2021 - 2022 / 11917301T11207 - PROGRAMMABLE LOGIC CONTROLLER / PROGRAMMABLE LOGIC CONTROLLER
GENEL TANIM / GENERAL DESCRIPTION
Ders Adı / Course Name PROGRAMMABLE LOGIC CONTROLLER / PROGRAMMABLE LOGIC CONTROLLER Ders Kodu / Course Code 11917301T11207
Ders Türü / Course Type
Ders Seviyesi / Course Level Short Cycle / Short Cycle
Ders Akts Kredi / ECTS 4.00
Haftalık Ders Saati (Kuramsal) / Course Hours For Week (Theoretical)
3.00
Haftalık Uygulama Saati / Course
Hours For Week (Objected) 1.00 Haftalık Laboratuar Saati / Course
Hours For Week (Laboratory) 0.00 Dersin Verildiği Yıl / Year 2
Öğretim Sistemi / Teaching System Face to Face / Face to Face Eğitim Dili / Education Language Turkish / Turkish
Ön Koşulu Olan Ders(ler) /
Precondition Courses Yok None
Amacı / Purpose Programlanabilir Mantık Denetleyiciler (PLC) ile ilgili temel kavramları anlayabilme.
Endüstride gerekli arabirim modüllerin türleri hakkında görüş geliştirme. PLC ile bir işlemin nasıl kontrol edileceğinin ve programlama yöntemlerini öğrenme. Yazılan bir programın PLC'ye yüklenerek hata bulma ve giderme yöntemlerini uygulayabilme.
The aim of this course is to give an understanding of Programmable Logic Controllers (PLC). To obtain a point of view on the necessity of the interface modules used in industry. To learn how a process can be controlled using a PLC and to gain the ability to use the programming methods. To gain the ability to upload a program to a PLC and be able to apply troubleshooting and debugging techniques.
İçeriği / Content Programlanabilir Mantık Denetleyiciler (PLC) ile ilgili temel kavramlar, PLC'yi oluşturan mikroişlemci, giriş/çıkış arabirimleri, güç kaynağı, bellek, programlama birimi gibi temel bileşenlerin tanıtılması. PLC ile bir işlemin nasıl kontrol edileceğinin ve programlama yöntemlerinin öğretilmesi. Bu bağlamda öğrencinin program yazma becerisinin geliştirilmesi amacıyla endüstriyel uygulamalara paralel senaryolara ait programların yazılması. Yazılan bir programın PLC'ye yüklenerek hata bulma ve giderme yöntemlerinin uygulanması.
Introduction to the basic principles on Programmable Logic Controllers (PLC) and the fundamental components of a PLC such as microprocessor, input /output interface, power supply, memory , programming unit. To teach how a process can be controlled using a PLC and the programming methods. In this context, for improving the ability of the student, writing programs on scenarios parallel to the industrial applications is accomplished. The transferring of a written program to the PLC and applying troubleshooting and debugging techniques are also carried out.
Önerilen Diğer Hususlar / Recommended Other Considerations
Yok None
Staj Durumu / Internship Status Yok None
Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar / Books / Materials / Recommended Reading
DERS KİTABI:
1. Engin, Dilşad. Programlanabilir Denetleyiciler (Ders notu) 2009, İzmir. ss. 131 2. Siemens S7 1200 Kullanım Kılavuzları
YARDIMCI KİTAPLAR:
1. Yazır, Tahsin. PLC Otomasyon Sistemleri. Furkan Ofset, Bursa, 1997. ss. 140 2. Uğur, Naci. Programlanabilir Kontrolcular. KOSGEB Ankara Eğitim Merkezi Yayın no:1998.3 YK 15.04, 1998. ss. 178 ISBN: 975-7608-40-8
3. Aksoy, Saadettin. Programlanabilir Mantık Denetleyiciler. Değişim Yayınları, İstanbul, 2004. ss. 240 ISBN: 975-8289-63-2
TEXTBOOK:
1. Engin, Dilşad. Programlanabilir Denetleyiciler (Ders notu) 2009, İzmir. ss. 131 2. Siemens S7 1200 User Manuals
SUPLEMENTARY BOOKS:
1. Yazır, Tahsin. PLC Otomasyon Sistemleri. Furkan Ofset, Bursa, 1997. ss. 140 2. Uğur, Naci. Programlanabilir Kontrolcular. KOSGEB Ankara Eğitim Merkezi Yayın no:1998.3 YK 15.04, 1998. ss. 178 ISBN: 975-7608-40-8
3. Aksoy, Saadettin. Programlanabilir Mantık Denetleyiciler. Değişim Yayınları, İstanbul, 2004. ss. 240 ISBN: 975-8289-63-2
Öğretim Üyesi (Üyeleri) / Faculty
Member (Members) Dr. Öğr. Üyesi Dilşad Engin Assist. Prof. Dilşad Engin
ÖĞRENME ÇIKTILARI / LEARNING OUTCOMES
1 PLC ile ilgili temel kavramları, endüstride programlanabilir mantık denetleyicilerinin (PLC) işlevi ve
rolünü kavrayabilme. To be able to apprehend basic concepts, the function and main role of PLC’s in the industrial world.
