. 3- İşyeri Nedenleri: İnsan ilişkileri, takım çalışması, iletişim vb..

(62) Machine. (Makine). 1- Hatalı makine ve ekipman yerleşimi, 2- Eksik veya kusurlu koruyucular, 3- Yetersiz standardizasyon, 4- Yetersiz kontrol ve bakım, 5- Yetersiz mühendislik hizmetleri vb.

(63) Media. (Ortam-Çevre). 1- Yetersiz çalışma bilgisi, 2- Uygun olmayan çalışma metodu,. 3- Uygun olmayan çalışma yeri ve ortamı vb..

(64) Management (Yönetim ) 1- Yetersiz yönetim organizasyonu, 2- Tamamlanmamış kurallar ve talimatlar, 3- Yetersiz güvenlik yönetim planı, 4- Eğitim ve öğretim yetersizliği, 5- Uygun olmayan nezaret,yönetim ve rehberlik 6-Uygun olmayan personel istihdamı, 7- Yetersiz sağlık kontrolleri vb..

(65) KAZA, YARALANMA VE HASTALIKTAN KORUNMA PRENSİPLERİ VE KORUNMA TEKNİKLERİNİN UYGULANMASI.

(66) İŞ GÜVENLİĞİNİN 10 TEMEL İLKESİ. •. İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİNİN 10 TEMEL İLKESİ VARDIR.. •. BU İLKELER İŞYERİNDE YAPILACAK İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARINDA KARŞILAŞILAN PROBLEMLERİN ÇÖZÜMÜNE. •. KAZANIN NEDEN İLERİ GELDİĞİNİN SAPTANMASINA YARAR.

(67) 1.İLKE. •. KAZA NEDENLERİ DİZİSİNİN (KAZA ZİNCİRİNİN) BEŞ HALKASINDAN ANCAK ÜÇÜNCÜSÜNE. (GÜVENSİZ DAVRANIŞLAR VE KOŞULLAR). ETKİ EDİLEBİLİR..

(68) DOMİNO TAŞLARI MODELLEMESİ. İŞ KAZALARININ OLUŞUMUNU ARKA ARKAYA DİZİLMİŞ BEŞ DOMİNO TAŞINA BENZETEBİLİRİZ..

(69) 2 4 5. SONUÇ. 3. OLASILIK. GÜVENSİZ DAVRANIŞ VE GÜVENSİZ KOŞULLAR. 1. İNSANIN FİZİKSEL VE RUHSAL YAPI FARKLILIĞI. İNSANIN YARADILIŞI. DOMİNO TAŞLARI MODELLEMESİ.

(70) 1.TAŞ. İNSAN OĞLUNUN YAPISINI DEĞİŞTİRMEK MÜMKÜN DEĞİLDİR..

(71) 2.TAŞ. İNSAN OĞLUNUN YARADILIŞ FARKLILIĞIDIR. -ZEKİ, ATAK, -DURGUN, DALGIN UNUTKAN -TELAŞLI, SAKİN, DİKKATSİZ -FEVRİ, HEYACANLI, KIZGIN, SABIRSIZ, İNATÇI. İNSAN OĞLUNUN BU YARADILIŞ DEĞİŞTİRMEMİZ ELİMİZDE DEĞİLDİR.. FARKLILIĞINIDA.

(72) 3.TAŞ. GÜVENSİZ DAVRANIŞLAR GÜVENSİZ KOŞULLAR.

(73) GÜVENSİZ DAVRANIŞLAR. İŞÇİNİN YAPMASI GEREKEN BİR HAREKETİ YAPMAMASI VEYA YAPMAMASI GEREKEN BİR HAREKETİ YAPMASIDIR.. -. KORUYUCU MALZEME KULLANMAMA. -. TEHLİKELİ BÖLGEDE ÇALIŞMA. -. VERİLEN EMRİ UYGULAMAMA VB..

(74)

(75)

(76)

(77)

(78) GÜVENSİZ KOŞULLAR. 1.. KORKULUKLARIN OLMAMASI. 2.. DÜŞEBİLECEK GÜVENLİKSİZ ÇUKURLAR. 3.. UYGUN OLMAYAN İSKELELER. 4.. GEREKLİ KORUYUCU MALZEMENİN OLMAMASI. 5.. HATALI, PÜRÜZLÜ, KAYGAN, ÇATLAK VE ÇUKUR SATIHLAR. 6.. ÇALIŞMA YERİ DAĞINIKLIĞI. 7.. YETERSİZ IŞIK. 8.. EMNİYETSİZ ÇALIŞMA METODU.

(79)

(80)

(81)

(82) 4.TAŞ. OLASILIK. -. ÖRNEK; ZIMPARA TAŞINDAN SIÇRAYAN BİR ÇAPAK. -. TEMAS. ETMEDEN. GEÇME. OLASILIĞI -. ALNA. TEMAS. EDEREK. ÇİZİK. AÇMASI -. GÖZ BEBEĞİNE İSABET EDEREK KÖR ETMESİ.

(83) 5.TAŞ. •. MADDİ HASAR. •. YARALANMA. •. UZUV KAYBI. •. ÖLÜM. SONUÇ.

(84) 4. 5. SONUÇ. İNSANIN FİZİKSEL VE RUHSAL YAPI FARKLILIĞI. 3. OLASILIK. 2. GÜVENSİZ DAVRANIŞ VE GÜVENSİZ KOŞULLAR. 1. İNSANIN YARADILIŞI. DOMİNO TAŞLARI TEORİSİ. GÜVENSİZ DAVRANIŞ VE GÜVENSİZ KOŞULLAR ORTADAN KALDIRILIRSA KAZALAR ENGELLENMİŞ OLUR.

