UPHDYO-XI
31.08-04.09.2016 Heredot Kültür Merkezi
Konacık, BODRUM
İlk Kongereden (UPHUK-I, 2001) Bugüne…
Prof. Dr. Ömer Yavaş Ankara Üniversitesi
XI. UPHDYO Bilim Kurulu Başkanı
2
Tarih: 11.1.2001Perşembe… Yer: TAEK Başkanlığı
TAEK Bşk. V. Dr. Erdener BİROL ile istişare toplantısında ele aldığımız konular:
Ulusal Hızlandırıcı Kongreleri yapılmalı…
Ulusal Yaz Okulları yapılmalı…
TAEK elektron ve proton hızlandırıcı tesisleri hayata geçirilmeli…
CERN ile ilişkilere TAEK bakmalı ve CERN’e tam üye olunmalı…
SESAME’ye üye olunmalı…
THM projesi hayata geçirilmeli…
Nasıl Başladık ? 15 Yılda Nereye Geldik…
UPHUK Kongreleri
I. Ulusal Parçacık Hızlandırıcıları ve Uygulamaları Kongresi (UPHUK-I) 25-26 Ekim 2001, TAEK, ANKARA
II. Ulusal Parçacık Hızlandırıcıları ve Uygulamaları Kongresi (UPHUK-II) 07-09 Haziran 2004, ATO, ANKARA
III. Ulusal Parçacık Hızlandırıcıları ve Uygulamaları Kongresi (UPHUK-III) 17-19 Eylül 2007, BODRUM
IV. Ulusal Parçacık Hızlandırıcıları ve Uygulamaları Kongresi (UPHUK-IV) 30 Ağustos - 1 Eylül 2010, BODRUM
V. Ulusal Parçacık Hızlandırıcıları ve Uygulamaları Kongresi (UPHUK-V) 07-09 Eylül 2013, BODRUM
VI. Ulusal Parçacık Hızlandırıcıları ve Uygulamaları Kongresi (UPHUK-VI) 29-30 Ağustos 2016, BODRUM
http://thm.ankara.edu.tr/ulusal-hizlandirici-kongreleri-uphuk
3
UPHDYO Yaz Okulları
I. ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU (UPHDYO-I) 4-9 Temmuz 2005, Ankara Üniversitesi, Ankara
II. ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU (UPHDYO-II) 18-24 Eylül 2006, Bodrum
III. ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU (UPHDYO-III) 20-24 Eylül 2007, Bodrum
IV. ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU (UPHDYO-IV) 01-05 Eylül 2008, Bodrum
V. ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU (UPHDYO-V) 28 Agustos – 03 Eylül 2009, Bodrum
4
VIII. ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU (UPHYO-VIII) 10-15 Eylül 2012, Bodrum
IX. ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU (UPHYO-IX) 10-15 Eylül 2013, Bodrum
X. ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU (UPHYO-X) 14-19 Temmuz 2014, Bodrum
XI. ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU (UPHYO-XI) 29 Ağustos - 4 Eylül 2016, Bodrum
5
http://thm.ankara.edu.tr/ulusal-hizlandirici-yaz-okullari-uphdyo
UPHDYO Yaz Okulları
UPHDYO – I, Ankara Üniversitesi, 2005
UPHDYO – II, Bodrum, 2006
Dear colleagues and students,
Physics is an experimental science and without the knowledge of experimental techniques one can not become a real physicist. The Turkish Physical Society realized this need for students and young physicists and organized this Second Summer School on Particle Accelerators and Detectors. Particle physics is a research area which involves many topics in physics and
engineering in addition to being at the frontier of technology. One can not understand the origins of matter, the evolution of the universe without basic research in particle physics.
Accelerators and detectors are essential tools for studying particles and have many
applications in our daily lives. We need accelerators to understand the structure of materials, genes and for new materials, better drugs, better therapies.
I would like to thank the Turkish Physical Society for this effort and all the committees and participating lecturers, physicists for their contributions.
