TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
31 ARALIK 2005 TARİHİ İTİBARİYLE ABD’DE GENEL KABUL GÖRMÜŞ MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE MALİ TABLOLAR
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı Yönetim Kurulu Başkanlığı’na
Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı’nın (“Şirket”) 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle bilançosu ve aynı tarihte sona eren yıla ait gelir, özsermaye değişim ve nakit akım tablolarını incelemiş bulunuyoruz. Bu mali tablolardan Şirket yönetimi sorumludur. Bizim sorumluluğumuz, yaptığımız denetime dayanarak bu mali tablolar üzerinde görüş bildirmektir.
Denetimimizi, Amerika Birleşik Devletleri’nde Genel Kabul Görmüş Denetim Standartları’na göre gerçekleştirdik. Bu standartlar, denetimin mali tablolarda önemli bir yanlışlığın olup olmadığı konusunda makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanmasını ve yapılmasını gerektirmektedir. Denetim, mali tablolardaki tutarlara ve açıklamalara baz olan kanıtların incelenmesini içerir. Denetim, aynı zamanda, uygulanan muhasebe ilkelerinin ve yönetim tarafından yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve genel olarak, mali tabloların sunumunun değerlendirilmesini de içerir. Denetimlerimizin, beyan ettiğimiz görüşümüze makul bir baz teşkil ettiği kanısındayız.
2004 yılı raporlaması başka bir bağımsız denetim firması tarafından yapılmış ve olumlu görüş beyan edilmiştir.
Söz konusu yıl sonu mali tablolarda, Amerika Birleşik Devletleri’nde Genel Kabul Görmüş Muhasebe Standartları’na uygun olmayan önemli bir hususa rastlanmamıştır.
Can Uluslararası Bağımsız Denetim Anonim Şirketi A Member Firm of INPACT International
İsmail USLU, SMMM Sorumlu Ortak, Başdenetçi
13 Nisan 2006, İstanbul, Türkiye
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
31 ARALIK 2005 ve 31 ARALIK 2004 TARİHLERİ İTİBARİYLE BİLANÇOLAR
31 Aralık 2005 31 Aralık 2004
VARLIKLAR Not ABD $ 000 ABD $ 000
Nakit ve Nakit Benzeri Kalemler 5 359,898 272,437
Ticari Alacaklar (net) 6 142,791 118,162
İlişkili Kuruluşlardan Kısa Vadeli Alacaklar 7 723 606
Stoklar 8 62,780 42,718
Peşin Ödenen Vergi 21 9,960 38,228
Kısa Vadeli Ertelenmiş Vergi Alacakları 21 47,272 37,745 Diğer Alacaklar ve Kısa Vadeli Varlıklar 9 39,185 26,355
Dönen Varlıklar 662,609 536,251
Özkaynaktan Pay Alma Metoduna Göre Değerlenen
İştirak 10 13,035 12,448
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar (net) 10 14,321 18,766
Maddi Varlıklar (net) 11 1,477,738 1,281,130
Uçaklara İlişkin Verilen Avanslar 12 427,165 295,739 Diğer Uzun Vadeli Alacaklar ve Varlıklar 13 8,614 9,945
Duran Varlıklar 1,940,873 1,618,028
Toplam Varlıklar 2,603,482 2,154,279
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı parçasıdır.
2
31 ARALIK 2005 ve 31 ARALIK 2004 TARİHLERİ İTİBARİYLE BİLANÇOLAR
31 Aralık 2005 31 Aralık 2004
YÜKÜMLÜLÜKLER Not ABD $ 000 ABD $ 000
Bankaya Borçlar 14 270,708 210
Kısa Vadeli Finansal Kiralama Borçları 15 133,472 151,041
Ticari Borçlar 188,016 138,998
İlişkili Kuruluşlara Borçlar 16 5,979 4,849
Diğer Kısa Vadeli Borçlar 17 27,108 27,467
Alınan Depozito ve Teminatlar 18 41,458 28,816
Yolcu Uçuş Yükümlülükleri 19 143,197 116,513
Diğer Gider Tahakkukları 20 68,719 52,139
Kısa Vadeli Yükümlülükler 878,657 520,033
Uzun Vadeli Finansal Kiralama Borçları 15 638,494 713,605 Alınan Depozito ve Teminatlar 18 5,309 6,376
Hibe Krediler (net) 22 2,602 1,785
Uzun Vadeli Ertelenmiş Vergi Borçları 21 102,926 76,399
Kıdem Tazminatı Karşılığı 23 84,693 74,344
Diğer Uzun Vadeli Borçlar 17 - 1,866
Uzun Vadeli Yükümlülükler 834,024 874,375
ÖZSERMAYE
Sermaye 24 775,381 775,381
Yedekler 24 55,327 55,327
Birikmiş Kar / Zarar 60,093 (70,837)
TOPLAM ÖZSERMAYE 890,801 759,871
Toplam Özsermaye ve Yükümlülükler 2,603,482 2,154,279
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı parçasıdır.
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI 31 ARALIK 2005 VE 2004 TARİHLERİNDE SONA EREN
YILLARA AİT GELİR TABLOLARI
2005 2004
Not ABD $ 000 ABD $ 000
Faaliyet Gelirleri 28 2,316,327 1,872,665
Faaliyet Giderleri 29
(2,176,118) (1,725,553)
FAALİYET KARI 140,209 147,112
Diğer Faaliyetlerden Gelirler 31 72,619 26,484 Diğer Faaliyetlerden Giderler 32
(24,871) (10,941)
FİNANSMAN GİDERLERİ VE
VERGİ ÖNCESİ KAR 187,957 162,655
Finansman Gelirleri / Giderleri (Net)
(Çevirim Farkı Sonrası) 30 (24,558) 19,594
VERGİ ÖNCESİ KAR 163,399 182,249
Vergi 21 (32,469) (7,193)
NET DÖNEM KARI 130,930 175,056
Hisse Başına Kar (ABD Doları, Tam Tutar) 4.17 0,0007 0.0010
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı parçasıdır.
4
YILLARA AİT ÖZSERMAYE DEĞİŞİM TABLOLARI
Sermaye ABD $ 000
Yasal Yedekler ABD $ 000
Birikmiş Kar/Zarar ABD $ 000
Toplam ABD $ 000
31 Aralık 2003 Bakiyesi 775,381 55,327 (245,893) 584,815
Dönem Karı - - 175,056 175,056
31 Aralık 2004 Bakiyesi 775,381 55,327 (70,837) 759,871
Dönem Karı - - 130,930 130,930
31 Aralık 2005 Bakiyesi 775,381 55,327 60,093 890,801
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı parçasıdır.
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI 31 ARALIK 2005 VE 2004 TARİHLERİNDE SONA EREN
YILLARA AİT NAKİT AKIM TABLOLARI
31 Aralık 2005 ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000 FAALİYETLERDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI
Vergi Öncesi Net Dönem Karı 163,399 182,249
Faaliyetlerde Kullanılan Nakit Akımına Ulaşmak İçin Yapılan Düzeltmeler:
Amortisman 151,502 137,899
Kıdem Tazminatı Karşılığı 15,465 22,724
Faiz Geliri (31,564) (28,207)
Sabit Kıymet Satış Karı (600) (606)
Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğünden Doğan Çevirim Farkı (15,469) 1,211
Değer Düşüklüğü Karşılığı (36,527) 12,241
Özkaynaktan Pay Alma Yöntemine Göre Muhasebeleştirilen İştirak Geliri (587) (7,356)
Faiz Giderleri 43,076 34,175
Satılmaya Hazır Finansal Varlık Değer Düşüş Karşılığındaki Değişim 3,773 (7,176)
Hibe Kredilerdeki Değişim 817 (1,260)
USAŞ Hisse Transferi Ertelenmiş Gelir İtfası (990) (1,866)
Şüpheli Alacak Karşılığındaki Değişim (109) (1,386)
Önceki Dönem Peşin Ödenen Verginin Giderleştirilen Kısmı 1,773 -
İşletme Sermayesindeki Değişikliklerden Önceki Faaliyet Karı 293,959 342,642
Ticari Alacaklardaki Değişim (24,520) (32,138)
İlişkili Kuruluşlardan Alacaklardaki Değişim (117) 36,986
Stoklardaki Değişim (20,062) (12,189)
Diğer Kısa ve Uzun Vadeli Alacaklarlardaki Değişim (11,499) 11,941
Ticari Borçlardaki Değişim 49,018 18,590
İlişkili Kuruluşlara Borçlardaki Değişim 1,130 1,002
Gider Tahakkukları ve Diğer Borçlardaki Değişim 15,345 (11,337)
Alınan Depozito ve Teminatlardaki Değişim 11,575 (11,044)
Yolcu Uçuş Yükümlülüklerindeki Değişim 26,684 51,287
Ödenen Kıdem Tazminatları (5,116) (4,722)
Ödenen Faizler (43,076) (34,175)
Peşin Ödenen Vergiler (9,960) (52,028)
Önceki Dönem Peşin Ödenen Verginin Geri Alınması 36,455 -
Faaliyetlerden Elde Edilen Net Nakit 319,816 304,815
YATIRIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI
Finansal Varlık Alımında Kullanılan Nakit 672 (5)
Maddi Varlık Satışından Elde Edilen Nakit 44,827 5,922
Alınan Faiz 31,564 28,207
Maddi Varlık Alımı (355,810) (78,771)
Uçaklara İlişkin Verilen Avanslar (131,426) (289,956)
Yatırım Faaliyetlerinde (Kullanılan) / Elde Edilen Net Nakit (410,173) (334,603)
Finansal Kiralama Borcu Geri Ödemeleri (92,680) (170,685)
Bankaya Borçlardaki Değişim 270,498 210
Finansman Faaliyetlerinde Kullanılan Net Nakit 177,818 (170,475)
NAKİT DEĞERLERDEKİ NET (AZALIŞ) / ARTIŞ 87,461 (200,263)
DÖNEM BAŞINDAKİ NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 272,437 472,700
DÖNEM SONUNDAKİ NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 359,898 272,437
6 1 ŞİRKET’İN FAALİYET ALANI
Türk Hava Yolları A.O. (“Şirket” veya “THY”) 1933 yılında Türkiye’de kurulmuştur. Şirket’in ana faaliyet konusu yurt içi ve yurt dışında yolcu ve kargo hava taşımacılığı yapmaktır.
