İŞİTME ENGELLİLER

(1)

1

İŞİTME ENGELLİLER

(2)

2

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ

İşitme engeli vakalarının;

%95’inin doğum öncesinde,

doğumda veya çocuk dili

kazanmadan önce

%5 inin ise çocuk dili kazandıktan sonra oluştuğu bilinmektedir.

(3)

3

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ

Doğum Öncesi Nedenler:

Hamilelik döneminde annenin geçirdiği;

Enfeksiyon ve Hastalıklar (kızamıkcık (rubella), kabakulak, sarılık)

Annenin röntgen çektirmesi.

İlaçlar kullanması (Aspirin) Annenin alkol kullanması

(4)

4

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ

Doğum Öncesi Nedenler:

Annenin sistemik hastalıkları(böbrek hastalığı, şeker hastalığı, kansızlık), Rh grubu uyuşmazlığı,

Hamilelik sırasında geçirilen kazalar, çarpma ve yaralanmalar,

(5)

5

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ

Doğum Esnası Nedenler:

Bebeğin doğum sırasında kafa travması geçirmesi,

Bebeğin kilosunun 1.500 kg dan az olması,

Erken doğum,

Bebekte kan değişimini gerektiren sarılık,

(6)

6

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ

Doğum Esnası Nedenler:

Bebeğin doğar doğmaz ağlamaması, Doğum sırasında meydana gelen

komplikasyonlar,

Bebeğin oksijensiz kalması,

Bebeğin beynine fazla oksijen gitmesi,

(7)

7

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ

Doğum Sonrası Nedenler:

Yüksek ateşli hastalık ve havale geçirmesi,

3 Aydan fazla süren kronik orta kulak iltihabı (otit),

alerjik hastalıklar,

Orta kulak veya iç kulak yapılarında zedelenme,

İşitmesine zarar verecek şekilde kaza geçirme ve yaralanmalar gibi nedenler iletimsel nitelikte işitme kaybına

neden olur.

(8)

8

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ

Günlük

Yaşamımızda:

Gürültü kirliliği özellikle yüksek ve hep aynı

şekilde devam eden gürültüler işitme kaybına yol açabilir.

(9)

9

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ

Günlük Yaşamımızda:

Ergenlik dönemindeki gençlerin 85 desibelin üzerinde müzik

dinlememeleri gerekir.

Kalıtsal nedenler iletimsel ve duyusal-sinirsel tip işitme

kayıplarına neden olabilir.

Bunlara rağmen işitme engelinin nedeninin bilinmediği durumlarda

vardır.

(10)

10

Görme engelli %0,2 140.000

İşitme engelli %0,6 420.000

Ortopedik engelli %1,4 980.000

Zihinsel engelli %2,3 1.610.000

Uyum güçlüğü olanlar %1 700.000

Süreğen hastalığı olanlar %1 700.000 Konuşma güçlüğü olanlar %3,5 2.450.000 Üstün ve özel yetenekliler %2 1.400.000 Korunmaya muhtaç olanlar %2 1.400.000

TOPLAM: ^%14 ^9.800.000

ENGELLİ BİREYLERİN ÜLKE GENELİNDEKİ SAYISAL

DURUMU

*Rakamlar ortalama değerlerdir ve Türkiye nüfusu 70 milyon kabul edilmiştir.

(11)

11

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

İşitme ve işitme engeli değişik faktörler göz

önüne alınarak

sınıflandırılmaktadır;

Derecesine,

Oluş zamanına, Oluş nedenine, Oluş biçimine,

Süreğenliğine, göre yapılabilmektedir.

(12)

12

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

Çok ileri derecede işitme kaybı olan ve işitme cihazı

kullanması zorunlu olan bireyler

“sağır’’,

Hafif ve orta

derece de kaybı olan bireyler ise

“ağır işiten’’

bireyler olarak da tanımlanmaktadır.

(13)

13

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

Oluş Yerine Göre İşitme Kayıplarının Sınıflandırılması

İşitme kaybının işitme sisteminde oluştuğu yerde kaybın niteliğini

ve etkilerini belirlemede önemli olmaktadır.

