TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
30 EYLÜL 2005 TARİHİ İTİBARİYLE ULUSLARARASI FİNANSAL RAPORLAMA
STANDARTLARINA GÖRE DÜZENLENEN
MALİ TABLOLAR
2 BAĞIMSIZ SINIRLI DENETÇİ RAPORU
Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı Yönetim Kurulu Başkanlığı’na
1.Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı’nın (“Şirket”) Yeni Türk Lirası’nın 30 Eylül 2005 tarihindeki satın alma gücüne eşdeğer olarak hazırlanan 30 Eylül 2005 tarihi itibariyle bilançosunu ve bu tarihte sona eren ara hesap dönemine ait gelir, özsermaye değişim ve nakit akım tablolarını sınırlı olarak incelemiş bulunuyoruz. Hazırlanan bu mali tablolardan Şirket yönetimi sorumludur.
2.Sınırlı incelememiz, Uluslararası Denetim Standartları tarafından öngörülen sınırlı denetim ilkelerine uygun olarak yapılmıştır. Sınırlı denetim, mali tabloların hazırlanışındaki sistemi anlamaya yönelik olarak şirket personelinden elde edilen mali ve muhasebe bilgilerinin değerlendirilmesini ve bunlar üzerinde uygulanan analitik incelemeleri kapsayan çalışmaları içermektedir. Ara mali tablolar üzerinde yapılan sınırlı denetim çalışmalarının kapsamı, mali tabloların bütünü üzerinde bir görüş oluşturmak amacı ile genel kabul görmüş denetim ilkelerine göre yapılan tam kapsamlı denetim çalışmalarına oranla oldukça sınırlı tutulmuştur. Bu nedenle tam kapsamlı bir denetçi görüşü beyan etmemekteyiz.
3.Sınırlı inceleme çalışmalarımıza göre, ekli mali tabloların, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS)’na uygun olmadığına ilişkin önemli herhangi bir hususa rastlanmamıştır.
Can Uluslararası Denetim Anonim Şirketi A Member Firm of INPACT International
İsmail USLU
Sorumlu Ortak Başdenetçi
25 Kasım 2005, İstanbul, Türkiye
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
3
Not 30 Eylül 2005 31 Aralık 2004 VARLIKLAR
Nakit ve Nakit Benzeri Kalemler 5 611.416.339 389.412.317
Ticari Alacaklar (net) 6 220.057.398 168.896.720
İlişkili Kuruluşlardan Kısa Vadeli Alacaklar 7 436.540 865.780
Stoklar 8 80.451.788 68.708.724
Peşin Ödenen Vergi 23 - 54.641.976
Diğer Kısa Vadeli Alacaklar ve Varlıklar 9 36.434.795 38.832.713
Dönen Varlıklar 948.796.860 721.358.230
Özkaynaktan Pay Alma Metoduna Göre
Değerlenen İştirak 10 18.974.631 17.792.273
Satılmaya Hazır Finansal Duran Varlıklar 10 23.668.587 27.616.124 Maddi Duran Varlıklar (net) 11 1.792.815.516 1.928.199.163 Maddi Olmayan Duran Varlıklar (net) 12 6.618.330 7.948.883 Uçaklara İlişkin Verilen Avanslar 13 675.351.151 422.720.208 Diğer Uzun Vadeli Alacaklar ve Varlıklar 14 11.722.318 14.215.210
Duran Varlıklar 2.529.150.533 2.418.491.861
Toplam Varlıklar 3.477.947.393 3.139.850.091
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcısıdır TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
4
Not 30 Eylül 2005 31 Aralık 2004 YÜKÜMLÜLÜKLER
Bankaya Borçlar 15 362.840.957 299.531
Kısa Vadeli Finansal Kiralama Borçları 16 214.000.633 215.893.206
Ticari Borçlar 243.427.882 198.679.112
İlişkili Kuruluşlara Borçlar 17 10.842.191 6.931.405 Diğer Kısa Vadeli Borçlar 18 47.230.491 40.446.182 Alınan Depozito ve Teminatlar 19 29.306.509 41.189.232 Yolcu Uçuş Yükümlülükleri 20 180.483.488 188.299.204
Diğer Gider Tahakkukları 21 100.869.012 74.526.454
Kısa Vadeli Yükümlülükler 1.189.001.163 766.264.326
Uzun Vadeli Finansal Kiralama Borçları 16 807.265.167 1.020.003.095
Hibe Krediler (net) 22 1.156.267 2.546.704
Alınan Depozito ve Teminatlar 19 8.157.175 9.113.206 Uzun Vadeli Ertelenmiş Vergi Borçları 23 95.294.011 49.507.318
Kıdem Tazminatı Karşılığı 24 113.257.625 106.265.192
Diğer Uzun Vadeli Borçlar 18 1.339.070 3.853.600
Uzun Vadeli Yükümlülükler 1.026.469.315 1.191.289.115
ÖZSERMAYE
Sermaye 25 2.038.460.208 2.038.460.208
Yedekler 150.339.626 150.339.626
Hisse Senedi İhraç Primi 953.721 953.721
Birikmiş Zarar (927.276.640) (1.007.456.905)
Toplam Özsermaye 1.262.476.915 1.182.296.650
Toplam Özsermaye ve Yükümlülükler 3.477.947.393 3.139.850.091
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcısıdır TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
30 EYLÜL 2005 VE 2004 TARİHLERİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK
5
1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz-
Not 30 Eylül 2005 30 Eylül 2005 30 Eylül 2004 30 Eylül 2004
Faaliyet Gelirleri 30 ve 35 2.448.836.582 976.277.660 2.256.230.899 938.845.166 Faaliyet Giderleri (-) 31 ve 35 (2.337.554.353) (855.811.670) (2.087.233.996) (797.733.871)
NET ESAS FAALİYET KARI 111.282.229 120.465.990 168.996.903 141.111.295
Diğer Faaliyetlerden Gelir ve Karlar 33 ve 35 84.875.862 38.991.912 31.798.983 9.692.503 Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (-) 34 (4.428.966) (1.215.371) (15.461.971) (8.730.875)
FAALİYET KARI 191.729.125 158.242.531 185.333.915 142.072.923
Finansman Giderleri (net) 32 (46.075.815) 981.010 (79.670.593) 8.778.681
Net Parasal Pozisyon Karı 2.198.120 (11.619.754) 108.002.926 23.264.639
VERGİ ÖNCESİ KAR 147.851.430 147.603.787 213.666.249 174.116.243
Vergi Gideri 23 (67.671.165) (50.311.814) (79.385.228) (48.801.149)
NET DÖNEM KARI 80.180.265 97.291.973 134.281.021 125.315.094
HİSSE BAŞINA KAR (YTL, tam tutar) 3.17 0,00046 0,00056 0,00077 0,00072
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcısıdır
6
(Tüm tutarlar, enflasyonun etkilerini yansıtacak şekilde Yeni Türk Lirası'nın 30 Eylül 2005 tarihindeki satın alma gücü cinsinden ifade edilmiştir ve aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası olarak gösterilmiştir.)
Sermaye Yedekler Hisse Senedi
İhraç
Primi Birikmiş Zarar Toplam
01 Ocak 2004 Bakiyesi 2.038.460.208 150.339.626 953.721 (1.121.476.605) 1.068.276.950
Cari Dönem Karı - - - 134.281.021 134.281.021
30 Eylül 2004 Bakiyesi 2.038.460.208 150.339.626 953.721 (987.195.584) 1.202.557.971
01 Ocak 2005 Bakiyesi 2.038.460.208 150.339.626 953.721 (1.007.456.905) 1.182.296.650
Cari Dönem kARI - - - 80.180.265 80.180.265
30 Eylül 2005 Bakiyesi 2.038.460.208 150.339.626 953.721 (927.276.640) 1.262.476.915
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcısıdır
7
satın alma gücü cinsinden ifade edilmiştir ve aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası olarak gösterilmiştir.)