31 Aralık 2005 tarihi itibariyle Şirket’in hissedarları ve hisse dağılımı aşağıdaki gibidir:
T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı % 75.18
Diğer % 24.82
Toplam % 100.00
31 Aralık 2005 tarihi itibariyle Şirket’te çalışan toplam personel sayısı 11,121’dir (31 Aralık 2004: 10,956). 2005 ve 2004 yılı içinde çalışan ortalama personel sayısı sırasıyla 11,151 ve 10,341’dir.
2 MALİ TABLOLARIN HAZIRLANMASINDAKİ ESASLAR
Şirket yasal kayıtlarını ve mali tablolarını Türk Ticaret Kanunu (T.T.K.), vergi mevzuatı ve Sermaye Piyasası Kurulu esaslarına uygun olarak düzenlemektedir. Ekte sunulan mali tablolar, Şirket’in baz alınan yasal kayıtları üzerine Amerika Birleşik Devletleri’nde Genel Kabul Görmüş Muhasebe Standartları’na (“US GAAP”) göre gerçek durumunu göstermek amacıyla yapılan sınıflama ve düzeltmeleri içermektedir.
Mali Tabloların ABD Dolarına Çevirim İlkeleri:
Yeni Türk Lirası finansal tabloların ABD Doları’na çevirimi, enflasyonist ülkeleri kapsadığı için Finansal Muhasebe Standartları Komitesi’nin kurallarını belirlediği 52 numaralı Finansal Muhasebe Standardı olan “Yabancı Para Çevirimi” (“SFAS 52”)’ne göre yapılmıştır. Bu çevirimin amacı, yasal kayıtların ABD Doları cinsinden tutulması durumunda ortaya çıkacak sonuçlara ulaşmaktır.
Finansal Muhasebe Standartları (SFAS 52), hiperenflasyonist ekonomiyi, üç yıllık kümülatif enflasyon oranının yaklaşık %100 veya üzerinde olduğu ekonomi olarak tanımlamaktadır.
Türkiye’de, Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yayımlanan toptan eşya fiyat endeksi baz alındığında söz konusu kümülatif oran, 31 Aralık 2005 tarihinde sona eren üç yıllık dönem için
% 35.6 olmuştur. (31 Aralık 2004: %69.7).
Fiyat endekslerinde yukarıda belirtilen düzeyde artış olmamakla beraber, halkın tasarruflarını yabancı para cinsinden tutması, mal ve hizmet fiyatlarının yabancı para birimi üzerinden belirlenmesi, faiz oranlarının, ücret ve fiyatların genel fiyat endekslerine bağlanması, kısa vadeli işlemler de dahil satın alma gücündeki kayıpları karşılamak için fiyatların vade farkı konularak belirlenmesi gibi yüksek enflasyon emarelerinin mevcut bulunması nedeniyle ekteki mali tablolarda SFAS 52 uygulanmıştır.
Parasal olmayan aktif ve pasifler ve parasal olmayan aktif ve pasiflerle ilgili gelir ve giderler işlem tarihindeki kurlar kullanılarak ABD Doları’na çevrilmiştir. Parasal olan aktif ve pasifler ise bilanço tarihindeki kurlar kullanılarak çevrilmiştir. ABD Doları cinsinden olmayan parasal aktif ve pasiflerin çeviriminden doğan kayıp ve kazançlar “çevirim geliri veya gideri” olarak gelir tablosuna kaydedilmiştir.
Yeni Türk Lirası’nın Amerikan Doları karşısındaki dönemsel değişiminin, Türkiye’deki toptan eşya fiyat endeksiyle (“TEFE”) karşılaştırılması aşağıdaki gibidir:
Yıllar: 2005 2004 2003 2002 2001
ABD Doları devalüasyon oranı %(0.02) %(3.8) %(14.6) %13.5 %114.3 TEFE enflasyon oranı %4.5 %13.8 %13.9 %30.8 %88.6
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI Finansal Tablo Dipnotları
2 MALİ TABLOLARIN HAZIRLANMASINDAKİ ESASLAR (devamı) Yeni Türk Lirası
1 Ocak 2005 tarihinden itibaren, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin para birimi Yeni Türk Lirası, Yeni Türk Lirasının alt birimi Yeni Kuruş olmuştur.
Konsolidasyon esasları:
Müşterek Yönetime Tabi İşletme:
THY’nin müşterek yönetimine sahip olduğu bir adet işletmesi vardır. İştirak oranı %50 olan ve Şirket tarafından kontrol edilmeyen bu iştirak, özkaynaktan pay alma yöntemiyle değerlenmektedir.
Mali tablolar açısından müşterek yönetime tabi işletmenin faaliyet konusu ve Şirket’in sermayesi içindeki doğrudan ve dolaylı iştirak payı aşağıda verilmiştir:
Özkaynak yönteminde iştirak net varlık tutarıyla bilançoda gösterilir ve dönem faaliyeti sonucunda ortaya çıkan Şirket payı gelir tablosuna dahil edilir.
3 BÖLGESEL RAPORLAMA 3.1 Faaliyet Alanları
Şirket ağırlıklı olarak tek bir endüstride faaliyet göstermektedir. Ana faaliyet alanı yurt içinde ve dışında Türkiye bağlantılı yolcu ve kargo hava taşımacılığı yapmaktır.
3.2. Coğrafi Alanlar
Gelir analizi, THY’nin hizmet verdiği uçuş hatları baz alınarak yapılmaktadır. Türkiye’de yapılan yolcu ve kargo taşıma gelirleri, yurtiçi hizmet geliri olarak kaydedilmektedir. Tarifeli ve tarifesiz bütün yurtdışı uçuş gelirleri uçuşun yapıldığı coğrafi bölgelere göre kaydedilmektedir.
4 ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARININ ÖZETİ
İlişikteki mali tabloların hazırlanması sırasında uygulanan önemli muhasebe politikaları aşağıdaki gibi açıklanmıştır:
4.1 Gelir Kaydedilmesi ve Komisyon Giderleri
Yolcu ve kargo taşıma gelirleri, taşıma hizmeti tamamlandığında faaliyet geliri olarak kaydedilmektedir. Satılan ancak henüz kullanılmayan (uçulmayan) biletler, yolcu uçuş yükümlülüğü olarak kaydedilmektedir.
Şirket tarihsel istatistikler kullanarak uçulmayan ve geçerliliğini yitirmiş biletler hakkında tahmini hesaplamalar yapabilmektedir. Kullanılmayacağı tahmin edilen biletler, faaliyet geliri içerisinde kaydedilmiştir.
Yolcu gelirlerine ilişkin olarak acentelere verilecek komisyonlar taşımacılık hizmeti gerçekleştiğinde gider olarak kaydedilmektedir. Taşımacılık hizmeti öncesi satılan biletlerin komisyon giderleri, dönen varlıklara peşin ödenmiş gider olarak kaydedilmektedir.
4.2 Stok Değerlemesi
Stoklar maliyet ya da net gerçekleşebilir değerinin düşük olanı ile hareketli ağırlıklı ortalama maliyet metodu kullanılarak değerlenmektedir.
