Eğitimde plan yapmanın ilkeleri

(1)

Eğitimde plan yapmanın ilkeleri

• Planlar eğitim-öğretimin amaçlarına uygun olmalıdır.

• Planlar müfredat programlarında belirtilen konulara göre yapılmalıdır.

• Planlar, hedefler,-içerik-eğitim durumları ve ölçme ve değerlendirmeyi içermelidir.

• Planlar, konuların işlenişinde kullanılacak, öğretim

yöntemleri, eğitim teknolojileri, araç ve gereçleri ile

yapılacak etkinlikleri içermelidir.

(2)

Eğitimde plan yapmanın ilkeleri

• Planlar, öğrenci merkezli olmalı ve her plan belli bir süreyi kapsamalıdır.

• Planlar, açık ve anlaşılır bir şekilde yazılmalı, fazla ayrıntılardan sakınılmalıdır.

• Planlar, esnek ve uygulanabilir olmalıdır.

• Planlar, öğrencinin seviyesine uygun olmalı,

öğrenciler arasındaki bireysel farklılıkları da

dikkate almalıdır.

(3)

Türkiye’de Eğitim planlamasında yaşanan problemler

• Öğretmenlerin planları müfettişler ve okul yönetimi içi yapması

• Planların pek işlevsel olmaması,

• Plan yapmanın öğretmenlere sıkıcı gelmesi

• Planların hayatın gerçeklerinden uzak olması

• Planların öğrenci merkezli değil konu merkezli olması

• Öğretmenler tarafından gelişi güzel yapılması

(4)

Planlama, öğretmen ve öğrenci

katılımı ile gerçekleştirilmelidir.

(5)

İyi bir plan nasıl olmalıdır?

• Tarih: Ne zaman yapılacağı?

• Dersin Adı: Hangi derse ait olduğu

• Süre: Ne kadar zamanda yapılacağı

• Konu: Ne yapılacağı

• Amaç: Niçin yapılacağı

• Araç-gereç: Nelerden yararlanarak yapılacağı

• Yöntem: Hangi yöntemlerle yapılacağı

• İşleniş: Nasıl ve hangi sıra ile yapılacağı

• Değerlendirme. Amaçlara ulaşabildik mi?

(6)

Eğitimde plan çeşitleri

UZUN SÜRELİ PLANLAR KISA SÜRELİ PLANLAR

3-5 yıllık planlar Günlük ders planları

Yıllık planlar (ünitelendirilmiş) Haftalık ders planları Ünite planları (aylık, haftalık) Gezi planları

Gözlem planları Gözlem planları

İnceleme planları İnceleme planları

Egzersiz planları Deney planları

Araştırma planları Araştırma planları

(7)

Öğretmenlerin hazırladığı planlar

1. Yıllık planlar (Ünitelendirilmiş) 2. Ünite planı

3. Günlük Plan 4. Ders planı 5. Deney planı

6. Gezi-gözlem Planı

7. Egzersiz planı

(8)

‐8‐

Öğretim Etkinliklerinin Planlanması

Öğretim terimi olarak plan, belirli eğitim amaçlarına ve program hedeflerine ulaşmak için:

• öğretim etkinliklerinden hangilerinin seçileceğini,

• bunların öğrencilere niçin ve nasıl yaptırılacağını,

• ne gibi yardımcı ve tamamlayıcı kaynak ve araçların kullanılacağını,

• elde edilen başarının nasıl değerlendirileceğini

önceden tasarlayıp kâğıt üzerinde saptamaktır.

(9)

‐9‐

Plan Türleri

• Yıllık Plan

• Ünite Planı

• Günlük Plan

• Ders planı

• Gezi‐gözlem planı

• Deney planı

(10)

‐10‐

Yıllık Plan

Bir öğretim yılı içinde yapılacak tüm öğretim etkinliklerinin planlandığı çalışma planına "Yıllık Plan" denir.

• Yıllık plan, öğretmenin bir öğretim yılı süresince ders vermekle yükümlü bulunduğu sınıflarda, program uyarınca belli üniteleri ya da konuları

• hangi aylarda,

• yaklaşık olarak ne kadar zamanda işleyeceğini gösteren bir çalışma planıdır.

• Yıllık planlar bir bakıma genel anlamıyla öğrencilere bir yılda

kazandırılacak davranışlarla içerik boyutunun bir matriks üzerinde

gösterilmesidir.

(11)

‐11‐

Ünitelere Bölünmüş Yıllık Plan

• Bir öğretmenin öğretim süresince ders vermekle yükümlü olduğu sınıflarda,

• program uyarınca belli üniteleri ya da konuları hangi aylarda,

• yaklaşık olarak ne kadar zamanda

işleyeceğini gösteren ve (duruma göre zümre

öğretmenler kurulu tarafından ortak hazırlanarak) ders

yılı başında okul yönetimine verilen çalışma planıdır.

(12)

‐12‐

Ünite Planı

• Yıllık plana göre daha ayrıntılı olan ve yıllık plandan farklı olarak sonunda bir değerlendirme kısmına yer verilen çalışma planına "ünite planı" denir.

• Ünite planı, öğretmenin gözetimi ve denetimi altında, öğrencilere belirli bir süre içinde ve eğitim amaçlarına uygun olarak bir takım bilgi, beceri ve anlayışları kazandırmayı öngören belli bir konu ya da sorun çerçevesinde düzenlenmiş türlü etkinlikleri, öğrenme yaşantılarını ve değerlendirme çalışmalarını kapsayan

ayrıntılı ders planıdır.

