İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... VII İÇİNDEKİLER... IX AYRINTILI İÇİNDEKİLER... XIX

(1)

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ... VII İÇİNDEKİLER... IX AYRINTILI İÇİNDEKİLER ... XIX

I. FAZLAÇALIŞMAÜCRETİ ...1

A. ÜCRET UNSURU... 1

1. Ücret ve İspatı... 1

a. Yargıtay Kararları... 2

b. BAM Kararları... 7

2. Ödenmesi ... 10

3. Faizi... 16

a. Genel olarak... 16

b. Basın -İş Kanunu 14/2. madde “Yüzde Beş Fazlasıyla Ödeme” Kuralı Anayasa Mahkemesi Kararıyla İptal Edilmiştir... 17

c. Kararlar ... 18

(1) Yargıtay Kararları... 18

(2) BAM Kararları... 18

d Yasal Faiz Hesaplama Yöntemi Aşağıda Bir Örnekle Tablo Halinde Açıklanmıştır. ... 19

4. Ücretin Ekleri ... 19

a. İkramiye ... 19

(1) Yargıtay Kararı... 20

(2) BAM Kararı ... 22

b. Prim... 22

c. Jestiyon ... 27

(2)

İçindekiler X

d. İlave Tediye...31

(1) Yargıtay Kararları...32

(2) BAM Kararları...33

e. Bahşiş...35

f. Yol Ücreti ve Yemek Ücreti ...39

g. İş Göremezlik Ödeneği...41

5. Ücretin Eki Olmayanlar...44

a. Asgari Geçim İndirimi (AGİ) ...44

b. Transfer Ücreti...48

6. Ücretin Netleştirilmesi ...50

a. Yargıtay Kararları ...50

b. BAM Kararı...51

c. Örnek Hesaplama Tablosu...52

B. FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ ...52

1. Genel Olarak...52

2. İşçinin Onay Zorunluluğu...54

b. BAM Kararları ...57

3. İspatı...57

a. Ücret bordoları ...57

b. İşyeri Giriş Çıkış (Puantaj) Kayıtlar ...66

(3)

İçindekiler XI

c. Kamu Kurumlarına Ait Resmi Kayıtlar ve Puantaj Kayıtları ... 72

d. Tanık Beyanları... 75

(d1) Tanıklarla birlikte çalışma ... 79

(i) Yargıtay Kararları... 79

(ii) BAM Kararları... 81

(d2) Husumetli tanıklar ... 83

(d3) Davacının tanık sıfatıyla verdiği beyanlarının etkisi... 88

4. Özellik Arz Eden Bazı Çalışmalar ... 90

a. Üst Düzey Yetkili ... 90

b. Tıbbi Mümessil (Temsilci)... 95

c. Satış Temsilcisi ... 96

d. Konut Kapıcısı... 100

e. Tır Şoförleri ... 111

(1) Uluslarası Tır Şoförleri... 111

(i) Yargıtay Kararları ... 111

(2) Ulusal Düzeyde Çalışanlar ... 120

(4)

İçindekiler XII

f. Radyoloji ve Radyom Çalışanları...127

g. Home Office Çalışma ...140

h. Servis Şoförleri...143

ı. Vardiyalı Çalışma...148

k. Yurtdışı Çalışma ...155

l. Sağlık Kuralları Yönünden Günde Azami Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler...171

m. Eczane Çalışanları ...181

5. Hesaplanması ...187

a. Fazla Mesai Hesaplama Yöntemi ...187

b. Fazla Mesainin Ücrete Dahil Olması ...201

c. Ara Dinlenme Süreleri...213

d. Yolda Geçen Süreler ...225

e. Prim/Bahşiş Ödenmesi ...230

(5)

İçindekiler XIII

(2) Prim Uygulaması ile İlgili BAM Kararları... 231

(3) Bahşiş Uygulaması ile İlgili BAM Kararları ... 232

f. Çalışılmayan Dönemlerde Hesaplama Yapılmaması ... 234

g. İşçinin İşyerinde İş Görmeye Hazır Halde Beklemesi (4857 sayılı Yasa 66-c)... 237

h. Gece Çalışması ... 247

ı. Denkleştirme/ Serbest Zaman Kullandırılması... 261

(1) Denkleştirme... 261

(2) Serbest Zaman... 269

k. Taleple Bağlılık İlkesi ... 285

l. Zamanaşımı... 292

m. 7036 sayılı Yasaya Göre Zamanaşımı ... 311

n. Hakkaniyet İndirimi... 313

o. Hakkaniyet İndirimi Nedeniyle Aleyhe Yargılama Giderine Hükmedilmemesi ... 322

(6)

İçindekiler XIV

p. Netleştirilmesi...329

6. Faizi ...331

7. İbraname ...341

8. Ödeme, Takas, Mahsup ve Muacceliyet...357

a. Ödeme ...357

b. Takas...363

c. Mahsup ...376

d. Muacceliyet /Temerrüt...390

9. Basın İş Kanunu Yönünden; Ücret/Faizi, Fazla Mesai/Faizi, ...405

a. Genel Olarak ...405

b. Gazeteci kavramı ...405

c. Ücretin Vaktinde Ödenmemesi Halinde Yüzde Beş Fazlasıyla Ödeneceğine İlişkin Kanunun 14/2. Hükmü Anayasa Mahkemesi Tarafından İptal Edilmiştir ...407

d. Fazla mesai, Hafta Tatili, UBGT Ücretlerinin Gününde Ödenmemesi Halinde Yüzde Beş Fazlasıyla Ödeneceğine İlişkin Kanunun Dayanak Ek 1/8. fıkrası Anayasa Mahkemesi Kararıyla İptal Edilmiştir...408

e. Fazla Çalışma Ücretlerinin Gününde Verilmemesi Halinde, Her Geçen Gün İçin % 5 Fazlasıyla Ödeneceğine İlişkin Hükmün Anayasa Mahkemesi Tarafından İptal Kararının Uygulanması Hakkında Yargıtay İçtihatları...409

f. BAM Kararları ...427

(7)

İçindekiler XV

10. Deniz İş Kanunu Yönünden Fazla Mesai ... 431

a. Genel Olarak ... 431

b. Yargıtay Kararları... 432

C. FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA ... 448

1. Yargıtay Kararları ... 448

2. BAM Kararları ... 455

D. TELAFİ ÇALIŞMASI... 461

II. HAFTATATİLİÜCRETİ... 465

A. GENEL OLARAK... 465

B. İSPATI ... 467

C. HESAPLANMASI... 476

2. BAM Kararı... 480

D. ZORLAYICI SEBEP OLMADAN ÇALIŞILMIŞ SAYILMA... 480

E. ZORLAYICI SEBEP BULUNMASI HALİ... 480

F. FAİZ... 480

G. TANIKLARLA BİRLİKTE ÇALIŞMA ... 483

H. HUSUMETLİ TANIK BEYANLARI... 487

I. TANIK BEYANLARI ARASINDAKİ ÇELİŞKİNİN GİDERİLMESİ... 490

J. ZAMANAŞIMI... 491

(8)

İçindekiler XVI

K. HAKKANİYET İNDİRİMİ ...496

1. Yargıtay Kararları...496

2. BAM Kararı ...498

L. TALEPLE BAĞLILIK KURALI...498

2. BAM Kararları ...499

M. DENKLEŞTİRME ...500

Yargıtay Kararı...500

N. NETLEŞTİRİLMESİ ...500

O. HAFTA TATİLİ ÜCRETİNİN NETLEŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN HESAP TABLOSU ...504

P. BASIN İŞ KANUNA GÖRE HAFTA TATİLİ...504

1. Basın İş Kanunu Hafta Tatiline İşletilen Faize İlişkin Yargıtay Kararları...505

2. Anayasa Mahkemesi Kararı İle İptal Edilen 5953 Sayılı Kanun’un Ek 1. maddesinin 8. Fıkrasının 2. Cümlesi Uyarınca Hafta Tatili Ücreti %5 Fazlasına İlişkin Yargıtay Kararı...505

R. DENİZ İŞ KANUNUNA GÖRE HAFTA TATİLİ VE ÜCRETİ ...505

Yargıtay Kararları...506

III. ULUSALBAYRAMVEGENELTATİLÜCRETİ...509

A. GENEL OLARAK...509

B. İSPATI ...510

C. HESAPLANMASI...517

D. FAİZİ ...523

E. TANIKLARLA BİRLİKTE ÇALIŞMA...526

F. HUSUMETLİ TANIK BEYANLARI ...529

(9)