Şirket Ünvanı Faaliyet Konusu
Doğrudan İştirak Oranı
Dolaylı İştirak Oranı
Kayıtlı Olduğu Ülke Güneş Ekspres Havacılık A.Ş. Hava taşımacılığı % 50 - Türkiye
8
4 ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARININ ÖZETİ (devamı) 4.3 Finansal Yatırımlar
Şirket, SFAS 115’e (“Hisse ve Borçlanma Senetlerine Yapılan Yatırımların Muhasebeleştirilmesi”) uygun olarak finansal yatırımlarını aşağıdaki şekilde sınıflandırmaktadır:
Alım satım amaçlı menkul kıymetler:
Alım satım amaçlı menkul kıymetler, kısa vadeli fiyat hareketlerinden kar etmek amacıyla portföye alınan kıymetlerdir. Kayıtlara alındıktan sonra ticari amaçla elde tutulan menkul kıymetler güvenilir bir şekilde ölçülebiliyor olması koşuluyla rayiç değerleriyle değerlenmektedir. Alım satım amaçlı menkul kıymetlere ilişkin kar veya zararlar, ilgili dönemin net kar veya zararı içerisinde gösterilmektedir.
Vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar:
Vadesine kadar elde tutulacak menkul kıymetler, belirli bir vade yapısı ve belirli tutardaki ödemeleri içeren ve Şirket’in vadesine kadar elde tutma niyeti ve gücü olan kıymetlerdir.
Satılmaya hazır yatırımlar:
Satılmaya hazır yatırımlar, iştirak oranı %20’den az olan ve alım satım amaçlı elde tutulmayan yatırımlardan oluşmaktadır. Kayıtlara alındıktan sonra satılmaya hazır amaçla elde tutulan yatırımlardan borsada işlem görenler, bilanço tarihindeki piyasa değerleriyle değerlenmektedir.
Özkaynaktan pay alma yöntemine göre değerlenen yatırımlar:
İştirak oranı %50 olan ve Şirket tarafından kontrol edilmeyen iştirak, özkaynaktan pay alma yöntemiyle değerlenmektedir.
4.4 Maddi ve Maddi Olmayan Varlıklar
Şirket, SFAS 144’ün (“Uzun Vadeli Aktiflerin ve Elden Çıkarılacak Uzun Vadeli Aktiflerin Değer Düşüklüğü”) gereklerini uygulamaktadır. Maddi varlıklar ve maddi olmayan varlıklar makul değerlerine göre düzeltilmiş tutarlar üzerinden gösterilmiştir. Bir varlığın makul değeri kayıtlı değerinin altına düştüğünde, kayıtlı değeri değer düşüklüğünü yansıtacak şekilde düzeltilir. Makul değer tespitinde, varlıktan beklenen nakit akımlarının bugünkü değeriyle net satış fiyatının büyük olanı kullanılmıştır. Net satış fiyatı şirket yönetiminin uluslararası uçak fiyat kataloğuna göre geliştirdiği tahminlere dayanmaktadır. Kayıtlı değerdeki düşüş faaliyet giderlerine değer düşüş gideri olarak kaydedilmektedir.
Maddi ve maddi olmayan varlıklar, kıst amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulmaktadır.
Aktiflerin ekonomik ömürleri ve hurda değerleri aşağıda belirtilmiştir:
Ekonomik Ömür (yıl) Hurda Değeri
- Arsa - -
- Bina 25-50 -
- Uçak 15 %30
- Motorlar 15 %30
- Komponentler 5-8-10 -
- Tamir edilebilen yedek parçalar 2-3 -
- Simülatör 10 -
- Makina ve ekipman 3-5-7-10 -
- Döşeme ve demirbaşlar 3-4-5 -
- Taşıtlar 4-5-7 -
- Diğer maddi varlıklar 5 -
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI Finansal Tablo Dipnotları
4 ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARININ ÖZETİ (devamı)
4.5 Borçlanma Maliyetleri
Krediler, alındıkları tarihlerde, alınan kredi tutarından işlem masrafları çıkartıldıktan sonraki değerleriyle kaydedilir. Krediler, sonradan etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyet değeri üzerinden belirtilir. İşlem masrafları düşüldükten sonra kalan tutar ile iskonto edilmiş maliyet değeri arasındaki fark, gelir tablosuna kredi dönemi süresince finansman maliyeti olarak yansıtılır. Kredilerden kaynaklanan finansman maliyeti, oluştuğunda gelir tablosuna kaydedilir.
4.6 Hibe Krediler
Hibe krediler, uçak ve motorların satın alımlarında veya finansal kiralama yöntemiyle elde edilmelerinde alınmaktadır. Şirket, hibe kredileri aktiflerin maliyetinden düşmekte ve bu aktifleri ekonomik ömürleri veya finansal kiralama süresince itfa etmektedir. Faaliyet kiralamasına ilişkin hibe krediler, ertelenmiş gelir olarak kaydedilmekte ve kiralama süresince itfa edilmektedir.
4.7 Bakım ve Onarım Giderleri
Maddi varlıkların ve kiralanan varlıkların düzenli bakımı ve onarımı için yapılan harcamalar, ilgili döneme faaliyet gideri olarak kaydedilmektedir. Sahip olunan veya finansal kiralama ile alınan uçakların büyük bakımları yapıldıkça gider olarak kaydedilmekte; operasyonel kiralanan uçakların teslim bakımları ise periyodik bazda gider olarak tahakkuk ettirilmektedir.
4.8 Sık Uçuş Programı
THY, üyelerine “Miles and Smiles” adında bir Sık Uçuş Programı (Frequent Flyer Program) dahilinde birikmiş mesafe üzerinden ücretsiz uçuş ödülü vermektedir. Ücretsiz seyahatin artan maliyet yöntemi ile hesaplanan tahmini maliyeti yükümlülük olarak kaydedilmektedir.
THY, aynı zamanda “Shop & Miles” Programı dahilinde katılımcılara mil kredisi satmaktadır.
Bu gelirin bir kısmı ertelenmiş gelir olarak kaydedilmekte ve seyahat sağlandıkça gelir olarak kaydedilmektedir.
4.9 Vergi ve Ertelenmiş Vergiler
Şirket’ in dönem faaliyeti sonucuna ilişkin kurumlar vergisi yükümlülüğü için mali tablolarında karşılık ayrılmaktadır. Cari dönem vergi gideri cari dönem faaliyet sonuçlarının kanunen kabul edilmeyen giderlere ve istisnalara göre düzeltilmesine göre hesaplanmaktadır.
Ertelenmiş vergi, ilişikteki finansal tablolarda kayıtlı olan varlık ve borçların vergi hesaplamasına baz olan benzer kalemler ile arasındaki zamanlama farklarının ve devreden zararların yükümlülük metoduna göre muhasebeleştirilmesinden oluşmuştur. Ertelenmiş vergi aktifi ve pasifi, ilgili geçici farklar ortadan kalktığında geçerli olacak olan vergi oranları kullanılarak hesaplanmıştır. Vergi oranlarındaki değişmelerin ertelenmiş vergi aktifi ve pasifi üzerindeki etkisi, vergi oranının değiştiği tarihte kayıtlara alınmaktadır.
Finansal Muhasebe Standartları No: 109’a (“Kurumlar Vergisi Muhasebesi”) (“SFAS 109”) göre, mali tabloların diğer para birimine işlem tarihindeki kurlar kullanılarak SFAS 52’ye göre çeviriminden ve kurlardaki değişimden veya vergi amaçlı endekslemeden kaynaklanan varlık ve yükümlülüklerle ilgili farklılıklar, ertelenmiş vergi hesaplamasında dikkate alınmaz.
Ayrıca, Şirket’in ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri SFAS 109’a göre Amerikan Doları’na çevrilerek yeniden değerlenmiştir ve bu çevirimden doğan kayıp ve kazançlar finansal tablolardaki vergi gideri hesaplamasında dikkate alınmıştır.
Ertelenmiş vergi gelir tablosunda gelir veya gider olarak muhasebeleştirilmektedir.
10
4 ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARININ ÖZETİ (devamı) 4.10 Emeklilik ve Kıdem Tazminatı Provizyonu
Türkiye’deki iş kanunları gereği emeklilik ve kıdem tazminatı provizyonları ilişikteki finansal tablolarda gerçekleştikçe provizyon olarak ayrılmaktadır. SFAS 106’ya (“İşverenlerin Emeklilik Fonları Dışındaki Emeklilik Sonrası Yükümlülüklerinin Muhasebeleştirilmesi”) uygun olarak gelecek yıllarda ödenecek emeklilik tazminatının bilanço tarihindeki değerinin hesaplanması için enflasyon oranından arındırılmış uygun faiz oranı ile iskonto edilmiştir. Emeklilik tazminat giderine dahil edilen faiz maliyeti faaliyet sonuçlarında faiz gideri olarak gösterilmektedir.
