BAŞVURULAR
1 Ev işçilerinin sigortalılıkları 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Ek 9.
maddesi kapsamında düzenlenirken, çalışma ilişkilerine dair bu kılavuzda yer alan birçok hak ve yükümlülükleri ise 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun hizmet sözleşmelerine ilişkin bölümü kapsamında 393. madde ile 447. madde arasında düzenlenmektedir. Konuya ilişkin detaylı bilgi için bahsedilen kanunların ilgili maddeleri incelenebilir.
2 Emekli sigortalılar için e-Devlet üzerinden işyeri bildirgesi düzenlenirken Sigortalı Bilgileri bölümünde yer alan Sigorta Kodu kısmı Sosyal Güvenlik Destekleme Primi olarak işaretlenmelidir. Bu bölümde diğer sigortalılar için Sigorta Kodu kısmında Ek 9 10 Günden Fazla Uzun Vade seçeneğinin işaretlenmesi gerekmektedir.
3 18 yaşından küçük veya 50 yaşından büyük ev işçilerinin ücretli yıllık izin hakları en az üç haftadır.
4 Fazla çalışma haftalık 45 saati aşan çalışmalardır.
5 Bahsedilen bildirim süresi, hizmet süresi bir yıla kadar sürmüş olan işçi için iki hafta; bir yıldan beş yıla kadar sürmüş işçi için dört hafta ve beş yıldan fazla sürmüş işçi için altı haftadır.
6 Burada bahsedilen tazminat işverenin ölümü nedeniyle hizmet ilişkisinin süresinden önce bitmesinden dolayı ev işçisinin mahrum kalacağı haklar için dikkate alınmalıdır.
7 Evlenmeleri nedeniyle, gelir veya aylıklarının kesilmesi gereken kız çocuklarına evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenir.
8 ÖİB’ları sadece profesyonel sporcu, teknik direktör, antrenör, manken, fotomodel ve sanatçı meslek gruplarında yer alanlar ile genel müdür veya bu göreve eş ya da daha üst düzey yöneticilerden ücret alabilir.
BAŞVURULAR
1 Ev işçilerinin sigortalılıkları 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Ek 9. maddesi kapsamında düzenlenirken, çalışma ilişkilerine dair bu kılavuzda yer alan birçok hak ve yükümlülükleri ise 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun hizmet sözleşmelerine ilişkin bölümü kapsamında 393. madde ile 447. madde arasında düzenlenmektedir.
Konuya ilişkin detaylı bilgi için bahsedilen kanunların ilgili maddeleri incelenebilir.
2 Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge için
https://uyg.sgk.gov.tr/AvrupaBirligiveDisIliskilerProjePortali/resources/documents/educare/EduEk9.pdf
3 Kolay işverenlik kapsamında kendilerinden işyeri tesciline ilişkin işyeri bildirgesi, sigortalı tesciline ilişkin işe giriş bildirgesi, prim tahakkuk ve ödemeler için aylık prim ve hizmet belgesi, sigortalının işten ayrılması halinde düzenlenen işten ayrılış bildirgesi alınmaz.
4 Detaylı bilgi için bkz. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/ana-sayfa/footerlink/sms_yeni
5 Yabancı uyrukluların ev işlerinde 10 günden az süre ile çalıştırıldığı tespit edilirse haklarında 10 gün ve daha fazla süre ile sigortalı çalıştıran işverenlere ilişkin hükümler uygulanır ve gün sayısı 30 gün olarak dikkate alınır.
6 İlgili teşvik 5510 sayılı Kanunun 81. maddesi kapsamında düzenlenmiştir.
7 İlgili teşvik 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 10. maddesi kapsamında düzenlenmiştir. Bu teşvik %5 oranındaki prim teşviki ile aynı anda kullanılabilir. Böylece işverenin işsizlik sigortası dahil ödeyeceği prim %17’ye düşmektedir.
8 Teşvik süresi 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük erkekler ile 18 yaşından büyük kadınlardan; mesleki yeterlik belgesine sahip olanlar için 48 ay, mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar veya Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kurslarını bitirenler için 36 aydır. Belirtilen niteliklere sahip olmayanlar için teşvik süresi 24 aydır. Ayrıca 29 yaşından büyük erkeklerden; mesleki yeterlik belgesi alanlar veya mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yükseköğretim kurumlarını ya da Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kursunu bitiren ve belgede belirtilen meslek ya da alanlarda işe alınan ve/veya çalıştırılan için teşvik süresi 24 ay, Türkiye İş Kurumuna kayıtlı, Kanunda sayılan belgelere sahip olmayanlar için ise teşvik süresi 6 aydır. İlgili teşvik kapsamına girenlerin Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasından işe alınmaları halinde teşvik sürelerine ilave olarak altı ay eklenir.
9 İlgili teşvik 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 50. maddesi kapsamında düzenlenmiştir.
10 5510 sayılı Kanunun 4/1- a, b ve c bentleri kapsamında kayıtlı olmama koşulu bulunmaktadır.