İçindekiler XVII

G. TANIK BEYANLARI ARASINDAKİ ÇELİŞKİ ... 532

H. ZAMANAŞIMI... 533

I. HAKKANİYET İNDİRİMİ... 537

J. TALEPLE BAĞLILIK KURALI ... 539

K. NETLEŞTİRİLMESİ... 542

2. BAM Kararı... 542

L. BASIN-İŞ KANUNUNA GÖRE UBGT ÜCRETİ... 543

M. DENİZ İŞ KANUNUNA GÖRE UBGT ÜCRETİ... 544

IV. ARABULUCUYABAŞVURUDAVAŞARTI ... 545

A. GENEL OLARAK... 545

B. YARGITAY KARARLARI ... 547

C. BAM KARARLARI... 561

V. EKLER... 581

A. ÖRNEK BİLİRKİŞİ RAPORLARI ... 581

 DAVALI TANIK BEYANI İLE DESTEKLENEN HUSUMETLİ TANIK BEYANLARI, FAZLA MESAİ, UBGT... 581

 7036 SAYILI YASA UYARINCA ZORUNLU ARABULUCULUKTA GEÇEN SÜREDE ZAMANAŞIMININ DURMASI... 586

 AKARYAKIT TANKER ŞOFÖRÜ ... 593

 BELLİ BİR KOTAYA BAĞLI SATIŞ PRİMİ ÖDENMESİ HALİNDE FAZLA MESAİ HESABI... 606

 GARSON... 616

 GÜVENLİK GÖREVLİSİ (Puantaj Kayıtlarına Göre Fazla Mesai, UBGT Hesabı)... 631

 GÜVENLİK GÖREVLİSİ ... 664

 KONUT KAPICISI... 702

(10)

İçindekiler XVIII

 KONUT KAPICISI...710

 MADEN MÜHENDİSİ...720

 MAKİNECİ ...727

 MANAV REYONU ÇALIŞANI ...731

 MEVSİME GÖRE DEĞİŞEN ÇALIŞMA ...739

 OTOMOTİV BOYA USTASI...743

 SERVİS ŞOFÖRÜ ...750

 SERVİS ŞOFÖRÜ ...757

 SİLİNDİR OPERATÖRÜ...764

 TEMİZLİK GÖREVLİSİ ...771

 YURT DIŞI ÇALIŞMA (Gerçek Ücrete Göre Fazla Çalışma Hesabı) ...776

 YURTDIŞI ÇALIŞMA (Net ücretin brüte çevrilmesi)...784

 YURTDIŞI ÇALIŞMA ...788

KAVRAM İNDEKSİ...795

(11)

AYRINTILI İÇİNDEKİLER

I. FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ ...1

A. ÜCRET UNSURU ...1

1. ÜCRET VE İSPATI ... 1

- Tanık beyanı ile ücretin belirlenmesi ... 2

- Emsal ücret yazılarının ücretin belirlenmesine etkisi... 3

- TÜİK kazanç sorgulamasının ücretin belirlenmesine etkisi ... 4

- Dosya kapsamı ile ücretin belirlenmesi... 4

- Emsal ücret araştırması ile ücretin belirlenmesi ... 5

- TÜİK kazanç sorgulamasının ücretin belirlenmesine etkisi ... 7

- Yazılı delillerin ücretin belirlenmesine etkisi... 7

- Emsal ücret araştırması ortalaması ile ücretin belirlenmesi ... 8

- Elden ödeme iddiası ve ispatının ücretin belirlenmesine etkisi ... 9

- Yazılı delillerin doğrulaması ile ücretin belirlenmesi... 9

- Çalışması olmayan ve/veya husumeti bulunan tanıkla ücretin belirlenmesi... 10

- Davacının yürüttüğü işin niteliğinin ücretin belirlenmesine etkisi... 10

2. ÜCRETİN ÖDENMESİ... 10

- Ücretin ödendiğinin ispatı... 11

- Davacının tanık olarak ikrarının ücretin ispatına etkisi ... 12

- Sefer priminin ödendiğinin ispatı ... 12

- Uzun süre ücretin ödenmediği durumlarda yemin teklifinin hatırlatılması ... 12

- Uzun süre ücretin ödenmediği durumlarda isticvap... 13

- Borcu suküt ettiren belgelerin yargılamanın her aşamasında değerlendirilmesi ... 14

- İtiraz mahiyetinde ödeme belgelerinin her aşamada değerlendirilmesi ... 14

(12)

Ayrıntılı İçindekiler XX

- Davacı vekilince sunulan ödeme belgeleri ile ispat...14

- Ödeme belgelerinin her aşamada değerlendirilmesi...14

- Davacının tanık olarak kabulünün ücretin ispatına etkisi ...15

- Ücretin ödendiğinin ispat yükü...15

- Ücretin ödendiğinin ispatı...16

- Banka kayıtları ile ücretin ödendiğinin ispatı...16

3. FAİZ...16

a. Genel olarak...16

b. Basın -İş Kanunu 14/2. madde “Yüzde Beş Fazlasıyla Ödeme” Kuralı Anayasa Mahkemesi Kararıyla İptali...17

c. Kararlar ...18

- Dava dilekçesinde faiz talebinin bulunmaması ...18

- Dava dilekçesinde yer alan talebe uygun faize hükmedilmesi ...18

- Talebi aşmayacak şekilde faize hükmedilmesi ...18

- Yasal faiz talebinin 4857 sayılı yasanın 34/1 maddesine göre değerlendirilmesi ...18

d. Yasal Faiz Hesaplama...19

4. ÜCRETİN EKLERİ...19

a. İKRAMİYE ...19

(1) Yargıtay Kararı...20

- Emsal işçilerle ikramiye tutarının ispatı...20

- İkramiyenin ücretin eki niteliğinde olması ...21

(2) BAM Kararı...22

- Emsal işçilerle ikramiye uygulamasının ispatı ...22

b. PRİM ...22

- Prim ödemelerinin fazla çalışma ücretinden mahsup edilemeyeceği ...23

- Prim tutarının temel ücrete eklenmesi ...24

- Primin niteliği ...24

- Primin ödenmemesi durumunda işçinin haklı feshi ...25

- Dosya kapsamı ile işyeri uygulamasının ispatlanması ...26

c. JESTİYON...27

- Boşta geçen süre ücretine jestiyon ödemelerinin dahil edilmesi...28

(13)

Ayrıntılı İçindekiler XXI

- Jestiyonun geniş anlamda ücret niteliğinde olması... 28

- Jestiyon priminin nete çevrilmesi... 28

- Jestiyon priminin ispatlanması ... 29

(2) BAM Kararları ... 30

- Jestiyon primi için mevduat faizine hükmedilmesi... 30

- Boşta geçen süre ücretine jestiyon ödemelerinin dahil edilmesi ... 31

d. İLAVE TEDİYE... 31

- Belediye hissedarı özel hukuk tüzel kişilerinin kapsamda olmaması ... 32

- İlave tediye faizi için temerrüdün gerektiği... 33

- İlave tediyenin giydirilmiş ücrete eklenmesi ... 33

- Belediye hissedarı özel hukuk tüzel kişilerinin kapsamda olmaması ... 33

e. BAHŞİŞ... 35

- Davacının son ücretinin sabit ücrete ek olarak bahşiş toplamından oluşması ... 35

- Bahşiş dahil ücret üzerinden davacının alacaklarının hesaplanması... 35

- Üçüncü kişilerce ödenen bahşişin SGK kesintilerine tabi olmaması ... 36

- Davacının son ücretinin sabit ücrete ek olarak bahşiş toplamından oluşması ... 37

- Bahşiş tutarının dosya kapsamı ile belirlenmesi... 37

- Bahşişin ispatı... 38

f. YOL ÜCRETİ VE YEMEK ÜCRETİ... 39

- Yol ve yemek ücretinin ispatı... 39

- Yol ve yemek ücretinin giydirilmiş ücrete eklenmesi ... 39

- Yol ve yemek ücretinin işverence tek taraflı kaldırılamayacağı... 40

- Yol ve yemek ücreti miktarının tanıkla ispatı... 40

g. İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ ... 41

- SGK'dan iş göremezlik ödeneği alındığının sorgulanması... 41

(14)

Ayrıntılı İçindekiler XXII

- Geçici iş göremezlik ödeneğinin mahsubu ...41

- İstirahatli olunan dönemde ücret ödenmişse Kurumun ödediği tutarların iadesi ...42