(85) İŞ KAZALARININ ARTMASINDA ROL OYNAYAN TEMEL ETKENLER. •. Denetim yetersizliği. •. Geri teknoloji kullanımı. •. Eğitimsizlik. •. Koruyucu önlem yetersizliği. •. Sağlığa elverişli olmayan koşullar. •. Deneyimsiz eleman istihdamı.

(86) 2.İLKE. • KAZALARIN NEDENİ İLE. %. 88’İ. GÜVENSİZ. DAVRANIŞLAR. • %10’U GÜVENSİZ KOŞULLAR NEDENİ İLE OLUŞUR..

(87) KAZALARIN SEBEPLERİ. GÜVENSİZ KOŞULLAR 10%. NEDENİ SAPTANAMAYAN KAZALAR 2%. GÜVENSİZ DAVRANIŞLAR 88%.

(88) 3.İLKE. • KAZA SONUCU OLUŞABİLECEK BÜYÜKLÜĞÜ ÖNCEDEN KESTİRİLEMEZ. ZARARIN. • BU TAMAMEN ŞANSA VE RASTLANTIYA BAĞLIDIR..

(89) 4.İLKE. • ÖLÜM VE SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİKLE SONUÇLANAN HER KAZANIN TEMELİNDE 100 • GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK İLE SONUÇLANAN HER KAZANIN TEMELİNDE İSE 500 YARALANMASIZ KAZA OLAYI VARDIR..

(90) KAZA TEORİSİ 1 majör kaza. 100 minör kaza. 500 ucuz atlatma.

(91) 5. İLKE. • GÜVENSİZ DAVRANIŞLARIN İNSAN FAKTÖRÜNE BAĞLI ÜÇ TEMEL NEDENİ VARDIR. BUNLAR: 1- KİŞİSEL DAVRANIŞLAR 2- FİZİKSEL VE RUHSAL YAPI “DİKKATSİZLİK, İLGİSİZLİK, UMURSAMAMAZLIK, LAKAYTLIK” 3- BİLGİ VE EHLİYET DERECESİ.

(92) Kaç senedir böyle yapıyoruz bir şey olmaz O işi bizim çalışan değil, müteahhit yapıyor.. Bizim adamlar şerbetlidir, bir şey olmaz. Güvenli görünüyordu! Kaç keredir ikaz ediyorum!. Bizde sadece kesik ve çürük olur,. Böyle olacağını hiç düşünmemiştim. Bu sözler ne kadar bildik, ne kadar tanıdık geliyor.

(93) 6. İLKE. • İŞ GÜVENLİĞİNİN KENDİNE ÖZGÜ METODLU BİR ÇALIŞMA ŞEKLİ VARDIR: • MÜHENDİSLİK VE REVİZYON • İNANDIRMA VE İKNA • DİSİPLİN ÖNLEMLERİ UYGULAMA.

(94) 7.İLKE. • İŞ GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİ SAYESİNDE OLUŞAN GÜVENLİ ÇALIŞMA ORTAMI, • VERİMLİLİĞİ ARTIRIR, • ÜRETİM KAYIPLARININ AZALMASINI SAĞLAR. • İŞ GÜVENLİĞİ VE VERİMLİLİK EL ELE GİDEN İKİ KAVRAMDIR..

(95) 8.İLKE. • İŞ. GÜVENLİĞİ. ÇALIŞMALARI. YÖNETİM. ORGANİZASYONU. SORUMLU. YÖNETİCİLERİN. ETKİN HALE GELİR. İŞYERİNİN İÇERİSİNDE. KATILMASIYLA.

(96) 9.İLKE. • İŞ GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI VE YAYGINLAŞTIRILMASI ÇALIŞMALARINDA EN ÖNEMLİ GÖREV;. • İŞÇİYE EN YAKIN İLK KADEME GÖREVLİSİNE DÜŞER.

(97) 10. İLKE. • İŞ GÜVENLİĞİ OLAN BİR İŞYERİNDE • ÜRETİM ARTAR, • MALİYETLER DÜŞER..

(98)

(99) İŞYERİNDE GÜVENLİ ORTAM VE SİSTEMLERİ KURMA.

(100) RİSK DEĞERLENDİRMESİ. •. İşyerlerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin, işçilere, işyerine ve çevresine verebileceği zararların ve bunlara karşı alınacak önlemlerin belirlenmesi amacıyla yapılması gerekli çalışmaları ifade eder..

(101) RİSK ANALİZİ YASAL BİR ZORUNLULUK MUDUR ?.

(102) • 1475. Sayılı. İş. Kanunu’na. göre. çıkartılmış. olan. tüzük. ve. yönetmeliklerden farklı olarak 4857 sayılı İş Kanunu’na göre çıkartılmış tüm yönetmeliklerdeki en büyük ve en önemli yeniliklerden biri de, işverenlere işyerlerinde “Risk Değerlendirme”’si yapma ve alınan sonuçlara göre gerekli sağlık ve güvenlik önlemlerini belirlenme zorunluluğunun getirilmiş olmasıdır..

(103) • 4857 sayılı İş Kanunu’nun 78. maddesine göre çıkartılan yönetmeliklere göre işveren;. • Sağlık ve Güvenlik yönünden Risk Değerlendirmesi yapmakla,. • Risk değerlendirmesi sonucuna göre, alınması gereken koruyucu önlemlere ve kullanılması gereken koruyucu ekipmana karar vermekle,. YÜKÜMLÜDÜR..

