DÜNYA SİSTEMİ KURAMI
Dünya Sistemi Kuramı
• Immaneul Wallerstein
• Dünya Sisteminin şekillenişi: Kapitalizm 17. yüzyılda ortaya çıkan bir dünya sistemi (ekonomisi). Uluslararası ilişkiler bu dünya sistemi tarafından belirleniyor.
• Dünya ekonomisinden önce var olan: dünya imparatorlukları.
Merkezdeki imparatorlukların çevredeki kaynakları zor yoluyla merkeze aktarması.
• Dünya ekonomisi: Kaynakların merkeze piyasa
mekanizmalarıyla aktarılması. Sürekli genişleyen sermaye birikimi. (Dünya kapitalizmi)
• Ticaret-kar odaklı bir kapitalizm anlayışı: «tarihsel kapitalizm»
Merkez- Çevre- Yarı Çevre
Merkez-Çevre Hiyerarşisi
• Buradan doğan –merkez- yarı çevre-çevre hiyerarşisi
• Merkez: Dünya ticaretinin egemen aktörleri.
Siyasal olarak da belirleyici bir konumdalar.
• Çevre: Merkeze bağımlı; politik olarak bağımlı ülkeler
• Yarı-Çevre: Merkezin krizlerini ekonomik ve
siyasal olarak stabilize etmede kilit konumdalar.
Dünya Sistemi Kuramı ve Ulus. Örgütler
• Uluslararası Örgütler, dünya sisteminin dönüşümünü yansıtır
• Örgütler arasındaki ilişkiler ve örgüt içi ilişkiler çevre-merkez hiyerarşisini yansıtır.
Dünya Sistemi Kuramı ve NATO
• NATO merkez ülkelerin önderliğinde kurulan bir örgüt
• Türkiye «yarı çevre» bir ülke olarak buna dahil oluyor.