18.09.2006, Bodrum, MUĞLA
Prof. Dr. Engin Arık (Boğaziçi University)
President of Scientific Committee of UPHDYO-II
7
UPHDYO – III, Bodrum, 2007
30.11.2007 tarihinde Isparta’daki uçak kazasında kaybettiğimiz Bilim Şehitlerimiz
Saygıyla ve rahmetle anıyoruz…
UPHDYO – IV, Bodrum, 2008
UPHDYO – V, Bodrum, 2009
11
UPHDYO – VI, Bodrum, 2010
UPHDYO – VII, Bodrum, 2011
13
UPHDYO – VIII, Bodrum, 2012
UPHDYO – IX, Bodrum, 2013
15
UPHDYO – X, Bodrum, 2014
UPHDYO – XI, Bodrum, 2016
17
UPHDYO – XI, Bodrum, 2016 Bilim Kurulu
18
Ömer Yavaş – Başkan Ankara Üniversitesi
Ali Alaçakır Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
Emel Algın Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi
Behçet Alpat INFN
Orhan Çakır Ankara Üniversitesi
Cüneyt Çeliktaş Ege Üniversitesi
Serkant A. Çetin Bilgi Üniversitesi
Bilge Demirkoz Orta Doğu Teknik Üniversitesi Bahar Dirican Gülhane Askeri Tıp Akademisi
İsa Dumanoğlu Çukurova Üniversitesi
Semra İde Hacettepe Üniversitesi
Yeşim Öktem İstanbul Üniversitesi
Yaşar Önel Iowa Üniversitesi
Erkcan Özcan Boğaziçi Üniversitesi
UPHDYO – XI, Bodrum, 2016 Düzenleme Kurulu
19
Baki AKKUŞ – Başkan İstanbul Üniversitesi Aytül Adıgüzel Çukurova Üniversitesi
Avni Aksoy Ankara Üniversitesi
E. Şahin Aydoğdu İstanbul Üniversitesi
İlkay Türk Çakır İstanbul Aydın Üniversitesi Deniz Sunar Çerçi Adiyaman Üniversitesi Elif Ebru Ermiş Ege Üniversitesi
Özlem Karslı Ankara Üniversitesi Bora Ketenoğlu Ankara Üniversitesi Didem Ketenoğlu Ankara Üniversitesi
Fatma Koçak Uludağ Üniversitesi
Tuba Çonka Nurdan Türk-Alman Üniversitesi Sertaç Öztürk Gaziosmanpaşa Üniversitesi' Ercan Piliçer Uludağ Üniversitesi
Özkan Şahin Uludağ Üniversitesi
Gözde Tektaş Ege Üniversitesi
Latife Şahin Yalçın İstanbul Üniversitesi
UPHDYO – XI, Bodrum, 2016
HPFBU
Hızlandırıcı ve Parçacık Fiziğinde Bilgisayar Uygulamaları
(2009 Çukurova Ü., 2012 Kafkas Ü.,2014 Gaziosmanpaşa Ü., 2015 Anadolu Ü.)
ISTAPP
International School of Theory & Analysis in Particle Physics (2011, Istanbul)
ISOTDAQ
International School of
Trigger and Data Acquisition (2010, Ankara)
ASLC
Accelerator School for Linear Colliders (8th ASLC, 2013, Antalya)
HPFBU-III
HPFBU-I
HPFBU-II ISTAPP
ISOT HPFBU-IV DAQ
Türkiye’de Düzenlenen Diğer Okullar
ASLC
Türkiye – SESAME (Ürdün)
Synchrotron-light Experimental Science and Applications in Middle East
Turkey is member of SESAME Project since 2002
Other members: Bahrain, Cyprus, Egypt, Iran, Israel, Jordan, Pakistan, Palestine Authority
Representatives in Council an Committies:
Council members : Z. Alper, İ. Koca (TAEK)
Scientific Com.: Z. Sayers (Head), E. Alp (Turkey)
User Com.: Ö. K. Öztürk (Turkey)
The machine
15-30 MeV proton cyclotron
(Cyclon 30, IBA)
Purpose
Radioisotope production
R&D with proton beam
Facility Location:
Sarayköy Nuclear Research and Training Center (SANAEM), Ankara.
The facility is opened to service on May 30, 2012 by PM Erdoğan.
TAEK Proton Accelerator Facility
1961: Türkiye’nin CERN’e gözlemci üyeliği
…
1990-2004: TÜBİTAK tarafından LHC CMS ve ATLAS grupları ve CHORUS deneyleri desteklendi
2004: TAEK yeni CERN projeleri kabul etti
2006: TAEK Başbakanlık tarafından Türkiye-CERN ilişkilerini yürütmek üzere görevlendirildi
2006: TAEK CERN Ofisi kuruldu
2006: TAEK CERN Bilim Komitesi oluşturuldu (13 üyeli)
2007: CERN’e Tam Üyelik Başvurusu için hazırlıklar başlatıldı
Türkiye - CERN İlişkileri
2008: TAEK tarafından CERN ATLAS, CMS, ALICE, CLIC deneyleri ile ilgili 10’un üzerinde projeye tam destek verdi.
TAEK Başkanı, Enerji Bakanı, Başbakan CERN’ü ziyaret etti…
Tam üyelik başvuru süreci hızlandırıldı ve «Country Report» yazımı planlandı
27 Ocak 2009: TAEK’in başvuru hakkındaki mektubu CERN Konseyi’ne iletildi
04 Mart 2009: Enerji Bakanı Dr. Hilmi Güler tarafından imzalanan Hükümet mektubu CERN Konseyi’ne iletildi
Mart 2009: CERN’e tam üyelikle ilgili “Yönetici Özeti” hazırlandı
Mayıs 2009: Hazırlanan “Country Report” CERN Konseyine sunuldu
Türkiye - CERN İlişkileri
Aralık 2009: Başvuran diğer ülkelerle birlikte Türkiye’nin CERN’e tam üyelik sürecinin başlatılması CERN Konseyi tarafından tarafından benimsendi
Temmuz 2010: CERN Türkiye Komitesi ziyareti
Ağustos 2010: CERN Komitesinin olumlu raporu
Aralık 2010: CERN Konseyi Türkiye’nin tam üyeliğe adaylığını onayladı ancak aynı konseyde alınan karar ile tam üyelik öncesi Ortak (asosye) Üyelik şartı getirildi..