11 İlgili teşvik 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 19. maddesi kapsamında düzenlenmiştir. Teşvik süresi, işe giriş tarihi itibariyle 18 yaşından büyük kadın, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkek sigortalılar ile Türkiye İş Kurumuna engelli olarak kayıtlı sigortalılar için sigortalının işe giriş tarihinden itibaren 18 Ay’dır.
12 İlgili teşvik 5510 sayılı Kanunun geçici 85. maddesi kapsamında düzenlenmiştir.
13 https://esube.iskur.gov.tr/ adresi aracılığıyla İŞKUR’a bireysel işveren kaydı yaptırabilirsiniz.
HAKKINIZ ÖDENİR!
DAHA FAZLA
BİLGİLENME, DANIŞMA VE İŞBİRLİĞİ İÇİN
HAREKETE GEÇELİM!
Ev İşçileri için Faydalı Bilgiler
Hakkınız ödenir!
Türkiye'de çalışma ilişkilerini düzenleyen mevzuatta ev işçilerinin hak ve çıkarlarını koruyacak bazı düzenlemeler yer almaktadır.¹ Bu düzenlemelerin bilinmesi, ev işçileri için daha çok ve daha iyi işlerin yaygınlaştırılması adına kritik önem taşıyor.
Sendikalı olmak anayasal hakkınızdır.
En az ne kadar ücret almalıyım?
Hangi Kurumlar Aracılığıyla İş Bulabilirim?
Ücretli İzin Hakkım Var mı?
Sigortam Yapılmalı mı?
10 günden az çalışıyorsanız:
10-
116,80 x 30 x %32,5 = 1.626,30
TL’dir.
Sigortam Yapılmalı mı?
10 gün ve üzerinde çalışıyorsanız:
10+
Sendikaya Üye Olabilir miyim?
Sigorta Yaptırmazsam Ne Olur?
Fazla
Çalışıyorsam Ne Olur?
Analık Hakkım Var mı?
Tazminat Hakkım Var mı?
Çalıştığım Evde Kaza Geçirirsem Ne Olur?
Çalışma Koşullarım ile İlgili Şikayetimi Nereye İletebilirim?
• Aynı işveren yanında ayda 10 gün ve üzerinde çalışan ev işçilerinin zorunlu sigorta primlerinin işveren tarafından yatırılması gerekir. Bu primlerin yatırılması Genel Sağlık Sigortası ve Emekliliğe ilişkin haklardan faydalanabilmenizi sağlar.
• Ayda 10 gün ve üzerinde zorunlu sigorta primleri yatırılan ev işçilerinin 30 günün altında olan çalışmaları için Genel Sağlık Sigortası primlerini tamamlama zorunlulukları bulunmamaktadır.
• Ev işçileri; çocuk, yaşlı veya özel bakım işlerini kendi evlerinde, hastanede veya bakımevinde gerçekleştirseler dahi ev hizmetleri kapsamında sigortalı olabilirler.
• Emekli aylığı alırken aynı kişi yanında ayda 10 gün ve daha fazla çalışıyorsanız, sigorta primleriniz yatırılsa dahi emekli aylığınızı almaya devam edebilirsiniz.²
• Aynı kişi yanında ayda 10 gün ve üzerinde çalışıyorsanız, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununda belirtilen koşulları sağlamanız halinde işsizlik sigortası ödeneğinden faydalanabilirsiniz.
Ev işçisine ödenecek olan ücret en az asgari ücret tutarında olmalıdır.
• Ev işçisi, aynı kişi yanında bir gün bile çalışsa İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortası’ndan yararlanabilmektedir.
• Aynı kişi yanında ayda 10 günden az çalışan ev işçilerinin iş kazası ve meslek hastalığına ilişkin sigorta bildirimi yapılsa dahi emekli aylığı, eşinden dolayı aldığı sağlık yardımı ile babasından dolayı aldığı yetim aylığı ve sağlık yardımları kesilmez.
• Aynı kişi yanında ayda 10 günden az çalışmanız durumunda eğer isterseniz emeklilik ve genel sağlık sigortası priminizi isteğe bağlı kendiniz ödeyebilirsiniz. Bu primi ödeyebilmeniz için, iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primlerinizin işveren tarafından ilgili ay için en az 1 gün bildirilmesi gerekir.
• Aynı işveren yanında ayda 10 günden az çalışan ev işçisinin günlük kazanç alt sınırına göre isteğe bağlı ödeyeceği prim tutarı 2022 yılı için aylık;
• İşverenin fesih hakkını kötüye kullanarak ev işçisini işten çıkarması halinde (örneğin sigortasız çalıştırıldığınız için işvereninizi şikâyet ettiğinizde işten çıkarıldıysanız) ev işçisi fesih bildirim süresine ait ücretin üç katı tutarında tazminat hakkına sahiptir.5
• İşverenin kişiliğine bağlı bir hizmet ilişkisinde işverenin ölümü durumunda (Örneğin bakımını sağladığınız veya evinde çalıştığınız işvereninin vefatı halinde aniden işsiz kaldığınızda) işvereninizin mirasçılarından hakkaniyete uygun bir tazminat isteme hakkınız vardır.6
• Ev işçilerinin de diğer işçiler gibi haftalık ücretli tatil hakkı vardır.