(104) Risk Değerlendirmenin Amacı. Risk değerlendirme çalışmaları ile •. Tehlikelerin sınıflandırılması,. •. Risklerin belirlenmesi,. •. Risklerin Derecelendirilmesi,. •. Kabul edilebilir sınırlara çekilmesi,. hedeflenmektedir..

(105) TEHLİKELER NASIL BELİRLENİR ?.

(106) •. İş Sağlığı ve Güvenliği’ne ilişkin hukuki ve diğer şartlar,. •. Ön gözden geçirme sonuçları,. •. Çalışanlar ve diğer ilgili taraflardan alınan bilgiler,. •. Çalışanlardan elde edilen İSG bilgileri, işyerindeki gözden geçirme ve iyileştirme faaliyetleri. •. İSG politikası ,. •. Kaza ve olay kayıtları,. •. Uygunsuzluklar,. •. Denetim sonuçları,. •. En iyi uygulamalar hk.bilgiler,. •. Kuruluşa özgü tipik tehlike riskleri, benzer kuruluşlarda olmuş olan kaza ve olaylar,. •. Elektrik kullanımı,.

(107) • • • • • • • • • • • • • • •. Kuruluşun tesisleri, prosesleri ve faaliyetleri hakkında bilgiler, Saha planları, Radyasyon kaynakları, Proses akış şemaları, Makine, ekipman v.b. bilgiler, Malzeme envanterleri (ham maddeler, kimyasallar, atıklar, ürünler ve alt ürünler), Toksikoloji ve diğer sağlık ve iş güvenliği verileri, Verilerin izlenmesi, Kimyasal ve biyolojik maddeler, Malzeme Güvenlik Bilgi Formları (MSDS), Yöntemler, görevler, İnceleme Raporları, Profesyonel destek, uzmanlık Tıbbi/ilk yardım raporları, Sağlık Riskleri.

(108) İşvereni Maddi ve Manevi Olarak Kayba Uğratan İş Kazası ve Meslek Hastalıklarını Meydana Getiren Nedenler.

(109) 1. Fiziksel Tehlikeler. • • • • •. Titreşim Gürültü Yetersiz havalandırma Aşırı Isı, nem ve hava hareketleri Yetersiz veya aşırı aydınlatma.

(110) 2. Kimyasal Tehlikeler •. Toksik gazlar, organik sıvıların buharları, ergimiş haldeki metal gazları. •. Radyasyona maruz kalma (X ışınları, doğal ve yapay radyoaktif maddeler, kızılötesi ve mor ötesi ışınlar. •. Asitler, Bazlar nedeniyle yanma. •. Toksik tozlar, kanserojenik tozlar, alerjik tozlar.

(111) 3. Elektrikle Çalışma İle Meydana Gelen Tehlikeler •. Topraklaması yapılmamış tezgahlar veya el aletleri. •. Topraklamanın belli periyotlarla kontrolünün yapılmaması. •. Elektrik ve aydınlatma tesisatının periyodik kontrolünün yaptırılmaması. •. Yıpranmış ve hatalı onarılmış el aletleri. •. Yetkisiz kişilerin müdahale etmek istemesi. •. Kırık yıpranmış el aletleri. •. Koruyucu baret, eldiven, çizme, ıstaka veya tabure gibi kişisel koruyucuların bulunmaması. •. Zeminin yalıtılmaması. •. Yüksek gerilim ile çalışmada gerekli kurallara uyulmaması.

(112) 4. Mekanik Tehlikeler •. Makine ve tezgahın ezen, delen, kesen, dönen operasyon koruyucusunun bulunmaması. •. Preslerde çift el kumanda kullanılmaması. •. Preslerde ayak pedalı koruyucusu olmaması. •. Transmisyon kayışlarının koruyucusunun takılmamış olması. •. Makine ve tezgahı tehlike anında durduracak stop butonunun ya da switch’nin bulunmaması. •. Yetersiz ve uygun olmayan makine ve koruyucu teçhizat. •. Yetersiz uyarı sistemleri. •. Düzensiz ve dağınık işyeri ortamı. •. Makinelerin, kaldırma aletlerinin, kazanların, kompresörlerin vb. gerekli bakım ve periyodik kontrollerinin yapılmaması.

(113) 5. Tehlikeli Yöntem ve İşlemler • • • • • • • • • • • • • • • • • • •. Makine veya tezgahlarda çalışırken koruyucu teçhizatın devre dışı bırakılması Baret, gözlük, siper, maske vb. kişisel koruyucuların kullanılmaması Aşırı yük kaldırma 3m’den yüksek malzeme istifleme Etiketlenmemiş veya yetersiz etiketlenmiş malzeme Gereken uyarı,ikaz işaret ve yazılarının konmamış olması Güvenlik kartı olmayan kimyasalla çalışma İşe yeni başlayan işçiye çalıştığı işle ve iş sağlığı ve güvenliği konularında eğitim vermeden çalıştırma Belli aralıklarla işçilere iş sağlığı ve güvenliği konularında eğitim verilmemesi Yeterli ikaz vermeden araçların çalıştırılması veya durdurulması Elektrik kesilmeden teçhizat üzerinde onarım Onarım esnasında şalter veya beklenmedik bir harekete karşı güç düğmesinin emniyete alınmamış olması Çalışır haldeki teçhizatın yağlanması, temizlenmesi, ayarlanması, Depo ve konteynırların tam olarak boşaltılıp temizlenmeden üzerinde onarım ve kaynak yapılması Yüksekten atlama Parlama, patlama ve yangın ihtimali olan yerlerde elektrik tesisatının exproof olmaması Parlama patlama tehlikesi olan yerlerde sigara içilmesi Yükleme ve boşaltma işlemlerinin uygun yöntemle yapılmaması Malzemelerin, makinelerin ve teçhizatın uygun yerleştirilmemesi.

