Doç.Dr. A.Hande ARPACI
Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD
Nabzın alınamaması ve bilinç kaybı ile
karakterize kalp pompa yokluğu
KARDİYOPULMONER RESUSİTASYON
=
KARDİYAK ARREST TEDAVİSİ AMAÇ
Etkili bir kalp kasılması sağlamak ve
geçen sürede kalp ve beynin canlılığını korumak
4
Klinik ölüm Klinik ölüm
Nabız ve solunum YOK
Biyolojik ölüm Biyolojik ölüm
Kalıcı beyin ölümü
Arrestten 4-6 dk sonra başlar
Kardiyak arrestte altta yatan neden geri döndürülünceye kadar, etkili dolaşımın ve solunumun sürdürülmesi amacıyla
Hastanın ilk değerlendirilmesinin yanı sıra, göğüs kompresyonları, hava yolu açıklığının ve ventilasyonun sağlanmasını kapsayan
uygulamadır
MÖ 896 MÖ 896
Peygamber Elisha’nın bir çocuğu canlandırması Peygamber Elisha’nın bir çocuğu canlandırması
“ “ and he went up, and lay upon the child, and put his and he went up, and lay upon the child, and put his
mouth upon his mouth, and his eyes upon his eyes, and mouth upon his mouth, and his eyes upon his eyes, and
his hands upon his hands, and he streched himself upon his hands upon his hands, and he streched himself upon the child, and he flesh of the child waxed warm. Then he the child, and he flesh of the child waxed warm. Then he returned, and walked in the house to and fro; and went returned, and walked in the house to and fro; and went
up, and streched himself upon him, and the child up, and streched himself upon him, and the child
sneezed seven times, and the child opened his eyes..”
sneezed seven times, and the child opened his eyes..”
İncil
İncil
1966 - AHA
1992 - ERC
1996 - ILCOR
2000 - İlk Uluslararası kılavuz
2005 - İkinci Uluslararası kılavuz
2010 –Üçüncü Uluslararası kılavuz
Arrestin tanınması Acil sistemin
aktivasyonu
Erken KPR
Hızlı Defibrilasyon
Etkin
İYD Arrest sonrası
bakım
10
Temel yaşam desteğini eğitim almış herkes uygulayabilir
2010 rehberlerinde TYD oldukça
basitleştirilmiştir ve sağlık personeli olanlar ve olmayanlar için farklı yaklaşımlar
önerilmektedir
TYD özellikle eğitimsiz kurtarıcılar için daha
basit hale getirilmiştir
13
Ortam
Kurtarıcı-siz
Kurban
Etraftakiler
Güvenlik Şuur kontrolü Yardım çağırınız Havayolunu açınız
Solunum kontrolü
Ambulans çağırınız-112 30 göğüs kompresyonu
2 solunum
14
Güvenlik
Bilinç kontrolü
Bilinç açık, komutlara yanıt vermekte
Bilinç açık, solunumu sıkıntılı
Bilinç kapalı ama dolaşım ve solunum etkin
Bilinç kapalı, solunum dolaşım
belirtileri yok
Bilinç açık, Cevap veriyorsa
Güvenli bir pozisyon
verin veya bir tehlike söz konusu değilse olduğu pozisyonda bırakın
Sorunun ne olduğunu anlamaya çalışın
Gerekirse yardım çağırın
Yardım gelene kadar sık sık tekrar değerlendirin
Bilinç kapalı ama dolaşımı ve
solunumu etkili ise
Havayolunu açık tutmak ve
aspirasyon riskini azaltmak için
Derlenme (koma)
pozisyonuna alın
17
Hastayı supin pozisyona getirin, kendi
tarafınızdaki kolunu
abdüksyona,
dirseği 90 derece fleksiyona getirin
Diğer elini el sırtı hastanın yanağına
gelecek şekilde dayayın
Karşı taraftaki dizi fleksiyona getirin, hastayı omuz ve dizinden
kavrayarak
kendinize doğru çevirin
Derlenme pozisyonunun önden görünüşü, hastayı tekrar
tekrar değerlendirin
Yabancı cisim aspirasyonu??
Hastaya sorun: “Boğuluyor musunuz?”