İşitme mekanizmasının herhangi bir yerinde güçlük işitme

bozukluğuna neden olabilir.

(14)

14

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

Oluş Yerine Göre İşitme Kayıplarının Sınıflandırılması

Bu tür bozuklular;

İletimsel Tip İşitme Kaybı

Duyusal-Sinirsel Tip İşitme Kaybı Karma Tip İşitme Kaybı

Merkezi Tip İşitme Kaybı

Psikolojik İşitme Kaybı, şeklinde sınıflandırılmaktadır.

(15)

15

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

İletimsel Tip İşitme Kaybı:

Dış kulak veya orta kulağı

etkileyen bir durum sonucu, sesin iç kulağa iletilmemesi

sebebiyle meydana gelen işitme kaybıdır.

(16)

16

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

İletimsel Tip İşitme Kaybı Nedenleri:

Orta kulak iltihabı, Kulak kiri birikmesi,

Kulağa sokulan yabancı cisimler, İşitme kanalının şişmesi,

Yapısal anomali, gibi durumlar iletimsel

işitme kaybının sebepleri olarak sayılabilirler.

(17)

17

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

İletimsel Tip İşitme Kaybı:

Bu tür işitme kayıplarında, tıbbi

müdahale ve uygun

cihazlandırma ile olumlu

sonuçlar alınabilir.

(18)

18

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

Duyusal-

sinirsel Tip İşitme Kaybı:

İç kulak ve iç kulaktan beyne giden sinirlerin zedelenmesi

sonucu meydana gelen işitme

kaybıdır.

(19)

19

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

Duyusal-sinirsel Tip

İşitme Kaybı Sebepleri:

Enfeksiyonlar, Genetik

etkenler,

İlaç kullanımı,

((((((

(

(20)

20

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

Duyusal-sinirsel Tip İşitme Kaybı:

Tanı konulur

konmaz en kısa zamanda uygun işitme cihazının takılması gerekir.

Cihazın takılması gecikirse dilin

kazanımı ağır derecede

etkilenebilir.

(21)

21

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

Duyusal-sinirsel Tip İşitme Kaybı:

İletimsel tip ve duyusal sinirsel tip işitme

problemleri arasındaki temel fark;

• İletimsel güçlüklerin büyük bir çoğunluğunun

tedavi edilirken,

• Duyusal sinirsel problemlerin sürekli oluşudur.

(22)

22

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

Merkezi Tip İşitme Kaybı:

Merkezi sinir sisteminde

meydana gelen bir zedelenme sonucu ortaya çıkan bir işitme kaybıdır^.

Karma Tip İşitme Kaybı:

İletimsel ve duyusal – sinirsel işitme

kayıplarının

bir arada görülmesidir.

(23)

23

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

Merkezi Tip

İşitme Kaybı:

Dış ve orta

kulak görevini yapar, iç kulak ve işitme

sinirleri normal

çalışır,fakat merkezde bir bozukluk

vardır.

merkez

(24)

24

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

Merkezi Tip

Bu hasar bireyin

sesleri algılamasını ve sese anlamlı bir şekilde tepki

göstermesini engeller.

Merkezi işitme kaybı olan

çocukların öğrenme sorunları vardır ve sıklıkla öğrenme güçlüğü çekerler.

Psikolojik

İşitme organlarının yapısı ve

işleyişinde bir bozukluğu

olmadığı halde işitme

gerçekleşmemesidi r.

Histerik sağırlık

veya psiko-somatik sağırlık diye de

adlandırılır.

(25)

25

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

Psikolojik

Ailede yeni bir

bebeğin doğumu, Anne baba

arasındaki anlaşmazlık, Çocuğun

kardeşleri ve akranları ile arasında

problemler, gibi nedenlerle

psikolojik kayıplar oluşabilir.

(26)

26

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI

Bahsedilen tüm işitme kaybı çeşitleri ilaç tedavisi veya

cerrahi müdahale ile tedavi edilemez ise;

Geriye kalan tek çözüm işitme cihazıdır. _çözüm

(27)

27

İŞİTME ENGELLİLER

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ

(28)

28

İŞİTME ENGELLİLER

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ

Erken eğitim ve okul öncesi eğitim çocuğun ilköğretimde başarısı için daha fazla gereklidir.