- Doğum izni süresince geçici iş göremezlik ödeneğinin mahsubu...42

- Geçici iş göremezlik ödeneğinin mahsubu ...42

5. ÜCRETİN EKİ NİTELİĞİNDE OLMAYANLAR ...44

a. ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ (AGİ) ...44

- Fark AGİ hesaplanması...44

- AGİ ödemesinin ispatı ...44

- Konut kapıcılarının AGİ ödemelerinin bulunmadığı ...45

- AGİ ödemesinin ispatının yazılı delille mümkün olduğu...45

- AGİ nin ücret niteliğinde olmadığı...46

- AGİ nin yasal faize tabi olduğu ...46

- AGİ nin ücrete ve/veya giydirilmiş ücrete eklenemeyeceği ...47

- Konut kapıcılarının AGİ ödemelerinin bulunmadığı ...47

- AGİ nin ücrete ve/veya giydirilmiş ücrete eklenemeyeceği ...47

- AGİ ödemesinin ispatının yazılı delille mümkün olduğu...48

- Fark AGİ hesaplanması...44

b. TRANSFER ÜCRETİ...48

- Transfer ücretinin giydirilmiş ücrete eklenemeyeceği ...49

- Transfer ücreti iadesinin ispatı...49

- Transfer ücretinin geri alınamayacağı...50

6. ÜCRETİN NETLEŞTİRİLMESİ...50

- Ücretin netleştirilmesi...50

- Talebin net/brüt olmasına göre hesaplama yapılması...51

b. BAM Kararı...51

- Ücretin netleştirilmesi...51

c. Örnek Hesaplama Tablosu...52

B. FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ...52

1. GENEL OLARAK...52

2. İŞÇİNİN ONAY ZORUNLULUĞU ...54

- Fazla çalışmanın muvafakat olmasa dahi zımnen kabulü ...55

(15)

Ayrıntılı İçindekiler XXIII

- Fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma yaptırılması için işçinin yazılı onayı... 57

3. İSPATI... 57

a. ÜCRET BORDOLARI... 57

- İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma tahakkuku bulunması... 58

- Fazla çalışma tahakkuku bulunan bordroların imzalı veya imzasız olması durumu... 60

- Bordrolarda sembolik fazla çalışma tahakkuku bulunması ... 60

- İmzasız bordrolarda fazla çalışma tahakkuku bulunması ... 60

- İmzalı bordrolarda fazla çalışma tahakkuku bulunmasında aksinin ispatı... 60

- İmzasız bordrolarda fazla çalışma tahakkuku bulunduğunda tanıkla ispat... 61

- Gerçek ücretin tespiti durumunda fark fazla çalışma ücreti hesaplanması... 61

- Fazla çalışma ücreti ödemelerinin ispatı... 61

- Banka ile ödendiği ispatlanan fazla çalışma ücretinin tenzili... 62

- Bordrolarda ihtirazi kayıt bulunması durumunda fazla çalışmanın ispatı ... 62

- Gerçek ücret üzerinden ödenmeyen fazla çalışma ücreti ... 63

- Banka ile ödendiği ispatlanan fazla çalışma ücretinin tenzili... 64

- Bordrolarda fazla çalışma tahakkuku bulunmaması... 64

- Banka kayıtları ile ödendiği ispatlanan fazla çalışma ücretinin tenzili... 65

b. İŞYERİ GİRİŞ ÇIKIŞ (PUANTAJ) KAYITLARI... 66

- İmzalı puantaj kayıtları ile fazla çalışmanın ispatı... 66

- Tanıkların husumetinin bulunması durumunda kayıtlara göre hesaplama ... 68

- Puantaj sunulan dönemler için kayıtlara sadık kalınması... 68

- Puantaj kayıtlarında onay imzası bulunan işveren vekilinin dinlenmesi ... 69

- İmzalı puantaj kayıtları ile fazla çalışmanın ispatı... 70

- Puantaj kayıtlarında saat kaydının bulunmaması... 70

- Puantaj sunulan dönemlerin hesaplamadan dışlanması... 70

- Davacının imzasının sorgulanması... 71

(16)

Ayrıntılı İçindekiler XXIV

c. KAMU KURUMLARINA AİT RESMİ KAYITLAR VE PUANTAJ KAYITLARI...72

- İmzasız puantaj kayıtlarının fazla çalışmaya esas olamayacağı...72

- İmzasız puantaj kayıtlarının araştırılması ...72

- Puantaj kayıtlarının ispata etkisi ...73

- Kamu Kurumu belgelerinin ispata etkisi...74

- Puantaj kayıtlarının ispata etkisi ...74

- Puantaj kayıtlarının gerçeği yansıtmaması...74

d. TANIK BEYANLARI ...75

- Tanık beyanlarının fazla çalışmanın ispatına etkisi...75

- Çelişkili tanık beyanlarının fazla çalışmanın ispatına etkisi ...77

- Tanık beyanlarının fazla çalışmanın ispatına etkisi...78

(d1) Tanıklarla birlikte çalışma ...79

(i) Yargıtay Kararları...79

- Tanıkların çalışma dönemi ile sınırlı hesaplama yapılması...79

- Tanıkların çalışma düzenine ilişkin bilgilerinin duyuma dayalı olması...80

- Tanığın çalışma dönemi ile sınırlı hesaplama yapılması ...80

- Çelişkili beyanlarla çalışmanın ispatlanamayacağı ...80

(ii) BAM Kararları...81

- Tanıkların çalışma dönemine göre hesaplama yapılması ...81

- Tanıkların çalışma düzenine ilişkin bilgilerinin duyuma dayalı olması...82

(d2) Husumetli tanıklar...83

- Salt husumeti bulunan tanıkların ispata etkisi ...84

- Salt husumeti bulunan tanık beyanlarının ispata etkisi...84

- Tanıkların gerçeği söylemesinin esas olduğu...85

- Husumetli tanık beyanlarının yan delillerle desteklenmesi ...85

- İyiniyet kuralları ve tanıkların doğru söyleme yükümlülüğünün dikkate alınması...87

(d3) Davacının tanık sıfatıyla verdiği beyanlarının etkisi ...88

- Davacının daha önce tanık sıfatı ile verdiği ifadesinin bağlayıcı olduğu...88

(17)

Ayrıntılı İçindekiler XXV

(ii) BAM Kararları ... 89

- Davacının daha önce tanık sıfatı ile verdiği ifadesinde ödemenin ikrarı ... 89

4. ÖZELLİK ARZ EDEN BAZI ÇALIŞMALAR ... 90

a. ÜST DÜZEY YETKİLİ... 90

- Üst düzey yetkili olmayan davacının fazla çalışma ücretine hak kazanacağı... 90

- İşverence açık talimat verilmeyen üst düzey yetkilinin fazla çalışma ücreti talebi... 91

- Emir ve talimat almadan çalışan üst düzey yönetici olmadığı... 91

- Şantiye şefinin üst düzey yönetici olduğu ... 92

- Kendi mesaisini belirleyemeyen çalışanın üst düzey yönetici olmadığı ... 93

- Davacının daha önceki tanıklığında üst düzey yönetici olmadığını ikrarı... 93

- Kendi mesaisini belirleyemen çalışanın üst düzey yönetici olmadığı... 94

- Emir ve talimat aldığını ispatlayamayan üst düzey yönetici... 94

b. TIBBİ MÜMESSİL (TEMSİLCİ) ... 95

- İşçiye garanti ücret ve prim ödenmesi durumunda fazla çalışmanın hesaplanması 95 (2) BAM Kararları ... 96

- Tıbbi mümessilin çalışma süresinin yazılı delille ispatlanması... 96

c. SATIŞ TEMSİLCİSİ... 96

- Primle çalışan satış temsilcilerinin fazla çalışma hesaplanması... 97

- Performansa dayalı prim alan satış temsilcilerinin fazla çalışma hesaplanması... 98

- Primle çalışan satış temsilcilerinin fazla çalışma hesaplanması... 99

d. KONUT KAPICILARI... 100

- Çalışılan taşınmazın bağımsız bölüm sayısının değerlendirilmesi... 103

(18)