• Aynı işveren yanında en az 1 yıl çalışmış olan ev işçisinin yılda en az iki hafta ücretli yıllık izin hakkı vardır.³
• İş kazası sonrasında siz veya yakınlarınız, sağlık kurumundaki müdahale sonrasında olayın iş kazası olarak kayda geçmesini sağlamalı veya bu şekilde kayda geçtiğinden emin olmalısınız.
• İş kazası ve meslek hastalığı sigorta primleriniz işveren tarafından kanuna uygun bir şekilde yatırıldıysa geçici iş göremezlik ödeneği ve sürekli iş göremezlik ödeneğine hak kazanabilirsiniz.
• Ev işçisinin iş kazası sonucunda ölümü halinde, iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primleri işveren tarafından kanuna uygun bir şekilde yatırılmış ise işçinin hak sahiplerine gelir bağlanır. Ölen ev işçisinin hak sahiplerine ayrıca cenaze ve evlenme ödeneği verilir.7
• Sigortasız çalıştırılan ev işçileri şikayetlerini Alo 170'i arayarak iletebilirler. Ayrıca dilekçe yazarak SGK il müdürlüğü veya SGK merkezlerine de başvurabilirler.
• Ev işçileri çalışma hayatında karşılaştıkları her türlü sorun ve soru için ALO 170 numaralı hattı arayabilir ve CİMER’e (T.C. Cumhurbaşkanlığı
İletişim Merkezi)
https://www.cimer.gov.tr/
adresi üzerinden ihbar ve şikayetlerini iletebilirler.
• Hak ve çıkarlarınızı koruyabilmek ve geliştirmek adına ev hizmetleri alanında örgütlü sendikalara üye olabilirsiniz.
• Ev işçileri İŞKUR’a https://esube.iskur.gov.tr/ adresi aracılığıyla
sistem üzerinden kayıt yaptırarak
https://esube.iskur.gov.tr/Istihdam/AcikIsIlanAra.aspx adresi üzerinden ev hizmetleri alanında açık olan işlere başvuru yapabilirler.
• Özel istihdam bürosu (ÖİB) aracılığıyla iş bulduysanız, büro; işveren, ev işçisi ve ÖİB arasında imzalanan sözleşmelerin bir nüshasını ev işçisine de vermek zorundadır.
• Özel istihdam büroları aracılık faaliyetleri nedeniyle sizden herhangi bir menfaat ve hizmet bedeli talep edemez.8 Bu kapsamdaki ücretler işverenden talep edilir. Aksi halde büro ile işveren arasında kurulan anlaşmalar geçersiz olur.
• Kayıt dışı çalışmanız, sendikaya üye olmanız veya olmamanız ya da asgari ücretin altında ücret almanız gibi şartları taahhüt altına alan anlaşmalar geçersizdir.
• Normal çalışma süresinin üzerinde fazla çalıştıysanız, bu çalışma için normal çalışma ücretinin en az yüzde elli fazlasını almalısınız.4
• Ev işçisi analık halinde çalışma ve süt iznine ilişkin düzenlemelerde İş Kanunu tarafından belirlenen haklardan yararlanabilir.
ALO170
Türkiye'de çalışma ilişkilerini düzenleyen mevzuatta ev işçilerinin hak ve çıkarlarını koruyacak bazı düzenlemeler yer almaktadır.¹ Bu düzenlemelerin bilinmesi, ev işçileri için daha çok ve daha iyi işlerin yaygınlaştırılması adına kritik önem taşıyor.
Sendikalı olmak anayasal hakkınızdır.
En az ne kadar ücret almalıyım?
Hangi Kurumlar Aracılığıyla İş Bulabilirim?
Ücretli İzin Hakkım Var mı?
Sigortam Yapılmalı mı?
10 günden az çalışıyorsanız:
10-
116,80 x 30 x %32,5 = 1.626,30
TL’dir.
Sigortam Yapılmalı mı?
10 gün ve üzerinde çalışıyorsanız:
10+
Sendikaya Üye Olabilir miyim?
Sigorta Yaptırmazsam Ne Olur?
Fazla
Çalışıyorsam Ne Olur?
Analık Hakkım Var mı?
Tazminat Hakkım Var mı?
Çalıştığım Evde Kaza Geçirirsem Ne Olur?
Çalışma Koşullarım ile İlgili Şikayetimi Nereye İletebilirim?
• Aynı işveren yanında ayda 10 gün ve üzerinde çalışan ev işçilerinin zorunlu sigorta primlerinin işveren tarafından yatırılması gerekir. Bu primlerin yatırılması Genel Sağlık Sigortası ve Emekliliğe ilişkin haklardan faydalanabilmenizi sağlar.