Dil gelişimi işitme engelli çocuklar için en önemli sorundur

Erken çocukluk dönemi de dil gelişimi çok kritik bir dönemdir.

(29)

29

İŞİTEN VE İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN

ÇOCUKLARIN GELİŞİMİNDE AYRIMLAR

Doğumda duyusal ve duygusal gelişme ile başlar.,

Anne kucağında, bebek dili öğrenmeye başlar 3 aylık bebek insan sesi ve konuşmalara karşılık

verir, sesleri taklit eder.

6 aylık çocuk, kendi çıkardığı sesler ile deneyim kazanır. Sesleri kontrol ederek konuşmasını

geliştirir.

1 yaşındaki çocuk, dilin ritim ve melodisini bilir. Kelimeleri kullanmaya başlar. Kelime hazinesi hızla gelişir. Basit cümleler kurar.

2 yaşındaki bebek; dile ait kalıpları tekrar eder İşitme yetersizliği olan çocuk bu

basamaklardan geçemez.

(30)

30

İŞİTME ENGELLİLER

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ

İşiten çocuklar;

Çevresindeki kişilerin yüz ifadelerinden,

Dudak ve baş hareketlerinden, Jest ve dokunmalardan,

Ses titreşimlerinden iletişlimle

ilgili temel becerileri kendiliğinden kazanırlar.

(31)

31

İŞİTME ENGELLİLER

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ

İşitme engelli çocuklara bu

beceriler ''işitsel deneyimler'' ve iletişim fırsatları sağlanarak

kazandırılabileceğinden,

olabildiğince erken bir dönemde bu eğitimin başlatılması gerekir.

18 ay ile 2 yaş arası döneme kadar işitme engelli çocuğun en az 50

sözcüğü söz yada işaretle ifade etmesinin dil gelişiminde önemli bir rolü vardır.

(32)

32

İŞİTME ENGELLİLER

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ

(33)

33

İŞİTME ENGELLİLER

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ

Anne babaları eğitmek,

İletişim becerilerini geliştirmek, İşitme engelli çocuklarına diğer

çocuklarla sıra alma, paylaşma ve oyun oynama fırsatları vermek,

Temel dil, okuma yazma ve matematik becerilerini geliştirmek,

Yoğunlaştırılmış okul öncesi programları da işitme engelli çocukların dil

gelişimini hızlandırmak ve okula hazırlamak için temel bir adımdır.

Ailenin gereksinimlerini dikkatte alan,

(34)

34

İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARDA BEDEN EĞİTİMİ

İletişimi geliştirmek.

Çocuğa yönerge verirken arka planda müzik sesi olmamalı,

Öğrenciye yüzünü dönmeli, açıklamalar karşına alarak yapılmalı.

Oyun oynatırken bir fotokopisi çocuğa verilmeli.

İşaret dilini öğrenilmeye çalışılmalı.

Öğretmen yüzünü güneşe döner.

Görsel dikkat çekiciler kullan.

Çevrende yeterli ışık bulunsun

Sosyal etkileşimi geliştirmek.

Küçük gruplar oluşturulmalı,

Gruplar mümkünse aynı olmalı,

Sokak oyunlarına yer verilmeli. Bu oyunlar mahallede

oynanabilsin.

İlkokulda eşli ve problem çözme

yöntemi kullanılmalı

(35)

35

İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARDA BEDEN EĞİTİMİ

Özel program ve stratejileri

oluşturmak.

Salonda akustik problemler olabilir. Halı ve perde ile döşenmeli.

Yüksek yerlere tırmanmamalı,

Rutubetli ve aşırı sıcak yerlerde etkinliğe

katılmamalı, iç ve orta kulak iltihaplanabilir.

Denge oldukça önemli.

Vestibular sistemde sorun varsa kaba motor becerilere gereksinim vardır. Tek ayak üzerinde dururken diğeri ile vurma.

İlköğretim ikinci kademe akranları ile oynayabilir (Auxter,Pyfer, Huettig;

2001)