Ayrıntılı İçindekiler XXVI

- Davacının hangi hizmetleri verdiğinin değerlendirilmesi ...104

- Davacının tam/kısmi süreli çalıştığının değerlendirilmesi ...105

- Davacının iç içe geçen iş ve özel hayatının ayrılması...105

- Konut kapıcılarının gelir vergisinden istisna edilmesi...106

- Konut kapıcılarının çalışma şartlarının tanıkla ispatı...106

- Davacının çalışma şartlarının taşınmazın niteliğine ve bölümüne bağlı olması ...107

- Kamu kurumu lojmanlarında davalının ilgili kamu kurumu olduğu ...108

- Davacının kendi beyanlarının bağlayıcılığı...108

- Davacının iç içe geçen iş ve özel hayatının ayrılması...109

- Konut kapıcılarının çalışma şartlarının tanıkla ispatı...109

- Çalışılan taşınmazın niteliğinin değerlendirilmesi ...109

- Kamu kurumu lojmanlarında davalının ilgili kamu kurumu olduğu ...110

- Çalışılan taşınmazın niteliğini ve tanık beyanlarının birlikte değerlendirilmesi...110

e. TIR ŞOFÖRLERİ ...111

(1) Uluslarası Tır Şoförleri...111

(i) Yargıtay Kararları ...111

- Yurtdışı tır şoförlerinin fazla çalışmasını yazılı delille ispatlayabileceği ...111

- Yurtdışı tır şoförlerinin giriş çıkış kayıtlarına göre hesaplama yapılması ...112

- Yurtdışı tır şoförlerinin ücretinin sabit ücrete ek sefer priminden oluştuğu ...113

- Yurtdışı tır şoförlerinin fazla çalışmasını tanıkla ispatlayamayacağı...115

(ii) BAM Kararları ...115

- Yurtdışı tır şoförlerinin ücretinin sabit ücrete ek sefer priminden oluştuğu ...115

- Harcırah tutarı dahil ücetin tüm işçilik alacaklarında dikkate alınması gerektiği...116

- Yazılı delille ispatlanan çalışmalar için hakkaniyet indirimine gidilemeyeceği...116

- Sefer priminin (harcırahın) niteliği...117

- Yurtdışı tır şoförleri için giriş çıkış kayıtlarına göre hesaplama yapılması ...119

(2) Ulusal Düzeyde Çalışanlar ...120

(i) Yargıtay Kararları ...120

- Takograf sunulduğunda incelenmeksizin tanık beyanına itibar edilmemesi...120

(19)

Ayrıntılı İçindekiler XXVII - Takograf sunulmayan dönemler için tanık beyanına

itibar edilmesi ... 121

- Fazla çalışma ücretinin sefer primi ve sabit ücret üzerinden ayrı hesaplanması ... 122

- Fazla çalışma süresi tespitinde Karayolları Trafik Yönetmeliğinin nazara alınması 124 (ii) BAM K+ararları... 125

- Fazla çalışma süresi tespitinde Karayolları Trafik Yönetmeliğinin nazara alınması 125 - Takograf kayıtlarında günlük 11 saati aşan çalışmalar bulunması ... 126

- Takograf sunulmayan dönemler için tanık beyanına itibar edilmesi ... 126

- Ulusal tır şoförlerinin çalışma şartlarını tanık beyanlarıyla ispat edilebileceği... 127

f. RADYOLOJİ VE RADYOM ÇALIŞANLARI... 127

- 30 Ocak 2010 öncesi 27,5 saati aşan sürelerin fazla çalışma sayılması ... 128

- 30 Ocak 2010 sonrası 35 saati aşan sürelerin fazla çalışma sayılması ... 129

- 12 Şubat 2010 sonrası kamu için günlük 7 saat olarak uygulanması... 130

- Haftalık 35 saati aşan sürelerin tanıkla ispat edilebileceği... 137

- Fazla çalışma ücreti için zam nispetinde hesaplama yapılması... 138

g. HOME OFFİCE ÇALIŞMA ... 140

- Home office çalışmada fazla çalışma talebi... 140

- Kendi çalışmasını belirleyen davacının fazla çalışma süresini ispatı... 141

- Home office çalışmada tanık beyanının etkisi ... 141

- Kendi çalışmasını belirleyen davacının fazla çalışma süresini ispatı... 142

h. SERVİS ŞOFÖRLERİ... 143

- Çalışmaya hazır beklemenin çalışma süresinden sayılması... 143

- Servis hizmeti dışında davacının çalışmasının değerlendirilmesi... 144

- Servis hizmeti dışında davacının istirahatli olması ... 144

(20)

Ayrıntılı İçindekiler XXVIII

- Servis hizmeti dışında davacının hazır bulundurulduğunun ispat edilememesi ...145

- Çalışmaya hazır beklemenin çalışma süresinden sayılması...146

- Servis hizmeti dışında davacının istirahatli olması ...146

- Sefer saatleri ile sınırlı çalışmada fazla çalışma süresi...147

- Davacının aracı işe gidiş gelişte kullanmasının çalışma süresinden sayılmayacağı...147

- Servis şoförlerinin çalışma şartlarını tanıkla ispatlayabileceği...148

ı. VARDİYALI ÇALIŞMA ...148

- 24 saat esasına göre 1 gün çalışıp 2 gün dinlenilmesi ...149

- 24 saat esasına göre çalışmada ara dinlenme süresi...150

- Üçlü vardiya sisteminde fazla çalışmanın ispatı ...150

- Üçlü vardiya sisteminde antraklı çalışmanın ispatı...151

- 24 saat esasına göre 1 gün çalışıp 1 gün dinlenilmesi ...152

- Döngüsel çalışma sistemi ...152

- İkili vardiya sisteminde fazla çalışmanın ispatı...152

- Üçlü vardiya sisteminde fazla çalışmanın ispatı ...153

- Günlük 12 saat çalışmada fazla çalışma süresi...154

k. YURTDIŞI ÇALIŞMA...155

(1.i) Yargıtay Kararları ...155

- Davalılar arası ilişkinin netleştirilmesi...155

- Davalılar arası organik bağın araştırılması ...156

(1.ii) BAM Kararları...156

- Davalılar arası organik bağın araştırılması ...156

(2.i)Yargıtay Kararları...159

- Salt husumeti bulunan tanık beyanı ile yurtdışı çalışmanın ispatı ...159

(2.ii) BAM Kararları...160

- Husumeti bulunan tanık beyanlarının değerlendirilmesi...160

(3.i) BAM Kararları...160

- Fiilen çalışılmayan sürelerin dışlanması...160

(4.i) Yargıtay Kararları ...160

- Davacının yurtdışında çalıştığı belirtilerek emsal ücretin araştırılması ...161

(5) Ücretin netleştirilmesi ...161

(21)

Ayrıntılı İçindekiler XXIX

(6.i) Yargıtay Kararları... 161

- Davacının topluluk sigortasından faydalanması... 161

- Çalışılan ülke ile sosyal güvenlik anlaşması bulunup bulunmaması... 162

- Ücretin brütleştirilmesinde Genel Sağlık Sigortasının dikkate alınması ... 163

(6.ii) BAM Kararları... 163

- Yurtdışında çalışan işçi ücretinin netleştirmesi ... 163

- Yurtdışında çalışan işçi topluluk sigortası eklenerek ücretinin netleştirmesi ... 164

(7.i) BAM Kararları... 165

- Yurtdışında çalışan işçi ücretine vergi eklenmesi... 165

- Yurtdışında çalışan işçinin yemek ve barınma yardımları ... 166

- Yurtdışında çalışan işçinin giydirilmiş ücretinin hesaplanması... 166

- Türk Lirası talep edilmesi durumunda hesaplama ... 168

- Kıdem tazminatının yabancı para cinsinden talep edilebileceği ... 168

- Davacının son ücretin ödendiği para cinsinden talepte bulunabilceği... 168

(11) Fazla çalışma ücreti dahil maktu ücret... 169

- Yıllık 270 saate kadar fazla çalışma ücretinin ödendiğinin kabulü... 169

- Yabancı dil bilmeyen davacı içeriği anlamdığından 270 saat kuralının geçersizliği 169 - 270 saat kuralının her iş sözleşmesi dönemi için ayrı değerlendirilmesi ... 170

l. SAĞLIK KURALLARI YÖNÜNDEN GÜNDE AZAMİ YEDİ BUÇUK SAAT VEYA DAHA AZ ÇALIŞILMASI GEREKEN İŞLER... 171

- TİS hükümlerinin uygulanması... 171

- TİS gereği fazla çalışma ücretine temerrüt tarihinden faiz uygulanması... 173

- TİS gereği fazla çalışma ücretinden mahsuplar ... 174

- TİS gereği fazla çalışma ücretinin yasal sınırın üctinde ödenmesi... 176

(22)