• Ayda 10 gün ve üzerinde zorunlu sigorta primleri yatırılan ev işçilerinin 30 günün altında olan çalışmaları için Genel Sağlık Sigortası primlerini tamamlama zorunlulukları bulunmamaktadır.
• Ev işçileri; çocuk, yaşlı veya özel bakım işlerini kendi evlerinde, hastanede veya bakımevinde gerçekleştirseler dahi ev hizmetleri kapsamında sigortalı olabilirler.
• Emekli aylığı alırken aynı kişi yanında ayda 10 gün ve daha fazla çalışıyorsanız, sigorta primleriniz yatırılsa dahi emekli aylığınızı almaya devam edebilirsiniz.²
• Aynı kişi yanında ayda 10 gün ve üzerinde çalışıyorsanız, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununda belirtilen koşulları sağlamanız halinde işsizlik sigortası ödeneğinden faydalanabilirsiniz.
Ev işçisine ödenecek olan ücret en az asgari ücret tutarında olmalıdır.
• Ev işçisi, aynı kişi yanında bir gün bile çalışsa İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortası’ndan yararlanabilmektedir.
• Aynı kişi yanında ayda 10 günden az çalışan ev işçilerinin iş kazası ve meslek hastalığına ilişkin sigorta bildirimi yapılsa dahi emekli aylığı, eşinden dolayı aldığı sağlık yardımı ile babasından dolayı aldığı yetim aylığı ve sağlık yardımları kesilmez.
• Aynı kişi yanında ayda 10 günden az çalışmanız durumunda eğer isterseniz emeklilik ve genel sağlık sigortası priminizi isteğe bağlı kendiniz ödeyebilirsiniz. Bu primi ödeyebilmeniz için, iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primlerinizin işveren tarafından ilgili ay için en az 1 gün bildirilmesi gerekir.
• Aynı işveren yanında ayda 10 günden az çalışan ev işçisinin günlük kazanç alt sınırına göre isteğe bağlı ödeyeceği prim tutarı 2022 yılı için aylık;
• İşverenin fesih hakkını kötüye kullanarak ev işçisini işten çıkarması halinde (örneğin sigortasız çalıştırıldığınız için işvereninizi şikâyet ettiğinizde işten çıkarıldıysanız) ev işçisi fesih bildirim süresine ait ücretin üç katı tutarında tazminat hakkına sahiptir.5
• İşverenin kişiliğine bağlı bir hizmet ilişkisinde işverenin ölümü durumunda (Örneğin bakımını sağladığınız veya evinde çalıştığınız işvereninin vefatı halinde aniden işsiz kaldığınızda) işvereninizin mirasçılarından hakkaniyete uygun bir tazminat isteme hakkınız vardır.6
• Ev işçilerinin de diğer işçiler gibi haftalık ücretli tatil hakkı vardır.
• Aynı işveren yanında en az 1 yıl çalışmış olan ev işçisinin yılda en az iki hafta ücretli yıllık izin hakkı vardır.³
• İş kazası sonrasında siz veya yakınlarınız, sağlık kurumundaki müdahale sonrasında olayın iş kazası olarak kayda geçmesini sağlamalı veya bu şekilde kayda geçtiğinden emin olmalısınız.
• İş kazası ve meslek hastalığı sigorta primleriniz işveren tarafından kanuna uygun bir şekilde yatırıldıysa geçici iş göremezlik ödeneği ve sürekli iş göremezlik ödeneğine hak kazanabilirsiniz.
• Ev işçisinin iş kazası sonucunda ölümü halinde, iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primleri işveren tarafından kanuna uygun bir şekilde yatırılmış ise işçinin hak sahiplerine gelir bağlanır. Ölen ev işçisinin hak sahiplerine ayrıca cenaze ve evlenme ödeneği verilir.7
• Sigortasız çalıştırılan ev işçileri şikayetlerini Alo 170'i arayarak iletebilirler. Ayrıca dilekçe yazarak SGK il müdürlüğü veya SGK merkezlerine de başvurabilirler.
• Ev işçileri çalışma hayatında karşılaştıkları her türlü sorun ve soru için ALO 170 numaralı hattı arayabilir ve CİMER’e (T.C. Cumhurbaşkanlığı
İletişim Merkezi)
https://www.cimer.gov.tr/
adresi üzerinden ihbar ve şikayetlerini iletebilirler.
• Hak ve çıkarlarınızı koruyabilmek ve geliştirmek adına ev hizmetleri alanında örgütlü sendikalara üye olabilirsiniz.
• Ev işçileri İŞKUR’a https://esube.iskur.gov.tr/ adresi aracılığıyla
sistem üzerinden kayıt yaptırarak
https://esube.iskur.gov.tr/Istihdam/AcikIsIlanAra.aspx adresi üzerinden ev hizmetleri alanında açık olan işlere başvuru yapabilirler.
• Özel istihdam bürosu (ÖİB) aracılığıyla iş bulduysanız, büro; işveren, ev işçisi ve ÖİB arasında imzalanan sözleşmelerin bir nüshasını ev işçisine de vermek zorundadır.