1 Ocak-30 Eylül 2005 1 Ocak-30 Eylül 2004
FAALİYETLERDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI
Vergi Öncesi Dönem Net Karı 147.851.430 213.666.249
Faaliyetlerde Kullanılan Nakit Akımına Ulaşmak İçin Yapılan Düzeltmeler:
Amortisman 236.868.244 240.945.309
Kıdem Tazminatı Karşılığı 12.924.815 15.924.282
Faiz Geliri (30.415.277) (31.767.507)
Sabit Kıymet Satış Karı (3.116.565) (55.716)
Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğünden Doğan Parasal Kazanç (3.022.576) (4.511.112)
Değer Düşüklüğü Karşılığındaki Artış / (Azalış) (11.288.524) 12.344.151
Özkaynaktan Pay Alma Yöntemine Göre Muhasebeleştirilen İştirak Geliri (1.182.358) (7.843.146)
Faiz Giderleri 42.794.098 39.078.302
Hibe Kredilerdeki Değişim (1.390.437) (1.669.080)
Finansal Kiralama Üzerindeki Kur Farkı Geliri (parasal kazanç ile netleştirilmiş) (76.365.942) (14.266.677) Satılmaya Hazır Finansal Duran Varlık Değer Düşüklüğü Karşılığındaki Değişim 6.800.989 2.091.164
USAŞ Hisse Transferi Ertelenmiş Gelir İtfası (2.853.452) (2.890.201)
Süpheli Alacak Karşılığındaki Artış / (Azalış) 76.741 (5.107.066)
İşletme Sermayesindeki Değişikliklerden Önceki Faaliyet Karı 317.681.186 455.938.952
Ticari Alacaklardaki Artış (51.237.419) (43.332.973)
Ilişkili Kuruluşlardan Alacaklardaki Azalış 429.240 62.486.213
Stoklardaki Artış (11.743.064) (12.982.020)
Diğer Kısa Vadeli Alacaklar Varlıklardaki (Artış)/Azalış 57.039.894 (4.993.833)
Diğer Uzun Vadeli Alacaklar ve Varlıklardaki Azalış 2.492.892 3.152.396
Ticari Borçlardaki Artış 44.748.770 51.264.400
Ilişkili Kuruluşlara Borçlardaki Artış 3.910.786 1.952.866
Gider Tahakkukları ve Diğer Borçlardaki Artış / (Azalış) 16.362.542 (19.749.071)
Alınan Depozito ve Teminatlardaki Azalış (12.838.754) (41.912.101)
Yolcu Uçuş Yükümlülüklerindeki (Artış)/Azalış (7.815.716) 22.521.885
Ödenen Kıdem Tazminatları (5.932.382) (6.319.420)
Ödenen Faizler (40.589.826) (37.616.357)
Ödenen Gelir Vergisi (4.612.101) (37.473.155)
Faaliyetlerden Elde Edilen Net Nakit 307.896.048 392.937.782
YATIRIM FAALIYETLERİNE İLİŞKİN NAKIT AKIMLARI
Finansal Duran Varlık Satışından Elde Edilen Nakit - (8.803)
Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlık Satışından Elde Edilen Nakit 60.189.151 6.514.285
Alınan Faiz 30.415.277 31.767.508
Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlık Alımı (145.938.106) (87.188.136)
Uçaklara İlişkin Verilen Avanslar (252.630.943) (336.363.742)
Yatırım Faaliyetlerinde Kullanılan Net Nakit (307.964.621) (385.278.888)
FİNANSMAN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI
Finansal Kiralama Anapara Geri Ödemeleri (140.468.831) (244.157.139)
Bankaya Borçlardaki Değişim 362.541.426 864.665
Finansman Faaliyetlerinden Elde Edilen / (Kullanılan) Net Nakit 222.072.595 (243.292.474)
NAKİT DEĞERLERDEKİ NET ARTIŞ / (AZALIŞ) 222.004.022 (235.633.580)
DÖNEM BAŞINDAKİ NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 389.412.317 799.972.046
DÖNEM SONUNDAKI NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 611.416.339 564.338.466
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcısıdır
8
1 ŞİRKETİN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU
Türk Hava Yolları A.O. (“Şirket” veya “THY”) 1933 yılında Türkiye’de kurulmuştur. Şirket’in ana faaliyet konusu yurt içi ve yurt dışında yolcu ve kargo hava taşımacılığı yapmaktır.
30 Eylül 2005 tarihi itibariyle Şirket’in hissedarları ve hisse dağılımı aşağıdaki gibidir:
T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı % 75,18
Diğer % 24,82
Toplam % 100,00
30 Eylül 2005 tarihi itibariyle Şirket’te çalışan toplam personel sayısı 11.256’tir (30 Eylül 2004:
10.312). 30 Eylül 2005 ve 2004 dönemleri içinde çalışan ortalama personel sayısı sırasıyla 11.138 ve 10.236’dir. Şirket’in bağlı ortaklıkları ve iştirakleri not 10’da belirtilmiştir.
Şirket, Türkiye’de kayıtlı olup merkez adresi aşağıdaki gibidir:
Türk Hava Yolları Genel Yönetim Binası, Atatürk Havalimanı, 34149 Yeşilköy İSTANBUL.
2 MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR Uygulanan Muhasebe Standartları:
Ekli mali tablolar Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na (“UFRS”) (önceki adıyla Uluslararası Muhasebe Standartları, “UMS”) uygun olarak hazırlanmıştır. Ekteki mali tabloların hazırlanmasında kullanılan esaslar aşağıdaki gibidir:
Şirket; defterlerini ve yasal mali tablolarını Türk Ticaret Kanunu (“TTK”), Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”) mevzuatı ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadır. Ekli mali tablolar, yasal kayıtlar esas alınarak düzenlenmiş olup, UFRS’ye göre gerçek durumu göstermek amacıyla Yeni Türk Lirası’nın satın alma gücündeki değişimlerle ilgili olan enflasyon muhasebesi dahil olmak üzere yapılan bazı düzeltme ve sınıflamaları da içermektedir.
Ekteki mali tabloların hazırlanmasında kullanılan esaslar aşağıda ve Not 3’te açıklandığı gibidir:
Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mali Tabloların Düzeltilmesi
Ekli mali tablolarda, Yeni Türk Lirası’nın genel satın alım gücündeki değişmeler nedeniyle yapılan düzeltmelerde, Uluslararası Muhasebe Standardı (“UMS”) No:29 (“Hiperenflasyonist Ekonomilerde Finansal Raporlama”) esas alınmıştır.
UMS 29, hiperenflasyonist ekonomilerin para birimi ile hazırlanan mali tabloların bilanço tarihindeki ölçüm biriminden gösterilmesini ve genel fiyat endeksinin kullanılarak daha önceki dönemlere ait bakiyelerin de aynı birimden gösterilmesini öngörmektedir. UMS 29’un uygulanmasını gerektiren durumlardan biri, üç yıllık kümülatif enflasyon oranının, %100 veya üzerinde olmasıdır. Türkiye’de Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yayımlanan toptan eşya fiyat endeksi baz alındığında söz konusu kümülatif oran 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle sona eren üç yıllık dönem için, %69,7 ve 30 Eylül 2005 tarihi itibariyle % 48,6 olmuştur.
2 MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devam)
9
30 Eylül 2005 ve 31 Aralık 2004 tarihli mali tabloların düzeltilmesinde kullanılan endeksler ve düzeltme katsayıları aşağıda gösterilmiştir:
Üç yıllık bileşik
Tarihler Endeks Düzeltme katsayısı enflasyon oranları % 30 Eylül 2004 8.069,7 1,109 88,7 31 Aralık 2004 8.403,8 1,065 69,7 30 Eylül 2005 8.950,2 1,000 48,6
30 Eylül 2005 tarihi itibariyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından açıklanan dolar kuru 1 ABD Doları = 1,3406 YTL’dir (31 Aralık 2004: 1 ABD Doları= 1,3421 YTL).
UMS 29 endeksleme işlemlerinin ana hatları aşağıdaki gibidir:
• Bilanço tarihi itibariyle cari satın alma gücü ile gösterilenler dışındaki tüm kalemler ilgili fiyat endeksi katsayıları kullanılarak endekslenmiştir. Önceki yıllara ait tutarlar da aynı şekilde endekslenmiştir.
• Parasal aktif ve pasif kalemler, bilanço tarihinde cari olan satın alma gücü ile ifade edildiklerinden endekslemeye tabi tutulmamışlardır. Parasal kalemler nakit para ve nakit olarak alınacak veya ödenecek kalemlerdir.
• Sabit kıymetler, iştirakler ve benzeri aktifler piyasa değerlerini geçmeyecek şekilde alım değerleri üzerinden endekslenmiştir. Amortismanlar da benzer şekilde düzeltilmişlerdir.
Özkaynakların içerisinde yer alan tutarlar, bu tutarların şirkete katıldığı veya şirket içerisinde oluştuğu dönemlerdeki genel fiyat endekslerinin uygulanması neticesinde yeniden düzeltilmiştir.
• Bilançodaki parasal olmayan kalemlerin gelir tablosuna etkisi olanlar dışındaki gelir tablosunda yer alan tüm kalemler, gelir ve gider hesaplarının mali tablolara ilk olarak yansıtıldıkları dönemler üzerinden hesaplanan katsayılar ile endekslenmişlerdir.
• Net parasal vaziyet üzerinden genel enflasyon neticesinde oluşan kazanç veya kayıp, parasal olmayan aktiflere, özkaynak kalemlerine ve gelir tablosu hesaplarına yapılan düzeltmelerin farkıdır. Net parasal vaziyet üzerinden hesaplanan bu kazanç veya kayıp net kara dahil edilmiştir.
Yeni Türk Lirası
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti’nin Para Birimi Hakkında Kanun’un yürürlük tarihi 1 Ocak 2005 olarak belirlenmiş olup, bu tarihten itibaren Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni para birimi “Yeni Türk Lirası” (YTL) ve alt birimi ise “Yeni Kuruş” (YKr) olarak tanımlanmıştır. İlgili Kanun’un 2.
maddesi ile Türk Lirası yeni para birimi olan Yeni Türk Lirası’na dönüştürülmüş ve Türk Lirası’ndan altı sıfır kaldırılarak, bir milyon Türk Lirası eşittir bir Yeni Türk Lirası (1.000.000 TL= 1 YTL) değişim oranında yeni bir değer getirilmiştir. Bu çerçevede T.C. Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulu’nun MSD-10/832-43399 sayılı ve 1 Aralık 2004 tarihli yazısına istinaden, 2005 yılı içerisinde kamuya açıklanacak olan hesap dönemlerine ilişkin mali tabloların karşılaştırma amacıyla kullanılacak olan bir önceki döneme ait finansal veriler de dahil olmak üzere ilişikteki mali tablolar sadece karşılaştırma yapmak amacıyla YTL cinsinden ifade edilmiştir.
Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Mali Tabloların Düzeltilmesi
Cari dönem mali tabloları önceki dönem ile karşılaştırmalı olarak hazırlanmıştır. Cari dönem mali tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılmıştır.
3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI
10
İlişikteki mali tabloların hazırlanması sırasında uygulanan önemli muhasebe politikaları aşağıdaki gibidir:
3.1 Gelir Kaydedilmesi ve Komisyon Giderleri
Yolcu ve kargo taşıma gelirleri, taşıma hizmeti tamamlandığında faaliyet geliri olarak kaydedilmektedir. Satılan ancak henüz kullanılmayan (uçulmayan) biletler, yolcu uçuş yükümlülüğü olarak kaydedilmektedir.
Şirket tarihsel istatistikler kullanarak uçulmayan ve geçerliliğini yitirmiş biletler hakkında tahmini hesaplamalar yapabilmektedir. Kullanılmayacağı tahmin edilen biletler, faaliyet geliri içerisinde kaydedilmiştir.
Yolcu gelirlerine ilişkin olarak acentelere verilecek komisyonlar taşımacılık hizmeti gerçekleştiğinde gider olarak kaydedilmektedir.
3.2 Stok Değerlemesi
Stoklar maliyet ya da net gerçekleşebilir değerinin düşük olanı ile hareketli ağırlıklı ortalama maliyet metodu kullanılarak değerlenmektedir.
3.3 Finansal Yatırımlar
Şirket, UMS 39 ( Finansal Araçlar: Kayda Alma ve Değerleme)’a uygun olarak finansal yatırımlarını aşağıdaki şekilde sınıflandırmaktadır:
Alım satım amaçlı menkul kıymetler:
Alım satım amaçlı menkul kıymetler, kısa vadeli fiyat hareketlerinden kar etmek amacıyla portföye alınan kıymetlerdir. Kayıtlara alındıktan sonra ticari amaçla elde tutulan menkul kıymetler güvenilir bir şekilde ölçülebiliyor olması koşuluyla rayiç değerleriyle değerlenmektedir. Alım satım amaçlı menkul kıymetlere ilişkin kar veya zararlar, ilgili dönemin net kar veya zararı içerisinde gösterilmektedir.
Vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar:
Vadesine kadar elde tutulacak menkul kıymetler, belirli bir vade yapısı ve belirli tutardaki ödemeleri içeren ve Şirket’in vadesine kadar elde tutma niyeti ve gücü olan kıymetlerdir.
Satılmaya hazır yatırımlar:
Satılmaya hazır yatırımlar, iştirak oranı %20’den az olan ve alım satım amaçlı elde tutulmayan yatırımlardan oluşmaktadır. Kayıtlara alındıktan sonra satılmaya hazır amaçla elde tutulan yatırımlardan borsada işlem görenler, bilanço tarihindeki piyasa değerleriyle değerlenmektedir.
Rayiç değerleri güvenilir bir şekilde ölçülemeyen yatırımlar ise UMS 29’a göre endekslenmiş maliyet üzerinden kaydedilmektedir. Satılmaya hazır yatırımlara ilişkin kar veya zararlar ilgili dönemin net kar veya zararı içerisinde gösterilmektedir.
Özkaynaktan pay alma yöntemine göre değerlenen yatırımlar:
İştirak oranı %50 olan ve Şirket tarafından kontrol edilmeyen iştirak, özkaynaktan pay alma yöntemiyle değerlenmektedir.
3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (Devam)
11 3.4 Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıklar Maddi Duran Varlıklar
Tarihi maliyet değerleriyle gösterilen maddi duran varlıklar, alım tarihinden itibaren endekslenmiş tutarlar üzerinden kayıtlara alınmıştır. Maddi duran varlıklar, tamir edilebilir yedek parçalar hariç, tüm kategoriler için kıst amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulmaktadır. Tamir edilebilir yedek parçalar grup olarak amortismana tabi tutulmaktadır.
Aktiflerin ekonomik ömürleri ve hurda değerleri aşağıda belirtilmiştir:
Ekonomik Ömür Hurda değeri
- Arsa - -
- Bina 25-50 -
- Uçak 15 %30
- Motorlar 15 %30
- Komponentler 5-8-10 -
- Tamir edilebilen yedek parçalar 2-3 -
- Simülatör 10 -
- Makina ve ekipman 3-5-7-10 -
- Döşeme ve demirbaşlar 3-4-5 -
- Taşıtlar 4-5-7 -
- Diğer maddi duran varlıklar 5 -
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Maddi olmayan duran varlıklar, özel maliyetleri, iktisap edilmiş hakları, bilgi sistemlerini ve bilgisayar yazılımlarını içermektedir. Bunlar, alım tarihinden itibaren endekslenmiş tutarlar üzerinden kayıtlara alınmıştır ve özel maliyetler kira süreleri, diğer maddi olmayan duran varlıklar ise faydalı ömürleri olan 5 yıl boyunca kıst amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulmaktadır.
Varlıklarda Değer Düşüklüğü
UMS 29 standartına göre Şirket, TEFE fiyat endeksini kullanarak maddi duran varlıklarını endekslemektedir. Uluslararası piyasalarda, uçak ve benzeri varlıkların satın alma ve ikinci el ticareti ABD Doları cinsinden gerçekleşmektedir. Son yıllarda enflasyon oranının, YTL’nin ABD Doları karşısındaki devalüasyon oranından yüksek çıkması sonucu, uçakların, yedek motorların ve simülatörlerin enflasyona göre endekslenmiş net defter değerleri, ABD Doları satın alma değerlerine göre hesaplanmış net defter değerlerinin üzerine çıkmaktadır.
Şirket yönetimi bu durumun, ilgili varlıklarda gerçek olmayan bir değer artışına sebep olduğunu düşünmektedir. Bu nedenle Şirket, uçaklarının, yedek motorlarının ve simülatörlerinin enflasyona göre endekslenmiş net defter değerlerini, ABD Doları satın alma değerlerine göre hesaplanmış net defter değerlerine düşürmektedir. Bundan sonra Şirket, ABD Doları satın alma değerlerine göre hesaplanmış net defter değerlerinin, bu varlıkların makul değerlerini aşıp aşmadığını kontrol etmektedir. Makul değer tespitinde, varlıktan beklenen nakit akımlarının bugünkü değeriyle, net satış fiyatının büyük olanı kullanılmaktadır. Net satış fiyatı, uluslararası ikinci el uçak fiyat kataloglarına göre tesbit edilmektedir. İlişikteki finansal tablolarda, enflasyona göre endekslenmiş net defter değerleri ile ABD Doları satın alma değerine göre hesaplanmış net defter değerleri arasındaki fark, parasal kazanç hesabıyla netleştirilmektedir. ABD Doları satın alma değerlerine göre hesaplanmış net defter değerleri ile makul değerler arasındaki fark ise faaliyet giderleri grubu altında değer düşüş karşılığı olarak kaydedilmektedir.
3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (Devam)
12 3.5 Borçlanma Maliyetleri
Krediler, alındıkları tarihlerde, alınan kredi tutarından işlem masrafları çıkartıldıktan sonraki değerleriyle kaydedilir. Krediler, sonradan etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyet değeri üzerinden belirtilir. İşlem masrafları düşüldükten sonra kalan tutar ile iskonto edilmiş maliyet değeri arasındaki fark, gelir tablosuna kredi dönemi süresince finansman maliyeti olarak yansıtılır. Kredilerden kaynaklanan finansman maliyeti, oluştuğunda gelir tablosuna kaydedilir.
3.6 Hibe Krediler
Hibe krediler, uçak ve motorların satın alımlarında veya finansal kiralama yöntemiyle elde edilmelerinde alınmaktadır. Şirket, hibe kredileri aktiflerin maliyetinden düşmekte ve bu aktifleri ekonomik ömürleri veya finansal kiralama süresince itfa etmektedir. Faaliyet kiralamasına ilişkin hibe krediler, ertelenmiş gelir olarak kaydedilmekte ve kiralama süresince itfa edilmektedir.
3.7 Bakım ve Onarım Giderleri
Maddi duran varlıkların ve kiralanan varlıkların düzenli bakımı ve onarımı için yapılan harcamalar, ilgili döneme faaliyet gideri olarak kaydedilmektedir. Sahip olunan veya finansal kiralama ile alınan uçakların büyük bakımları yapıldıkça gider olarak kaydedilmekte; operasyonel kiralanan uçakların teslim bakımları ise periyodik bazda gider olarak tahakkuk ettirilmektedir.
3.8 Sık Uçuş Programı
THY, üyelerine “Miles and Miles” adında bir Sık Uçuş Programı (Frequent Flyer Program) dahilinde birikmiş mesafe üzerinden ücretsiz uçuş ödülü vermektedir. Ücretsiz seyahatin artan maliyet yöntemi ile hesaplanan tahmini maliyeti yükümlülük olarak kaydedilmektedir.
THY, aynı zamanda “Shop & Miles” Programı dahilinde katılımcılara mil kredisi satmaktadır. Bu gelirin bir kısmı ertelenmiş gelir olarak kaydedilmekte ve seyahat sağlandıkça gelir olarak kaydedilmektedir.