Ses çıkaramıyorsa
Heimlich manevrası uygulayın, veya
Her iki skapula arasına sertçe el ayasıyla birkaç kez vurun
Bilinç kapanırsa KPR’ye başlayın
24
Güvenlik Bilinç kontrolü
Yardım çağırınız-112 Havayolunu açınız
Solunum kontrolü
Ambulans çağırınız-112 30 göğüs kompresyonu
2 solunum
25
Güvenlik Bilinç kontrolü Yardım çağırınız
Nabız kontrolü
Karotis arterden
İşaret ve orta parmaklarınızla
Maksimum 10 sn sürmeli
10 sn içinde nabız alamadıysanız veya emin olamadıysanız hastayı kardiyak arrest kabul edin
Hemen göğüs kompresyonlarına başlayın
27
Güvenlik Bilinç kontrolü Yardım çağırınız
Nabız kontrolü
Nabız yoksa kompresyon
28
• Sternumun tam Sternumun tam ortasına
ortasına
• Hız Hız en az en az 100 100 dk dk
-1-1• Derinlik Derinlik en az en az 4-5 4-5 c c m m
• Kompresyon = Kompresyon = Gevşeme
Gevşeme
• Mümkünse 2 dk da bir Mümkünse 2 dk da bir başkasıyla yer
başkasıyla yer değiştirin
değiştirin
29
Güvenlik
2 solunum
Bilinç kontrolü Yardım çağırınız
Nabız kontrolü 30 kompresyon
2 solunum
Baş geri-çene öne ve yukarı
30Jaw thrust
Jaw thrust
Normal bir nefes alarak ağızdan ağıza/ağızdan buruna/maskeyle 2 kez soluk verin
Her bir soluğu 1 sn’de verin
Göğüs kafesinin soluk verme esnasında kalkması etkili soluk verildiğini gösterir
Soluk vermek için göğüs kompresyonlarına minimum ara verin (tek kurtarıcı varsa ilk 2 dakika sadece göğüs kompresyonu
uygulanabilir)
Sık ve aşırı ventilasyondan kaçının
32
Güvenlik
2 solunum
Bilinç kontrolü Yardım çağırınız
Nabız kontrolü
Nabız yoksa kompresyon 2 solunum
Defibrilasyon
33
34
35
Dokunmayınız ve -dokundurtmayınız!
Şoklayınız!
Tek şok!
36
30 30 2 2
37
30 30 2 2
38
0 20 40 60 80 100
Sağkalım oranı
Defibrilasyon zamanı (dk)
5 10 15 20 25
Gecikilen her 1 dk
%10 kayıp!!
Gecikilen her 1 dk
%10 kayıp!!
Elektrotları birbirine sürerek Elektrotları birbirine sürerek jellemeyiniz!
jellemeyiniz!
Ambu/ventilatörü endotrakeal tüpten Ambu/ventilatörü endotrakeal tüpten ayırınız!
ayırınız!
Oksijen kaynağını mümkünse kapatınız! Oksijen kaynağını mümkünse kapatınız!
Dokunmayınız ve dokundurtmayınız! Dokunmayınız ve dokundurtmayınız!
Defibrilasyon sonrası elektrotları derhal Defibrilasyon sonrası elektrotları derhal yerine takınız!
yerine takınız!
Tüm bifazik dalga formları için ilk şok minimal 150 J olmalı
Cihaz tipi belirsizse 200 J
Monofazik (eski tip) ise 360 J
2005-Tek şok
Bifazik 150-200 J
Monofazik 360 J
2010
Eğer VF/VT, kardiyak kateterizasyon sırasında veya kardiyak cerrahi sonrası erken postop
dönemde olursa, kompresyonun toraks
sütürlerini bozacağından hareketle peşpeşe 3
şok uygulanabilir
Sadece o anda tanı konmuş VF
olgularında
monitorize hastalar
20 cm uzaklıktan, ulnar kenar ile
Sternumun alt kısmına
Ritm bozulabilir !!