4.11 İlişkili Kuruluşlar
İlişikteki mali tablolarda, THY’nin ortakları, üst düzey yöneticileri, yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve onlar tarafından kontrol edilen veya onlara bağlı şirketler, iştirak ve ortalıklar ilişkili kuruluş olarak adlandırılmışlardır.
4.12 Yabancı Para İşlemleri
Dönem içerisinde gerçekleşen döviz işlemleri işlem tarihindeki kurlar kullanılarak Yeni Türk Lirası’na çevrilmektedir. Bilançoda yer alan dövize bağlı varlık ve borçlar bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak Yeni Türk Lirası’na çevrilmişlerdir. Bu çevirimden ve dövizli işlemlerin tahsil/tediyelerinden kaynaklanan kambiyo karları/zararları gelir tablosunda yer almaktadır.
4.13 Finansal Kiralama
Şirket, finansal kiralama ve faaliyet tipi kiralama yöntemiyle uçak, simülatör, bilgisayar ekipmanı ve taşıt araçları kiralamaktadır. Şirket finansal kiralama yöntemiyle kiralanan aktif ve pasiflerini kiralama taksitlerinin bugünkü değerine eşit olarak kaydetmektedir. Finansal kiralama yöntemiyle kiralanan aktiflere ekonomik ömürleri süresince amortisman ayrılmaktadır. Faaliyet tipi kiralamalar faaliyet gideri olarak kaydedilmektedir.
4.14 Finansal Enstrümanlar
Gerçeğe uygun değer, istekli alıcı ve satıcıların bir araya geldiği piyasalarda, bir aktifin başka bir varlıkla değiştirilebileceği veya bir taahhütün yerine getirilebileceği değerdir. Bir finansal enstrümanın piyasa değeri, aktif bir pazarın mevcudiyeti durumunda, satıştan elde edilebilecek tutara veya satın almadan doğabilecek borca eşittir.
Finansal enstrümanların gerçeğe uygun tahmini değeri, Şirket tarafından piyasalara ilişkin bilgiler ve gerekli değerleme yöntemleri kullanılarak belirlenmiştir. Ancak, gerçeğe uygun değerin belirlenmesinde kullanılan piyasa verilerinin yorumlanmasına gerek duyulmaktadır. Bu nedenle, bu raporda sunulan tahminler, Şirket’in varlıklarını elden çıkarması durumunda cari piyasa koşullarında elde edebileceği değerler olmayabilir.
Banka mevduatları, alacaklar, teminat mektupları ve akreditifler gibi şarta bağlı taahhütler karşı tarafın anlaşmanın şartlarını yerine getirememesi durumunda, Şirket’in finansal durumunu olumsuz yönde etkileyebilecek önemli finansal enstrümanlardır.
Bazı finansal varlıkların maliyet değerine eşit olan kayıtlı değerlerinin, kısa vadeli nitelikleri nedeniyle gerçeğe uygun değerlerine eşit olduğu varsayılmaktadır.
Şirket’in temel finansal varlıkları nakit ve nakit benzeri kalemler, ticari alacaklar, ilişkili kuruluşlardan alacaklar ve satılmaya hazır varlıklardır.
Ticari alacaklar ve ilişkili şirketlerden alacakların defter değerlerinin, tahsil edilemeyen tutarlar için gerekli karşılıklar ayrıldıktan sonra, uzun vadeli alacakların reeskonta tabi tutulması haricinde, yaklaşık pazar değerine ulaştığı tahmin edilmektedir.
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI Finansal Tablo Dipnotları
4 ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARININ ÖZETİ (devamı) 4.14 Finansal Enstrümanlar (devamı)
Şirket, Güneş Ekspres Havacılık A.Ş. (Sun Express) üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu için bu iştiraki özkaynaktan pay alma yöntemine göre muhasebeleştirmiştir. Uçak Servisi A.Ş. ve France Telecom gibi finansal varlıklar satılmaya hazır yatırım olarak sınıflandırılmakta ve makul değerdeki değişim gelir tablosuna yansıtılmaktadır.
Sun Express, Uçak Servisi A.Ş. ve France Telecom dışındaki Şirket’in önemli bir etkisinin olmadığı veya kontrol etmediği, satılmaya hazır yatırımlar, makul değerleri güvenilir bir biçimde ölçülemediklerinden maliyet değerinden gösterilmişlerdir.
Mali Borçlar
Mali borçlar ilgili anlaşmaların özüne göre sınıflandırılmıştır. Faize tabi banka borçları, ticari ve diğer borçlar, bağlı şirketlere borçlar ve finansal kiralama borçları önemli mali borçları oluşturmaktadır.
Finansal giderler tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmekte olup, ilgili dönemde ödenmedikleri takdirde diğer gider tahakkukları hesabında izlenmektedir. Ticari ve diğer borçlar ile bağlı şirketlere borçlar pazar değerine yaklaşık olan nominal değerlerinden gösterilmektedir.
Kredi Riski
Şirket’in kredi riski temel olarak ticari alacaklarına ilişkindir. Bilançoda gösterilen tutar Şirket yönetiminin önceki tecrübelerine ve cari ekonomik şartlara bağlı olarak tahmin ettiği şüpheli alacaklar düşüldükten sonraki net tutardan oluşmaktadır. Şirket’in kredi riski çok sayıda müşteriyle çalışıldığından dolayı dağılmış durumdadır ve önemli bir kredi risk yoğunlaşması yoktur.
Fiyat Riski
• Döviz Kuru Riski
Şirket, işinin özelliğinden dolayı yabancı paralar ile Yeni Türk Lirası arasındaki kur değişiminden etkilenmektedir. Şirket’in bilet gelirinin çoğu Euro ve Amerikan Doları’ndan, giderlerin çoğunluğu ise Amerikan Doları ve Yeni Türk Lirası’ndan oluşmaktadır.
• Faiz Riski
Leasing (Finansal Kiralama) işlemlerine bağlı faiz oranlarının bir kısmı LIBOR’a bağlıdır, dolayısıyla Şirket uluslararası pazardaki faiz oranlarındaki değişimden etkilenmektedir. Şirket faiz oranlarına ve kur değişimine karşı risklerini sınırlandırmaya yönelik hedging (koruma) anlaşmaları yapmamıştır.
• Piyasa Riski
Şirket, kısa vadeli repo sözleşmelerine dayalı hazine bonosu işlemleri ve günlük banka mevduatı plasmanı yapmak suretiyle yatırımlarını gerçekleştirmektedir. Bu yatırımlar, piyasa koşullarından dolayı meydana gelen dalgalanmalar sebebiyle değişiklik göstermektedir.
• Nakit Riski
Genel olarak biletler önceden satılmakta ve taşımacılık sonradan gerçekleştirilmektedir.
Dolayısıyla Şirket, gelirlerini önceden tahsil edip taşımacılık maliyetine sonradan katlandığından dolayı avantaj elde etmektedir. Şirket, alacaklarının tahsil süresinin, borçlarının geri ödeme süresinden daha kısa olmasından dolayı da avantaj elde etmektedir.
4.15 Netleştirme
Finansal varlık ve yükümlülükler, tanımlanan tutarların netleştirilmesi için bir zorunluluk veya niyet varsa veya varlık yükümlülük ile denkleşiyorsa, netleştirilmiş ve bilançoda net olarak gösterilmiştir.
12
4 ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARININ ÖZETİ (devamı) 4.16 Tahmin Uygulaması
Finansal tabloların US GAAP’a uygun olarak hazırlanabilmesi, yönetimin raporlanan varlık ve yükümlülükleri, koşullu borçları, gelir ve giderleri etkileyebilecek tahminler yapmasını gerektirmektedir. Gerçek sonuçlar bu tahminlerden farklı olabilir.
4.17 Hisse Başına Kar
SFAS 128 (“Hisse Başına Kar”) standardı halka açık veya açılmakta olan şirketler için hisse başına karın veya karı azaltıcı etkisi bulunan kalemlerden sonraki hisse başına karın (dilutive profit veya sulandırılmış kar) dipnotlarda belirtilmesini öngörmektedir.
Hisse başına karı azaltıcı etkisi bulunan (dilutive equity instruments) özkaynak kalemi bulunmamaktadır.
Toplam hisse adedinin 31 Aralık 2005 ve 2004 tarihindeki ağırlıklı ortalaması ve hisse başına karın hesaplaması aşağıda gösterildiği gibidir:
2005 2004 1 Ocak tarihi itibariyle toplam hisse adedi (tam adet) 175,000,000,000 175,000,000,000 Çıkarılan yeni hisseler (nakit artışı) (tam adet) - - 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle hisse adedi (tam adet) 175,000,000,000 175,000,000,000 Toplam hisse adedinin dönem içerisindeki ağırlıklı
ortalaması (tam adet)
175,000,000,000 175,000,000,000 Dönem net karı (Bin ABD Doları) 130,930 175,056 Hisse başına kar (ABD Doları, tam tutar) 0.0007 0.0010
5 NAKİT VE NAKİT BENZERİ KALEMLER
Nakit ve nakit benzeri değerlerin dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005 31 Aralık 2004
ABD $ 000 ABD $ 000
Banka 355,542 271,096
Kasa 146 121
Alınan çekler 103 87
Diğer hazır değerler 4,107 1,133
359,898 272,437
31 Aralık 2005 tarihi itibariyle yabancı para banka bakiyeleri 220,308,579 ABD Doları’dır (2004: 184,453,682 ABD Doları).