3.9 Vergi ve Ertelenmiş Vergiler
Mali tablolarda yer alan gelir vergileri, cari yıl vergisi ile ertelenmiş vergilerdeki değişimi içermektedir. Şirket, UMS 12’ye (“Vergilendirme” – yeniden düzenlenmiş) uygun olacak şekilde dönem sonuçları üzerinden cari ve ertelenmiş vergi hesaplamaktadır.
Hazırlanan mali tablolarda, Şirket’in dönem sonuçlarına dayanılarak hesaplanan kurumlar vergisi yükümlülüğü için karşılık ayrılmaktadır. Kurumlar Vergisi yükümlülüğü, dönem sonucunun kanunen kabul edilmeyen giderler ve indirimler dikkate alınarak düzeltilmesinden sonra bulunan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.
3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (Devam) 3.9 Vergi ve Ertelenmiş Vergiler (Devam)
13
Ertelenmiş vergi aktifi ve pasifi, bazı gelir ve gider kalemlerinin muhasebe ve vergisel açılardan farklı değerlendirilmeleri sonucunda ortaya çıkan zamanlama farklılıklarının baz alınması suretiyle, yükümlülük metoduna göre hesaplanmaktadır.
Ertelenmiş vergi pasifi, oluşan vergilendirilebilir tüm zamanlama farklılıkları için hesaplanmakta olup, ertelenmiş vergi aktifi ise sadece ortaya çıkacak bu aktifin itfa edilebileceği ve vergilendirilebilir bir karın gelecekte oluşması beklendiğinde kayıtlara alınmaktadır.
Ertelenmiş vergi, varlıkların oluştuğu veya yükümlüklüklerin yerine getirildiği dönemde geçerli olan vergi oranları üzerinden hesaplanır ve gelir tablosuna gider veya gelir olarak kaydedilir.
Ödenecek kurumlar vergisi tutarları, peşin ödenen kurumlar vergisi tutarlarıyla ilişkili olduğu için netleştirilmektedir. Ertelenmiş vergi aktif ve pasifi de aynı şekilde netleştirilmektedir.
3.10 Emeklilik ve Kıdem Tazminatı Provizyonu
Türkiye’de geçerli iş kanunları gereği emeklilik ve kıdem tazminatı provizyonları ilişikteki finansal tablolarda gerçekleştikçe provizyon olarak ayrılmaktadır. UMS 19 (Çalışanlara Sağlanan Faydalar)’a uygun olarak gelecek yıllarda ödenecek emeklilik tazminatının bilanço tarihindeki bugünkü değerinin hesaplanması için enflasyon oranından arındırılmış uygun faiz oranı ile iskonto edilmiştir. Emeklilik tazminat giderine dahil edilen faiz maliyeti faaliyet sonuçlarında faiz gideri olarak gösterilmektedir.
3.11 İlişkili Kuruluşlar
Bu mali tabloların amacı doğrultusunda ortaklar, üst düzey yöneticiler ve Yönetim Kurulu üyeleri, aileleri ve onlar tarafından kontrol edilen veya onlara bağlı şirketler, iştirak ve ortaklıklar ilişkili taraflar olarak kabul ve ifade edilmişlerdir. Olağan faaliyetler nedeniyle ilişkili kuruluşlarla girilen işlemler piyasa koşullarına uygun fiyatlarla gerçekleştirilmiştir.
3.12 Kur Değişiminin Etkileri
Yıl içerisinde gerçekleşen döviz işlemleri, işlem tarihindeki kurlar kullanılarak Yeni Türk Lirası’na çevrilmektedir. Bilançoda yer alan dövize bağlı varlık ve borçlar, bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak Yeni Türk Lirası’na çevrilmiştir. Bu çevirimden ve dövizli işlemlerin tahsil, tediyelerinden kaynaklanan kambiyo karları, zararları gelir tablosunda yer almaktadır.
İlgili tarihler itibariyle dönem sonu ve ortalama ABD Doları kuru aşağıdaki gibidir:
Dönem Sonu Kuru Ortalama Kur
31 Aralık 2003 1,3958 1,4953
30 Eylül 2004 1,4977 1,4159
31 Aralık 2004 1,3421 1,4223
30 Eylül 2005 1,3406 1,3373
3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (Devam) 3.13 Finansal Kiralama
14
Şirket, finansal kiralama ve faaliyet tipi kiralama yöntemiyle uçak, simülatör, bilgisayar ekipmanı ve taşıt araçları kiralamaktadır. UMS 17 no’lu (Kiralama Sözleşmeleri) standartın öngördüğü üzere, Şirket finansal kiralama yöntemiyle kiralanan aktif ve pasiflerini kiralama taksitlerinin bugünkü değerine eşit olarak kaydetmektedir. Finansal kiralama yöntemiyle kiralanan aktiflere ekonomik ömürleri süresince amortisman ayrılmaktadır. Faaliyet tipi kiralamalar faaliyet gideri olarak kaydedilmektedir.
3.14 Finansal Araçlar ve Finansal Risk Yönetimi
Gerçeğe uygun değer, istekli alıcı ve satıcıların bir araya geldiği piyasalarda, bir aktifin başka bir varlıkla değiştirilebileceği veya bir taahhütün yerine getirilebileceği değerdir. Bir finansal enstrümanın piyasa değeri, aktif bir pazarın mevcudiyeti durumunda, satıştan elde edilebilecek tutara veya satın almadan doğabilecek borca eşittir.
Finansal Varlıklar
Finansal enstrümanların gerçeğe uygun tahmini değeri, Şirket tarafından piyasalara ilişkin bilgiler ve gerekli değerleme yöntemleri kullanılarak belirlenmiştir. Ancak, gerçeğe uygun değerin belirlenmesinde kullanılan piyasa verilerinin yorumlanmasına gerek duyulmaktadır. Bu nedenle, bu raporda sunulan tahminler, Şirket’in varlıklarını elden çıkarması durumunda cari piyasa koşullarında elde edebileceği değerler olmayabilir.
Banka mevduatları, alacaklar, teminat mektupları ve akreditifler gibi şarta bağlı taahhütler karşı tarafın anlaşmanın şartlarını yerine getirememesi durumunda, Şirket’in finansal durumunu olumsuz yönde etkileyebilecek önemli finansal enstrümanlardır.
Bazı finansal varlıkların maliyet değerine eşit olan kayıtlı değerlerinin, kısa vadeli nitelikleri nedeniyle gerçeğe uygun değerlerine eşit olduğu varsayılmaktadır.
Şirket’in temel finansal varlıkları nakit ve nakit benzeri kalemler, ticari alacaklar, ilişkili kuruluşlardan alacaklar ve satılmaya hazır varlıklardır.
Ticari alacaklar ve ilişkili şirketlerden alacakların defter değerlerinin, tahsil edilemeyen tutarlar için gerekli karşılıklar ayrıldıktan sonra, alacakların reeskonta tabi tutulması haricinde, yaklaşık pazar değerine ulaştığı tahmin edilmektedir.
Ticari borçlar ve ilişkili şirketlere borçların defter değerlerinin, borçların reeskonta tabi tutulması haricinde, yaklaşık pazar değerine ulaştığı tahmin edilmektedir.
Şirket, Güneş Ekspres Havacılık A.Ş. (Sun Express) üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu için bu iştiraki özkaynaktan pay alma yöntemine göre muhasebeleştirmiştir. Uçak Servisi A.Ş. ve France Telecom gibi finansal duran varlıklar satılmaya hazır yatırım olarak sınıflandırılmakta ve makul değerdeki değişim gelir tablosuna yansıtılmaktadır.
Sun Express, Uçak Servisi A.Ş. ve France Telecom dışındaki Şirket’in önemli bir etkisinin olmadığı veya kontrol etmediği, satılmaya hazır yatırımlar, makul değerleri güvenilir bir biçimde ölçülemediklerinden maliyet değerinden gösterilmişlerdir.
3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (Devam)
3.14 Finansal Araçlar ve Finansal Risk Yönetimi (Devam)
15 Mali Borçlar
Şirket’in mali borçları ilgili anlaşmaların özüne göre sınıflandırılmıştır. Faize tabi banka borçları, ticari ve diğer borçlar, bağlı şirketlere borçlar, banka kredisi ve finansal kiralama borçları önemli mali borçları oluşturmaktadır. Faize tabi yabancı paraya bağlı krediler dönem sonu kurundan değerlenmiştir.
Finansal giderler tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmekte olup, ilgili dönemde ödenmedikleri takdirde diğer gider tahakkukları hesabında izlenmektedir. Ticari ve diğer borçlar ile bağlı şirketlere borçlar pazar değerine yaklaşık olan nominal değerlerinden gösterilmektedir.
Kredi Riski
Şirket’in kredi riski temel olarak ticari alacaklarına ilişkindir. Bilançoda gösterilen tutar Şirket yönetiminin önceki tecrübelerine ve cari ekonomik şartlara bağlı olarak tahmin ettiği şüpheli alacaklar düşüldükten sonraki net tutardan oluşmaktadır. Şirket’in kredi riski çok sayıda müşteriyle çalışıldığından dolayı dağılmış olup önemli bir kredi risk yoğunlaşması yoktur.