Ayrıntılı İçindekiler XXX

- Davacının kapsamı belirlenerek mahsup işlemlerinin gerçekleştirilmesi ...177

- Kapsama dahil olan işçilerin 7,5 saati aşan çalışmalarının fazla çalışma sayılması...180

m. ECZANE ÇALIŞANLARI ...181

- Davacı ile birlikte çalışması bulunmayan tanığın beyanları...181

- Eczanenin açık olduğu gün ve saatlerin müdürlükten sorulması...181

- Yan delillerle desteklenmeyen husumetli tanık beyanları ...183

- Eczanenin nöbetçi olduğu günlerin müdürlükten sorulması...183

- Davacının iddialarının ispatlanması...184

- Eczanenin açık olduğu gün ve saatlerin müdürlükten sorulması ...181

- Yan delillerle desteklenmeyen husumetli tanık beyanları ...183

- Eczanenin nöbetçi olduğu günlerin müdürlükten sorulması...184

5. HESAPLANMASI...187

a. FAZLA ÇALIŞMA HESAPLAMA YÖNTEMİ ...187

- Fazla çalışma ücretinin dönemsel ücretler üzerinden hesaplanması...188

- Davacının lehine hesaplama yönteminin kullanılması ...190

- Hafta tatilinde geçen 7,5 saatin fazla çalışma süresinden tenzili...191

- Fazla çalışma fark ücret hesaplaması ...191

- Satışa bağlı prim ödenen durumlarda hesaplama yöntemi ...192

- Dönemsel ücretlerin bordrolardan belirlenmesi...192

- Fazla çalışma tahakkuku bulunan dönemler için dışlama/mahsup yapılması...192

- Günlük 11 saati aşan çalışmalar için fazla çalışma hesaplanması...193

- Fazla çalışma ücretinin çıplak ücretler üzerinden hesaplanması...193

- Ücret tespitinden bilinen son dönem baz alınarak katsayı hesaplanması...194

- İş sözleşmesinde 270 saate kadar fazla çalışmanın maktu ücrete dahil olması...195

- Fazla çalışma süresinin 45 saatin altında olduğunun tespit edilememesi...196

- Çalışma sürelerinin yarımşar saat halinde tamamlanması...197

(23)

Ayrıntılı İçindekiler XXXI

- Hafta tatilinde geçen 7,5 saatin fazla çalışma süresinden tenzili ... 198

- Tanık beyanları ile fazla çalışmanın ispatı... 199

- Tanığın davacı ile çalışma dönemi ile sınırlı hesaplama yapılması... 200

- Fazla çalışma ücretinin çıplak ücretler üzerinden hesaplanması... 201

b. FAZLA ÇALIUŞMANIN MAKTU ÜCRETE DAHİL OLMASI... 201

- 270 saat kuralının fazla sürelerle çalışmayı da kapsaması... 202

- İş sözleşmesinde kararlaştırılan 270 saat kuralı... 202

- 270 saat kuralının uygulanması için davacının aylık ücretinin denetlenmesi ... 205

- 270 saat kuralının uygulanması için yazılı delille ispat ... 205

- Asgari ücretle çalışan davacı için 270 saat kuralının uygulanamayacağı... 206

- 270 saat kuralının uygulanması ... 207

- 270 saat kuralının uygulanması için yazılı delille ispat ... 208

- 270 saat kuralının her çalışma dönemi için ayrı ispatlanması... 208

- 270 saat kuralının uygulanması asgari ücret sorunu ... 209

- 270 saat kuralının muvakakate bağlanamayacağı... 212

c. ARA DİNLENME SÜRELERİ... 213

- 24 saatlik çalışmalarda 10 saat ara dinlenme süresi düşülmesi... 214

- 11 saati aşan çalışmalarda 1,5 saat ara dinlenme süresi düşülmesi ... 214

- Günlük fasılalı çalışmalarda ayrı ayrı ara dinlenme süresi düşülmesi ... 215

- Gece çalışmasında ara dinlenme süresi... 215

- Ara dinlenme süresi belirlemede yazılı delil... 216

- İş ve özel hayatıın içiçe geçtiği durumlarda ara dinlenme süresi ... 216

- İşin niteliğine göre ara dinlenme süresi... 217

- 12 saatlik çalışmalarda 1,5 saat ara dinlenme süresi düşülmesi .... 218

- 11 saatlik çalışmalarda 1 saat ara dinlenme süresi düşülmesi... 219

- Yasal sürenin üzerinde ara dinlenme kullandırıldığının davalıca ispat edilmesi... 220

(24)

Ayrıntılı İçindekiler XXXII

- 6 saatlik çalışmalarda 0,5 saat ara dinlenme süresi düşülmesi...220

- 9,5 saatlik çalışmalarda 1 saat ara dinlenme süresi düşülmesi...221

- Ara dinlenme süresinde yasal düzenleme...221

- Farklı çalışma saatlerine farklı ara dinlenme süresi düşülmesi ...222

- 10/10,5 saatlik çalışmalarda 1 saat ara dinlenme süresi düşülmesi ...223

- Tanıklarca doğrulanan ara dinlenme sürelerine itibar edilmesi...223

d. YOLDA GEÇEN SÜRELER...225

- Davacının yolda geçirdiği sürenin çalışma süresinden sayılması...225

- Sosyal yardım amacıyla yolda geçen süreler çalışmadan sayılamaz...226

- İşin niteliğinden kaynaklanmayan yolda geçen süreler çalışmadan sayılamaz...226

- Yolda geçen sürelerin çalışmadan sayılamayacağı...227

- Yolda geçen sürelerin işin niteliği gereği olduğunun ispatı ...227

- İşin niteliğinden kaynaklanan yolda geçen süreler çalışmadan sayılır ...228

e. PRİM/BAHŞİŞ ÖDENMESİ...230

- Zam nispeti üzerinden 0,5 çarpan sabit ücretten 1,5 çarpanla hesaplama ...230

(2) Prim Uygulaması ile İlgili BAM Kararları...231

- Primlerin fazla çalıaşma ücretinden mahsup edilemeyeceği ...231

(3) Bahşiş Uygulaması ile İlgili BAM Kararları ...232

- Bahşiş üzerinden 0,5 çarpan sabit ücretten 1,5 çarpanla hesaplama ...232

f. ÇALIŞILMAYAN DÖNEMLERDE HESAPLAMA YAPILMAMASI...234

- Fiili çalışmanın bulunmadığı dönemlerin dışlanması...234

- Yıllık izin dönemlerinin dışlanması ...234

- Raporlu sürelerin dışlanması...234

- Aralıkı çalışmalarda çalışılmayan dönemlerin dışlanması ...234

- Sezonluk işlerde çalışılmayan dönemlerin dışlanması...235

- Çalışılmayan dönemlerin dışlanması...235

- Yıllık izin dönemlerinin dışlanması ...236

- Raporlu sürelerin ve doğum izninin dışlanması...236

(25)

Ayrıntılı İçindekiler XXXIII

g. İŞÇİNİN İŞYERİNDE İŞ GÖRMEYE HAZIR HALDE BEKLEMESi ... 237

- Davacının mesai saatleri dışında çalışmaya hazır beklemesi... 237

- Davacının mesai saatleri dışında çalışmaya hazır beklemesi... 242

h. GECE ÇALIŞMASI ... 247

- 20.00 - 08.00 saatleri arası gece çalışmasından 1,5 saat ara dinlenme düşülmesi ... 249

- Gece çalışması fazla çalışma süresinin ayrı hesaplanması... 250

- Günlük çalışma süresinin yarısında fazlası gece ise çalışmasının gece geçtiği ... 250

- Gece çalışmalarında yazılı delille ispat ... 251

- Gece çalışmalarında 7,5 saati aşan çalışmaların fazla çalışma olduğu... 251

- 24 saatlik çalışmalarda gece ayrımı yapılmaksızın çalışmanın 14 saat kabulü ... 253

- Gece çalışmalarında 7,5 saati aşan kısmın fazla çalışma olduğu.... 254

- Döngüsel çalışmalarda gece ve gündüz haftalarının ayrı hesaplanması... 256

- Turizm, sağlık ve özel güvenlik sektörlerinde 7,5 saat çalışma süresinin istisnası... 257