(114) 6. İşyeri Ortamından Kaynaklanan Tehlikeler • • • • • • •. İşyeri zemini Yetersiz Geçitler Yetersiz Çıkış yerleri Yetersiz iş alanı Düzensiz işyeri Merdivenlerde korkuluk olmaması Duşların ve tuvaletlerin çalışır durumda veya temiz olmaması.

(115) çok etkin kişisel koruyucular. İşaretler, uyarılar Veya diğer idari kontr.. Mühendislik Kontrolleri. Yerine koyma. Ortadan kaldırma. Kontrol Hiyerarşisi. az etkin.

(116) RİSK ÖNLEMLERİ. Önlemler;.  Kaynakta,  Ortamda,.  Kişiye yönelik, olmak üzere sırasıyla 3 aşamada değerlendirilmelidir..

(117) Kaynakta Alınacak Önlemler.

(118)  Tehlikenin ortadan kaldırılması. Tehlikeli bir yöntem, durum tamamen ortadan kaldırılması,. veya. işlemin. Ör: Kayış kasnak sisteminin makine koruyucular ile kapatılması.

(119)  Kullanılan Maddenin Değiştirilmesi. Benzen yerine toluen, benzin yerine gazyağı vb. gibi daha az zararlı madde kullanmak..

(120) Islak (Sulu) Yöntemler Kullanılması. Özellikle tozun ortama karışmadan bastırılmasına yarayan bu yöntem, tozlu ortamlarda çalışan işletmelerde çok yararlı olmaktadır..

(121) Yerel Aspirasyon Sisteminin Uygulanması. Gaz,. toz,. buhar. gibi. maddelerin. kaynağında, ortama yayılmadan çekilerek dışarı atılmasını sağlayan bu yöntem ne yazık. ki,. pek. çok. yerde. yanlış. uygulanmakta ve bazen yarar yerine zarar vermektedir..

(122) Sürekli Ortam Ölçümleri. Ortamda, sık sık sorun olan madde veya etkenler özel detektör tüpleri veya deteksiyon cihazları ile kontrol edilerek alınan önlemlerin yeterliliği. denetlenmeli, gerekiyorsa yeni önlemler alınmalıdır..

(123) Yeterli Bakım Programı Risklerin kaynağında önlenmesi için tesis edilen sistemlerin bakımlarının yapılması özellikle kimyasalların ortama yayılmasını önlemede etkili. olacaktır..

(124) Ortamda Alınacak Önlemler.

(125) İşyeri Düzeni. Düzensiz bir işyeri, iş verimini düşüreceği gibi iş kazaları olasılığını arttıracak ve iş gereği oluşan süprüntü vb.. maddeler (örneğin tozlar) sağlığı olumsuz yönde etkileyebilecektir..

(126) Kaynak ve Alıcı Arasındaki Mesafenin Artırılması Uzaktan veya yarı otomatik kontrol ile yapılabilir.. Sürekli Dedektör Kontrolü Yeterli Bakım Programı Uygulanması kimyasalların ortama yayılmasını önlemede etkili olacaktır..

(127) Kişiye Yönelik Alınacak Önlemler.

(128) Eğitim Önlemlerin en etkili ve yararlısı, çalışanların,. hangi tehlikelerle karşı karşıya olduğu, nasıl korunacağı, alınan. önlemlere. nasıl. uyacağı. konusunda. yapılacak ve belirli aralıklarla tekrarlanan. İş Sağlığı ve Güvenliği eğitimleridir..

(129) İşçilerin Rotasyonu Bazı iş türlerinde, işin gereği alınan tüm önlemlere karşın yine de risk tamamen ortadan kaldırılamaz.. Bu durumlarda uzmanların yapacakları değerlendirmeye bağlı olarak belirlenecek sürelerde değiştirilen ekiplerle iş sürdürülebilir..

(130) Kişisel Koruyucular Gözlük, maske, eldiven, baret vb. kişisel koruyucular en son başvurulacak, fakat. gerektiğinde kesinlikle kullanılması zorunlu araçlardır..

(131) Bu araçlar ancak, hangi tehlikeye karşı ne kadar ve ne sürede koruduğu bilinci ile kullanılırsa yararlı olurlar..

(132) Yeterli Sağlık Kontrolü Çalışan kişilerin işe giriş muayeneleri ve periyodik tıbbi kontrolleri sorunların erken. tespit edilmesi ve gereken önlemlerin alınarak tedavilerinin yapılması çoğu kez hayat kurtarıcı olmaktadır..

(133) ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE SORUMLULUKLARI.

(134) PEKİ BÜTÜN BU ANLATTIKLARIMIZI DİKKATE. ALMAZSAK BİZİM YASAL SORUMLULUĞUMUZ NE OLACAK ?.

(135) İŞ KANUNU. • Kanun No • Kabul Tarihi. : 4857 : 22.05.2003. • Resmi Gazete : 10.06.2003 - 25134.