Fiyat Riski
• Döviz Kuru Riski
Şirket, işinin özelliğinden dolayı yabancı paralar ile Yeni Türk Lirası arasındaki kur değişiminden etkilenmektedir. Şirket’in bilet gelirinin çoğu Euro ve ABD Doları’ndan, giderlerin çoğunluğu ise ABD Doları ve Yeni Türk Lirası’ndan oluşmaktadır.
• Faiz Riski
Leasing (Finansal Kiralama) işlemlerine bağlı faiz oranlarının bir kısmı LIBOR’a bağlıdır, dolayısıyla Şirket uluslararası pazardaki faiz oranlarındaki değişimden etkilenmektedir. Şirket faiz oranlarına ve kur değişimine karşı risklerini sınırlandırmaya yönelik hedging (koruma) anlaşmaları yapmamıştır.
• Piyasa Riski
Şirket, kısa vadeli repo sözleşmelerine dayalı hazine bonosu işlemleri ve günlük banka mevduatı plasmanı yapmak suretiyle yatırımlarını gerçekleştirmektedir. Bu yatırımlar, piyasa koşullarından dolayı meydana gelen dalgalanmalar sebebiyle değişiklik göstermektedir.
• Nakit Riski
Genel olarak biletler önceden satılmakta ve taşımacılık sonradan gerçekleştirilmektedir.
Dolayısıyla Şirket, gelirlerini önceden tahsil edip taşımacılık maliyetine sonradan katlandığından dolayı avantaj elde etmektedir. Şirket alacaklarının tahsil süresinin, borçlarının geri ödeme süresinden daha kısa olmasından dolayı da avantaj elde etmektedir.
3.15 Netleştirme/Mahsup
Finansal varlık ve yükümlülükler, tanımlanan tutarların netleştirilmesi için bir zorunluluk veya niyet varsa veya varlık yükümlülük ile denkleşiyorsa, netleştirilmiş ve bilançoda net olarak gösterilmiştir.
3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (Devam) 3.16 Tahmin Uygulaması
16
Finansal tabloların Uluslararası Muhasebe Standartları’na uygun olarak hazırlanabilmesi, yönetimin raporlanan varlık ve yükümlülükleri, koşullu borçları, gelir ve giderleri etkileyebilecek tahminler yapmasını gerektirmektedir. Gerçek sonuçlar bu tahminlerden farklı olabilir.
3.17 Hisse başına kar
33 no’lu UMS “Hisse Başına Kar” standardı halka açık veya açılmakta olan şirketler için hisse başına karın veya karı azaltıcı etkisi bulunan kalemlerden sonraki hisse başına karın (dilutive profit veya sulandırılmış kar) dipnotlarda belirtilmesini öngörmektedir.
Hisse başına karı azaltıcı etkisi bulunan (dilutive equity instruments) özkaynak kalemi bulunmamaktadır.
Toplam hisse adedinin 30 Eylül 2005 ve 2004 tarihlerindeki ağırlıklı ortalaması ve hisse başına karın hesaplaması aşağıda gösterildiği gibidir:
30 Eylül 2005 30 Eylül 2004 1 Ocak tarihi itibariyle toplam hisse adedi (tam adet) 175.000.000.000 175.000.000.000 Çıkarılan yeni hisseler (nakit artışı) (tam adet) - - 30 Eylül tarihi itibariyle hisse adedi (tam adet) 175.000.000.000 175.000.000.000 Toplam hisse adedinin dönem içerisindeki ağırlıklı
ortalaması (tam adet) 175.000.000.000 175.000.000.000
Dönem net karı 80.180.265 134.281.021
Hisse başına kar (YTL,tam tutar) 0,00046 0,00077
4 BÖLGESEL RAPORLAMA 4.1 Faaliyet Alanları
Şirket ağırlıklı olarak tek bir endüstride faaliyet göstermektedir. Ana faaliyet alanı yurt içinde ve dışında Türkiye bağlantılı yolcu ve kargo hava taşımacılığı yapmaktır.
4.2 Coğrafi Alanlar
Gelir analizi, THY’nin hizmet verdiği uçuş hatları baz alınarak yapılmaktadır. Türkiye’de yapılan yolcu ve kargo taşıma gelirleri, yurtiçi hizmet geliri olarak kaydedilmektedir. Tarifeli ve tarifesiz bütün yurtdışı uçuş gelirleri uçuşun yapıldığı coğrafi bölgelere göre kaydedilmektedir.
5 NAKİT VE NAKİT BENZERİ KALEMLER Kasa ve nakit değerlerin dökümü aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004
Kasa 341.441 172.565
Alınan çekler 23.156 124.477
Banka 601.471.952 387.496.085
Diğer hazır değerler 9.579.790 1.619.190
611.416.339 389.412.317
30 Eylül 2005’te yabancı para banka bakiyeleri 311.207.058 YTL (31 Aralık 2004: 263.652.065 YTL)’dir.
5 NAKİT VE NAKİT BENZERİ KALEMLER (Devam)
Vadeli Mevduatlar:
17 Anapara
Para Birimi Açılış Tarihi Vade 30 Eylül 2005 279.740.000 YTL 05.07.2005 – 30.09.2005 03.10.2005 – 30.01.2006 279.740.000 157.525.000 Euro 01.09.2005 – 30.09.2005 03.10.2005 – 03.10.2005 254.576.153
534.316.153
Anapara
ParaBirimi Açılış Tarihi Vade 31 Aralık 2004 119.815.084 YTL 25.10.2004-31.12.2004 03.01.2005- 24.01.2005 119.815.084 22.500.000 ABD Doları 31.12.2004 03.01.2005 32.160.765 89.790.000 Euro 31.12.2004 03.01.2005 174.693.983
326.669.832
6 TİCARİ ALACAKLAR (NET)
Ticari alacakların dökümü aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004
Ticari alacaklar 240.841.600 187.009.418
Alacak reeskontu (2.958.259) (363.496)
Şüpheli alacaklar karşılığı (17.825.943) (17.749.202)
220.057.398 168.896.720
7 İLİŞKİLİ KURULUŞLARDAN KISA VADELİ ALACAKLAR İlişkili kuruluşlardan kısa vadeli alacakların dökümü aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31Aralık 2004 Güneş Ekspres Havacılık A.Ş. (Sun Express) 436.540 865.612
Uçak Servisi A.Ş. (USAŞ) - 168
436.540 865.780
8 STOKLAR
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004
Yedek parça, uçuş ekipmanı 57.489.366 58.026.225
Diğer stoklar 22.962.422 10.682.499
80.451.788 68.708.724
9 DİĞER KISA VADELİ ALACAKLAR VE VARLIKLAR Diğer alacaklar ve kısa vadeli varlıkların dökümü aşağıdaki gibidir:
18
30 Eylül 2005 31Aralık 2004 Peşin ödenmiş satış komisyonları 12.782.737 11.091.565 Peşin ödenmiş faaliyet tipi kiralama giderleri 5.208.672 4.241.185
Geri alınacak KDV 2.313.091 2.857.241
Teknik bakım gelir tahakkuku 1.060.432 6.573.328
Sigorta şirketlerinden alacaklar 3.195.465 -
Interline yolcu geliri tahakkukları 400.605 194.452
Peşin ödenmiş diğer giderler 1.264.654 1.755.973 Peşin ödenen banka kredisi finansman gideri 1.480.248 - Gelecek aylara ait sigorta giderleri 329.607 6.554.404 Fon transferi kısıtlanan banka hesapları(*) - 900.479 Peşin ödenen Eximbank ABD garanti ücreti 1.092.408 1.163.441 Teknik malzeme yurtdışı alacakları 1.042.569 980.664
İş avansları 854.023 368.462
İndirilecek KDV 662.258 162.728
Peşin ödenmiş kira giderleri 2.834.921 468.761 Peşin ödenen uçak finansman gideri 526.872 574.581
Personel ücret avansları 393.828 347.585
Personelden alacaklar 237.159 263.949
Sita depozito sertifikalarından alacaklar 116.056 160.011
Diger Alacaklar 639.190 173.904
36.434.795 38.832.713
(*) 31 Aralık 2004 itibariyle bu tutar, Mısır’daki bir bankada tutulan fonla ilgilidir.