2 PLC bileşenleri olan mikroişlemci, giriş modülleri, çıkış modülleri, analog G/Ç modülleri,bellek, klavye,
monitör, pil yedeklemenin önemini kavrayabilme. To be able to get the idea of the importance of PLC components such as microprocessors, input modules, output modules, analogue I/O modules, memory, keyboard, monitor and battery backup.
3 PLC merdiven mantık ve fonksiyon blok diyagramlarını yazabilme, okuyabilme ve anlamlarını
açıklayabilme. To be able to program a PLC using ladder diagram and function block diagram and be able to read
and explain how a PLC program works.
4 PLC'de yapılandırılmış kontrol dili ile program ve fonksiyon yazabilme, okuyabilme ve anlamlarını
açıklayabilme. To be able to write program and functions using a PLC with structured control language and be able
to read and explain how a PLC program works.
5 PLC programları yazıp G/Ç arabirimlerinin bağlantılarını da yaparak çeşitli sistemleri denetleyebilme. To be able to control systems by writing a PLC program and connecting I/O interface.
6 Sıralı kontrol programlarını merdiven diyagramı programlama dili ile yazıp PLC’ye uygulayabilme. To gain the ability to program a PLC using sequential program functions using ladder diagram programming language.
7 TIA Portal özelliklerini kullanarak PLC sisteminde hata arama yöntemlerini uygulayabilme. To be able to apply troubleshooting and debugging techniques to the PLC system using TIA Portal specifications.
HAFTALIK DERS İÇERİĞİ / DETAILED COURSE OUTLINE
Hafta / Week
1
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
Programlanabilir denetleyicinin endüstrideki önemi. Merkezi işlem ünitesi (CPU), giriş ve çıkış modülleri, analog giriş/çıkış modülleri, özel giriş/çıkış modüllerinin iç yapısı ve işlevlerinin açıklanması. Güç kaynağı, klavye, el tipi konsol ve el tipi programlama cihazları ile yardımcı elemanların PLC'deki kullanımı.
PLC iç yapısının ve giriş/çıkış modülleri bağlantılarının çizilmesi Importance of Programmable Controllers in industry. Explanation of
the need for using Central Processing Unit (CPU), and the functions and the internal structures of input and output modules, analog input/output modules and special input/output modules. Introduction to the need and usage of power supply, keyboard, hand-held console, hand-held programming instruments and supplementary components for PLC.
Drawing schematically the internal structure of PLC and input/output module connections
2
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
PLC programlama mantığının daha iyi anlaşılabilmesi için PLC bellek
yapısı ve bellek haritasının incelenmesi. Örnek program çözümü Observation of the PLC memory structure and memory map in order
to understand programming logic more clearly. Problem solving.
3
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
PLC yazılımlarının tanıtılması. Merdiven diyagramı ile programlamada
röle tipi buyrukların öğrenilmesi. Merdiven diyagramı ile
programların yazılması Introduction to PLC programming methods. Relay-type instructions
used in ladder diagram programming language. Program writing using ladder diagram programming language.
4
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
Röle tipi buyrukların fonksiyon blok diagramı karşılıkları. Örnek programların çözülmesi
The corresponding instructions of function block diagram of the relay-
type instructions. Problem solving.
5
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
Zamanlayıcıların özellikleri ve kullanımı. Merdiven diyagramı (LAD) ve PLC yazılımının bilgisayar ile
6
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
Sayıcıların özellikleri ve kullanımı. Merdiven diyagramı ve fonksiyon blok diyagramı ile örnek programların çözülmesi.