- Döngüsel çalışmalarda gece ve gündüz haftalarının ayrı hesaplanması... 258

ı. DENKLEŞTİRME/ SERBEST ZAMAN KULLANDIRILMASI ... 261

(1) DENKLEŞTİRME... 261

- Denkleştirme uygulamalarının fazla çalışma süresinden tenzili... 261

- Günlük 11 saati aşan çalışmaların denkleştirmeye tabi olamayacağı... 262

- Hafta tatilinin denkleştirmeye tabi olamayacağı... 262

- Denkleştirmenin yazılı delille ispatı ... 263

(ii) BAM Kararları ... 265

- Günlük 11 saati aşan çalışmaların denkleştirmeye tabi olamayacağı... 265

- Denkleştirmenin yazılı delille ispatı ... 266

(2) SERBEST ZAMAN... 269

- Serbest zaman kullanımlarının fazla çalışma süresinden tenzili... 269

(26)

Ayrıntılı İçindekiler XXXIV

- Serbest zaman kullanımlarının araştırılması ...270

- Serbest zaman kullanımlarının hesaplamadan dışlanması...271

- Serbest zamanın yüzde 50 fazlası olarak kullandırılması...272

- Serbest zaman kullanımının yazılı delille ispatı ...273

- Serbest zamanın her saat için 1,5 saat karşılığı kullandırılması ...273

- Serbest zamanın kullanımının tenzili...274

- Serbest zaman kullanımlarının fazla çalışma süresinden tenzili...278

- Serbest zaman kullanımlarının hesaplamadan dışlanması...279

- Serbest zamanın her saat için 1,5 saat karşılığı kullandırılması...280

- Sunulan yazılı belgelerin çelişmesi ...281

- Serbest zaman kullanımının yazılı delille ispatı ...282

- Serbest zaman kullanım belgelerinin saat tarih içermemesi...284

k. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ...285

- İş akdinin fesih tarhinden sonra fazla çalışma hesaplanmaması ...285

- Taleple bağlılık ilkesinin çalışma saatleri yönünden nazara alınması ...286

- Talebin aşılmaması gerektiği...287

- Taleple bağlılık ilkesinin ücret yönünden nazara alınması ...287

- Taleple bağlılık ilkesinin UBGT çalışmaları yönünden nazara alınması ...288

- Dava dilekçesinde yer alan taleplerin aşılmaması...288

- Taleple bağlılık ilkesinin çalışma saatleri yönünden nazara alınması ...289

- Taleple bağlılık ilkesinin çalışma günleri yönünden dikkate alınması ...291

- Taleple bağlılık ilkesinin fazla sürelerle çalışma yönünden nazara alınması...291

l. ZAMANAŞIMI...292

- Kısmi davada ıslaha karşı zamanaşımı definin nazara alınması ...294

- Kısmi davada zamanaşımının dava edilen tutarla sınırlı kesildiği...294

- Kısmi davada hesaplanan alacaklara talep edilen tutarın eklenmesi ...295

(27)

Ayrıntılı İçindekiler XXXV - Süresinde ileri sürülmeyen zamanaşımının ıslah ile ileri

sürülmesi ... 295

- Belirsiz alacak davasında alacağın tamamı için zamanaşımının kesilmesi... 295

- Kısmi davada cevap dilekçesinde ıslaha karşı zamanaşımı defi ileri sürülmesi ... 296

- Zamanaşımına uğrayan tutarın talep edilen tutarın altında olması ... 296

- Islaha karşı zamanaşımı def'inin süresi... 296

- Birleşen dosya yönünden zamanaşımı süresi... 297

- Süresinde kullanılmayan zamanaşımı def'i için karşı tarafın açık muvafakati... 298

- Belirsiz alacak davasında talep artırım dilekçesinin zamanaşımına etkisizliği ... 298

- Zamanaşımının niteliği... 298

- 6100 sayılı HMK döneminde zamanaşımı def'i için karşı tarafın açık muvafakati... 302

- Tazminat niteliğinde olmayan işçilik alacakları için zamanaşımı süresi ... 303

- Davalılardan birinin zamanaşımı def'inin diğerlerine etkisi... 304

- Alt ve asıl işveren için zamanaşımı def'inin ayrı değerlendirilmesi... 304

- Kısmi davada zamanaşımına uğrayan kısmın olmaması... 305

- Belirsiz alacak davasında alacağın tamamı için zamanaşımının kesilmesi... 305

- Ücret mahiyetindeki işçilik alacakları için zamanaşımı süresi ... 305

- Kısmi davanın niteliği... 306

- Dava zamanaşımının ileri sürülmemesinin ıslah zamanaşımına engel olmayacağı... 307

- Belirsiz alacak davasında talep artırım dilekçesinin zamanaşımına etkisizliği ... 309

- Süre tutum dilekçesinde zamanaşımına def'inde bulunulabileceği ... 310

- Islaha karşı zamanaşımı def'inin değerlendirilmesi ... 310

- Süresinde ileri sürülen zamanaşımı def'inin değerlendirilmesi... 311

m. 7036 SAYILI YASAYA GÖRE ZAMANAŞIMI ... 311

- Zamanaşımı sürelerinin beş yıla düşürülmesi... 312

- Yasanın yürürlüğünden önceki fesihleri için düzenleme ... 312

(28)

Ayrıntılı İçindekiler XXXVI

n. HAKKANİYET İNDİRİMİ...313

- Hakkaniyet indirimi hususunda bilirkişinin görüş beyan etmesi...314

- Hakkaniyet oranının değştirilmesinde usulü müktesep hakkın gözetilmesi...314

- Yazılı delille ispat durumunda hakkaniyet indirimine gidilmemesi ...314

- Hakkaniyet oranının hakkın özüne dokunmaması ...314

- Hakkaniyet oranının karineye dayalı ve makul olarak belirlenmesi...315

- İşverene belegeleri ile ispat durumunda hakkaniyet indirimine gidilmemesi...316

- Hakkaniyet oranının karineye dayalı ve makul olarak belirlenmesi...316

- Hakkaniyet oranının hakkın özüne dokunmaması ...317

- Mükerrer hakkaniyet indirimi yapılamayacağı...319

o. HAKKANİYET İNDİRİMİ NEDENİYLE ALEYHE YARGILAMA GİDERİNE HÜKMEDİLMEMESİ...322

- Hakkaniyet indirimi nedeni ile aleyhe yargılama giderine hükmedilmemesi...322

- Hakkaniyet indirimi nedeni ile aleyhe yargılama giderine hükmedilmemesi...326

p. NETLEŞTİRİLMESİ ...329

- Alacağın net yada brüt olduğunun belirtilmesi ...330

6. FAİZ...331

- Belirsiz alacak davasında faiz başlangıcı...333

- İhtarnameye uygun olarak faizin başlatılması...333

- Temerrüt yoksa ıslah ve dava tarihinden faiz uygulanması ...334

- Islahta faiz istenilmese de dava dilekçesindeki faiz talebinin uygulanması...334

- Davadan önce temerrüt yoksa dava tarihinden faiz uygulanması...334

(29)

Ayrıntılı İçindekiler XXXVII - Taleple bağlılık ilkesince yasal faizi geçmemek kaydı ile faize

hükmedilmesi... 335

- Belirsiz alacak davasında telep artırım tarihinden faizin başlaması ... 336

- Temerrüt tarihinden itibaren faizin başlaması... 336

- Ücret mahiyetindeki alacaklara mevduat faizinin uygulanması... 337

- Dava dilekçesindeki faizin uygulanması ... 337

- İhtarnamede alacaklar açıkca yazılmadığında dava tarihden faizin başlaması ... 338

- Ücret mahiyetindeki alacaklara mevduat faizinin uygulanması... 338

- Temerrüt tarihinin kararda açıkca belirtilmesi... 339

- Talebi aşmamak kaydıyla faize hükmedilmesi ... 340

- Islahta faiz istenilmese de dava dilekçesindeki faiz talebinin uygulanması ... 341

7. İBRANAME ... 341

- İbranamede yer alan kalemler için ödemelerin banka kanalı ile yapılması ... 342

- Maktu ibranamenin geçersizliği ... 345

- İçeriğini anlayan davacı yönünden ibranamenin makbuz hükmünde olması... 346

- İş sözleşmesi devam ederken düzenlenen ibranamenin niteliği... 346

- Fesih tarihinde düzenlenen ibranamenin niteliği... 346

- TBK 420 ye aykırı düzenlenen ibranamenin niteliği ... 346

- İbranamenin diğer işveren belgeleri ile çelişmesi ... 347

- İbranamede yer alan tutarlar yönünden mahsup işlemi (818 sayılı BK dönemi)... 347