Hükümet başvuru mektubunu 2012 yılında bu doğrultuda yeniledi…
12 Mayıs 2014: Türkiye-CERN Ortaklık Anlaşması imzalandı
22 Ocak 2015: Ortak üyelik kararı TBMM tarafından onaylandı
6 Mayıs 2015: Ortak üyelik CERN tarafından da onaylandı ve yürürlüğe girdi
Haziran 2015: TOBB CERN ILO Ofisi açıldı
5 Ekim 2015: Türkiye-CERN Sanayi İşbirliği Konferansı (TOBB)
Türkiye - CERN İlişkileri
Taner Yıldız Rolf Heuer
Türk Biliminsanlarının TAEK desteği ile CERN’de Yeraldıkları Deneyler/Projeler
Türk Hızlandırıcı Merkezi Projesi
http://thm.ankara.edu.tr
Türk Hızlandırıcı Merkezi Projesi
I. Aşama Projesi (1997-2000)
Parçacık Hızlandırıcıları: Türkiye’de Neler Yapılmalı? (Fizibilite projesi)
II. Aşama Projeleri (2002-2005)
THM Tesisleri İçin Genel Tasarım Raporları (İki proje)
III. Aşama Projesi (YUUP, 2006-2016)
İlk Tesis, Enstitü ve THM Tesisleri Teknik Tasarım Raporları
IV. Aşama
THM Tesislerinin Kurulumu
Ömer YAVAŞ | Ankara Üniversitesi
1
Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü ve
Elektron Hızlandırıcı Tesisi Hizmet Binalarının Açılışı
Ömer YAVAŞ | Ankara Üniversitesi
Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü
Elektron Hızlandırıcı Tesisi (TARLA)
Açılış: 9 Mayıs 2011
Uluslararası İşbirliği
JAPAN iFEL, JAERI, KEK ENGLAND
CI, JAI USA
ANL, SLAC, Jlab, FNAL
CHINA IHEP, BESIII RUSSIA
BINP
SWITZERLAND CERN, PSI
ITALY INFN
GERMANY DESY, FZB-BESSY,
FZDR, Euro XFEL
JORDAN SESAME TÜRKİYE
THM SWEDEN
ESS
TAC-ISAC Toplantıları
Ankara Üniversitesi (2011) Ankara Üniversitesi (2009)
Ankara Üniversitesi (2013) Boğaziçi Üniversitesi (2010)
İstanbul Üniversitesi (2012) İstanbul Üniversitesi (2014)
Ömer YAVAŞ | Ankara Üniversitesi
TAC-TARLA IMAC Toplantıları
Peter MICHEL (HZDR-ELBE, Germany) (Head) Ernst WEIHRETER (HZB-BESSY, Germany) Hideaki OHGAKI (Kyoto University, Japan) Jean R. DELAYEN (JLab, USA)
Susan SMITH (ASTeC, UK)
1st Meeting:
December 4-5, 2009 Ankara University
2nd Meeting:
September 2-3, 2010 Bodrum, Mugla
3rd Meeting:
May 12-13, 2011
IAT, Ankara University
4th Meeting:
March 8-9, 2012
IAT, Ankara University
5th Meeting:
April 22-23, 2013 IAT, Ankara University
6th Meeting:
October 20-21, 2014 IAT, Ankara University 7th Meeting:
September 7-8, 2015
THM Kapsamında Bilimsel Etkinlikler (2006-2015)
TAC Workshop
International workshop
National Technical Committee Meeting
Interantional Advisory Committee
Meeting
National User Meeting
Interantion al User Meeting
National Congrees
National Summer School
International School
Briefing
2006 2 - - - - - - 1 - 1
2007 2 - - - - - 1 1 - 1
2008 2 - - - - - - 1 - 1
2009 6 - 2 2 1 - - 1 - 2
2010 3 - 1 3 1 - 1 1 - 1
2011 3 1 - 2 1 1 - 1 1 2
2012 4 - - 2 - 1 - 1 - 2
2013 3 1 - 2 - 1 1 1 1 1
2014 - 2 - 2 - - - 1 - 1
2015 1 - - 1 - - - - - -
Toplam 26 4 3 14 3 3 3 9 2 11
TOTAL: 78
Ömer Yavaş | Ankara University
38