Zamanlayıcı ve sayıcı
programlarının PLC'ye yüklenip on -line bağlantılı çalıştırılması Counter function block features and usage. Sample program writing
by ladder diagram and function block diagram programming languages.
Transferring to PLC and on-line running of timer and counter programs.
7
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
Karşılaştırma, atama ve aritmetik işlemlerin kullanımı. Merdiven diyagramı ve fonksiyon blok diyagramı ile örnek programların çözülmesi.
Karşılaştırma ve atama buyrukları ile aritmetik işlemler
programlarının PLC'ye yüklenip on -line bağlantılı çalıştırılması Features and usage of comparison, data transfer and arithmetic
operations. Sample program writing by ladder diagram and function block diagram programming languages.
Transferring and on-line running of programs on comparison, data transfer and arithmetic
instructions.
8
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
Ara sınav
Midterm exam
9
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
Koşullu programlama ile ilgili ileri düzey örnek senaryoların programlarının yazılması.
Koşullu programların PLC'ye yüklenip on-line bağlantılı çalıştırılması
Writing programs on advanced sample scenarios on conditional control programming.
Transferring and on-line running of programs on conditional control programming
10
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
Mantık, kaydırma, taşıma ve dönüşüm buyruklarının özellikleri ve kullanımı. Önayar değerinin, vb. operatör tarafından değiştirilmesine olanak sağlayan HMI kullanımı ve örnek programların yazılması.
HMI kullanılan bir örnek programın PLC'ye ve HMI operatör paneline yüklenip on-line bağlantılı çalıştırılması
Features and usage of logic, shift, move and conversion instructions.
HMI usage in changing preset value, etc. by the operator and sample program writing.
Transferring and on-line running of programs on HMI and PLC.
11
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
Yapılandırılmış kontrol dili (SCL) programlama dili ile fonksiyon yazılması ve örnek programların çözülmesi.
Yapılandırılmış kontrol dili (SCL) programlama dili ile yazılmış fonksiyonların ana programdan çağrılarak PLC'de işletilmesi.
Writing functions using structured control language (SCL) programming language. Sample program writing.
Calling functions written by structured control language (SCL) programming language from the main program and running on PLC.
12
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
Tanımlanan bir sıralı kontrol programının yazılması için gerekli programlama mantığının geliştirilmesi. Merdiven diyagram (LAD) ve fonksiyon blok diyagram (FBD) programlama dilleri ile örnek programların çözülmesi.
Sıralı kontrol programlarının PLC'ye yüklenip on-line bağlantılı çalıştırılması
Developing a sequential control algorithm for programming sequential control tasks. Sample program writing by LAD and FBD programming languages.
Transferring and on-line running of sequential programs.
13
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
Sıralı kontrol programlarında zamanlayıcı, sayıcı ve atama buyruklarının kullanılmasına ilişkin örnek programların çözülmesi.
Zamanlayıcı, sayıcı buyruklarının kullanıldığı sıralı kontrol
programlarının PLC'ye yüklenip on -line bağlantılı çalıştırılması Sample program writing for sequential control tasks containing timer,
counter and data transfer instructions.
Transferring and on-line running of sequential control programs containing timer, counter and data transfer instructions.
14
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
Tanımlanan bir sıralı kontrol programına ilişkin ileri düzey programların çözülmesi.
Sıralı kontrol programlarının PLC'ye yüklenip on-line bağlantılı çalıştırılması
Writing programs on advanced sample scenarios on sequential
control programming. Transferring and on-line running
of sequential control programs.
15
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
PWM ve vuru üretme fonksiyon bloklarının özellikleri ve kullanımı.
Fonksiyon blok diyagramı ile örnek programların çözülmesi.