(136) 4857 Sayılı İş Kanunu ile çalışma hayatında. yeni risklerin ortaya çıktığı dikkate alınarak, işverenlere ve işçilere daha büyük sorumluluklar ve yükümlülükler getirilmiştir.. DETAM İSG. DETAM İSG. 136.

(137) HEDEF. İşyerinde meydana gelen, iş göremezlikle, maluliyetle ve ölümle sonuçlanan, maddi ve manevi tazminatlarla işvereni ve işletmeyi büyük sıkıntılara sokan İŞ KAZALARININ ve MESLEK HASTALIKLARININ asgari seviyelere indirilmesi, iş veriminin ve kazancın artmasını sağlamaktır..

(138) AMAÇ, işyerlerinin daha sağlıklı ve güvenli olmasını sağlamaktır. Bu nedenle, İşverenlere;. İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda işçileri, 1. Eğitme 2. Bilgilendirme 3. Denetleme yükümlülüğü getirilmiştir. (Md.77).

(139) 4857 sayılı İş Kanunu’nun 77. maddesine göre; • İşverenler,. işyerlerinde İş. Sağlığı. ve Güvenliğinin. sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, • İşçilerde, İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler..

(140) Ücret Kesme Cezası •. MADDE 38 - İşveren toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası veremez.. •. İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. İşçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen. ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olamaz. •. Bu paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına Bakanlıkça belirtilecek Türkiye'de kurulu bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bankalardan birine, kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılır. Her işveren işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını tutmaya mecburdur. Birikmiş bulunan ceza paralarının nerelere ve ne kadar verileceği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının başkanlık edeceği ve işçi temsilcilerinin de katılacağı bir kurul tarafından karara bağlanır..

(141) İŞÇİLERİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI. •. İş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önlemlere uymak, Sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının tesisi için işyerinde düzenlenecek olan iş. sağlığı ve güvenliği eğitimlerine katılmak ve bu konuda bana verilen ve duyurulan talimat ve prosedürlere uymak, •. İşyerinde duyurulmuş olan Güvenlik ve Sağlık işaretlerine uygun olarak çalışmak,. •. Kendi ve diğer kişilerin sağlık ve güvenliğinin olumsuz etkilenmemesi için azami dikkati göstermek ve görevlerini, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yapmak,. •. İşyerinde mesai saatleri içerisinde işverenin bilgisi ve izni olmadan ayrılmamak,. •. Makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçları doğru şekilde kullanmak,.

(142) •. Zimmet ile verilen kişisel koruyucu donanımları doğru kullanmak ve kullanımdan sonra muhafaza edildiği yere geri koymak,. •. İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalardaki güvenlik donanımlarını, duyuru, talimat ve uyarı levhalarını kurallara uygun olarak kullanmak ve bunları keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek,. •. İşyerinde sağlık ve güvenlik için ciddi ve ani bir tehlike olduğu kanaatine vardığında, herhangi bir durumla karşılaştığında veya koruma tedbirlerinde bir aksaklık ve eksiklik gördüğünde, birim amirine, iş güvenliği uzmanına veya sağlık ve güvenlik işçi temsilcisine derhal haber vermek,. •. Çalışmalarım esnasında çevresine zarar vermemek,. •. İşveren tarafından güvenli çalışma ortam ve koşullarının sağlanması ve yaptıkları işlerde sağlık ve güvenlik yönünden risklerin önlenmesinde, işveren veya sağlık ve güvenlik işçi temsilcisi ile mevzuat uygulamaları doğrultusunda işbirliği yapmak,.

(143) •. İşyerine sarhoş veya uyuşturucu madde almış olarak gelmemek ve işyerinde alkollü içki veya uyuşturucu madde kullanmamak,. •. İşyerinde ziyaretçilerin izinsiz ve/veya refakatsiz olarak bulunmalarını engellemek,. •. Sigara içilmesi yasaklanmış bölgelerde sigara içmemek,. •. İşyerinde girilmesi yasaklanmış bölgelere izin verilmeden girmemek,. •. Elektrik ile ilgili her türlü arızayı elektrikçilere bildirmek,. •. Makine bakım, onarım vb. işlerde makine bakım ekibine bildirmek,. •. Çalışan makineleri durdurmadan kesinlikle temizlik, bakım, onarım, yağlama vb. işler yapmamak,. •. Çalıştığım yeri daima temiz, tertipli ve düzenli tutmak,. •. İşyeri duyuru panolarında İş Sağlığı ve Güvenliği konularında yapılan her türlü duyuruyu okuyup, uymak,. •. Acil durum ekiplerini ve telefonlarını öğrenmek, olası acil durumlarda acil durum planlarına uygun hareket etmek,.

(144) •. Olası acil durumlarda Acil çıkış işaretlerine uyarak, en yakın acil toplanma yerine gitmek,. •. Acil çıkış kapısı ve güzergahını kapatmamak,. •. Yangın söndürme tüp ve hortumları ile elektrik panolarının önüne istifleme yapmamak,. •. Görev Tanımları ve Amirleri tarafından verilen görev harici hiçbir işle izin almadan ilgilenmemek,. •. Sağlık ile ilgili tüm sorunlarını işe başlamadan amirine veya işyeri hekimine. bildirmek, •. İşyerinde duyurulmuş olan gürültülü ortamlarda kulak tıkacı/kulaklığını kullanmak,. •. İşyerinde duyurulmuş tozlu ortamlarda maske kullanmak,. •. Düşme tehlikesi olan ve korkuluksuz yerlerde çalışmamak,. •. Makinelerin döner kısımlarına yaklaşmamak,. •. Kimyasallarla çalışırken gerekli koruyucuyu kullanmak,. •. İşletme içi trafik kurallarına dikkat etmek,.