43
Ritim Analizi Bilinç Kapalı ? Solumuyor veya Gasping
Hava yolunu aç
Yaşam belirtilerini kontrol et
Resüsitasyon Ekibini çağır KPR 30:2
Defibrilatör/monitörü bağla Kesintileri en aza indir
Şok Uygulanabilir (VF/Nabızsız VT)
Şok Uygulanmaz (NEA/Asistoli)
Derhal KPR uygula İki Dakika
Kesintileri en aza indir
Derhal KPR uygula İki Dakika
Kesintileri en aza indir
KARİYAK ARREST SONRASI TEDAVİ
ABCDE yaklaşımı
Oksijenasyon ve ventilasyon
12 derivasyon EKG
Presipite eden nedenleri tedavi et.
Isının kontrolü/Terapötik hipotermi
1 ŞOK
Spontan Dolaşımın Geri Dönmesi
CPR SIRASINDA YAPILACAKLAR
GERİ DÖNDÜRÜLEBİLİR NEDENLER
KPR sırasında Yapılacaklar:
• Yüksek kaliteli KPR: Hız, Derinlik,
• KPR sonunda yapılacak işleri planlayın
• Oksijen verin
• İleri havayolu yöntemleri ve kapnografiyi düşünün
• Havayolu güvencesi sağlanınca kompresyonları kesintisiz uygulayın
• Her 3–5 dak da bir Adrenalin verin
• Geri döndürülebilir nedenleri düzeltin
Geri döndürülebilir nedenler
• Hipoksi
• Hipovolemi
• Hipo/Hiperkalemi/ metabolik
• Hipotermi
• Trombozis
• Tamponad-kardiyak
• Toksinler
• Tansiyon Pnömotoraks
4 H
4 T
49
LMA, Kombi tüp
Endotrakeal Entübasyon
ILCOR ve AHA - En ideal teknik, altın standart
Havayolu açıklığını sağlar Havayolu açıklığını sağlar
Regürjitasyon-aspirasyon önlenir Regürjitasyon-aspirasyon önlenir
Trakeal aspirasyon yapılır Trakeal aspirasyon yapılır
O O
22yüksek konsantrasyonda yüksek konsantrasyonda akciğerlere ulaşır akciğerlere ulaşır
Bazı ilaçların verilme yolu Bazı ilaçların verilme yolu
En fazla 30 sn! En fazla 30 sn!
50
Arrestlerin % 80 inde neden VF Defibrilasyonda gecikilecek her 1 dakika, sağkalımı %7-10 azaltır
Defibrilasyon tek tedavi yöntemi
Normal ritm
KPR
+KPR
+KPR
+KPR Kardiyak arrest
Defibrilatör temini
Ritm analizi Ritm analizi
Vazopressör ver
Ritm analizi
Antiaritmik ver
KPR
5 siklus / 2 dk KPR + defibrilatör şarjederken KPR Defibrilasyon-360J
A
A
tekrar
52
Nabız alınamayan herhangi bir ritm
Prognozu çok kötü
Altta başka nedenler yatmaktadır
(4H-4T)
53
Önce emin olun!
Elektrod ve monitör kontrolü!
Derivasyonu değiştir!
İnce VF?
KPR KPR KPR
Kardiyak arrest
Defibrilatör temini
Ritm analizi
Altta yatan nedene yönelik tedavi
Vazopressör ver
Ritm analizi Ritm analizi
55
Yararı kesin kanıtlanmış hiçbir ilaç YOK Yararı kesin kanıtlanmış hiçbir ilaç YOK
Verilme nedenleri Verilme nedenleri
Hayati organların perfüzyonunu sağlamak
Defibrilasyonu kolaylaştırmak
VT/VF tekrarlamasını önlemek
Metabolik bozuklukları düzeltmek
Beyin ve kalbi uzamış hipoksinin olumsuz etkilerine
karşı korumak
İntravenöz yol
Santral girişim şart değil
Endotrakeal yol önerilmiyor
Birçok ilacın optimal endotrakeal dozu bilinmiyor
Plazma konsantrasyonları güvenli değil
İntraossöz yol
Santral venöz yol ile karşılaştırıldığında yeterli
plazma konsantrasyonu sağlar
58
Kardiyak arrestte Kardiyak arrestte
Alfa etki! Alfa etki!