Vadeli Mevduatlar:
Anapara
Para
Birimi Açılış Tarihi Vade
31 Aralık 2005 ABD $ 000 170.390.000 YTL 22.07.2005 - 30.12.2005 02.01.2006 - 30.01.2006 126,986 149.163.000 ABD Doları 27.12.2005 - 30.12.2005 02.01.2006 - 30.01.2006 149,163
31.653.000 Euro 30.12.2005 02.01.2006 37,449
313,598
Anapara Para
Birimi Açılış Tarihi Vade 31 Aralık 2004
ABD $ 000 112,500,000 YTL 25.10.2004 - 31.12.2004 03.01.2005 - 24.01.2005 83,824
22,500,000 ABD Doları 31.12.2004 03.01.2005 22,500
89,790,000 Euro 31.12.2004 03.01.2005 122,218
228,542
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI Finansal Tablo Dipnotları
6 TİCARİ ALACAKLAR (NET)
Ticari alacakların dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Ticari alacaklar 156,840 130,834
Şüpheli alacaklar karşılığı (12,309) (12,418)
Alacak reeskontu (1,740) (254)
142,791 118,162
7 İLİŞKİLİ KURULUŞLARDAN ALACAKLAR
İlişkili kuruluşlardan kısa vadeli alacakların dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000 Güneş Ekspres Havacılık A.Ş. (Sun Express) 723 606
723 606
8 STOKLAR
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Yedek parça, uçuş ekipmanı 51,903 35,241
Diğer stoklar 10,877 7,477
62,780 42,718
9 DİĞER ALACAKLAR VE KISA VADELİ VARLIKLAR Diğer alacaklar ve kısa vadeli varlıkların dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Peşin ödenmiş satış komisyonları 8,125 6,946
Peşin ödenen diğer giderler 7,659 6,542
Teknik bakım gelir tahakkuku 7,547 4,599
Peşin ödenmiş faaliyet tipi kiralama giderleri 3,960 2,967
Interline yolcu geliri tahakkukları 2,864 136
Sigorta şirketlerinden alacaklar 2,379 -
Geri alınacak vergi 2,210 1,999
Personelden alacaklar 488 428
Peşin ödenmiş kira giderleri 428 328
İndirilecek KDV 326 114
Sita depozito sertifikalarından alacaklar 116 112
İş avansları 72 258
Fon transferi kısıtlanan banka hesapları (*) - 630
Diğer alacaklar 3,011 1,296
39,185 26,355
(*) 31 Aralık 2004 itibariyle bu tutar, Mısır’daki bir bankada tutulan fonla ilgilidir.
14 10 FİNANSAL VARLIKLAR
i) Özkaynaktan pay alma metoduna göre değerlenen iştirakler aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Güneş Ekspres Havacılık A.Ş. (Sun Express) 13,035 12,448 ii) Satılmaya hazır finansal varlıklar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
France Telecom hisseleri 8,723 8,723
Uçak Servisi A.Ş. (USAŞ) 4,429 5,053
USAŞ değer kazancı 4,108 6,194
Sita Inc. 737 785
Emek İnşaat ve İşletme A.Ş. 12 12
France Telecom değer düşüklüğü (3,688) (2,001)
14,321 18,766
Şirket’in açmış olduğu 5 yıllık ikram ihalesi Uçak Servis A.Ş. (USAŞ) tarafından kazanılmış ve 1 Ocak 2002 tarihinde ikram anlaşması imzalanmıştır. Yapılan anlaşma çerçevesinde, USAŞ’ın ana ortağı Gate Gourmet Holding A.G. (GGH) ile Şirket arasında yapılan hisse devir sözleşmesine istinaden GGH USAŞ’ın toplam sermayesinin %15’ine tekabül eden B grup hisseleri bedelsiz olarak Şirket’e devredilecektir. Yine sözleşme gereği, 21 Eylül 2002 tarihinde ilk %10 hissenin, 2 Ocak 2003 tarihinde % 1.25’lik hissenin, 2 Ocak 2004 tarihinde %1.25’lik hissenin ve 3 Ocak 2005 tarihinde de % 1.25’lik hissenin mülkiyeti alınmış olup; 2006 yılında da %1.25 oranlarında hissenin mülkiyeti devralınarak %15’e tamamlanacaktır. Bu çerçevede USAŞ sermayesinin ilk
%13.75 kısmına tekabül eden ve teslim alınan 1,140 milyon adet hisse, teslim tarihindeki borsa rayici üzerinden 9,783,507 ABD Doları, karşılıklı olarak bağlı menkul kıymetler ve sonraki yıllara ait gelirler hesaplarına alınmıştır. Sonraki yıllara ait gelir tutarı beş yıllık ikram anlaşması süresince gelir olarak kaydedilmektedir. Şirket sahip olduğu USAŞ hisselerinden 342 Milyon adetini 2003 yılında, 1,026 Milyon adetini de 2005 yılında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda satmıştır.
USAŞ, 8 Aralık 2004 tarihli Olağanüstü Genel Kurulu’nda almış olduğu sermayenin endekslenmesinden kaynaklanan enflasyon farkının sermayeye ilavesi kararına istinaden Şirket’e 1,852,500,000 adet bedelsiz hisse vermiştir.
Şirket’ in finansal varlıklarının 31 Aralık 2005 itibariyle detayları aşağıdaki gibidir:
Şirket’in Ünvanı
Şirketin ve Faaliyetin Yeri
Sahiplik Oranı
Sahip Olunan
Oy Hakkı Ana Faaliyet Alanı Güneş Ekspres Havacılık A.Ş.
(Sun Express) Türkiye %50 %50 Hava Taşımacılığı
Emek İnşaat ve
İşletme A.Ş. Türkiye %0,3 %0,3 İnşaat
Sita Inc. Hollanda %0,1’den az %0,1’den az Bilgi ve
Telekomünikasyon Hiz.
Uçak Servisi A.Ş.(USAŞ) Türkiye %4,75 (*) %4,75 (*) Yemek Servisi France Telecom Fransa %0,1’den az %0,1’den az Telekomünikasyon (*) 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle %6,5 tir.
11 MADDİ VARLIKLAR (NET)
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Maddi varlıklar 1,470,676 1,281,130
Diğer maddi varlıklara ilişkin verilen avanslar 7,062 -
1,477,738 1,281,130
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI Finansal Tablo Dipnotları
11 MADDİ VARLIKLAR (NET) (devamı)
Arsa, Yerüstü Düzenlemeleri
& Binalar
Teknik Ekipman, Simülatör ve
Taşıtlar
Diğer Ekipmanlar, Demirbaşlar ve
Yazılımlar Uçaklar ve Yedek Motorlar
Komponent ve Tamir Edilebilir Yedek Parçalar
Yapılmakta Olan
Yatırımlar Sahip Olunan Toplam Varlıklar
Finansal Kiralama ile Alınan Uçaklar
Finansal Kiralama Yolu ile Alınan Diğer Sabit Kıymetler ve Simülatörler
Toplam Finansal Kiralama Yolu ile
Alınan Varlıklar Toplam
Maliyet
Açılış bakiyesi 1 Ocak 2005 66,834 127,165 136,072 512,322 154,844 255 997,492 1,485,472 7,588 1,493,060 2,490,552 Finansal kiralamadan transfer (*) - - - 327,403 - - 327,403 327,403 - 327,403 -
İlaveler - 4,971 5,263 68,916 79,150 1,244 159,544 189,204 - 189,204 348,748 Çıkışlar - (1,335) (8,894) (42,518) (39,440) (285) (92,472) - - - (92,472)
31 Aralık 2005 kapanış bakiyesi 66,834 130,801 132,441 866,123 194,554 1,214 1,391,967 1,347,273 7,588 1,354,861 2,746,828
Birikmiş Amortisman
Açılış bakiyesi 1 Ocak 2005 18,598 107,782 119,917 305,158 70,469 - 621,924 413,258 2,162 415,420 1,037,344
Finansal kiralamadan transfer (*) - - - 97,682 - - 97,682 (97,682) - (97,682) -
Cari dönem amortismanı 1,106 7,338 5,586 28,412 53,596 - 96,038 54,870 594 55,464 151,502
Çıkışlar - (1,327) (7,147) (331) (39,440) - (48,245) - - - (48,245) 31 Aralık 2005 kapanış bakiyesi 19,704 113,793 118,356 430,921 84,625 - 767,399 370,446 2,756 373,202 1,140,601
Birikmiş değer düşüklüğü - - - 106,275 - - 106,275 29,276 - 29,276 135,551
31 Aralık 2005 net defter değeri 47,130 17,008 14,085 328,927 109,929 1,214 518,293 947,551 4,832 952,383 1,470,676
31 Aralık 2004 net defter değeri 48,236 19,383 16,155 150,936 84,375 255 319,340 956,364 5,426 961,790 1,281,130
(*) Finansal kiralama borçları ödenip Şirket mülkiyetine geçen finansal kiralama yolu ile alınmış maddi varlıklar, sahip olunan maddi varlıklara sınıflanmıştır.