(145) SAĞLIK VE GÜVENLİK İŞARETLERİ EĞİTİMİ.

(146) Güvenlik ve Sağlık İşaretleri. Özel bir amaç, faaliyet veya durumu işaret eden • • • •. levha, renk, sesli ve/veya ışıklı sinyal, sözlü iletişim ya da el–kol işareti yoluyla. iş sağlığı ve güvenliği hakkında bilgi veren, tehlikelere karşı uyaran ya da talimat veren işaretlerdir..

(147) Güvenlik ve Sağlık İşaretleri. •. Yasak işareti: Tehlikeye neden olacak veya tehlikeye maruz bırakacak bir davranışı yasaklayan işarettir.. •. Uyarı işareti: Bir tehlikeye neden olabilecek veya zarar verecek durum hakkında uyarıda bulunan işarettir..

(148) Güvenlik ve Sağlık İşaretleri. •. Emredici işaret: Uyulması zorunlu bir davranışı belirleyen işarettir.. •. Acil çıkış ve ilkyardım işaretleri : kurtarma ile ilgili bilgi veren işaretlerdir.. Acil çıkış yolları, ilkyardım veya.

(149) Güvenlik ve Sağlık İşaretleri. •. Güvenlik rengi : Özel bir güvenlik anlamı verilen renktir.. •. Sembol veya piktogram : Bir işaret levhası veya ışıklandırılmış yüzey üzerinde kullanılan ve özel bir durumu veya özel bir davranışı tanımlayan şekildir..

(150) Güvenlik ve Sağlık İşaretleri. •. Işıklı işaret : Saydam veya yarı saydam malzemeden yapılmış, içeriden veya arkadan aydınlatılarak ışıklı bir yüzey görünümü verilmiş işaret düzeneğidir.. •. Sesli sinyal : İnsan sesi yada yapay insan sesi kullanmaksızın, özel amaçla yapılmış bir düzeneğin çıkardığı ve yaydığı, belirli bir anlama gelen kodlanmış sestir..

(151) Güvenlik ve Sağlık İşaretleri. •. Sözlü iletişim : İnsan sesi veya yapay insan sesi ile iletilen, önceden anlamı belirlenmiş sözlü mesajdır.. •. El işareti : Çalışanlar için tehlikeli olabilecek manevra yapan operatörü yönlendirmek için, ellerin ve/veya kolların, önceden anlamları belirlenmiş hareket ve pozisyonlarıdır.. •. Operatör : İşareti izleyerek araç ve gereci kullanan kişidir.. •. İşaretçi : İşareti veren kişidir..

(152) İşaretlerin Birlikte ve Birbirinin Yerine Kullanılması. Aşağıda belirtilen işaretler birlikte kullanılabilir. •. Işıklı işaret ve sesli sinyal. •. Işıklı işaret ve sözlü haberleşme. •. El işaretleri ve sözlü haberleşme.

(153) Aşağıdaki tabloda yer alan hususlar güvenlik rengi kullanılan tüm işaretlere uygulanır.

(154) Renk. Anlamı ve Amacı. Tehlikeli Hareket ve Davranış. Kırmızı. Yasak İşareti. Tehlikeli hareket veya davranış. Tehlike Alarmı. Dur, kapat, düzeneği acil durdur, tahliye et. Yangınla Mücadele Elemanı. Ekipmanların yerinin gösterilmesi ve ne olduğu. Sarı. Uyarı İşareti. Dikkatli ol, önlem al, kontrol et. Mavi. Zorunluluk İşareti. Özel bir davranış ya da eylem Kişisel koruyucu donanım kullan. Yeşil. Acil kaçış, ilk yardım işareti. Kapılar, çıkış yerleri ve yolları, ekipman, tesisler. Tehlike yok. Normale dön. (1) Mavi (2) Fluoresan turuncu. Sadece dairevi bir şekil içinde kullanıldığında emniyet rengi olarak kabul edilir. Emniyet işaretleri dışında sarı yerine kullanılabilir. Özellikle zayıf doğal görüş şartlarında bu renk çok dikkat çekicidir..

(155) Kullanılacak işaret levhaları. Yasaklayıcı işaretler. •. Daire biçiminde,. •. Beyaz zemin üzerine siyah piktogram, kırmızı çerçeve ve diyagonal çizgi. şeklinde olmalıdır. (kırmızı kısımlar işaret alanının en az % 35’ini kapsar).

(156) Yasaklayıcı İşaretler. Sigara içilmez. Yaya giremez. Sigara içmek ve açık alev kullanmak yasaktır. Suyla söndürmek yasaktır.

(157) Yasaklayıcı İşaretler. İçilmez. Yetkisiz kimse giremez. İş makinesi giremez. Dokunma.

(158) Uyarı İşaretleri. Uyarı işaretleri •. Üçgen şeklinde. •. Sarı zemin üzerine siyah piktogram, siyah çerçeve olmalıdır.. (sarı kısımlar işaret alanının en az % 50’sini kapsar).

(159) Uyarı İşaretleri. Parlayıcı madde veya yüksek ısı. Toksik (Zehirli) madde. Patlayıcı madde. Aşındırıcı madde.

(160) Uyarı İşaretleri. Radyoaktif madde. İş makinası. Asılı yük. Elektrik tehlikesi.

