4. konu
Etnograf
8. hafta
• Sosyal antropolojinin araştırma yapma ve yazma tekniğine karşılık gelen etnografnin anlatımına iki hafta ayrıldı.
• Etnograf geleneği bir önceki hafta anlatılan
meselelerin tamamından daha derin bir biçimde sosyal antropolojik bir farklılık tanzim eder. Sosyal antropoloji kendisini alanda, alan çalışması ile
tanımlayan bir disiplindir. Hatta bu disiplinel aidiyetinden öyle hoşnuttur ki kendine has bir entelektüel gelenek kurmayı dert etmediğinden Geertz’e göre farklı kuramsal yaklaşımların pek de hesaplaşılmayan istilasına maruz kalır dönem dönem.
8. hafta
• Toplumsal araştırmaları yapılanmışlık düzeylerine göre üçe ayırabiliriz: Tam yapılanmış, yarı
yapılanmış ve yapılanmamış araştırmalar.
• Tam yapılanmış araştırmalar, genel olarak anket veya survey tekniğine karşılık gelir. Temel
özellikleri sırasıyla standardize edilmiş belirli
soruların kişilere sorulması, bir örneklem ve evren mantığına göre önceden belirlenen sayıda kişiye soruların sorulması, soruların ağırlıklı olarak kapalı uçlu olması, önceden belirlenmiş bir sorunsalın
formüle edilmesi ve etik merkezli bir araştırmacı tutumuna dayanması.
8. hafta
• Bu özellikler şöyle açılabilir. Tam yapılanmış toplumsal araştırma, incelenen konuya muhatap olduğu
düşünülen toplam kişi sayısının önceden tespitine
dayanır ve bunlar arasından uygun istatistiki yaklaşımla seçilen belli sayıda kişiye uygulanır. Kişi sayısının
kabarık olduğu bu model genel soru formülasyonunda, analizi kolaylaştırmak amacıyla değişken değeri
atanabilen kapalı uçlu sorulara yönelir. Soruların
muhatabı, verilen seçeneklerden kendilerine en uygun olanı veya olanları seçerler. Belirlenen seçeneklerin
kapsamı dışında kalan bir kişi olmaması bir gerekliliktir.
Bu sebeple kapalı uçlu soruların seçenekleri arasına Diğer seçeneğinin konulması adettendir.
8. hafta
• İşleyen soru veya sorunun çalışıp çalışmadığının tespiti bu model için gereklidir. Örneklemle
araştırmaya başladıktan sonra soru değişikliği yapılamaz. Bu sebeple bir ön (plot) çalışma ile
örnekleme çıkmadan soru kağıdındaki olası aksaklıklar giderilir. Tam yapılanmış model, değişkenler arasındaki olası anlamlılık ilişkilerini bulmaya çalışır. Araştırma
konusunun ve değişkenlerin seçimi ile araştırmacının zihninde önceden belirlenmiş, genellikle hipotez
temelli, bir sorunsal bulunur.
• Bu model, toplumsal durumu tespitte, yani ne?
sorusunun cevabına ulaşmada başarılıdır. İlk akla odaklanmış seçim anketleri gelebilir.
8. hafta
• Yarı yapılanmış mülakat ve yapılanmamış etnografk araştırma modelleri belli bir evren ve örneklem mantığı ile hareket etmez. Bu sebeple bilgi verici sayısı aynı
topluluk için yapılan araştırmalar da dahi değişkendir.
• İlk modelde soruların üzerinde önceden çalışıldığı ve bir bakıma sıralanarak belli bir standardizasyonun sağlandığı söylenebilir. Fakat bu model alanda yeni soruların eklenmesine müsaittir. Yani bu modelde herkes aynı soruları cevaplar ama farklı sorularla da muhatap olur. Sorular açık uçludur.
• Araştırmacı değişken temelli olmasa da belli bir araştırma sorunsalına önceden odaklanır.
8. hafta
• Yapılanmamış etnografk model ise sabit bir araştırma kağıdına ve sorularına dayanmaz. Bir önceki hafta
gördüğümüz gibi sorular alana katılım sırasında gündelik hayatın içerisinden çıkar.
• En önemli farklılık, bu anlamda, etnografk modelin önceden belirlenmiş bir sorunsala dayanmaması veya alanda
insanların dile getirdiği sorunsala yaslanmasıdır. Bu
doğrultuda bu model, araştırmanın uygulanması, verilerin analizi ve yazımı aşamalarının tamamında «yolunu alanda bulmak» tarzı bir zihniyete sahiptir. Etnografk
araştırmaların ilkelerini standardize etmek bu sebeple zordur.
• Fakat bu sorun değil bir cevherdir. Zira araştırmacı, emik ve diyalojik bir örüntünün kapılarını açar.
8. hafta
• Sekizinci hafta Malinowski’nin etnografsinin Kabilenin İnanç ve Töresinde Üreme ve Gebelik bölümünü okuyoruz.
• Bu kritik bölümde Malinowski, bir yandan fziksel babalığın bilinmemesi gerçeğini derinleştiriyor ve oradan farklı babalık tiplerine geçiş yapıyor. Diğer yandan, gebeliğin ortaya çıkışına dair yerel
yaratılış kozmolojisini ayrıntılandırıyor.
8. hafta
• Zorunlu okuma:
• Bronislaw Malinowski. Vahşilerin Cinsel Yaşamı.
İstanbul: Kabalcı Yayınları. (Kabilenin İnanç ve Töresinde Üreme ve Gebelik bölümü)