16 12 UÇAKLARA İLİŞKİN VERİLEN AVANSLAR
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000 Uçak alımları için yapılan ön ödemeler 425,199 294,814 Faaliyet tipi kiralamalar için verilen avanslar 1,966 925
427,165 295,739
13 DİĞER UZUN VADELİ ALACAKLAR VE VARLIKLAR
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000 Peşin ödenen Eximbank ABD garanti ücreti 4,389 5,217 Peşin ödenen uçak finansman giderleri 1,541 2,003
Verilen depozitolar 988 1,291
Personelden alacaklar 750 840
Sita depozito sertifikasından alacaklar 599 524 Peşin ödenmiş faaliyet tipi kiralama giderleri 279 -
Diğer alacaklar 68 70
8,614 9,945
14 BANKAYA BORÇLAR
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000 T.İş Bankası / Citibank NA London 270,000 -
Diğer (*) 708 210
270,708 210
Banka Adı Vade Tarihi Orjinal Para Faiz Tahakkuku T.İş Bankası / Citibank NA London 31.03.2006 270.000.000 USD 459.998USD (*) Bankalara diğer borçlar ay sonu vergi ve SSK ödemeleri için banka tarafından faizsiz olarak kullandırılan gecelik borçların tutarıdır.
15 FİNANSAL KİRALAMA BORÇLARI
Gelecek yıllara ait finansal kiralama ödemeleri aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
1 yıldan az 164,745 183,048
1 – 5 yıl arası 521,294 580,066
5 yıldan fazla 223,436 209,318
909,475 972,432
Eksi: Gelecek yıllara ait faiz gideri (137,509) (107,786) Mali tablolarda gösterilen finansal kiralama
borçlarının bugünkü değeri 771,966 864,646
Gösterimi :
Kısa vadeli borçlar 133,472 151,041
Uzun vadeli borçlar 638,494 713,605
771,966 864,646
Faiz aralığı:
Değişken oranlı borçlar 732,006 650,417
Sabit oranlı borçlar 39,960 214,229
771,966 864,646
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI Finansal Tablo Dipnotları
15 FİNANSAL KİRALAMA BORÇLARI (devamı)
31 Aralık 2005 tarihi itibariyle, ABD Doları cinsinden ifade edilen finansal kiralama borçlarının faiz oranları, sabit oranlı borçlar için %7.12 ile %7.70 (31 Aralık 2004: %5.96 - %7.68); değişken oranlı borçlar için ise LIBOR eksi %0.05 ile LIBOR artı %3.00 (31 Aralık 2004: LIBOR – LIBOR artı %3.00) arasındadır.
16 İLİŞKİLİ KURULUŞLARA BORÇLAR
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Uçak Servisi A.Ş. (USAŞ) 5,637 4,692
Sun Express 342 157
5,979 4,849 17 DİĞER KISA VE UZUN VADELİ BORÇLAR
Diğer kısa vadeli borçların dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Ödenecek vergi ve fonlar 12,077 14,411
Ödenecek SSK primleri 11,060 9,082
USAŞ hisse edinimiyle ilgili kazanılmamış gelir 2,742 1,866
Personele borçlar 206 189
Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) protokol borcu - 1,358
DHMİ protokol borcu reeskontu - (27)
Diğer borçlar 1,023 588
27,108 27,467
Diğer uzun vadeli borçların dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005 ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000 USAŞ hisse edinimiyle ilgili kazanılmamış gelir - 1,866
- 1,866
18 ALINAN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR
Kısa vadeli alınan depozito ve teminatların dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000 Mil kredi satışları için alınan avanslar 16,135 17,213
MCO avansları 11,536 6,229
Sanal pos bilet avansları 7,211 260
Alınan depozito ve teminatlar 2,769 3,146
Özel kira avansları 2,544 1,784
Finansal kiralamalar için alınan avanslar 857 -
Diğer alınan avanslar 406 184
41,458 28,816
Uzun vadeli alınan depozito ve teminatların dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Alınan depozito ve teminatlar 5,309 6,376
5,309 6,376
18 19 YOLCU UÇUŞ YÜKÜMLÜLÜKLERİ
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000 Bilet satışından doğan yolcu uçuş yükümlülükleri 115,023 87,567 Mil satışından doğan yolcu uçuş yükümlülükleri 28,174 28,946
143,197 116,513
20 DİĞER GİDER TAHAKKUKLARI
Diğer gider tahakkuklarının dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Sık uçuş programı gider tahakkukları 22,788 5,211
Maaş tahakkukları 13,410 11,638
Bakım onarım gider tahakkukları 9,380 11,880
Yasal yükümlülük karşılığı 6,859 6,889
Teşvik primi tahakkuku 4,982 5,763
Akaryakıt imtiyaz ücretlerine ilişkin gider tahakkukları - 544
DHMİ gider tahakkuku - 1,199
Diğer yükümlülükler 11,300 9,015
68,719 52,139
21 VERGİ
Ödenecek kurumlar vergisi aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Ödenecek kurumlar vergisi karşılığı - -
Peşin ödenen vergi ve fonlar (9,960) (38,228)
(9,960) (38,228) Vergi gideri aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Kurumlar vergisi gideri - -
Ertelenmiş vergi gideri 32,469 7,193
Vergi gideri 32,469 7,193
Kurumlar Vergisi:
Şirket, Türkiye’de geçerli olan kurumlar vergisine tabidir. Şirket’in cari dönem faaliyet sonuçlarına ilişkin tahmini vergi yükümlülükleri için ekli mali tablolarda gerekli karşılıklar ayrılmıştır.
Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi, ticari kazancın tespitinde gider yazılan ve vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve ticari kazançtan yurtiçinde yerleşik şirketlerden alınan temettüler, vergiye tabi olmayan gelirler ve kullanılan yatırım indirimleri düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.
Geçerli olan kurumlar vergisi oranları:
• 2005 yılı: %30
• 2004 yılı: %33.
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI Finansal Tablo Dipnotları
21 VERGİ (devamı)
Kurumlar Vergisi (devamı):
Türkiye’de geçiçi vergi, üçer aylık dönemler itibariyle hesaplanmakta ve tahakkuk ettirilmektedir. 2005 yılı kurum kazançlarının geçici vergi dönemleri itibariyle vergilendirilmesi aşamasında kurum kazançları üzerinden %30 oranında geçici vergi hesaplanmaktadır.
(2004:%33).
Zararlar, gelecek yıllarda oluşacak vergilendirilebilir kardan düşülmek üzere, maksimum 5 yıl taşınabilir. Ancak oluşan zararlar geriye dönük olarak, önceki yıllarda oluşan karlardan düşülemez.
Türkiye’de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır. Şirketler ilgili yılın hesap kapama dönemini takip eden yılın 15 Nisan tarihine kadar vergi beyannamelerini hazırlamaktadır. Vergi Dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları 5 yıl içerisinde incelenerek değiştirilebilirler.
Gelir Vergisi Stopajı:
Kurumlar vergisine ek olarak, dağıtılması durumunda kar payı elde eden ve bu kar paylarını kurum kazancına dahil ederek beyan eden tam mükellef kurumlara ve yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubelerine dağıtılanlar hariç olmak üzere kar payları üzerinden ayrıca gelir vergisi stopajı ve fon payı hesaplanması gerekmektedir. Gelir vergisi stopajı 24 Nisan 2003 tarihinden itibaren tüm şirketlerde %10 olarak ilan edilmiştir. Dağıtılmayıp sermayeye ilave edilen kar payları gelir vergisi stopajına tabi değildir.
2002 ve öncesinde kurumlar vergisinden istisna edilen bazı kazançlar üzerinden dağıtıma bağlı olmaksızın yapılan istisna kazanç stopajı genel olarak kaldırılmıştır. Ancak, 24 Nisan 2003 tarihinden önce alınmış yatırım teşvik belgelerine istinaden yararlanılan yatırım indirimi tutarı üzerinden hala %19.8 vergi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Şirket karları indirim istisnasına konu olabilecek tutara ulaşıncaya dek, bu indirimden yararlanılabilir. Şirketlerin kar etmemesi ya da zararda olması durumunda bu indirim hakkı sonraki yıllarda elde edilecek karlar üzerinden hesaplanacak vergiden düşülmek üzere sonraki yıllara taşınabilir. Bu durumda sonraki yıla taşınan yatırım indirimi tutarı önceki yılın TEFE artış oranında artırılır.