(161) Uyarı İşaretleri. Tehlike. Lazer ışını. Oksitleyici madde. İyonlayıcı olmayan radyasyon.

(162) Uyarı İşaretleri. Kuvvetli manyetik alan. Düşme tehlikesi. Engel. Biyolojik risk.

(163) Uyarı İşaretleri. Düşük sıcaklık. Zararlı veya tahriş edici madde.

(164) Emredici İşaretler. Emredici işaretler. •. Daire biçiminde,. •. Mavi zemin üzerine beyaz piktogram olmalıdır.. (mavi kısımlar işaret alanının en az % 50’sini kapsar).

(165) Emredici İşaretler. Gözlük kullan. Eldiven giy. Baret giy. Maske kullan.

(166) Emredici İşaretler. İş ayakkabısı giy. Koruyucu elbise giy. Yaya yolunu kullan. Yüz siperi kullan.

(167) Emredici İşaretler. Emniyet kemeri kullan. Genel emredici işaret (gerektiğinde başka işaretle birlikte kullanılacaktır).

(168) Acil Çıkış ve İlkyardım İşaretleri. Acil çıkış ve ilkyardım işaretleri • •. Dikdörtgen veya kare biçiminde, Yeşil zemin üzerine beyaz piktogram olmalıdır (yeşil kısımlar işaret alanının en az % 50’sini kapsar).

(169) Acil Çıkış ve İlkyardım İşaretleri. Yönler (Yardımcı bilgi işareti). Acil çıkış ve kaçış yolu. İlk Yardım.

(170) Acil Çıkış ve İlkyardım İşaretleri. Sedye. Göz duşu. Güvenlik duşu. Acil yardım ve ilk yardım telefonu.

(171) Yangınla Mücadele İşaretleri. Yangınla mücadele işaretleri • •. Dikdörtgen veya kare biçiminde, Kırmızı zemin üzerine beyaz piktogram (kırmızı kısımlar işaret alanının en az % 50’sini kapsar).

(172) Yangınla Mücadele İşaretleri. Yangın Hortumu. Yangın Söndürme Cihazı. Yangın Merdiveni. Acil Yangın Telefonu.

(173) Yangınla Mücadele İşaretleri. Yönler (Yardımcı bilgi işareti).

(174) Güvenlik işaretinin işlevi aşağıda belirtilenler tarafından olumsuz etkilenmemesi için;. Görülmesini veya işitilmesini zorlaştıracak veya engelleyecek, aynı türden bir başka emisyon kaynağının bulunması önlenmelidir. •. Çok sayıda işaret birbirine çok yakın bir şekilde yerleştirilmemelidir.. •. Karıştırılma ihtimali olan, iki ışıklı işaret aynı anda kullanılmamalıdır..

(175) •. Işıklı bir işaret bir diğer ışıklı işaretin çok yakınında kullanılmamalıdır.. •. Birden fazla sesli sinyal aynı anda kullanılmamalıdır.. •. Çok fazla ortam gürültüsü olan yerlerde sesli sinyal kullanılmamalıdır..

(176) İşaretler ve sinyal aygıtları imalindeki karakteristik özelliklerini ve işlevsel niteliğini korumak için, •. Düzenli aralıklarla temizlenmeli,. •. Kontrol, bakım ve tamiri yapılmalı,. •. Gerektiğinde değiştirilmelidir..

(177) •. İşaretlerin ve sinyal aygıtlarının sayısı ve yerleştirileceği yerler, tehlikenin büyüklüğüne ve bunların uygulanacağı alana göre belirlenmelidir.. •. Herhangi bir enerji ile çalışan işaretlerin, enerjinin kesilmesi ve tehlikenin başka bir şekilde önlenememesi durumunda, işaretlerin yedek enerji kaynağı ile derhal çalışması sağlanmalıdır..

(178) •. Işıklı işaret ve/veya sesli sinyallerin çalışmaya başlaması, yapılacak işin veya hareketin başlayacağını belirtir.. •. Yapılan iş veya hareket süresince ışıklı işaret veya sesli sinyal çalışmasına devam etmelidir.. •. Işıklı işaret ve sesli sinyal kullanılıp durmasından hemen sonra tekrar çalışabilir olmalıdır..

(179) •. Işıklı işaretler ve sesli sinyaller, doğru ve etkili çalışmalarını sağlamak için, kullanılmadan önce ve kullanım süresince yeterli sıklıktaki aralıklarla kontrol edilmelidir..

(180) •. Kişisel koruyucu kullanımından kaynaklanan hususlar da dahil olmak üzere, işçilerin görme ve işitmelerine engel olacak herhangi bir husus var ise; ilgili işaretlerin alınmalıdır.. güçlendirilmesi. veya. değiştirilmesi. için. gerekli. önlemler.

(181) KİŞİSEL KORUYUCU ALET KULLANIMI.

(182) Sanayileşmeyle birlikte ortaya çıkan yeni makineler birçok riskleri de beraberinde getirmiştir. Bu riskleri azaltmak için de bazı koruyucu önlemler alınmıştır. Üç ana ilke altında toplayabileceğimiz bu önlemler: • Tehlikeyi kaynağında yok etmek • Tehlike kaynağını kapatmak ve engellemek • Kişisel koruyucu vermek ve kullandırmak.

(183) SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI. İşyerlerinde, çalışanların sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlamak için yapılacak korunma uygulamaları, iki ana başlık altında incelenebilir. •. Toplu Korunma Uygulamaları. •. Kişiye Yönelik Korunma Uygulamaları.

