T.C. Yükseköğretim Kurulu
Prof. Dr. Hasan MANDAL Bologna Uzmanı
BOLOGNA SÜRECİ 2011-2013 DÖNEMİ
(YAYILIM, UYGULAMA, SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK, TANINMA)
6 Mayıs 2013
Nüfus
2050’de %50 artış
Gıda
2050’de
%70 artış
Enerji
2050’de %100 artış
İklim
2050’de +2 artış
Toplumsal Sorunlar/Güçlükler
Bilim ve Eğitimde Güven Krizi
“Bir yandan, bilim ve eğitim toplumumuzun en önemli problemlerini çözme konusunda çok önemli bir beklenti oluştururken, diğer taraftan, toplumda bu sorunlara çözüm üretme konusunda bilim ve eğitim kurumlarının yeterliliği konusunda ciddi kaygı ve şüphe var.”
European Commission,
Strata-Etan Expert Group on Foresight for the Development of Higher Education/Research Relations
• Yüksek öğretime olan talep
• Bilgi ve iletişim teknolojileri ile birlikte çeşitlenen eğitim ortamları
• Yüksek öğretim kurumlarının çeşitliliği
• Azalan kamu kaynakları
•
Uluslararasılaşma• Eğitim-öğretim ve araştırmanın yanında toplumsal katkının öneminin artması
• Sıralandırma (Endeks)
YÜKSEKÖĞRETİM ALANINDAKİ
EĞİLİMLER
İşbirlikleri (1998)
“On the one hand, science and education are expected by many to solve most of the major problems of our society.
On the other hand there is a growing doupt, suspicion, or disappointment about their capacity to do so effectively”
İşbirlikleri (2008)
İŞBİRLİKLERİ 2012
Source: Scientific American, October 2012
Dünyada Yükseköğretim Sistemleri
• Yükseköğretim sistemleri arasında uluslararası ilişkilendirme (saydamlık)
• Yükseköğretim sistemlerinin birbirini tanımasını kolaylaştırma (tanınma)
• Öğrenenlerin ve mezunların hareketliliğinin arttırılması
(hareketlilik)
Bologna Süreci
Yükseköğretimin son on yılda en hızlı ve en kapsamlı yapılanması
1998 tarihinde 4 ülkenin (İngiltere, Almanya, Fransa,İtalya) bir araya
gelerek başlattığı
2010 yılında 47 ülkenin üye olduğu
bir yükseköğretim reform süreci
•Kademeler
•Profil
•Diploma
• Kademe
Tanımlayıcıları
• Öğrenme Çıktıları
• Öğrenim Yükü
• Krediler(AKTS)
YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ
Amaçlar: Şeffaflık, Tanınma, Hareketlilik
KALİTE GÜVENCESİ
BOLOGNA SÜRECİ 2011-2013 DÖNEMİ
TÜRKİYE BOLOGNA UZMANLARI PROJESİ
BAŞLATILMA GEREKÇELERİ
2010 Yılı İstatistikleri
Source: IMF World Economic Outlook April 2011, Turkish Statistical Institute (TurkStat)
GSYİH Yıllık Artış Oranı (%) OECD Ülkeleri 2011-2017 2010 Yılı GSYİH Gelişim
Oranı (%)
DÜNYANIN BİLİMDE EN İYİ ÜLKELERİ
Source: October 2012, ScientificAmerican.com
Emerging Market Global Players,
2012
BRIC + Next 11, 2005
Next Group of Emerging Markets , 2009
Markets for Investors, 2007
DÜNYANIN EKONOMİK AÇIDAN HIZLI GELİŞEN ÜLKELERİ
Source: McKinsey Global Institute Cityscope database 2.0.
Ranked by projected absolute GDP growth 2012-2025 at predicted real exchange rates.
2025 YILININ EN DİNAMİK ŞEHİRLERİ
Source: The World Economic Forum Global Competitiveness Report 2012–2013
Dünya Ekonomik Forumu
Küresel Rekabet Raporu 2012 - 2013
Source: IMD World Competitiveness Yearbook 2012
From a list of 15 indicators, respondents of the Executive Opinion Survey were asked to select 5 that they perceived as the key attractiveness factors of their economy. The chart shows the percentage of responses per indicator from the highest number of responses to the lowest.