10 FİNANSAL VARLIKLAR (NET)
Özkaynaktan pay alma metoduna göre değerlenen iştirakler aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004 Güneş Ekspres Havacılık A.Ş. (Sun Express) 18.974.631 17.792.273 Satılmaya hazır finansal duran varlıklar aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004 France Telecom hisseleri 21.528.732 21.528.732 France Telecom değer düşüklüğü (13.704.682) (11.920.222)
Uçak Servisi A.Ş. (USAŞ) 11.553.326 8.747.788
USAŞ değer kazancı 2.359.349 7.327.851
Sita Inc. 1.901.851 1.901.851
Emek İnşaat ve İşletme A.Ş. 28.606 28.606
Diğer finansal duran varlıklar 1.405 1.518
23.668.587 27.616.124
10 FİNANSAL VARLIKLAR (NET) (Devam)
Şirket’in açmış olduğu 5 yıllık ikram ihalesi Uçak Servis A.Ş. (USAŞ) tarafından kazanılmış ve 1 Ocak 2002 tarihinde ikram anlaşması imzalanmıştır. Yapılan anlaşma çerçevesinde, USAŞ’ın ana ortağı Gate Gourmet Holding A.G. (GGH) ile Şirket arasında yapılan hisse devir sözleşmesine
19
istinaden GGH USAŞ’ın toplam sermayesinin %15’ine tekabül eden B grup hisseleri bedelsiz olarak Şirket’e devredilecektir. Yine sözleşme gereği, 21 Eylül 2002 tarihinde ilk %10 hissenin, 2 Ocak 2003 tarihinde %1,25’lik hissenin, 2 Ocak 2004 tarihinde %1,25’lik hissenin ve 3 Ocak 2005 tarihinde de % 1,25’lik hissenin mülkiyeti alınmış olup; 2006 yılında da %1,25 oranlarında hissenin mülkiyeti devralınarak %15’e tamamlanacaktır. Bu çerçevede USAŞ sermayesinin ilk
%13,75 kısmına tekabül eden ve teslim alınan 1.140 milyon adet hisse, teslim tarihindeki borsa rayici üzerinden 19.650.109 YTL, karşılıklı olarak bağlı menkul kıymetler ve sonraki yıllara ait gelirler hesaplarına alınmıştır. Sonraki yıllara ait gelir tutarı beş yıllık ikram anlaşması süresince gelir olarak kaydedilmektedir. Şirket sahip olduğu USAŞ hisselerinden 342 Milyon adetini 2003 yılında, 50 Milyon adedini de 2005 yılında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda satmıştır.
USAŞ, 8 Aralık 2004 tarihli Olağanüstü Genel Kurulu’nda almış olduğu sermayenin endekslenmesinden kaynaklanan enflasyon farkının sermayeye ilavesi kararına istinaden Şirket’e 1.852.500.000 adet bedelsiz hisse vermiştir.
Şirket’in finansal varlıklarının 30 Eylül 2005 itibariyle detayları aşağıdaki gibidir:
Şirket’in Ünvanı
Şirketin ve
Faaliyetin Yeri Sahiplik Oranı
Sahip Olunan Oy Hakkı
Ana Faaliyet Alanı Güneş Ekspres Havacılık A.Ş.
(Sun Express) Türkiye %50 %50 Hava Taşımacılığı Emek İnşaat ve İşletme A.Ş. Türkiye %0,3 %0,3 İnşaat
Sita Inc. Hollanda %0,1’den az %0,1’den az
Bilgi ve
Telekomünikasyon Hizmetleri
Uçak Servisi A.Ş.(USAŞ) Türkiye %7,75 %7,75 Yemek Servisi France Telecom Fransa %0,1’den az %0,1’den az Telekomünikasyon 11 MADDİ DURAN VARLIKLAR (NET)
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004 Maddi duran varlıklar (net) 1.786.459.435 1.928.199.163 Diğer maddi duran varlıklara ilişkin verilen avanslar 6.356.081 -
1.792.815.516 1.928.199.163
20 11 MADDİ DURAN VARLIKLAR (NET) (Devam)
Arsa, Yerüstü Düzenlemeleri ve
Binalar
Teknik Ekipman, Simülatör ve
Taşıtlar
Diğer Ekipmanlar ve
Demirbaşlar Uçaklar ve Yedek Motorlar
Komponent ve Tamir Edilebilir Yedek Parçalar
Yapılmakta Olan Yatrımlar
Sahip Olunan Toplam Varlıklar
Finansal Kiralama ile Alınan Uçaklar
Finansal Kiralama Yolu ile Alınan Diğer Sabit Kıymetler ve Simülatörler
Toplam Finansal Kiralama Yolu
ile Alınan
Varlıklar Toplam Maliyet
Açılış bakiyesi 1 Ocak 2005 175.083.388 312.186.671 230.713.649 1.354.129.315 302.882.678 411.376 2.375.407.077 3.577.648.518 18.953.785 3.596.602.303 5.972.009.380
İlaveler - 2.762.670 1.959.256 59.331.862 72.245.598 1.969.375 138.268.761 - - - 138.268.761
Çıkışlar - (2.866.244) (5.651.446) (57.092.445) (41.441.173) (363.393) (107.414.701) - - - (107.414.701)
30 Eylül 2005 kapanış bakiyesi 175.083.388 312.083.097 227.021.459 1.356.368.732 333.687.103 2.017.358 2.406.261.137 3.577.648.518 18.953.785 3.596.602.302 6.002.863.439
Birikmiş Amortisman
Açılış bakiyesi 1 Ocak 2005 48.604.423 269.092.319 209.504.499 829.056.707 148.959.470 - 1.505.217.418 997.455.328 5.607.522 1.003.062.850 2.508.280.268
Cari dönem amortismanı 2.185.871 10.556.595 6.309.791 21.004.993 67.845.476 - 107.902.726 125.217.698 1.110.930 126.328.628 234.231.354
Çıkışlar - (2.848.271) (5.615.546) (444.052) (41.441.173) - (50.349.042) - - - (50.349.042)
30 Eylül 2005 kapanış bakiyesi 50.790.294 276.800.643 210.198.744 849.617.648 175.363.773 - 1.562.771.102 1.122.673.026 6.718.452 1.129.391.478 2.692.162.580
Birikmiş değer düşüklüğü - 7.309.521 - 303.894.071 - - 311.203.592 1.207.868.063 5.169.769 1.213.037.832 1.524.241.424
30 Eylül 2005 net defter değeri 124.293.094 27.972.933 16.822.715 202.857.013 158.323.330 2.017.358 532.286.443 1.247.107.429 7.065.564 1.254.172.992 1.786.459.435
31 Aralık 2004 net defter değeri 126.478.966 34.644.379 21.209.151 216.124.970 153.923.208 411.376 552.792.050 1.366.962.698 8.444.415 1.375.407.113 1.928.199.163
21
12 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR (NET)
Haklar Özel Maliyetler Toplam
Maliyet
Açılış bakiyesi 1 Ocak 2005 64.006.225 20.053.546 84.059.771
İlaveler 969.180 344.084 1.313.264
Çıkışlar - (61.827) (61.827)
30 Eylül 2005 kapanış bakiyesi 64.975.405 20.335.803 85.311.208
Birikmiş Amortisman
Açılış bakiyesi 1 Ocak 2005 56.767.210 19.343.678 76.110.888 Cari dönem amortismanı 2.235.514 401.376 2.636.890
Çıkışlar - (54.900) (54.900)
30 Eylül 2005 kapanış bakiyesi 59.002.724 19.690.154 78.692.878
Birikmiş değer düşüklüğü - - -
30 Eylül 2005 net defter değeri 5.972.681 645.649 6.618.330 31 Aralık 2004 net defter değeri 7.239.015 709.868 7.948.883
13 UÇAKLARA İLİŞKİN VERİLEN AVANSLAR
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004 Uçak alımları için yapılan ön ödemeler 672.725.582 421.398.182 Faaliyet tipi kiralamalar için verilen avanslar 2.625.569 1.322.026
675.351.151 422.720.208
14 DİĞER UZUN VADELİ ALACAKLAR VE VARLIKLAR
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004 Peşin ödenen Eximbank ABD garanti ücreti 6.162.474 7.456.459 Peşin ödenen uçak finansman giderleri 2.338.646 2.862.907
Verilen depozitolar 1.240.386 1.849.803
Personelden alacaklar 1.067.542 1.200.742
Sita depozito sertifikasından alacaklar 821.994 748.430
Diğer alacaklar 91.276 96.869
11.722.318 14.215.210
15 BANKAYA BORÇLAR
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004 T.İş Bankası /Citibank NA London 362.514.157 -
Diğer (*) 326.800 299.531
362.840.957 299.531
Banka Adı Vade Tarihi Orjinal Para Faiz Tahakkuku YTL T.İş Bankası / 31.03.2006 270.000.000 ABD Doları411.873ABD Doları 362.514.157 Citibank NA London
(*) Diğer bankaya borçlar ay sonu vergi ve SSK ödemeleri için banka tarafından faizsiz olarak kullandırılan gecelik borçların tutarıdır.
22
16 FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN BORÇLAR Gelecek yıllara ait finansal kiralama ödemeleri aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004
1 yıldan az 248.268.908 253.260.316
1 – 5 yıl arası 732.807.903 829.127.160
5 yıldan fazla 168.864.412 299.192.666
1.149.941.223 1.381.580.141
Eksi: Gelecek yıllara ait faiz gideri (128.675.423) (145.683.840) Mali tablolarda gösterilen finansal kiralama
borçlarının anapara tutarı 1.021.265.800 1.235.896.301
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004
Gösterimi :
Kısa vadeli borçlar 214.000.633 215.893.206
Uzun vadeli borçlar 807.265.167 1.020.003.095
1.021.265.800 1.235.896.301
Faiz aralığı:
Değişken oranlı borçlar 784.714.906 929.684.729
Sabit oranlı borçlar 236.550.894 306.211.572
1.021.265.800 1.235.896.301
30 Eylül 2005 tarihi itibariyle, ABD Doları cinsinden ifade edilen finansal kiralama borçlarının faiz oranları, sabit oranlı borçlar için %6,25 ile %7,68; değişken oranlı borçlar için ise LIBOR ile LIBOR artı %3 arasındadır.