• Özel istihdam büroları aracılık faaliyetleri nedeniyle sizden herhangi bir menfaat ve hizmet bedeli talep edemez.8 Bu kapsamdaki ücretler işverenden talep edilir. Aksi halde büro ile işveren arasında kurulan anlaşmalar geçersiz olur.
• Kayıt dışı çalışmanız, sendikaya üye olmanız veya olmamanız ya da asgari ücretin altında ücret almanız gibi şartları taahhüt altına alan anlaşmalar geçersizdir.
• Normal çalışma süresinin üzerinde fazla çalıştıysanız, bu çalışma için normal çalışma ücretinin en az yüzde elli fazlasını almalısınız.4
• Ev işçisi analık halinde çalışma ve süt iznine ilişkin düzenlemelerde İş Kanunu tarafından belirlenen haklardan yararlanabilir.
ALO170
Türkiye'de çalışma ilişkilerini düzenleyen mevzuatta ev işçilerinin hak ve çıkarlarını koruyacak bazı düzenlemeler yer almaktadır.¹ Bu düzenlemelerin bilinmesi, ev işçileri için daha çok ve daha iyi işlerin yaygınlaştırılması adına kritik önem taşıyor.
Sendikalı olmak anayasal hakkınızdır.
En az ne kadar ücret almalıyım?
Hangi Kurumlar Aracılığıyla İş Bulabilirim?
Ücretli İzin Hakkım Var mı?
Sigortam Yapılmalı mı?
10 günden az çalışıyorsanız:
10-
116,80 x 30 x %32,5 = 1.626,30
TL’dir.
Sigortam Yapılmalı mı?
10 gün ve üzerinde çalışıyorsanız:
10+
Sendikaya Üye Olabilir miyim?
Sigorta Yaptırmazsam Ne Olur?
Fazla
Çalışıyorsam Ne Olur?
Analık Hakkım Var mı?
Tazminat Hakkım Var mı?
Çalıştığım Evde Kaza Geçirirsem Ne Olur?
Çalışma Koşullarım ile İlgili Şikayetimi Nereye İletebilirim?
• Aynı işveren yanında ayda 10 gün ve üzerinde çalışan ev işçilerinin zorunlu sigorta primlerinin işveren tarafından yatırılması gerekir. Bu primlerin yatırılması Genel Sağlık Sigortası ve Emekliliğe ilişkin haklardan faydalanabilmenizi sağlar.
• Ayda 10 gün ve üzerinde zorunlu sigorta primleri yatırılan ev işçilerinin 30 günün altında olan çalışmaları için Genel Sağlık Sigortası primlerini tamamlama zorunlulukları bulunmamaktadır.
• Ev işçileri; çocuk, yaşlı veya özel bakım işlerini kendi evlerinde, hastanede veya bakımevinde gerçekleştirseler dahi ev hizmetleri kapsamında sigortalı olabilirler.
• Emekli aylığı alırken aynı kişi yanında ayda 10 gün ve daha fazla çalışıyorsanız, sigorta primleriniz yatırılsa dahi emekli aylığınızı almaya devam edebilirsiniz.²
• Aynı kişi yanında ayda 10 gün ve üzerinde çalışıyorsanız, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununda belirtilen koşulları sağlamanız halinde işsizlik sigortası ödeneğinden faydalanabilirsiniz.
Ev işçisine ödenecek olan ücret en az asgari ücret tutarında olmalıdır.
• Ev işçisi, aynı kişi yanında bir gün bile çalışsa İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortası’ndan yararlanabilmektedir.
• Aynı kişi yanında ayda 10 günden az çalışan ev işçilerinin iş kazası ve meslek hastalığına ilişkin sigorta bildirimi yapılsa dahi emekli aylığı, eşinden dolayı aldığı sağlık yardımı ile babasından dolayı aldığı yetim aylığı ve sağlık yardımları kesilmez.
• Aynı kişi yanında ayda 10 günden az çalışmanız durumunda eğer isterseniz emeklilik ve genel sağlık sigortası priminizi isteğe bağlı kendiniz ödeyebilirsiniz. Bu primi ödeyebilmeniz için, iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primlerinizin işveren tarafından ilgili ay için en az 1 gün bildirilmesi gerekir.
• Aynı işveren yanında ayda 10 günden az çalışan ev işçisinin günlük kazanç alt sınırına göre isteğe bağlı ödeyeceği prim tutarı 2022 yılı için aylık;
• İşverenin fesih hakkını kötüye kullanarak ev işçisini işten çıkarması halinde (örneğin sigortasız çalıştırıldığınız için işvereninizi şikâyet ettiğinizde işten çıkarıldıysanız) ev işçisi fesih bildirim süresine ait ücretin üç katı tutarında tazminat hakkına sahiptir.5
• İşverenin kişiliğine bağlı bir hizmet ilişkisinde işverenin ölümü durumunda (Örneğin bakımını sağladığınız veya evinde çalıştığınız işvereninin vefatı halinde aniden işsiz kaldığınızda) işvereninizin mirasçılarından hakkaniyete uygun bir tazminat isteme hakkınız vardır.6
• Ev işçilerinin de diğer işçiler gibi haftalık ücretli tatil hakkı vardır.