4.3 10.6
REKABET EĞİLİMLERİ
TÜRKİYE İÇİN ANAHTAR GÖSTERGELER
19
19
DERECE SİSTEMİ MÜKEMMEL
(4.67)
ÇOK İYİ (4.33) ÇOK İYİ (4.33) ÇOK İYİ (4.66)
• İkili Sistemin Uygulama Düzeyi MÜKEMMEL (5) MÜKEMMEL (5) MÜKEMMEL (5) MÜKEMMEL (5)
• 1 den 2’ ye Geçiş ÇOK İYİ (4) MÜKEMMEL (5) MÜKEMMEL (5) MÜKEMMEL (5)
• İkili Sistemdeki Öğrenci Oranı MÜKEMMEL (5) - -
• Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Uygulama Düzeyi - İYİ (3) İYİ (3) ÇOK İYİ (4)
KALİTE GÜVENCESİ ORTA (2.00) ÇOK İYİ (4.00) ÇOK İYİ (4.00) ORTA (1.66)
• AYA ile uyumlu Ulusal Kalite Sistemi Uygulama Düzeyi ORTA (2) MÜKEMMEL (5) - -
• Dış Kalite Güvence Sistemi Gelişme Düzeyi ORTA (2) ÇOK İYİ (4) İYİ (3) İYİ (3)
• Öğrencilerin Katılım Düzeyi ORTA (2) ÇOK İYİ (4) MÜKEMMEL (5) ZAYIF (1)
• Uluslararası Katılım Düzeyi ORTA (2) İYİ (3) ÇOK İYİ (4) ZAYIF (1)
DİPLOMA VE ÖĞRENİM SÜRELERİNİN DENKLİĞİ ÇOK İYİ (3.67) ÇOK İYİ (4.33) ÇOK İYİ (4.00) İYİ (3.00)
• Diploma Eki Uygulama Düzeyi ÇOK İYİ (4) ÇOK İYİ (4) ÇOK İYİ (4) İYİ (3)
• Lizbon Tanınma Konvansiyonu İYİ (3) ÇOK İYİ (4) MÜKEMMEL (5) -
• ECTS Uygulama Düzeyi ÇOK İYİ (4) MÜKEMMEL (5) İYİ (3) İYİ (3)
YAŞAM BOYU ÖĞRENİM İYİ (3.00) ZAYIF (1.00) ZAYIF (1.00)
• Önceki Öğrenimin Tanınması - İYİ (3) ZAYIF (1) ZAYIF (1)
ORTAK DERECELER MÜKEMMEL (5.00) - -
• Ortak Derecelerin Oluşturulması ve Tanınması - MÜKEMMEL (5) - -
GENEL İYİ (3,30) ÇOK İYİ (4.16) ÇOK İYİ (3,80) İYİ (2.88)
BERGEN 2005
LONDRA 2007
LEUVEN 2009
BÜKREŞ 2012
Türkiye’nin Bologna Karnesi
YÜKSEKÖĞRETİMİN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA DAİR AÇIKLAMA
Yükseköğretimin yeniden yapılandırılmasının; “bireylerin dünyanın değişen koşullarına uyum sağlayabilecek bilgi,
beceri ve yetkinliklerle donatılması, girişimde bulunmaktan ve sorumluluk yüklenmekten kaçınmayan, eleştirel düşünme
becerilerine sahip, insan hakları ve demokrasi, çevresel, kültürel ve estetik değerler konularında duyarlı aktif yurttaşlar olması, ayrıca verilen eğitimin geniş kitlelere erişerek ülkenin yarışmacı potansiyelini geliştirmesi, yapılan araştırmaların uluslararası düzeyde saygınlığı olan bilim ve sanat üretimine yönelmiş olması, ülkenin rekabet edebilirliliğine destek olması,
topluma hizmet faaliyetlerinin etkin ve sürdürülebilir
kılınmasını amaçlaması” gerektiğini düşünüyoruz. Yeni sistem kendi kendine öğrenen, gelişen ve kendini sürekli yenileyen bir yapıya sahip olacaktır.
3 Şubat 2011 YÖK Genel Kurulu
1. Çeşitlilik
2. Kurumsal özerklik ve hesap verebilirlik 3. Performans değerlendirmesi ve rekabet 4. Mali esneklik ve çok kaynaklı gelir yapısı 5. Kalite güvencesi
YÜKSEKÖĞRETİMİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI -TEMEL PRENSİPLER-
3 Şubat 2011 YÖK Genel Kurulu
44. ve 46. Madde
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KANUN
BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK
SİGORTASI KANUNU VE DİĞER BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN
Kanun No. 6111 Kabul Tarihi: 13/2/2011
Madde 36. Diploma programları ders kredileri, sınavlar ve staj eğitimi
Önlisans, lisans ve lisansüstü diploma programlarının her bir düzeyi için öğrenciçalışma yüküne dayalı asgarî krediler ile başarılı olarak mezun olan öğrencilerin
kazanacağı bilgi, beceri ve yetkinlikler ve diğer ölçütler, Kurul tarafından yükseköğretim yeterlilikler çerçevesinde belirlenir. Yükseköğretim kurumları açmayı planladıkları diploma programları için yükseköğretim yeterlilikler çerçevesinde belirlenmiş olan asgarî yeterlilikleri sağlayacak program yeterliliklerini tespit eder ve buna göre ders müfredatlarını oluştururlar.
Yükseköğretim kurumlarının senatoları tarafından her diploma programı için Kurul
tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde o düzey ve alan için öngörülen program ve alan yeterliliklerini karşılayacak öğrenme kazanımları belirlenir. Ders müfredatları bu
öğrenim kazanımlarından bir ya da bir kaçını sağlayacak biçimde oluşturulur ve öğrenci çalışma yüküne göre kredilendirilir. Sınavlar öğrencilerin her bir ders için öngörülen
öğrenme kazanımlarından elde ettiği kanıtlayacak araç ve yöntemler kullanılarak yapılır.
Düzenli aralıklarla iç ve dış paydaşların katkısıyla, ders bazında öğrenme
kazanımlarının program yeterliliklerini ve ders müfredatının da dersin öğrenme kazanımlarına ne düzeyde sağladığı ders bazındaki kredilerin ise öğrenci çalışma yükünü ne düzeyde yansıttığı değerlendirilir.