- Davacı tarafından içeriği doğrulanan ibranamenin geçerliliği... 349

- Miktar içermeyen ibranamenin geçersizliği ... 349

- Çelişkili ibranameye itibar edilemeyeceği... 350

- İbranamede yer alan tutarlar yönünden mahsup işlemi... 350

- İbranamenin geçerliliği için ödemenin banka kanalı gerçekleştirilmesi ... 351

- Maktu ibranamenin geçersizliği ... 351

- Miktar ve tarih içermeyen ibranamenin geçersizliği... 351

- İş sözleşmesi devam ederken düzenlenen ibranamenin geçersizliği... 352

(30)

Ayrıntılı İçindekiler XXXVIII

- Şartları taşımayan ibranamenin geçersizliği ...352

- İbranamede yer alan tutarlar yönünden ibranamenin makbuz hükmü...350

- Miktar içermeyen ibranamenin geçersizliği...355

- Yasal şartları taşımayan ibranamenin geçersizliği...356

8. ÖDEME, TAKAS, MAHSUP VE MUACCELİYET...357

a. ÖDEME...357

- Ödeme belgesinin yargılamanın her aşamasında sunulabilmesi ...357

- Bankadan ödeme belgelerinin istenilmesi ...360

- Ödeme belgesinin yargılamanın her aşamasında sunulabilmesi ...360

- Ödeme belgelerinin davacıya sorulması ...361

- Ödeme hariç itirazların ilk derece mahkemesinde ileri sürülmesi gerektiği...363

b. TAKAS...363

- Takas def'i niteliğinde olduğundan ileri sürülmesi gerektiği...365

- Takas def'inin cevap dilekçesinde ileri sürülmesi...369

- Takas def'i ileri sürülmüşse mahsubun infaza bırakılmaması ... 370

- Takas def'i yönünden karar verilmesi gerektiği...370

- Takas def'i yönünden ret/kabul edilen kısım için vekalet ücretine hükmedilmesi...372

- Takas def'inin re'sen gözetilemeyeceği...373

- Takas def'inin süresinde ileri sürmesi ile bekletici mesele sayılması...373

- Takas def'i yönünden karar verilmesi gerektiği...373

- Takas def'inin cevap dilekçesinde açıkca ileri sürülmesi gerektiği...374

- Takas def'inin ileri süren tarafca ispat edilmesi ...375

- Takas def'i ileri sürülmüşse mahsup işleminin gerçekleştirilmesi ...375

- Takas def'inin hangi alacağa ilişkin olduğunun açıklattırılması ...376

c. MAHSUP ...376

- Kısmi ödemenin hangi borca mahsup edileceği sorunu...377

(31)

Ayrıntılı İçindekiler XXXIX - Alacak kalemi belirtilmişse ödemenin mezkur alacaktan

mahsup edilmesi... 381

- Süresinde ileri sürülmeyen takas def'ine itibar edilemeyeceği... 386

- Kısmi ödemenin ancak gerekçe ile mahsup dışı bırakılabileceği... 387

- Kısmi ödemenin hangi alacakalar için yapıldığının açıklattırılması ... 387

- Ödeme tarihinde muaccel olan alacakların mahsup edilmesi gerektiği ... 388

- Ödeme belgelerinin incelenerek sonucuna göre değerlendirilmesi... 388

- Ödemenin mahsubunun hakkaniyet indirimi sonrası tutardan gerçekleştirilmesi... 389

- Ödemenin ilke kararı gereği mahsubu... 390

d. MUACCELİYET /TEMERRÜT... 390

- İhtarnamede belirtilen ödeme gününde işverenin temerrüdünün erçekleşeceği... 391

- TİS’de belirlenen ödeme tarihlerine göre temerrüdün tespit edilmesi ... 394

- Borç muaccel olmadan borçlu temerrüdünün söz konusu olmayacağı... 394

- Taleple sınırlı olarak temerrüt tarihinden itibaren faiz uygulanması gerektiği... 395

- Temerrüt oluşan alacaklar bakımından faiz başlangıcının temerrüt tarihi olması ... 396

- Ödemede alacak kalemi belirtilmemişse TBK gereği mahsup gerçekleştirilmesi... 396

- Kısmi ödemenin öncelikle muaccel olan borç için yapılmış sayılacağı ... 398

- Aynı tarihte muaccel olan borçlar için temerrütü önce olanın ilk mahsubu ... 397

- Davalının son tutanağın düzenlendiği tarihte temerrüde düştüğü... 400

- Taleple sınırlı olarak temerrüt tarihinden itibaren faiz uygulanması gerektiği... 401

- Temerrütün ihtarnamede verilen sürenin bitmesiyle oluştuğu... 402

- Ödemenin Yargıtay ilke kararı gereği mahsubu... 402

(32)

Ayrıntılı İçindekiler XL

9. BASIN İŞ KANUNU YÖNÜNDEN; ÜCRET/FAİZİ, FAZLA ÇALIŞMA/FAİZİ,...405

b. Gazeteci kavramı ...405

- Gazeteci kavramının niteliği...405

c. Ücretin Vaktinde Ödenmemesi Halinde Yüzde Beş Fazlasıyla Ödeneceğine İlişkin Kanunun 14/2. Hükmünün Anayasa Mahkemesi Tarafından İptali...407

d. Fazla mesai, Hafta Tatili, UBGT Ücretlerinin Gününde Ödenmemesi Halinde Yüzde Beş Fazlasıyla Ödeneceğine İlişkin Kanunun Dayanak Ek 1/8. fıkrasının Anayasa Mahkemesi Kararıyla İptali. ...408

e. Fazla Çalışma Ücretlerinin Gününde Verilmemesi Halinde, Her Geçen Gün İçin % 5 Fazlasıyla Ödeneceğine İlişkin Hükmün Anayasa Mahkemesi Tarafından İptal Kararının Uygulanması Hakkında Yargıtay İçtihatları...409

- Anayasa Mahkemesi'nin iptali sonrası oluşan yeni duruma göre karar verilmesi ...409

- Somut norm denetimi yoluyla iptal kararının geriye yürümesi ...413

- Somut norm denetimi yoluyla iptal kararının derdest davalara uygulanması...417

- İptal kararından önce açılan davalarda vekalet ücretine hükmedilmemesi ...422

f. BAM Kararları ...427

- Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararının uyuşmazlığa etkisinin incelenmesi...427

10. DENİZ İŞ KANUNU YÖNÜNDEN FAZLA MESAİ ...431

b. Yargıtay Kararları ...432

- İşverenin, gemi adamına fazla saatlerle çalışma yaptırabileceği ...432

- Gemi adamının gelir vergisinden muaf olması...435

- Gemi adamının ücret ve eklerine yasal faiz uygulanması gerektiği ...435

- Gemi adamının fazla çaışma alacağı için ücretin %25 fazlasının hesaplanması ...436

- Gemi adamının günlük sekiz saati aşan çalışmalarının fazla çalışma olduğu ...437

- Yabancı bayraklı gemiler için 818 sayılı Borçlar Kanunun uygulanması...438

- 4857 sayılı Yasanın uygulama alanı...439

- Gemi adamının günlük çalışma süresinin sekiz saat olduğu ...440

- Yabancı bayraklı gemiler için İş Mahkemesinin görevli olmadığı...441

- Sürekli seyir halindeki gemi çalışanlarının Deniz İş Kanununa tabi olduğu...441

(33)

Ayrıntılı İçindekiler XLI - Deniz İş Kanunu için 270 saat kuralını uygulama imkanının

bulunmadığı ... 443

- Uyku ihtiyacı karşılanamayan 24 saat çalışmada ara dinlenmenin 4 saat olduğu... 444

- Muvazaanın ispatı ... 445

- Gemi aşçı olarak çalışan davacının gemi adamı olduğu ... 446

- İşçinin gemide bulunduğu tüm sürenin çalışma süresi olmadığı... 447

- Geminin bağlama limanının yetkili olduğu... 447

C. FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA... 448

- Fazla sürelerle çalışmanın niteliği ... 448

- Fazla sürelerle çalışmanın talep edilmesi gerektiği... 448

- TİS hükümlerine göre hesaplama yapılmasının talep edilmesi gerektiği... 449

- 45 saatin altında çalışma süresi belirlendiğinin yazılı ispatının gerektiği... 449