• Aynı işveren yanında en az 1 yıl çalışmış olan ev işçisinin yılda en az iki hafta ücretli yıllık izin hakkı vardır.³
• İş kazası sonrasında siz veya yakınlarınız, sağlık kurumundaki müdahale sonrasında olayın iş kazası olarak kayda geçmesini sağlamalı veya bu şekilde kayda geçtiğinden emin olmalısınız.
• İş kazası ve meslek hastalığı sigorta primleriniz işveren tarafından kanuna uygun bir şekilde yatırıldıysa geçici iş göremezlik ödeneği ve sürekli iş göremezlik ödeneğine hak kazanabilirsiniz.
• Ev işçisinin iş kazası sonucunda ölümü halinde, iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primleri işveren tarafından kanuna uygun bir şekilde yatırılmış ise işçinin hak sahiplerine gelir bağlanır. Ölen ev işçisinin hak sahiplerine ayrıca cenaze ve evlenme ödeneği verilir.7
• Sigortasız çalıştırılan ev işçileri şikayetlerini Alo 170'i arayarak iletebilirler. Ayrıca dilekçe yazarak SGK il müdürlüğü veya SGK merkezlerine de başvurabilirler.
• Ev işçileri çalışma hayatında karşılaştıkları her türlü sorun ve soru için ALO 170 numaralı hattı arayabilir ve CİMER’e (T.C. Cumhurbaşkanlığı
İletişim Merkezi)
https://www.cimer.gov.tr/
adresi üzerinden ihbar ve şikayetlerini iletebilirler.
• Hak ve çıkarlarınızı koruyabilmek ve geliştirmek adına ev hizmetleri alanında örgütlü sendikalara üye olabilirsiniz.
• Ev işçileri İŞKUR’a https://esube.iskur.gov.tr/ adresi aracılığıyla
sistem üzerinden kayıt yaptırarak
https://esube.iskur.gov.tr/Istihdam/AcikIsIlanAra.aspx adresi üzerinden ev hizmetleri alanında açık olan işlere başvuru yapabilirler.
• Özel istihdam bürosu (ÖİB) aracılığıyla iş bulduysanız, büro; işveren, ev işçisi ve ÖİB arasında imzalanan sözleşmelerin bir nüshasını ev işçisine de vermek zorundadır.
• Özel istihdam büroları aracılık faaliyetleri nedeniyle sizden herhangi bir menfaat ve hizmet bedeli talep edemez.8 Bu kapsamdaki ücretler işverenden talep edilir. Aksi halde büro ile işveren arasında kurulan anlaşmalar geçersiz olur.
• Kayıt dışı çalışmanız, sendikaya üye olmanız veya olmamanız ya da asgari ücretin altında ücret almanız gibi şartları taahhüt altına alan anlaşmalar geçersizdir.
• Normal çalışma süresinin üzerinde fazla çalıştıysanız, bu çalışma için normal çalışma ücretinin en az yüzde elli fazlasını almalısınız.4
• Ev işçisi analık halinde çalışma ve süt iznine ilişkin düzenlemelerde İş Kanunu tarafından belirlenen haklardan yararlanabilir.
ALO170
BAŞVURULAR
1 Ev işçilerinin sigortalılıkları 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Ek 9.
maddesi kapsamında düzenlenirken, çalışma ilişkilerine dair bu kılavuzda yer alan birçok hak ve yükümlülükleri ise 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun hizmet sözleşmelerine ilişkin bölümü kapsamında 393. madde ile 447. madde arasında düzenlenmektedir. Konuya ilişkin detaylı bilgi için bahsedilen kanunların ilgili maddeleri incelenebilir.
2 Emekli sigortalılar için e-Devlet üzerinden işyeri bildirgesi düzenlenirken Sigortalı Bilgileri bölümünde yer alan Sigorta Kodu kısmı Sosyal Güvenlik Destekleme Primi olarak işaretlenmelidir. Bu bölümde diğer sigortalılar için Sigorta Kodu kısmında Ek 9 10 Günden Fazla Uzun Vade seçeneğinin işaretlenmesi gerekmektedir.
3 18 yaşından küçük veya 50 yaşından büyük ev işçilerinin ücretli yıllık izin hakları en az üç haftadır.
4 Fazla çalışma haftalık 45 saati aşan çalışmalardır.
5 Bahsedilen bildirim süresi, hizmet süresi bir yıla kadar sürmüş olan işçi için iki hafta; bir yıldan beş yıla kadar sürmüş işçi için dört hafta ve beş yıldan fazla sürmüş işçi için altı haftadır.
6 Burada bahsedilen tazminat işverenin ölümü nedeniyle hizmet ilişkisinin süresinden önce bitmesinden dolayı ev işçisinin mahrum kalacağı haklar için dikkate alınmalıdır.