(184) Toplu Korunma Uygulamaları . Tehlikesiz olanla değiştirme,. . Yalıtım,. . Koruyucu/koruma içine alma,. . Yerel havalandırma,. . Yerel aydınlatma,. . Makine koruyucuları,.

(185) Toplu Korunma Uygulamaları. . Genel havalandırma,. . Genel aydınlatma,. . İşaretleme/sınırlama. . Uyarı levhaları.

(186) Kişiye Yönelik Korunma Uygulamaları . İşe uygun personel seçimi, eğitim ve denetim,. . İşe giriş sağlık muayenesi,. . Periyodik sağlık muayeneleri,. . Geri dönüş sağlık muayeneleri,. . Rehabilitasyon çalışmaları,. . Kişisel koruyucu donanımların kullanımı..

(187) KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM Tanım: Kişisel koruyucu donanım: Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan, bu maksada uygun olarak tasarımı yapılmış tüm alet, araç, gereç ve cihazları, ifade eder..

(188) İşçiyi tehlikelerden korumak koruyucularda temel ilke:. için. verilecek. kişisel. • Verilecek kişisel koruyucunun yapılacak işe uygun olması, • Kullanacak kişiye rahatsızlık vermemesi..

(189) • İşçiye verilen kişisel koruyucu yapılan işe uygun olmazsa koruyucu görevini yapamaz, üstelik işçiye zarar da verebilir. • Örnek: Gerilim altında çalışan bir işçiye alüminyum baret verilmesi o işçiyi, korumaktan öte zarar verir. • Genellikle işçilerin kullanmayı zor kabullendikleri kişisel koruyucular, kullanım sırasında işçiyi rahatsız ediyorsa, bu kişisel koruyucuları kullanmak istemezler..

(190) KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN SEÇİMİ VE KULLANIMI:. . Tüm kişisel koruyucu donanımlar;. . Tam koruma sağlamalıdır.. . Kendileri bir tehlike kaynağı olmamalıdır.. . Kullanılan vücut kısımlarına ve yapılan işe tam uygunluk sağlamalıdır.. . Kullanımı, bakım ve temizliği kolay ve pratik olmalıdır.. . İşyeri şartlarına uygun olmalıdır..

(191) . Kişisel koruyucu donanımların kullanım. şartları özellikle kullanım. süreleri, riskin derecesine ve maruziyet sıklığına, işçinin çalıştığı yerin özelliklerine ve kişisel koruyucu donanımın belirlenmelidir.. performansına bağlı olarak.

(192) . Tek kişi tarafından kullanılması esas. koruyucu donanımların, mecburi tarafından kullanılması halinde, bu sağlık ve. hallerde. kişisel. birkaç. kullanımdan. hijyen problemi doğmaması için. türlü tedbir alınmalıdır.. olan. kişi dolayı. her.

(193)  Kişisel koruyucu donanımlar, işveren tarafından ücretsiz verilmeli, bakım ve onarımdan ve/veya ihtiyaç duyulan elemanlarının değiştirilmelerinden sonra, hijyenik şartlarda muhafaza edilmeli. kullanıma hazır bulundurulmalıdır.. ve.

(194) . İşveren,. işçilerin. kişisel. donanımları uygun şekilde her türlü tedbiri. . İşçilere. koruyucu. kullanmaları için. almalıdır.. verilen. donanımlar her. kişisel. zaman etkili. koruyucu şekilde. çalışır durumda olmalı,. temizlik ve bakımı yapılmalı. ve. yenileri ile. gerektiğinde. değiştirilmelidir..

(195) •. İşçiler de kendilerine verilen kişisel aldıkları eğitime. •. ve talimata uygun olarak. İşçiler kişisel koruyucu donanımda arıza veya. koruyucu. donanımları. kullanmalıdır.. gördükleri herhangi bir. eksikliği işverene bildirmelidir..

(196) • Sürekli geliştirilen kişisel koruyucuları insan vücudunda korudukları bölgeye göre şöyle sınıflandırabiliriz: A. Baş ve yüz koruyucuları B. Kulak ve göz koruyucuları C. Solunum yolları koruyucuları D. El ve ayak koruyucuları E. Gövde koruyucuları.

(197) A. Baş ve Yüz Koruyucuları 1. Baret : Yüksek bir yerden aşağıya düşen cismin başa isabet etmesi, başın sert bir yere çarpması, fırlayan bir cismin başa vurması, hareket halindeki bir yükün veya taşınan bir malzemenin başa çarpması ve. yüksek bir yerden düşmede başın yere vurması Şeklindeki tehlikeleri yönelik koruyuculardır.. ortadan. kaldırmaya.

(198) BARETİN BÖLÜMLERİ.

(199) Baret kullanımında uyulması gereken hususlar:. • Baretinizi çene bağını iptal etmeden, çene bağı geçirilmiş olarak kullanınız.. • Baretinizi başınıza sıkıca oturacak şekilde ayarlayınız, bu suretle çarpmanın bir nokta veya bölgeye doğrudan doğruya isabet etmesi yerine yükün dağılımı ile etkisini azaltabilirsiniz. Aksi halde baret başınızdan düşüp fırlayabilir. Yüksek bir yerden düşmede çene bağının önemi inkar edilemez..

(200) • Baret çatlamış veya deforme olmuş bulunursa muhakkak değiştirilmelidir.. • Baret kullanılmadığı iş süresi dışında temiz olarak muhafaza edilmeli, dış tesirlerden korunmalıdır..

(201)