Ertelenmiş Vergi:
Şirket vergiye esas yasal mali tabloları ile US GAAP’a göre hazırlanmış mali tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi aktifini ve yükümlülüğünü muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar, genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas tutarları ile US GAAP’a göre hesaplanan tutarların mali tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmakta olup sabit kıymet, kıdem tazminatı, şüpheli alacak karşılığı gibi kalemler üzerinden hesaplanmaktadır. Ertelenmiş vergi oranı % 30’dur (2004: %33).
20 21 VERGİ (devamı)
Ertelenmiş Vergi (devamı):
Geçici Zamanlama Farkları: Ertelenmiş Vergi Aktifi / (Yükümlülüğü)
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000 Kısa vadeli finansal kiralama borcu 27,105 35,666 Kullanılmamış yatırım indirimi 14,942 2,760
Gider tahakkukları 13,211 9,780
Alacak reeskontu 576 76
Devreden mali zarar 470 3,643
Finansal varlıklar değer kazancı / (düşüklüğü) 349 (1,106)
Peşin ödenen giderler 340 216
Şüpheli alacaklar karşılığı 172 310
Bilet satış avans karşılığı (9,252) (13,630)
Borç reeskontu (605) (15)
Stoklarda yapılan değişiklik (36) -
Diğer kısa vadeli varlıklarda yapılan değişiklik - 45 Kısa vadeli ertelenmiş vergi aktifi 47,272 37,745
Uzun vadeli finansal kiralama borcu 138,073 214,081
Kıdem tazminatı karşılığı 25,408 22,303
Hibe kredilere yapılan değişiklik 1,038 536
Ertelenmiş gelir 822 1,120
Sabit kıymetlerde faydalı ömür ve finansal
kiralama düzeltmesi (268,267) (313,977)
Uzun vadeli varlıklara yapılan düzeltme kaydı - (462) Uzun vadeli ertelenmiş vergi yükümlülüğü (102,926) (76,399)
Toplam ertelenmiş vergi yükümlülüğü (55,654) (38,654)
Bilançodaki ertelenmiş vergi yükümlülüğü hareketinin gelir tablosundaki net ertelenmiş vergi kazancı ile mutabakatı aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005 ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000 Geçici zamanlama farklarından kaynaklanan net
ertelenmiş vergi gideri 32,469 7,193
Efektif vergi oranındaki değişimden kaynaklanan
net ertelenmiş vergi gideri - -
Net ertelenmiş vergi gideri 32,469 7,193
Ertelenmiş vergi çevirim kaybı / kazancı (15,469) 1,211 Ertelenmiş vergi yükümlülüğündeki net artış 17,000 8,404
22 HİBE KREDİLER (NET)
Hibe kredilerin dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Hibe krediler 14,675 12,634
Birikmiş itfa payı (12,073) (10,849)
2,602 1,785
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI Finansal Tablo Dipnotları
23 KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI
Türkiye’de mevcut iş kanunları çerçevesinde, Şirket çalışanları iş akitleri sebepsiz yere sona erdiğinde veya 25 yıllık hizmetlerini tamamlayarak (kadınlar için 20 yıl) emekli olduklarında veya askerlik görevi için çağrıldıklarında toplu para almaya hak kazanırlar. Ödenecek miktar tamamlanan her hizmet yılı için bir brüt maaştır. Brüt maaş iş akdinin bittiği tarihteki brüt maaştır, ancak 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle üst limit 1,727 YTL (1,287 ABD Doları)’dir (31 Aralık 2004: 1,574.7 YTL – 1,173 ABD Doları). Emeklilik öncesi gerekli olan çalışma süresi 1999’da yürürlüğe giren yeni yasaya dayanan değişken bir skalaya göre artmaktadır. Yukarıda belirtilen bu sistem fonlanmayan tanımlanmış emeklilik ikramiyesi olarak sınıflanabilir. Finansal tablolardaki karşılık, kazanılmış emeklilik ikramiyelerinin tahmini bugünkü değerlerini yansıtmaktadır.
Gelir tablosunda kayda alınan kıdem tazminatı karşılığı aşağıda belirtildiği gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Cari hizmet maliyeti 11,295 19,085
Faiz maliyeti 4,170 3,639
15,465 22,724
Bilançoda kayda alınan kıdem tazminatı yükümlülüğündeki değişim aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Dönem başı ayrılan karşılık 74,344 56,342
Gelir tablosundaki gider 15,465 22,724
Ödemeler (5,116) (4,722)
Dönem sonu ayrılan karşılık 84,693 74,344
Ödenecek yükümlülüğün ve ilgili limitin gelecekteki artış etkileri düşünülerek, tahmini kazanılmış kıdem tazminatı yükümlülüğü (Yeni Türk Lirası olarak) yıllık yaklaşık 5.61 % (31 Aralık 2004: 5.45 %) oranında iskonto edilmiştir.
24 SERMAYE VE YASAL YEDEKLER Şirket’ in sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:
Grup % 31 Aralık 2005 ABD $ 000
% 31 Aralık 2004 ABD $ 000 T.C. Başbakanlık Özelleştirme
İdaresi Başkanlığı (*) A, C 75,18(**) 582,854 75,17 582,854
Diğer A 24,82(**) 192,527 24,83 192,527
775,381 775,381
Nominal sermaye (YTL) 175,000,000 175,000,000
(*) Özel şahıslara ait 1,644 adet hisse THY 1984 yılında özelleştirme programına alındığı sırada dikkate alınmamıştır. Bilahare, THY’nın Yüksek Planlama Kurulu’nun 30 Ekim 1990 tarihli kararıyla onaylanan ana sözleşmesi gereği söz konusu hisseler T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı adına kaydedilmiştir.
(**) Şirket’in 1, 2 ve 3 Aralık 2004 tarihlerinde kesinleştirdiği 2. halka arz çerçevesinde taksitli ödeme seçeneğinden yararlanan yatırımcılardan 5. taksit ödemesi bittikten sonra taksitlerini yatırmayanlara ait 26,748 YTL nominal değerli hisse senetleri İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
tarafından T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın hesabına aktarılmıştır.
22 24 SERMAYE VE YASAL YEDEKLER (devamı)
31 Aralık 2005 tarihi itibariyle Şirket’in çıkarılmış ve ödenmiş sermayesi her biri 0.1 Ykr nominal değerli 174,999,999,999 adet A grubu hisse ve 0.1 Ykr nominal değerli 1 adet C grubu hisseden oluşmaktadır. Bu hisseler nama yazılıdır. C grubu hisse T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na ait olup aşağıda belirtilen imtiyazlara sahiptir:
Ana Sözleşme Madde 7: Nama yazılı hisselerin devrinde Yönetim Kurulu onayı ile beraber C grubu hisseyi temsilen seçilen Yönetim Kurulu üyesinin olumlu oyunun bulunması şarttır.
Ana Sözleşme Madde 10: Yönetim Kurulu 7 üyeden oluşur, 7 üyeden birinin C grubu hissedarın göstereceği adaydan seçilmesi zorunludur.
Ana Sözleşme Madde 14: Aşağıdaki konularda Yönetim Kurulu’nun alacağı kararların geçerliliği C grubu hisseyi temsilen seçilen üyenin olumlu oy kullanmasına bağlıdır:
a) Ana Sözleşmenin 3.1. maddesinde belirtilen Şirket misyonunu açıkça olumsuz etkileyecek kararların alınması,
b) Genel kurula ana sözleşme değişikliği önerilmesi, c) Sermaye artırılması,
d) Nama yazılı hisselerin devrinin onaylanması ve devrin pay defterine işlenmesi,
e) Şirket’in Sermaye Piyasası Kurulu’na sunduğu son yıllık bilançosunda yer alan aktif toplamının beher sözleşme bazında %5’ini geçen ve Şirket’i doğrudan veya dolaylı olarak bağlayan her türlü işlem yapması, taahhüt altına sokacak her türlü kararın alınması (şöyle ki kamu payının Şirket sermayesindeki payı %20’nin altına düştüğünde bu bent hükmü kendiliğinden ortadan kalkacaktır),
f) Şirket’in başka şirketlerle birleşmesi, feshi veya tasfiyesi,
g) Münhasıran pazar şartları dahilinde veya diğer kaynaklarla operasyon giderini dahi karşılayamayan hatlar haricinde, herhangi bir uçuş hattının kaldırılması veya sefer sayısının belirgin bir şekilde azaltılmasına ilişkin kararların alınması,
Ana Sözleşme Geçici Madde 1: A Grubu hissedarlar tarafından gösterilecek adaylar arasından yapılacak seçimlerle ilgili Şirket yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyeleri, denetçileri ve genel müdürü Şirket sermayesindeki kamu payı %50’nin altına düşünceye kadar kanunda (4046 sayılı Kanun) öngörülen şartları haiz olmak kaydıyla, T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın teklifi ve Başbakanın veya yetkili Bakanın onayı ile atanır. Ancak, kamu dışı üyeliği temsil eden üyeler için Türk Ticaret Kanunu’nun 315. maddesi uygulanır.