7 Evlenmeleri nedeniyle, gelir veya aylıklarının kesilmesi gereken kız çocuklarına evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenir.
8 ÖİB’ları sadece profesyonel sporcu, teknik direktör, antrenör, manken, fotomodel ve sanatçı meslek gruplarında yer alanlar ile genel müdür veya bu göreve eş ya da daha üst düzey yöneticilerden ücret alabilir.
BAŞVURULAR
1 Ev işçilerinin sigortalılıkları 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Ek 9. maddesi kapsamında düzenlenirken, çalışma ilişkilerine dair bu kılavuzda yer alan birçok hak ve yükümlülükleri ise 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun hizmet sözleşmelerine ilişkin bölümü kapsamında 393. madde ile 447. madde arasında düzenlenmektedir.
Konuya ilişkin detaylı bilgi için bahsedilen kanunların ilgili maddeleri incelenebilir.
2 Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge için
https://uyg.sgk.gov.tr/AvrupaBirligiveDisIliskilerProjePortali/resources/documents/educare/EduEk9.pdf
3 Kolay işverenlik kapsamında kendilerinden işyeri tesciline ilişkin işyeri bildirgesi, sigortalı tesciline ilişkin işe giriş bildirgesi, prim tahakkuk ve ödemeler için aylık prim ve hizmet belgesi, sigortalının işten ayrılması halinde düzenlenen işten ayrılış bildirgesi alınmaz.
4 Detaylı bilgi için bkz. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/ana-sayfa/footerlink/sms_yeni
5 Yabancı uyrukluların ev işlerinde 10 günden az süre ile çalıştırıldığı tespit edilirse haklarında 10 gün ve daha fazla süre ile sigortalı çalıştıran işverenlere ilişkin hükümler uygulanır ve gün sayısı 30 gün olarak dikkate alınır.
6 İlgili teşvik 5510 sayılı Kanunun 81. maddesi kapsamında düzenlenmiştir.
7 İlgili teşvik 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 10. maddesi kapsamında düzenlenmiştir. Bu teşvik %5 oranındaki prim teşviki ile aynı anda kullanılabilir. Böylece işverenin işsizlik sigortası dahil ödeyeceği prim %17’ye düşmektedir.
8 Teşvik süresi 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük erkekler ile 18 yaşından büyük kadınlardan; mesleki yeterlik belgesine sahip olanlar için 48 ay, mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar veya Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kurslarını bitirenler için 36 aydır. Belirtilen niteliklere sahip olmayanlar için teşvik süresi 24 aydır. Ayrıca 29 yaşından büyük erkeklerden; mesleki yeterlik belgesi alanlar veya mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yükseköğretim kurumlarını ya da Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kursunu bitiren ve belgede belirtilen meslek ya da alanlarda işe alınan ve/veya çalıştırılan için teşvik süresi 24 ay, Türkiye İş Kurumuna kayıtlı, Kanunda sayılan belgelere sahip olmayanlar için ise teşvik süresi 6 aydır. İlgili teşvik kapsamına girenlerin Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasından işe alınmaları halinde teşvik sürelerine ilave olarak altı ay eklenir.
9 İlgili teşvik 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 50. maddesi kapsamında düzenlenmiştir.
10 5510 sayılı Kanunun 4/1- a, b ve c bentleri kapsamında kayıtlı olmama koşulu bulunmaktadır.
11 İlgili teşvik 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 19. maddesi kapsamında düzenlenmiştir. Teşvik süresi, işe giriş tarihi itibariyle 18 yaşından büyük kadın, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkek sigortalılar ile Türkiye İş Kurumuna engelli olarak kayıtlı sigortalılar için sigortalının işe giriş tarihinden itibaren 18 Ay’dır.
12 İlgili teşvik 5510 sayılı Kanunun geçici 85. maddesi kapsamında düzenlenmiştir.
13 https://esube.iskur.gov.tr/ adresi aracılığıyla İŞKUR’a bireysel işveren kaydı yaptırabilirsiniz.
HAKKINIZ ÖDENİR!
DAHA FAZLA
BİLGİLENME, DANIŞMA VE İŞBİRLİĞİ İÇİN
HAREKETE GEÇELİM!
Ev İşçileri için Faydalı Bilgiler
Hakkınız ödenir!
BAŞVURULAR
1 Ev işçilerinin sigortalılıkları 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Ek 9.
maddesi kapsamında düzenlenirken, çalışma ilişkilerine dair bu kılavuzda yer alan birçok hak ve yükümlülükleri ise 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun hizmet sözleşmelerine ilişkin bölümü kapsamında 393. madde ile 447. madde arasında düzenlenmektedir. Konuya ilişkin detaylı bilgi için bahsedilen kanunların ilgili maddeleri incelenebilir.
2 Emekli sigortalılar için e-Devlet üzerinden işyeri bildirgesi düzenlenirken Sigortalı Bilgileri bölümünde yer alan Sigorta Kodu kısmı Sosyal Güvenlik Destekleme Primi olarak işaretlenmelidir. Bu bölümde diğer sigortalılar için Sigorta Kodu kısmında Ek 9 10 Günden Fazla Uzun Vade seçeneğinin işaretlenmesi gerekmektedir.
