1922'deki "Büyük İzmir yangını"nın ardından 1936'da yapımına başlanan ve o yıl dikilen yüzlerce ağacıyla Fuar Alanı (Kültürpark) İzmir merkezinin tek yeşil alanını oluşturuyor. "İzmir'in akciğeri" olarak tanımlanan alan, son günlerde alevlenen bir tartışmaya da evsahipliği yapıyor. Büyükşehir Belediyesi'nin Fuar'da 590 araçlık yeraltı otoparkı yapma kararı, uzmanların ve İzmirlilerin tepkilerine rağmen hayata geçirilmeye başlandı. Şimdi, "İzmir'in akciğerlerinde" dozerler çalışıyor.
İzmir 1 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun sit alanı olan Kültürpark'ta projenin uygulanabilmesi için istediği "Bilimsel rapor"un da Dokuz Eylül Üniversitesi'nden alınmasının ardından inşaata başlandı. Özellikle Peyzaj Mimarlığı'nın alanına giren proje raporunun, bünyesinde Peyzaj Mimarlığı, Botanik ve Ziraat gibi bölümler olan Ege Üniversitesi'nden değil de, bu bölümlerin hiçbirinin bulunmadığı Dokuz Eylül Üniversitesi'nden alınması tartışmalara neden oldu. Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Emin Alıcı üst imzasıyla verilen raporu
hazırlayan kurulda Zemin Mekaniği, Jeofizik ve İnşaat Mühendisliği Bölümü'nden öğretim üyeleri bulunurken, imzalar içerisinde bitkilerle ilgili tek isim ise Yüksek Peyzaj Mimarı Alif Arzı Şerefaki'ye ait.
Raporun Ege Üniversitesi'nden değil, konuyla ilgili bölümü bulunmayan DEÜ'den istenmesine tepki gösteren Ege Üniversitesi çevre Merkezi Müdürü ve Peyzaj Mimarlığı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ümit Erdem, raporun sadece bir tespit raporu olduğunu söyledi. Erdem, "Rapor bir tespit raporu. Oradaki bitkilerin durumu anlatılmış. Halbuki yeraltı otoparkı yapıldıktan sonra, mevcut yeşil dokuya olası etkilerinin ortaya konulması gerekiyor. Burada peyzaj mimarlığı üzerine bir profesör yok, doçent, yardımcı doçent yok" diye konuştu.
Raporda bazı ağaçların taşınabilir olduğu ve hiçbir bitkinin zarar görmeyeceğinin söylendiğini aktaran Erdem, "Bu alana ilk ağaç 1936'da dikilmiş. 65-70 yıldır zemine çok sıkı tutunmuş kazık köklü bitkiler var. 5 yılını bitirmiş hiçbir kazık köklü bitki bir yerden bir yere nakledilemez. çünkü bitkinin üçte ikisi toprak altında" dedi. Belediyenin yaptığı ‘Bu bölgede ağaç yok' açıklamalarına da cevap veren Erdem, bitki köklerinin geniş bir alana yayıldığını ve bu projenin bitkilerin büyük bölümüne zarar vereceğini söyledi. Bölgenin ‘Ekolojik hassas bölge' olduğunu kaydeden Erdem, "Burada bitki- toprak-su ilişkisinin bozulmaması gerekiyor. Otopark yapılması durumunda bu ilişki bozulacak ve bitkiler büyük zarar görecek" dedi. Raporun Ege Üniversitesi'ne değil de Dokuz Eylül Üniversitesi'ne
hazırlatılmasının da ilginç olduğunu belirten Erdem, "Bu durum ‘Acaba rapor Ege Üniversitesi'nden kaçırıldı mı?' ve ‘Acaba hazır rapor mu isteniyor?' sorularını aklımıza getiriyor" diye konuştu.
‘Yeraltı Otoparkına İhtiyaç Yok'
Kamil Okyay Sındır (TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu Sözcüsü, Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı ve Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi)
Raporla sadece Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun projeye izin verme şartının yerine getirildiğini düşünüyorum. Yeraltı otoparkının önünde bir tek rapor engeli vardı yasal olarak. Raporu alarak bu engeli de
kaldırmışlar. Burada Ege Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü var, bu rapor bu bölümün işidir. Bu konuda Peyzaj Mimarları Odası'ndan da yardım istenebilirdi. İzmir'in Kültürpark alanında bir yeraltı otoparkına ihtiyacı yok. Şu an raporun bilimselliği hakkında Peyzaj Mimarlığı Bölümü inceleyecek ve TMMOB İKK görüşünü açıklayacak. Ozan Sürücü / EVRENSEL 09.10.2006