- Fazla sürelerle çalışmada 270 saat kuralının uygulanması gerektiği .... 450

- Fazla sürelerle çalışma ücretinin çıplak saat ücretinin %25 fazlası olduğu... 451

- Fazla sürelerle çalışma ücretinin talep edilmesi gerektiği ... 452

- Fazla sürelerle çalışmanın ispatı ... 454

- Çalışma süresi 40 saat belirlendiğinden fazlası için hesaplama yapılması... 455

- Fazla sürelerle çalışma ücretinin çıplak saat ücretinin %25 fazlası olduğu... 455

- Fazla sürelerle çalışmanın tanıkla ispatı... 456

- Fazla sürelerle çalışmada 270 saat kuralının uygulanması gerektiği .... 457

- Fazla sürelerle çalışma ücretinin dönemsel ücretlere göre hesaplanması... 458

- Fazla sürelerle çalışma ücretinin ödendiğinin ispatı ... 459

- Düzenleme bulunmaksızın fazla sürelerle çalışmanın ispatlanamadığı ... 460

D. TELAFİ ÇALIŞMASI ... 461

- Telafi çalışmasının fazla çalışmaya etkisinin incelenmesi gerektiği ... 461

- Telafi çalışmasının değerlendirilmesi gerektiği... 462

- Telafi çalışmasının ispatı ... 463

- Telafi çalışmasının unsurlarının yerine getirilmesi gerektiği... 463

- Telafi çalışmasının 3 satten fazla olamayacağı ... 464

(34)

Ayrıntılı İçindekiler XLII

II. HAFTA TATİLİ ÜCRETİ...465

A. GENEL OLARAK...465

B. İSPATI ...467

- Hafta tatili ücretinin maktu ücrete dahil edilemeyeceği ...467

- Tanık beyanlarına davacı ile çalışma süresi ile sınırlı itibar edileceği ...468

- Hafta tatili çalışmalarının tanıkla ispat edilmesi...468

- Yol yapım işinin niteliği gereği kış dönemlerinin dışlanması...469

- Hafta tatilinin haftanın herhangi bir günü olabileceği...470

- Yurt dışı giriş çıkış kaydına göre hafta tatili hesaplanması ...471

- Yaz kış dönemleri çalışma şartlarının farklı olduğunun ispatlanması...471

- Davacının fiilen çalışmadığı dönemlerin hesaplamadan dışlanması...472

- Davacı tarafından sunulan belgeler için davalının beyanının alınması...472

- Hafta tatili çalışmalarının denkleştirmeye tabi olmayacağı...473

- Yazılı delil sunulmayan dönemler için çalışmanın tanıkla ispatı ...473

- Hafta tatili ücreti ödemesinin ancak yazılı delille ispatlanabileceği ...474

- İmzalı puantaj kayıtlarının aksinin tanıkla ispat edilemeyeceği...475

- Hafta tatili çalışmalarının ispat külfetinin davacı üzerinde olduğu...475

C. HESAPLANMASI...476

- Kesintisiz 7 gün çalışılan dönemler için hesaplama yapılması...477

- Yazılı delille ispatlanan hafta tatili ücreti için takdiri indirime gidilmemesi ...478

- 8. gün dinlenmenin yeni hafta bakımında hafta tatili olması...478

- Hafta tatilinin toplu olarak kullandırılamayacağı...478

- 7,5 saati aşan hafta tatili çalışmalarının fazla çalışmada değerlendirilmesi...479

- Hafta tatili ücretinin çıplak ücretin %50 fazlası olduğu ...480

- Hafta tatili ücretinin dönemsel ücretlere göre hesaplanması...480

D. ZORLAYICI SEBEP OLMADAN ÇALIŞILMIŞ SAYILMA...480

E. ZORLAYICI SEBEP BULUNMASI HALİ...480

F. FAİZ ...480

- Temerrüt oluşmamışsa dava ve ıslah tarihinden itibaren faiz yürütülmesi...481

(35)

Ayrıntılı İçindekiler XLIII

- Temerrüt tarihinin karara yazılması gerektiği... 481

- Islahtan önce temerrüt varsa temerrüt tarihine göre faiz yürütülmesi... 481

- Talebi aşmamak kaydıyla faize hükmedilmesi ... 482

- Kısmi davada dava ve ıslah tarihinden itibaren faiz yürütülmesi... 482

G. TANIKLARLA BİRLİKTE ÇALIŞMA... 483

- Tanıkların davacı ile birlikte çalışmasının bulunması gerektiği ... 483

- Tanıkların davacı ile birlikte çalıştığı dönemle sınırlı hesaplama yapılması... 484

- Çalışma şartlarını bilmeyen tanıkların beyanı ile çalışmanın ispatlanamayacağı ... 485

- Tanıkların davacı ile birlikte çalıştığı dönemle sınırlı hesaplama yapılması... 485

H. HUSUMETLİ TANIK BEYANLARI... 487

- Salt husumetli tanık beyanları ile çalışmanın ispatlanamayacağı... 487

- Tanıklarlarla menfaat birliği bulunması durumunda beyanlarına itibar sorunu ... 487

- Yan delillerle desteklenmeyen husumetli tanık beyanlarına itibar edilemeyeceği... 488

- Yan delillerle desteklenmeyen husumetli tanık beyanlarına itibar edilemeyeceği 488 - Diğer delillerle desteklenen husumetli tanık beyanlarına değer verilmesi... 489

I. TANIK BEYANLARI ARASINDAKİ ÇELİŞKİNİN GİDERİLMESİ ... 490

- Tanık beyanları arasındaki çelişki giderilerek beyanların değerlendirilmesi... 490

- Çelişkili beyanlar olduğunda hangi beyana üstünlük verildiğinin açıklanması ... 490

- Belgelerle tanık beyanları arasındaki çelişkinin giderilmesi gerektiği... 491

J. ZAMANAŞIMI... 491

- Zamanaşımının, alacağın yalnız kısmi dava konusu yapılan miktarı için kesileceği... 491

(36)

Ayrıntılı İçindekiler XLIV

- Belirsiz alacak davasında zamanaşımının tüm alacak için kesileceği...491

- Zamanaşımına uğramayan tutarlara ilk talep miktarlarının eklenmesi ...492

- Hafta tatili ücretinde zamanaşımı süresi ...492

- Islah dilekçesinin tebliğinden itibaren iki haftalık sürenin başlaması...496

K. HAKKANİYET İNDİRİMİ ...496

- İşyeri belgelerine göre hesaplamalarda takdiri indirime gidilmemesi...496

- Tanık beyanlarına göre hesaplamalarda takdiri indirime gidilmesi...497

- Takdiri indirim oranı belirtilerek alacak miktarının tamamının belirlenmesi...497

- Hakkaniyet indiriminin hakkın özüne dokunmaması gerektiği...497

- Hakkaniyet indirimi nedeniyle aleyhe yargılama giderine hükmedilmemesi ...498

- Tanık beyanlarına göre hesaplamalarda takdiri indirime gidilmesi...498

L. TALEPLE BAĞLILIK KURALI...498

- Davacı talebinin aşılmaması gerektiği ...498

- Taleple bağlılık ilkesinin çalışma günleri yönünden geçerli olduğu ...499

2. BAM Kararları...499

- Talepten fazlaya karar verilemeyeceği ...499

M. DENKLEŞTİRME...500

Yargıtay Kararı...500

- Denkleşterme usulünün hafta tatili çalışmaları için uygulanamayacağı...500

N. NETLEŞTİRİLMESİ...500

- Hafta tatili ücretinin SGK kesintilerine tabi olduğu ...500

- Netleştirmede SGK prim tavanına riayet edilmesi...500

- Netleştirme hesabıına ilişkin karar örneği...502

O. HAFTA TATİLİ ÜCRETİNİN NETLEŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN HESAP TABLOSU...504

P. BASIN İŞ KANUNA GÖRE HAFTA TATİLİ ...504

1. Basın İş Kanunu Hafta Tatiline İşletilen Faize İlişkin Yargıtay Kararları...505

- Davacının işçilik alacaklarına yasal faiz uygulanması...505

2. Anayasa Mahkemesi Kararı İle İptal Edilen 5953 Sayılı Kanun’un Ek 1. maddesinin 8. Fıkrasının 2. Cümlesi Uyarınca Hafta Tatili Ücreti %5 Fazlasına İlişkin Yargıtay Kararı...505