3 18 yaşından küçük veya 50 yaşından büyük ev işçilerinin ücretli yıllık izin hakları en az üç haftadır.
4 Fazla çalışma haftalık 45 saati aşan çalışmalardır.
5 Bahsedilen bildirim süresi, hizmet süresi bir yıla kadar sürmüş olan işçi için iki hafta; bir yıldan beş yıla kadar sürmüş işçi için dört hafta ve beş yıldan fazla sürmüş işçi için altı haftadır.
6 Burada bahsedilen tazminat işverenin ölümü nedeniyle hizmet ilişkisinin süresinden önce bitmesinden dolayı ev işçisinin mahrum kalacağı haklar için dikkate alınmalıdır.
7 Evlenmeleri nedeniyle, gelir veya aylıklarının kesilmesi gereken kız çocuklarına evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenir.
8 ÖİB’ları sadece profesyonel sporcu, teknik direktör, antrenör, manken, fotomodel ve sanatçı meslek gruplarında yer alanlar ile genel müdür veya bu göreve eş ya da daha üst düzey yöneticilerden ücret alabilir.
BAŞVURULAR
1 Ev işçilerinin sigortalılıkları 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Ek 9. maddesi kapsamında düzenlenirken, çalışma ilişkilerine dair bu kılavuzda yer alan birçok hak ve yükümlülükleri ise 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun hizmet sözleşmelerine ilişkin bölümü kapsamında 393. madde ile 447. madde arasında düzenlenmektedir.
Konuya ilişkin detaylı bilgi için bahsedilen kanunların ilgili maddeleri incelenebilir.
2 Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge için
https://uyg.sgk.gov.tr/AvrupaBirligiveDisIliskilerProjePortali/resources/documents/educare/EduEk9.pdf
3 Kolay işverenlik kapsamında kendilerinden işyeri tesciline ilişkin işyeri bildirgesi, sigortalı tesciline ilişkin işe giriş bildirgesi, prim tahakkuk ve ödemeler için aylık prim ve hizmet belgesi, sigortalının işten ayrılması halinde düzenlenen işten ayrılış bildirgesi alınmaz.
4 Detaylı bilgi için bkz. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/ana-sayfa/footerlink/sms_yeni
5 Yabancı uyrukluların ev işlerinde 10 günden az süre ile çalıştırıldığı tespit edilirse haklarında 10 gün ve daha fazla süre ile sigortalı çalıştıran işverenlere ilişkin hükümler uygulanır ve gün sayısı 30 gün olarak dikkate alınır.
6 İlgili teşvik 5510 sayılı Kanunun 81. maddesi kapsamında düzenlenmiştir.
7 İlgili teşvik 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 10. maddesi kapsamında düzenlenmiştir. Bu teşvik %5 oranındaki prim teşviki ile aynı anda kullanılabilir. Böylece işverenin işsizlik sigortası dahil ödeyeceği prim %17’ye düşmektedir.
8 Teşvik süresi 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük erkekler ile 18 yaşından büyük kadınlardan; mesleki yeterlik belgesine sahip olanlar için 48 ay, mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar veya Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kurslarını bitirenler için 36 aydır. Belirtilen niteliklere sahip olmayanlar için teşvik süresi 24 aydır. Ayrıca 29 yaşından büyük erkeklerden; mesleki yeterlik belgesi alanlar veya mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yükseköğretim kurumlarını ya da Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kursunu bitiren ve belgede belirtilen meslek ya da alanlarda işe alınan ve/veya çalıştırılan için teşvik süresi 24 ay, Türkiye İş Kurumuna kayıtlı, Kanunda sayılan belgelere sahip olmayanlar için ise teşvik süresi 6 aydır. İlgili teşvik kapsamına girenlerin Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasından işe alınmaları halinde teşvik sürelerine ilave olarak altı ay eklenir.
9 İlgili teşvik 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 50. maddesi kapsamında düzenlenmiştir.
10 5510 sayılı Kanunun 4/1- a, b ve c bentleri kapsamında kayıtlı olmama koşulu bulunmaktadır.
11 İlgili teşvik 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 19. maddesi kapsamında düzenlenmiştir. Teşvik süresi, işe giriş tarihi itibariyle 18 yaşından büyük kadın, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkek sigortalılar ile Türkiye İş Kurumuna engelli olarak kayıtlı sigortalılar için sigortalının işe giriş tarihinden itibaren 18 Ay’dır.
12 İlgili teşvik 5510 sayılı Kanunun geçici 85. maddesi kapsamında düzenlenmiştir.
13 https://esube.iskur.gov.tr/ adresi aracılığıyla İŞKUR’a bireysel işveren kaydı yaptırabilirsiniz.
![[Dr. Friedrich v. Rummel tarafından Abdülhak Şinasi Hisar'a gönderilen mektuplar]]()