25 ŞARTA BAĞLI OLAYLAR a) Verilen Teminatlar:
31 Aralık 2005 tarihi itibariyle verilen teminat mektupları tutarı 28,350,145 ABD Doları’dır (31 Aralık 2004: 25,366,931 ABD Doları).
b) Alım Taahhütleri:
Şirket, 2005-2008 yılları arasında teslim alınmak üzere 59 adet uçak için anlaşmalar imzalamıştır. Uçak üreticisi firmalarca yapılacak indirimler öncesi liste fiyatlarına göre, uçak alımlarının toplam bedeli yaklaşık olarak 4.7 Milyar ABD Doları’dır. Şirket, söz konusu alımlarla ilgili olarak bu firmalara 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle 421 Milyon ABD Doları avans ödemesi yapmıştır.
c) Referans Mektubu:
31 Aralık 2005 31 Aralık 2004 Sun Express’e verilen referans mektubu 2,900,000 ABD Doları 2,900,000 ABD Doları
2,556,459 Euro 2,556,459 Euro
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI Finansal Tablo Dipnotları
25 ŞARTA BAĞLI OLAYLAR (devamı)
d) Şirket, kıdem tazminatını iskonto etmiştir (Not 23). İskontoya uğramış kıdem tazminatı yükümlülüğü 84,693,130 ABD Doları; şirketin tüm çalışanlarını işten çıkarması durumunda ödeyeceği tutar ise 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle yaklaşık olarak 137 milyon ABD Doları’dır.
26 FAALİYET TİPİ KİRALAMA BORÇLARI
Faaliyet tipi kiralama borçlarının dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Bir yıldan az 88,674 55,752
1 – 5 yıl arası 149,343 88,825
5 yıldan fazla 75,219 -
313,236 144,577
27 BİLANÇO TARİHİNDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN HUSUSLAR
a) 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle Şirket’in satılmaya hazır finansal varlıklar hesabı içerisinde yer alan ve Paris Borsası’nda işlem gören 202,735 adet France Telecom hisse senedinin borsa fiyatı 12 Nisan 2006 tarihi itibariyle 31 Aralık 2005 tarihindeki fiyatı olan 20.99 Euro’dan 17.82 Euro’ya düşmüştür. Bu nedenle 12 Nisan 2006 tarihi itibariyle Şirket’in sahip olduğu France Telecom hisse senetleri bilanço tarihine göre yaklaşık olarak 760,351 ABD Doları değer kaybetmiş bulunmaktadır.
b) 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle Şirket’in satılmaya hazır finansal varlıklar hesabı içerisinde yer alan ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören 1,624.5 milyon adet USAŞ hisse senedinin borsa fiyatı 12 Nisan 2006 tarihi itibariyle 31 Aralık 2005 tarihindeki fiyatı olan 7.05 YTL’den 7.00 YTL’ye düşmüştür. Bu nedenle 12 Nisan 2006 tarihi itibariyle Şirket’in sahip olduğu USAŞ hisse senetleri, bilanço tarihine göre yaklaşık olarak 60,534 ABD Doları değer kaybetmiş bulunmaktadır.
c) Şirket sahip olduğu USAŞ hisselerinden 1,026,000,000 adedini 2006 yılı Ocak ayı içinde İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda satmıştır. İşlem sonrası sahip olunan hisse senetlerinin Usaş sermayesi içindeki payı %3 olmuştur.
d) Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 20.03.2006 tarih ve 2006/19 sayılı kararı ile şirketin sermayesinde bulunan T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na ait A grubu hisselerden %25'ine tekabül eden kısmının "satış" yöntemi ile özelleştirilmesine, satışın halka arz suretiyle gerçekleştirilmesine, ayrıca ilave olarak ek satış hakkının kullanılmasına ve özelleştirme işlemlerinin karar tarihinden itibaren 12 ay içinde tamamlanmasına karar verilmiştir.
e) 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere kıdem tazminatı tavanı 1,319.59 USD’ye yükselmiştir.
f) Şirket 22 Temmuz 2006 ve 19 Haziran 2007 tarihlerinde finansal kira süresi sona erecek olan iki adet A340 uçağının kira sözleşmelerini kalan borcu ödemek suretiyle vadesinden önce feshederek söz konusu uçakları erken satın almıştır.
g) Şirket, satınalma anlaşmalarını imzalamış olduğu uçaklardan 3 adedini Ocak 2006 ve Şubat 2006 içinde teslim almıştır.
24 28 FAALİYET GELİRLERİ
Faaliyet gelirlerinin dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Tarifeli hizmetler
Yolcu 2,004,768 1,468,730
Kargo ve Posta 198,785 170,931
2,203,553 1,639,661
Tarifesiz hizmetler 23,035 30,433
Diğer gelirler 89,739 202,571
Toplam gelir 2,316,327 1,872,665
Tarifeli hizmetlerin coğrafi dağılımı aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Yurtdışı
- Avrupa 945,807 688,094
- Uzak Doğu 362,723 279,755
- Orta Doğu 210,058 160,457
- Kuzey Amerika 115,033 94,992
- Kuzey Afrika 58,004 43,855
1,691,625 1,267,153
Yurtiçi 511,928 372,508
Toplam tarifeli hizmetler uçuş geliri 2,203,553 1,639,661
29 FAALİYET GİDERLERİ
Faaliyet giderlerinin dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Akaryakıt giderleri 544,122 343,945
Personel giderleri 536,766 400,993
Satış ve pazarlama giderleri 249,572 212,008 Konma ve konaklama giderleri 182,889 160,680
Amortisman giderleri 151,502 137,899
Yer hizmetleri giderleri 117,341 120,901 Yolcu hizmet ve ikram giderleri 112,631 108,293
Bakım giderleri 108,925 96,549
Faaliyet tipi kiralama giderleri 75,215 39,747
Sigorta giderleri 38,597 20,930
Genel faaliyetler 33,597 31,180
Genel yönetim giderleri 15,813 21,640
Uçak ve koltuk kirası 9,148 18,547
Değer düşüş karşılığı gideri - 12,241
2,176,118 1,725,553
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI Finansal Tablo Dipnotları
30 FİNANSMAN GELİR / (GİDERİ) (NET)
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Kur farkı geliri 157,028 169,119
Faiz geliri 31,564 28,207
Özkaynaktan pay alma yöntemine göre
muhasebeleştirilen iştirak geliri 587 10,244
Reeskont geliri 445 432
Satılmaya hazır finansal varlık
rayiç değer artış kazancı - 7,176
Finansman geliri 189,624 215,178
Kur farkı zararı (177,627) (152,516)
Finansal kiralama faiz gideri (34,027) (31,553)
Faiz gideri – 3.şahıslar (9,049) (2,622)
Kıdem tazminatı faiz maliyeti (4,170) (3,639) Satılmaya hazır finansal varlık
rayiç değer düşüş kaybı (3,773) -
Reeskont gideri - (1,016)
Diğer finansman gideri (1,639) -
Finansman gideri (230,285) (191,346)
ABD Doları’na çevirim farkı 16,103 (4,238)
Finansman geliri / (gideri) (net) (24,558) 19,594
31 DİĞER FAALİYETLERDEN GELİRLER Diğer faaliyetlerden gelirlerin dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Değer düşüş karşılığı geliri 36,527 -
Konusu kalmayan karşılıklar 8,163 10,244
Bakım malzemesi satıcılarından alınan indirimler 7,825 5,727
Temettü geliri 6,172 3,018
Bedelsiz malzeme geliri 3,750 1,038
Tazminat ve ceza gelirleri 2,588 920
Hibe kredi geliri 817 1,263
Sabit kıymet satış geliri 600 606
Komisyon geliri - 214
Sigorta hasar tazmin geliri - 3,073
Diğer gelirler 6,177 381
72,619 26,484
32 DİĞER FAALİYETLERDEN ZARARLAR
Diğer faaliyetlerden giderlerin dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2005
ABD $ 000
31 Aralık 2004 ABD $ 000
Karşılık giderleri 22,722 5,940
İade edilecek RJ uçaklarının kira gideri - 3,118
Diğer giderler 2,149 1,883
24,871 10,941