PWM ve vuru üretme
programlarının PLC'ye yüklenip on -line bağlantılı çalıştırılması Features and usage of PWM and pulse generation program function Transferring and on-line running
16
Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve
Teknikleri/Teaching Methods Techniques
Ön Hazırlık / Preliminary
Uygulama Lab
Final sınavı
Final exam
DEĞERLENDİRME / EVALUATION
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri / Term (or Year) Learning Activities Sayı /
Number
Katkı Yüzdesi / Percentage of Contribution (%)
50 1
Ara Sınav / Midterm Examination
20 1
Quiz / Quiz
30 1
Laboratuvar / Laboratory
Toplam / Total: 3 100
Başarı Notuna Katkı Yüzdesi / Contribution to Success Grade(%): 50
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri / End Of Term (or Year) Learning Activities Sayı /
Number
Katkı Yüzdesi / Percentage of Contribution (%)
100 1
Final Sınavı / Final Examination
Toplam / Total: 1 100
Başarı Notuna Katkı Yüzdesi / Contribution to Success Grade(%): 50
Etkinliklerinin Başarı Notuna Katkı Yüzdesi(%) Toplamı / Total Percentage of Contribution (%) to Success Grade: 100
Değerlendirme Tipi / Evaluation Type:
İŞ YÜKÜ / WORKLOADS
Ara Sınav / Midterm Examination 1 1.00 1.00
Final Sınavı / Final Examination 1 1.00 1.00
Derse Katılım / Attending Lectures 14 3.00 42.00
Uygulama/Pratik / Practice 14 1.00 14.00
Rehberli Problem Çözümü / Tutorial 10 0.50 5.00
Rapor Hazırlama / Report Preparation 13 1.00 13.00
Bireysel Çalışma / Self Study 1 10.00 10.00
Ödev Problemleri için Bireysel Çalışma / Individual Study for Homework Problems 6 1.00 6.00
Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma / Individual Study for Mid term Examination 1 15.00 15.00
Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma / Individual Study for Final Examination 1 20.00 20.00
Sayı / Number
Süresi (Saat) / Duration
(Hours)
Toplam İş Yükü (Saat) / Total
Work Load (Hour) Etkinlikler / Workloads
Toplam / Total: 62 53.50 127.00
Dersin AKTS Kredisi = Toplam İş Yükü (Saat) / 30.00 (Saat/AKTS) = 127.00/30.00 = 4.23 ~ / Course ECTS Credit = Total Workload (Hour) / 30.00 (Hour / ECTS) = 127.00 / 30.00 = 4.23 ~
PROGRAM VE ÖĞRENME ÇIKTISI / PROGRAM LEARNING OUTCOMES
Öğrenme Çıktıları / Learning Outcomes Program Çıktıları / Program Outcomes1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5 1.1.6 1.1.7 1.1.8 1.1.9 1.1.1 1.PLC ile ilgili temel kavramları, endüstride programlanabilir mantık
denetleyicilerinin (PLC) işlevi ve rolünü kavrayabilme. / To be able to apprehend basic concepts, the function and main role of PLC’s in the industrial world.
2.PLC bileşenleri olan mikroişlemci, giriş modülleri, çıkış modülleri, analog G/Ç modülleri,bellek, klavye, monitör, pil yedeklemenin önemini kavrayabilme. / To be able to get the idea of the importance of PLC components such as microprocessors, input modules, output modules, analogue I/O modules, memory, keyboard, monitor and battery backup.
3.PLC merdiven mantık ve fonksiyon blok diyagramlarını yazabilme, okuyabilme ve anlamlarını açıklayabilme. / To be able to program a PLC using ladder diagram and function block diagram and be able to read and explain how a PLC program works.
4.PLC'de yapılandırılmış kontrol dili ile program ve fonksiyon yazabilme, okuyabilme ve anlamlarını açıklayabilme. / To be able to write program and functions using a PLC with structured control language and be able to read and explain how a PLC program works.
5.PLC programları yazıp G/Ç arabirimlerinin bağlantılarını da yaparak çeşitli sistemleri denetleyebilme. / To be able to control systems by writing a PLC program and connecting I/O interface.
6.Sıralı kontrol programlarını merdiven diyagramı programlama dili ile yazıp PLC’ye uygulayabilme. / To gain the ability to program a PLC using sequential program functions using ladder diagram programming language.
7.TIA Portal özelliklerini kullanarak PLC sisteminde hata arama yöntemlerini uygulayabilme. / To be able to apply troubleshooting and debugging techniques to the PLC system using TIA Portal specifications.
Katkı Düzeyi / Contribution Level : 1-Çok Düşük / Very low, 2-Düşük / Low, 3-Orta / Moderate, 4-Yüksek / High, 5-Çok Yüksek / Very high