Vazokonstriksiyon Vazokonstriksiyon
Diastolik basıncı artırır Diastolik basıncı artırır
Serebral kan akımını artırır Serebral kan akımını artırır
Koroner kan akımını artırır Koroner kan akımını artırır
Alkalilerle etkileşir! Alkalilerle etkileşir!
Işıktan etkilenir! Işıktan etkilenir!
1 mg, 3-5 dakikada bir tekrar 1 mg, 3-5 dakikada bir tekrar
59
Nonadrenerjik periferik vazokonstriksiyon Nonadrenerjik periferik vazokonstriksiyon
Yarılanma ömrü uzun (20 dk) Yarılanma ömrü uzun (20 dk)
İlk / ikinci adrenalin sonrası İlk / ikinci adrenalin sonrası
Kesin yararı ve üstünlüğü YOK Kesin yararı ve üstünlüğü YOK
Denenebilir! Denenebilir!
40 U 40 U
60
İnatçı VF ve Nabızsız VT
İlk 3 şoktan sonra İlk 3 şoktan sonra
Geniş / santral ven
300 mg
61
Amiodaron yoksa!
İlk 3 şoktan sonra
100 mg ( 100 mg ( 1-1.5 mg kg 1-1.5 mg kg -1 -1 ) başlangıç ) başlangıç
Maksimum 3 mg kg -1 (1 saatte)
62
Hipomagnezemi süphesi olan Hipomagnezemi süphesi olan şoka şoka dirençli
dirençli VT VT ve VF ve VF
Torsades de pointes Torsades de pointes
twisting around the pointes
Digoksin toksisitesi
2 g / 2 dk 2 g / 2 dk
63
Hiperkalemi Hiperkalemi
Hipokalsemi Hipokalsemi
Kalsiyum Kalsiyum kanal blokürü aşırılığı kanal blokürü aşırılığı
NaHCO NaHCO 3 3 ile birlikte verilmez! ile birlikte verilmez!
10 mL 10 mL % 10 % 10 CaCl CaCl
Asistoli ve NEA da atropin önerilmiyor
NEDEN KALDIRILDI
Asistolinin nedeni primer miyordiyal patolojidir, vagal tonus artışı değildir
Etkinliği gösterilmemiş
Endikasyonları
• Sinüzal bradikardi - Class I
• AV blok - Class II
• Ventriküler asistoli - Class II
• Asemptomatik bradikardi ve AV blok hastalarında
kullanılmamalıdır
65
Kanıtlanmış metabolik asidoz varsa Kanıtlanmış metabolik asidoz varsa
pH<7.1
BE >-10 mmol L
-1 Hiperkalemi Hiperkalemi
Trisiklik doz aşımı Trisiklik doz aşımı
Analiz yapılamıyorsa 50 mL
Kalsiyum ile beraber verilmemeli
66
Tam bir ölçme-değerlendirme yok!!
Kapnograf ile EtCO Kapnograf ile EtCO 2 2
Resüsitasyonun başarısı ile yakın ilişkili
>20 mmHg başarılı KPR
Spontan dolaşım döndükten sonra kan glukozu 180 mg/dL düzeyinde
sürdürülmeli
Hipotermi
32-34
oC 12-24 st
69
DNR orderinin olması
TC de yasal değil! TC de yasal değil!
İrreversibl ölüm belirtilerinin olması
rigor mortis, ölüm lekeleri, rigor mortis, ölüm lekeleri, dekapitasyon..
dekapitasyon..
Maksimal tedaviye karşın vital fonksiyonların bozuk olması
progressif septik şok, progressif septik şok, kardiyojenik şok
kardiyojenik şok
70
Yararlı olmak
Zararlı olmamak
Adaletli davranmak
Otonomi
DNR
71
DNR = Ötenazi
181 sayılı kanun hükmünde kararnamenin 43. maddesine göre
Ötenazi Yasak!
Kasten adam öldürmeyle aynı ceza!
72
Hastane dışı arrestlerde Hastane dışı arrestlerde
Hastada yaşam belirtileri başlamışsa
Profesyonel ekip gelmişse
KPR yapamayacak kadar yorulduysanız
73