• Ünite planıyla beraber her ünitenin sonunda bir izleme testinin hazırlanması oldukça yararlı olmaktadır.

• Ünite planlarında, yıllık planlardan farklı olarak yer alan değerlendirme kısmına ünite sonunda öğrenci başarısının nasıl değerlendirileceği yazılmalıdır. Genelde ünite sonunda bir sınavın verilmesi (yapılması) ve bu ünitenin tam olarak

öğrenilip öğrenilmediğinin kontrol edilmesi gerekir.

(13)

‐13‐

Günlük Plan‐Ders Planı

• Öğretmenin (dersler arası ilişkileri de gözeterek)

• Bir okul gününde sınıfında işlemeyi düşündüğü konuları,

• Düzenlemeyi tasarladığı etkinlikleri,

• Yararlanmayı öngördüğü araç ve gereçleri

• Sırası, zamanı ve süresiyle gösteren çalışma planına "günlük plan"

denir.

• Günlük plan, bir ya da birkaç ders saatinde işlenecek konuların ana çizgilerini belirlemek amacıyla ilgili ders öğretmenleri tarafından hemen hemen her gün hazırlanan bir plandır.

• Ders planı, belli bir ders için bir ya da birden çok

ders saatinde işlenecek konuların planlanmasıdır.

(14)

‐14‐

Ayrıntılı Planlama Yapmanın Getirileri

• Ayrıntılı bir planlama yapılmış olması öğretmene derslerinde

• Zamanı etkili bir şekilde kullanma,

• Kendisine güven duyma,

• Bir önceki ders ile sonraki ders arasındaki bağlantıyı kurabilme ve

• Öğretimin etkililiğini sağlama

açılarından olumlu katkılar sağlayacaktır.

(15)

‐15‐

Ders Planı: Bir ders planının belli başlı ögeleri ve hazırlanırken dikkat edilmesi gereken hususlar:

• Hazırlık

• Dersin Adı

• Ünitenin Adı

• Konunun Adı

• Süre

• Kullanılacak Yöntem ve Teknikler

• Kullanılacak Kaynak, Araç ve Gereçler

• Eğer yapılacaksa Gezi ve Gözlemler

• Hedefler

• Hedef davranışlar

• Dersin İşlenişi

• Dikkat çekme

• Güdüleme‐istekli kılma

• Gözden geçirme

• Hedef davranışı söyleme

• Geçiş‐Açıklama

• Geliştirme‐Sunu

• Özetleme

• Ödev verme

• Tekrar güdüleme

• Kapanış

• Sınama Durumları

• Kapanış

(16)

‐16‐

Öğretim İlkeleri

• Dikkati çekme

• Hedeften haberdar etme

• Ön öğrenmeleri hatırlatma

• Uyarıcı materyalleri sunma

• Öğrenciye rehberlik yapma

• Davranışı ortaya çıkarma

• Dönüt ve düzeltmeler verme

• Öğrenilenleri değerlendirme

• Kalıcılığı ve transferi sağlama

(17)

‐17‐

Bir Dersin Düzenlenme Aşamaları

⁽¹⁾

1‐GİRİŞ:

• Dikkati Çekme: Öğrenci öğrenmeye odaklanmalı

• Öğrenciye neler öğreneceği bildirilmeli

• İlgi ve motivasyon sağlanmalı

• Öğretilecek konuya en uygun araç, materyal ya da

yöntemler seçilmeli

(18)

‐18‐

Bir Dersin Düzenlenme Aşamaları

⁽²⁾

2‐GELİŞME:

• Öğretilecek konunun, ilişkili konulardaki yeri ve önemi gösterilmeli

• Konunun daha iyi kavranabilmesi için gerekli ön bilgiler hatırlatılıp düzeltmeler yapılmalı, eksikler tamamlanmalı

• Daha önce öğrenilenlerle ilişki kurulmalı

• Yeni bilgiler açıklanmalı

• İçerik anlamlı bir sıra içinde sunulmalı (Kolaydan zora, somuttan soyuta)

• Örnekler verilmeli

• Günlük yaşamla ilişkiler kurulmalı

• Kapsam somut hale getirilmeli ve görselleştirilmeli

• Öğrencilerin etkin katılımını sağlamak üzere sorular sorulmalı

• Öğrenciye öğrenmeyi gerçekleştirmesi için ipuçları verilmeli

• Sürecin etkili bir biçimde işleyip işlemediği kontrol edilerek süreklilik sağlanmalı, eksikler tamamlanmalı

(19)

‐19‐

Bir Dersin Düzenlenme Aşamaları

⁽³⁾

3‐SONUÇ:

• Anlatılanların anahatları özetlenmeli

• Öğretilenlerin öğrenilip öğrenilmediği kontrol edilmeli

• Eksikleri tamamlayıcı, hataları düzeltici çalışma yaprakları hazırlanmalı

• Öğrenilenlerin başka alanlara transferini sağlamak için öğrenilenlerin yeni durumlarda kullanılması sağlanmalı

• Kalıcılığı sağlayacak ödevler verilmeli

• Öğrenciler ödev yapmaya güdülenmeli

(20)

‐20‐

Bir Dersin Düzenlenme Aşamaları

⁽⁴⁾

4‐DEĞERLENDİRME:

• Performansı değerlendirme

• Dönüt sağlama

(21)

‐21‐

Derse Hazırlık: Sorular???

• Bir dersin hazırlığına başlamadan önce bir takım sorulara yanıt aramak gerekir.

?

(22)

‐22‐