ÇAMUR MODERNLEŞİYOR
Yapı malzemesi olarak çamur, ateşten önce keşfo-lunmuştur. İlk insan, mağarasını terk eder etmez dal-lardan kaba bir iskelet meydana getirdi ve onu çamur-la sıvadı. O zamandanberi çamur asırçamur-lar boyunca kul-lanılagelmiştir.
Çamurla sıvanmış duvarlar yerine insanlar bilâha-re çamurdan tuğlalar yaptılar. Fakat kullandıkları usul iptidaî ve yavaştı: Bütün tuğlalar elle ve küçük mik-tarda yapılıyordu; bunlar suya dayanmıyordu; buna rağmen asırlarca insanların tahribatına ve tabiat unsur-larına karşı mukavemet etti.
Son zamanlarda petrol mütehassısları çamuru ta-mamile su geçmez hale getiren bir madde bulmuşlardır. Yol kaplamalarını ıslah için yapılan denemeler sıra-sında asfalt emülsiyonunun (asfaltla suyun kolloidal mahlülü) katıldığı her maddenin su geçmez hale geldi-ği keşfedilmiştir.
Bu tecrübeler esnasında bu maddeye çamurla ka-rıştırmakla dayanıklı, su v e ses geçirmez ve tabiatile yanmaz tuğlalar elde edilmiştir. Bu malzeme, şimdiye kadar inşa edilmemiş metanette evlerin yapılmasında kullanılacaktır.
Herkesin rağbetini celbetmesi için çamurdan ya-pılan tuğlaların çok miktarda yapılması ve kolay elde edilmesi lâzımdır. Bu maksatla sabit tesisler meydana getirilmiştir. Ancak yakında bulunan toprak tükendiği vakit uzak yerden taşmak icab etmekte ve bu da ma-liyet fiyatını arttırmaktadır.
Bu şeklin önüne geçmek için portatif bir makine düşünülmüş ve tatbik mvekiine konmuştur. Bu makine bir tonluk bir kamyona yüklenmiş olup tuğla yapmağa müsait bulunan her yree götürülebilmektedir.
-mut Bu makine bıçaklı bir tekerlek, bir öğütücü, bir karıştırıcı ve bir ihraç deliğinden mürekkeptir.
Bıçaklı tekerlek toprak yüzünün 8 cm. üstünden 30 cm altına kadar kesmek üzere ayar edilebilir. Tekerlek döndüğü zaman kürek şeklinde 6 kürek toprağa sapla-nır. Toprak, öğütücüye bir «Arşimed vidası» vasıtasile getirilir. Öğütücüde bulunan 60 adet çelik çekiç toprağı pirinç unu kadar ince bir toz haline koyar.
Motörünün ekzosunun tevlid ettiği emme bu tozu öğütücüden karıştırıcının arka kısmına çeker. Burası mustatilî şekilde, içinde 1,8 m. boyunda iki milin bir-birinin aksi istikamette döndüğü derin bir teknedir. Her milde 48 çift ufak kanat mevcuttur.
İnce toz haline gelmiş toprak burada asfalt ve su ile muayyen bir kıvamda karışır ve tekneyi bir baştan bir başa kat ederek milin sonundaki iki ufak kanad sa-yesinde tazyik kompartımanına geçer. Burada 35 k g / c m2
lik bir tazyik mevcuttur. Çamur bu kompartımanın ucundaki delikten çıkarken tuğla şeklini alır. Tuğlala-rın kalınğı 10 cm. dir; genişlikleri 30 cm. olabilir.
Çamur, ihraç deliğinden di şmacununun tüpten çıkması şeklinde çıkar ve 40 cm. boyunda kesilir. Bı-çak vazifesini bir tel görür.
Tuğlalar kesildikten sonra ahşap satıhlara yerleş-tirilir. Sıcak havalarda tuğlalar takriben 10 günde ku-rur. Kuruma sırasında onları çevirmeğe lüzum yoktur. Ancak —havanın aradan kolaylıkla geçebilmesi için— muntazam dizilmiş olmaları lâzımdır.
Bir tuğlanın imalinden sonra geçen ilk yarım saat c o k mühimdir; zira çatlaklar ve kırılmalar hep bu sı-rada vuku bulur.
Tuğla makinesini yeni yere götürmeden evvel o saha iyi bir surette tetkik edilir; toprak lâboratuvarda tahlil olunur. Toprağın % 60 rusubî kil, %40 ince kum ihtiva etmesi lâzımdır. 4000 m2 lik bir yerde 20 cm.
de-rinliğinde toprak kesmekle 100.000 tuğla yapılabilir. Topraktan yapılan tuğlalar şayanı dikkta derecede mücerrettir. 10 cm. kalınlığında bir tuğla 25 mm. curuf yüküne muadildir. İyi bir harçla vurulan bu tuğlalar zelzeleye ve en müthiş fırtınalara mukavemet eder. Bunlardan yapılmış evlerde yaşayanlar onun kullanılan en iyi malzeme olduğunda müttefiktirler. Tuğladan yapmak ebediyet için inşa etmektir.
Mecanique Populaire'den çeviren: Y. Mimar
Dündar BEYCE
SANAYİ VE TİCARET Ltd. ORTAKLIĞI
Telefon: Yazıhane - 41637 Fabrika - 49082
P A K T A S
SÂNAYİ ve TİCARET Ltd. ORTAKLIĞI
S Ü T L Ü C E M E R M E R F A B R İ K A S I
Beyaz ve Renkli mermer işlerinizi yaptırmadan önce fiat ve evsaf bakımından, fabrikamıza-müracaatınız
snısb'-... thavc «ö7fiî2Üm 3İoo rırifi1 menfaatiniz icabıdır.