17 İLİŞKİLİ KURULUŞLARA BORÇLAR
İlişkili kuruluşlara borçlar aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004
Sun Express 344.335 224.777
Uçak Servisi A.Ş. (USAŞ) 10.497.856 6.706.628
10.842.191 6.931.405 18 DİĞER KISA VE UZUN VADELİ BORÇLAR
Diğer kısa vadeli borçların dökümü aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004 Ödenecek vergi ve fonlar 23.718.573 20.598.022
Ödenecek SSK primleri 14.512.406 12.980.850
USAŞ hisse edinimiyle ilgili kazanılmamış gelir 5.356.281 3.853.600
Personele borçlar 535.933 269.907
Devlet hava meydanları işletmesi (DHMİ) protokol borcu - 1.940.697
DHMİ protokol borcu reeskontu - (38.768)
Diğer borçlar 3.107.298 841.874
47.230.491 40.446.182
23
18 DİĞER KISA VE UZUN VADELİ BORÇLAR (Devam)
Diğer uzun vadeli borçların dökümü aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004 USAŞ hisse edinimiyle ilgili kazanılmamış gelir 1.339.070 3.853.600
1.339.070 3.853.600
19 ALINAN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR
Kısa vadeli alınan depozito ve teminatların dökümü aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004
MCO avansları 17.862.481 8.903.690
Alınan depozito ve teminatlar 4.927.699 4.496.334
Mil kredi satışları için alınan avanslar - 24.603.691
Sanal pos bilet avansları 5.527.005 371.486
Diğer alınan avanslar 419.199 310.682
T.C. Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan alınan avanslar 570.125 2.503.349
29.306.509 41.189.232
Uzun vadeli alınan depozito ve teminatların dökümü aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004
Alınan depozito ve teminatlar 8.157.175 9.113.206
20 YOLCU UÇUŞ YÜKÜMLÜLÜKLERİ Yolcu uçuş yükümlülükleri aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004 Bilet satışından doğan yolcu uçuş yükümlülükleri 124.192.394 132.841.479 Mil satışından doğan yolcu uçuş yükümlülükleri 56.291.094 55.457.725
180.483.488 188.299.204
21 DİĞER GİDER TAHAKKUKLARI
Diğer gider tahakkuklarının dökümü aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004
Maaş tahakkukları 21.703.380 16.635.604
Bakım onarım gider tahakkukları 14.351.583 16.981.339 Sigorta primleri gider tahakkuku 18.920.935 10.729.346
Vergi karşılığı 14.249.795 -
Yasal yükümlülük karşılığı 8.985.235 9.846.924
Sık uçuş programı gider tahakkukları 8.801.368 7.447.885
Teşvik primi tahakkuku 7.336.734 8.237.303
Akaryakıt imtiyaz ücretlerine ilişkin gider tahakkukları 730.598 778.104
Diğer borç karşılıkları 349.596 380.521
Diğer gider tahakkukları 5.439.788 3.489.428
100.869.012 74.526.454
24 22 HİBE KREDİLER (NET)
Hibe kredilere ilişkin kazanılmamış gelir aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 30 Eylül 2004
Brüt hibe krediler 16.937.140 18.058.627
Hibe krediler birikmiş amortismanı (15.780.873) (15.511.923)
1.156.267 2.546.704
23 VERGİ
Ödenecek kurumlar vergisi aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004
Ödenecek kurumlar vergisi karşılığı 18.861.896 -
Peşin ödenen vergi ve fonlar (4.612.101) (54.641.976)
14.249.795 (54.641.976)
Vergi gideri aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır:
30 Eylül 2005 30 Eylül 2004
Cari dönem vergi gideri 18.861.896 55.991.636
Ertelenmiş vergi gideri 48.809.269 23.393.592
Vergi gideri 67.671.165 79.385.228
Kurumlar Vergisi:
Şirket, Türkiye’de geçerli olan kurumlar vergisine tabidir. Şirket’in cari dönem faaliyet sonuçlarına ilişkin tahmini vergi yükümlülükleri için ekli mali tablolarda gerekli karşılıklar ayrılmıştır.
Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi, ticari kazancın tespitinde gider yazılan ve vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve ticari kazançtan yurtiçinde yerleşik şirketlerden alınan temettüler, vergiye tabi olmayan gelirler ve kullanılan yatırım indirimleri düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.
Geçerli olan kurumlar vergisi oranları:
• 2004 yılı: %33 (Resmi Gazete’nin 2 Ocak 2004 tarihli sayısında yayınlanan 5035 sayılı kanun ile kurumlar vergisi oranı %30 dan %33’e yükseltilmiştir).
• 2005 yılı: %30
Türkiye’de Geçiçi Vergi, üçer aylık dönemler itibariyle hesaplanmakta ve tahakkuk ettirilmektedir. Geçici kurumlar vergisi oranı 2004 yılında %33 olarak uygulanmıştır. 2005 yılı kurum kazançlarının geçici vergi dönemleri itibariyle vergilendirilmesi aşamasında kurum kazançları üzerinden %30 oranında geçici vergi hesaplanmaktadır.
Zararlar, gelecek yıllarda oluşacak vergilendirilebilir kardan düşülmek üzere, maksimum 5 yıl taşınabilir. Ancak oluşan zararlar geriye dönük olarak, önceki yıllarda oluşan karlardan düşülemez.
25 23 VERGİ (Devam)
Kurumlar Vergisi (Devam)
Türkiye’de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır. Şirketler ilgili yılın hesap kapama dönemini takip eden yılın 15 Nisan tarihine kadar vergi beyannamelerini hazırlamaktadır. Vergi Dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları 5 yıl içerisinde incelenerek değiştirilebilirler.
Gelir Vergisi Stopajı:
Kurumlar vergisine ek olarak, dağıtılması durumunda kar payı elde eden ve bu kar paylarını kurum kazancına dahil ederek beyan eden tam mükellef kurumlara ve yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubelerine dağıtılanlar hariç olmak üzere kar payları üzerinden ayrıca Gelir Vergisi stopajı ve fon payı hesaplanması gerekmektedir. Gelir Vergisi stopajı 24 Nisan 2003 tarihinden itibaren tüm şirketlerde %10 olarak ilan edilmiştir. Dağıtılmayıp sermayeye ilave edilen kar payları Gelir Vergisi stopajına tabi değildir.
2002 ve öncesinde kurumlar vergisinden istisna edilen bazı kazançlar üzerinden dağıtıma bağlı olmaksızın yapılan istisna kazanç stopajı genel olarak kaldırılmıştır. Ancak, 24 Nisan 2003 tarihinden önce alınmış yatırım teşvik belgelerine istinaden yararlanılan yatırım indirimi tutarı üzerinden hala %19,8 vergi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Şirket karları indirim istisnasına konu olabilecek tutara ulaşıncaya dek, bu indirimden yararlanılabilir. Şirketlerin kar etmemesi ya da zararda olması durumunda bu indirim hakkı sonraki yıllarda elde edilecek karlar üzerinden hesaplanacak vergiden düşülmek üzere sonraki yıllara taşınabilir. Bu durumda sonraki yıla taşınan yatırım indirimi tutarı önceki yılın TEFE oranında artırılır.
Ertelenmiş Vergi:
Şirket vergiye esas yasal mali tabloları ile UFRS’ye göre hazırlanmış mali tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi aktifini ve yükümlülüğünü muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar, genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas tutarları ile UFRS’ye göre hesaplanan tutarların mali tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmaktadır. Ertelenmiş vergi oranı % 30’dur.
23 VERGİ (Devam)
26
Geçici Zamanlama Farkları: Ertelenmiş Vergi (Yükümlülüğü)/Aktifi
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004
Şüpheli banka alacağı karşılığı 246 294
Şüpheli alacaklar karşılığı 907.746 443.787
Stoklarda yapılan değişiklik (342.873) 9.283.227
Finansal duran varlıklar değer kazancı (821.560) (1.580.302) Diğer kısa vadeli varlıklarda yapılan değişiklik - 64.924 Kısa vadeli finansal kiralama borcu 48.641.682 50.979.466 Gelecek aylara ait gelir ve giderler 466.011 309.277
Gider tahakkukları 10.345.376 13.979.005
Bilet satış avans karşılığı (20.189.732) (19.142.655)
Ertelenmiş gelir 1.881.224 1.972.208
Uzun vadeli varlıklara yapılan düzeltme kaydı - (660.878)
Sabit kıymetler (412.284.629) (453.039.486)
Uzun vadeli finansal kiralama borcu 242.179.550 306.000.929
Kıdem tazminatı karşılığı 33.977.288 31.879.559
Hibe kredilere yapılan değişiklik 346.880 764.011
Alacak reeskontu 772.994 108.709
Borç reeskontu (1.174.213) (21.296)
Kullanılmamış yatırım indirimi - 3.945.070
Devreden mali zarar - 5.206.833
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü (95.294.011) (49.507.318) Ertelenmiş vergi yükümlülüğü hareketi aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 30 Eylül 2004
Geçici zamanlama farklarından kaynaklanan net
ertelenmiş vergi gideri 48.809.269 13.133.237 Efektif vergi oranındaki değişimden kaynaklanan net
ertelenmiş vergi gideri - 4.895.937
Net ertelenmiş vergi gideri 48.809.269 18.029.174 Ertelenmiş vergi yükümlülüğünden doğan parasal
kazanç (3.022.576) (3.983.276)
Ertelenmiş vergideki net değişim 45.786.693 14.045.898
23 VERGİ (Devam)
27
Tahmin edilen vergi gideri ile mali tablolardaki vergi giderinin mutabakatı aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 30 Eylül 2004
Vergi öncesi kar 147.851.430 213.666.249
Beklenen vergi gideri (2005:%30, 2004:%33) 44.355.429 70.509.863
Mutabakat kalemleri:
Kanunen kabul edilmeyen giderler 7.705.136 8.689.105 Vergiye tabi olmayan kazançlar (71.126.977) (1.559.401) Vergiden indirilemeyen parasal kayıp 99.266.330 (944.318) Efektif vergi oranındaki değişimden kaynaklanan net
ertelenmiş vergi gideri - 4.843.150
Yatırım indiriminin vergi etkisi (7.629.813) (2.153.171)
Devreden mali zarar (4.888.940) -
Gerçekleşen vergi gideri 67.671.165 79.385.228 24 KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI
Türkiye’de mevcut iş kanunları çerçevesinde, Şirket çalışanları iş akitleri sebepsiz yere sona erdiğinde veya 25 yıllık hizmetlerini tamamlayarak (kadınlar için 20 yıl) emekli olduklarında veya askerlik görevi için çağrıldıklarında toplu para almaya hak kazanırlar. Ödenecek miktar tamamlanan her hizmet yılı için bir brüt maaştır. Brüt maaş iş akdinin bittiği tarihteki brüt maaş olup ancak 30 Eylül 2005 tarihi itibariyle üst limit 1.727 YTL’dir. (31 Aralık 2004: 1.575 YTL).
Emeklilik öncesi gerekli olan çalışma süresi 1999’da yürürlüğe giren yeni yasaya dayanan değişken bir skalaya göre artmaktadır.
Yukarıda belirtilen bu sistem fonlanmayan tanımlanmış emeklilik ikramiyesi olarak sınıflanabilir.
Finansal tablolardaki karşılık, kazanılmış emeklilik ikramiyelerinin tahmini bugünkü değerlerini yansıtmaktadır.
Gelir tablosunda kayda alınan kıdem tazminatı yükümlülüğü aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 30 Eylül 2004 Cari hizmet maliyetleri 15.330.828 19.811.060
Faiz maliyeti 4.081.802 4.237.773
19.412.630 24.048.833
24 KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI (Devam)
28
Bilançoda kayda alınan kıdem tazminatı yükümlülüğündeki değişim aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2005 31 Aralık 2004 Dönem başı ayrılmış karşılık 106.265.192 95.350.000
Cari dönem gideri 19.412.630 20.667.709
Ödemeler (5.932.382) (6.748.775)
Enflasyon düzeltme etkisi (6.487.815) (3.003.742) Dönem sonu itibari ile ayrılan karşılık 113.257.625 106.265.192 Ödenecek yükümlülüğün ve ilgili limitin gelecekteki artış etkileri düşünülerek, tahmini kazanılmış kıdem tazminatı yükümlülüğü yıllık yaklaşık %5,45 (31 Aralık 2004: %5,45) oranında iskonto edilmiştir.
25 SERMAYE
Şirket’in sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:
Grup % 30 Eylül 2005 % 31 Aralık 2004 T.C. Başbakanlık
Özelleştirme İdaresi
Başkanlığı (*) A, C 75,18(**) 131.565.696 75,17 131.538.948 Diğer A 24,82(**) 43.434.304 24,83 43.461.052 Nominal sermaye (Tarihi) 175.000.000 175.000.000
Endeksleme etkisi 1.863.460.208 1.863.460.208
Endekslenmiş sermaye 2.038.460.208 2.038.460.208 (*) Özel şahıslara ait 1.644 adet hisse THY 1984 yılında özelleştirme programına alındığı sırada dikkate alınmamıştır. Bilahare, THY’nin Yüksek Planlama Kurulu’nun 30 Ekim 1990 tarihli kararıyla onaylanan ana sözleşmesi gereği söz konusu hisseler T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı adına kaydedilmiştir.
(**) Şirket’in 1, 2 ve 3 Aralık 2004 tarihlerinde kesinleştirdiği 2. halka arz çerçevesinde taksitli ödeme seçeneğinden yararlanan yatırımcılardan son taksit olan 5. taksit ödemesi bittikten sonra taksitlerini yatırmayanlara ait 26.748 YTL nominal değerli hisse senetleri İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın hesabına aktarılmıştır.
30 Eylül 2005 tarihi itibariyle Şirket’in çıkarılmış ve ödenmiş sermayesi her biri 0.1 Ykr nominal değerli 174.999.999.999 adet A grubu hisse ve 1 adet C grubu hisseden oluşmaktadır. Bu hisseler nama yazılıdır. C grubu hisse ÖİB’ye ait 0.1 Ykr nominal değerli özel hisseler olup aşağıda belirtilen imtiyazlara sahiptir:
Ana Sözleşme Madde 7: Nama yazılı hisselerin devrinde Yönetim Kurulu onayı ile beraber C grubu hisseyi temsilen seçilen Yönetim Kurulu üyesinin olumlu oyunun bulunması şarttır.
Ana Sözleşme Madde 10: Yönetim Kurulu 7 üyeden oluşur, 7 üyeden birinin (C) grubu hissedarın göstereceği adaydan seçilmesi zorunludur.
25 SERMAYE (Devam)
Ana Sözleşme Madde 14: Aşağıdaki konularda Yönetim Kurulu’nun alacağı kararların geçerliliği C grubu hisseyi temsilen seçilen üyenin olumlu oy kullanmasına bağlıdır:
29
a) Ana Sözleşmenin 3.1. maddesinde belirtilen Şirket misyonunu açıkça olumsuz etkileyecek kararların alınması,
b) Genel kurula ana sözleşme değişikliği önerilmesi, c) Sermaye artırılması,
d) Nama yazılı hisselerin devrinin onaylanması ve devrin pay defterine işlenmesi,
e) Şirket’in Sermaye Piyasası Kurulu’na sunduğu son yıllık bilançosunda yer alan aktif toplamının beher sözleşme bazında %5’ini geçen ve Şirket’i doğrudan veya dolaylı olarak bağlayan her türlü işlem yapması, taahhüt altına sokacak her türlü kararın alınması (şöyle ki kamu payının Şirket sermayesindeki payı %20’nin altına düştüğünde bu bent hükmü kendiliğinden ortadan kalkacaktır),
f) Şirket’in başka şirketlerle birleşmesi, feshi veya tasfiyesi,
g) Münhasıran pazar şartları dahilinde veya diğer kaynaklarla operasyon giderini dahi karşılayamayan hatlar haricinde, herhangi bir uçuş hattının kaldırılması veya sefer sayısının belirgin bir şekilde azaltılmasına ilişkin kararların alınması,
Ana Sözleşme Geçici Madde 1: A Grubu hissedarlar tarafından gösterilecek adaylar arasından yapılacak seçimlerle ilgili Şirket yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyeleri, denetçileri ve genel müdürü Şirket sermayesindeki kamu payı %50’nin altına düşünceye kadar kanunda (4046 sayılı Kanun) öngörülen şartları haiz olmak kaydıyla, ÖİB’nin teklifi ve Başbakanın veya yetkili Bakanın onayı ile atanır. Ancak, kamu dışı üyeliği temsil eden üyeler için Türk Ticaret Kanunu’nun 315. maddesi uygulanır.
26 YABANCI PARA POZİSYONU
Yabancı para riski herhangi bir finansal aracın değerinin döviz kurundaki değişikliğe bağlı olarak değişmesinden doğan risktir. Şirket yabancı para bazlı borçlarından dolayı yabancı para riski taşımaktadır. 30 Eylül 2005 tarihi itibariyle, Şirket, yabancı para kur dalgalanma etkilerinden korunmak amacıyla herhangi bir türev finansal araç kullanmamıştır. Söz konusu riski oluşturan temel yabancı para birimleri ABD Doları, Euro ve İngiliz Sterlini’dir.
30 Eylül 2005 ve 31 Aralık 2004 tarihleri itibariyle, Şirket’in yabancı para pozisyonunun YTL karşılığı aşağıdaki gibidir.
30 Eylül 2005 ABD Doları Euro
İngiliz Sterlini
Diğer
Kurlar Toplam Yabancı para bazlı varlıklar
Nakit ve nakit benzeri kalemler 8.516.014 271.982.431 3.330.511 37.521.349 321.350.305 Ticari alacaklar (net) 36.889.709 41.663.167 6.420.895 50.802.861 135.776.632 İlişkili kuruluşlardan kısa vadeli alacaklar
(net) 353.460 73.048 - - 426.508
Diğer kısa vadeli alacaklar ve varlıklar 15.945.120 3.021.539 240.619 361.135 19.568.413 Stoklar-verilen sipariş avansları 3.407.536 155.758 154.608 9.160 3.727.062 Diğer uzun vadeli alacaklar ve varlıklar 10.821.138 454.953 71.104 343.335 11.690.530
Maddi duran varlıklar avansı 6.356.081 6.356.081
Uçaklara ilişkin verilen avanslar 675.351.151 - - - 675.351.151 757.640.209 317.350.896 10.217.737 89.037.840 1.174.246.682
26 YABANCI PARA POZİSYONU (Devam)
Yabancı para bazlı borçlar ABD Doları Euro İngiliz
Sterlini Diğer
Kurlar Toplam
